§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Më ®Çu

Nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ, c¸c c«ng tr×nh nhµ

cao tÇng ®­îc x©y dùng kh¾p n¬i trªn c¶ n­íc, ®Æc biÖt ë c¸c thµnh phè lín vµ

c¸c khu c«ng nghiÖp. Hµ Néi lµ mét thµnh phè d­îc x©y dùng tõ l©u vµ c¸c

thêi kú x©y dùng bÞ ng¾t qu·ng nªn ®Æc ®iÓm x©y dùng ë ®©y kh«ng ®­îc x©y

dùng ®ång bé c¸c c«ng tr×nh x©y dùng xen kÏ lÉn nhau vµo c¸c thêi kú kh¸c

nhau.

Theo tµi liÖu kh¶o s¸t ®Þa chÊt vïng ch©u thæ S«ng Hång nhÊt lµ khu vùc

Hµ Néi cho thÊy ®©y lµ vïng ®Êt cã lÞch sö h×nh thµnh lµ ®ång b»ng tÝch tô

nªn kh¶ n¨ng chÞu t¶i cña mét sè tÇng ®Þa chÊt kÐm nh­ tÇng H¶i H­ng, tÇng

Th¸i B×nh, cã thÓ nãi ®©y lµ vïng ®Êt yÕu, kÐm chÞu nÐn. MÆt kh¸c do nhu cÇu

cuéc sèng, viÖc khai th¸c n­íc ngÇm ngµy cµng t¨ng, lµm cho ®iÒu kiÖn ®Þa

chÊt ë ®©y bÞ thay ®æi. Tõ nh÷ng nguyªn nh©n nªu trªn cïng víi mét sè

nguyªn nh©n kh¸c nh­ thiÕt kÕ kÕt cÊu mãng c«ng tr×nh, chÊt l­îng vËt liÖu

c«ng tr×nh, ®iÒu kiÖn khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, nãng Èm, m­a nhiÒu . . . ®·

lµm cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng bÞ biÕn d¹ng, dÉn ®Õn kÕt cÊu bÞ ph¸ vì lµm

cho mét sè c«ng tr×nh kh«ng thÓ sö dông ®­îc. BiÕn d¹ng c«ng tr×nh do nhiÒu

nguyªn nh©n g©y nªn trong ®ã nguyªn nh©n chñ yÕu lµ c«ng tr×nh bÞ lón vµ

lón kh«ng ®Òu dÉn ®Õn c«ng tr×nh bÞ vÆn xo¾n.

§Ó cã c¬ së ®¸nh gi¸ møc ®é vµ kh¶ n¨ng biÕn d¹ng cña c«ng tr×nh , tõ

®ã cã biÖn ph¸p kÞp thêi can thiÖp , kh¾c phôc tr­íc khi c«ng tr×nh bÞ h­ háng

trÇm träng th× c«ng t¸c quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh lµ kh«ng thÓ thiÕu vµ ph¶i

®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn.

Theo thùc tÕ hiÖn nay th× c«ng t¸c quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh kh«ng

nh÷ng ®­îc quan t©m mµ cßn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc khi x©y dùng vµ sö dông

c«ng tr×nh. Trong c«ng t¸c quan tr¾c ®é lón c«ng viÖc quan träng nhÊt lµ viÖc

xö lý sè liÖu sau khi quan tr¾c. Nh­ng víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh khoa häc

c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn nay th× viÖc xö lý kÕt qu¶ quan tr¾c ®· ®­îc thùc

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

hiÖn nhanh vµ chÝnh x¸c.

1

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu thùc tÕ ®ã, trong ®å ¸n tèt nghiÖp em ®· chän vµ

nghiªn cøu ®Ò tµi : “ Ph­¬ng ph¸p x©y dùng l­íi vµ xö lý sè liÖu ®o lón c«ng

tr×nh cao tÇng.”

§å ¸n ®­îc thùc hiÖn gåm 3 ch­¬ng víi c¸c néi dung sau :

Ch­¬ng I : Kh¸i qu¸t chung.

Ch­¬ng II : ThiÕt kÕ ph­¬ng ¸n x©y dùng l­íi vµ xö lý sè liÖu ®o lón

c«ng tr×nh cao tÇng.

Ch­¬ng III : Thùc nghiÖm.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù chØ b¶o, h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o

TS.D­¬ng V©n Phong trong thêi gian qua ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh b¶n ®å ¸n

cña m×nh ®óng thêi h¹n.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

Hµ Néi, th¸ng 12 n¨m 2007

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

Sinh viªn thùc hiÖn

2

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Ch­¬ng 1

Kh¸I qu¸t chung

1.1 Kh¸i qu¸t vÒ chuyÓn dÞch biÕn d¹ng c«ng tr×nh

1.1.1 Ph©n lo¹i chuyÓn dÞch biÕn d¹ng c«ng tr×nh

§Ó thuËn tiÖn cho viÖc nghiªn cøu, cã thÓ chia chuyÓn dÞch c«ng tr×nh

thµnh 2 lo¹i:

- Sù tråi lón: c«ng tr×nh bÞ chuyÓn dÞch trong mÆt ph¼ng th¼ng ®øng;

- ChuyÓn dÞch ngang: c«ng tr×nh bÞ chuyÓn dÞch trong mÆt ph¼ng n»m

ngang;

Sù chuyÓn dÞch kh«ng ®Òu cã thÓ g©y nªn biÕn d¹ng c«ng tr×nh;

C¸c biÕn d¹ng th­êng gÆp lµ cong, vÆn xo¾n, r¹n nøt. NÕu c«ng tr×nh bÞ

biÕn d¹ng nghiªm träng th× cã thÓ dÉn ®Õn sù cè.

Trong ph¹m vi ®å ¸n nµy ta chØ nghiªn cøu chuyÓn dÞch theo ph­¬ng

th¼ng ®øng.

1.1.2 Nguyªn nh©n cña chuyÓn dÞch theo ph­¬ng th¼ng ®øng

C¸c c«ng tr×nh bÞ chuyÓn dÞch theo ph­¬ng th¼ng ®øng lµ do t¸c ®éng

cña 2 lo¹i yÕu tè chñ yÕu:

- §iÒu kiÖn tù nhiªn.

- Qu¸ tr×nh x©y dùng, vËn hµnh c«ng tr×nh.

T¸c ®éng cña c¸c yÕu tè tù nhiªn bao gåm:

a. Kh¶ n¨ng lón, tr­ît cña líp ®Êt ®¸ d­íi nÒn mãng c«ng tr×nh vµ c¸c

hiÖn t­îng ®Þa chÊt c«ng tr×nh, ®Þa chÊt thñy v¨n kh¸c.

b. Sù co gi·n cña ®Êt ®¸.

c. Sù thay ®æi cña c¸c ®iÒu kiÖn thñy v¨n theo nhiÖt ®é, ®é Èm vµ mùc

n­íc ngÇm.

C¸c yÕu tè liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh x©y dùng, vËn hµnh c«ng tr×nh bao

gåm:

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

a. ¶nh h­ëng cña träng l­îng b¶n th©n c«ng tr×nh.

3

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

b. Sù thay ®æi c¸c tÝnh chÊt c¬ lý, ®Êt ®¸ do viÖc quy ho¹ch cÊp tho¸t

n­íc.

c. Sù sai lÖch trong kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh, ®Þa chÊt thñy v¨n.

d. Sù suy yÕu cña nÒn mãng c«ng tr×nh do thi c«ng c¸c c«ng tr×nh d­íi

c«ng tr×nh.

e. Sù thay ®æi ¸p lùc lªn nÒn mãng c«ng tr×nh do x©y dùng c¸c c«ng

tr×nh kh¸c ë gÇn.

f. Sù rung ®éng cña nÒn mãng c«ng tr×nh do vËn hµnh m¸y mãc vµ ho¹t

®éng cña c¸c ph­¬ng tiÖn giao th«ng.

1.1.3 §Æc tÝnh vµ c¸c tham sè chuyÓn dÞch theo ph­¬ng th¼ng ®øng

§é lón tuyÖt ®èi cña 1 ®iÓm lµ ®o¹n th¼ng (tÝnh theo chiÒu th¼ng ®øng)

tõ mÆt ph¼ng ban ®Çu cña nÒn mãng ®Õn mÆt ph¼ng lón ë thêi ®iÓm quan tr¾c

sau ®ã.

C¸c ®iÓm ë nh÷ng vÞ trÝ kh¸c nhau cña c«ng tr×nh cã ®é lón b»ng nhau

th× qu¸ tr×nh lón ®­îc coi lµ lón ®Òu. Lón ®Òu chØ x¶y ra khi ¸p lùc cña c«ng

tr×nh vµ møc ®é chÞu nÐn cña ®Êt ®¸ ë c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau cña nÒn lµ nh­

nhau.

§é lón kh«ng ®Òu x¶y ra do sù chªnh lÖch ¸p lùc lªn nÒn vµ møc ®é

chÞu nÐn cña ®Êt ®¸ kh«ng nh­ nhau. Lón kh«ng ®Òu lµm cho c«ng tr×nh bÞ

nghiªng, cong, vÆn, xo¾n vµ c¸c biÕn d¹ng kh¸c.

BiÕn d¹ng lín sÏ cã thÓ dÉn ®Õn hiÖn t­îng g·y, nøt ë nÒn mãng vµ

t­êng cña c«ng tr×nh.

Sù chuyÓn dÞch cña c«ng tr×nh ®­îc ®Æc tr­ng bëi c¸c tham sè:

a. §é lón c«ng tr×nh cña nÒn mãng: Stb ; b. Chªnh lÖch t­¬ng ®èi ®é lón 2 ®iÓm trªn nÒn lµ tû sè gi÷a hiÖu ®é lón

S L

vµ kho¶ng c¸ch gi÷a 2 ®iÓm ®ã: ;

c. §é nghiªng i cña nÒn mãng lµ tû sè gi÷a hiÖu ®é lón gi÷a 2 ®iÓm ë 2

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

®Çu c«ng tr×nh vµ chiÒu dµi c«ng tr×nh.

4

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

f L

d. §é cong t­¬ng ®èi cña c«ng tr×nh : (tû sè gi÷a tªn tr­¬ng cung vµ

d©y cung).

e. §é vÆn xo¾n t­¬ng ®èi cña c«ng tr×nh ®­îc ®Æc tr­ng b»ng gãc 

f. ChuyÓn dÞch ngang cña c«ng tr×nh: u

1.1.4 Môc ®Ých vµ nhiÖm vô quan tr¾c ®é lón

Quan tr¾c chuyÓn dÞch biÕn d¹ng c«ng tr×nh lµ ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é

chuyÓn dÞch biÕn d¹ng, nghiªn cøu t×m ra nguyªn nh©n chuyÓn dÞch biÕn d¹ng

vµ tõ ®ã cã biÖn ph¸p xö lý, ®Ò phßng tai biÕn ®èi víi c«ng tr×nh. Cô thÓ lµ:

a. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ chuyÓn dÞch biÕn d¹ng ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é æn ®Þnh

cña c«ng tr×nh.

b. KiÓm tra viÖc tÝnh to¸n, thiÕt kÕ c«ng tr×nh.

c. Nghiªn cøu quy luËt biÕn d¹ng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau vµ

dù ®o¸n biÕn d¹ng cña c«ng tr×nh trong t­¬ng lai.

d. X¸c ®Þnh c¸c lo¹i biÕn d¹ng cã ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh c«ng nghÖ,

vËn hµnh c«ng tr×nh.

§Ó quan tr¾c chuyÓn dÞch biÕn d¹ng mét c«ng tr×nh, tr­íc hÕt cÇn ph¶i

thiÕt kÕ ph­¬ng ¸n kinh tÕ - kü thuËt bao gåm:

a. NhiÖm vô kü thuËt.

b. Kh¸i qu¸t vÒ c«ng tr×nh, ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ chÕ ®é vËn hµnh.

c. S¬ ®å ph©n bè mèc khèng chÕ vµ mèc kiÓm tra.

d. S¬ ®å quan tr¾c.

e. Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ë nh÷ng giai ®o¹n kh¸c nhau.

f. Ph­¬ng ph¸p vµ dông cô ®o.

g. Ph­¬ng ph¸p chØnh lý kÕt qu¶ ®o.

h. S¬ ®å lÞch cho c«ng t¸c quan tr¾c.

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

i. Biªn chÕ nh©n lùc vµ dù to¸n kinh phÝ.

5

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

1.2. C¸c ph­¬ng ph¸p quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh

Khi ®o ®é lón c«ng tr×nh, cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p

sau:

- Ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc.

- Ph­¬ng ph¸p ®o cao l­îng gi¸c.

- Ph­¬ng ph¸p ®o cao thñy tÜnh.

- Ph­¬ng ph¸p chôp ¶nh.

1.2.1 Quan tr¾c lón b»ng ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc

§©y lµ ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n ®­îc øng dông trong hÇu hÕt c¸c c«ng

tr×nh. Tïy theo yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c biÕn d¹ng c«ng tr×nh mµ ng­êi

ta dïng c¸c lo¹i m¸y kh¸c nhau. Th«ng th­êng quan tr¾c lón ®ßi hái ®é chÝnh

x¸c h¹ng II thuû chuÈn nhµ n­íc, do vËy m¸y th­êng ®­îc sö dông lµ Ni004

hoÆc Ni007. GÇn ®©y, do tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt, m¸y thñy chuÈn ®iÖn

tö b­íc ®Çu ®­îc ®­a vµo sö dông trong ®o thñy chuÈn h¹ng 2 nhµ n­íc. Mia

®­îc sö dông lµ mia invar m· v¹ch. Tr­íc mçi chu kú ®o m¸y vµ mia cÇn ph¶i

®­îc kiÓm nghiÖm cÈn thËn theo quy ph¹m, ®Æc biÖt lµ x¸c ®Þnh ®é æn ®Þnh

cña gãc i cña m¸y.

S¬ ®å l­íi vµ ch­¬ng tr×nh ®o ®­îc quy ®Þnh thèng nhÊt víi tÊt c¶ c¸c

chu kú ®o ®Ó gi¶m thiÓu l­îng sai sè hÖ thèng tíi kÕt qu¶ ®o lón, ®ång thêi

víi mçi c«ng tr×nh nªn sö dông 1 m¸y thñy chuÈn vµ 1 mia invar cè ®Þnh,

cïng víi mét ng­êi ®o tõ chu kú ®Çu tíi chu kú cuèi, trong nh÷ng ®iÒu kiÖn

ngo¹i c¶nh t­¬ng tù nhau (s¸ng, tr­a, chiÒu) nh»m h¹n chÕ sai sè hÖ thèng lªn

kÕt qu¶ ®o.

C¸c chØ tiªu kü thuËt vµ h¹n sai tu©n thñ theo quy ph¹m hiÖn hµnh.

Ph­¬ng ph¸p nµy ®o ®­îc ®é lón tuyÖt ®èi, m¸y vµ dông cô ®¬n gi¶n,

nh­ng ®Ó chØnh lý th× ph­¬ng ph¸p nµy ®ßi hái kü thuËt rÊt cao.

1.2.2 Quan tr¾c lón b»ng ph­¬ng ph¸p ®o cao thñy tÜnh

Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt, ng­êi ta ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy, vÝ

dô trong c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp cã c¸c bÖ mãng m¸y phøc t¹p víi ®iÒu

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

kiÖn quan tr¾c chËt hÑp.

6

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Thùc chÊt cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ ¸p dông nguyªn lý b×nh th«ng nhau.

Trong ph­¬ng ph¸p, ng­êi ra g¾n phÇn ®Çu vµ phÇn cuèi cña hÖ thèng ®o vµo

mèc kiÓm tra vµ mèc c¬ së. Víi mçi chu kú ®o, kÕt nèi c¸c mèc kiÓm tra víi

mèc c¬ së b»ng d©y dÉn chÊt láng. Trong ph­¬ng ph¸p nµy cã mÊt ®iÓm chó

ý:

- Lùa chän chÊt láng trong èng dÉn hîp lý, cã thÓ lµ dÇu nhÑ (SEA 10 ®Õn

SEA 15), ®Ó gi¶m kh¶ n¨ng t¹o bät, gi¶m kh¶ n¨ng gi·n në do nhiÖt.

- Chän tuyÕn ®o cã sù chªnh lÖch nhiÖt ®é trong m«i tr­êng Ýt nhÊt.

- TÝnh sè hiÖu chØnh do chªnh cao nhiÖt ®é theo tuyÕn èng.

- §äc sè ®Çu - cuèi ®ång thêi.

1.2.3 Quan tr¾c lón b»ng ph­¬ng ph¸p ®o cao l­îng gi¸c

Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh«ng thuËn lîi hoÆc kÐm hiÖu qu¶ ®èi víi ®o

cao h×nh häc vµ yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®o lón kh«ng cao th× ¸p dông ph­¬ng

ph¸p ®o cao l­îng gi¸c tia ng¾m ng¾n, kh«ng qu¸ 100m.

M¸y kinh vÜ dïng trong ph­¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao nh­ Theo

010, wild T2, T1, T2 vµ c¸c m¸y cã ®é chÝnh x¸c t­¬ng ®­¬ng.

Trong ®o cao l­îng gi¸c, chªnh cao gi÷a trôc quay cña èng kÝnh m¸y

lctgZ

h 

kinh vÜ vµ ®iÓm ng¾m trªn mia ®­îc tÝnh theo c«ng thøc:

(1.1)

Trong ®ã: l - kho¶ng c¸ch n»m ngang tõ t©m m¸y ®Õn mia, ®­îc ®o

l

b

trùc tiÕp hoÆc ®­îc tÝnh theo c«ng thøc:

Z sin 1 sin( Z

2 )

Z sin. Z 

2

1

(1.2)

Trong tr­êng hîp l ®­îc tÝnh theo c«ng thøc (1.1) th× khi ®ã ph¶i ng¾m

1 , ZZ

2

hai ®iÓm trªn mia ®Ó cã hai gãc thiªn ®Ønh

Kho¶ng c¸ch b gi÷a hai ®iÓm ng¾m mia ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c.

Ph­¬ng ph¸p nµy cã thÓ ®­îc thay thÕ cho ®o cao h×nh häc. Tuy nhiªn

ph­¬ng ph¸p nµy mÊt t­¬ng ®èi nhiÒu c«ng søc vµo viÖc ®¸nh dÊu ®iÓm.

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

Ngoµi ra cßn bÞ ¶nh h­ëng bëi chiÕt quang.

7

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

1.2.4 Quan tr¾c lón b»ng ph­¬ng ph¸p chôp ¶nh

Ph­¬ng ph¸p ®o lµ chôp ¶nh ®¬n vµ chôp ¶nh lËp thÓ.

C¬ së cña ph­¬ng ph¸p lµ gia c«ng c¸c ¶nh chôp mÆt ®Êt. Ph¹m vi øng

dông cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ khi cÇn x¸c ®Þnh c¸c ®¹i l­îng biÕn d¹ng rÊt

nhanh. §é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p phô thuéc vµo kho¶ng chôp.

Trong ®o ®é lón c«ng tr×nh th× ph­¬ng ph¸p ®o cao l­îng gi¸c vµ chôp ¶nh

kh«ng ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c, cßn ph­¬ng ph¸p ®o cao thuû tÜnh qu¸ phøc t¹p

nªn ng­êi ta sö dông phæ biÕn ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc v× ph­¬ng ph¸p

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

nµy cho ®é chÝnh x¸c cao l¹i ®o ®¹c thu©n lîi.

8

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Ch­¬ng 2

Ph­¬ng ph¸p x©y dùng l­íi vµ xö lý sè liÖu ®o lón

c«ng tr×nh cao tÇng

2.1 X¸c ®Þnh ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh vµ

lùa chän chu kú ®o hîp lý

2.1.1 X¸c ®Þnh ®é chÝnh x¸c quan tr¾c lón c«ng tr×nh

Quan tr¾c chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh ®­îc thùc hiÖn dùa trªn

yªu cÇu kh¶o s¸t ®é biÕn d¹ng c«ng tr×nh. §é chÝnh x¸c quan tr¾c biÕn d¹ng

tïy thuéc l­îng vµ tèc ®é biÕn d¹ng, ®é chÝnh x¸c thùc tÕ mµ ph­¬ng ph¸p vµ

m¸y mãc, thiÕt bÞ cã thÓ ®¹t ®­îc vµ môc ®Ých quan tr¾c biÕn d¹ng. Nãi

chung, nÕu quan tr¾c biÕn d¹ng lµ ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho c«ng tr×nh th× sai sè

quan tr¾c ph¶i nhá h¬n 1/10  1/20 l­îng biÕn d¹ng cho phÐp.

§Ó tháa m·n c¸c ®ßi hái trªn, c«ng t¸c quan tr¾c biÕn d¹ng ph¶i ®¹t ®é

chÝnh x¸c quan tr¾c ë tõng lo¹i c«ng tr×nh vµ sù ph©n bè c¸c chu kú quan tr¾c

sao cho phï hîp víi lo¹i c«ng tr×nh ®ã.

