1
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI
KHOA TOÁN - TIN
TÀI LIỆU TẬP HUẤN:
PHƢƠNG PHÁP THIẾT KẾ CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN MÔN
TOÁN LỚP 12 THEO CHUẨN KIẾN THỨC, KỸ NĂNG VÀ PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC HỌC SINH
Hà Nội, tháng 10 năm 2016
2
LỜI GIỚI THIỆU
Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011 – 2020 ban hành kèm theo
Quyết định 711/QĐ-TTg ngày 13/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ: "Tiếp
tục đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện theo
hướng phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự học của
người học"; "Đổi mới kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, kỳ thi tuyển sinh đại
học, cao đẳng theo hướng đảm bảo thiết thực, hiệu quả, khách quan và công bằng;
kết hợp kết quả kiểm tra đánh giá trong quá trình giáo dục với kết quả thi".
Trường Đại học sư phạm Hà Nội là cơ sở đào tạo giáo viên có uy tín tổ
chức biên soạn tài liệu: phương pháp thiết kế câu hỏi trắc nghiệm khách quan
môn toán lớp 12 theo chuẩn kiến thức, kỹ năng và phát triển năng lực học
sinh đáp ứng yêu cầu tập huấn chuyên sâu cho giáo viên về đổi mới thi, kiểm
tra, đánh giá theo hướng phát tính tích cực học tập của học sinh ở trường phổ
thông.
Mục tiêu của chuyên đề:
* Về kiến thức: Qua tập huấn giáo viên nhận thức được:
- Chủ trương, lộ trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong đổi mới ra đề và
thi Trắc nghiệm THPT Quốc gia môn Toán năm 2017.
- Bồi dưỡng, bổ sung những kiến thức cơ bản của bộ môn phục vụ cho kì
thi THPT Quốc gia khi hướng dẫn học sinh ôn luyện.
- Xác định được những nội dung cơ bản phần kiến thức môn Toán lớp 12
để xây dựng câu hỏi Trắc nghiệm trong đề thi Quốc gia.
- Hiểu được những ưu điểm, hạn chế của hình thức thi Trắc nghiệm, các
loại Trắc nghiệm trong dạy học môn Toán ở trường THPT.
* Về kĩ năng:
- Vận dụng linh hoạt, hiệu quả các phương pháp, kĩ thuật xây dựng câu
hỏi Trắc nghiệm để hướng dẫn học sinhôn luyện tốt các dạng câu hỏi Trắc
nghiệm (A,B,C,D) theo các mức độ tiếp cận năng lực môn Toán.
- Rèn luyện kĩ năng nghề nghiệp và nâng cao chất lượng dạy học môn
Toán ở trường THPT của mình.
* Về thái độ: Có ý thức học hỏi, tinh thần học tập tích cực, sẵn sàng trao
đổi, chia xẻ với báo cáo viên và đồng nghiệp để nâng cao hiệu quả bồi dưỡng
theo chuyên đề.
3
Tóm tắt nội dung chuyên đề
Chuyên đề cung cấp những tri thức, kỹ năng cơ bản về việc ôn luyện thi trắc
nghiệm môn Toán theo hướng phát trển năng lực của người học để nâng cao chất
lượng dạy học mônToán ở trường phổ thông.
Tài liệu biên soạn gồm bốn phần
Phần thứ nhất. Giới thiệu chung về định hướng, lộ trình, cách thức thi Trắc
nghiệm THPT Quốc gia môn Toán
Phần thứ hai. Xác định nội dung kiến thức và những chủ đề cơ bản môn
Toán để ôn luyện và thi THPT quốc gia
Phần thứ ba. Các phương pháp, kĩ thuật xây dựng câu hỏi Trắc nghiệm
môn Toán
Phần thứ bốn. Thực hành xây dựng câu hỏi Trắc nghiệm môn Toán
4
Phần thứ nhất. ĐỊNH HƢỚNG, LỘ TRÌNH, CÁCH THỨC THI TRẮC
NGHIỆM TRUNG HỌC PHỔ THÔNG QUỐC GIA MÔN TOÁN
1. Chủ trƣơng của Bộ giáo dục và Đào tạo về đổi mới kì thi THPT quốc gia
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI (Nghị
quyết số 29-NQ/TW) đã thông qua chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện giáo
dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa – hiện đại hóa trong điều kiện
kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế. Mục tiêuđổi mới với
giáo dục phổ thông được xác định là “Tập trung phát triển trí tuệ, t
định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện,
chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học,
năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả
năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời. Hoàn thành việc xây dựng
chương trình giáo dục phổ thông giai đoạn sau năm 2015. Bảo đảm cho học
sinh có trình độ trung học cơ
iáo dục bắt buộc 9
năm từ sau năm 2020. Phấn đấu đến năm 2020, có 80% thanh niên trong độ
tuổi đạt trình độ giáo dục trung học phổ thông và tương đương”.
