ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-------------------------------------------------------------------
DƢƠNG NHẬT BÌNH
NGHIÊN CỨU TỪ MỚI VỚI SỰ BIẾN ĐỔI XÃ HỘI
TRONG BÁO CHÍ TIẾNG VIỆT THỜI KỲ ĐỔI MỚI
(1986 – NAY)
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: NGÔN NGỮ HỌC
Hà nội – 2016
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-------------------------------------------------------------------
DƢƠNG NHẬT BÌNH
NGHIÊN CỨU TỪ MỚI VỚI SỰ BIẾN ĐỔI XÃ HỘI
TRONG BÁO CHÍ TIẾNG VIỆT THỜI KỲ ĐỔI MỚI
(1986 – NAY)
Luận văn thạc sĩ chuyên ngành: Ngôn ngữ học
Mã số: 60 22 02 40
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS. TS Lê Quang Thiêm
Hà nội – 2016
Lời cảm ơn !
Với tình cảm chân thành và lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin cảm ơn thầy
giáo hướng dẫn GS. TS Lê Quang Thiêm, người đã dành nhiều thời gian và tâm
huyết để đưa ra những định hướng khoa học, tận tình hướng dẫn và cung cấp
nhiều tài liệu quí báu cho tôi hoàn thành công trình khoa học này.
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong khoa Ngôn ngữ đã truyền
thụ cho tôi kiến thức quí báu trong thời gian tôi học tập tại trường.
Tôi xin gửi lời cảm ơn tới những người thân trong gia đình đã luôn sát
cánh bên cạnh và động viên tôi cả về vật chất lẫn tinh thần, tạo điều kiện để
tôi vững vàng hơn trong học tập và nghiên cứu. Cảm ơn những người bạn
thân thiết đã giúp đỡ động viên, góp ý và tìm kiếm tư liệu để tôi hoàn thành
tốt luận văn của mình.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà nội, tháng 11 năm 2016
Tác giả
Dƣơng Nhật Bình
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ......................................................................................... 1
2. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu .................................................................. 2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................. 3
4. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................ 3
5. Ngữ liệu nghiên cứu .................................................................................... 5
6. Cái mới của luận văn .................................................................................. 6
7. Bố cục của luận văn ..................................................................................... 7
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ
LUẬN VỀ TỪ MỚI ......................................................................................... 8
1. Dẫn nhập ...................................................................................................... 8
1.1. Lịch sử tình hình nghiên cứu về từ mới ................................................. 8
1.1.1. Trong Việt ngữ học ................................................................................. 8
1.1.2. Trong Hán ngữ học.............................................................................. 12
1.2. Quan niệm của luận văn về từ ngữ mới ............................................... 17
1.3. Quan niệm về văn hóa hữu hình và văn hóa phi hữu hình ................ 19
1.3.1. Khái niệm văn hóa ............................................................................... 20
1.3.2. Văn hóa hữu hình và văn hóa phi hữu hình ...................................... 22
1.4. Tiểu kết .................................................................................................... 25
CHƢƠNG 2: NHỮNG NỘI DUNG TỪ MỚI THUỘC VỀ VĂN HÓA
HỮU HÌNH PHẢN ÁNH SỰ BIỂN ĐỔI XÃ HỘI VIỆT NAM ............... 28
2.1. Dẫn nhập ................................................................................................. 28
2.2. Ba từ loại thực từ (danh từ, động từ, tính từ) thuộc văn hóa hữu hình ....... 28
2.2.1. Từ mới trong phạm vi văn hóa hữu hình là cc danh từ ................... 30
2.2.2. Từ mới trong phạm vi văn hóa hữu hình là cc động từ ................... 49
2.2.3. Từ mới trong phạm vi văn hóa hữu hình là cc t nh từ ..................... 58
2.3. Những từ mới thuộc phạm vi văn hóa hữu hình với sự biến đổi của
xã hội Việt Nam ............................................................................................. 62
2.4. Tiểu kết .................................................................................................... 66
CHƢƠNG 3: NHỮNG NỘI DUNG TỪ MỚI THUỘC VỀ VĂN HÓA
PHI HỮU HÌNH PHẢN ÁNH SỰ BIỂN ĐỔI XÃ HỘI VIỆT NAM ....... 67
3.1. Những từ mới thuộc về sự vật hiện tƣợng tôn giáo, tín ngƣỡng ........ 68
3.2. Những từ mới thuộc về sự vật hiện tƣợng văn học, nghệ thuật, âm
nhạc ................................................................................................................. 73
3.2.1. Khái niệm về văn học, nghệ thuật, âm nhạc....................................... 73
3.2.2. Những từ mới thuộc về sự vật hiện tượng văn học, nghệ thuật, âm nhạc .... 74
3.3. Những từ mới thuộc về sự vật hiện tƣợng thể thao ............................ 79
3.3.1. Khái niệm thể thao ............................................................................... 79
3.3.2. Từ mới thuộc về sự vật hiện tượng thể thao ....................................... 80
3.4. Những từ mới thuộc phạm vi văn hóa phi hữu hình với sự biến đổi