Phẩu thuật xoang trán

Chia sẻ: Lan Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

86
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chấn thương vùng mặt đặc biệt là chấn thương xoang trán nếu không được điều trị tốt có thể có biến chứng về lâu dài và để lại hậu quả xấu về thẩm mỹ. Các biến chứng bao gồm: viêm màng não, viêm xoang trán mạn và hình thành u nhầy. Di chứng biến dạng vùng mũi mặt làm ảnh hưởng đến đường nét khuôn mặt tự nhiên của con người

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phẩu thuật xoang trán

PHAÃU THUAÄT XOANG TRAÙN Töø khi ra ñôøi, kyõ thuaät noäi soi ñaõ sôùm ñöôïc öùng duïng vaøo phaãu thuaät caùc xoang caïnh muõi, taïo moät cuoäc caùch maïng trong ñieàu trò phaãu thuaät caùc xoang caïnh muõi. Trong caùc kyõ thuaät moå caùc xoang caïnh muõi, phaãu thuaät xoang traùn laø kyõ thuaät caûi thieän keát quaû sau moå roõ reät nhaát. Kyõ thuaât moå xoang traùn ñaõ khoâng ngöøng phaùt trieån vaø hoaøn thieän; cho ñeán nay, ñaõ coù nhieàu kyõ thuaät moå xoang traùn mang teân caùc taùc giaû nhö phöông phaùp Stammberger, kyõ thuaät Kuhn vaø phöông phaùp Kennedy. Ñeán thaäp nieân 90’, nhôø duïng cuï microdebrider, caùc ñaàu khoan vöøa caét vöøa huùt coù ñaàu gaäp goùc, caùc taùc giaû Christian vaø Krouse ñaõ tieán haønh phaãu thuaät noäi soi xoang traùn vaø baùo caùo keát quaû cho thaáy ñoä an toaøn vaø tinh teá cuûa phaãu thuaät xoang traùn ñaõ ñöôïc gia taêng ñaùng keå. Theo taùc giaû Stammberger, nieâm maïc vuøng pheãu traùn phaûi ñöôïc baûo toaøn toái ña neáu beänh nhaân khoâng coù trieäu chöùng cuûa beänh vieâm xoang traùn vaø ñöôïc phaãu thuaät muõi-xoang laàn ñaàu tieân, ñeå traùnh bieán di chöùng seïo heïp pheãu traùn vaø vieâm xoang traùn maïn do phaãu thuaät. Hình: phaãu thuaät xoang traùn baèng khoan qua minh hoaï cuûa taùc giaû Halle (1906) Löôïc söû Phaãu thuaät xoang traùn qua ñöôøng raïch da (ñöôøng ngoaøi) vaø ñöôøng noäi muõi ñaõ ñöôïc moâ taû bôûi caùc taùc giaû vaøo ñaàu theá kyû XIX. Caùc kyõ thuaät môû xoang traùn qua ñöôøng ngoaøi coù nhieàu nhöôïc ñieåm laø khoâng theå giaûi quyeát nguyeân nhaân taéc ngheõn vuøng ngaùch traùn, phaù huûy caáu truùc cuûa thaønh ngoaøi pheãu traùn; ñieàu naøy daãn ñeán haäu quaû laø moâ trong hoác maét coù theå thoaùt vò vaøo trong hoá moå laøm taéc ngheõn pheãu traùn sau moå.
Kyõ thuaät moå bít laáp xoang traùn qua cöûa soå xöông taïo neân ôû thaønh tröôùc xoang traùn sau ñoù ñaõ ñöôïc xem laø moät giaûi phaùp toái öu ñeå giaûi quyeát caùc beänh tích trong xoang traùn, nhaát laø trong caùc tröôøng hôïp ñaõ moå nhöng thaát baïi. Tuy nhieân, kyõ thuaät naøy coù nhieàu tai bieán vaø thöôøng ñeå soùt laïi beänh tích, vieäc ñaùnh giaù keát quaû sau moå gaëp nhieàu khoù khaên, duø beänh nhaân ñöôïc theo doõi sau moå baèng taùi khaùm laâm saøng keát hôïp vôùi phim CT. Kyõ thuaät moå xoang traùn qua muõi kinh ñieån thöôøng coù tæ leä taùi phaùt cao sau moå. Ngaøy nay, cuøng vôùi caùc hieåu bieát chi tieát hôn veà caáu truùc giaûi phaãu xoang traùn, caùc kyõ thuaät moå noäi soi tinh teá vaø chính xaùc hôn cuõng nhö caùc duïng cuï phaãu thuaät ngaøy caøng hieän ñaïi; tæ leä moå xoang traùn thaønh coâng gia taêng ñaùng keå. Kyõ thuaät bít xoang traùn qua noäi soi muõi ñöôïc Gross moâ taû naêm 1995, thöïc hieän nhôø söï hoã trôï cuûa caùc maùy khoan vaø oáng noäi soi hieän ñaïi, ñaõ thay theá xöùng ñaùng kyõ thuaät moå bít laáp xoang traùn baèng môõ kinh ñieån. Giaûi phaãu hoïc lieân quan Thuaät ngöõ ngaùch traùn (frontal recess) ñaõ ñöôïc taùc giaû Killian laàn ñaàu tieân ñeà ra vaøo naêm 1898. Töø naêm 1939 ñeán 1946, Van Alyea ñaõ baùo caùo nhieàu coâng trình nghieân cöùu veà caùc teá baøo saøng coù theå gaây taéc ngheõn pheãu traùn nhö sau: 1. Agger nasi 2. Teá baøo saøng treân oå maét 3. Teá baøo traùn 4. Teá baøo boùng xoang traùn 5. Teá baøo treân boùng 6. Teá baøo saøng ôû vaùch lieân xoang traùn. Caùc phaãu thuaät vieân muõi-xoang neân bieát raèng treân thöïc teá khoâng coù oáng muõi traùn maø chæ coù ngaùch traùn laø vuøng tieáp giaùp giöõa xoang traùn vaø xoang saøng tröôùc. Nhö taùc giaû
