Bài 48. PHƯƠNG TRÌNH CLAPEYRON – MENDELEEV
I. MỤC TIÊU
1.Kiến thức
- Nắm được cách tính hằng số bên vế phải của phương trình trạng thái, từ đó
thu được phương trình Clapeyron – Mendeleev.
2. Kỹ năng
- Tính toán với các biểu thức tương đối phức tạp.
- Vận dụng phương trình Clapeyron – Mendeleev để giải bài tập.
B. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên
2. Học sinh
- Ôn lại các khái niệm lượng chất và mol đã học ở bài đầu chương.
- Ôn lại ba định luật về khí lý tưởng, phương trình trạng thái.
C. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
Hoạt động của giáo Hoạt động của học Bài ghi của HS
viên sinh
- Yêu cầu HS viết - Viết PTTT và áp dụng
phương trình trạng thái cho các đẳng quá trình.
và từ đó suy ra các định
luật về khí lý tưởng.
- Nhận xét câu trả lời
của HS. - Nhận xét câu trả lời
của bạn.
Hoạt động 2:Thiết lập phương trình
Hoạt động của giáo Hoạt động của học Bài ghi của HS
viên sinh
- Đặt vấn đề: 1. Thiết lập phương trình
Phương trình trạng thái Xét một khối khí có khối lượng cho biết sự phụ thuộc m và khối lượng mol µ. Khi đó,
lẫn nhau giữa ba thông số mol khí là:
số trạng thái của khí lý
m
tưởng: p, V, T. Hằng số
ở vế phải của phương
trình phụ thuộc vào khối
Nếu xét trong điều kiện chuẩn (áp suất p0 = 1atm = 1,013.105 lượng (hay số mol) của
Pa và nhiệt độ T0 = 273K) thì chất khí. Ta sẽ xác định
thể tích lượng khí trên là: hằng số này để tìm mối
3
4,22
/
mol
,0
0224
/
liên quan giữa p, V, T
l
m
mol
0
V
với khối lượng (số mol)
khí.
Thay p0, T0 và V0 vào phương
- Hướng dẫn HS trình trạng thái, ta tính được
xác định hằng số ở vế ằhng số C ở vế phải ứng với
phải của PTTT, xác lượng khí đang xét:
013,1
0224
0
định hằng số R. Từ đó
C
R
5 ,0.10. 273
Vp 0 T 0
viết thành phương trình
Clapeyron – Mendeleev.
- Tiến hành theo hướng Trong đó: - Chú ý học sinh về dẫn của GV để tìm ra
3
013,1
0224
R
31,8
đơn vị của các đại lượng pt Clapeyron -
5 ,0.10. 273
Pa K
m mol
trong biểu thức. Mendeleev.
Chú ý: Pa.m3 = (N/m2).m3 =
N.m = J
Vậy: R = 8,31 J/mol.K
R có cùng giá trị với mọi chất
khí và được gọi là hằng số chất
RC
khí.
Thay vào vế phải của
pV
RT
RT
m
PTTT:
PT này gọi là phương trình
Clapeyron – Mendeleev.
Hoạt động 3: Vận dụng, củng cố
Hoạt động của giáo Hoạt động của học Bài ghi của HS
viên sinh
- Hướng dẫn HS làm bài - Làm bài tập vận dụng 2. Bài tập vận dụng
tập vận dung trong và trả lời câu hỏi. (giải các bài tập vận
SGK. dụng trong SGK vào
vở) - Đặt câu hỏi vận dụng
kiến thức của bài học.
Hoạt động 4: Hướng dẫn làm việc ở nhà
Hoạt động của giáo Hoạt động của học Bài ghi của HS
viên sinh
- Nêu câu hỏi và bài tập - Ghi câu hỏi và bài tập
về nhà. về nhà.
- Yêu cầu HS ôn lại các - Chuẩn bị bài sau.
bài đã học trong chương
để chuẩn bị cho tiết bài
tập.
Hoạt động 2 (...phút ): BÀI TẬP VẬN DỤNG ĐỊNH LUẬT BEC-NU-LI
Hoạt động của học Hoạt động của Nội dung sinh giáo viên
Bài 3/205 SGK Bài tập 2 (vận - Lưu lượng máu đưa từ tim ra
dụng định luật
Sđm = 3cm2 A = vđm.Sđm = 30.3 = 90cm3/s Bec-nu-li)
- Lưu lượng máu trong mỗi mao vđm = 30cm/s Gọi HS tóm tắt và mạch giải bài toán Smm = 3.10–7 cm2
A’ = vmm.Smm = 0,05. 3.10–7 vmm = 0,05cm/s
A’ = 15.10–9 cm3/s Tìm số mao mạch?
- Ta biết máu từ tim ra sẽ chảy
vào trong các mao mạch nên
A = n.A’ (n : số lượng mao
9 10.6
n
mạch)
9
A A'
90 10.15
(mao
mạch)
Bài 4/205 SGK Bài tập 3 Trong ống dòng, tốc độ chất lỏng
Gọi HS tóm tắt và tỉ lệ nghịch với tiết diện ống nên Tại S1 = S có v1 =
2m/s giải bài toán tại nơi có tiết diện S2, tốc độ
nước sẽ là
p1 = 8.104 Pa
v2 = v1 . S1/S2 = 24 = 8 m/s Tại S2 = S/4 thì có
v2 và p2 bao nhiêu? Theo định luật Bec-nu-li, áp suất
toàn phần của chất lỏng tại một
2
điểm bất kỳ là một hằng số nên
2 = p2 + ½ v2
p1 + ½ v1
Áp suất của chất lỏng tại nơi có
2
2 – ½ v2
tiết diện S2 = S/4 là
p2 = p1 + ½ v1 p2 = 8.104 + ½ .4200.22 – ½ .4200.82
p2 = 5.104 (Pa)
---------- o0o ----------
