TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
65
NGHIÊNCỨUCÁCYẾUTỐẢNHHƯỞNGĐẾNKHẢNĂNG
TÌMĐƯỢCVIỆCLÀMCỦASINHVIÊNTRƯỜNGCAOĐẲNG
KINHTẾTÀICHÍNHVĨNHLONGSAUKHIRATRƯỜNG
NguyễnTrungTiến
15
,ĐặngThùyLinh
15
NguyễnThịThúyLiễu
15
,NguyễnQuốcBình
15
vàNguyễnVănRớt
16
Tómtắt:Nghiêncứuyphântíchyếutốảnhhưởngđếnkhảnăngtìmđượcviệclàm
củasinhviênTrườngCaođẳngKinhtếTàichínhVĩnhLongsaukhiratrường.Cácyếutố
ảnhhưởngđếnkhảnăngtìmđượcviệclàmđượcđolườngvàxácđnhthôngquakiểmđịnh
hệ số tin cậy Cronbach’s alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) và mô hình hồi quy
BinaryLogistic.250sinhviênđãtốtnghiệpgiaiđoạn2016-2018đãđưckhảosátvềvấn
đềtìmviclàmthôngquamộtbảnguhỏi.Kếtquảnghiên cứuchothấycácyếutốảnh
hưởngđếnkhảnăngtìmđượcviệclàmlàKỹngcứng,Kỹnăngmm,Khảnănglàmviệc,
TrìnhđộngoạingữvàKếtquảhọctập,trongđóyếutốKỹnăngcứngtácđộngmạnhnhất.
Đểnângcaokhảnăngtìmđượcviệclàmcasinhviênsaukhiratrường,cầncónhữngnhóm
giảiphápđốivớisinhviên,nhàtrườngvàngườituyểndụng.
Từkhóa:việclàm,sinhviên,kỹnăngmềm,kếtquảhọctập,nhàtuyểndụng
Abstract:Thisstudyaimedtoanalysefactorsinfluencingstudents’abilitytofindjobsat
VinhLongCollegeofEconomicsandFinanceaftergraduation.Theinfluencingfactorswere
measuredandtestedbyCronbach’salpha,ExploratoryFactorAnalysisandBinaryLogistic
regression. 250 students who graduated from 2016 to 2018 were surveyed about issues of
employabilityusingaquestionnaire.Theresultsofanalysisrevealedthatthefactorsaffecting
theabilitytofindajobwereHardskills,Softskills,Abilitytowork,Levelofproficiencyina
foreign language, and Academic performance, among which hard skills were the most
influential factor. To improve students’ ability to find jobs after graduation, there are
differentgroupsofsolutionsforstudents,ourcollegeandheadhunters.
Keyword:jobs,students,softskills,academicperformance,headhunters
1.Giớithiệu
Saukhitốtnghiệpratrường,sinhviênluônmongmuốntìmđượccôngviệcphùhợp
vớichuyênmônđượcđàotạovàcómứcthunhậpổnđịnh.ĐốivớiTrườngCaođẳngKinhtế
TàichínhVĩnhLong,theokhảosátnăm2018,có92/120sinhviêntốtnghiệpđãcóviệclàm,
sốlượngsinhviênchưacóviệclàmlà28sinhviên,chiếmtlệ23,3%.Sinhviênsaukhitốt
15
Thạcsĩ,PhânhiệuTrườngĐạihọcKinhtếTP.HCMtạitỉnhVĩnhLong
16
GiảngviênPhânhiệuTrườngĐạihọcKinhtếTP.HCMtạitỉnhVĩnhLong
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpcKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
66
nghiệpkhôngtìmđượcviệclàmdonhiềunguyênnhânkhácnhau,baogồmcảnguyênnhân
khách quan chủ quan như tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh
nghiệpgặpnhiềukhókhănnênnhucầutuyểndụnglaođộngbịthuhẹpccơquan,tổ
chứcnhànướcngàycàngcóyêucầucaohơnvềchấtợngđàotạotrongtuyểndụngng
chức,viênchức.Bêncạnhđó,vấnđềtìmviệclàmnphụthuộcophẩmchất,nănglực,
trìnhđộ,kỹnăngcủasinhviênsaukhitốtnghiệp.vậy,nghiêncứunàyđượcthựchiện
nhằmđánhgiánhữngyếutốảnhhưởngđếnkhảnăngtìmđượcviệclàmcủasinhviênsaukhi
ratrường,vàđưaramộtsốgiảiphápnângcaokhảnăngtìmđượcviệclàm.
