Cách để nhà đầu tư không bị mất tiền, chứng
khoán
Khi có lượng tiền lớn trong tài khoản mà chưa định giải ngân, nhà đầu
tư nên rút ra khỏi công ty chứng khoán.
Những trường hợp nhà đầu tư bị “mất cắp” tiền, chứng khoán tại một số
công ty chứng khoán trong thời gian qua có nguy cơ không đòi lại được
đang khiến cộng đồng nhà đầu tư lo lắng.
Dưới đây là trao đổi với luật sư Trần Minh Hải (ảnh), Giám đốc Công ty luật
Ngân hàng-chứng khoán-đầu tư đã đưa ra một số gợi mở dành cho nhà đầu
tư khi chẳng may rơi vào tình trạng này.
- Các công ty chứng khoán thường mở tài khoản tổng tại ngân hàng, để
quản lý tiền của họ và khách hàng. Vì tiền để trong một “rổ” như vậy, nên
khi công ty chứng khoán bị thiếu hụt thanh toán, ngân hàng thường lấy tiền
trong tài khoản tổng để bù trừ thanh toán. Không ít nhà đầu tư kiểm tra tài
khoản thấy thiếu tiền, nhưng họ đang rất khó đòi công ty chứng khoán. Có
cách nào giúp nhà đầu tư đòi được tiền, thưa ông?
- Khi bị “mất cắp” tiền trong trường hợp trên, muốn đòi lại được, nhà đầu tư
nên làm đơn khởi kiện ra tòa án kinh tế với lý do có tranh chấp dịch vụ với
công ty chứng khoán. Khi chọn con đường giải quyết này, có khá nhiều lợi
thế nghiêng về phía nhà đầu tư. Điều này đồng nghĩa với việc công ty chứng
khoán chịu không ít bất lợi.
Thứ nhất, theo quy định, công ty chứng khoán phải quản lý tiền gửi giao
dịch chứng khoán của khách hàng tách biệt khỏi tiền của chính công ty
chứng khoán. Vì công ty chứng khoán vi phạm quy định này, nên mới dẫn
đến tranh chấp với khách hàng. Do vậy, công ty chứng khoán phải có trách
nhiệm khắc phục những hậu quả gây ra cho nhà đầu tư. Đây là yếu thế căn
bản đang bộc lộ tại các công ty chứng khoán không thực hiện tách bạch tài
khoản của họ với khách hàng, mà nhà đầu tư cần lưu ý khi muốn bảo vệ
quyền và lợi ích hợp pháp của mình nếu xảy ra tranh chấp.
Thứ hai, cùng với việc khởi kiện ra tòa, nhà đầu tư hoàn toàn có quyền yêu
cầu phía tòa án áp dụng các biện pháp ngăn chặn, để bảo vệ quyền và lợi ích
hợp pháp của mình. Trong đó, nhà đầu tư có quyền yêu cầu thẩm phán ra
quyết định phong tỏa tài khoản tiền của công ty chứng khoán tại các ngân
hàng, để đảm bảo cho việc thi hành án khi công ty chứng khoán bị tòa tuyên
phải bồi thường thiệt hại cho nhà đầu tư.
- Qua kinh nghiệm thực tế tham gia tư vấn, giải quyết các tranh chấp, ông
có nhận thấy khi công ty chứng khoán bị phong tỏa tài khoản tiền, thì có tạo
ra sức ép đủ lớn để buộc công ty chứng khoán trả tiền cho nhà đầu tư?
- Khi bị phong tỏa tài khoản tiền, công ty chứng khoán gặp rất nhiều khó
khăn trong hoạt động. Bởi vậy, công ty chứng khoán sẽ phải đàm phán với
khách hàng, để tìm ra hướng giải quyết sớm. Càng chây ì, có nghĩa là công
ty chứng khoán đang tự làm khó cho chính mình.
- Nhưng việc thu thập chứng cứ để được tòa án thụ lý vụ việc không đơn
giản. Hơn nữa, giải quyết bằng con đường tòa án tốn khá nhiều thời gian,
chi phí, thưa ông?
- Thực ra, chứng cứ mà nhà đầu tư cần thu thập để được tòa án thụ lý vụ việc
không quá phức tạp như nhiều người nghĩ. Trong trường hợp nhà đầu tư bị
“mất cắp” tiền tại công ty chứng khoán, chỉ cần chứng minh họ mở tài khoản
giao dịch tại công ty chứng khoán, đồng thời có giấy xác nhận số tiền mà
công ty chứng khoán có nghĩa vụ thanh toán cho nhà đầu tư do lỗi thiếu hụt
thanh toán của họ gây ra.
Khi có đầy đủ chứng cứ nêu trên, trong vòng 5 ngày là nhà đầu tư sẽ được
tòa án có quyết định trả lời có thụ lý vụ việc hay không. Khi tòa án thụ lý vụ
việc là đã có thể áp dụng cơ chế phong tỏa tài khoản của công ty chứng
khoán.
- Ngoài con đường giải quyết tranh chấp qua tòa án, có cách nào khác để
nhà đầu tư đòi được tiền, cũng như bảo vệ các quyền lợi hợp pháp khác?
- Nếu nhận thấy công ty chứng khoán và nhân viên công ty chứng khoán có
dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản…, thì nhà đầu tư có thể gửi đơn tố cáo
ra cơ quan công an, để can thiệp xử lý. Khi đó, cơ quan công an sẽ xem xét
để có khởi tố vụ án hình sự hay không, hoặc áp dụng các biện pháp xử lý
khác nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư.
- Kiện tụng là chuyện “cực chẳng đã” đối với nhà đầu tư. Ông có khuyến
nghị gì với nhà đầu tư để họ giảm thiểu rủi ro tranh chấp và mất mát tài
sản?
- Khởi kiện ra tòa hay tố cáo ra cơ quan công an là bước đường cùng. Thực
tế, trên con đường đi tìm công lý qua các kênh này, nhà đầu tư gặp không ít
khó khăn, tốn kém cả về thời gian lẫn tiền của. Bởi vậy, cùng với việc lựa
chọn công ty chứng khoán hoạt động lành mạnh, minh bạch để mở tài khoản
giao dịch, khi có lượng tiền lớn trong tài khoản mà theo dự định chưa có kế
hoạch giải ngân, nhà đầu tư nên rút ra khỏi công ty chứng khoán. Tuy giải
pháp này có phần bất tiện, nhưng nếu muốn giảm thiểu rủi ro tranh chấp và
mất mát tài sản, nhà đầu tư không có sự lựa chọn nào khác