TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN
1. Cơ sở lý luận của luận văn
Trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế (điển hình là hội nhập WTO
và TTP), sự cạnh tranh trên thị trường tài chính đang diễn ra vô cùng căng thẳng và khốc
liệt. Cùng với đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng giai đoạn 2016- 2020,
NHNN tiếp tục khuyến khích, tạo thuận lợi cho các tổ chức tín dụng sáp nhập, xử lý dứt
điểm các tổ chức tín dụng yếu kém thì hoạt động ngân hàng hiệu quả đang là mục tiêu
hàng đầu đối với các ngân hàng thương mại tại Việt Nam hiện nay.
Không nằm ngoài bối cảnh chung của toàn ngành ngân hàng, Techcombank với
những nỗ lực và mục tiêu đề ra trong chiến lược năm năm tới (2016-2020), tiếp tục giữ
vững thị phần, tăng trưởng tín dụng đều mỗi năm và phát triển nhiều sản phẩm dịch vụ
mới nhằm đa dạng hóa các hoạt động sinh lời của mình. Để mục tiêu tăng trưởng và phát
triển bền vững, điều kiện cần và đủ là vừa song song phát triển tín dụng mới, vừa quản trị
danh mục hiện tại một cách hiệu quả, giảm thiểu rủi ro. Với cơ cấu danh mục sử dụng
vốn 70%-75% là danh mục cho vay, thì hoạt động quản trị nhóm danh mục này được
xem là biện pháp quan trọng nhằm đạt được mục tiêu cũng như chiến lược lâu dài mà
ngân hàng Techcombank đã đề ra.
Trong thời gian qua hoạt động quản trị danh mục cho vay đã được ngân hàng
Techcombank áp dụng rất nhiều biện pháp từ ban hành các chính sách, thay đổi cơ cấu
mô hình tổ chức, tới việc xây dựng các mô hình quản trị hiện đại nhằm quản trị được
danh mục cho vay hiệu quả, cải thiện danh mục cho vay và giảm thiểu được rủi ro. Tuy
nhiên, bên cạnh các thành tựu đạt được, công tác quản trị vẫn còn một số vấn đề hạn chế
và hiệu quả chưa thực sự đúng với kỳ vọng đề ra, như: rủi ro vẫn tập trung cao ở một số
nhóm ngành, sản phẩm và phân vùng địa lý,.... Do đó, để hoạt động quản trị danh mục
cho vay đi đúng định hướng của ngân hàng, yêu cầu cấp bách đặt ra là phải tăng cường
quản trị danh mục một cách hiệu quả nhất.
Kết luận, từ mong muốn hiểu rõ về thực trạng danh mục cho vay tại ngân hàng
Techcombank và chỉ ra những điểm hạn chế trong công tác quản trị đang triển khai, từ đó
đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động quản trị danh mục cho vay theo định
hướng chiến lược của ngân hàng, cũng như phù hợp với xu hướng phát triển chung của
kinh tế tài chính Việt Nam, tôi chọn đề tài “Tăng cường công tác quản trị danh mục cho
vay tại ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam” để làm đề tài nghiên cứu luận văn của
mình
Luận văn hướng tới mục tiêu tổng quát là hệ thống hóa lại cơ sở lý thuyết về quản
trị danh mục cho vay, thực trạng danh mục cho vay tại Ngân hàng thương mại cổ phần
Kỹ thương Việt Namvà đưa ra các đề xuất, kiến nghị để nâng cao và hoàn thiện công tác
quản trị danh mục tại ngân hàng.
Ngoài lời mở đầu và kết luận, luận văn nghiên cứu có kết cấu gồm 3 phần:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về quản trị danh mục cho vay của ngân hàng
thương mại
Chương 2: Thực trạng công tác quản trị danh mục cho vay tại ngân hàng thương
mại cổ phần kỹ thương Việt Nam
Chương 3: Giải pháp tăng cường quản trị danh mục cho vay tại ngân hàng thương
mại cổ phần kỹ thương Việt Nam
Để giải quyết các vấn đề đặt ra, luận văn sử dụng nguồn dữ liệu từ nguồn báo cáo
hàng năm củaNgân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam từ năm 2009 – 2015, và kết hợp với
tình hình thực hiện các chính sách tín dụng, các biện pháp quản trị danh mục được thực
hiện tại Ngân hàng.