2.Cơsởlýthuyếtvàmôhìnhnghiêncứu
2.1.Cơsởlýthuyết
Nhiềunghiêncứuđãchothấyrằng,cónhiềuyếutốkhácnhauảnhhưởngđếnkhảnăng
tìmđượcviệclàmcủasinhviênsaukhiratrường.TheoNguyễnThịKhánhTrinh(2016),kết
quảhọctậpcàngcao,cụthểlàđiểmtốtnghiệpcàngcaothìxácsuấtcóviệcsaukhiratrường
củasinhviêncàngcao.Bêncạnhđó,xếploạitốtnghiệpcótácđộngtíchcựcđếnviệccóviệc
mcủasinhviênsaukhitốtnghiệp(VõnTàiĐàoThịHuyền,2016).
Nghiên cứu của Pandey và cộng sự (2014) cũng cho thấy việc thành thạo ngôn ngữ
nướcngoàicóthểgiúpứngviênđểlạiấntượngbanđutốt,cócơhộicaohơnđểcóđượcvị
trímàứngviênđangứngtuyển.Trìnhđộngoạingữcótácđộngtíchcựcđếnviệccóviệclàm
của sinh viên sau khi tốt nghiệp (Võ Văn Tài và Đào Thị Huyn, 2016). Nghiên cứu của
NguynThịKhánhTrinh(2016)cũngchỉrõđiểmAnhvănngcaothìxácsuấtcóviệcsau
khiratrườngcủasinhviêncàngcao.
YếutốKỹnăngcứngnhưkngchuyênmôn,kỹnăngnghiệpvụcũngtácđộngđến
khảngtìmđượcviệclàmcủasinhviên.Kantanevàcộngsự(2015)đãchỉrarằngkỹnăng
chuyênmôn,kiếnthức,khảnănglậpkếhoạchngcácyếutốquantrọngtrongnhucầu
củanhàtuyểndụngđốivớinhânviên.Kiếnthứcchuyênmônlàmộttrongnhữngyếutốtác
độngchcựcđếnviệctìmđượcviệclàmcủasinhviênsaukhitốtnghiệp(NguyễnThịThanh
Vân,2016).
TheoNguyễnThThanhVân(2016),yếutốknăngmmlàmộttrongnhữngyếutố
tác độngtích cực đếnkhả năng có việc làm củasinh viênmới ratrường. Mặt khác, vic
thamgiacáckhóahọckỹnăngmmthìcsutcóviclàmsaukhittnghiệpsẽcaon
những sinh viên khác (Nguyễn Thị Khánh Trinh, 2016). Đồng thi,Majid cộng sự
(2012)đãchỉrarngkỹngmềmphùhợpđóngmộtvaitròquantrngtrongthànhcông
củasựnghiệpcũngnhưtrongcáctươngtácxãhộitrongxãhội,vớinămkỹnăngmmquan
trọnghàngđầulà:làmvicnhómvàhợptác,raquyếtđịnh,giảiquyếtvấnđề,qunlýthời
gian kỹnăng tư duy phnbiện. Bên cạnh đó, sinh viêntốt nghipcầnphải cócáck
năngmềmkhácnlãnhđạo,giaotiếp,tưduyphânch...đcóthểđảmbảotìmđượcviệc
làm(Hossainvàcộngsự,2018).
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpcKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
67
KếtquảnghiêncứuKantanevàcộngsự(2015)chothấyýthứctrongngviệc,đặc
biệtlàyếutốtrungthựclàmộttrongnhữngyếutốquantrọngtrongnhucầucủanhàtuyển
dụngđốivớinhânviên.Songsongđó,yếutốphẩmchấtcủahọcsinhsinhviêncótácđộng
đếnviệctìmđượcviệclàmcủasinhviênsaukhitốtnghiệp(NguyễnQuangThuần,2019).
