Nỗi niềm lựa chọn
công ty kiểm toán
Sự phát triển mạnh của thị trường chứng khoán Việt Nam và
cùng với xu thế chung của nền kinh tế. Hàng loạt các doanh
nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn tham gia vào quá
trình thực hiện chuyển đổi sang hình thức công ty cổ phần nhằm
đa dạng hóa sở hữu cũng như tăng tính thanh khoản trên thị
trường. Đây là một xu thế tất yếu và phù hợp. Nhưng câu hỏi đặt
ra ở đây là các doanh nghiệp nên lựa chọn công ty kiểm toán nào
để đặt niềm tin.
Sự kiện chênh lệch số liệu chưa từng có của Tổng công ty Xuất
nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (mã chứng khoán: VCG) trước
và sau kiểm toán đã tạo kỷ lục về chỉ số tài chính cơ bản trên thị
trường chứng khoán Việt Nam: VCG hiện có P/E vào khoảng
1.636,6 lần với EPS chỉ là 31 đồng/CP. Hay như Công ty cổ phần
Bóng đèn Điện Quang (mã chứng khoán: DQC) sau kiểm toán,
lợi nhuận giảm 42%... Những tranh cãi, giải trình khá rắc rối
nhưng những vụ việc này một lần nữa cho thấy vai trò của các
CTKT.
Điều 15 và 16 Luật Chứng khoán quy định, báo cáo tài chính năm
của các tổ chức chào bán chứng khoán ra công chúng, tổ chức
niêm yết, tổ chức kinh doanh chứng khoán... phải được kiểm toán
bởi tô chức kiểm toán được chấp thuận.
Tổ chức kiểm toán được chấp thuận là CTKT độc lập thuộc danh
mục các CTKT được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận
kiểm toán theo điều kiện do Bộ Tài chính quy định. Sở dĩ có quy
định này là vì thông tin trên thị trường chứng khoán rất nhạy cảm,
tác động lớn đến lợi ích của công chúng nên yêu cầu về tính
công khai, minh bạch thông tin của doanh nghiệp là rất cần thiết.
Báo cáo tài chính đã kiểm toán là một trong những thông tin quan
trọng để nhà đầu tư căn cứ vào đó xem xét hoạt động của doanh
nghiệp thông qua tình hình tài chính và kết quả kinh doanh. Báo
cáo tài chính được kiểm toán sẽ nâng cao tính minh bạch, công
khai của thông tin, cũng như đảm bảo trách nhiệm của các tổ
chức, cá nhân có liên quan, góp phần quan trọng trong việc lành
mạnh hóa môi trường đầu tư.
Để kiểm toán được minh bạch, nhà đầu tư và cổ đông phải được
quyền chọn CTKT, để báo cáo tài chính đó sẽ nói lên đầy đủ tình
hình kinh doanh của doanh nghiệp trong năm đó và nhà đầu tư
căn cứ vào đó để quyết định nên giữ hay bán cổ phiếu của doanh
nghiệp.
Hay đứng làm kiểng?
Không biết có phải do trình độ của cổ đông kém, hay do họ không
có thời gian tìm hiểu từng CTKT nên tại các ĐHCĐ, hầu hết các
công ty niêm yết, công ty đại chúng đều đưa sẵn một danh sách
các CTKT để ĐHCĐ chọn. Chưa thấy một công ty niêm yết nào
để cổ đông đề xuất CTKT rồi đưa ra đại hội biểu quyết. Nhiều nhà
đầu tư dí dỏm ví việc này giống như một người dẫn bạn bè vào
nhà hàng sang trọng và hỏi bạn uống gì cứ kêu thoải mái: trà đá
hay nước lọc?
Nhiều ĐHCĐ cũng đưa ra một bản danh sách CTKT khá dài,
nhưng lại không giới thiệu từng công ty mạnh, yếu như thế nào,
uy tín ra sao. Họ chỉ yêu cầu ĐHCĐ biểu quyết ủy quyền cho
HĐQT để chọn CTKT. Nếu ĐHCĐ thông qua việc ủy quyền này,
như vậy cũng là hợp pháp và cũng không ai thắc mắc.
