i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận án là một công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi,
các nội dung nghiên cứu và các kết luận trong luận án là trung thực, có nguồn gốc rõ
ràng.
Tác giả luận án
ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................... i
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ....................................................................................... iv
DANH MỤC BẢNG ...................................................................................................... v
DANH MỤC HÌNH ...................................................................................................... vi
PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1
1. Tính cấp thiết ............................................................................................................ 1
2. Tổng quan các công trình nghiên cứu đã công bố .................................................. 3
2a) Các công trình nghiên cứu về quản lý nguồn cung và hoạt động mua hàng ........ 3
2b) Các công trình nghiên cứu về quản lý nguồn cung và hoạt động mua hàng mặt
hàng nông sản và cà phê .................................................................................................. 7
2c) Khoảng trống nghiên cứu của luận án ................................................................ 10
3. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................ 11
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 11
5. Quy trình và phương pháp nghiên cứu ................................................................. 12
5a) Quy trình nghiên cứu. ......................................................................................... 12
5b) Khung nghiên cứu của luận án. ............................................................................. 13
5c) Phương pháp nghiên cứu..................................................................................... 14
6. Những đóng góp mới của luận án .......................................................................... 20
7. Kết cấu của luận án ................................................................................................. 20
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NGUỒN CUNG VÀ HOẠT
ĐỘNG MUA HÀNG CỦA DOANH NGHIỆP ......................................................... 23
1.1. Một số khái niệm và vấn đề liên quan đến quản lý nguồn cung và hoạt động
mua hàng của Doanh nghiệp ...................................................................................... 23
1.1.1. Quan điểm tiếp cận .......................................................................................... 23
1.1.2. Các khái niệm cơ bản ...................................................................................... 31
1.1.3. Mục tiêu, vị trí và vai trò ................................................................................. 33
1.2 Nội dung quản lý nguồn cung và hoạt động mua hàng của doanh nghiệp ..... 37
1.2.1. Quản lý nguồn cung của doanh nghiệp ........................................................... 37
1.2.2. Quản lý hoạt động mua hàng của doanh nghiệp ............................................. 50
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý nguồn cung và hoạt động mua hàng của
doanh nghiệp ….. ......................................................................................................... 60
1.3.1. Yếu tố vi mô .................................................................................................... 60
1.3.2. Yếu tố vĩ mô .................................................................................................... 64
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1.............................................................................................. 67
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGUỒN CUNG VÀ HĐ MUA HÀNG
CỦA CÁC DOANH NGHIỆP CHẾ BIẾN CÀ PHÊ TẠI VIỆT NAM .................. 68
2.1. Khái quát hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp chế biến cà
phê tại Việt Nam. ......................................................................................................... 68
2.1.1. Phân tích nguồn cung của các doanh nghiệp chế biến cà phê ........................ 68
2.1.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất, kinh doanh của các DN chế biến cà phê ......... 73
iii
2.1.3. Phân tích thị trường tiêu thụ cà phê của các DN chế biến cà phê ................... 76
2.2. Phân tích thực trạng quản lý nguồn cung và hoạt động mua hàng của các
doanh nghiệp chế biến cà phê tại Việt Nam. ............................................................. 78
2.2.1. Thực trạng quản lý nguồn cung của các DN chế biến cà phê tại Việt Nam ... 78
2.2.2. Thực trạng hoạt động mua hàng của các DN chế biến cà phê tại Việt Nam .. 85
2.2.3. Tình huống quản lý nguồn cung và hoạt động mua hàng của một số doanh
nghiệp chế biến cà phê tại Việt Nam ............................................................................. 97
2.3. Đánh giá thực trạng quản lý nguồn cung và hoạt động mua hàng của các
doanh nghiệp chế biến cà phê tại Việt Nam. ........................................................... 110
2.3.1. Những thành công ......................................................................................... 110
2.3.2. Hạn chế & nguyên nhân. ............................................................................... 113
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2............................................................................................ 121
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NGUỒN CUNG VÀ HOẠT
ĐỘNG MUA HÀNG CỦA CÁC DN CHẾ BIẾN CÀ PHÊ TẠI VIỆT NAM ..... 122
3.1. Dự báo triển vọng ngành cà phê và xu hướng quản lý nguồn cung và hoạt
động mua hàng trong doanh nghiệp chế biến cà phê. ............................................ 122
3.1.1. Dự báo triển vọng ngành cà phê thế giới và Việt Nam ................................. 122
3.1.2. Dự báo xu hướng quản lý nguồn cung và hoạt động mua hàng của doanh
nghiệp chế biến cà phê ................................................................................................ 127
3.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý nguồn cung và hoạt động mua hàng của
doanh nghiệp chế biến cà phê tại Việt Nam. ........................................................... 131
3.2.1. Nhóm giải pháp hoàn thiện quản lý hoạt động mua hàng ............................ 131
3.2.2. Nhóm giải pháp hoàn thiện quản lý nguồn cung .......................................... 140
3.2.3. Một số giải pháp khác ................................................................................... 146
3.3. Một số kiến nghị .................................................................................................. 151
3.3.1. Đối với Bộ, ngành ......................................................................................... 151
3.3.2. Đối với địa phương ....................................................................................... 153
3.3.3. Kiến nghị với hiệp hội ................................................................................... 154
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3............................................................................................ 156
KẾT LUẬN ................................................................................................................ 157
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..............................................................................................
Phụ Lục A: Phiếu khảo sát doanh nghiệp chế biến cà phê ................................................