NghiêncứuNguyễnThThanhVân (2016)cũngđãkếtluậnkhảnăng đáp ngcông
việclàmộttrongcácyếutốcđộngmạnhđếnkhảngtìmđượcviệclàmcủasinhviênsau
khitốtnghiệp.
2.2.Môhìnhnghiêncứu
Saukhitiếnhànhlượckhảocáctàiliệunghiêncứutrongngoàinước,nhómtácgiả
đềxuấtmôhìnhnghiêncứucácyếutốảnhhưởngđếnkhảnăngtìmđượcviệclàmcủasinh
viênsaukhiratrườngbaogồm6yếutố:(1)Kếtquảhọctập,(2)Trìnhđộngoạingữ,(3)Kỹ
ngcứng,(4)Kỹnăngmềm,(5)Ýthứctrongcôngviệc,(6)Khảnănglàmviệc.
Hình1:Môhìnhnghiêncứuđềxuất
Bảng1:Diễngiảibiếntrongmôhìnhnghiêncứu
Mãhóa Biếnquansát Mãhóa Nghncứu
NHÂNTỐKẾTQUẢHỌCTẬP(KQHT)NguyễnThịKhánh
Trinh và cộng sự
(2016), Võ Văn
Tài và Đào Thị
Huyền(2016)
KQHT1 Điểmtrungbìnhtíchlũytoànkhóa Likert1-5
KQHT2 Điểmrènluyệntoànkhóa Likert1-5
KQHT3 Xếploạihọclựctrongbằngtốtnghiệp Likert1-5
Khảnăng
tìmđư
cvi
clàm
Trìnhđộngoạingữ
Ýthứctrongcôngviệc
Khảnănglàmviệc
Kỹnăngcứng
Kỹnăngmềm
Kếtquảhọctập
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpcKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
68
Mãhóa Biếnquansát Mãhóa Nghncứu
NHÂNTỐTRÌNHĐỘNGOẠINGỮ(TDNN)NguyễnThịKhánh
Trinh và cộng sự
(2016), Võ Văn
Tài và Đào Thị
Huyền (2016),
Pandeycộngsự
(2014), Hossai và
cộngsự(2018)
TDNN1Nghenóithànhthạomộtloạingoạingữ Likert1-5
TDNN2Đọchiểutàiliệu,vănbảntiếngnướcngoài Likert1-5
TDNN3Soạnthảovănbảnbằngngoạingữ Likert1-5
NHÂNTỐKỸNĂNGCỨNG(KYNC)NguyễnThịThanh
Vân (2016),
Kantane và cộng
sự (2015), Harry
cộngsự(2018)
KYNC1 Kiếnthứcchuyênmônđượcđàotạo Likert1-5
KYNC2 Kiếnthứcnềntảngvănhóa,xãhộiliênquan Likert1-5
KYNC3 Kỹnăngxửnghiệpvụliênquancôngviệc Likert1-5
KYNC4 Hiểu biết thực tế c vấn đề đương đại
củangànhnghề
Likert1-5
NHÂNTỐKỸNĂNGMỀM(KYNM)NguyễnThịKhánh
Trinh và cộng sự
(2016), Nguyễn
Thị Thanh Vân
(2016), Majid và
cộng sự (2012),
Hossai và cộng sự
(2018)
KYNM1 Kỹnănggiaotiếpvàthuyếttrình Likert1-5
KYNM2 Kỹnănglậpkếhoạchcôngviệchiệuquả Likert1-5
KYNM3 Kỹnăngpháthiện,xửlý,giảiquyếtvấnđề Likert1-5
KYNM4 Kỹnănglàmviệcnhóm Likert1-5
NHÂNTỐÝTHỨCTRONGCÔNGVIỆC(YTCV)Nguyn Quang
Thuần (2019),
Kantane và cộng
sự(2015)
YTCV1 Ýthứctổchức,kỷluật,tinhthầntráchnhiệm Likert1-5
YTCV2 Ýthứctậpthể,cộngđồng Likert1-5
YTCV3 Ýthứchọctậpvàcầutiến Likert1-5
YTCV4 Tínhcẩnthận,nghiêmtúc,trungthc Likert1-5
NHÂNTỐKHẢNĂNGLÀMVIỆC(KNLV)NguyễnThịThanh
Vân(2016)
KNLV1 Khảnăngthíchnghivớimôitrườnglàmviệc Likert1-5
KNLV2 Khảnăngchịuáplựccaotrongcôngviệc Likert1-5
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpcKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
69
Mãhóa Biếnquansát Mãhóa Nghncứu
KNLV3 Khảnăngthọcvàtựrènluyện Likert1-5
KNLV4 Khảnăng lắng nghe,tiếpthuvà khắc phục
nhượcđiểmcánhân
Likert1-5
*Ghichú:ThangđoLikert5mứcđộ:mức1làhoàntnkhôngquantrọng;mức2là
khôngquantrọng;mức3bìnhthường;mức4làquantrọngvàmức5làhoàntnquantrọng.
