BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THÀNH ĐÔNG
HOÀNG MẠNH LINH
TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT
BUỘC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH PHƯỚC
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 8. 34. 04. 10
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÀNH QUẢN LÝ KINH TẾ
HẢI DƯƠNG - NĂM 2020
Công trình được hoàn thành tại:
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THÀNH ĐÔNG
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Thanh Hồng
Phản biện 1: PGS, TS. Phạm Quý Thọ
Phản biện 2: TS. Phạm Ngọc Thắng
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sỹ, Trường Đại học
Thành Đông
Địa điểm: Nhà B.
Trường Đại học Thành Đông.
Số 03, đường Vũ Công Đán, phường Tứ Minh, thành phố Hải Dương.
Thời gian: vào hồi 15 giờ 30 phút ngày 15 tháng 01 năm 2021
Có thể tìm hiểu luận văn tại thư viện: Trường Đại học Thành Đông
hoặc trên Website Phòng QLĐT Sau đại học & HTQT,
Trường Đại học Thành Đông
1
- Đề tài nghiên cứu Tên đề tài “Tăng cường quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc
trên địa bàn tỉnh Bình Phước”
- Thời gian từ 2017 đến 2019
1. Tính cấp thiết của đề tài
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là chính sách lớn giữ vai trò trụ cột trong hệ thống an
sinh xã hội của đất nước. Nhiệm vụ chủ yếu của chính sách BHXH là tổ chức thực hiện
tốt các chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất, khám
chữa bệnh BHYT, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động và nhân dân trên phạm vi cả
nước.
Những năm vừa qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, sự
phối hợp của các bộ, ngành ở trung ương và cấp ủy Đảng chính quyền địa phương, công
tác BHXH đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, đối tượng tham gia BHXH không
ngừng được mở rộng và không ngừng tăng cao, nguồn thu BHXH tăng nhanh qua các
năm.
Có thể nói quản lý thu BHXH bắt buộc là một trong những công tác trọng yếu của
ngành. Thu BHXH bắt buộc chính là cơ sở đầu tiên để thực hiện các quyền lợi cho người
lao động bởi quỹ BHXH được thiết lập trên cơ sở đầu tiên để thực hiện các quyền lợi cho
người lao động bởi quỹ BHXH được thiết lập trên cơ sở đóng góp của người lao động, sự
hỗ trợ của ngân sách Nhà nước và lợi nhuận do đầu tư quỹ sinh lời. Nhận thức được tầm
quan trọng của công tác thu đối với việc bảo toàn nguồn quỹ và xác lập cơ sở giải quyết
chế độ cho người lao động. Ngay từ khi thành lập, BHXH đã tập trung chỉ đạo thực hiện
tốt công tác thu và quản lý thu, mở rộng đối tượng tham gia BHXH theo quy định của
pháp luật.
Tuy đạt được những thành tựu đáng kể, song trên thực tế hoạt động BHXH ở Việt
Nam còn nhiều hạn chế, nhất là ở công tác quản lý thu BHXH bắt buộc từ đó ảnh hưởng
đến việc thực hiện chế độ, chính sách BHXH cho người lao động nói chung và việc thực
hiện công tác quản lý thu BHXH nói riêng. Mức độ bao phủ đối tượng lao động còn thấp.
Với việc huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực của toàn ngành BHXH,
nhưng đến hết năm 2013, mới có gần 11 triệu người tham gia BHXH, bằng 20,2% lực
lượng lao động. Nếu không có giải pháp mạnh, khó có thể đạt được mục tiêu của Nghị
quyết số 21/NQ – TW của Bộ Chính trị đến năm 2020 đạt 50% lực lượng lao động tham
gia BHXH.
2
Hiện nay, tình trạng vi phạm pháp luật như trốn đóng, nợ đóng BHXH diễn ra khá
phức tạp, có nhiều doanh nghiệp thành lập, sử dụng lao động nhưng trốn đóng hoặc khi
trích khoản đóng của người lao động lại kéo dài thời gian làm ảnh hưởng đến quyền lợi
chính đáng của người lao động. Một trong những nguyên nhân cơ bản là công tác quản lý
thu BHXH bắt buộc chưa thực sự phù hợp. Đối với hiện trạng này, Bình phước không
phải là ngoại lệ. Trước thực tế đó, với tư cách là một cán bộ đang làm trong lĩnh vực
BHXH của tỉnh Bình Phước, nhận thấy vấn đề thu BHXH bắt buộc tại cơ sở vẫn còn
nhiều hạn chế, để góp phần khắc phục được những hạn chế, bất cập, đồng thời xây dựng
một cơ chế thu, chi BHXH hợp lý, hiệu quả, tôi quyết định lựa chọn đề tài “Tăng cường
quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn tỉnh Bình Phước” làm đề tài tốt
nghiệp luận văn thạc sĩ kinh tế của mình.