VÒ nguyªn t¾c, quan tr¾c lón c«ng tr×nh ®ßi hái ®é chÝnh x¸c x¸c ®Þnh

S

S

ti

it )1( 

m

b»ng biÓu thøc :

tiS .

(2.1)

Stim - yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ®é lón ë thêi ®iÓm it ;

Trong ®ã:

ti SS ,

)1( it

it )1(

 - hÖ sè ®Æc tr­ng cho ®é tin cËy cña kÕt qu¶ quan tr¾c, th«ng

64 

- ®é lón (dù b¸o) ë thêi ®iÓm ti vµ ;

th­êng ;

C«ng t¸c quan tr¾c ®é lón nhµ cao tÇng thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p ®o

cao h×nh häc. §é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p nµy phô thuéc vµo tÇm quan

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

träng vµ tèc ®é lón cña c«ng tr×nh.

9

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§èi víi nÒn mãng c¸c thiÕt bÞ ®éng lùc, c¸c thiÕt bÞ chu tr×nh s¶n xuÊt

liªn hîp ... dïng ®o cao h×nh häc h¹ng I vµ h¹ng II; víi nhµ vµ c«ng tr×nh b×nh

th­êng dïng ®o cao h×nh häc h¹ng III.

 1mm ®èi víi toµ nhµ x©y dùng trªn nÒn ®Êt cøng vµ nöa cøng;

 2mm ®èi víi toµ nhµ x©y dùng trªn nÒn ®Êt c¸t, ®Êt sÐt chÞu nÐn kÐm;

 5mm ®èi víi toµ nhµ x©y dùng trªn nÒn ®Êt ®¾p, ®Êt bïn chÞu nÐn

Sai sè cho phÐp khi ®o lón quy ®Þnh nh­ sau:

kÐm;

§o lón ®­îc tiÕn hµnh nhiÒu lÇn, mçi lÇn ®o gäi lµ mét chu k×. Thêi gian

tiÕn hµnh c¸c chu kú ®o ®­îc x¸c ®Þnh trong khi thiÕt kÕ kü thuËt quan tr¾c

lón. Chu kú quan tr¾c ph¶i ®­îc tÝnh to¸n sao cho kÕt qu¶ quan tr¾c ph¶n ¸nh

®­îc thùc chÊt qu¸ tr×nh lón cña c«ng tr×nh.

B¶ng 2-1

Giai ®o¹n x©y dùng Giai ®o¹n khai th¸c sö dông Gi¸ trÞ ®é lón

Lo¹i ®Êt nÒn dù tÝnh

(mm) C¸t §Êt sÐt C¸t §Êt sÐt

<50 1 1 1 1

50 – 100 2 1 1 1

100 – 250 5 2 1 2

250 – 500 10 5 2 5

>500 15 10 5 10

B¶ng 2-1- Sai sè cho phÐp ®o ®é lón theo thêi gian

(®¬n vÞ tÝnh lµ milimet)

2.1.2 Lùa chän chu kú ®o hîp lý

Tuú thuéc vµo tõng toµ nhµ mµ dù kiÕn chu kú ®o. Chu kú ®o ®­îc tÝnh

to¸n sao cho kÕt qu¶ thu ®­îc ph¶n ¸nh ®óng thùc chÊt qu¸ tr×nh lµm viÖc cña

nÒn mãng vµ sù æn ®Þnh cña toµ nhµ. Cã thÓ ph©n chia chu kú ®o thµnh 3 giai

®o¹n:

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

- Giai ®o¹n thi c«ng x©y dùng, c«ng tr×nh lón nhiÒu.

10

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

- Giai ®o¹n ®é lón gi¶m dÇn.

- Giai ®o¹n t¾t lón vµ æn ®Þnh.

a. Giai ®o¹n thi c«ng x©y dùng

Giai ®o¹n thi c«ng x©y dùng, (c«ng tr×nh lón nhiÒu), nªn ®Æt mèc vµ ®o

chu kú ®Çu tiªn sau khi thi c«ng xong phÇn mãng. Cã thÓ x¸c ®Þnh b»ng (%)

t¶i träng, nªn ®o vµo c¸c c«ng ®o¹n c«ng tr×nh ®¹t 25%, 50%, 75% vµ 100%

t¶i träng b¶n th©n toµ nhµ. Khi tiÕn ®é x©y dùng ®Òu th× cã thÓ bè trÝ chu kú

®o theo tuÇn hoÆc theo th¸ng.

b. Giai ®o¹n ®é lón gi¶m dÇn

Giai ®o¹n ®é lón cña toµ nhµ gi¶m dÇn, tuú thuéc vµo d¹ng mãng, lo¹i

nÒn ®Êt mµ quyÕt ®Þnh chu kú ®o cho thÝch hîp, c¸c chu kú ®Çu cña giai ®o¹n

nµy cã thÓ tiÕn hµnh tõ 3 ®Õn 6 th¸ng, c¸c chu kú tiÕp theo ®­îc quyÕt ®Þnh

trªn c¬ së ®é lón cña chu kú gÇn nhÊt ®· x¸c ®Þnh. Sè l­îng chu kú trong giai

®o¹n nµy tuú thuéc vµo gi¸ trÞ vµ tèc ®é lón cña toµ nhµ mµ quyÕt ®Þnh.

c. Giai ®o¹n æn ®Þnh vµ t¾t lón

Giai ®o¹n æn ®Þnh vµ t¾t lón ®­îc ®o theo chu kú tõ 1 ®Õn 2 n¨m, cho ®Õn

khi gi¸ trÞ ®é lón cña toµ nhµ n»m trong giíi h¹n æn ®Þnh.

Nãi chung, thêi gian thùc hiÖn c¸c chu kú quan tr¾c tïy thuéc vµo tõng

toµ nhµ, lo¹i nÒn mãng c«ng tr×nh, ®Æc ®iÓm ¸p lùc ngang, møc ®é chuyÓn

dÞch ngang vµ tiÕn ®é thi c«ng toµ nhµ.

Chu kú quan tr¾c ®Çu tiªn ®­îc thùc hiÖn ngay sau khi x©y toµ nhµ vµ

tr­íc khi cã ¸p lùc ngang t¸c ®éng ®Õn toµ nhµ.

C¸c chu kú tiÕp theo ®­îc thùc hiÖn tïy theo møc t¨ng hoÆc gi¶m ¸p lùc

ngang ®èi víi toµ nhµ.

Trong giai ®o¹n sö dông toµ nhµ, thùc hiÖn 1-2 chu kú quan tr¾c trong

mét n¨m vµo nh÷ng lóc ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh kh¸c nhau nhiÒu nhÊt.

Khi toµ nhµ æn ®Þnh, tèc ®é chuyÓn dÞch kho¶ng 1-2mm/n¨m th× cã thÓ

ngõng quan tr¾c chuyÓn dÞch ngang.

Trong tr­êng hîp ®iÒu kiÖn vËn hµnh toµ nhµ hoÆc møc ®é chuyÓn dÞch

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

toµ nhµ cã sù thay ®æi ®ét ngét th× ph¶i quan tr¾c bæ sung.

11

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

2.2 ThiÕt kÕ mèc vµ l­íi khèng chÕ phôc vô ®o lón c«ng tr×nh

2.2.1 ThiÕt kÕ mèc

2.2.1.1 Mèc c¬ së

Mèc c¬ së lµ mèc cung cÊp sè liÖu gèc ®Ó x¸c ®Þnh ®é lón toµ nhµ. Mèc

c¬ së cÇn tho¶ m·n c¸c yªu cÇu sau:

- Gi÷ ®­îc ®é cao æn ®Þnh trong suèt qu¸ tr×nh ®o ®é lón toµ nhµ.

- Cho phÐp kiÓm tra mét c¸ch tin cËy ®é æn ®Þnh cña c¸c mèc kh¸c.

- Cho phÐp dÉn ®é cao ®Õn c¸c mèc ®o lón mét c¸ch thuËn lîi.

VÞ trÝ c¸c mèc c¬ së cÇn ®­îc ®Æt ë vµo líp ®Êt ®¸ tèt , æn ®Þnh (c¸t, s¹n

sái hoÆc sÐt cøng cã bÒ dµy lín), c¸c nguån g©y ra chÊn ®éng lín h¬n chiÒu

s©u cña mèc (®èi víi mèc ch«n s©u). Kho¶ng c¸ch tõ mèc c¬ së ®Õn toµ nhµ

th­êng tõ 50-100 mÐt [7].

Khi lîi dông c¸c c«ng tr×nh cò ®Ó ®Æt c¸c mèc c¬ së th× c¸c c«ng tr×nh nµy

ph¶i hoµn toµn æn ®Þnh (kh«ng cã c¸c hiÖn t­îng biÕn d¹ng do chuyÓn dÞch,

lón). Kh«ng ®Æt mèc c¬ së t¹i c¸c c«ng tr×nh cã t¶i träng ®éng (t¶i träng thay

®æi).

Tuú thuéc vµo yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®o lón vµ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt nÒn xung

quanh khu vùc toµ nhµ quan tr¾c, mèc c¬ së dïng trong ®o lón cã thÓ ®­îc

thiÕt kÕ theo mét trong 3 lo¹i lµ mèc ch«n s©u, mèc ch«n n«ng vµ mèc g¾n

t­êng hoÆc g¾n nÒn. X©y dùmg hÖ thèng mèc c¬ së cã ®ñ ®é æn ®Þnh cÇn thiÕt

trong quan tr¾c ®é lón còng nh­ chuyÓn dÞch ngang cña toµ nhµ lµ c«ng viÖc

phøc t¹p, cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng vµ ®é tin cËy cña kÕt qu¶ cuèi

cïng.

Mèc ch«n s©u cã thÓ ®­îc ®Æt gÇn ®èi t­îng quan tr¾c, nh­ng ®¸y mèc

ph¶i ®¹t ®­îc ®é s©u ë d­íi giíi h¹n lón cña líp ®Êt nÒn toµ nhµ, tèt nhÊt lµ

®Õn tÇng ®¸ gèc, tuy vËy trong nhiÒu tr­êng hîp thùc tÕ cã thÓ ®Æt mèc ®Õn

tÇng ®Êt cøng lµ ®¹t yªu cÇu. §iÒu kiÖn b¾t buéc ®èi víi mèc ch«n s©u lµ ph¶i

cã ®é æn ®Þnh trong suèt qu¸ tr×nh quan tr¾c. §Ó ®¶m b¶o yªu cÇu trªn cÇn cã

biÖn ph¸p tÝnh sè hiÖu chØnh d·n në cña lâi mèc do thay ®æi nhiÖt ®é, nÕu lâi

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

mèc ®­îc c¨ng b»ng lùc kÐo th× ph¶i tÝnh ®Õn c¶ sè hiÖu chØnh do ®é ®µn håi.

12

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Trong thùc tÕ s¶n xuÊt th­êng sö dông 2 kÕt cÊu mèc ch«n s©u ®iÓn h×nh lµ

d=0.01-0.03

7

6

5

d=0.1-0.3

1 A

3 A

(b):MÆt c¾t A-A

L

4

2

1-èng b¶o vÖ 2-TÇng ®¸t cøng 3-Lâi mèc kim lo¹i 4-§Öm xèp 5-§Çu mèc h×nh chám cÇu 6-N¾p b¶o vÖ ®Çu mèc 7-Hè b¶o vÖ

(a):MÆt ®øng

H×nh 2.1 : KÕt cÊu ch«n s©u lâi ®¬n

7

d=0.01-0.03

6

5

d=0.1-0.3

1 A

3 A

(b):MÆt c¾t A-A

4

L

8

2

(a):MÆt ®øng

1-èng b¶o vÖ 2-TÇng ®¸t cøng 3-Lâi chÝnh 4-§Öm xèp 5-§Çu mèc h×nh chám cÇu 6-N¾p b¶o vÖ ®Çu mèc 7-Hè b¶o vÖ 8-Lâi phô

H×nh 2.2 : KÕt cÊu ch«n s©u lâi kÐp

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

mèc ch«n s©u lâi ®¬n (h×nh 2-1 ) vµ mèc ch«n s©u lâi kÐp (h×nh 2-2 ) .

13

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Trong tr­êng hîp ®o lón víi yªu cÇu ®é chÝnh x¸c t­¬ng ®­¬ng víi ®o cao

h¹ng II, III cã thÓ sö dông lo¹i mèc ch«n n«ng hoÆc mèc g¾n nÒn lµm mèc c¬

së.

C¸c mèc ch«n n«ng ®­îc ®Æt ë ngoµi ph¹m vi lón cña toµ nhµ quan tr¾c

(c¸ch Ýt nhÊt 1.5 lÇn chiÒu cao toµ nhµ), mèc g¾n t­êng ®­îc ®Æt ë ch©n cét

hoÆc ë ch©n t­êng, mèc g¾n nÒn ®­îc ®Æt ë nÒn cña nh÷ng c«ng tr×nh ®· æn

®Þnh, kh«ng bÞ lón. Trong kh¶ n¨ng cho phÐp cè g¾ng bè trÝ mèc c¬ së c¸ch

®èi t­îng quan tr¾c kh«ng qu¸ xa ®Ó h¹n chÕ ¶nh h­ëng sai sè truyÒn ®é cao

®Õn c¸c mèc lón g¾n trªn c«ng tr×nh.

Do kh¶ n¨ng æn ®Þnh cña c¸c mèc ch«n n«ng lµ kh«ng cao nªn c¸c mèc lo¹i

nµy ®­îc ®Æt thµnh côm, mçi côm cã kh«ng d­íi 3 mèc. Trong tõng chu kú

quan tr¾c thùc hiÖn ®o kiÓm tra gi÷a c¸c mèc trong côm vµ gi÷a c¸c côm mèc

nh»m môc ®Ých ®Ó ph©n tÝch, x¸c ®Þnh c¸c mèc æn ®Þnh nhÊt lµm c¬ së ®é cao

cho toµn c«ng tr×nh. Trªn h×nh 2.3 lµ s¬ ®å kÕt cÊu cña mét lo¹i mèc ch«n

7

6 1

2

8

3

0 0 1

4

1-§Çu mèc 2-Lâi mèc 3-èng b¶o vÖ 4-Bª t«ng 5-§Õ mèc 6-N¾p b¶o vÖ ®Çu mèc 7-Hè b¶o vÖ mèc 8-Líp bª t«ng lãt

5

H×nh 2.3 : Mèc ch«n n«ng d¹ng èng

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

n«ng ®­îc sö dông réng r·i trong s¶n xuÊt.

14

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

2.2.1.2 Mèc ®o lón

Kh¸i niÖm:

Mèc ®o lón lµ mèc ®­îc g¾n trùc tiÕp vµo c¸c vÞ trÝ ®Æc tr­ng cña c¸c kÕt

cÊu chÞu lùc trªn nÒn mãng hoÆc th©n toµ nhµ, dïng ®Ó quan s¸t ®é tråi lón

cña toµ nhµ. Mèc ®o lón ®­îc ph©n ra nh­ sau:

- Mèc g¾n t­êng, cét;

- Mèc nÒn mãng;

- C¸c mèc ch«n s©u dïng ®Ó ®o ®é lón theo líp ®Êt.

C¸c ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu khi bè trÝ mèc ®o lón:

Mèc ®o lón ph¶i cã kÕt cÊu v÷ng ch¾c, ®¬n gi¶n vµ thuËn tiÖn cho viÖc ®o

®¹c, khi ®Æt mia, treo mia, kh«ng lµm thay ®æi ®é cao cña nã.

Khi thiÕt kÕ c¸c mèc ®o lón ph¶i nghiªn cøu c¸c tµi liÖu mÆt b»ng bè trÝ

mãng, mÆt b»ng c«ng tr×nh ®Ó ®Æt mèc vµo ®óng vÞ trÝ cÇn thiÕt, tr¸nh ®­îc sù

ph¸ háng hoÆc mÊt t¸c dông ®o ®¹c trong c¸c chu kú sau.

Mèc ®o lón cÇn bè trÝ sao cho ph¶n ¸nh ®­îc mét c¸ch ®Çy ®ñ nhÊt vÒ

®é lón cña toµn bé toµ nhµ, c¸c vÞ trÝ ®­îc dù ®o¸n lµ lón m¹nh vµ ®¶m b¶o

®­îc c¸c ®iÒu kiÖn ®o ®¹c, khi bè trÝ mèc ®o lón cÇn tham kh¶o ý kiÕn cña

thiÕt kÕ. Sè l­îng mèc ®o lón cho mét toµ nhµ cÇn ®­îc tÝnh to¸n mét c¸ch

thÝch hîp sao cho võa ph¶n ¸nh ®­îc ®Æc tr­ng vÒ ®é lón cña toµ nhµ võa ®¶m

b¶o tÝnh kinh tÕ Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c mèc ®o lón phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn ®Þa

chÊt toµ nhµ, cÊu t¹o cña m¸y ®o, gi¸ trÞ ®é lón ­íc tÝnh vµ môc ®Ých cña viÖc

®o ®é lón.v.v…

Mèc ®o lón cÇn ph¶i ®­îc ®Æt sao cho cã thÓ truyÒn ®é cao trùc tiÕp tõ

mèc nµy sang mèc kh¸c, ®Æc biÖt lµ ë c¸c vÞ trÝ cã liªn quan ®Õn mÆt kÕt cÊu,

®ång thêi cã thÓ ®o nèi víi c¸c mèc c¬ së mét c¸ch thuËn tiÖn. Tïy vµo tõng

toµ nhµ mµ kho¶ng c¸ch vµ mËt ®é c¸c mèc ®o lón lµ kh¸c nhau.

Khi ®Æt c¸c mèc ®o lón cÇn l­u ý ®Õn ®é cao cña c¸c mèc so víi mÆt nÒn

®Êt ë xung quanh vµ kho¶ng c¸ch tõ ®Çu mèc ®Õn mÆt ph¼ng cña t­êng hay

cét ®Ó ®¶m b¶o viÖc ®Æt mia ®­îc thuËn tiÖn. §èi víi c¸c lo¹i mia dùng trªn

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

®Çu mèc, nªn ®Æt mèc ë ®é cao tõ 15-20 cm so víi mÆt nÒn. Víi c¸c lo¹i mia

15

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

treo nªn ®Æt mèc ë ®é cao tõ 80-200 cm so víi mÆt nÒn. Kho¶ng c¸ch tõ ®Çu

mèc tíi t­êng hoÆc cét th­êng tõ 3-4 cm. N¬i ®Æt c¸c mèc cÇn ph¶i ghi ký

hiÖu quy ­íc trªn b¶n vÏ cña toµ nhµ víi tû lÖ 1:100  1:500 vµ ®Æt tªn cho

mçi mèc.

§èi víi c¸c toµ nhµ quan träng, c¸c toµ nhµ mÆt ngoµi èp b»ng men hoÆc

®¸ quý nªn chän lo¹i mèc ®o ®é lón cã b¶n lÒ quay, cã n¾p ®Ëy nh»m ®¶m b¶o

mü quan cho toµ nhµ.

NÕu trong qu¸ tr×nh ®o ®¹c ph¸t hiÖn thÊy mèc bÞ mÊt th× ph¶i thay mèc

míi trong vßng b¸n kÝnh tèi ®a lµ 3m kÓ tõ vÞ trÝ mèc bÞ mÊt. Sau khi g¾n mèc

ph¶i ®Æt tªn cho mèc míi va thªm ký hiÖu quy ­íc.

Sau khi ®Æt mèc cÇn ®o nèi tíi c¸c trôc ®Þnh vÞ c¸c cöa sæ, hay tíi c¸c

mèc cöa, c¸c phÇn låi cña c«ng tr×nh vµ c¸c gãc nhµ víi ®é chÝnh x¸c tèi ®a lµ

10 cm.

§èi víi c¸c lo¹i mèc nÒn, kh«ng nªn ®Æt cao qu¸ 1 cm vµ chó ý ®Õn ®iÒu

kiÖn ®Æt mia trªn ®Çu mèc. Khi ®o lón nÒn ®Êt xung quanh c«ng tr×nh hoÆc

nÒn ®Êt yÕu trªn ph¹m vi réng cÇn bè trÝ c¸c mèc ®o lón n»m s©u so víi mÆt

®Êt tõ 40 ®Õn 50 cm.

Sè l­îng mèc ®o ®é lón ®Æt cho nhµ d©n dông hoÆc c«ng tr×nh c«ng

N 

P L

nghiÖp ®­îc ­íc tÝnh theo c«ng thøc tæng qu¸t sau ®©y :

Trong ®ã :

N lµ sè l­îng mèc ®o ®é lón

P lµ chu vi nhµ hoÆc chiÒu dµi mãng (m)

L lµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c mèc ®o ®é lón (m)

Th­êng th× kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c mèc ®o ®é lón lÊy b»ng 10  15 m hoÆc theo

c¸c b­íc cét toµ nhµ.