Kuhn ñaõ moâ taû, pheãu cuûa xoang traùn laø moät khoaûng thaät, coù daïng nhö moät caùi pheãu uùp ngöôïc vôùi ñænh laø loã thoâng cuûa xoang traùn vaø phaàn loe roäng beân döôùi chính laø teá baøo saøng tröôùc. Phaàn ñænh cuûa ngaùch traùn seõ höôùng leân treân veà phía saøn soï vaø gaàn vôùi ñoäng maïch saøng tröôùc. Ngaùch traùn ñi töø loã thoâng töï nhieân ôû phía treân ñeán choã baùm cuûa cuoán muõi döôùi vaøo vaùch muõi-xoang, coù giôùi haïn ngoaøi bôûi maûnh oå maét cuûa xöông traùn vaø thaønh trong moå maét, thaønh trong pheãu traùn chính laø choã baùm cuûa cuoán muõi döôùi vaøo saøn soï. Ñöôøng ñi cuûa ngaùch traùn thay ñoåi tuøy ngöôøi, nhö moät khe heïp, len loûi giöõa caùc teá baøo saøng tröôùc. Caùc phaãu thuaät vieân muõi-xoang caàn naém vöõng giaûi phaãu cuûa vuøng naøy, caàn nghieân cöùu caùc phim CT coù taùi hieän hình aûnh treân maët phaúng beân cho nhöõng tröôøng hôïp phaõu thuaät xoang traùn. Hình: caùc kieåu baùm cuûa moûm moùc leân phía treân. Kieåu baùm cuûa moûm moùc vaøo phía treân cuõng coù nhieàu bieán ñoåi khaùc nhau; noùi chung coù 3 kieåu baùm chính: (1) moûm moùc baùm ra phía ngoaøi, vaøo thaønh beân muõi, (2) baùm thaúng goùc vaøo saøn soï vaø (3) baùm vaøo phía trong, taïi cuoán muõi giöõa. Tuøy theo kieåu baùm cuoán muõi giöõa maø xoang traùn coù caùc kieåu daãn löu töông öùng. Neáu nieâm maïc moûm moùc baùm leân phía treân hay vaøo trong, hieän töôïng phuø neà hoaëc phaûn öùng vieâm cuûa nieâm maïc ôû vuøng moûm moùc deã laøm heïp ngaùch traùn. Trong nhöõng tröôøng hôïp nhö theá, vieäc laáy ñi phaàn treân moûm moùc giuùp hoài phuïc söï thoâng khí vaø daãn löu xoang traùn. Kyõ thuaät moå Moå xoang traùn laàn ñaàu Nhö ñaõ ñeà caäp ôû phaàn tröôùc, phaãu thuaät vieân khoâng neân phaãu tích vaøo ngaùch traùn neáu beänh nhaân khoâng coù daáu hieäu beänh ôû nieâm maïc pheãu traùn ñeå traùnh bieán chöùng heïp pheãu traùn sau moå. Beänh nhaân caàn ñöôïc chuïp phim CT ñeå phaãu thuaät vieân coù theå qua ñoù ñaùnh giaù ñöôïc caùc caáu truùc phöùc taïp cuûa vuøng pheãu traùn. Treân phim CT, phaãu thuaät vieân caàn xem beänh nhaân coù teá baøo giöõa xoang traùn, teá baøo saøng treân oå maét, hay teá baøo saøng ôû vaùch lieân xoang traùn. Caàn löu yù, moät soá teá baøo saøng tröôùc cuõng daãn löu vaøo ngaùch traùn vaø phaân bieät ngaùch traùn vôùi traàn cuûa teá baøo agger nasi. Trong khi moå xoang traùn, caàn löu yù baûo toàn toái ña nieâm maïc ngaùch traùn. Nhöõng duïng cuï phaãu thuaät xoang traùn hieän nay nhö kìm ñoät xoang traùn ñaõ giaûi quyeát yeâu caàu naøy raát toát. Caùc duïng cuï nhö que doø xoang traùn cuûa Kuln-Bolger, thìa naïo xoang traùn, vaø kìm moå xoang traùn giuùp laáy goïn caùc maûnh xöông naèm cao hôn bình dieän loã thoâng xoang traùn. Ñoái vôùi nhöõng beänh nhaân chöa moå muõi-xoang, vieäc laáy boû moûm moùc vaø naïo saøng tröôùc theo höôùng töø sau ra tröôùc theo kyõ thuaät cuûa Krause vaø Chrismas. Trong kyõ
thuaät naøy, ñieàu coát yeáu laø laáy ñi phaàn baùm phía treân cuûa moûm moùc ñeå boäc loä phaàn tröôùc cuûa ngaùch traùn. Khi phaãu tích, caàn nheï nhaøng vaø thaän troïng ñeå khoâng laøm hoûng nieâm maïc vuøng ngaùch traùn gaây seïo heïp sau moå. Hình: ñoäng maïch saøng sau laø ñieåm moác tìm vò trí loã thoâng xoang traùn. Hình: phaãu tích xoang traùn töø sau ra tröôùc vaø töø trong ra ngoaøi. Hình: môû roäng loã thoâng muõi-traùn
Phaãu thuaät vieân sau ñoù seõ phaãu tích theo höôùng töø sau ra tröôùc moät caùch töø töø cho ñeán vuøng ñoäng maïch saøng tröôùc, laø giôùi haïn sau cuûa pheãu traùn, ñaây laø kyõ thuaät phaãu tích xoang traùn töø sau ra tröôùc. Sau cuøng, loã thoâng xoang traùn ñöôïc xaùc ñònh baèng oáng huùt cong hay que doø xoang traùn. Phaãu thuaät vieân tieáp tuïc phaãu tích ra phía tröôùc, vaøo vuøng teá baøo agger nasi. Döôùi noäi soi, teá baøo agger nasi coù daïng moät choã phoàng ra ngay tröôùc choã cuoán muõi giöõa ñính vaøo vaùch muõi-xoang. Phaãu thuaät vieân cuõng coù theå phaù vôõ maët tröôùc cuûa agger nasi ôû dieän tröôùc hay trong döôùi quan saùt tröïc tieáp qua noäi soi roài môû roäng ra ngoaøi hay ra
tröôùc vôùi duïng cuï thích hôïp. Phaàn phía trong cuûa agger nasi ñöôïc quan saùt caån thaän vaø laáy ñi ñeå phuïc hoài hieän töôïng thoâng khí vaø daãn löu xoang traùn. Trong thì naøy, caàn löu yù khoâng phaãu tích quaù möùc vaøo trong ñeå traùnh laøm toån thöông laù beân cuûa maûnh saøng; khoâng phaãu tích quaù möùc ra sau ñeå khoâng laøm toån thöông saøn soï vì ñaây laø vuøng raát deã bò toån thöông gaây toån thöông noäi soï vaø gaây ra caùc haäu quaû traàm troïng cho ngöôøi beänh. Hình loã thoâng xoang traùn. Tieáp theo, phaãu thuaät vieân baét ñaàu quan saùt vaøo trong loøng cuûa ngaùch traùn döôùi oáng noäi soi 300 tìm xem coù khoái polyp, tình traïng xô dính, chaáy nhaøy muû hay coù söï thaønh laäp moâ haït hay khoâng. Caùc teá baøo saøng treân oå maét hay trong xoang traùn phaûi ñöôïc môû roäng. Sau khi caùc beänh tích ñaõ ñöôïc laáy saïch, phaãu thuaât xoang traùn ñöôïc hoaøn taát. Ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp nhö polyp muõi to, vieâm xöông traùn, maát nhieàu nieâm maïc vuøng ngaùch traùn, ngaùch traùn quaù heïp, ñeå traùnh xô dính sau moå coù theå duøng caùc oáng nong (oáng RAIN) ñaët vaøo trong xoang traùn. Sau moå, beänh nhaân neân ñöôïc taùi khaùm theo lòch vaøo ngaøy thöù nhaát, sau 1 tuaàn, sau 2 tuaàn vaø sau 3 tuaàn ñeå ñöôïc laáy saïch caùc moâ hoaïi töû vaø xöông vuïn coøn soùt trong hoá moå. Ñaët oáng nong xoang traùn OÁng nong xoang traùn Rain laø moät oáng baèng silicone ñöôïc thieát keá ñeå coù theå naèm coá ñònh trong xoang traùn sau khi ñöôïc ñaët vaøo ñöôøng daãn löu trong tình huoáng caàn nong
cuûa xoang traùn döôùi noäi soi. OÁng noäi nong xoang traùn ñöôïc söû duïng trong caùc tröôøng hôïp vieâm xoang polyp muõi lan toûa, vieâm xöông traùn, maát nhieàu nieâm maïc roäng ôû vuøng pheãu traùn, vaø heïp pheãu traùn. Kích thöôùc cuûa oáng nong vaøo khoaûng 4mm, coù theå ñöa deã daøng vaøo trong oáng huùt xoang traùn ñaàu tuø côõ 16 gauge. Sau khi hoá moå laønh, oáng nong xoang traùn ñöôïc laáy ra taïi phoøng khaùm vôùi moät kìm nhoû. Thoâng thöôøng, oáng nong xoang traùn ñöôïc ruùt ra sau 2-4 tuaàn, khi nieâm maïc pheãu traùn ñaõ laønh haün. Trong tröôøng hôïp moâ môõ oå maét thoaùt vò vaøo trong laøm taéc ngheõn pheãu traùn (sau phaãu thuaät xoang saøng ñöôøng ngoaøi hoaëc sau chaán thöông), oáng nong xoang traùn coù theå ñöôïc ñaët taïi choã ñeán 18 thaùng hoaëc hôn, thöôøng khoâng gaây neân vaán ñeà gì ñaùng keå.
Hình: oáng nong xoang traùn. OÁng nong lôùn (6mm) ñöôïc duøng nhö moät ñöôøng bôm röûa loã khoan daãn löu cuûa xoang traùn. OÁng nong naøy coøn coù vai troø cöûa soå theo doõi, ñaùnh giaù tình traïng beân trong xoang
traùn vôùi oáng noäi soi 2,7mm. Thoâng thöôøng loã khoan phaûi ñaït ñöôïc kích thöôùc 6-7mm ñöôøng kính vaø ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc muõi khoan coù voû saét baûo veä. Vieâm xoang taùi phaùt vaø moå laïi Nhöõng tröôøng hôïp vieâm xoang taùi phaùt sau moå caàn ñöôïc hoûi kyõ löôõng veà beänh söû vaø khaùm caån thaän ñeå xaùc ñònh caùc nguyeân nhaân toaøn thaân laøm beänh dieãn tieán keùo daøi tuy hieám gaëp nhöng coù theå xaûy ra nhö tình traïng suy giaûm mieãn dòch, dò öùng, beänh xô nang vaø beänh roái loaïn hoaït ñoäng loâng chuyeån. Xeùt nghieäm laáy dòch tieát trong xoang qua noäi soi giuùp xaùc ñònh vi khuaån gaây beänh vaø laäp khaùng sinh ñoà. Neáu chaát tieát trong muõi quaù dai vaø dính thì dòch tieát neân göûi ñi ñeå xaùc ñònh naám. Trong tröôøng hôïp coù polyp muõi, neân khaûo saùt moâ hoïc ñeå xaùc ñònh thaønh phaàn teá baøo aùi toan trong ñoù. Neáu beänh nhaân vieâm muõi khoâng dò öùng coù taêng baïchh caàu aùi toan thì ñieàu trò baèng steroid vôùi lieàu thích hôïp ñuû ñeå giaûi quyeát tình traïng taéc ngheõn phöùc hôïp loã thoâng xoang. Phim CT muõi-xoang tö theá coronal (caùc laùt caét caùch nhau 3mm) vaø axial (caùc laùt caét caùch nhau 3-5mm) raát caàn thieát cho phaãu thuaät noäi soi trong nhöõng tröôøng hôïp moå laïi, cho bieát ñoä cao cuûa traàn xoang saøng vaø maûnh beân cuûa xöông saøng. Phaãu thuaät vieân cuõng caàn xaùc ñònh xem teá baøo saøng treân oå maét vaø teá baøo traùn coù hieän dieän hay khoâng vì chuùng cuøng goùp phaàn vaøo söï daãn löu vaø thoâng khí cuûa xoang traùn. Trong nhöõng tröôøng hôïp ñaõ ñöôïc phaãu thuaät nhieàu laàn tröôùc ñaây, moät phim CT tö theá axial vôùi caùc laùt caét daøy (caùch nhau 1mm) giuùp taùi hieän hình aûnh 3 chieàu caáu truùc cuûa caùc xoang, cung caáp caùc thoâng tin trong tröôøng hôïp haàu heát caùc moác giaûi phaãu ñaõ bò maát ñi. Ngaøy nay, phaãu thuaät noäi soi muõi-xoang döôùi heä thoáng ñònh vò 3 chieàu giuùp cho cuoäc moå khoù trôû neân an toaøn vaø hieäu quaû hôn. Phaãu thuaät caùc xoang keát hôïp noäi soi vaø ñöôøng ngoaøi Nhöõng beänh nhaân vieâm xoang taùi phaùt sau moå, nhaát laø nhöõng beänh nhaân ñaõ ñöôïc moå naïo saøng ñöôøng ngoaøi, thì ngaùch traùn vaø ñöôøng daãn löu cuûa xoang traùn khoù coù theå thaáy ñöôïc qua noäi soi. Coù theå duøng khoan môû maët tröôùc xoang traùn vaø ñaët moät que doø hay bôm nöôùc vaøo xoang traùn ñeå xaùc ñònh ñöôøng daãn löu xoang traùn döôùi noäi soi trong hoác muõi. Sau khi xaùc ñònh, ñöôøng daãn löu cuûa xoang traùn ñöôïc môû roäng döôùi noäi soi ñeán moät khoaûng 4mm. Sau ñoù oáng daãn löu xoang traùn ñöôïc ñaët vaøo trong