ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT
NGUYỄN SƠN HÀ
PHÁP LUẬT VỀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC KHU KINH TẾ
Ở VIỆT NAM
Ngành: Luật Kinh tế
Mã số: 938 01 07
LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. VŨ THỊ DUYÊN THỦY
2. PGS.TS. HÀ THỊ MAI HIÊN
THỪA THIÊN HUẾ, 2021
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng
tôi. Các kết quả nêu trong Luận án chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào
khác. Các số liệu trong Luận án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, được trích dẫn
đúng theo quy định.
Tôi xin chịu trách nhiệm về tính chính xác và trung thực của Luận án này.
Thừa Thiên Huế, ngày 27 tháng 01 năm 2021
Tác giả luận án
Nguyễn Sơn Hà
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục chữ viết tắt
PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu ......................................................................... 1
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................... 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 4
4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ...................................................... 5
5. Những đóng góp mới của Luận án ........................................................................... 6
6. Kết cấu của Luận án ................................................................................................ 9
Chương 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ
THUYẾT NGHIÊN CỨU ....................................................................................... 10
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Luận án .................. 10
1.1.1. Nhóm các công trình nghiên cứu những vấn đề lý luận về khu kinh tế.......... 10
1.1.2. Nhóm các công trình nghiên cứu những vấn đề về pháp luật bảo vệ môi
trường trong hoạt động của các khu kinh tế .............................................................. 13
1.2. Đánh giá tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Luận án ...................... 20
1.2.1. Những thành tựu trong nghiên cứu mà luận án kế thừa và tiếp tục phát triển 20
1.2.2. Các vấn đề còn bỏ ngỏ hoặc chưa được giải quyết thấu đáo cần tiếp tục
nghiên cứu ................................................................................................................. 21
1.3. Cơ sở lý thuyết nghiên cứu của đề tài Luận án ............................................. 22
1.3.1. Câu hỏi nghiên cứu của đề tài ......................................................................... 22
1.3.2. Lý thuyết nghiên cứu của đề tài ...................................................................... 22
1.3.3. Giả thuyết nghiên cứu của đề tài ..................................................................... 23
1.3.4. Dự kiến những kết quả đạt được ..................................................................... 24
Kết luận Chương 1 .................................................................................................... 25
Chương 2. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÁP LUẬT BẢO VỆ MÔI
TRƯỜNG TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC KHU KINH TẾ ........................ 26
2.1. Quan niệm về khu kinh tế và bảo vệ môi trường trong hoạt động của khu
kinh tế ....................................................................................................................... 26
2.1.1. Khái niệm, đặc điểm của khu kinh tế .............................................................. 26
2.1.2. Khái niệm hoạt động của khu kinh tế ............................................................. 34
2.1.3. Khái niệm, đặc điểm của bảo vệ môi trường .................................................. 37
2.1.4. Khái niệm, đặc điểm của bảo vệ môi trường trong hoạt động của khu kinh tế ......... 42
2.1.5. Nhu cầu bảo vệ môi trường trong hoạt động của khu kinh tế ......................... 47
2.2. Quan niệm về pháp luật bảo vệ môi trường trong hoạt động của khu kinh tế .... 49
2.2.1. Khái niệm, vai trò của pháp luật bảo vệ môi trường trong hoạt động của khu kinh tế 49
2.2.2. Nguyên tắc điều chỉnh pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động của
khu kinh tế ................................................................................................................. 51
2.2.3. Nội dung pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động của khu kinh tế ... 54
2.2.4. Pháp luật bảo vệ môi trường trong hoạt động của các khu kinh tế của một số
nước trên thế giới và bài học cho Việt Nam ............................................................. 60
Kết luận Chương 2 .................................................................................................... 70
Chương 3. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN
PHÁP LUẬT VỀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC
KHU KINH TẾ Ở VIỆT NAM .............................................................................. 71
3.1. Thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về bảo vệ môi
trường trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư xây dựng của các khu kinh tế ............. 71
3.1.1. Quy định về trách nhiệm lập báo cáo đánh giá tác động môi trường của chủ
đầu từ vào KKT ......................................................................................................... 71
3.1.2. Giai đoạn thiết kế hạ tầng kỹ thuật của các khu kinh tế ................................. 75
3.2. Thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về bảo vệ môi
trường trong giai đoạn thi công xây dựng của các khu kinh tế .......................... 78
3.2.1. Trách nhiệm thi công xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi
trường của các khu kinh tế ........................................................................................ 80
3.2.2. Trách nhiệm bảo vệ môi trường của nhà đầu tư trong quá trình giải phóng mặt
bằng thi công xây dựng của các khu kinh tế ............................................................. 82
3.2.3. Trách nhiệm bảo vệ môi trường của nhà đầu tư trong quá trình xây dựng hạ
tầng kỹ thuật của các khu kinh tế .............................................................................. 83
3.3. Thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về bảo vệ môi
trường trong giai đoạn hoạt động của các khu kinh tế........................................ 87
3.3.1. Trách nhiệm vận hành, duy tu, bảo dưỡng và khắc phục ô nhiễm môi trường
trong các khu kinh tế ................................................................................................. 87
3.3.2. Điều kiện bổ sung mới, mở rộng khu kinh tế trong giai đoạn hoạt động ................... 87
3.3.3. Hoạt động cấp phép cho nhà đầu tư vào hoạt động trong các khu kinh tế ............ 89
3.3.4. Quy định về quản lý chất thải trong giai đoạn khu kinh tế đi vào hoạt động ......... 91
3.4. Thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về thanh tra, kiểm
tra, xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động của các khu
kinh tế ....................................................................................................................... 96
3.4.1. Thẩm quyền thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm hành chính về
bảo vệ môi trường trong hoạt động của các khu kinh tế ........................................... 96
3.4.2. Trách nhiệm phối hợp thanh tra, kiểm tra của các cơ quan quản lý nhà nước về bảo
vệ môi trường trong hoạt động của các khu kinh tế ...................................................... 99
Kết luận Chương 3 .................................................................................................. 103
Chương 4. PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ
NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BẢO VỆ MÔI
TRƯỜNG TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC KHU KINH TẾ Ở VIỆT NAM . 105
4.1. Phương hướng hoàn thiện pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động
của các khu kinh tế ở Việt Nam ........................................................................... 105
4.1.1. Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động của các khu kinh tế
phải đảm bảo sự hiệu quả của nguồn vốn đầu tư từ Nhà nước ................................... 105
4.1.2. Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ môi trương trong hoạt động các khu kinh tế
phải đảm bảo tính chặt chẽ ...................................................................................... 106