§èi víi c¸c nhµ x©y trªn mãng cäc hoÆc mãng bÌ sè l­îng ®Çu mèc ®­îc

N 

S F

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

tÝnh b»ng c«ng thøc:

16

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Trong ®ã:

S lµ diÖn tÝch mÆt mãng (m2)

F lµ diÖn tÝch khèng chÕ cña mét mèc (m2), th­êng lÊy tõ 100 – 150m.

CÊu t¹o mèc ®o ®é lón ®­îc ph©n ra 3 phÇn chÝnh:

- Th©n mèc.

- §Çu mèc.

- PhÇn b¶o vÖ.

Tïy thuéc vµo toµ nhµ mµ th©n mèc cã cÊu t¹o kh¸c nhau. Khi ®Æt mèc

ph¶i ®¶m b¶o sù liªn kÕt v÷ng ch¾c gi÷a th©n mèc víi th©n c«ng tr×nh. §Çu

mèc d¹ng h×nh cÇu, hoÆc h×nh b¸n cÇu, ®Ó b¶o ®¶m khi dùng mia th× mia sÏ

lu«n lu«n tiÕp xóc t¹i mét ®iÓm cè ®Þnh.

Mèc ®o ®é lón toµ nhµ cÇn ®­îc b¶o qu¶n, tr¸nh va ®Ëp. Tr­êng hîp cÇn

thiÕt nªn cã v¨n b¶n bµn giao viÖc b¶o qu¶n mèc víi ®¬n vÞ chñ qu¶n vµ thi

c«ng c«ng tr×nh.

(b)

(a)

H×nh 2.5 : Mèc g¾n nÒn

H×nh 2.4 : Mèc g¾n tuêng

a-Lo¹i cè ®Þnh b-D¹ng ch×m

Mét sè mèc th­êng dïng trong quan tr¾c nhµ cao tÇng

2.2.2 ThiÕt kÕ l­íi ®é cao trong quan tr¾c lón

§Ó ®¶m b¶o tÝnh chÆt chÏ vµ ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt cho viÖc x¸c ®Þnh

®é cao, cÇn thµnh lËp mét m¹ng l­íi liªn kÕt c¸c mèc lón vµ mèc c¬ së trong

mét hÖ thèng thèng nhÊt. Nh­ vËy m¹ng l­íi ®é cao trong ®o lón c«ng tr×nh

cã cÊu tróc lµ hÖ thèng víi Ýt nhÊt gåm hai bËc l­íi : l­íi c¬ së vµ l­íi quan

tr¾c.

1. L­íi khèng chÕ c¬ së

Cã t¸c dông lµ c¬ së ®é cao ®Ó thùc hiÖn ®o nèi ®é cao ®Õn c¸c ®iÓm

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

quan tr¾c g¾n trªn th©n c«ng tr×nh trong suèt thêi gian theo dâi ®é lón. Yªu

17

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

cÇu ®èi víi l­íi c¬ së lµ c¸c ®iÓm mèc c¬ së ph¶i æn ®Þnh, cã ®é cao ®­îc x¸c

®Þnh víi ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt. C¸c mèc ®é cao ®­îc ®o nèi víi nhau t¹o

thµnh mét m¹ng l­íi chÆt chÏ víi ®é chÝnh x¸c cao vµ ®­îc kiÓm tra th­êng

xuyªn trong mçi chu kú quan tr¾c.

L­íi khèng chÕ ®é cao c¬ së bao gåm c¸c tuyÕn ®o chªnh cao liªn kÕt

toµn bé c¸c ®iÓm mèc ®é cao c¬ së. M¹ng l­íi nµy ®­îc thµnh lËp vµ ®o trong

tõng chu kú quan tr¾c nh»m hai môc ®Ých :

a. KiÓm tra ®¸nh gi¸ ®é æn ®Þnh c¸c ®iÓm mèc.

b. X¸c ®Þnh hÖ thèng ®é cao c¬ së thèng nhÊt trong tÊt c¶ c¸c chu

kú ®o.

Th«ng th­êng s¬ ®å l­íi ®­îc thiÕt kÕ trªn mÆt b»ng c«ng tr×nh sau khi

®· kh¶o s¸t, chän vÞ trÝ ®Æt mèc khèng chÕ ë thùc ®Þa. VÞ trÝ ®Æt vµ kÕt cÊu

mèc ph¶i lùa chän cÈn thËn sao cho mèc ®­îc b¶o toµn l©u dµi, thuËn lîi cho

viÖc ®o nèi ®Õn c«ng tr×nh, ®Æc biÖt cÇn chó ý sù æn ®Þnh cña mèc trong suèt

qu¸ tr×nh quan tr¾c.C¸c mèc c¬ së ®­îc ®Æt bªn ngoµi ph¹m vi ¶nh h­ëng lón

c«ng tr×nh, tuy nhiªn kh«ng nªn ®Æt mèc qu¸ xa ®èi t­îng quan tr¾c nh»m h¹n

chÕ ¶nh h­ëng tÝch luü cña sai sè ®o nèi ®é cao.

§Ó cã ®iÒu kiÖn kiÓm tra, n©ng cao chÊt l­îng tin cËy cña l­íi khèng

chÕ th× ®èi víi mçi chu kú quan tr¾c cÇn x©y dùng kh«ng d­íi ba mèc khèng

chÕ ®é cao c¬ së. HÖ thèng mèc khèng chÕ c¬ së cã thÓ ®­îc ph©n bè thµnh

tõng côm, c¸c mèc trong côm c¸ch nhau kho¶ng (15-50m) ®Ó cã thÓ ®o nèi

®­îc tõ 1 tr¹m ®« hoÆc ph©n bè c¸c mèc r¶i ®Òu xung quanh c«ng tr×nh.

Trªn s¬ ®å thiÕt kÕ ghi râ tªn mèc, v¹ch c¸c tuyÕn ®o vµ ghi râ sè l­îng

tr¹m ®o hoÆc chiÒu dµi ®­êng ®o trong mçi tuyÕn, trong ®iÒu kiÖn cho phÐp

cÇn cè g¾ng t¹o c¸c vßng ®o khÐp kÝn ®Ó cã ®iÒu kiÖn kiÓm tra chÊt l­îng ®o

chªnh cao, ®ång thêi b¶o ®¶m tÝnh chÆt chÏ cña toµn bé m¹ng l­íi.

§Ó x¸c ®Þnh cÊp h¹ng ®o vµ chØ tiªu h¹n sai, cÇn thùc hiÖn ­íc tÝnh ®Ó

x¸c ®Þnh sai sè ®o chªnh cao trªn mét tr¹m hoÆc 1km chiÒu dµi tuyÕn ®o. So

s¸nh sè liÖu nµy víi chØ tiªu ®­a ra trong quy ph¹m ®Ó x¸c ®Þnh cÊp h¹ng cÇn

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

thiÕt. Thùc tÕ quan tr¾c ®é lón t¹i nhiÒu d¹ng c«ng tr×nh ë ViÖt Nam vµ c¸c

18

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

n­íc kh¸c cho thÊy l­íi khèng chÕ c¬ së th­êng cã ®é chÝnh x¸c t­¬ng ®­¬ng

thñy chuÈn h¹ng I hoÆc h¹ng II nhµ n­íc.

2. L­íi quan tr¾c :

L­íi quan tr¾c lµ m¹ng l­íi ®é cao liªn kÕt c¸c ®iÓm lón g¾n trªn c«ng

tr×nh vµ ®o nèi víi hÖ thèng c¸c ®iÓm mèc l­íi khèng chÕ c¬ së. C¸c tuyÕn ®o

cÇn ®­îc lùa chän cÈn thËn, b¶o ®¶m sù th«ng h­íng tèt, t¹o nhiÒu vßng khÐp

kÝn, c¸c tuyÕn ®o nèi víi l­íi khèng chÕ ®­îc bè trÝ ®Òu quanh c«ng tr×nh. Cè

g¾ng ®¹t ®­îc sù æn ®Þnh cña s¬ ®å l­íi trong tÊt c¶ mäi chu kú quan tr¾c.

C¸c mèc lón ®­îc ®Æt ë nh÷ng vÞ trÝ ®Æc tr­ng cho qu¸ tr×nh lón cña

c«ng tr×nh vµ ph©n bè ®Òu kh¾p mÆt b»ng c«ng tr×nh. Mèc ®­îc ®Æt ë vÞ trÝ

tiÕp gi¸p cña c¸c khèi kÕt cÊu, bªn c¹nh khe lón, t¹i nh÷ng níi cã ¸p lùc ®éng

m¹nh, nh÷ng khu vùc cã ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh kÐm æn ®Þnh. C¸c mèc

lón nªn bè trÝ ë cïng ®é cao ®Ó thuËn lîi cho ®o ®¹c vµ h¹n chÕ ¶nh h­ëng cña

mét sè nguån sai sè trong qu¸ tr×nh ®o ®¹c, thi c«ng l­íi. Sè l­îng vµ s¬ ®å

ph©n bè mèc lón ®­îc thiÕt kÕ cho tõng c«ng tr×nh cô thÓ, mËt ®é ®iÓm mèc

ph¶i ®ñ ®Ó x¸c ®­îc c¸c tham sè ®Æc tr­ng cho qu¸ tr×nh lón cña c«ng tr×nh.

§èi víi c¸c tßa nhµ cã kÕt cÊu mãng b¨ng, t­êng chÞu lùc th× mèc ®­îc

®Æt theo chu vi t¹i vÞ trÝ giao cña c¸c t­êng ngang, däc vµ kho¶ng (10-15m)

®Æt mét mèc.

§èi víi nhµ d©n dông, c«ng nghiÖp kÕt cÊu cét, mèc lón ®­îc ®Æt trªn

c¸c cét chÞu lùc víi mËt ®é kh«ng d­íi 3 mèc trªn mçi h­íng trôc.

§èi víi nhµ l¾p ghÐp, mèc lón ®­îc ®Æt theo chu vi t¹i vÞ trÝ trôc nhµ víi

mËt ®é tõ (6-8m) mét mèc.

§èi víi c«ng tr×nh c¸c kÕt cÊu mãng cäc, mèc ®­îc ®Æt theo trôc c«ng

tr×nh th× mËt ®é kh«ng qu¸ 15m.

§èi víi c«ng tr×nh d¹ng th¸p, mèc ®­îc bè trÝ ®Òu quanh ch©n ®Õ c«ng

tr×nh, sè l­îng mèc tèi thiÓu lµ 4 mèc.

§èi víi c«ng tr×nh cÇu, mèc quan tr¾c ®­îc bè trÝ trªn hai mè vµ c¸c trô

cÇu.

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

§èi víi c«ng tr×nh ®­êng hÇm, bè trÝ mèc ë nÒn vµ hai bªn v¸ch hÇm.

19

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

§èi víi c«ng tr×nh thñy lîi, thñy ®iÖn, ®Ëp d©ng, mèc ®­îc ®Æt däc theo

®Ønh ®Ëp vµ c¸c tuyÕn c¬ phÝa h¹ l­u, th­êng bè trÝ mèc trªn mét sè mÆt c¾t

ngang nhÊt ®Þnh.

§èi víi ®Ëp trµn, mèc lón ®­îc ®Æt trªn c¸c khèi betong, mçi khèi

kh«ng Ýt h¬n 3-4 mèc. T¹i tuyÕn ®­êng èng ¸p lùc, mèc ®Æt trªn c¸c mè, trô

nÐo, mçi trô ®Æt 1-2 mèc.

2.2.3 X¸c ®Þnh ®é chÝnh x¸c c¸c bËc l­íi

Sai sè tæng hîp c¸c bËc l­íi ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së yªu cÇu ®é chÝnh

x¸c quan tr¾c lón. NÕu yªu cÇu ®­a ra lµ sai sè tuyÖt ®èi ®é lón th× viÖc x¸c

®Þnh sai sè ®é cao tæng hîp ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau :

Do ®é lón ®­îc tÝnh lµ hiÖu ®é cao cña hai chu kú quan tr¾c nªn sai sè

i

j

m

m

m

trung ph­¬ng ®é lón (mS) ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc :

2 S

2 H

2 H

(2.2)

m

m

m

i

j

C¸c chu kú quan tr¾c th­êng ®­îc thiÕt kÕ víi ®å h×nh vµ ®é chÝnh x¸c

Ho

H

H

®o t­¬ng ®­¬ng nhau, nªn cã thÓ coi . Nh­ vËy, c«ng thøc tÝnh

m

sai sè tæng hîp ®é cao lµ :

m  Ho

S 2

(2.3)

NÕu trong nhiÖm vô quan tr¾c cã ®Ò ra chØ tiªu b¶o ®¶m ®é chÝnh x¸c x¸c ®Þnh

®é lón lÖch, th× sÏ xuÊt ph¸t tõ c«ng thøc :

S

S

(

H

H

)

(

H

H

)

S 

n

m

i m

j m

i n

j n

(2.4)

Coi sai sè x¸c ®Þnh ®é cao ®iÓm i vµ ®iÓm j lµ nh­ nhau, sÏ thu ®­îc

m

c«ng thøc ­íc tÝnh gÇn ®óng :

Ho

m S  2

(2.5)

Trong thùc tÕ hÖ thèng l­íi ®é cao trong quan tr¾c lón cã cÊu tróc lµ l­íi hai

bËc v× vËy sai sè ®é cao tæng hîp bao gåm sai sè cña hai bËc l­íi thÓ hiÖn

m

m

m

d­íi d¹ng :

2 Ho

2 KC

2 QT

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

(2.6)

20

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Trong ®ã : mHO, mKC,mQT lµ sai sè tæng hîp, sai os ®é cao ®iÓm khèng

chÕ, sai sè ®é cao ®iÓm quan tr¾c t­¬ng øng :

m

Ho

m

§èi víi l­íi khèng chÕ :

KC

2

1 k 

(2.7)

mk .

Ho

m

§èi víi l­íi quan tr¾c :

QT

2

1

k

(2.8)

Dùa vµo c«ng thøc (2.7) vµ (2.8) vµ c¸c sè liÖu vÒ yªu cÇu ®é chÝnh x¸c

quan tr¾c sÏ x¸c ®Þnh ®­îc sai sè trung ph­¬ng ®é cao ®iÓm mèc yÕu nhÊt ®èi

víi tõng bËc l­íi.

NÕu chØ x©y dùng mét m¹ng l­íi khèng chÕ duy nhÊt cho viÖc quan tr¾c

nhiÒu h¹ng môc c«ng tr×nh th× m¹ng l­íi nµy ph¶i tho¶ m·n ®é chÝnh x¸c cao

nhÊt trong sè c¸c h¹ng môc quan tr¾c.

2.3 Ph­¬ng ¸n ®o ®¹c vµ xö lý sè liÖu ®o lón

2.3.1 Ph­¬ng ¸n ®o ®¹c

L­íi c¬ së ®­îc ®o víi tiªu chuÈn ®é chÝnh x¸c t­¬ng ®­¬ng víi l­íi

h¹ng I nhµ n­íc.

L­íi quan tr¾c ®­îc ®o víi tiªu chuÈn ®é chÝnh x¸c t­¬ng ®­¬ng víi l­íi

h¹ng II nhµ n­íc.

Ph­¬ng ¸n ®o ®¹c dïng ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc

a.§o ®é lón toµ nhµ b»ng ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc h¹ng I nhµ n­íc

§o ®é lón b»ng ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc h¹ng I nhµ n­íc, ®­îc tiÕn

002

Ni

hµnh b»ng ph­¬ng ph¸p kÕt hîp ®o hai chiÒu : ®o ®i vµ ®o vÒ, b»ng m¸y ®o

1H vµ m¸y tù ®éng c©n b»ng lo¹i

3003

NA

cao cã ®é chÝnh x¸c cao lo¹i cña

céng hoµ d©n chñ §øc (cò), m¸y cña Thôy Sü hoÆc c¸c m¸y cã ®é

chÝnh x¸c t­¬ng ®­¬ng.

x40 trë lªn.

mm2/"12

- §é phãng ®¹i cña èng kÝnh yªu cÇu tõ

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

- Gi¸ trÞ kho¶ng chia trªn mÆt èng thñy dµi kh«ng v­ît qu¸ .

21

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

mm05.0

mm10.0

- Gi¸ trÞ v¹ch kh¾c vµnh ®äc sè cña bé ®o cùc nhá vµ .

ViÖc ®o ®é lón ë mçi chu kú ®­îc thùc hiÖn theo s¬ ®å thiÕt kÕ tõ tr­íc, cã

thÓ sö dông c¸c s¬ ®å ®¬n gi¶n tõ mét ®Ðn hai tuyÕn ®¬n. Tr­íc khi ®o ®é lón

m¸y vµ mia cÇn ph¶i kiÓm tra, kiÓm nghiÖm theo yªu cÇu ®o chªnh lÖch ®é

cao h¹ng I

§èi víi c¸c m¸y ®o cao míi nhËn ë x­ëng vÒ hoÆc c¸c m¸y míi söa ch÷a

th× tr­íc khi sö dông ®Òu ph¶i kiÓm tra, kiÓm nghiÖm ë trong phßng vµ ngoµi

thùc ®Þa theo nh÷ng néi dông cña quy ph¹m. M¸y vµ mia ®ang dïng ®Ó ®o ®é

lón c¸c c«ng tr×nh th× kh«ng ®­îc sö dông vµo viÖc kh¸c.

Khi ®o ®é lón c«ng tr×nh b»ng ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc h¹ng I th×

mm5.2

1  mm 3

cÇn sö dông mia cã b¨ng invar, trong ®ã cã hai thang chia v¹ch, sù xª dÞch

"12

10 

cña mét v¹ch t­¬ng øng víi v¹ch kh¾c lµ . ChiÒu dµi cña mia lµ .

mm10

Trªn mia ph¶i cã èng n­íc trong víi gi¸ trÞ ®é kh¾c lµ trªn mm2 . Gi¸

mm10.0

trÞ kho¶ng chia cña c¸c v¹ch trªn mia cã thÓ lµ mm5 hoÆc . Sai sè

kho¶ng chia m1 cña c¸c tham sè kh«ng ®­îc v­ît qu¸ . Khi ®o ®é lón

mm05.0

b»ng phu¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc h¹ng I ë miÒn nói th× sai sè nµy kh«ng

mm10.0

®­îc v­ît qu¸ . Sai sè kho¶ng chia dm cña c¸c thang sè khi ®o ®é lón

mm05.0

h¹ng I kh«ng v­ît qu¸ . Khi ®ã ë vïng nói th× sai sè nµy kh«ng ®­îc

v­ît qu¸ .

Tr­íc khi b¾t ®Çu c«ng viÖc ®o ®é lón cÇn thiÕt ph¶i kiÓm tra mia nh»m

®¶m b¶o lµ mia kh«ng bÞ cong, c¸c v¹ch kh¾c vµ c¸c dßng ch÷ sè trªn mia râ

rµng, èng thñy cña mia ph¶i hoµn h¶o. Khi ®o ®é lón ng­êi cÇm mia ph¶i chó

ý quan s¸t c¸c ®iÒu kiÖn sau:

- §Õ mia ph¶i tuyÖt ®èi s¹ch.

- Ng­êi cÇm mia ph¶i ®Æt mia trªn ®iÓm cao nhÊt cña mèc, theo hiÖu lÖnh

cña ng­êi ®o. Khi di chuyÓn ph¶i cÈn thËn nhÑ nhµng ®Ó mia kh«ng bÞ va ®Ëp.

- Mia vµ èng thñy trßn cña mia ph¶i ®­îc ®Æt th¼ng ®øng ®Ó gi÷ mia th¼ng

®øng khi ®o. Kh«ng ®­îc xª dÞch mia trªn ®iÓm ®Æt trong thêi gian ®o.

- Khi lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn thiÕu ¸nh s¸ng, trªn mia ph¶i g¾n ®Ìn chiÕu

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

s¸ng.

22

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

- Mia ®­îc dùng im trªn mèc, ng­êi cÇm mia ®äc tªn cña mèc. Kh«ng cã

hiÖu lÖnh cña ng­êi ®o, mia kh«ng ®­îc rêi khái mèc. Trong thêi gian gi¶i lao

cÇn b¶o qu¶n mia kh«ng ®Ó va ®Ëp, chÊn ®éng, dùng mÐp mia vµ t­êng, khi ®o

xong ®Ó mia trong phßng kh« r¸o vµ trong hßm riªng. Trªn mét mèc ®o trong

c¸c chu kú ®o kh¸c nhau chØ nªn sö dông mét mia.