pheãu traùn. Coù theå khoan roäng pheãu traùn vaø ñaët vaøo ñoù moät oáng nong 6mm vöøa ñeå daãn löu vöøa ñeå coù theå quan saùt xoang traùn sau moå. Moå xoang traùn theo kyõ thuaät Lothrop caûi tieán Caùc taùc giaû Draf, May, Wigand, Close, vaø Gross cuøng ñeà xuaát kyõ thuaät khoan roäng ñöôøng daãn löu xoang traùn qua ñöôøng trong muõi ñeå hoã trôï quaù trình daãn löu xoang traùn. Töø kyõ thuaät nguyeân thuûy cuûa Lothrop, Gross ñaõ caûi tieán baèng caùch khoan roäng vuøng giöõa 2 loã thoâng xoang traùn; veà maët lyù thuyeát, ñieàu naøy seõ giaûm thieåu hieän töôïng daãn löu voøng beân trong xoang traùn. Caùc muõi khoan môùi coù voû bao baèng theùp baûo veä phía sau giuùp ñoäng taùc khoan khoâng laøm toån thöông phaàn nieâm maïc xoang traùn vaø saøn soï ôû phía sau. So vôùi kyõ thuaät bít laáp xoang traùn qua cöûa soå xöông, kyõ thuaät môùi ít gaây di chöùng, baûo toàn veû thaåm myõ vaø chæ laáy boû moâ toái thieåu. Tuy nhieân, caàn löu yù raèng ñaây laø moät cuoäc
moå ñoøi hoûi kyõ thuaät raát cao, chæ neân thöïc hieän sau khi thöïc taäp treân moâ hình hay xaùc tröôùc khi thöïc hieân treân ngöôøi beänh, ñoøi hoûi trình ñoä vaø tay ngheà cuûa phaãu thuaät vieân phaûi raát cao. Hình: minh hoaï kyõ thuaät moå xoang traùn trong baùo caùo naêm 1914 Hình: kyõ thuaät lothrop caûi tieán Hình: khoan coù baûo veä
Hình: khoan roäng loã thoâng xoang traùn qua vaùch lieân . Keát luaän Phaãu thuaät noäi soi xoang traùn ñaõ nhanh choùng trôû thaønh phöông phaùp ñieàu trò ñaït tieâu chuaån vaøng trong ñieàu trò caùc tröôøng hôïp vieâm xoang traùn maïn. Ngaøy nay, vôùi caùc phöông tieän hieän ñaïi, kyõ thuaät moå xoang traùn ngaøy caøng tieán boä, giaûm toån thöông nieâm maïc vaø xuaát hieän nhieàu phöông phaùp phaãu thuaät tieán boä. Trong thôøi ñaïi tieán boä vaø hieäu quaû trong ñieàu trò caùc tröôøng hôïp vieâm xoang traùn maïn, vaán ñeà naém vöõng caáu truùc giaûi phaãu cuûa ngaùch traùn giöõ vai troø quyeát ñònh hieäu quaû cuûa vieäc ñieàu trò. PHAÃU THUAÄT XOANG TRAÙN ÔÛ TREÛ EM Phaãu thuaät xoang traùn ôû treû em hieám khi ñöôïc chæ ñònh ñeå ñieàu trò caùc beänh vieâm xoang maïn vaø thöôøng laø phaãu thuaät xoang laàn ñaàu cuûa treû. Thoâng thöôøng, vieäc laøm saïch beänh tích ôû vuøng phöùc hôïp loã thoâng muõi-xoang laø ñuû ñeå daãn löu xoang traùn. Phaãu thuaät xoang traùn laø moät phaãu thuaät raát khoù khaên ñoái vôùi caùc beänh nhaân treû em vì phaãu tröôøng chaät heïp, caáu truùc xöông moûng manh vaø phaãu tröôøng laïi raát gaàn vôùi caùc caáu truùc quan troïng caàn phaûi ñöôïc baûo veä. Hôn nöõa, caáu truùc giaûi phaãu vaø ñöôøng ñöôøng daãn löu cuûa xoang traùn cuõng laø moät thaùch thöùc ñoái vôùi phaãu thuaät vieân. Veà maët phaãu thuaät, cô sôû lyù luaän caàn naém vöõng laø söï taéc ngheõn ñöôøng daãn löu xoang traùn chính laø nguyeân nhaân gaây neân beänh vieâm xoang maïn hoaëc taùi phaùt gaáp nhieàu laàn so vôùi caùc beänh beân trong xoang traùn. Chæ ñònh moå xoang traùn ÔÛ ngöôøi tröôûng thaønh, phaãu thuaät xoang traùn ñöôïc chæ ñònh cho nhöõng tröôøng hôïp vieâm xoang traùn taùi phaùt nhieàu laàn maø vieäc ñieàu trò noäi khoa toái ña vaãn khoâng khoûi. ÔÛ treû em, phaãu thuaät xoang traùn ñöôïc chæ ñònh cho caùc tröôøng hôïp vieâm xoang traùn coù bieán chöùng (nhieãm truøng noäi soï, trong oå maét, vieâm xoang). Nhöõng tröôøng hôïp chaán thöông xoang traùn ôû treû em cuõng caàn ñöôïc thaùm saùt ñeå phoøng ngöøa nhieãm truøng lan vaøo trong so, taéc ngheõn pheãu traùn gaây ra beänh u nhaøy xoang traùn sau naøy. Phaãu thuaät
khoan xoang traùn ñeå ñieàu trò caùc tröôøng hôïp vieâm xoang traùn caáp hay taùi phaùt khoâng ñaùp öùng vôùi ñieàu trò noäi khoa ñoâi khi cuõng ñöôïc chæ ñònh. Phaãu thuaät thaùm saùt xoang traùn trong nhöõng tröôøng hôïp u xoang traùn, naám xoang traùn ôû caùc beänh nhaân suy giaûm mieãn dòch cuõng laø moät trong nhöõng chæ ñònh hieám gaëp. Noùi chung, chæ ñònh phaãu thuaät xoang traùn ôû treû em khoâng khaùc bieät nhieàu vôùi ngöôøi lôùn: (1) sau vieâm xoang traùn coù bieán chöùng, (2) khoâng ñaùp öùng vôùi khaùng sinh truyeàn tónh maïch, thuoác co maïch taïi choã vaø choïc röûa xoang haøm, (3) vieâm xoang traùn maïn hoaëc taùi phaùt. Chæ ñònh thöù ba coù söï khaùc bieät giöõa ñoái töôïng ngöôøi lôùn vaø treû em. Phaãu thuaät xoang traùn ñeå ñieàu trò caùc tröôøng hôïp vieâm xoang traùn maïn raát hieám gaëp vaø caàn phaûi ñöôïc thaûo luaän kyõ löôõng. Beänh vieâm xoang ôû treû em khoâng bieåu hieän gioáng hoaøn toaøn vôùi beänh vieâm