Nhiệt độ không khí

NHI T Đ KHÔNG KHÍ

Ệ Ộ

ủ

ự ế

t đ không khí ệ ộ

nh h

Ả

• S nóng lên và l nh đi c a không khí ạ • Bi n thiên nhi ệ ộ • Các ch tiêu nhi ỉ • ng c a nhi ủ ưở • Các bi n pháp đi u ti ề ệ

t đ không khí t đ đ i v i sinh v t ậ ệ ộ ố ớ t đ không t nhi ệ ộ ế

khí

Quá trình nóng lên và l nh đi c a không khí

ủ

ạ

t đ : Đ n v đo nhi ị ơ ệ ộ ẩ ẩ

(h i n

i ướ c đá đang tan) Chu n d ướ Chu n trên c đang sôi) ơ ướ

00C 2730K 320F 1000C 3730K 2120F

00R 800R

Thang nhi t Celsius ệ Thang nhi t Kenvin ệ Thang nhi t Fahrenheit ệ t Reomur oR Thang nhi ệ • S d n nhi : t phân t ử ệ ự ẫ

Qv = -l dt/dz

t phân t

(cal cm

ệ

ượ

-1 giây-1 đ -ộ 1

t đ c a không khí

-2.giây-1) ng d n nhi ử ẫ t c a không khí: 0,000048 cal cm ệ ủ ệ ộ ủ

Qv: thông l l :h s d n nhi ệ ố ẫ dt/dz::gradient nhi ổ ổ ổ

0C cm-1) t b ng quá trình đ i l u ố ư t b ng quá trình lo n l u ạ ư c ế ơ ướ

• Trao đ i nhi • Trao đ i nhi • Trao đ i nh ti m nhi t ng ng k t h i n ệ ằ ệ ằ ờ ề ư ệ

QE = L. mn

cướ

t (600 cal g

ụ

ệ ng n

c b c h i ho c ng ng t

ượ

-1) cho quá trình b c h i và ng ng t ố ụ ơ

ố

ướ

L là ti m nhi ề c ướ là l mn

ặ

Bi n thiên nhi

t đ không khí

ế

ệ ộ

ế

• Bi n thiên hàng ngày ự

ờ

ệ

– Th i gian xu t hi n c c tr – Biên đ nhi

0[250], ôn đ i 8-9

0, c c đ i 3-4

ệ ớ

ớ

ự

ớ

ờ ể

ế

ộ

t) trên m t bi n và m t đ t ể

ặ ấ

ặ

ị ấ t đ ngày đêm ộ ệ ộ • Vĩ đ đ a lý (nhi t đ i 10-12 ộ ị • Mùa trong năm • Đ a hình ị • Th i ti t ờ ế • Kho ng cách đ n b bi n ả • M t đ m ặ ệ – So sánh biên đ nhi – nh h Ả

ưở

ệ ộ D t đ ( ng c a kho ng cách t ả

ủ

ế D i b bi n đ n

ớ ờ ể

ế

ị

ấ ự ệ t đ năm ệ ộ • Vĩ đ đ a lý: càng tăng thì

D t năm càng tăng; chia ra làm 4 ki u ể

ế

0C; bi n ể

D Ki u xích đ o: bi n thiên kép, t năm nh (l c đ a 6 – 10 ạ t đ năm trên trái đ t ấ ệ ộ ế ỏ ụ ị

ụ ế

0C, bi n 5ể ể

t l c đ a 10-20 ị t cao: l c đ a 20-40 ơ D t đ i: bi n thiên đ n; ệ ớ ớ ụ ị

0C, bi n 10-20 t r t cao, l c đ a 65- ụ

0C ị

ớ ấ

• Bi n thiên hàng năm – Th i gian xu t hi n c c tr ờ – Biên đ nhi ộ ộ ị bi n thiên nhi ể 10C) Ki u nhi ể ơ D Ki u ôn đ i: bi n thiên đ n; ể ế ắ D Ki u c c đ i: mùa đông kéo dài, mùa hè ng n; ể ự 750C, đ i d ặ ệ