Tr×nh tù thao t¸c trªn mét tr¹m ®o gåm c¸c c«ng viÖc sau:

- §Æt ch©n m¸y: ch©n m¸y thñy chuÈn ®Æt trªn tr¹m khi ®o ph¶i ®­îc

th¨ng b»ng kh«ng ®­îc nghiªng lÖch, hai ch©n cña m¸y ®­îc ®Æt song song

víi ®­êng ®o, ch©n thø ba c¾t ngang khi bªn ph¶i, khi bªn tr¸i, tÊt c¶ ba ch©n

cña ch©n m¸y ph¶i ë trong nh÷ng ®iÒu kiÖn gièng nhau.

- L¾p m¸y vµo ch©n b»ng èc nèi.

- C©n b»ng bät thñy theo èng thñy g¾n trªn m¸y. §é lÖch cña bät thñy tèi

®a lµ hai v¹ch kh¾c cña èng thñy.

ViÖc tÝnh to¸n ghi chÐp sè ®äc trªn mia ®­îc thùc hiÖn theo c¸c ch­¬ng

tr×nh ghi ë b¶ng sau:

pT

pS

pS

pT

cS

cT

cS

cT

Møc ®é cao thø nhÊt cña m¸y

pS

pT

pT

pS

cT

cS

cT

cS

Møc ®é cao thø hai cña m¸y

cS

Trong ®ã :

pS lµ sè ®äc trªn thang phô mia sau ( ký hiÖu lµ

pS )

cT

lµ sè ®äc trªn thang chÝnh mia sau ( ký hiÖu lµ cS )

pT

lµ sè ®äc trªn thang chÝnh mia tr­íc ( ký hiÖu lµ cT )

S

lµ sè däc trªn thang phô mia tr­íc ( ký hiÖu lµ pT )

T lµ ch÷ viÕt t¾t cña tõ tr­íc

c

lµ ch÷ viÕt t¾t cña tõ sau

p lµ ch÷ viÕt t¾t cña tõ thang phô

lµ ch÷ viÕt t¾t cña tõ thang chÝnh

Khi ®o ®é lón b»ng mét mia vµ ®Æt trªn nÒn ®Êt cøng th× nªn sö dông

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

ch­¬ng tr×nh II.

23

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

ChiÒu dµi cña tia ng¾m kh«ng v­ît qu¸ 25 m. ChiÒu cao cña tia ng¾m so

víi mÆt ®Êt hay so víi mÆt trªn cña ch­íng ng¹i vËt kh«ng ®­îc nhá h¬n 0.8

m. Trong nh÷ng tr­êng hîp c¸ biÖt khi ®o trong c¸c tÇng hÇm cña c«ng tr×nh

cã chiÒu dµi tia ng¾m kh«ng v­ît qu¸ 15 m th× ®­îc phÐp thùc hiÖn viÖc ë ®é

cao tia ng¾m lµ 0,5 m.

C«ng viÖc ®o ng¾m chØ ®­îc phÐp thùc hiÖn trong ®iÒu kiÖn hoµn toµn

thuËn lîi vµ h×nh ¶nh cña c¸c v¹ch kh¾c trªn mia râ rµng, æn ®Þnh.

Tr­íc khi b¾t ®Çu nh÷ng c«ng viÖc ®o ng¾m 15 phót, cÇn ®­a m¸y ra khái

hßm ®ùng ®Ó tiÕp nhËn nhiÖt ®é m«i tr­êng. Trong tr­êng hîp ph¶i chuyÒn

qua c¸c lç hæng, cöa sæ…th× ®­êng kÝnh c¸c lç hæng, cöa sæ tèi thiÓu lµ 0.5

m. Kh«ng nªn ®Æt m¸y ë n¬i ranh giíi gi÷a kh«ng khÝ nãng vµ l¹nh.

Chän thêi gian ®o:

- ViÖc ®o ng¾m nªn b¾t ®Çu sau khi mÆt trêi mäc nöa giê vµ kÕt thóc tr­íc

khi mÆt trêi lÆn nöa giê. Kh«ng nªn ®o khi nhiÖt ®é kh«ng khÝ cao, giã m¹nh

tõng håi, bëi v× lóc nµy viÖc kÑp v¹ch vµ b¾t môc tiªu lµ kh«ng chÝnh x¸c.

- Trong khi ®o ph¶i sö dông « che m¸y, tr¸nh t¸c ®éng trùc tiÕp cña tia

n¾ng mÆt trêi däi vµo m¸y. Khi di chuyÓn tõ tr¹m m¸y nµy ®Õn tr¹m kh¸c ph¶i

che m¸y b»ng tói, bao träng lµm b»ng vËt liÖu mÞn chuyªn dông.

Chªnh lÖch kho¶ng c¸ch tõ m¸y tíi mia tr­íc vµ mia sau tèi ®a lµ 0,4 m.

TÝch lòy nh÷ng chªnh lÖch kho¶ng c¸ch tõ m¸y ®Õn mia tr­íc vµ mia sau

trong mét tuyÕn ®o (hoÆc vßng khÐp kÝn) cho phÐp kh«ng ®­îc v­ît qu¸ 2 m.

Kho¶ng c¸ch tõ m¸y ®Õn mia ®­îc ®o b»ng m¸y ®o kho¶ng c¸ch hoÆc b»ng

th­íc d©y. ViÖc bè trÝ c¸c kho¶ng c¸ch tõ m¸y ®Õn mia tr­íc vµ mia sau gÇn

"8"4 

b»ng nhau ®­îc thùc hiÖn b»ng d©y thõng; th­íc d©y hoÆc th­íc thÐp. Khi

gãc i cña m¸y ®o cã thÓ cho phÐp chªnh lÖch kho¶ng c¸ch tõ m¸y tíi

mia tr­íc vµ mia sau lµ 0,8 m vµ tÝch lòy nh÷ng chªnh lÖch kho¶ng c¸ch trong

mét tuyÕn ®o hoÆc vßng khÐp kÝn lµ 4 m.

Trªn mçi tr¹m m¸y cÇn kiÓm tra ngay c«ng viÖc ®o. ViÖc kiÓm tra nµy

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

bao gåm c¸c c«ng viÖc sau:

24

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

- TÝnh hiÖu sè ®äc thang chÝnh vµ thang phô cña mçi mia. HiÖu sè cña

chóng ph¶i ë trong giíi h¹n cña hai v¹ch thang (0,1 mm), khi cã sù kh¸c biÖt

lín, viÖc ®o ng¾m ph¶i ®­îc lµm l¹i.

- TÝnh c¸c chªnh cao nh©n ®«i theo thang chÝnh vµ thang phô cña mia tr­íc

vµ mia sau. Sù kh¸c biÖt cña c¸c chªnh cao nh©n ®«i theo thang chÝnh vµ

thang phô kh«ng ®­îc lín h¬n 4 v¹ch chia cña bé ®o cùc nhá 0,2 mm. Khi cã

sù kh¸c biÖt lín, viÖc ®o ng¾m ph¶i ®­îc lµm l¹i.

- TÝnh to¸n chªnh cao: sè kh¸c biÖt vÒ chªnh cao ë hai vÞ trÝ m¸y cho phÐp

kh«ng h¬n 0,2  0,3 mm.

Sau khi thùc hiÖn xong mét tuyÕn ®o khÐp kÝn, cÇn ph¶i tÝnh sai sè khÐp

vßng ®o. Sai sè khÐp vßng ®o kh«ng ®­îc v­ît qu¸ sai sè giíi h¹n cho phÐp

3.0

mmn (

)

f h 

lµ:

n lµ sè tr¹m m¸y trong tuyÕn ®o cao.

Trong ®ã:

b. §o ®é lón c«ng tr×nh b»ng ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc h¹ng II

HH ,1

,2

NAK

,2

Ni

004

§o ®é lón b»ng ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc h¹ng II ®­îc tiÕn b»ng m¸y

K

0

007

Ni

®o cao lo¹i vµ c¸c m¸y ®o cã ®é chÝnh x¸c t­¬ng ®­¬ng.

x

40

x 35 

Cã thÓ dïng c¶ lo¹i m¸y ®o cao tù ®éng c©n b»ng :

mm2/"12

- §é phãng ®¹i èng kÝnh cña c¸c m¸y ®o cao yªu cÇu tõ .

05.0

mm10.0

- Gi¸ trÞ v¹ch kh¾c trªn mÆt èng n­íc dµi kh«ng v­ît qu¸ .

- Gi¸ trÞ v¹ch kh¾c vµnh ®äc sè cña bé ®o cùc nhá lµ .

ViÖc ®o cao ®­îc tiÕn hµnh theo c¸c vßng ®o b»ng mét ®é cao m¸y. TÊt c¶

c¸c m¸y vµ dông cô dïng ®Ó ®o ®é lón b»ng ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc

h¹ng II ®Òu ph¶i ®­îc kiÓm tra, kiÓm nghiÖm ë trong phßng vµ ngoµi thùc ®Þa

theo néi dung, yªu cÇu cña quy ph¹m.

Khi ®o ®é lón b»ng ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc h¹ng II cÇn dïng mia

cã b¨ng invar hoÆc hai thang chia v¹ch. Gi¸ trÞ kho¶ng chia cña c¸c v¹ch trªn

mia cã thÓ lµ 5 mm hoÆc 10 mm ChiÒu dµi cña mia tõ 1m  3 m. Sai sè c¸c

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

kho¶ng chia 1 m, 1dm vµ toµn chiÒu dµi mia kh«ng v­ît qu¸ 0,20 mm. Khi

25

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

mia dïng ®Ó ®o ®é lón ë miÒn nói th× sai sè nµy kh«ng ®­îc v­ît qu¸ 0,10

mm .

Tr×nh tù ®o ng¾m trªn mét tr¹m m¸y: t­¬ng tù nh­ tr×nh tù cña ph­¬ng

ph¸p ®o cao h×nh häc h¹ng I .

Khi ®o ®é lón toµ nhµ, qu¸ tr×nh ®o ng¾m b¾t ®Çu tõ mét cäc mèc vµ kÕt

thóc còng nªn dõng ë cäc mèc ®ã. Còng cã thÓ kÕt thóc viÖc ®o ng¾m trªn

mét cäc mèc kh¸c theo c¸c ®­êng ®o khÐp kÝn hoÆc ®­êng ®o nèi vµo c¸c

mèc c¬ së. Sè tr¹m m¸y trong tuyÕn ®o treo ®­îc phÐp tèi ®a lµ 2. Sè tr¹m

m¸y trong tuyÕn ®o khÐp kÝn ph¶i b¶o ®¶m ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt cña gi¸ trÞ

®é lón nhËn ®­îc.

ChiÒu dµi cña tia ng¾m kh«ng ®­îc v­ît qu¸ 30m, trong tr­êng hîp c¸

biÖt khi ®­êng ®o dµi vµ sö dông mia kh¾c v¹ch cã bÒ réng lµ 2 mm, th× cho

phÐp t¨ng chiÒu dµi cña cña tia ng¾m ®Õn 40 m.ChiÒu cao tia ng¾m ph¶i ®Æt

c¸ch mÆt ®Êt tèi thiÓu lµ 0,5 m.

Sù chªnh lÖch cña kho¶ng c¸ch tõ m¸y ®Õn mia tr­íc vµ mia sau kh«ng

m

3  m 4

v­ît qu¸ 1 m TÝch lòy kho¶ng c¸ch tõ m¸y ®Õn mia trong c¸c tuyÕn ®o hoÆc

"8"4 

mét vßng ®o khÐp kÝn kh«ng ®­îc v­ît qu¸ . Khi gãc i cña m¸y

, cã thÓ cho phÐp chªnh lÖch kho¶ng c¸ch tõ m¸y tíi mia lµ m2 vµ tÝch

lòy chªnh lÖch kho¶ng c¸ch tõ m¸y ®Õn mia trong mét tuyÕn ®o hoÆc vßng ®o

khÐp kÝn kh«ng ®­îc v­ît qu¸ m8 .

ViÖc ®o ®é lón ph¶i ®­îc thùc hiÖn trong ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®o

ng¾m theo quy t¾c: t­¬ng tù nh­ ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc h¹ng I.

NÕu sö dông c¸c ®iÓm chuyÓn tiÕp khi ®o ®é lón c«ng tr×nh th× ph¶i sö

dông c¸c “cãc” ®Ó ®Æt mia.

T¹i mèi tr¹m m¸y cÇn kiÓm tra ngay c¸c kÕt qu¶ ®o ë ngoµi thùc ®Þa.

C«ng t¸c kiÓm tra nµy bao gåm:

- TÝnh hiÖu sè ®äc cña thang chÝnh vµ thang phô cña mia. HiÖu sè nµy ph¶i

15.0(

)

mm . Khi cã sù kh¸c nhau lín, viÖc ®o t¹i tr¹m m¸y cÇn ph¶i ®­îc thùc

®­îc ph©n biÖt víi sè cè ®Þnh kh«ng lín h¬n 3 v¹ch chia cña bé ®o cùc nhá

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

hiÖn l¹i.

26

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

- TÝnh c¸c chªnh cao nh©n ®«i theo thang chÝnh vµ thang phô cña mia tr­íc

)

vµ mia sau. Sù kh¸c nhau cña chªnh cao nh©n ®«i ë thang chÝnh vµ thang phô

3.0( mm . Khi cã sù chªnh

kh«ng ®­îc lín h¬n 6 v¹ch chia cña bé ®o cùc nhá

lÖch lín, c«ng viÖc ®o ng¾m cÇn ph¶i ®­îc thùc hiÖn l¹i.

- TÝnh to¸n chªnh cao ®o.

Sau khi thùc hiÖn c¸c tuyÕn ®o khÐp kÝn, ph¶i tÝnh to¸n kiÓm tra sai sè

khÐp vßng ®o. Sai sè khÐp vßng ®o kh«ng ®­îc v­ît qu¸ sai sè cho phÐp tÝnh

5.0

mmn (

)



f h

theo c«ng thøc :

Trong ®ã : n lµ tr¹m m¸y trong tuyÕn ®o cao khÐp kÝn.

2.3.2 Xö lý sè liÖu ®o lón c«ng tr×nh

ViÖc xö lý sè liÖu ®o lón c«ng tr×nh ®­îc b¾t ®Çu tõ viÖc kiÓm tra sæ ®o

ngo¹i nghiÖp. NÕu c¸c sè liÖu ghi trong sæ ®o ngo¹i nghiÖp kh«ng cã sai sãt

th× tiÕn hµnh x¸c ®Þnh chªnh cao trung b×nh theo thang chÝnh vµ thang phô

hoÆc chªnh cao trung b×nh gi÷a hai lÇn ®äc sè.

VÏ s¬ ®å c¸c tuyÕn ®o vµ ghi trªn s¬ ®å c¸c sè liÖu sau:

- Chªnh cao trung b×nh ®­îc tÝnh theo thang chÝnh vµ thang phô hoÆc theo

hai lÇn ®äc sè.

- Sè tr¹m m¸y trªn tuyÕn ®o.

- H­íng cña tuyÕn ®o.

X¸c ®Þnh sai sè khÐp cña tÊt c¶ c¸c vßng khÐp trªn s¬ ®å. Sai sè khÐp cho

(

)

3.0

nmm



phÐp cña c¸c vßng ®o ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:

f chf h

1

(

f

)

5.0

nmm



H¹ng I :

chf h

II

H¹ng II :

Trong c¸c c«ng thøc trªn n lµ sè tr¹m m¸y trong vßng ®o khÐp kÝn. NÕu

sai sè vßng ®o cña tÊt c¶ c¸c vßng ®o nhá h¬n hoÆc b»ng gi¸ trÞ cho phÐp th×

tiÕn hµnh b×nh sai l­íi. Trong tr­êng hîp sai sè khÐp vßng ®o v­ît qu¸ gi¸ trÞ

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

cho phÐp th× ph¶i tiÕn hµnh ®o l¹i.

27

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

ViÖc b×nh sai l­íi thñy chuÈn ®o ®é lón c«ng tr×nh ®­îc thùc hiÖn theo

ph­¬ng ph¸p b×nh sai chÆt chÏ trªn c¬ së cña ph­¬ng ph¸p sè b×nh ph­¬ng

nhá nhÊt. Tïy theo ®iÒu kiÖn cô thÓ cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p

sau ®©y:

- Ph­¬ng ph¸p b×nh sai ®iÒu kiÖn.

- Ph­¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp.

Trong thùc tÕ ng­êi ta hay sö dông ph­¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp ®Ó xö

lý sè liÖu ®o lón

Tr×nh tù c¸c b­íc b×nh sai l­íi ®é cao theo ph­¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp

1. Chän Èn sè :

C¸c Èn sè ®­îc chän ph¶i ®éc lËp. §èi víi c¸c l­íi ®é cao Èn sè cã thÓ lµ

c¸c chªnh cao ho¹c ®é cao cña c¸c ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh. Th«ng th­êng ng­êi ta

hay chän ®é cao cña c¸c ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh lµm Èn sè.

2. .LËp ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh :

VLHA



ë d¹ng ma trËn , hÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh nh­ sau :

mn  ; n lµ sè ®¹i l­îng ®o , m lµ Èn sè ; H

Trong ®ã A lµ ma trËn hÖ sè ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh cã kÝch th­íc

lµ vect¬ hiÖu chØnh cµo c¸c Èn

sè. H cã kÝch th­íc b»ng sè Èn m . L lµ vÐct¬ sè h¹ng tù do cã kÝch th­íc

b»ng sè ®¹i l­îng ®o n . V lµ vÐct¬ sè hiÖu chØnh cã kÝch th­íc b»ng sè ®¹i

l­îng ®o n .

P 1

P

P 2

nP

    

    

3. X¸c ®Þnh träng sè cña c¸c ®¹i l­îng ®o

 BHN

0

T PAAN

4.LËp hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn

T PLAB

Trong ®ã :

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

a.Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn, x¸c ®Þnh nghiÖm H

28

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

BN

H 

1

b.§¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña kÕt qu¶ ®o

Sau khi b×nh sai l­íi ph¶i lËp b¶ng kª c¸c mèc lón, ®é cao vµ sai sè x¸c ®Þnh

®é cao cña tõng mèc.

ViÖc ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña c¸c kÕt qu¶ ®o ®­îc thùc hiÖn nh­ sau :



 PVV kn 

- X¸c ®Þnh SSTP :

 lµ SSTP ®¬n vÞ träng sè

n lµ sè ®o¹n ®o trong l­íi

k lµ sè ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh ®é cao (b»ng sè mèc ®o ®é lón)

Trong ®ã:

M



H

1 P Hi

- SSTP ®é cao cña ®iÓm bÊt kú

1 HiP

Trong ®ã : lµ träng sè ®¶o cña ®iÓm cÇn ®¸nh gi¸

Sau khi cã Ýt nhÊt hai chu kú ®o cã thÓ tÝnh ®­îc ®é lón cña toµ nhµ theo

c¸c c«ng thøc :

- §é lón t­¬ng ®èi cña mèc thø j trong chu kú ®o thø i ®­îc x¸c ®Þnh

j

j

j

(

S

)

(

H

)

(

H

i

i

1) i 

theo c«ng thøc :

j

j

(

j iS )

(

H

)

(

H

i

1)

- §é lón tæng céng cña mèc thø j trong chu kú ®o thø i lµ :

(

jS )

Trong ®ã :

i

(

jH )

lµ ®é lón cña mèc thø j trong chu kú ®o thø i .

i

(

jH

lµ ®é lón cña mèc thø j trong chu kú ®o thø i .

1) i

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

lµ ®é cao cña mèc thø j trong chu kú ®o kÒ tr­íc .

29

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

(

jH

1)

lµ ®é cao cña mèc thø j trong chu kú ®o ®Çu tiªn .

- §é lón trung b×nh cña c«ng tr×nh trong chu kú ®o thø i ®­îc x¸c ®Þnh theo

n

j

j

(

S

)

P

i

1

j

tb

(

S

)

 

i

n

P

j

1 

c«ng thøc sau:

- §é lón trung b×nh tæng céng cña c«ng tr×nh tõ khi b¾t ®Çu ®o ®Õn chu kú

tb

j

n

(

S

tb

P i

(

S

)

i

®o thø i lµ :

) i P

j

1 

j

iP lµ diÖn tÝch cña nÒn mãng chÞu ¶nh h­ëng cña mèc lón thø j . P lµ diÖn

Trong ®ã :

tÝch toµn bé nÒn mãng c«ng tr×nh.

Th«ng th­êng cã thÓ tÝnh ®é lón trung b×nh cña c«ng tr×nh theo c«ng

n

j

S

i

j

tb

(

S

)

i

  1 n

thøc sau :

n lµ sè mèc lón ®­îc ®o trªn c«ng tr×nh .

Trong ®ã :

- Tèc ®é lón cña c«ng tr×nh trong chu kú ®o ®é lón thø i ®­îc tÝnh theo

tb

(

S

)

i

30

i 

t

c«ng thøc sau :

-Tèc ®é lón trung b×nh tæng céng cña c«ng tr×nh tõ chu kú ®Çu ®Õn chu kú

tb

)

(

i

V

30

i 

S T

®o hiÖn t¹i (.chu kú thø j ) ®­îc tÝnh :

Trong ®ã :

i V, i

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

lµ tèc ®é lón tÝnh theo ®¬n vÞ mm/th¸ng .