2. Mục tiêu của nghiên cứu
2.1 Mục tiêu tổng quát
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý thu BHXH bắt buộc sẽ đánh giá
thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng tới hoạt động quản lý thu BHXH bắt buộc giai đoạn
2016 - 2018. Từ đó đề xuất các giải pháp tăng cường quản lý thu BHXH bắt buộc tại tỉnh
Bình Phước trong thời gian tới.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Góp phần hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý thu BHXH bắt buộc.
- Đánh giá thực trạng và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý thu BHXH
bắt buộc tại tỉnh Bình Phước.
- Đề xuất các giải pháp tăng cường quản lý thu BHXH bắt buộc tại tỉnh Bình
Phước.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1 Đối tượng nghiên cứu
Các vấn đề liên quan đến quản lý thu BHXH bắt buộc trên địa bàn tỉnh Bình
Phước.
3.2 Phạm vi nghiên cứu
3.2.1 Phạm vi không gian
Nghiên cứu trên địa bàn tỉnh Bình Phước. Điều tra khảo sát 2 địa điểm:
- Thành Phố Đồng Xoài, Lý do chọn: Đại diện cho các khu đô thị
- Huyện Đồng Phú: Đại diện cho các huyện của tỉnh Bình Phước
3
3.2.2 Phạm vi thời gian
Nghiên cứu thực trạng quản lý thu BHXH bắt buộc trên địa bàn tỉnh Bình Phước
trong thời gian từ năm 2016 - 2018; dữ liệu khảo sát các đối tượng nghiên cứu năm 2019
và đề xuất giải pháp tăng cường quản lý thu BHXH bắt buộc trên địa bàn tỉnh Bình
Phước đến năm 2025.
3.2.3 Phạm vi nội dung
Tập trung vào vấn đề thu BHXH bắt buộc tại BHXH tỉnh Bình Phước. Luận văn
tập trung nghiên cứu các vấn đề về quản lý thu, nộp BHXH bắt buộc của người lao động,
người sử dụng lao động và cơ quan BHXH, các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý thu BHXH
bắt buộc, đối tượng nộp BHXH bắt buộc, phương thức thu, quy trình tổ chức quản lý thu,
nguyên nhân trốn tránh nộp BHXH bắt buộc.
4. Nghiên cứu được tiến hành theo phương pháp
4.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp bao gồm cả định tính và định
lượng. Đối với các phương pháp nghiên cứu được chọn. Đề tài chọn phương pháp nghiên
cứu xuôi thời gian (Longititudinal study).
Đề tài sử dụng 2 phương pháp thu thập thông tin dữ liệu
1- Thu thập dữ liệu thứ cấp
Bao gồm các kết quả nghiên cứu trong và ngoài nước đã được công bố trên
các phương tiên thông tin đại chúng; bao gồm: các văn bản quy phạm pháp luật, các công
trình nghiên cứu về vấn đề quản lý thu BHXH bắt buộc, các công trình luận án tiến sĩ,
giáo trình, bài báo, tạp chí chuyên ngành, đề tài nghiên cứu khoa học, sách tham khảo,
các thông tin trên phương tiện thông tin đại chúng, các bản báo cáo quản lý thu BHXH
bắt buộc trên địa bàn tỉnh Bình Phước.
2- Thu thập dữ liệu sơ cấp
Thu thập thông tin từ phỏng vấn, khảo sát về quản lý thu BHXH bắt buộc trên địa
bàn tỉnh Bình Phước bằng các bảng câu hỏi bán cấu trúc chuẩn bị sẵn.
Sử dụng hệ thống các chỉ tiêu thống kê để phân tích sự biến động và các yếu tố
ảnh hưởng đến hiệu quả khai thác đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn
tỉnh Bình Phước như dân số, mật độ dân số, giới tính, trình độ học vấn, việc làm
thông qua số liệu niên giám thống kê từ năm 2017 đến 2019, tiến hành khảo sát bằng
cách phát phiếu điều tra với bảng câu hỏi đã được thiết kế sẵn với nội dung cụ thể, chi tiết.