600 HARRISON STREET SUITE 120
SAN FRANCISCO, CALIFORNIA 94107
TEL: 415 864 8848 WWW.LAS-ELC.ORG
Bo Hành Trong Gia Đình & Vic Làm
Ngh Vic để Chăm Sóc Mt Người Trong Gia Đình
CÁC QUYN HN PHÁP LÝ CA BN
Nhng người thoát khi bo hành trong gia đình thường cn ly thơi gian ngh viêc để
chăm sóc mt người trong gia đình có tình trng sc khe trm trng (dù là tinh thn hay
th xác), do bo hành trong gia đình gây ra hoc làm trm trong hơn. Theo Đạo Lut
Ngh Vic Vì Gia Đình và Sc Khe liên bang và Đạo Lut Các Quyn V Gia Đình ca
California, nhng nhân viên này có th ly đến mười hai tun l ngh được bo-v-v-
công-vic (nhưng không đươc tr lương) mi năm để chăm sóc con cái, cha m, v/chng
hoc người bn đời đã đăng ký có tình trng sc khe trm trng. Lut l tiu bang
California cung cp nhng bo v riêng tư t rot cho nhng người thoát khi bo hành
điu này có th cho phép nhân viên được ly thơi gian ngh mà không phi ph biến
vic bo hành trong gia đình hoc chi tiết v vic điu tr ca người thoát khi bo hành
cho ngươi ch ca h.
1. Lut ngh vic vì gia đình/sc khe cho phép các quyn gì?
Lut l liên bang và tiu bang cho phép mt s nhân viên được quyn ly ngày ngh viêc
không đươc tr lương để chăm sóc cho mt người trong gia đình có tình trng sc khe
trm trng. Lut liên bang là Đạo Lut Ngh Vic Vì Gia Đình và Sc Khe (Family
and Medical Leave Act = FMLA); lut tiu bang là Đạo Lut Các Quyn V Gia Đình
ca California (California Family Rights Act = CFRA).
Nếu bn đủ điu kin để ly ngày ngh không đươc tra lương vì gia đình/sc khe theo các
lut này, ngươi ch ca bn:
không th sa thi bn vì đã ly đến 12 tun ngh vic;
phi để bn quay li lam chinh công vic đo hay công vic tương đương (cùng
đồng lương, phúc li và điu kin làm vic) sau thơi gian ngh ca bn; và
phi tiếp tc tr tin bo him y tê cho bn—nếu bn có các bo him này
trong thi gian bn ngh vic.
F M L A - BN TÀI LIU V CHĂM SÓC CHO NGƯỜI TRONG GIA ĐÌNH
(CARING FOR A FAMILY MEMBER FACT SHEET)
Các đu lut v ngh vic vì gia đình/sc khe cũng coi là trái lut u ngươi ch ca bn
can thiêp vào quyn ly ngày ngh vì gia đình/sc khe, sách nhiu bn vì lý do đã ly
ngày ngh vì gia đình/sc khe, tư chôiu cu ly ngày ngh hp lý, hoc t chi không
tuyn hoc thăng chc cho bn vì bn s ly hoc đã ly ngày ngh vì gia đình/sc khe.
Cũng được coi là trái lut khi ch ca bn tr thù bn vì đã yêu cu ly ngày ngh vì gia
đình/sc kho hoc than phin v vic vi phm các lut l v ngh vic vì gia đình/sc
khe.
Nhng lut l khác cũng cm ch ca bn không được k th bn vì người ch tin rng bn
s ngh không đến làm để chăm sóc mt người trong gia đình có khuyết tt.
2. Bn được bo v bi các lut ngh vic vì gia đình/sc khe
không?