30

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

t lµ kho¶ng thêi gian gi÷a chu kú kÕ tr­íc vµ chu kú hiÖn t¹i (

T lµ kho¶ng thêi gian gi÷a chu kú ®o ®Çu tiªn vµ chu kú ®o hiÖn

tÝnh b»ng ngµy ).

t¹i (tÝnh b»ng ngµy).

Sau mçi chu kú ®o cÇn lËp b¶ng thèng kª ®é cao vµ ®é lón tæng céng cña

c¸c mèc trong chu kú hiÖn t¹i vµ ®é lón tæng céng cña c¸c mèc, tÝnh ®é lón

trung b×nh cña c«ng tr×nh trong chu kú ®ang xÐt vµ ®é lón tæng céng cña c«ng

tr×nh. Ngoµi ra cÇn chØ râ c¸c mèc cã diÔn biÕn lón ®Æc biÖt: mèc cã ®é lón

lín nhÊt, mèc cã ®é lón nhá nhÊt, tèc ®é lón trung b×nh cña toµ nhµ vµ mét sè

nhËn xÐt ng¾n gän.

S

S

S 

max

max

min

HiÖu ®é lón lín nhÊt gi÷a hai ®iÓm trªn c«ng tr×nh :

i

S  max ABL

§é nghiªng cña nÒn c«ng tr×nh trªn h­íng AB :

ABL

Trong ®ã: lµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm cã ®é lón lín nhÊt vµ nhá nhÊt.

§é cong tuyÖt ®èi vµ ®é cong t­¬ng ®èi däc theo trôc c«ng tr×nh:

2

S

S

)

2

3

1

f

S ( 2

- §é cong tuyÖt ®èi :

f 

f 13L

- §é cong t­¬ng ®èi:

Trong ®ã : 1, 2, 3 lµ sè hiÖu cña 3 ®iÓm kiÓm tra ph©n bè däc theo trôc c«ng

tr×nh theo thø tù 1, 2, 3 ( ®Çu, gi÷a, cuèi).

Dùa vµo c¸c tham sè trªn ®©y ®Ó thµnh lËp c¸c biÒu ®å lón.

a. BiÓu ®å lón theo trôc ngang, trôc däc cña c«ng tr×nh.

b. BiÓu ®å lón theo thêi gian cña ®iÓm kiÓm tra.

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

c. B×nh ®å lón c«ng tr×nh.

31

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

2.4 Ph©n tÝch ®é æn ®Þnh cña c¸c mèc c¬ së

Trong ®o ®é lón c«ng tr×nh, ch¼ng nh÷ng c¸c mèc dïng ®Ó ®o ®é lón bÞ

thay ®æi ®é cao theo thêi gian mµ ngay c¶ c¸c mèc c¬ së còng kh«ng gi÷ ®­îc

®é cao æn ®Þnh trong suèt qu¸ tr×nh ®o, v× vËy viÖc kiÓm tra ®é æn ®Þnh cña c¸c

mèc c¬ së ®ãng mét vai trß ®Æc biÖt quan träng vµ lµ mét néi dung b¾t buéc

trong xö lý sè liÖu ®o ®é lón c«ng tr×nh .

§Ó ®é lón cña c¸c ®iÓm kiÓm tra g¾n trªn c«ng tr×nh ®­îc kh¸ch quan

nhÊt, ng­êi ta ph¶i kiÓm nghiÖm vµ ph©n tÝch ®é æn ®Þnh cña c¸c mèc c¬ së, tõ

®ã x¸c ®Þnh mèc c¬ së æn ®Þnh nhÊt lµm c¨n cø tÝnh lón.

Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p kiÓm nghiÖm vµ ph©n tÝch ®é æn ®Þnh cña c¸c

mèc c¬ së, sau ®©y lµ néi dung v¾n t¾t c¸c ph­¬ng ph¸p ®ã:

2.4.1 Ph­¬ng ph¸p Kostekhel

Víi nhËn ®Þnh : sau khi l­íi ®­îc b×nh sai theo ph­¬ng ph¸p tù do, sù

thay ®æi chªnh cao cña cïng mét ®o¹n ®o trong l­íi ë c¸c chu kú kh¸c nhau

chñ yÕu lµ do c¸c mèc bÞ chuyÓn dÞch biÕn d¹ng g©y nªn. C¬ së khoa häc cña

ph­¬ng ph¸p lµ:

LÇn l­ît chän c¸c mèc c¬ së cña l­íi tam gi¸c lµm ®iÓm gèc khëi tÝnh

vv

täa ®é hoÆc ®é cao , b×nh sai l­íi theo ph­¬ng ph¸p tù do víi sè liÖu gèc tèi

th× mèc ®ã ®­îc coi lµ mèc æn ®Þnh thiÓu, tÝnh sè hiÖu chØnh V cho tÊt c¶ c¸c mèc vµ cho tõng 2 chu kú.Mèc nµo  min ®­îc chän lµm ®iÓm khëi mµ cã 

vµ täa ®é hay ®é cao cña nã tõ chu kú ®Çu ®­îc lÊy lµm gèc ®Ó khëi tÝnh.

2.4.2 Ph­¬ng ph¸p Trernhikov

Nguyªn t¾c cña ph­¬ng ph¸p lµ ®é cao trung b×nh cña nhãm mèc c¬ së

trong l­íi lµ kh«ng ®æi víi quan tr¾c lón, hoÆc täa ®é träng t©m l­íi lµ kh«ng

®æi gi÷a c¸c chu kú quan tr¾c chuyÓn dÞch ngang c«ng tr×nh. C¬ së cña

ph­¬ng ph¸p lµ:

B×nh sai tù do l­íi c¬ së, t×m sè hiÖu chØnh cho ®é cao cña ®iÓm gèc

(hoÆc täa ®é träng t©m l­íi – víi l­íi mÆt b»ng) ë chu kú quan tr¾c j sao cho

sau khi hiÖu chØnh cho tÊt c¶ c¸c mèc th× tæng b×nh ph­¬ng cña ®é lÖch cßn l¹i

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

lµ nhá nhÊt. Sè hiÖu chØnh cho ®é cao cña mèc khëi tÝnh chÝnh lµ sè hiÖu

32

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

chØnh bæ sung cho ®é cao trung b×nh ( hoÆc täa ®é träng t©m l­íi - víi l­íi

mÆt b»ng ) cña hÖ thèng l­íi c¬ së v× ®é cao ®¸ng tin cËy nhÊt lµ trÞ trung b×nh

®é cao cña c¸c mèc tÝnh ®­îc khi lÇn l­ît lÊy mçi ®iÓm trong l­íi lµm mèc ®é

cao khëi tÝnh.

2.4.3 Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch t­¬ng quan

Ph­¬ng ph¸p nµy dùa trªn c¬ së ph©n tÝch quan hÖ gi÷a c¸c gi¸ trÞ chªnh

cao cña cïng mét ®o¹n ®o (gi÷a 2 mèc) ë c¸c chu kú kh¸c nhau ®Ó x¸c ®Þnh

®é æn ®Þnh cña hÖ thèng mèc c¬ së.

)8

( n

Néi dung chñ yÕu cña ph­¬ng ph¸p : tÝnh chªnh cao trung b×nh mçi ®o¹n

®o tõ n chu kú . TÝnh ®é chªnh lÖch vµ ®é lÖch chuÈn cña c¸c chªnh cao

®­îc ®o trong c¸c chu kú so víi chªnh cao trung b×nh. TÝnh c¸c hÖ sè t­¬ng

quan, kiÓm tra ý nghÜa c¸c hÖ sè nµy th«ng qua ph©n tÝch ph­¬ng sai c¸c hÖ sè

t­¬ng quan.

2.4.4 Ph­¬ng ph¸p b×nh sai l­íi tù do

Th«ng qua ma trËn ®Þnh vÞ C cña l­íi vµ tiªu chuÈn sai sè trung ph­¬ng

ph¶i nhá h¬n 3 lÇn sai sè giíi h¹n, ng­êi ta lo¹i bá dÇn c¸c ®iÓm khèng chÕ c¬

së kh«ng æn ®Þnh trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n nhÝch dÇn. T¹i chu kú ®Çu tiªn, l­íi

khèng chÕ c¬ së ®­îc b×nh sai nh­ mét l­íi th«ng th­êng víi sè liÖu gèc tèi

thiÓu. Tõ chu kú thø hai, l­íi khèng chÕ ®­îc b×nh sai nh­ mét m¹ng l­íi tù

do, ®é cao b×nh sai cña chu kú tr­íc ®­îc lÊy lµm ®é cao gÇn ®óng cña chu kú

sau. NghiÖm cña hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn chÝnh lµ ®é lón cña c¸c mèc c¬ së t¹i

chu kú ®ang xÐt, c¸c ®iÓm cã ®é lón lín h¬n tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ Smax lµ nh÷ng ®iÓm kh«ng æn ®Þnh.

Cuèi cïng kÕt qu¶ b×nh sai dùa trªn c¸c ®iÓm khèng chÕ c¬ së æn ®Þnh vµ kÕt

qu¶ lón hay chuyÓn dÞch ngang cña ®iÓm kiÓm tra ®­îc ph¶n ¸nh trung thùc.

§Ó xö lý l­íi khèng chÕ trong thùc tÕ hay sö dông ph­¬ng ph¸p b×nh sai

l­íi tù do v× ph­¬ng ph¸p bÝnh sai tù do cho phÐp gi¶i quyÕt ®ång thêi 2

nhiÖm vô ®Æt ra cña bµi to¸n ph©n tÝch ®é æn ®Þnh l­íi khèng chÕ lµ : ®¸nh gi¸

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

®é æn ®Þnh cña c¸c mèc c¬ së vµ ®Þnh vÞ m¹ng l­íi .

33

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

2.5 b×nh sai l­íi tù do

2.5.1 Kh¸i niÖm vÒ l­íi tr¾c ®Þa tù do

Phô thuéc vµo tÝnh chÊt vµ sè liÖu gèc, l­íi tr¾c ®Þa ®­îc chia lµm 2 lo¹i :

l­íi phô thuéc vµ l­íi tù do. L­íi tr¾c ®Þa tù do ®­îc ®Þnh nghÜa lµ lo¹i l­íi

mµ trong ®ã kh«ng cã ®ñ sè liÖu gèc tèi thiÓu cÇn thiÕt cho viÖc ®Þnh vÞ m¹ng

l­íi ®ã.

Mçi d¹ng l­íi cã mét tËp hîp sè liÖu gèc tèi thiÓu riªng biÖt, cô thÓ lµ :

l­íi ®é cao cã sè liÖu gèc tèi thiÓu lµ ®é cao cña mét ®iÓm gèc .

Nh­ vËy cã thÓ rót ra ®Þnh nghÜa cô thÓ h¬n cho c¸c d¹ng l­íi ®é cao tù

do nh­ sau:

1. L­íi ®é cao tù do lµ l­íi kh«ng cã ®iÓm ®é cao gèc.

2.§èi víi l­íi ®é cao tù do, sè khuyÕt d = 1 vµ lµ l­íi tù do bËc 1 (Sè l­îng

c¸c yÕu tè gèc cßn thiÕu trong tÊt c¶ c¸c m¹ng l­íi ®­îc gäi lµ sè khuyÕt vµ

®­îc kÝ hiÖu b»ng d, cßn b¶n th©n l­íi ®­îc gäi lµ l­íi tù do bËc d).

NÕu l­íi tr¾c ®Þa cã thõa yÕu tè gèc tèi thiÓu th× gäi lµ l­íi tr¾c ®Þa phô

thuéc. Nh­ vËy cã mét tr­êng hîp ®Æc biÖt khi trong l­íi cã võa ®ñ sè liÖu

yÕu tè gèc tèi thiÓu, trong lý thuyÕt b×nh sai d¹ng l­íi nh­ vËy ®­îc coi lµ l­íi

tù do bËc 0 (sè khuyÕt d = 0).

Khi l­íi tr¾c ®Þa cã sè liÖu gèc cã sai sè v­ît qu¸ sai sè ®o vµ nÕu trong

tÝnh to¸n, sè liÖu gèc chØ ®­îc sö dông ®Ó ®Þnh vÞ l­íi th× m¹ng l­íi ®ã còng

®­îc coi lµ l­íi tù do, nÕu trong b×nh sai l­íi phô thuéc, c¸c ®iÓm cã sè liÖu

gèc gäi lµ ®iÓm gèc ( hoÆc ®iÓm khëi tÝnh) th× trong b×nh sai tù do c¸c ®iÓm

®ã gäi lµ ®iÓm ®Þnh vÞ.

2.5.2 C¬ së lý thuyÕt cña b×nh sai tù do

1 . §Þnh nghÜa:

B×nh sai tù do ®­îc ®Þnh nghÜa lµ b×nh sai l­íi tr¾c ®Þa tù do theo ph­¬ng

ph¸p gi¸n tiÕp víi Èn sè cÇn x¸c ®Þnh lµ ®é cao cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm trong l­íi.

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

2 . Lý thuyÕt chung:

34

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Gi¶ sö mét m¹ng l­íi tù do ®­îc b×nh sai theo ph­¬ng ph¸p gi¸n tiÕp víi Èn

sè lµ ®é cao tÊt c¶ c¸c ®iÓm mèc trong l­íi, khi ®ã :

a. Ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh cã d¹ng :

A . x + L = V (2.9)

 x vector Èn sè

Víi : A ma trËn hÖ sè

V, L vector sè hiÖu chØnh vµ vector sè h¹ng tù do

V× trong l­íi tù do kh«ng cã ®ñ c¸c yÕu tè ®Þnh vÞ tèi thiÓu nªn ma trËn hÖ

hÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh (2.6) cã mét sè cét phô thuéc (sè l­îng cét phô

b»ng sè khuyÕt cña l­íi ).

b. Khi chuyÓn tõ hÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh sang hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn

bx 

theo nguyªn lý sè b×nh ph­¬ng nhá nhÊt sÏ thu ®­îc :

R. = 0 (2.10)

R = ATPA ; b = AT PL ;

Ma trËn hÖ sè R trong ph­¬ng tr×nh (2) cã tÝnh chÊt : Det(R) = 0

c. HÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn (2) cã v« sè nghiÖm , v× vËy kh«ng thÓ gi¶i theo c¸c

ph­¬ng ph¸p th«ng th­êng. Nh­ng cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc vÐct¬ nghiÖm riªng

b»ng c¸ch ®­a bæ xung mét hÖ ph­¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn rµng buéc ®èi víi vÐct¬

Èn sè d­íi d¹ng :

(2.11) CT. x + LC = 0

HÖ ph­¬ng tr×nh (2.11) ph¶i tho¶ m·n 2 ®iÒu kiÖn :

1-Sè l­îng ph­¬ng tr×nh ®iÒu kiÖn b»ng sè khuyÕt trong m¹ng l­íi .

2- C¸c hµng cña ma trËn CT ph¶i ®éc lËp tuyÕn tÝnh ®èi víi c¸c hµng

cña ma trËn A .

d. KÕt hîp hai biÓu thøc (2) vµ (3) sÏ thu ®­îc hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn më

réng:

0

b CL

CR   TC 

  

x   K 

  

  

  

= 0 (2.12)

Ma trËn hÖ sè cña hÖ ph­¬ng tr×nh (4) cã nghÞch ®¶o th­êng vµ cã thÓ ®­îc

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

biÓu diÔn d­íi d¹ng ma trËn khèi :

35

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

CR   T C 0 

  

~  TR  T T 0 

  

(2.13)

Khi ®ã nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh (4) ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc :

x = -R~.b - T.LC

(2.14)

Trong c«ng thøc (5) vµ (6) ma trËn R~ lµ mét d¹ng gi¶ nghÞch ®¶o cña R vµ cã

-1 TT

thÓ ®­îc tÝnh nh­ sau :

(2.15) R~ = ( R + CP0CT )-1 –TP0

Víi :

T = B ( CTB )-1 (2.16)

Trong c«ng thøc (8) B lµ ma trËn kÝch th­íc(dxk) tho¶ m·n ®iÒu kiÖn :

A.B = 0

Th«ng th­êng, trong c¸c øng dông thùc tiÔn ma trËn B th­êng ®­îc chän nh­

sau :

B = (1 1 1 ….1) (2.17)

e. §¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c c¸c yÕu tè trong l­íi ®­îc thùc hiÖn theo quy tr×nh

th«ng th­êng, t­¬ng tù nh­ trong b×nh sai gi¸n tiÕp kÌm ®iÒu kiÖn, cô thÓ lµ :



- Sai sè trung ph­¬ng ®¬n vÞ träng sè :

d

V T PV kN 

(2.18)

.

- Sai sè trung ph­¬ng cña hµm sè :

1 FP

T

f

(2.19) mF=

1 P F

(2.20) Trong ®ã : R~f

Trong c¸c c«ng thøc trªn :

N-k +d : sè l­îng trÞ ®o thõa trong l­íi

f : vector hÖ sè khai triÓn cña hµm sè

3. TÝnh chÊt ma trËn gi¶ nghÞch ®¶o

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

a. Ph­¬ng tr×nh bao ma trËn

36

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Thùc chÊt lµ nghÞch ®¶o ma trËn hÖ sè cña hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn më

1 

réng:

CR T

~ TR T

0

0

  C 

  

  T 

  

(2.21)

b. Ph­¬ng tr×nh ®Þnh vÞ t¹m thêi :

(2.22) R~ = (E - TCT ) Q0(E - CTT)

víi Q0 lµ ma trËn nghÞch ®¶o cña l­íi tù do bËc 0

-1TT

c. TÝnh theo c«ng thøc

(2.23) R~ = ( R + CP0CT )-1 – TPo

2.6 B×nh sai l­íi khèng chÕ c¬ së vµ l­íi ®o lón

2.6.1 B×nh sai l­íi khèng chÕ c¬ së

Víi sè liÖu ®o trùc tiÕp t¹i mçi chu kú, l­íi c¬ së ®­îc b×nh sai theo

ph­¬ng ph¸p b×nh sai l­íi tù do, cã thÓ tãm t¾t gåm c¸c b­íc sau:

T¹i chu kú ®Çu tiªn, l­íi c¬ së ®­îc b×nh sai nh­ mét l­íi th«ng th­êng

víi sè liÖu gèc tèi thiÓu.

Tõ chu kú thø hai trë ®i, l­íi khèng chÕ c¬ së ®­îc b×nh sai nh­ mét

l­íi tù do. NÕu lÊy ®é cao b×nh sai cña chu kú tr­íc lµm ®é cao gÇn ®óng cña

chu kú sau th× sè gia Èn sè tÝnh ®­îc chÝnh lµ ®é lón cña chu kú ®ang tÝnh so

víi chu kú tr­íc nã.

§Ó b×nh sai l­íi khèng chÕ c¬ së theo ph­¬ng ph¸p b×nh sai l­íi tù do

th× viÖc x¸c ®Þnh ma trËn ®Þnh vÞ C lµ quan träng nhÊt.

B­íc 1: coi tÊt c¶ c¸c ®iÓm ®Òu æn ®Þnh, khi ®ã Ci = 1. B­íc 2: tiÕn hµnh b×nh sai l­íi

B­íc 3: t×m ra ®iÓm i cã ®é lón lín nhÊt Smax , so s¸nh ®é lón ®ã víi tiªu chuÈn

®¸nh gi¸ ®é æn ®Þnh S.

NÕu Smax  S th× g¸n Ci = 0 vµ quay l¹i b­íc 2.

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

NÕu Smax  S th× dõng l¹i

37

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Thùc chÊt cña bµi toµn b×nh sai l­íi c¬ së theo ph­¬ng ph¸p b×nh sai

l­íi tù do lµ ®Þnh vÞ l­íi theo c¸c ®iÓm æn ®Þnh.

2.6.2 B×nh sai l­íi quan tr¾c

Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®Ó b×nh sai l­íi quan tr¾c lón nh­ ph­¬ng ph¸p

b×nh sai ®iÒu kiÖn, b×nh sai gi¸n tiÕp,…. Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n

tiÕp cã tÝnh quy luËt vµ ng¾n gän h¬n nªn thÝch hîp trong viÖc lËp tr×nh m¸y

tÝnh ®Ó b×nh sai nh÷ng m¹ng l­íi lín. Néi dung cña ph­¬ng ph¸p nµy cã thÓ

nªu tãm t¾t nh­ sau:

1. X¸c ®Þnh sè l­îng c¸c Èn sè vµ chän Èn sè.

L­íi quan tr¾c lón th­êng lµ l­íi ®éc lËp hoÆc l­íi phô thuéc, nªn sè

l­îng c¸c Èn sè tÝnh theo c«ng thøc:

* Víi l­íi ®éc lËp: t= p – 1 (2.24)

* Víi l­íi phô thuéc: t= p – p* (2.25)

Trong c«ng thøc trªn p lµ tæng sè ®iÓm cña l­íi, p* lµ sè ®iÓm cã ®é cao biÕt

tr­íc.