0C ng 20-30 ớ ề

ạ ươ ộ ướ ự

c bi n ể ứ

ế

t tăng theo đ cao (ngh ch ộ

ị

nhi

t đ l n nh t

l p khí quy n g n m t đ t và gi m

ệ ộ ớ

ấ ở ớ

ặ ấ

ể

ả

ầ

– Ban ngày nhi – Ban đêm nhi t)ệ – Gradient nhi ộ

i biên đ nhi

ệ ộ

t đ ngày đêm gi m d n theo đ cao ả

ầ

ộ

ầ – D n t ẫ ớ

d n theo đ cao ộ

• M t đ m, đ cao so v i m c n • Bi n thiên theo chi u th ng đ ng ẳ t đ gi m d n theo đ cao ộ ầ ệ ộ ả t đ gi m ch m, cá bi ệ ậ ệ ộ ả

S bi n thiên nhi

t đ hàng ngày theo đ cao

ự ế

ệ ộ

ộ

S bi n thiên nhi

t đ theo đ cao (trong đi u ki n lý t

ng)

ự ế

ệ ộ

ộ

ề

ệ

ưở

t đ không khí

ệ ộ

4. Các ch tiêu nhi ỉ • Nhi t đ trung bình – Trung bình ngày – Trung bình m t giai đo n khí h u

ậ

• Nhi ố

ộ i cao và t ấ ố ấ ố ấ ố ạ i th p ấ i th p tuy t đ i ệ ố i th p trung bình i th p sinh v t h c ậ ọ

t đ trung bình (tích ôn trung bình): t đ t ệ ộ ố – T i cao và t ố – T i cao và t ố – T i cao và t ố • T ng nhi ệ ộ ổ

n ATS = Σ ti i=1 ệ ủ ề

n ơ ấ

AcTS = Σ(tbio-min< ti < tbio-max ) t đ ho t đ ng (tích ôn ho t đ ng) – Đánh giá ti m năng nhi t c a m t vùng ộ – Phân vùng khí h u, b trí c c u mùa v ố ậ • T ng nhi ạ ộ ổ ụ ạ ộ ệ ộ

i=1

ng ả ầ t c a sinh v t và m i giai đo n sinh tr ỗ ậ ạ ưở

ệ ủ t đ h u hi u (tích ôn h u hi u) – Ph n ánh nhu c u nhi • T ng nhi ệ ộ ữ ổ ữ ệ ệ

ng, phát tri n – Ph n ánh nhu c u nhi

n ETS = Σ (ti – b) i=1 t c a sinh v t và m i giai đo n sinh tr ạ ỗ

ưở ậ ể ả ầ ệ ủ

c a chúng

ủ ử ụ ậ ậ ể ự ủ ờ ồ – S d ng đ d báo các th i kỳ v t h u c a cây tr ng.

Gi

i h n nhi

t đ sinh h c

ớ ạ

ệ ộ

ọ

• Nhi

i th p sinh v t h c (bio-minimum):

t đ t ệ ộ ố

ng, phát tri n ồ ể ấ

ấ ệ ộ ấ

– Là nhi – Ph thu c vào lo i cây, gi ng (ngu n g c), đi u ki n s ng… i đó cây tr ng ng ng sinh tr ưở ố ừ ề ệ ồ ố

ậ ọ t đ th p nh t mà t ạ ố ạ ộ

ế

0C ố

0C 0C

• Nhi

– Th i kỳ phát d c: M n c m h n vào th i kỳ ra hoa (lúa th i kỳ ra hoa ụ • Lúa mì: -6 đ n -10 • Bông, đay, mía, thu c lá: 13-14 • Ngô: nhi 0C, ôn đ i 10ớ t đ i 13 ệ ớ ơ ả ẫ ụ ờ ờ ờ