Phụ lục B: Bảng kết quả khảo sát doanh nghiệp chế biến cà phê .....................................
Phụ lục C: Bút ký phỏng vấn .............................................................................................
Phụ lục D: Một số quan điểm về quản lý nguồn cung và hoạt động mua hàng ................
Phụ lục E: Các loại hợp đồng mua trong doanh nghiệp ....................................................
Phụ lục F: Doanh nghiệp chế biến cà phê theo các tiêu chí (địa bàn, sản xuất, tiêu thụ,
doanh số bán cà phê, năm 2020) .......................................................................................
iv
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
STT
Từ viết tắt
Viết đầy đủ
Nghĩa
Tiếng Anh
1
CFT
Cross functional team
Chức năng chéo
2
ERP
Enterprise Resource
Planning
Hoạch định nguồn
lực doanh nghiệp
3
EVFTA
European Vietnam Free Trade
Agreement
Hiệp định thương
mại tự do EU và Việt
Nam
4
FTA
Free trade agreement
Hiệp định tự do
thương mại
5
GDP
Gross Domestic Product
Tổng sản phẩm quốc
nội
6
ICO
International Coffee
Organization
Tổ chức cà phê thế
giới
7
JIT
Just in time
Đúng thời điểm
8
RFA
Request for Proposal
Đề xuất chào hàng
TCO
Total cost of ownership
Tổng chi phí sở hữu
9
TQM
Total Quality Management
Quản lý chất lượng
toàn diện
10
ICO
International Coffee
Organization
Tổ chức cà phê thế
giới
11
VCCI
Vietnam Chamber of
Commerce and Industry
Phòng Thương mại
và Công nghiệp Việt
Nam
12
WTO
World Trade Organization
Tổ chức thương mại
quốc tế
Tiếng Việt
13
CNTT
Công nghệ thông tin
14
DN
Doanh nghiệp
15
DNCB
Doanh nghiệp chế biến
16
KH-CN
Khoa học – Công nghệ
17
HĐ
Hoạt động
18
HTX
Hợp tác xã
19
NCC
Nhà cung cấp
20
NN&PTNT
Nông nghiệp và phát triển nông thôn
21
QLNC
Quản lý nguồn cung
22
TCVN
Tiêu chuẩn Việt Nam
23
TNHH
Trách nhiệm hữu hạn
24
XK
Xuất khẩu
v
DANH MỤC BẢNG
Bảng 0.1: Mô tả mẫu khảo sát ....................................................................................... 19
Bảng 1.1: Lịch sử phát triển của mua hàng ................................................................... 23
Bảng 1.2: Sự phát triển của các bậc mua hàng .............................................................. 28
Bảng 1.3: Vị trí các phương thức mua trong quá trình mua hàng ................................. 56
Bảng 2.1: Diện tích và sản lượng cà phê Việt Nam giai đoạn 2018-2021 ...................... 68
Bảng 2.2: Vùng sản xuất cà phê Việt Nam năm 2021 .................................................... 69
Bảng 2.3: Cơ cấu cà phê vối và cà phê chè ở Việt Nam (2021) ..................................... 69
Bảng 2.4: Tình hình sản xuất cà phê có chứng nhận đến năm 2020 ............................. 72
Bảng 2.5: Tỷ lệ sản phẩm chế biến cà phê của DNCB ................................................. 73
Bảng 2.6: Đặc điểm doanh nghiệp chế biến cà phê theo sản phẩm đầu ra ................... 75
Bảng 2.7: Bộ phận phụ trách công tác mua & quản lý nguồn cung .............................. 78
Bảng 2.8: Bộ phận chức năng khác phụ trách công tác mua hàng và QLNC ............... 79
Bảng 2.9: Các loại rủi ro DNCB cà phê thường gặp phải ............................................. 80
Bảng 2.10: Đặc điểm nhà cung cấp cà phê thô cho DNCB cà phê ............................... 82
Bảng 2.11. Mức độ quan trọng các tiêu chuẩn lựa chọn nhà cung cấp ......................... 82
Bảng 2.12: Số lượng nhà cung cấp doanh nghiệp thu mua trong một vụ ..................... 83
Bảng 2.13: Lý do thay đổi nhà cung cấp của DNCB cà phê ......................................... 83
Bảng 2.14: Cách thức duy trì và phát triển với DNCB của nhà cung cấp chính .......... 84
Bảng 2.15: Thời gian hợp tác nhà cung cấp cà phê lớn của DNCB cà phê .................. 85
Bảng 2.16: Tiêu chuẩn kỹ thuật chất lượng cà phê ....................................................... 85
Bảng 2.17: Phương pháp kiểm soát chất lượng cà phê của DNCB ............................... 86
Bảng 2.18: Tầm quan trọng khả năng đáp ứng số lượng của nhà cung cấp .................. 87
Bảng 2.19: Mức độ quan trọng các bước quá trình mua hàng DNCB cà phê ............... 93
Bảng 2.20: Hình thức đặt hàng mua cà phê thô của DNCB .......................................... 96
Bảng 2.21: Giới thiệu tóm tắt công ty TNHH Vĩnh Hiệp .................................................. 98
Bảng 2.22: Giới thiệu tóm tắt công ty TNHH Nosavi ...................................................... 106
Bảng 2.23: Mức độ khó khăn hiện nay của DNCB cà phê ......................................... 113
Bảng 2.24: Doanh thu 3 năm gần đây của DNCB cà phê tại Việt Nam ..................... 114
Bảng 3.1: Dự báo sản lượng tiêu thụ nội địa .............................................................. 126