'

Sau khi x¸c ®Þnh sè l­îng c¸c Èn sè võa ®ñ vµ ®éc lËp, ta th­êng chän Èn sè lµ

jH . Dùa vµo c¸c ®iÓm ®· biÕt ®é cao ta x¸c ®Þnh

trÞ b×nh sai ®é cao c¸c mèc

®­îc trÞ gÇn ®óng cña c¸c Èn sè.

2. LËp hÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh

HÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh cã d¹ng ma trËn:

V=AX + L (2.26)

3. LËp vµ gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn

Trong ph­¬ng ph¸p b×nh sai gi¸n tiÕp hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn cã d¹ng ma trËn:

NX + M = (ATPA)X + (ATPL) = 0 (2.27)

NghiÖm cña hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn:

X = - N-1M (2.28)

4. TÝnh c¸c trÞ sau b×nh sai

- Èn sè sau b×nh sai:

X’ = X0 + X (2.29)

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

- Sè hiÖu chØnh trÞ ®o:

38

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

V= AX + L

Vµ ma trËn trÞ ®o sau b×nh sai:

L’ = L + V (2.30)

5. §¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c:

T

V

m

a. Sai sè trung ph­¬ng träng sè ®¬n vÞ:

0

PV tn 

(2.31)

m

Qm

b. Sai sè trung ph­¬ng Èn sè

F

0

ff

(2.31)

2.7 Dù ®o¸n lón

Cã thÓ dù ®o¸n lón theo hai c¸ch :

1.Theo lý thuyÕt c¬ häc ®Êt nÒn mãng th× ®é lón c«ng tr×nh ë thêi ®iÓm t cã

t

S

S

1(

)

 e

thÓ ®­îc dù tÝnh theo c«ng thøc :

t

tp

(2.32)

Trong ®ã:

Stp: ®é lón toµn phÇn cña c«ng tr×nh .  : HÖ sè nÐn t­¬ng ®èi cña nÒn c«ng tr×nh .

C¸c kÕt qu¶ ®o lón ®­îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh c¸c th«ng sè Stp vµ  . NÕu ®· tiÕn hµnh n chu kú quan tr¾c lón (n>2) th× hai th«ng sè trªn ®©y ®­îc x¸c ®Þnh theo ph­¬ng ph¸p b×nh ph­¬ng nhá nhÊt, tøc 

2 i = min .

ti

S

S 

 S

ti

ti

tp

0

S  ti  

S  S 

  

tp

    0

   

   

0

Khai triÓn hµm (II.7.1) thµnh chuçi vµ gi÷ l¹i ®Õn sè h¹ng bËc nhÊt :





S

S

0 

tp

tp

0

ti

0

S

1(

)

tp   e

S   S

tp

ti

0

0

Trong ®ã :

tpS ,0

tpS,

0

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

lµ trÞ gÇn ®óng cña

39

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

ti

0

S

a

tp

. et i

i

0

S  ti  

  

   0

.. it

ti

0

e

1 

b i

S  S 

tp

   

   

0

Ký hiÖu :

a

l

i

Sb   i

i

tp

i

Ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh cã d¹ng :

S

 i

l

(

ti S

)

ti S

'

i

ti

S '  0 

ti

Trong ®ã :

tiS'

lµ trÞ ®o

tp

Tõ hÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh (II.6.1) lËp hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn :

 aa  ab

     

  ab S    bb S 

 al  bl

 0   0 

tp

(2.33)

tpS ,

 



Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn (II.6.2) ta cã . Tõ ®ã tÝnh :

S

0 S

S 

tp

tp

tp

0

(2.34)

Tõ (II.6.3) ta thÊy tèc ®é lón lín nhÊt khi b¾t ®Çu quan tr¾c lón vµ tèc ®é

6t

lón gi¶m dÇn theo thêi gian .

Khi c«ng tr×nh ®­îc coi lµ æn ®Þnh vµ ngõng ®o lón .

§å thÞ biÓu diÔn ®é lón tuyÖt ®èi vµ tèc ®é lón theo thêi gian cã d¹ng nh­

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

h×nh 2.6

40

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

St v

t

6

2

4

h×nh 2-6

2

n

S

a

ta

... 

t

0

ta 1

ta n

2. §Ó dù ®o¸n lón cã thÓ sö dông ®a thøc :

tS - ®é lón .

t - kho¶ng thêi gian gi÷a c¸c chu kú .

Trong ®ã :

,

,...

aaa 1,0

2

na

- hÖ sè cña ®a thøc .

NÕu bËc cña ®a thøc ®· ®­îc x¸c ®Þnh th× c¸c hÖ sè ia ®­îc x¸c ®Þnh theo

ph­¬ng ph¸p b×nh ph­¬ng nhá nhÊt.

ia th× bµi to¸n ®­îc gi¶i theo ph­¬ng ph¸p nhÝch dÇn.

NÕu bËc cña ®a thøc ®­îc x¸c ®Þnh ®ång thêi víi viÖc x¸c ®Þnh c¸c hÖ sè

S  tinh

do

th× ®a thøc ®ã

 §a thøc nµo ®­îc sö dông ®Ó tÝnh mµ cã  S

 min  2 

®­îc chän ®Ó dù ®o¸n lón.

Trong ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n lón theo hµm ®a thøc viÖc x¸c ®Þnh sè bËc ®a

thøc ta ph¶i lÇn l­ît lËp c¸c ®a thøc víi sè bËc t¨ng tõ 0 ®Õn (k-2) ®iÒu nµy rÊt

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

phøc t¹p v× vËy trong thùc tÕ ng­êi ta th­êng dù b¸o ®é lón theo hµm sè mò.

41

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Ch­¬ng 3

Thùc nghiÖm

Trong ®å ¸n nµy em chän quan tr¾c ®é lón “ Trô së Tæng c«ng ty §Çu t­

N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n Hµ Néi “ lµm thùc nghiÖm kiÓm chøng

nh÷ng vÊn ®Ò lý thuyÕt. Sè liÖu ®o gåm nhiÒu chu kú, trong ®å ¸n nµy em chØ

lÊy 3 chu kú ®Æc ch­ng.

3.1 ®Æc ®iÓm c«ng tr×nh vµ yªu cÇu c¬ b¶n ®èi víi c«ng

t¸c ®o ®é lón

3.1.1 §iÒu kiÖn ®Þa chÊt

Trô së Tæng c«ng ty §Çu t­ N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n (PTNT)

Hµ Néi ®­îc x©y dùng t¹i khu phè Ng« TÊt Tè. §©y lµ c«ng tr×nh nhµ cao 7

tÇng ®­îc x©y dùng míi hoµn toµn, cã mét sè ®Æc ®iÓm chÝnh sau :

a.§iÒu kiÖn ®Þa chÊt

Toµn bé khu nhµ cña Tæng c«ng ty §Çu t­ N«ng nghiÖp vµ PTNT Hµ Néi

®­îc x©y dùng trªn khu vùc cã ®iÒu kiÖ ®Þa chÊt biÕn ®éng phøc t¹p, kh«ng æn

®Þnh. líp ®Êt d­íi nÒn mãng c«ng tr×nh lµ ®Êt yÕu, chiÒu dµy líp bïn cã thÓ tíi

hµng chôc mÐt .

b.§Æc ®iÓm kÕt cÊu c«ng tr×nh

C«ng tr×nh cã mét ®¬n nguyªn cao 7 tÇng ®­îc x©y dùng míi hoµn toµn,

víi kÕt cÊu mèc lµ cäc bª t«ng Ðp. Toµn bé phÇn trªn cña ng« nhµ ®­îc x©y

dùng theo c«ng nghÖ ®æ bª t«ng cèt thÐp c¸c khung cét nhµ.

3.1.2 yªu cÇu ®èi víi c«ng t¸c ®o ®é lón

Do c«ng tr×nh ®­îc x©y dùng trªn khu vùc cã t×nh h×nh ®Þa chÊt biÕn ®æi

phøc t¹p, do vËy trong qu¸ tr×nh thi c«ng vµ trong thêi gian sö dông c«ng tr×nh

cÇn ph¶i tiÕn hµnh quan tr¾c ®é lón cña c«ng tr×nh víi môc ®Ých x¸c ®Þnh,

®¸nh gi¸ c¸c ®Æc tr­ng lón vµ møc ®é ¶nh h­ëng cña ®é lón víi c¸c kÕt cÊu

phÝa trªn ng«i nhµ. Tuy nhiªn, víi yªu cÇu thùc tÕ, c«ng tr×nh ®­îc quan tr¾c 3

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

chu kú.

42

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

ViÖc kh¶o s¸t ®é lón Trô së Tæng c«ng ty §Çu t­ N«ng nghiÖp vµ PTNT

Hµ Néi ®­îc thùc hiÖn víi nhiÖm vô vµ c¸c môc ®Ých sau :

- X¸c ®Þnh, ®¸nh gi¸ ®é lón, tèc ®é lón t¹i c¸c vÞ trÝ ®Æc tr­ng cña ng«i nhµ vµ

tÝnh to¸n c¸c th«ng sè lón tæng thÓ cña toµn bé c«ng tr×nh.

- KÕt qu¶ quan tr¾c ®é lón lµ mét trong nh÷ng c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng

c«ng tr×nh.

3.2 thiÕt kÕ l­íi

3.2.1 ThiÕt kÕ l­íi

a.L­íi khèng chÕ c¬ së

Gåm 6 mèc chia lµm 2 côm mçi côm 3 mèc, cã t¸c dông lµ c¬ së ®é cao

thuû chuÈn ®Ó thùc hiÖn ®o nèi ®é cao c¸c ®iÓm quan tr¾c g¾n trªn th©n c«ng

tr×nh trong suèt qu¸ tr×nh theo dâi ®é lón. Yªu cÇu ®èi víi c¸c ®iÓm mèc ®é

cao gèc lµ ph¶i æn ®Þnh, cã ®é cao ®­îc x¸c ®Þnh víi ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt, v×

vËy c¸c ®iÓm ®é cao gèc ph¶i cã cÊu tróc thÝch hîp vµ ®­îc ®Æt ë nh÷ng vÞ trÝ

æn ®Þnh, n»m ngoµi ph¹m vi lón cña c«ng tr×nh. C¸c mèc ®é cao cÇn ®­îc ®o

nèi liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh mét m¹ng l­íi chÆt chÏ víi ®é chÝnh x¸c cao

vµ ®­îc kiÓm tra th­êng xuyªn trong mçi chu kú quan tr¾c. L­íi khèng chÕ

c¬ së lµ ®­êng thuû chuÈn h¹ng I ®o khÐp kÝn.

L­íi khèng chÕ ®é cao ®­îc ®o nèi, liªn kÕt 6 mèc ®iÓm c¬ së (mèc

chuÈn Ðp), trong l­íi gåm 8 tuyÕn ®o ®é cao t¹o thµnh 3 vßng khÐp kÝn. S¬ ®å

l­íi khèng chÕ ®­îc ®­a ra trong h×nh 3-1 MC3 MC6 h8 h1 h5

MC2 MC5 h6 h2

h3 h4 h7 MC1 MC4

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

H×nh 3-1: S¬ ®å l­íi khèng chÕ c¬ së

43

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

b.L­íi quan tr¾c

Xung quanh c«ng tr×nh sÏ ®­îc g¾n 20 mèc lón t¹i vÞ trÝ c¸c cét chÞu lùc

cña toµ nhµ. C¸c ®iÓm quan tr¾c ®­îc liªn kÕt víi nhau vµ nèi víi hÖ thèng

®iÓm khèng chÕ b¾ng tuyÕn thuû chuÈn h¹ng II.

C¸c mèc quan tr¾c ®­îc kÝ hiÖu tõ M1 ®Õn M20. L­íi quan tr¾c lµ m¹ng l­íi

thuû chuÈn dµy ®Æc liªn kÕt c¸c mèc lón vµ ®­îc ®o nèi víi 2 mèc khèng chÕ.

mc6

mc5

m16

m17

m18

m19

m9

m8

m20

mc4

m12

m7

m15

m14

m13

m11

m10

m4

m5

m1

m2

m3

m6

mc3

mc1

mc2

H×nh 3-2 : S¬ ®å ®o lón

3.2.2 KÕt cÊu mèc

a. Mèc khèng chÕ

Do ®iÒu kiÖn mÆt b»ng cña c«ng tr×nh xung quanh kh«ng thÓ bè trÝ ®­îc c¸c

mèc gèc b»ng cäc khoan hoÆc cäc Ðp, do ®ã mèc khèng chÕ ®­îc x©y dùng

gåm 2 côm mèc, c¸c mèc ®­îc bè trÝ ngoµi ph¹m vi lón cña c«ng tr×nh, Ýt chÞu

¶nh h­ëng cña c¸c rung ®éng ngo¹i c¶nh nªn hÖ thèng mèc ®Æt ë ®©y cã kh¶

n¨ng æn ®Þnh l©u dµi. C¸c mèc khèng chÕ nµy cã kÕt cÊu b»ng bª t«ng cèt

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

thÐp.

44

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

20 cm

20 cm 40 cm

20 cm

40 cm

H×nh 3-3: KÕt cÊu mèc khèng chÕ

b.Mèc quan tr¾c

C¸c mèc lón cã d¹ng chám cÇu b»ng thÐp kh«ng gØ, ®­îc khoan vµ g¾n

vµo c¸c vÞ trÝ cét chÞu lùc chÝng cña c«ng tr×nh. KÕt cÊu mèc ®­îc ®­a ra trong

h×nh 3-4. Trong qu¸ tr×nh gia cè l¾p ®Æt ph¶i chó ý sao cho c¸c mèc lón kh«ng

¶nh h­ëng ®Õn kiÕn tróc cña c«ng tr×nh ( ®Æc biÖt c¸c mèc ë vÞ trÝ cét tiÒn

s¶nh).

H×nh 3-4: KÕt cÊu mèc lón

3.2.3 ¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c a.X¸c ®Þnh sai sè tæng hîp cña c¸c bËc l­íi KÝ hiÖu : m1 lµ sai sè ®é cao l­íi khèng chÕ m2 lµ sai sè ®é cao l­íi quan tr¾c mH lµ sai sè tæng hîp cña 2 l­íi

Do ®é lón cña mét ®iÓm ®­îc tÝnh lµ hiÖu ®é cao cña ®iÓm ®ã trong 2 chu

kú quan tr¾c :

i )(

)

(

j

m

m

m

S = Hj - Hi

2 s

2 H

2 H

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

Nªn sai sè trung ph­¬ng ®é lón (mS) ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc : 

45

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

)( i

)

(

j

m

m

H

H

H

.

m

m  H

S 2

C¸c chu kú quan tr¾c ®­îc thiÕt kÕ víi ®å h×nh vµ ®é chÝnh x¸c ®o t­¬ng ®­¬ng nhau, nªn cã thÓ coi : m VËy sai sè tæng hîp ®é cao lµ :

Trong ®ã : mS = 1.0 mm ( yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®Æt ra )

thay vµo ta cã : mH = 0.71 mm kÝ hiÖu : k- lµ hÖ sè gi¶m ®é chÝnh x¸c gi÷a 2 bËc l­íi liªn tiÕp

2( 1 + k2 )

k = ( chän k = 2 )

2 + km1

2 = m1

mH

2

m 2 m 1 2 = m1 mH 1 k 

= 0.32 mm m1 =

m2 = k m1 = 0.64 mm

nh­ vËy víi yªu cÇu ®Æt ra cña ®o lón lµ mS = 1.0 mm th× sai sè cña mçi bËc l­íi lµ:

- §èi víi l­íi khèng chÕ : m1 = 0.32 mm - §èi víi l­íi quan tr¾c : m2 = 0.64 mm

b.¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c l­íi ®é cao trong quan tr¾c lón c«ng tr×nh *¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c l­ãi khèng chÕ c¬ së - Chän Èn sè lµ ®é cao cña 6 ®iÓm mèc trong l­íi - Thµnh lËp hÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh :

HÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh Träng sè P tt

MC1 MC2 MC3 MC4 MC5 MC6

1 -1 1 0 0 0 0 1

2 0 -1 1 0 0 0 1

3 1 0 -1 0 0 0 1

4 -1 0 0 1 0 0 0.1

5 0 0 0 -1 1 0 1

6 0 0 0 0 -1 1 1

7 0 0 0 1 0 -1 1

8 0 0 -1 0 0 1 0.1

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

B¶ng 3-1: HÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh

46

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

11111

.0

1

1

11111

0

0

 2

1

0

0

0

 1.2

0

0

- Thµnh lËp ma trËn hÖ ph­¬ng tr×nh chuÈn .2

.2

11111

1

1

 2

1

 1.2

         

    1.0      

R =

- X¸c lËp ma trËn ®Þnh vÞ C

C = (1 1 1 1 1 1)

365

125

.1

051

.1

143

.1

236

.1

162

.1

545

.1 .1

133 382

.1 .1

236 162

323 244

.1 .1

244 159

.1 .1

- TÝnh ma trËn gi¶ nghÞch ®¶o .1

  .1

365

  .1

125

  .1

051

.1

545

.1

133

.1

382

.1          

         

R~ =

TÝnh sai sè ®o chªnh cao trªn 1 tr¹m ®o

§iÓm M2 vµ ®iÓm M5 lµ cã träng sè ®¶o lín nhÊt nªn lµ ®iÓm yÕu nhÊt. Sai sè

chªnh cao 1 tr¹m ®o ph¶i tho¶ m·n ®Ó sai sè ®é cao ®iÓm mèc M2 vµ ®iÓm

M5 kh«ng v­ît qu¸ 0.32mm ®­îc tÝnh theo c«ng thøc :

32.0 545.1

= 0.26 mm m/tr =

*¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c l­íi quan tr¾c

- Chän Èn sè lµ ®é cao cña 20 mèc quan tr¾c trong l­íi

- X¸c ®Þnh ma trËn hÖ sè hÖ ph­¬ng tr×nh sè hiÖu chØnh

- TÝnh sai sè ®o chªnh cao trªn mét tr¹m ®o

§iÓm M7 lµ cã träng sè ®¶o lín nhÊt nªn lµ ®iÓm yÕu nhÊt. Sai sè chªnh cao mét tr¹m ®o ph¶i tho¶ m·n sao cho sai sè ®é cao ®iÓm mèc M7 kh«ng v­ît 0.64mm ®­îc tÝnh theo c«ng thøc :

64.0 955.2

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

= 0.37mm mm/tr =

47

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

3.2.4 Ph­¬ng ¸n ®o ®¹c

a. Ph­¬ng ph¸p quan tr¾c

§Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c ®é lón (ms = 1 mm) theo TCXDVN 271 -2002 “ Quy tr×nh kü thuËt x¸c ®Þnh ®é lón c«ng tr×nh d©n dông vµ c«ng nghiÖp “ cÇn

ph¶I ¸p dông ph­¬ng ph¸p thuû chuÈn h×nh häc, trong l­íi khèng chÕ c¬ së

®­îc ®o víi ®é chÝnh x¸c cña thuû chuÈn h¹ng I, cßn l­íi quan tr¾c ®­îc ®o

víi ®é chÝnh x¸c cña thuû chuÈn h¹ng II.

b. M¸y mãc vµ dông cô ®o

Dïng m¸y Ni - 004 (do CHLB §øc cò s¶n xuÊt) vµ cÆp mia invar. Tr­íc

mçi chu kú quan tr¾c cÇn kiÓm nghiÖm, hiÖu chØnh m¸y vµ mia theo ®óng quy

tr×nh cña quy ph¹m ®o thuû chuÈn.

c. C¸c chØ tiªu vµ h¹n sai ®o ®¹c

C¸c chØ tiªu vµ h¹n sai ®o ®¹c cña thuû chuÈn h¹ng I, II ®­îc ®­a ra trong

b¶ng sau :

ChØ tiªu kü thËt TT

1 ChiÒu dµi tia ng¾m ( m) 2 ChiÒu cao tia ng¾m (m) Thuû chuÈn h¹ng II 25 0.5 Thuû chuÈn h¹ng I 25 0.5-0.8

3 1.0 2.0 0.5 1.0

0.5 0.4 4

0.5 n (mm) 0.4 n (mm) 5

Chªnh lÖch kho¶ng c¸ch tõ m¸y ®Õn mia(m) -Trªn mét tr¹m ®o - TÝch luü trªn mét ®o¹n ®o Chªnh lÖch chªnh cao ®o trªn 1 tr¹m (mm) Chªnh lÖch chªnh cao gi÷a ®o ®I , ®o vÒ Sai sè khÐp tuyÕn 6 0.4 n 0.2 n