xoang ôû ngöôøi lôùn. Neáu khoâng coù caùc beänh toaøn thaân, tuyeät ñaïi ña soá caùc beänh nhi vieâm xoang caáp khoâng dieãn tieán thaønh maïn. Ngoaøi ra, cho ñeán nay vaãn chöa coù baèng chöùng cho thaáy vieâm xoang maïn ôû treû em seõ dieãn tieán thaønh vieâm xoang maïn ôû ngöôøi lôùn. Quaù trình phaùt trieån veà sinh lyù mieãn dòch vaø chöùc naêng giuùp beänh vieâm xoang treû em daàn daàn hoài phuïc. Khi phaãu thuaät xoang ñöôïc chæ ñònh, kyõ thuaät moå ñoøi hoûi phaûi coù tính can thieäp toái thieåu, taäp trung vaøo vuøng beänh. Beänh vieâm xoang keùo daøi ôû treû em ñöôïc xem xeùt treân quan ñieåm coù tính ñeán khaû naêng hoài phuïc. Seïo xaáu sau moå xoang traùn coù theå gaây taéc ngheõn hoaït ñoäng daãn löu gaây neân caùc vaán ñeà laâm saøng ñoøi hoûi phaûi moå ñi moå laïi nhieàu laàn, vaø laàn sau coâng vieäc laïi naëng neà hôn laàn tröôùc. Ngoaøi ra vaán ñeà ngöng phaùt trieån khoái xöông maët sau phaãu thuaät ôû treû cuõng laø moät ñieàu caàn quan taâm. ÔÛ treû em, nhieàu beänh nhi coù trieäu chöùng vieâm nhieãm vuøng muõi-xoang maïn coù hình aûnh thoaùi hoùa nieâm maïc treân phim CT, khoâng ñaùp öùng vôùi ñieàu trò noäi khoa thích hôïp (khaùng sinh, thuoác khaùng dò öùng, naïo VA); moät soá beänh nhi maéc chöùng roái loaïn hoaït ñoäng loâng chuyeån, beänh xô nang, suy giaûm mieãn dòch, tieàn caên chaán thöông hay phaãu thuaät. Veà tæ leä thaønh coâng sau moå ôû treû em, coâng trình nghieân cöùu cuûa taùc giaû Lazar vaø Younis ghi nhaän tæ leä thaønh coâng ñaït ñeán 80%. Coâng trình nghieân cöùu cuûa Lusk vaø Muntz ghi nhaän tæ leä “khoûi” laø 80%, giaûm laø 12%, vaø 8% coù keát quaû xaáu (neáu keå caû caùc beänh nhi coù beänh toaøn thaân thì tæ leä thaønh coâng chung laø 71%. Dòch teã hoïc beänh vieâm xoang treû em Tæ leä vieâm xoang treû em cho ñeán nay vaãn coøn khoù xaùc ñònh duø ñaõ coù nhieàu tieán boä trong kyõ thuaät chaån ñoaùn hình aûnh. Caùc daáu hieäu baát thöôøng ghi nhaän ñöôïc treân caùc phim X quang vaãn khoâng luoân laø bieåu hieän ñaëc tröng cuûa beänh vieâm xoang. Caùc coâng trình nghieân cöùu ñaõ cho thaáy tæ leä xuaát hieän caùc hình aûnh baát thöôøng treân phim CT ôû treû döôùi 18 tuoåi hoaøn toaøn khoâng coù trieäu chöùng muõi-xoang laø 31-45%. Cuøng moät thieát keá nghieân cöùu, taùc giaû Glasier ghi nhaän tæ leä treân leân ñeán 64% ôû treû döôùi 1 tuoåi. Ñieàu ñaëc bieät laø ñoái vôùi treû khoâng coù trieäu chöùng vieâm xoang traùn, tæ leä hình aûnh CT baát thöôøng raát thaáp gaàn 0%. Ñoái vôùi treû vieâm xoang coù trieäu chöùng vieâm xoang traùn, tæ leä hình aûnh baát thöôøng laø 9-13%.
Kyõ thuaät moå qua muõi Nhôø oáng noäi soi muõi vaø caùc duïng cuï phaãu thuaät, nhaát laø vôùi maùy baøo moâ, ñaõ laøm phaãu thuaät xoang traùn trôû neân deã daøng hôn vôùi caùc phaãu thuaät vieân coù kinh nghieäm. Phaãu thuaät xoang traùn khoâng neân thöïc hieän bôûi caùc phaãu thuaät vieân coøn ít kinh nghieäm. Phaãu thuaät xoang traùn ñoøi hoûi phaãu tröôøng luoân boäc loä, ñöôïc quan saùt thöôøng xuyeân vaø caùc duïng cuï phaãu thuaät tinh teá. ÔÛ treû em, caùc moái lieân quan giöõa xoang traùn vaø caùc caáu truùc laân caän, söï moûng manh cuûa caùc vaùch xöông vaø höôùng phaùt trieån cuûa caùc xoang laø nhöõng ñieåm khaùc bieät quan troïng giöõa phaãu thuaät xoang ngöôùi lôùn vaø treû em. Caùc caáu truùc trong hoác muõi naèm saùt nhau laøm cho vieäc phoøng choáng di chöùng seïo dính laøm heïp pheãu traùn trôû neân khoù khaên. Trong cuoäc moå, phaãu thuaät vieân caàn traùnh phaãu tích vaøo maët phaúng taïo bôûi caùc cuoán muõi ñeå traùnh bieán chöùng doø dòch naõo-tuûy sau moå, traùnh beû phaàn treân cuûa cuoán muõi vaøo trong laøm toån thöông maøng naõo. Chæ ñònh phaãu thuaät xoang traùn thöôøng laø do vieâm xoang traùn khoâng ñaùp öùng vôùi ñieàu trò noäi khoa hay vieâm xoang traùn coù bieán chöùng. Phaãu thuaät noäi soi môû khe muõi giöõa baèng maùy baøo moâ cuõng coù taùc duïng môû roäng ngaùch traùn hieäu quaû. Sau moå, tình traïng vieâm xoang traùn chöa caûi thieän neáu sau khi thöû ñieàu trò noäi khoa khoâng hieäu quaû. Phaãu thuaät noäi soi xoang traùn ôû treû em ñöôïc chæ ñònh moå laàn ñaàu ôû treû em neáu coù u nhaøy hay naám xoang traùn. Choáng chæ ñònh moå xoang traùn vaãn khoù xaùc ñònh, vaø kinh nghieäm cuûa phaãu thuaät vieân laø yeáu toá quan troïng haøng ñaàu. Ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp caùc moác giaûi phaãu bò maát trong caùc laàn phaãu thuaät tröôùc ñoù thì caàn heát söùc caån thaän, chaûy maùu nhieàu khieán khaû naêng quan saùt phaãu tröôøng bò haïn cheá, maát xöông töï nhieân ôû thaønh sau pheãu traùn hay maët trong cuûa cuoán muõi giöõa hay tieàn caên coù chaûy dòch naõo-tuûy. Töông töï, u nhaøy hay u naám ñaõ phaù vôû thaønh ngoaøi cuûa xoang traùn khoâng thích hôïp vôùi phaãu thuaät xoang traùn qua noäi soi. Moät trong nhöõng thoâng tin quan troïng tröôùc khi phaãu thuaät xoang traùn laø kích thöôùc cuûa teá baøo agger nasi treân phim CT muõi-xoang. Neáu teá baøo naøy khoâng coù hay keùm phaùt trieån thì caùc coá gaéng ñeå môû ngaùch traùn ñeàu khoâng thaønh coâng do vöôùng thaønh treân cuûa agger nasi; ngöôïc laïi, neáu teá baøo agger nasi to thì khi thaønh sau vaø thaønh treân ñöôïc laáy ñi thì ñöôøng daãn löu xoang traùn seõ ñöôïc ôû roäng ñaùng keå. Khi teá baøo agger nasi khoâng coù hoaëc keùm phaùt trieån, saøn xoang traùn seõ raát cöùng, khoù coù theå phaù vôõ baèng caùc duïng cuï phaãu thuaät noäi soi thoâng thöôøng tröø khi duøng maùy khoan. Theo taùc giaû Talbot, duø loã thoâng xoang traùn coù ñöôïc môû raát roäng thì sau moå nieâm maïc taùi taïo vuøng pheãu traùn vaãn khoâng coù loâng chuyeån vaø hieän töôïng seïo dính xaûy ra khieán ngaùch traùn daàn daàn trôû neân heïp vaø nhieãm truøng thöôøng xuyeân duø beänh nhaân coù ñöôïc moå nhieàu laàn, ñaët oáng nong thì ñöôøng daãn löu xoang traùn daàn trôû neân heïp laøm beänh nhaân raát khoù chòu. ÔÛ nhöõng tröôøng hôïp teá baøo agger nasi khoâng coù hoaëc nhoû thì giaûi phaùp phaãu thuaät laø duøng maùy baøo moâ phaãu tích caån thaän vuøng pheãu traùn, khoâng xeù nieâm maïc cuûa ñöôøng daãn löu xoang traùn. Neáu khoâng theå thöïc hieän ñöôïc kyõ thuaät naøy qua noäi soi, phaãu
thuaät vieân neân duøng kyõ thuaät khoan maët tröôùc xoang traùn vaø môû roäng vaùch xoang, chæ laán phaàn nieâm maïc vuøng vaùch xoang (nieâm maïc vuøng khaùc ñeå nguyeân), khoâng ñuïng chaïm ñeán ñöôøng daãn löu cuûa xoang traùn. Chuaån bò moå Ngay tröôùc moå, beänh nhaân ñöôïc roõ muõi baèng dung dòch xylometazoline tröôùc khi ñöôïc ñöa vaøo trong phoøng moå. Beänh nhi ñöôïc cho duøng khaùng sinh trong 10 ngaøy tröôùc moå vaø tieáp tuïc duøng khaùng sinh trong thôøi gian sau moå. Tröôùc vaø sau moå, beänh nhi neân ñöôïc röûa muõi moãi ngaøy 2 laàn vôùi dung dòch muoái öu tröông (3%). Nhöõng beänh nhi coù beänh tích lan toûa hay tieàn söû dò öùng neân ñöôïc cho duøng steroid ñöôøng uoáng tröôùc moå vaøi ngaøy. Nhöõng beänh nhi naøy neân ñöôïc chuïp phim CT coronal vôùi maët caét taïo moät goùc 500 so vôùi maët phaúng ngang ñeå thaáy roõ pheãu traùn. Sau khi vaøo phoøng moå, beänh nhi ñöôïc duøng theâm xylometazoline. Beänh nhi caàn ñöôïc phaãu thuaät döôùi voâ caûm meâ toaøn thaân vì söï phaân boá thaàn kinh caûm giaùc vuøng pheãu traùn raát thay ñoåi theo töøng beänh nhaân, phaãu thuaät vieân coù theå laøm beänh nhi ñau. Döôùi voâ caûm meâ toaøn thaân, moät mieáng boâng taåm dung dòch xylometazoline ñöôïc ñöa vaøo khe muõi giöõa döôùi noäi soi. Mieáng boâng naøy ñöôïc aùp chaët vaøo vuøng khe muõi giöõa baèng spatule (traùnh laøm toån thöông boùng saøng). Ñoäng taùc naøy giuùp beû cuoán muõi giöõa traän nheï vaøo trong, thuoác xylometazoline thích hôïp duøng cho treû vì ít gaây taùc duïng phuï treân heä tim maïch. Sau khi mieáng boâng ñöôïc laáy ra, duøng kim tieâm dung dòch xylocain 1% vôùi adrenalin 1/100.000 vaøo choã baùm ôû vuøng treân vaø tröôùc-döôùi cuûa moûm moùc. Ñieàu coát yeáu ôû ñaây laø sau tieâm phaûi baûo ñaûm co maïch ôû vuøng ñoäng maïch saøng tröôùc (nguoàn cung caáp maùu cho ngaùch traùn vaø teá baøo agger nasi). Neáu coù tình traïng concha bullosa thì moät nöûa maûnh vôõ phía beân ngoaøi seõ ñöôïc laáy ñi. Caùc maûnh nieâm maïc phaát phô vaø nhöõng moâ vieâm coøn laïi ñöôïc caét saïch baèng maùy baøo moâ coù öu ñieåm laø caét goïn maø khoâng xeù nieâm maïc vaø giaûm nguy vôõ oå maét hay toån thöông trong soï. Tröôùc ñaây, kyõ thuaät moå xoang traùn hay ngaùch traùn ñöôïc thöïc hieän sau khi hoaøn taát vieäc naïo saøng, kyõ thuaät môû ngaùch traùn tröôùc khi phaãu tích boùng saøng vì thaønh tröôùc boùng saøng laø moät moác giaûi phaãu heát söùc quan troïng ñeå cuoäc moå xoang traùn an toaøn vaø hieäu quaû. Neáu laáy boû thaønh tröôùc boùng saøng sôùm, moác giaûi phaãu che chôõ cho ñoäng maïch saøng tröôùc bò phaù huûy, coù theå gaây toån thöông khi phaãu tích daãn ñeán chaûy maùu nhieàu laøm giôùi haïn taàm nhìn, vì theá vieäc phaãu tích ngaùch traùn ñöôïc thöïc hieän deã daøng hôn. Neáu khoâng coù beänh tích trong xoang saøng tröôùc thì khoâng coù lyù do gì phaûi naïo saøng tröôùc, phaù vôõ boùng saøng ñeå môû roäng ngaùch traùn. Ngaùch traùn ñöôïc quan saùt deã daøng baèng oáng noäi soi 300 hay 700, muïc tieâu phaãu thuaät laø môû roäng caáu truùc xöông maø khoâng xeù boû nieâm maïc xoang traùn. Nguyeân nhaân gaây taéc ngheõn pheãu traùn sau moå laø môû roäng ngaùch traùn < 4mm hay ñöôøng daãn löu xoang traùn khuùc khuyûu phöùc taïp. Vaán ñeà baûo toàn chöùc naêng trong phaãu thuaât xoang traùn ñoøi hoûi phaãu thuaät vieân caân nhaéc veà vaán ñeà môû quaù heïp hay môû quaù roäng. Nhöõng tröôøng