Bn phi đap ưng tt c các điu kin sau đây để được bo v bi các lut ngh vic vì gia
đình/sc khe:
bn đã làm vic cho ngươi ch ca bn trong ít nht 12 tháng (dù la lam bán thi
gian hay tm thi);
bn đã làm vic ít nht 1.250 gi (trung bình 25 gi mi tun) trong vòng 12
tháng trước khi ngh vic;
ch ca bn mướn ít nht 50 người trong phm vi bán kính 75-dm tư nơi làm
vic ca bn; và
bn cn ly ngày ngh để chăm sóc cha/m, con, v/chng hoc người bn đời đã
đăng ký có mt tình trng sc khe trm trng. (Ngh vic vì tình trng sc khe
trm trng ca chính bn, vì mang thai hoc chăm sóc dưỡng thai, hoc vì sanh
con, săp xêp cho con hoc nuôi con nuôi cũng được bo v bi các lut ngh vic
vì gia đình/sc khe.)
3. Các thuât ng trong lut ngh vic vì gia đình/sc khe có
nghĩa gì?
“tình trng sc khe trm trng”
Theo các lut ngh vic vì gia đình/sc khe, tình trng sc khe trm trng là mt tinh
trang bnh tt, thương tích, suy u th xác, hoc tình trng tâm thn gây ra mt thi
gian bt lc (có nghĩa không đủ kh năng đi làm, đi hc hay thc hin các sinh hot thông
thương hàng ngày khác) đòi hi ít nht mt trong các điu sau đây:
qua đêm ti bnh vin, nơi dành cho người bnh sp chết, hoc cơ s chăm sóc
y tế ni trú (bt c s bt lc hoc tr liu sau đó liên quan đến vic chăm sóc
bnh nhân ni trú cũng đưc đài th); hoc
tr liu liên tc bi mt nhà cung cp dch v y tế.
600 HARRISON STREET SUITE 120
SAN FRANCISCO, CALIFORNIA 94107
TEL: 415 864 8848 WWW.LAS-ELC.ORG
F M L A - BN TÀI LIU V CHĂM SÓC CHO NGƯỜI TRONG GIA ĐÌNH
(CARING FOR A FAMILY MEMBER FACT SHEET)
“tr liu liên tc”
Theo các lut ngh vic vì gia đình/sc khe, điu khon tr liu liên tc đòi hi mt trong
các điu sau đây:
trong hơn ba ngày đòi hi: (1) hai ln đi khám
mt bnh trng gây ra s bt lc
tai nhà cung cp dch v y tế hoc nhiu hơn, hoc (2) mt ln đi kham vơi chế
độ tr liu và theo dõi liên tc;
mt bnh trng kinh niên liên tuc trong mt khoang thi gian dai đòi hi vic
đi khám bác sĩ định k, và tinh trang có th gây ra s bt lc tht thường thay vì
liên tc;
ngh vĩnh vin hoc dài hn do mt bnh trng mà s tr liu có th không có
hiu qu (chng hn bnh ung thư giai đon cui) khi bnh nhân được nhà cung
cp dch v y tế theo dõi, nhưng không nht thiết là được tr liu tích cc;
ngh để nhn nhiu tr liu đa dang cho (1) gii phu hi phc, hoc (2) mt bnh
trng có th gây ra thi gian bt lc hơn ba ngày nếu không được điu tr; hoc
mang thai và chăm sóc dưỡng thai.
Tr liu hoc gii phu thm m, và tr liu cho các bnh trng thông thường, như bnh
cúm, thường không được coi là đủ để tính là mt tình trng sc khe trm trng.
“tr liu”
Tr liu theo các lut ngh vic vì gia đình/sc khe bao gm khám bnh để xac định xem
có tình trng sc khe trm trng hay không đanh gia tình trng đó. Tr liu không bao
gm kham sc khe, khám mt hoc khám răng định k.
“nhà cung cp dch v y tế
Thuât ng nhà cung cp dch v y tế bao gm:
bác sĩ y khoa có bng hành ngh;
bác sĩ tâm lý hc lâm sàng;
chuyên viên kim định th lc, nha sĩ, bác sĩ tri bnh bàn chân;
y tá điu dưỡng được quyn biên toa và bà mchưng chi hành ngh;
nhân viên xai lâm sàng; và
bac si chnh hình (trong các điu kin gii hn, tùy theo tr liu h cung cp).