B¶ng 3-3 : ChØ tiªu kü thuËt

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

Trong ®ã : n lµ sè tr¹m ®o theo 1 chiÒu trong tuyÕn

48

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

3.3 B×nh sai l­íi c¬ së vµ l­íi quan tr¾c theo c¸c chu kú

3.3.1 Chu kú 1

Thµnh Qu¶ tÝnh to¸n b×nh sai L­íi khèng chÕ c¬ së chu kú 1 (16/11/2004) ===========*****============

C¸c chØ tiªu cña l­íi --------------------- 1. Tæng sè ®iÓm : 6 2. Sè ®iÓm gèc : 1 3. Sè ®iÓm míi lËp : 5 4. Sè l­îng trÞ ®o : 8 ---------------

Sè liÖu khëi tÝnh ---------------- ====================================== | SO | TEN | D O C A O | | TT | DIEM | ( m ) | |====================================| | 1 | MC1 | 7.0000 | ======================================

KÕt qu¶ ®é cao b×nh sai =========****==========

======================================== | SO | KI HIEU | DO CAO | S.S.T.P. | | T/T | DIEM | H (m) | MH (mm) | |======================================| | 1 | MC2 | 6.98909 | 0.04 | | 2 | MC3 | 6.96691 | 0.04 | | 3 | MC4 | 7.40822 | 0.09 | | 4 | MC5 | 7.65235 | 0.10 | | 5 | MC6 | 8.41037 | 0.09 | ========================================

TRÞ ®o vµ c¸c ®¹I l­îng b×nh sai ================================

1 | -0.03 |

-10.88 | 1 | -0.03 |

-408.29 | 5 | 0.07 |

============================================================= | SO | TEN DOAN DO | CHENH CAO| SO | SO H/C| CHENH CAO| | TT |Diem dau-Diem sau| DO (mm) | TRAM | V(mm) | b/s (mm) | |===========================================================| -22.18 | -22.15 | | 1 |MC2 _MC3 | | 2 |MC3 _MC1 | 33.14 | 1 | -0.04 | 33.09 | | 3 |MC1 _MC2 | -10.91 | | 4 |MC4 _MC5 | 244.15 | 1 | -0.01 | 244.13 | | 5 |MC5 _MC6 | 758.04 | 2 | -0.02 | 758.02 | | 6 |MC4 _MC6 | 1002.16 | 3 | -0.01 | 1002.15 | | 7 |MC4 _MC1 | -408.22 | | 8 |MC3 _MC6 | 1443.34 | 8 | 0.12 | 1443.46 | =============================================================

Sai so don vi trong so Mh = 0.05 mm/Tram

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

a. L­íi c¬ së:

49

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

* §¸nh gi¸ chÊt l­îng ®o ngo¹i nghiÖp l­íi c¬ së:

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

Sè liÖu ®o ®¹c trong m¹ng l­íi khèng chÕ c¬ së ®¹t yªu cÇu: Sai sè chªnh cao trªn 1 tr¹m ®o trong 2 côm mèc ®¹t gi¸ trÞ t­¬ng øng lµ 0.05mm (®é chÝnh x¸c ®o thiÕt kÕ lµ 0.26mm/tr¹m), Sai sè trung ph­¬ng ®é cao cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm trong 2 côm mèc kh«ng v­ît qu¸ 0.1mm (sai sè cho phÐp lµ 0.3mm). Nh­ vËy, kÕt qu¶ ®o ®¹c trªn lµ tin cËy vµ ®é cao cña c¸c mèc chÈn nµy ®­îc lÊy lµm sè liÖu gèc cho l­íi quan tr¾c

50

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Thµnh Qu¶ tÝnh to¸n b×nh sai L­íi quan tr¾c chu kú 1(16/11/2004) ===========*****============

C¸c chØ tiªu cña l­íi --------------------- 1. Tæng sè ®iÓm : 22 2. Sè ®iÓm gèc : 2 3. Sè ®iÓm míi lËp : 20 4. Sè l­îng trÞ ®o : 26 ---------------

Sè liÖu khëi tÝnh ----------------- ====================================== | SO | TEN | D O C A O | | TT | DIEM | (m) | |====================================| | 1 | MC1 | 7.0000 | | 2 | MC5 | 7.6524 | ======================================

KÕt qu¶ ®é cao b×nh sai =========****========== ======================================== | SO | KI HIEU | DO CAO | S.S.T.P. | | T/T | DIEM | H ( m ) | MH (mm) | |======================================| | 1 | M1 | 8.59713 | 0.18 | | 2 | M2 | 8.69121 | 0.18 | | 3 | M3 | 8.48166 | 0.17 | | 4 | M4 | 8.45352 | 0.18 | | 5 | M5 | 8.69749 | 0.18 | | 6 | M6 | 8.70403 | 0.17 | | 7 | M7 | 8.64715 | 0.18 | | 8 | M8 | 8.64058 | 0.21 | | 9 | M9 | 8.69696 | 0.21 | | 10 | M10 | 8.68846 | 0.19 | | 11 | M11 | 8.67865 | 0.18 | | 12 | M12 | 8.83906 | 0.19 | | 13 | M13 | 8.82864 | 0.17 | | 14 | M14 | 8.71934 | 0.17 | | 15 | M15 | 8.69996 | 0.16 | | 16 | M16 | 8.67783 | 0.15 | | 17 | M17 | 8.70145 | 0.16 | | 18 | M18 | 8.78233 | 0.17 | | 19 | M19 | 8.65417 | 0.19 | | 20 | M20 | 8.96523 | 0.18 | ========================================

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

b. L­íi quan tr¾c:

51

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

TRÞ ®o vµ c¸c ®¹I l­îng b×nh sai ================================

-209.49 | 1 | -0.07 | -28.14 | 1 | 0.00 |

-42.78 | 2 | -0.02 |

-80.84 | 1 | -0.04 | -23.57 | 1 | -0.04 |

-22.13 | 1 | 0.00 |

_M16 |

-46.31 | 1 | -0.01 | -347.05 | 1 | 0.07 |

-126.17 | 1 | -0.01 | -160.40 | 1 | -0.01 |

-24.45 | 1 | -0.04 | -41.34 | 1 | 0.03 |

============================================================= | SO | TEN DOAN DO | CHENH CAO| SO | SO H/C| CHENH CAO| | TT |Diem dau-Diem sau| DO (mm) | TRAM | V(mm) | b/s (mm) | |===========================================================| | 1 |M1 _M2 | 94.15 | 1 | -0.07 | 94.08 | -209.55 | | 2 |M2 _M3 | -28.14 | | 3 |M3 _M4 | | 4 |M4 _M5 | 243.98 | 1 | 0.00 | 243.98 | 6.54 | | 5 |M5 _M6 | 6.54 | 1 | 0.00 | -56.88 | -56.85 | 1 | -0.04 | | 6 |M6 _M7 | | 7 |M7 _M8 | -6.57 | -6.56 | 2 | -0.02 | | 8 |M8 _M9 | 56.40 | 2 | -0.02 | 56.38 | | 9 |M9 _M19 | -42.79 | | 10 |M19 _M18 | 128.25 | 2 | -0.09 | 128.16 | -80.88 | | 11 |M18 _M17 | -23.61 | | 12 |M17 _M16 | | 13 |M1 _M15 | 102.76 | 1 | 0.07 | 102.82 | | 14 |M15 -22.12 | | 15 |M15 _M14 | 19.33 | 1 | 0.06 | 19.39 | | 16 |M14 _M13 | 109.23 | 1 | 0.06 | 109.29 | | 17 |M13 _M18 | -46.31 | | 18 |M13 _M3 -346.98 | | | 19 |M18 _M20 | 182.91 | 1 | -0.01 | 182.90 | -126.17 | | 20 |M20 _M12 | -160.41 | | 21 |M12 _M11 | 9.78 | 1 | 0.03 | 9.81 | | 22 |M11 _M10 | -24.48 | | 23 |M11 _M19 | | 24 |M10 _M7 | -41.31 | | 25 |M16 _MC5 | -1025.37 | 3 | -0.12 | -1025.48 | | 26 |M6 _MC1 | -1704.31 | 7 | 0.28 | -1704.03 | =============================================================

Sai so don vi trong so Mh = 0.10 mm/Tram

* §¸nh gi¸ chÊt l­îng ®o l­íi quan tr¾c:

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

§¸nh gi¸ kÕt qu¶ b×nh sai: Sai sè trung ph­¬ng tr¹m ®o ®¹t 0.1mm (sai sè cho phÐp lµ 0.5mm/tr¹m), sai sè trung ph­¬ng ®é cao cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm ®Òu nhá h¬n 0.21mm (®iÓm cã sai sè lín nhÊt lµ ®iÓm M8 vµ M9: mH=0.21mm). Nh­ vËy, cã thÓ kÕt luËn: kÕt qu¶ ®é cao vµ c¸c chØ tiªu sai sè sau b×nh sai ®Òu ®¹t yªu cÇu cña ®Ò c­¬ng vµ quy ph¹m, sè liÖu ®o ®¹c vµ tÝnh to¸n thuû chuÈn ®¹t chÊt l­îng vµ tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn quan tr¾c. §é cao cña c¸c mèc quan tr¾c chu kú 1 nµy lµ c¬ së ®Ó so s¸nh víi ®é cao c¸c mèc quan tr¾c ë c¸c chu kú tiÕp theo.

52

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

3.3.2 Chu kú 2

Thµnh Qu¶ tÝnh to¸n b×nh sai L­íi khèng chÕ c¬ së chu kú 2 (01/12/2004) ===========*****============ C¸c chØ tiªu cña l­íi --------------------- 1. Tæng sè ®iÓm : 6 2. Sè ®iÓm gèc : 0 3. Sè ®iÓm míi lËp : 6 4. Sè l­îng trÞ ®o : 8 --------------- Sè liÖu khëi tÝnh ---------------- ====================================== | SO | TEN | D O C A O | | TT | DIEM | ( m ) | |====================================| | 1 | MC2 | 6.9891 | | 2 | MC3 | 6.9669 | | 3 | MC4 | 7.4082 | | 4 | MC5 | 7.6524 | | 5 | MC6 | 8.4104 | | 6 | MC1 | 7.0000 | ======================================

kÕt qu¶ ®é cao b×nh sai =========****==========

================================================= | SO | KI HIEU | DO CAO | DO LECH | S.S.T.P | | T/T | DIEM | H ( m ) | S(mm) | MH (mm) | |===============================================| | 1 | MC2 | 6.98913 | 0.04 | 0.08 | | 2 | MC3 | 6.96645 | | 0.09 | | 3 | MC4 | 7.40869 | | 0.12 | | 4 | MC5 | 7.65238 | 0.03 | 0.12 | | 5 | MC6 | 8.40976 | | 0.13 | | 6 | MC1 | 6.99993 | -0.07 | 0.07 | ================================================= Tieu chuan danh gia do lech: Smax = 0.3 mm

TrÞ ®o vµ c¸c ®¹i l­îng b×nh sai

-22.73 | 1 | 0.05 |

-10.85 | 1 | 0.05 |

-408.67 | 4 | -0.09 |

================================ ============================================================= | SO | TEN DOAN DO | CHENH CAO| SO | SO H/C| CHENH CAO| | TT |Diem dau-Diem sau| DO (mm) | TRAM | V(mm) | b/s (mm) | |===========================================================| | 1 |MC2 _MC3 | -22.68 | | 0.07 | 33.48 | | 2 |MC3 _MC1 | 33.41 | 1 | 3 |MC1 _MC2 | -10.80 | | 4 |MC4 _MC5 | 243.63 | 1 | 0.06 | 243.69 | | 5 |MC5 _MC6 | 757.25 | 2 | 0.13 | 757.38 | | 6 |MC4 _MC6 | 1001.19 | 3 | -0.12 | 1001.06 | | 7 |MC4 _MC1 | -408.76 | | 8 |MC3 _MC6 | 1443.45 | 6 | -0.14 | 1443.31 | =============================================================

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

a. L­íi c¬ së:

53

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Sai so don vi trong so Mh = 0.10 mm/Tr * §¸nh gi¸ chÊt l­îng ®o ngo¹i nghiÖp l­íi c¬ së chu kú 2

Sè liÖu ®o ®¹c trong m¹ng l­íi khèng chÕ c¬ së ®¹t yªu cÇu: Sai sè chªnh cao trªn 1 tr¹m ®o trong 2 côm mèc ®¹t gi¸ trÞ t­¬ng øng lµ 0.1mm (®é chÝnh x¸c ®o thiÕt kÕ lµ 0.25mm/tr¹m), Sai sè trung ph­¬ng ®é cao cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm trong 2 côm mèc kh«ng v­ît qu¸ -0.14mm (sai sè cho phÐp lµ 0.3mm). Nh­ vËy, kÕt qu¶ ®o ®¹c trªn cã ®é tin cËy cao vµ ®é cao cña c¸c mèc chÈn nµy ®­îc lÊy lµm sè liÖu gèc cho l­íi quan tr¾c cña chu kú 2.

KÕt Qu¶ tÝnh to¸n ®é lón l­íi c¬ së (Chu kú 2 so víi chu kú 1)

§é cao (m)

Sè TT Tªn ®iÓm Ghi chó

Chu kú 1 7.00000 6.98909 6.96691 7.40822 7.65235 8.41037 Chu kú 2 6.99993 6.98913 6.96645 7.40869 7.65238 8.40976 Tèc ®é lón (mm)/th¸ng Vs -0.14 0.08 -0.92 0.94 0.06 -1.22 §é lón (mm) S -0.07 0.04 -0.46 0.47 0.03 -0.61

MC4 MC5

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

MC1 1 MC2 2 MC3 3 MC4 4 MC5 5 6 MC6 Trung b×nh Smax Smin Slech 0.47 0.03 0.44 0.94 0.06 0.88

54

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Thµnh Qu¶ tÝnh to¸n b×nh sai L­íi quan tr¾c lón chu kú 2(01/12/2004) ===========*****============

C¸c chØ tiªu cña l­íi ---------------------

1. Tæng sè ®iÓm : 22 2. Sè ®iÓm gèc : 2 3. Sè ®iÓm míi lËp : 20 4. Sè l­îng trÞ ®o : 26

---------------

Sè liÖu khëi tÝnh ---------------- ====================================== | SO | TEN | D O C A O | | TT | DIEM | ( m ) | |====================================| | 1 | MC1 | 6.9999 | | 2 | MC5 | 7.6524 | ======================================

kÕt qu¶ ®é cao b×nh sai =========****==========

======================================== | SO | KI HIEU | DO CAO | S.S.T.P. | | T/T | DIEM | H ( m ) | MH (mm) | |======================================| 0.11 | | 1 | M1 | 8.59631 | | 2 | M2 | 8.69007 | 0.11 | | 3 | M3 | 8.48044 | 0.11 | | 4 | M4 | 8.45272 | 0.11 | | 5 | M5 | 8.69641 | 0.11 | | 6 | M6 | 8.70301 | 0.11 | | 7 | M7 | 8.64629 | 0.12 | | 8 | M8 | 8.64053 | 0.13 | | 9 | M9 | 8.69561 | 0.13 | | 10 | M10 | 8.68690 | 0.12 | | 11 | M11 | 8.67683 | 0.12 | | 12 | M12 | 8.83737 | 0.12 | | 13 | M13 | 8.82670 | 0.11 | | 14 | M14 | 8.71776 | 0.11 | | 15 | M15 | 8.69869 | 0.10 | | 16 | M16 | 8.67599 | 0.09 | | 17 | M17 | 8.69972 | 0.10 | | 18 | M18 | 8.78042 | 0.11 | | 19 | M19 | 8.65273 | 0.12 | | 20 | M20 | 8.96331 | 0.12 | ========================================

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

b. L­íi quan tr¾c:

55

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

-209.60 | 1 | -0.02 | -27.75 | 1 | 0.03 |

-56.75 | 1 | 0.03 | -5.73 | 2 | -0.03 |

-42.86 | 2 | -0.03 |

-80.72 | 1 | 0.02 | -23.75 | 1 | 0.02 |

-22.68 | 1 | -0.02 |

-46.28 | 1 | -0.01 | -346.31 | 1 | 0.05 |

-125.91 | 1 | -0.04 | -160.50 | 1 | -0.04 |

-24.09 | 2 | -0.01 | -40.57 | 1 | -0.04 |

trÞ ®o vµ c¸c ®¹i l­îng b×nh sai ================================ ============================================================= | SO | TEN DOAN DO | CHENH CAO| SO | SO H/C| CHENH CAO| | TT |Diem dau-Diem sau| DO (mm) | TRAM | V(mm) | b/s (mm) | |===========================================================| | 1 |M1 _M2 | 93.78 | 1 | -0.02 | 93.76 | -209.62 | | 2 |M2 _M3 | | 3 |M3 -27.72 | _M4 | | 4 |M4 _M5 | 243.66 | 1 | 0.03 | 243.69 | | 5 |M5 _M6 | 6.58 | 1 | 0.03 | 6.61 | -56.72 | | 6 |M6 _M7 | | 7 |M7 _M8 -5.76 | | | 8 |M8 _M9 | 55.11 | 2 | -0.03 | 55.08 | | 9 |M9 _M19 | -42.88 | | 10 |M19 _M18 | 127.72 | 2 | -0.03 | 127.68 | -80.70 | | 11 |M18 _M17 | | 12 |M17 _M16 | -23.73 | | 13 |M1 _M15 | 102.35 | 1 | 0.02 | 102.37 | | 14 |M15 _M16 | -22.70 | | 15 |M15 _M14 | 19.03 | 1 | 0.04 | 19.07 | | 16 |M14 _M13 | 108.90 | 1 | 0.04 | 108.94 | -46.28 | | 17 |M13 _M18 | | 18 |M13 _M3 | -346.25 | | -0.04 | 182.90 | | 19 |M18 _M20 | 182.94 | 1 -125.95 | | 20 |M20 _M12 | | 21 |M12 _M11 | -160.54 | | 22 |M11 _M10 | 10.11 | 1 | -0.04 | 10.07 | -24.10 | | 23 |M11 _M19 | | 24 |M10 _M7 | -40.61 | | 25 |M16 _MC5 | -1023.61 | 3 | 0.00 | -1023.61 | | 26 |M6 _MC1 | -1703.08 | 7 | -0.01 | -1703.08 | ============================================================= Sai so don vi trong so Mh = 0.06 mm/Tr

* §¸nh gi¸ chÊt l­îng ®o l­íi quan tr¾c chu kú 2:

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

§¸nh gi¸ kÕt qu¶ b×nh sai: Sai sè trung ph­¬ng tr¹m ®o ®¹t 0.06mm (sai sè cho phÐp lµ 0.5mm/tr¹m), sai sè trung ph­¬ng ®é cao cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm ®Òu nhá h¬n 0.0.13mm (®iÓm cã sai sè lín nhÊt lµ ®iÓm M8 vµ M9: mH=0.13mm). Nh­ vËy, cã thÓ kÕt luËn: kÕt qu¶ ®é cao vµ c¸c chØ tiªu sai sè sau b×nh sai ®Òu ®¹t yªu cÇu cña ®Ò c­¬ng vµ quy ph¹m, sè liÖu ®o ®¹c vµ tÝnh to¸n thuû chuÈn ®¹t chÊt l­îng vµ tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn quan tr¾c. LÊy ®é cao cña c¸c mèc quan tr¾c chu kú 2 ®Ó so s¸nh víi ®é cao c¸c mèc quan tr¾c ë chu kú, 1®­a ra kÕt qu¶ quan tr¾c sau 2 chu kú (®ã lµ ®é lón cña c«ng tr×nh vµ tèc ®é lón cña c¸c mèc qua tr¾c). §ång thêi kÕt qu¶ quan tr¾c nµy ®­îc lÊy ®Ó so s¸nh víi c¸c chu kú tiÕp theo.