3.Phươngphápnghiêncứu
3.1.Phươngphápthuthậpsốliệu
Sốliệusửdụngtrongnghiêncứulàsốliệusơcấpđượcthuthậpthôngquabảngcâu
hỏi.Bảngcâuhỏicấutrúcgồm23câuhỏi,đượcthiếtkếđểkhảosátcựusinhviênđãcóviệc
mvàchưacóviệclàm.Tổngsốcựusinhviênđãthựchiệntrảlờitrựctiếpbảngcâuhỏilà
250người,baogồmtheophươngphápchọnmẫuthuậntiện.Cỡmẫutrênđãthỏamãntối
thiểun>=8m+50(Tabachnick&Fidell,1996)vàcũngđạtyêucầuđểtiếnhànhphântích
nhântốkhámpháEFAvàhồiquyBinaryLogistic.
3.2.Phươngphápphântíchsốliệu
Thốngkêtảđểmôtảthựctrạngvềthựctrngviệclàmcủasinhviênsaukhiratrường.
HệsốCronbachalphađượcsửdụngđểkiểmđịnhđộtincycủacácbiếnquansát.Các
biếnquansátcóhệsốtươngquanbiếntổngnhỏhơn0,3sẽbịloạikhỏimôhình(Nunnally&
Burnstein,1994).TiêuchuẩnđểthangđođạtyêucầukhiCronbach’sAlphalớnhơn0,6trở
n(NguyễnĐìnhThọvàNguyễnThịMaiTrang,2004).
PhântíchnhântốkhámpháEFAđượcsửdụngđểrútgọntậphợpgồmnhiềubiếnquan
tthànhmộtsốnhântốíthơnđểchúngcóýnghĩahơn(Hairetal,1998).PhântíchEFAđạt
yêucầukhichỉsốKMOthuộckhoảngtừ0,5đến1,0,kiểmđịnhBartlettýnghĩakhiP
valuenhỏhơn0,05,hệsốEigenvaluelớnhơn1vàphươngsaitríchlớnhơn50%.Cácnhântố
chungcóthểđượcdiễntảnhưnhữngkếthợptuyếntínhcủacácbiếnquansát:F
i
=W
i1
X
1
+
W
i2
X
2
+W
i3
X
3
+...+W
ik
X
k
PhânchHồiquyBinaryLogisticđượcsửdụngđểphântíchmứcđộảnhởngcủa
cácyếutốđếnkhảnăngtìmđượcviệclàmcủasinhviênsaukhiratrường.Cácnhântốảnh
hưởngbaogồmcácnhómnhântốtừphântíchnhântốkhámpháEFA.Môhìnhướclượng
nhưsau:
Y
i
= log
[
()
()
] = β
0
+ β
1
*X
1
+ ... + β
i
*X
i
Trongđó,Y
i
làkhảngtìmđượcviệclàmcủasinhviênsaukhiratrường(Y
i
=1đang
cóviệclàm;Y
i
=0chưacóviệclàm),βilàhệsốcủacácbiếngiảithích(X
i
).