Nếu chương trình chăm sóc sc khe ca ngươi ch ca bn chp nhn giy chng nhn t
bác sĩ ca người trong gia đình bn v mt tình trng sc khe trm trng để chng minh
cho đơn đòi phúc li, bác sĩ cua ngươi trong gia đình bn có th được tính như nhà cung
cp dch v y tế chiếu theo các lut ngh vic vì gia đình/sc khe.
“người trong gia đình”
600 HARRISON STREET SUITE 120
SAN FRANCISCO, CALIFORNIA 94107
TEL: 415 864 8848 WWW.LAS-ELC.ORG
F M L A - BN TÀI LIU V CHĂM SÓC CHO NGƯỜI TRONG GIA ĐÌNH
(CARING FOR A FAMILY MEMBER FACT SHEET)
Bn có th ly thơi gian ngh để chăm sóc cha/m, con, v/chng hoc người bn đời đã
đăng ký ca bn đang trong tình trng sc khe trm trng. Cha/m có nghĩa người
cha/m rut hoc mt người đã chăm sóc cho bn như cha/m khi bn còn nh. Cha m
v/cha m chng không được . V/chng có nghĩa người v hay người chngtinh đên được
tiu bang nơi bn cư ng công nhn. Người bn đời đã đăng ký có nghĩa nhng người cùng
gii tính đã np Li Tuyên B Là Bn Đời vi Tng Thư Ký Tiu Bang.
Con có nghĩa con rut, con nuôi hoc con nuôi dưỡng tm thi, tre đươc tòa bao trơ, hoc
mt tr mà bn đã đối x như bn là cha/m ngay dù bn không chính thc nhn tr đó làm
con nuôi. Tr phi hoc (1) dưới 18 tui, hoc (2) 18 tui hay ln hơn và không th t
chăm sóc vì mt khuyết tt tinh thn hoc th xác.
4. Nhng hinh thc chăm sóc nào được bo v bi các lut
ngh vic vì gia đình/sc khe?
Các lut ngh vic vì gia đình/sc khe công nhn bn có th cn có mt để chăm sóc v cơ
thê hoc tinh thn, hay c hai. Do đó, thí d, bn có th ly ngày ngh vì gia đình/sc khe
khi bn cn có mt để chăm sóc v cơ thê cho mt người trong gia đình đang có tình trng
sc khe trm trng (chng hn tm ra, cho ung thuc, cho ăn ung, hoc đưa đi bác sĩ
khi người trong gia đình này không th t h lam ly các nhu cu y) hoc nếu bác sĩ quyết
định là s an i hoc trn an tinh thn ca bn s có li cho người trong gia đình (thí d,
bên cnh người trong gia đình đang tri qua gii phu). Bn cũng có th ly ngày ngh nếu
bn cn có mt để thu xếp nhng thay đổi v viêc chăm sóc hoc để thay thế cho nhng
người khác đang lo chăm sóc người trong gia đình đó.
5. Trách nhim ca người ch v vic thông báo cho bn biết
các quyn ngh vì gia đình/sc khe ca ban?
Mt người ch bao gm trong các lut ngh vic vì gia đình/sc khe (có 50 nhân viên hoc
nhiu hơn) phi thưc hiên các viêc sau:
dán mt thông cáo gii thích quyn hn và trách nhim chiếu theo các lut ngh
vic vì gia đình/sc khe;
cung cp văn bn chi tiết v các quyn hn và trách nhim này cho bt c nhân
viên nào đủ điu kin khi người đó báo là cn ngh vì gia đình/sc khe;
Ghi trong cm nang ca nhân viên quyn hn và trách nhim ca nhân viên
chiếu theo các lut ngh vic vì gia đình/sc khe, nếu ngươi chulam cm
nang nay; và
định rõ ngày ngh, dù nhân viên được tr lương hay không, là ngày ngh bao gm
trong lut ngh vic vì gia đình/sc khe và thông báo cho nhân viên biết v s
ch định này.