56

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

c. b¶ng so s¸nh chu kú 2 víi chu kú 1

Tõ kÕt qu¶ ®o ®¹c ngoµi thùc ®Þa, sau 2 chu kú quan tr¾c lón nhµ lµm viÖc Tæng c«ng ty vËt t­ n«ng nghiÖp ®· cã thÓ tÝnh ®­îc ®é lón, tèc ®é lón cña c«ng tr×nh nh­ b¶ng 3-1

B¶ng 3-1

KÕt Qu¶ tÝnh to¸n ®é lón (Chu kú 2 so víi chu kú 1)

§é cao (m)

Sè TT Tªn ®iÓm Ghi chó

Chu kú 1 8.59713 8.69121 8.48166 8.45352 8.69749 8.70403 8.64715 8.64058 8.69696 8.68846 8.67865 8.83906 8.82864 8.71934 8.69996 8.67783 8.70145 8.78233 8.65417 8.96523 Chu kú 2 8.59631 8.69007 8.48044 8.45272 8.69641 8.70301 8.64629 8.64053 8.69561 8.68690 8.67683 8.83737 8.82670 8.71776 8.69869 8.67599 8.69972 8.78042 8.65273 8.96331

M13 M8

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

M1 1 M2 2 M3 3 M4 4 M5 5 M6 6 M7 7 M8 8 9 M9 10 M10 11 M11 12 M12 13 M13 14 M14 15 M15 16 M16 17 M17 18 M18 19 M19 20 M20 Trung b×nh Smax Smin Slech §é lón (mm) S -0.82 -1.14 -1.22 -0.80 -1.08 -1.02 -0.86 -0.05 -1.35 -1.56 -1.82 -1.69 -1.94 -1.58 -1.27 -1.84 -1.73 -1.91 -1.44 -1.92 -1.35 -1.94 -0.05 -1.89 Tèc ®é lón (mm)/th¸ng Vs -1.64 -2.28 -2.44 -1.60 -2.16 -2.04 -1.72 -0.10 -2.70 -3.12 -3.64 -3.38 -3.88 -3.16 -2.54 -3.68 -3.46 -3.82 -2.88 -3.84 -2.70 -3.88 -0.10 -3.78

57

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

3.3.3 Chu kú 3

Thµnh Qu¶ tÝnh to¸n b×nh sai L­íi khèng chÕ c¬ së chu kú 3 (14/12/2004) ===========*****============

C¸c chØ tiªu cña l­íi ---------------------

1. Tæng sè ®iÓm : 6 2. Sè ®iÓm gèc : 0 3. Sè ®iÓm míi lËp : 6 4. Sè l­îng trÞ ®o : 8

Sè liÖu khëi tÝnh

---------------- ====================================== | SO | TEN | D O C A O | | TT | DIEM | (m) | |====================================| | 1 | MC2 | 6.9891 | | 2 | MC3 | 6.9665 | | 3 | MC4 | 7.4087 | | 4 | MC5 | 7.6524 | | 5 | MC6 | 8.4098 | | 6 | MC1 | 6.9999 | ======================================

kÕt qu¶ ®é cao b×nh sai =========****========== ================================================= | SO | KI HIEU | DO CAO | DO LECH | S.S.T.P | | T/T | DIEM | H ( m ) | S(mm) | MH (mm) | |===============================================| -0.20 | 0.15 | | 1 | MC2 | 6.98893 | | 2 | MC3 | 6.96661 | 0.16 | 0.14 | | 3 | MC4 | 7.40879 | 0.10 | 0.19 | | 4 | MC5 | 7.65242 | 0.04 | 0.23 | | 5 | MC6 | 8.41017 | | 0.23 | -0.11 | 0.14 | | 6 | MC1 | 6.99982 | ================================================= Tieu chuan danh gia do lech: Smax = 0.3 mm

trÞ ®o vµ c¸c ®¹i l­îng b×nh sai ================================

-22.44 | 1 | 0.12 |

-11.01 | 1 | 0.12 |

-409.02 | 5 | 0.05 |

============================================================= | SO | TEN DOAN DO | CHENH CAO| SO | SO H/C| CHENH CAO| | TT |Diem dau-Diem sau| DO (mm) | TRAM | V(mm) | b/s (mm) | |===========================================================| | 1 |MC2 _MC3 | -22.32 | | 2 |MC3 _MC1 | 33.10 | 1 | 0.11 | 33.21 | | 3 |MC1 _MC2 | -10.89 | | 4 |MC4 _MC5 | 243.78 | 2 | -0.15 | 243.63 | | 5 |MC5 _MC6 | 757.98 | 3 | -0.23 | 757.75 | | 6 |MC4 _MC6 | 1001.18 | 3 | 0.20 | 1001.37 | | 7 |MC4 _MC1 | -408.97 | | 8 |MC3 _MC6 | 1443.49 | 7 | 0.07 | 1443.55 | =============================================================

Sai so don vi trong so Mh = 0.17 mm/Tram

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

a. L­íi c¬ së:

58

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

* §¸nh gi¸ chÊt l­îng ®o ngo¹i nghiÖp l­íi c¬ së chu kú 3

Sè liÖu ®o ®¹c trong m¹ng l­íi khèng chÕ c¬ së ®¹t yªu cÇu: Sai sè chªnh cao trªn 1 tr¹m ®o trong 2 côm mèc ®¹t gi¸ trÞ t­¬ng øng lµ 0.17mm (®é chÝnh x¸c ®o thiÕt kÕ lµ 0.25mm/tr¹m), Sai sè trung ph­¬ng ®é cao cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm trong 2 côm mèc kh«ng v­ît qu¸ 0.23mm (sai sè cho phÐp lµ 0.3mm). Tõ sè liÖu ®o ®¹c, kÕt qu¶ tÝnh to¸n trªn cho ®é tin cËy cao vµ ®é cao cña c¸c mèc chuÈn nµy ®­îc lÊy lµm sè liÖu gèc cho l­íi quan tr¾c cña chu kú 3.

KÕt Qu¶ tÝnh to¸n ®é lón l­íi c¬ së (Chu kú 3 so víi chu kú 1)

§é cao (m)

Sè TT Tªn ®iÓm Ghi chó

Chu kú 1 7.00000 6.98909 6.96691 7.40822 7.65235 8.41037 Chu kú 2 6.99982 6.98893 6.96661 7.40879 7.65242 8.41017 Tèc ®é lón (mm)/th¸ng Vs -0.19 -0.17 -0.32 0.61 0.07 -0.21 §é lón (mm) S -0.18 -0.16 -0.30 0.57 0.07 -0.20

MC4 MC5

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

MC1 1 MC2 2 MC3 3 MC4 4 MC5 5 6 MC6 Trung b×nh Smax Smin Slech 0.57 0.07 0.50 0.61 0.07 0.54

59

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Thµnh Qu¶ tÝnh to¸n b×nh sai L­íi quan tr¾c lón chu kú 3 (14/12/2004) ===========*****============

C¸c chØ tiªu cña l­íi ---------------------

1. Tæng sè ®iÓm : 22 2. Sè ®iÓm gèc : 2 3. Sè ®iÓm míi lËp : 20 4. Sè l­îng trÞ ®o : 26 ---------------

Sè liÖu khëi tÝnh

----------------

====================================== | SO | TEN | D O C A O | | TT | DIEM | ( m ) | |====================================| | 1 | MC1 | 6.9998 | | 2 | MC5 | 7.6524 | ======================================

kÕt qu¶ ®é cao b×nh sai =========****==========

======================================== | SO | KI HIEU | DO CAO | S.S.T.P. | | T/T | DIEM | H ( m ) | MH (mm) | |======================================| 0.36 | | 1 | M1 | 8.59511 | | 2 | M2 | 8.68880 | 0.37 | | 3 | M3 | 8.47941 | 0.36 | | 4 | M4 | 8.45136 | 0.38 | | 5 | M5 | 8.69539 | 0.38 | | 6 | M6 | 8.70208 | 0.36 | | 7 | M7 | 8.64524 | 0.38 | | 8 | M8 | 8.63892 | 0.43 | | 9 | M9 | 8.69445 | 0.43 | | 10 | M10 | 8.68598 | 0.39 | | 11 | M11 | 8.67536 | 0.39 | | 12 | M12 | 8.83567 | 0.40 | | 13 | M13 | 8.82485 | 0.35 | | 8.71624 | 0.36 | | 14 | M14 | 15 | M15 | 8.69684 | 0.33 | | 16 | M16 | 8.67445 | 0.30 | | 17 | M17 | 8.69793 | 0.36 | | 18 | M18 | 8.77903 | 0.36 | | 19 | M19 | 8.65127 | 0.39 | | 20 | M20 | 8.96169 | 0.39 | ========================================

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

b. L­íi quan tr¾c:

60

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

trÞ ®o vµ c¸c ®¹i l­îng b×nh sai ================================

-56.80 | 1 | -0.04 | -6.25 | 2 | -0.07 |

-43.11 | 2 | -0.07 |

-81.00 | 2 | -0.10 | -23.38 | 2 | -0.10 |

-22.33 | 1 | -0.06 |

-45.81 | 1 | -0.01 | -345.54 | 1 | 0.10 |

-125.98 | 1 | -0.04 | -160.28 | 1 | -0.04 |

-24.00 | 2 | -0.09 | -40.76 | 1 | 0.01 |

============================================================= | SO | TEN DOAN DO | CHENH CAO| SO | SO H/C| CHENH CAO| | TT |Diem dau-Diem sau| DO (mm) | TRAM | V(mm) | b/s (mm) | |===========================================================| 93.69 | | 1 |M1 _M2 | 93.72 | 1 | -0.02 | -209.39 | -209.37 | 1 | -0.02 | | 2 |M2 _M3 | | 3 |M3 _M4 | -28.05 | -28.13 | 1 | 0.08 | | 4 |M4 _M5 | 243.88 | 2 | 0.15 | 244.03 | | 6.62 | 1 | 0.08 | 6.69 | | 5 |M5 _M6 -56.84 | | 6 |M6 _M7 | | 7 |M7 _M8 | -6.32 | | 8 |M8 _M9 | 55.60 | 2 | -0.07 | 55.53 | | 9 |M9 _M19 | -43.18 | | 10 |M19 _M18 | 127.93 | 2 | -0.16 | 127.76 | -81.10 | | 11 |M18 _M17 | | 12 |M17 _M16 | -23.48 | | 13 |M1 _M15 | 101.71 | 1 | 0.02 | 101.73 | | 14 |M15 _M16 | -22.39 | | 15 |M15 _M14 | 19.31 | 1 | 0.09 | 19.39 | | 16 |M14 _M13 | 108.52 | 1 | 0.09 | 108.61 | -45.82 | | 17 |M13 _M18 | | 18 |M13 _M3 | -345.44 | 1 | -0.04 | 182.66 | | 19 |M18 _M20 | 182.70 | -126.02 | | 20 |M20 _M12 | | 21 |M12 _M11 | -160.32 | | 22 |M11 _M10 | 10.62 | 1 | 0.01 | 10.63 | -24.09 | | 23 |M11 _M19 | | 24 |M10 _M7 | -40.75 | | 25 |M16 _MC5 | -1021.68 | 3 | -0.35 | -1022.03 | | 26 |M6 _MC1 | -1703.07 | 7 | 0.81 | -1702.26 | =============================================================

Sai so don vi trong so Mh = 0.20 mm/Tram

* §¸nh gi¸ chÊt l­îng ®o l­íi quan tr¾c chu kú 3:

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

§¸nh gi¸ kÕt qu¶ b×nh sai: Sai sè trung ph­¬ng tr¹m ®o ®¹t 0.2mm (sai sè cho phÐp lµ 0.5mm/tr¹m), sai sè trung ph­¬ng ®é cao cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm ®Òu nhá h¬n 0.43mm-sai sè cho phÐp lµ 0.7mm, ®iÓm cã sai sè lín nhÊt lµ ®iÓm M8 vµ M9: mH=0.43mm. Tõ thµnh tÝnh to¸n nµy, cã thÓ kÕt luËn: kÕt qu¶ ®é cao vµ c¸c chØ tiªu sai sè sau b×nh sai ®Òu ®¹t yªu cÇu cña ®Ò c­¬ng vµ quy ph¹m, sè liÖu ®o ®¹c vµ tÝnh to¸n thuû chuÈn ®¹t chÊt l­îng vµ tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn quan tr¾c. LÊy ®é cao cña c¸c mèc quan tr¾c chu kú 2 ®Ó so s¸nh víi ®é cao c¸c mèc quan tr¾c ë chu kú1 vµ chu kú 2 vµ ®­a ra kÕt qu¶ quan tr¾c sau 3 chu kú (®ã lµ ®é lón cña c«ng tr×nh vµ tèc ®é lón cña c¸c mèc qua tr¾c). §ång thêi kÕt qu¶ quan tr¾c nµy ®­îc lÊy ®Ó so s¸nh víi c¸c chu kú tiÕp theo.

61

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

c. B¶ng so s¸nh chu kú 3 víi chu kú 2, chu kú 3 so víi chu kú 1

Tõ kÕt qu¶ ®o ®¹c ngoµi thùc ®Þa, sau 3 chu kú quan tr¾c lón nhµ lµm viÖc Tæng c«ng ty vËt t­ n«ng nghiÖp ®· cã thÓ tÝnh ®­îc ®é lón, tèc ®é lón cña c«ng tr×nh nh­ b¶ng 3-2 vµ 3-3.

B¶ng 3-2

KÕt Qu¶ tÝnh to¸n ®é lón (Chu kú 3 so víi chu kú 2)

§é cao (m)

Sè TT Tªn ®iÓm Ghi chó

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Chu kú 2 8.59631 8.69007 8.48044 8.45272 8.69641 8.70301 8.64629 8.64053 8.69561 8.68690 8.67683 8.83737 8.82670 8.71776 8.69869 8.67599 8.69972 8.78042 8.65273 8.96331 Chu kú 3 8.59511 8.68880 8.47941 8.45136 8.69539 8.70208 8.64524 8.63892 8.69445 8.68598 8.67536 8.83567 8.82485 8.71624 8.69684 8.67445 8.69793 8.77903 8.65127 8.96169

M13 M10

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

M1 M2 M3 M4 M5 M6 M7 M8 M9 M10 M11 M12 M13 M14 M15 M16 M17 M18 M19 M20 Trung b×nh Smax Smin Slech §é lón (mm) S -1.20 -1.27 -1.03 -1.36 -1.02 -0.93 -1.05 -1.61 -1.16 -0.92 -1.47 -1.70 -1.85 -1.52 -1.85 -1.54 -1.79 -1.39 -1.46 -1.62 -1.39 -1.85 -0.92 -0.93 Tèc ®é lón (mm) Vs -2.77 -2.93 -2.38 -3.14 -2.35 -2.15 -2.42 -3.72 -2.68 -2.12 -3.39 -3.92 -4.27 -3.51 -4.27 -3.55 -4.13 -3.21 -3.37 -3.74 -3.20 -4.27 -2.12 -2.15

62

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

B¶ng 3-3

KÕt Qu¶ tÝnh to¸n ®é lón (Chu kú 3 so víi chu kú 1)

§é cao (m)

Sè TT Tªn ®iÓm Ghi chó

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Chu kú 1 8.59713 8.69121 8.48166 8.45352 8.69749 8.70403 8.64715 8.64058 8.69696 8.68846 8.67865 8.83906 8.82864 8.71934 8.69996 8.67783 8.70145 8.78233 8.65417 8.96523 Chu kú 3 8.59511 8.68880 8.47941 8.45136 8.69539 8.70208 8.64524 8.63892 8.69445 8.68598 8.67536 8.83567 8.82485 8.71624 8.69684 8.67445 8.69793 8.77903 8.65127 8.96169

M13 M8

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

M1 M2 M3 M4 M5 M6 M7 M8 M9 M10 M11 M12 M13 M14 M15 M16 M17 M18 M19 M20 Trung b×nh Smax Smin Slech §é lón (mm) S -2.02 -2.41 -2.25 -2.16 -2.10 -1.95 -1.91 -1.66 -2.51 -2.48 -3.29 -3.39 -3.79 -3.10 -3.12 -3.38 -3.52 -3.30 -2.90 -3.54 -2.74 -3.79 -1.66 -2.13 Tèc ®é lón (mm) Vs -2.16 -2.58 -2.41 -2.31 -2.25 -2.09 -2.05 -1.78 -2.69 -2.66 -3.52 -3.63 -4.06 -3.32 -3.34 -3.62 -3.77 -3.54 -3.11 -3.79 -2.93 -4.06 -1.78 -2.28

63

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ

Qua mét thêi gian t×m hiÓu vµ nghiªn cøu ®Ó hoµn thµnh ®å ¸n tèt nghiÖp cña

m×nh, em cã mét sè nhËn xÐt nh­ sau:

1. Trong ®å ¸n ®· nªu ra ph­¬ng ph¸p x©y dùng l­íi quan tr¾c vµ c¸c

ph­¬ng ph¸p b×nh sai th«ng th­êng ®èi víi l­íi khèng chÕ c¬ së vµ l­íi

quan tr¾c.

2. B×nh sai l­íi khèng chÕ c¬ së theo ph­¬ng ph¸p b×nh sai l­íi tù do cho

phÐp nhËn ®­îc kÕt qu¶ trùc tiÕp tõ mçi chu kú ®o. §ång thêi lo¹i trõ

®­îc ¶nh h­ëng cña sai sè sè liÖu gèc ®Õn kÕt qu¶ ®o.

3. §Ó b×nh sai l­íi c¬ së theo ph­¬ng ph¸p b×nh sai l­íi tù do th× viÖc x¸c

®Þnh ®é cao gÇn ®óng cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn kÕt ®é cao sau b×nh

sai. Do ®ã viÖc sö dông ®é cao b×nh sai cña chu kú tr­íc lµm ®é cao

gÇn ®óng cña chu kú sau cho phÐp ®Þnh vÞ l­íi trong mét hÖ ®é cao

thèng nhÊt.

4. §èi víi l­íi quan tr¾c, cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p b×nh sai kh¸c nhau, nh­

b×nh sai ®iÒu kiÖn, b×nh sai gi¸n tiÕp…. Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p b×nh sai

®iÒu kiÖn chØ øng dông ®èi víi nh÷ng m¶ng l­íi nhá, cã thÓ tÝnh to¸n

nhanh chãng. Nh­ng ®èi víi nh÷ng m¹ng l­íi lín th× ph­¬ng ph¸p b×nh

sai gi¸n tiÕp chiÕm ­u thÕ h¬n c¶ do tÝnh quy luËt, dÔ dµng lËp tr×nh trªn

m¸y tÝnh.

5. KÕt qu¶ tÝnh to¸n thùc nghiÖm ®· ®­îc kiÓm tra b»ng nhiÒu ph­¬ng

ph¸p kh¸c nhau, vµ ®Òu cho kÕt qu¶ víi ®é chÝnh x¸c nh­ nhau.

Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy

gi¸o TS.D­¬ng V©n Phong ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh tèt ®å ¸n cña m×nh!

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

Hà Nội, th¸ng 12 năm 2007

Sinh viªn thực hiện

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

NguyÔn Do·n HiÕu

64

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] Bình sai tính toán lưới trắc địa và GPS

GS.TSKH Hoàng Ngọc Hà Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật Hà Nội 2006

[2] Tính toán trắc địa và cơ sở dữ liệu

GS.TSKH Hoàng Ngọc Hà - Đại học Mỏ - địa chất 1999

[3] Cơ sở toán học xử lý số liệu trắc địa

Hoàng Ngọc Hà – Trương Quang Hiếu - Đại học Mỏ - địa chất 1999

[4] Nghiên cứu ứng dụng bình sai tự do trong lĩnh vực xử lý số liệu trắc địa

công trình - Trần Khánh - Luận án phó tiến sĩ khoa học kỹ thuật – Hà Nội

1996.

[5] Lý thuyết sai số và phương pháp bình phương nhỏ nhất

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

Phan văn Hiến – Vi Trường – Trương Quang Hiếu

65

§å ¸n tèt nghiÖp

Tr­êng §¹i häc Má - §Þa chÊt

Môc lôc

Më ®Çu………………………………………………...……………………1

Ch­¬ng 1 : Kh¸i qu¸t chung…………………………………...…………3

1.1. Kh¸i qu¸t vÒ chuyÓn dÞch biÕn d¹ng c«ng tr×nh........................3

1.2. C¸c ph­¬ng ph¸p quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh...........................6

Ch­¬ng 2 : Ph­¬ng ph¸p x©y dùng l­íi vµ xö lý sè liÖu ®o lón

c«ng tr×nh cao tÇng ……………………………………....... 9

2.1. X¸c ®Þnh ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh vµ lùa chän

chu kú ®o hîp lý.........................................................................9

2.2. ThiÕt kÕ mèc vµ l­íi khèng chÕ phôc vô ®o lón c«ng tr×nh.....12

2.3. Ph­¬ng ph¸p ®o ®¹c vµ xö lý sè liÖu ®o lón..............................21

2.4. Ph©n tÝch ®é æn ®Þnh cña c¸c mèc c¬ së....................................32

2.5. B×nh sai l­íi tù do..................................................................... 34

2.6. B×nh sai l­íi khèng chÕ c¬ së vµ l­íi ®o lón.............................37

2.7. Dù ®o¸n lón................................................................................39

Ch­¬ng 3 : Thùc nghiÖm………………………………………...………..42

3.1. §Æc ®iÓm c«ng tr×nh vµ yªu cÇu c¬ b¶n ®èi víi

c«ng t¸c ®o ®é lón.....................................................................42

3.2. ThiÕt kÕ l­íi...............................................................................43

3.3. B×nh sai l­íi c¬ së vµ l­íi quan tr¾c theo c¸c chu kú................49

KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ……………………………………………………...64

NguyÔn Do·n HiÕu

Cao ®¼ng Tr¾c ®Þa B – K49

Tµi liÖu tham kh¶o………………………………………………………...65

66