hôïp moå laïi xoang traùn chæ caàn thöïc hieän laøm saïch moâ thoaùi hoaù vaø chaát dòch, vaø thaùm saùt laø caùc thao taùc caàn thieát. Hình: xaùc ñònh agger nasi Hình: tìm thaønh sau agger nasi Hình: môû roäng thaønh sau
Thao taùc kyõ thuaät xaùc ñònh ngaùch traùn ñöôïc thöïc hieän nhö sau: duøng que doø ñaët vaøo ngay phía sau vò trí cuoán muõi giöõa baùm vaøo saøn soï, ñöa veà phía sau, que doø seõ daàn ñöôïc ñaåy ra phía treân vaø ñeán thaønh sau teá baøo agger nasi cuõng laø thaønh sau cuûa oáng muõi-traùn. Que doø cuõng xaùc ñònh ñöôïc traàn cuûa teá baøo agger nasi (saøn cuûa ngaùch traùn). Sau ñoù, ñöa thìa naïo xoang traùn cuûa Kuhn-Bolger vaøo teá baøo Agger nasi, ñeán thaønh sau cuûa teá baøo naøy, laàn theo thaønh sau theo höôùng töø treân xuoáng döôùi (vaãn luoân tieáp xuùc vôùi thaønh sau cuûa agger nasi) khi ñeán bôø döôùi cuûa thaønh sau; duøng thìa naïo ñeå phaù vaùch xöông thaønh sau daàn leân phía treân ñeán ngaùch traùn (thöôøng ngaùch traùn naèm phía sau-trong cuûa agger nasi. Trong loøng ngaùch traùn, coù theå thaáy vaøi loã thoâng cuûa teá baøo saøng treân. Vôùi vieäc phaù vôõ thaønh sau agget nasi daàn leân treân, ñöôøng daãn löu cuûa xoang traùn ñöôïc môû roäng. Trong khi thöïc hieän, khoâng neân vì baát kyø lyù do naøo maø môû roäng theâm vaøo trong agget nasi ñeå traùnh toån thöôøng traàn xoang saøng gaây chaûy dòch naõo-tuûy. Töông töï, phaãu tích ra phía ngoaøi teá baøo agger nasi coù theå gaây toån thöông oå maét. Neáu quaù trình thöïc hieän phaãu thuaät ñaït yeâu caàu nheï nhaøng, traùnh xeù nieâm maïc, tình traïng seïo xaáu sau moå ñöôïc giaûm nhieàu. Neáu nieâm maïc ñöôïc baûo toàn toái ña, hoaït ñoäng loâng chuyeån nhanh choùng ñöôïc hoài phuïc vaø beänh nhaân seõ laønh beänh nhanh choùng. Moät soá taùc gæa ñeà nghò laáy ñi thaønh tröôùc agger nasi, choã cuoán muõi giöõa baùm vaøo vaùch muõi-xoang. Maëc duø kyõ thuaät naøy giuùp taêng khaû naêng quan saùt pheãu traùn ngay caû vôùi oáng noäi soi 00, ñoäng taùc naøy khoâng mang laïi lôïi ích naøo cho kyõ thuaät moå neâu treân maø coøn coù nguy cô gaây seïo heïp thöù phaùt sau moå do xô dính keùo leäch cuoán muõi giöõa ra ngoaøi. Vaán ñeà tìm loã thoâng töï nhieân cuûa xoang traùn vaø caùc caáu truùc giaûi phaãu gaây heïp pheãu traùn coù yù nghóa raát quan troïng. Nhieàu coâng trình nghieân cöùu cho bieát thoâng thöôøng caùc tröôøng hôïp vieâm xoang traùn taùi phaùt laø do laàn moå tröôùc phaãu thuaät vieân ñaõ môû loã thoâng xoang traùn ngay traàn agger nasi maø khoâng ñeå yù ñeán choã taéc ngheõn ñöôøng daãn löu xoang traùn naèm ôû phía sau (thaønh sau agger nasi); ñieàu naøy cuõng xaûy ra töông töï nhö vieäc môû loã thoâng xoang haøm qua khe muõi döôùi. Duø raèng sau khi thöïc hieän phaãu thuaät, trieäu chöùng cuûa beänh ñöôïc caûi thieän ñaùng keå, nhöng beänh coù theå taùi phaùt, hieän töôïng seïo heïp seõ xaûy ôû ñöôøng daãn löu khoâng coù chöùc naêng sinh lyù. Trong luùc phaãu thuaät, phaãu thuaät vieân coù theå nghó raèng loã thoâng taïo neân do laàn moå tröôùc chính laø loã thoâng töï nhieân vaø môû roäng theâm ra phía tröôùc. Ñoù laø lyù do khieán phaûi moå ñi moå laïi nhieàu laàn taïo neân seïo dính khieán vaán ñeà vieâm xoang naëng neà hôn laàn ñaàu khi treû môùi bò vieâm xoang traùn. Kyõ thuaät moå xoang traùn qua ñöôøng ngoaøi Khoan xoang traùn qua ñöôøng ngoaøi Kyõ thuaät khoan maët tröôùc xoang traùn ñöôïc chæ ñònh cho caùc tröôøng hôïp vieâm xoang khoâng ñaùp öùng vôùi ñieàu trò hay ñaõ coù bieán chöùng oå maét. Ñaây laø moät phöông phaùp ñieàu trò thay theá cho phaãu thuaät noäi soi nhaát laø trong caùc tröôøng hôïp vieâm xoang traùn caáp hay ngöôøi baùc só chöa coù nhieàu kinh nghieäm trong thöïc hieän phaãu thuaät noäi soi muõi-