Nếu ch ca bn chưa thông báo cho bn biết v các quyn ngh vic ca bn và bn nghi
răng ch ca bn phi theo các lut ngh vic vì gia đình/sc khe, hãy hi ngươi ch ca
bn thông tin v các quyn này.
600 HARRISON STREET SUITE 120
SAN FRANCISCO, CALIFORNIA 94107
TEL: 415 864 8848 WWW.LAS-ELC.ORG
F M L A - BN TÀI LIU V CHĂM SÓC CHO NGƯỜI TRONG GIA ĐÌNH
(CARING FOR A FAMILY MEMBER FACT SHEET)
6. Các điu khoan v vic ngh vì gia đình/sc khe gm
nhng gì?
Ngày ngh bao gm trong các lut ngh vic vì gia đình/sc khe không được tr
lương tr phi sư dung mt hinh thưc ngh được tr lương khác cùng vi ngày
ngh này (thí d, nghđau m hoc ngh hè).
Trong đa s các trường hp, bn phi được quay tr li chc v cũ hoc chc v
tương đương sau ngày ngh ca bn. Bn không được phc hi chc v nếu công
vic ca bn đã b b vì lý do kinh doanh hp pháp không liên quan đến vic ly
ngày ngh ca bn.
Nếu bn có các bo him sc khe, ch ca bn vn phi tiếp tc tr nhng bo
him này trong thi gian bn ngh vic. Điu khon này bao gm bt c phúc li
nào bn nhn được cho nhưng ngươi sông phu thuôc vao ban hay người trong gia
đình bn.
Nếu bn không quay tr li làm vic sau khi ngh, ch ca bn có th đòi bn tr
li phí tn tiếp tc mua bo him sc khe cho bn trong thi gian bn ngh vic,
tr phi lý do bn không th quay tr li làm vic năm ngoài tm kim soát ca
bn (thí d, người trong gia đình vn cn s chăm sóc ca bn).
7. Bn có phi thông báo cho ngươi ch biết bn cn ly ngày
ngh vì gia đình/sc khe không?
Bn phi báo cho ch ca bn biết 30 ngày trước khi ly ngày ngh vì gia đình/sc khe khi
vic này có th lường trước được, chng hn mt vic gii phu quan trng được định ngày
t trước. Nếu bn cn ngh t thình lình để chăm sóc cho người trong gia đình hoc nếu
người trong gia đình có trường hp khn cp v y tế, bn phi báo cho ch ca bn biết
càng sm càng tt, thông thường la trong vòng mt vài ngày. Bn nên thông báo bng thư
cho ch ca bn biết v vic cn ly ngày ngh vì gia đình/sc khe, và hãy chc chn là
bn có giây tr li ca ngươi ch ca bn.
Bn không phi ph biến chi tiết v vic chn đoán bnh ca người trong gia đình cho ch
biết, nhưng bn phi cho ch ca minh đủ thông tin để người ch hiu người trong gia đình
ca bn có mt tình trng sc khe trm trng cn được bn chăm sóc.
Hãy chc chn la bn đa hiu rõ các quy đinh ca ngươi ch v ngày ngh vì gia đình/sc
khe trước khi bn ly ngày ngh. Yêu cu ch ca bn đưa cho văn bn mô t các quyn
hn và trách nhim ca bn để ly ngày ngh vì gia đình/sc khe.
8. Ch ca bn có th yêu cu thông tin gì v vic ngh ca
bn?
Nếu bn ly ngày ngh vì gia đình/sc khe, ch ca bn được phép yêu cu bn đưa:
600 HARRISON STREET SUITE 120
SAN FRANCISCO, CALIFORNIA 94107
TEL: 415 864 8848 WWW.LAS-ELC.ORG