1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
KHUẤT VĂN TRUNG
PHÁP LUẬT VỀ THỜI GIỜ LÀM VIỆC,
THỜI GIỜ NGHỈ NGƠI Ở VIỆT NAM –
THỰC TRẠNG VÀ HƯỚNG HOÀN THIỆN
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Hà Nội – 2012
2
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
KHUẤT VĂN TRUNG
PHÁP LUẬT VỀ THỜI GIỜ LÀM VIỆC,
THỜI GIỜ NGHỈ NGƠI Ở VIỆT NAM –
THỰC TRẠNG VÀ HƯỚNG HOÀN THIỆN
Chuyên ngành : Luật kinh tế
Mã số : 60 38 50
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Lê Thị Hoài Thu
Hà Nội – 2012
3
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................ 7
CHƢƠNG 1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ THỜI GIỜ LÀM VIỆC, THỜI
GIỜ NGHỈ NGƠI VÀ SỰ ĐIỀU CHỈNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ THỜI
GIỜ LÀM VIỆC, THỜI GIỜ NGHỈ NGƠI ................................................ 11
1.1. Khái quát chung về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi ..................... 11
1.1.1. Khái niệm thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi ............................ 11
1.1.2. Sự cần thiết phải có pháp luật về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ
ngơi ........................................................................................................ 13
1.1.3. Ý nghĩa của việc điều chỉnh pháp luật đối với thời giờ làm việc, thời
giờ nghỉ ngơi .......................................................................................... 16
1.2. Sự điều chỉnh của pháp luật về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi .... 20
1.2.1. Các nguyên tắc điều chỉnh của pháp luật về thời giờ làm việc, thời
giờ nghỉ ngơi .......................................................................................... 20
1.2.2. Nội dung điều chỉnh của pháp luật về thời giờ làm việc, thời giờ
nghỉ ngơi ................................................................................................ 22
1.3. Sơ lược về quá trình hình thành và phát triển pháp luật về thời giờ làm
việc, thời giờ nghỉ ngơi ............................................................................... 25
1.3.1. Trên thế giới ................................................................................. 25
1.3.2. Ở Việt Nam ................................................................................... 28
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ THỜI GIỜ LÀM VIỆC,
THỜI GIỜ NGHỈ NGƠI .............................................................................. 35
2.1. Thực trạng pháp luật về thời giờ làm việc ............................................ 35
2.1.1. Thời giờ làm việc tiêu chuẩn ......................................................... 35
2.1.2. Thời giờ làm việc rút ngắn. ........................................................... 38
2.1.3. Thời giờ làm thêm ......................................................................... 39
2.1.4. Thời giờ làm việc ban đêm ............................................................ 43
4
2.1.5. Thời giờ làm việc linh hoạt ........................................................... 45
2.2. Thực trạng pháp luật về thời giờ nghỉ ngơi ........................................... 46
2.2.1. Thời giờ nghỉ có hưởng lương ....................................................... 46
2.2.2. Thời giờ nghỉ không hưởng lương ................................................. 54
2.3. Thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi đối với những người làm công việc
có tính chất đặc biệt .................................................................................... 57
2.3.1. Đối với các đối tượng là những người lao động làm công việc bức
xạ, hạt nhân ............................................................................................ 58
2.3.2. Đối với người lao động làm việc trong các trang trại ..................... 59
2.3.3. Đối với người lao động làm các công việc có tính thời vụ và gia
công hàng xuất khẩu theo đơn đặt hàng .................................................. 60
2.3.4. Các đối tượng đặc biệt khác .......................................................... 62
2.4. Một số nhận xét về thực trạng áp dụng pháp luật về thời giờ làm việc,
thời giờ nghỉ ngơi ....................................................................................... 72
2.4.1. Thực trạng pháp luật về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi ....... 72
2.4.2. Thực trạng áp dụng pháp luật về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ
ngơi ........................................................................................................ 75
2.4.2.1. Trong các cơ quan, đơn vị thuộc Nhà nước ................................ 75
2.4.2.2. Đối với các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế ............. 79
CHƢƠNG 3. HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ THỜI GIỜ LÀM VIỆC,
THỜI GIỜ NGHỈ NGƠI .............................................................................. 86
3.1. Sự cần thiết của việc hoàn thiện pháp luật về thời giờ làm việc, thời giờ
nghỉ ngơi..................................................................................................... 86
3.1.1. Về mặt kinh tế - xã hội .................................................................. 86
3.1.2. Về chính trị ................................................................................... 87
3.1.3. Về mặt pháp lý .............................................................................. 89
3.2. Phương hướng hoàn thiện pháp luật về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ
ngơi ............................................................................................................ 92
3.2.1. Tăng cường tính hoàn thiện của các quy định về thời giờ làm việc,
thời giờ nghỉ ngơi ................................................................................... 92
3.2.2. Tăng cường đảm bảo việc thực thi các quy định pháp luật về thời
giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi .............................................................. 93
5
3.2.3. Tăng cường ý thức chấp hành tốt các quy định về thời giờ làm việc,
thời giờ nghỉ ngơi ................................................................................... 95
3.2.4. Tăng cường hợp tác quốc tế về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi
............................................................................................................... 97
3.3. Một số kiến nghị cụ thể nhằm hoàn thiện pháp luật về thời giờ làm việc,
thời giờ nghỉ ngơi ....................................................................................... 99
3.3.1. Về các quy định của pháp luật ....................................................... 99
3.3.2. Về quá trình tổ chức thực hiện .................................................... 104
KẾT LUẬN ........................................................................................ 117
TÀI LIỆU THAM KHẢO