xoang. Thuû thuaät khoan xoang traùn coøn giuùp laáy dòch tieát trong xoang traùn. Phaãu thuaät khoan xoang traùn chæ ñöôïc thöïc hieän trong caùc tröôøng hôïp xoang traùn ñuû roäng. Phaãu thuaät khoan xoang traùn ñöôïc chæ ñònh neáu sau 24-48 giôø ñieàu trò ñuùng caùch maø khoâng mang laïi keát quaû mong muoán. Trong tröôøng hôïp coù lan roäng nhieãm truøng vaøo trong soï (aùp xe ngoaøi maøng cöùng, aùp xe döôùi maøng cöùng, vieâm maøng naõo, aùp xe thuøy traùn, vieâm taéc xoang tónh maïch hang) thì phaãu thuaät neân ñöôïc thöïc hieän ngay khoâng trì hoaõn. Neáu phaãu thuaät daãn löu oå muû trong soï ñöôïc thöïc hieän, ñieàu lyù töôûng nhaát laø thöïc hieän ñoàng thôøi phaãu thuaät khoan vaøo xoang traùn ñeå phoøng hieän töôïng taùi tích tuï muû trong soï hay caùc bieán chöùng trong soï khaùc. Töông töï, phaãu thuaät khoan xoang traùn neân ñöôïc thöïc hieän ngay neáu coù caùc bieán chöùng oå maét, coù hình thaønh aùp xe, giaûm thò löïc, maát phaûn xaï ñoàng töû laø caùc trieäu chöùng raát quan troïng ôû treû em. Hình: qua noäi soi thaáy thìa naïo ñöôïc ñöa qua xoang traùn theo ñöôøng taïch ngoaøi vaøo hoác muõi Phaãu thuaät xoang traùn ñöôïc chæ ñònh trong nhöõng tröôøng hôïp loã thoâng xoang traùn khoâng theå xaùc ñònh ñöôïc döôùi noäi soi (duø ñöôïc quan saùt baèng oáng 300 vaø 700. Khoan xoang traùn giuùp xaùc ñònh ñöôøng daãn löu qua quan saùt dòch chaûy xuoáng töø ngaùch traùn. Theo kyõ thuaät Talbot, sau khi ñaõ khoan maët tröôùc xoang traùn, duøng que doø xoang traùn Kuhn-Bolger ñöa qua loã khoan, theo thaønh trong cuûa xoang traùn tì leân vaùch ngaên xoang traùn ñeán loã thoâng xoang traùn; sau ñoù, keùo que doø ra phía tröôùc, phaù vôõ thaønh sau treân cuûa agger nasi. Neáu vaùch xöông naøy quaù cöùng chaéc, coù theå thay que doø baèng moät thìa naïo. Sau khi ñaõ ñöa duïng cuï qua ngaùch traùn, phaãu thuaät noäi soi muõi-xoang ñöôïc tieáp tuïc thöïc hieän. Löu yù khoâng loâi keùo, xeù raùch nieâm maïc vuøng ngaùch traùn. Tröôùc khi thöïc hieän phaãu thuaät khoan xoang traùn, beänh nhi caàn ñöôïc chuïp phim CT axial vaø coronal ñeå xaùc ñònh möùc an toaøn cuûa phaãu thuaät. Ñöôøng raïch da daøi khoaûng 1cm ôû ngay döôùi ñaàu trong chaân maøy sau ñeán taän xöông, coát maïc ñöôïc taùch ra khoâng quaù roäng. Duøng muõi khoan 4mm, khoan vaøo phaàn saøn trong cuûa xoang traùn. Caàn löu yù khoâng khoan quaù ra ngoaøi vaø thaáp xuoáng döôùi ñeå traùnh laøm toån thöông cô cheùo treân, ñieàu naøy seõ gaây neân hoäi chöùng Brown vaø chöùng nhìn ñoâi. Moâ vieâm ñöôïc laáy saïch, laøm xeùt nghieäm ñònh danh vi khuaån vaø ñaët vaøo xoang traùn 2 oáng daãn löu, moät oáng duøng ñeå
röûa xoang traùn. OÁng daãn löu ñöôïc coá ñònh baèng chæ Prolen ra ngoaøi da vaø ñöôïc töôùi röûa ít nhaát 4 ngaøy cho ñeán khi xoang traùn hoaøn toaøn saïch seõ vaø caùc trieäu chöùng cuûa bieán chöùng hoaøn toaøn khoûi haün. Ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp vieâm xoang nhieãm truøng, hoá moå neân ñöôïc töôùi röûa baèng dung dòch öu tröôøng. Phaãu thuaät vaùch ngaên xoang traùn. Phaãu thuaät vaùch ngaên xoang traùn ñöôïc thöïc hieän cho nhöõng tröôøng hôïp vieâm xoang traùn 1 beân. Phaãu thuaät cho pheùp caûi thieän söï daãn löu xoang traùn moät beân baèng ñöôøng daãn löu cuûa xoang traùn beân coøn laïi. Phaãu thuaät ñöôïc thöïc hieän qua loã khoan xoang traùn coù kích thöôùc lôùn hôn so vôùi bình thöôøng. Phaãu thuaät xoang traùn ñöôïc chæ ñònh cho nhöõng tröôøng hôïp maø khaû naêng hoài phuïc vaø daãn löu cuûa xoang traùn khoâng cao nhö trong caùc tröôøng hôïp moå laïi. Trong kyõ thuaät moå vaùch ngaên xoang traùn, vaùch ñöôïc phaù thuõng ôû phía döôùi ñeå traùnh bieán chöùng taéc ngheõn daãn löu xoang traùn do cuoäc moå gaây neân. Trong khi phaãu thuaät, caàn thöïc hieän heát söùc thaän troïng ñeå khoâng xeù boû nieâm maïc vuøng pheãu traùn aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng nhaøy-loâng chuyeån trong vuøng loã thoâng xoang traùn. Sau phaãu thuaät, xoang traùn ñöôïc theo doõi döôùi noäi soi vaø töôùi röûa baèng dung dòch nöôùc muoái ñeå phuïc hoài ñoä thoâng thoaùng cuûa ñöôøng daãn löu xoang traùn. Phaãu thuaät xoang traùn qua ñöôøng ngoaøi ít ñöôïc söû duïng. Tröôøng hôïp vieâm xoang traùn taùi phaùt hay coù bieán chöùng naëng coù theå ñöôïc söû trí taùi laäp löu thoâng ñöôøng daãn löu xoang traùn vaø ñaët oáng nong xoang traùn ôû treû lôùn hôn hay thieáu nieân. Vaán ñeà quan troïng ôû ñaây chính laø tính an toaøn ñoái vôùi beänh nhi vaø baûo toàn chöùc naêng toái ña neáu coù theå ñöôïc. Phaãu thuaät xoang traùn ôû treû em ñoøi hoûi tính thaän troïng tæ mó vaø kinh nghieäm cuûa phaãu thuaät vieân.