Phòng ngừa đái tháo
đường
Ảnh minh họa: Corbisimages.com
PN – Đái tháo đường (ĐTĐ) hay còn gọi là tiểu đường được xem là bệnh
lý “thời thượng” bởi tốc độ phát triển gia tăng nhanh chóng trong thời
gian gần đây.
Bình thường chất đường từ thực phẩm khi ăn sẽ được hấp thu vào máu, sau
đó được đưa vào trong tế bào của các cơ quan bộ phận trong cơ thể nhờ chất
insulin – một nội tiết tố do tuyến tụy tiết ra. Ở người ĐTĐ, chất insulin này
được tiết ra không đầy đủ hoặc không hoạt động tốt làm cho lượng đường
trong máu tăng quá cao vượt khả năng giữ lại của thận, hậu quả là xuất hiện
đường trong nước tiểu.
Nguyên nhân bệnh ĐTĐ liên quan đến nhiều yếu tố. Yếu tố di truyền được
xem là khá phổ biến: người có anh chị em bị ĐTĐ thì tỷ lệ mắc lên đến 15%
– 50%. Nếu cha hoặc mẹ bị ĐTĐ thì có 1% – 7% con bị mắc bệnh, nhưng
nếu cả cha và mẹ đều mắc bệnh thì khả năng con mắc bệnh lên đến 35%.
Một số người có cơ địa đặc biệt, khi gặp phải các yếu tố thuận lợi sẽ dễ dàng
phát bệnh ĐTĐ. Những căng thẳng về thể chất hay tinh thần sẽ làm tăng tiết
các nội tiết tố gây stress và làm tăng đường huyết. Những nhiễm trùng siêu
vi cúm, quai bị, Rubella, Coxsackie B… hoặc một số loại thuốc có thể làm
tổn thương tuyến tụy gây giảm tiết insulin.
Các yếu tố nguy cơ dẫn đến sinh bệnh ĐTĐ loại II (thường gặp ở người 45
tuổi trở lên) là các rối loạn chuyển hóa của cơ thể như thừa cân, béo phì, ít
vận động cơ thể, tăng mỡ trong máu, cao huyết áp, viêm tụy, rối loạn đường
huyết lúc đói, rối loạn dung nạp đường, phụ nữ có tiền căn sinh con trên
4kg…
Mặc dù có sự ảnh hưởng của các yếu tố di truyền, cơ địa, nhưng việc phòng
tránh bệnh vẫn có thể thực hiện được. Chế độ ăn uống điều độ và hợp lý, tập
luyện thể dục thể thao hàng ngày. Một chế độ ăn nhiều rau (khuyến cáo
300g rau một ngày cho một người trưởng thành), khoai củ, ngũ cốc nguyên
hạt, trái cây ít ngọt, thay một phần thịt bằng cá và đậu hủ, hạn chế thức ăn
chiên rán nhiều dầu mỡ và các thức ăn thức uống nhiều đường, kiểm soát
lượng muối ăn… là rất cần thiết để phòng tránh ĐTĐ. Việc kiểm tra sức
khỏe định kỳ và thử đường huyết (sau nhịn đói tám giờ) mỗi năm… là
những biện pháp cơ bản để tầm soát và phát hiện sớm bệnh lý, giúp ích cho
việc điều trị và hạn chế các biến chứng nặng nề của bệnh ĐTĐ.