Để thực hiện mục tiêu đó, trong xác định nhiệm vụ, phương hướng của
đổi mới Nghị quyết 29 nhấn mạnh cần “Đ
khách quan. Việc thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo cần từng
bước theo các tiêu chí tiên tiến được xã hội và cộng đồng giáo dục thế giới tin
cậy và công nhận. Phối hợp sử dụng kết quả đánh giá trong quá trình học với
đánh giá cuối kỳ, cuối năm học; đánh giá của người dạy với tự đánh giá của
người học; đánh giá của nhà trường với đánh giá của gia đình và của xã
hội. Đổi mới phương thức thi và công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông theo
hướng giảm áp lực và tốn kém cho xã hội mà vẫn bảo đảm độ tin cậy, trung
thực, đánh giá đúng năng lực học sinh, làm cơ sở cho việc tuyển sinh giáo dục
nghề nghiệp và giáo dục đại học”.
Xu hướng kiểm tra, đánh giá của các quốc gia trên thế giới đều chú trọng
đánh giá năng lực người học, coi trọng đánh giá quá trình kết hợp đánh giá định
kì, tổng kết, sử dụng nhiều công cụ để đánh giá: đánh giá qua sản phẩm, qua các
dự án, qua hồ sơ học tập, qua câu hỏi (Tự luận hoặc Trắc nghiệm) sử dụng trong
các bài thi viết. Đối với các bài thi viết, căn cứ vào mục đích/mục tiêu của kì
đánh giá: đánh giá trên diện rộng (cấp quốc gia, cấp quốc tế), đánh giá trên diện
5
hẹp (trong phạm vi lớp học) để lựa chọn sử dụng các hình thức, công cụ đánh
giá cho phù hợp, hiệu quả. Nhìn chung, nhiều quốc gia như Mĩ, Nhật… đang sử
dụng hình thức thi Trắc nghiệm trong các kì thi đánh giá trên diện rộng và cho
kết quả chính xác, khách quan.
Những quan điểm, định hướng và xu hướng nêu trên tạo tiền đề, cơ sở và
môi trường pháp lý thuận lợi cho việc đổi mới giáo dục phổ thông nói chung,
đổi mới kì thi THPT quốc gia theo định hướng phát triển năng lực người học.
2. Định hƣớng, lộ trình thi Trắc nghiệm THPT quốc gia
Chiều ngày 28/9, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức họp báo chính thức
công bố phương án thi THPT và xét tuyển ĐH, CĐ 2017. Trong đó, qui định cụ
thể 5 môn thi gồm 3 môn Toán, Văn, Ngoại ngữ (bắt buộc) và 2 môn tự chọn
Khoa học tự nhiên (Lý, Hóa, Sinh) và Khoa học xã hội (Lịch sử, Địa lý, Giáo dục
công dân). Về hình thức thi, môn Văn thi theo hình thức Tự luận, các môn còn lại
thi theo hình thức Trắc nghiệm. Bài thi Trắc nghiệm môn Khoa học tự nhiên hoặc
Khoa học xã hội được tổ hợp từ 3 môn học khác nhau sẽ được cấu tạo thành 120
câu (mỗi môn 40 câu, thời gian làm bài là 50 phút cho mỗi môn), thời gian làm
bài thi tổ hợp là 150 phút.
Theo lộ trình, năm học 2016- 2017, bài thi sẽ tập trung vào phần kiến thức
cơ bản của lớp 12; năm học 2017- 2018, bài thi sẽ mở rộng sang phần kiến thức
cơ bản của cả lớp 11 và 12; năm học 2018- 2019, bài thi sẽ gồm phần kiến thức
cơ bản của cả lớp 10, 11 và 12.
Như vậy, từ năm học 2016 – 2017, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ sử dụng
hình thức thi Trắc nghiệm đối với môn Toán trong kỳ thi THPT quốc gia.
3. Cách thức thi Trắc nghiệm THPT quốc gia
Trong dạy học muốn đánh giá cần sử dụng các công cụ để đo lường. Trắc
nghiệm hay tự luận đều là những công cụ đánh giá. Chúng có những điểm tương
đồng: đều có thể đo lường hầu hết kết quả học tập quan trọng bằng hình thức
viết; đều khuyến khích học sinh học tập để đạt mục tiêu: hiểu biết các nguyên lí,
tổ chức, phối hợp các ý tưởng, ứng dụng kiến thức trong việc giải quyết các vấn
đề; đều đòi hỏi vận dụng ít nhiều sự phán đoán chủ quan và giá trị của hai loại
tuỳ thuộc vào tính khách quan và độ tin cậy của chúng. Đồng thời, cũng có
những điểm khác biệt cơ bản:
Trắc nghiệm tự luận
Trắc nghiệm khách quan
1
Học sinh phải tự soạn câu trả lời và
diễn tả bằng ngôn ngữ của mình
Chọn câu trả lời đúng nhất trong 1 số
câu đã cho sẵn