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác quản trị danh mục cho vay tại Ngân
hàng thương mại cổ phần kỹ thương Việt Nam
2. Nội dung luận văn
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về quản trị danh mục cho vay của ngân hàng
thương mại. Nội dung chương nghiên cứu các lý luận chung về hoạt động cho vay, danh
mục cho vay, quản trị danh mục cho vay và tìm hiểu về quy trình quản trị danh mục cho
vay của Ngân hàng thương mại.
Hoạt động cho vay là một phần quan trọng trong hoạt động tín dụng của ngân
hàng. Cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó bên cho vay giao hoặc cam kết giao cho
khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất
định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi. Hoạt động cho vay chỉ
xảy ra khi một bên có nhu cầu vay vốn (cầu về vốn) và một bên có nhu cầu cho vay do
thừa nguồn tiền nhàn rỗi (cung về vốn). Các bên tham gia trong hoạt động cho vay
gồm: bên cho vay, bên vay và cơ quan quản lý nhà nước.
Tập hợp kết quả của hoạt động cho vay của Ngân hàng sẽ tạo thành danh mục cho
vay. Danh mục cho vay sẽ được sắp xếp và phân chia theo các tiêu chí như: đối tượng
vay (gồm khách hàng cá nhân, khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ, khách hàng doanh
nghiệp lớn...), thời hạn vay (ngắn hạn, trung hạn, dài hạn), phương pháp cho vay (vay
món, vay theo hạn mức...), tính chất đảm bảo khoản vay (vay có tài sản đảm bảo hoặc
không có tài sản đảm bảo), mục đích vay vốn (cho vay kinh doanh và cho vay tiêu dùng),
...
Trong hoạt động cho vay của các ngân hàng, quản trị danh mục cho vay là một
yếu tố rất quan trọng. Một cách khái quát có thể hiểu quản trị danh mục cho vay là một
phương thức quản trị kinh doanh ngân hàng, bao gồm bốn bước:
Bước 1: xác định mục tiêu và thiết lập danh mục cho vay.
Bước 2: xây dựng các chính sách thực thi.
Bước 3: tổ chức thực hành và giám sát danh mục cho vay.
Bước 4: điều chỉnh danh mục cho vay nhằm đạt các mục tiêu kinh doanh đã được hoạch
định của ngân hàng.
Nếu đối tượng của quản trị giao dịch cho vay là từng khoản cho vay với mục tiêu
là tối đa hóa lợi nhuận và tối thiểu hóa rủi ro thì đối tượng của quản trị danh mục cho vay
là tỷ trọng và cơ cấu các loại cho vay trong tổng danh mục.
Các nhân tố ảnh hưởng tới quản trị danh mục cho vay bao gồm:
Nhân tố chủ quan: nhận thức và quan điểm của ngân hàng trong việc quản trị danh
mục cho vay, chất lượng nguồn nhân lực, quy mô hoạt động kinh doanh của ngân
hàng, công nghệ thông tin của ngân hàng.
Nhân tố khách quan: nhân tố thị trường và sự điều tiết của ngân hàng nhà nước.
Chương 2: Thực trạng công tác quản trị danh mục cho vay tại Ngân hàng TMCP Kỹ
thương Việt Nam.
Chương 2 giới thiệu về đặc điểm cơ cấu bộ máy tổ chức và tình hình danh mục
cho vay của ngân hàng. Trong đó, năm 2016, ngân hàng đã có điều chỉnh lớn trong cơ
cấu bộ máy tổ chức với hy vọng sẽ mang lại những thành tựu đáng kể trong hoạt động
ngân hàng nói chung, cũng như quản trị danh mục cho vay nói riêng. Thay đổi có tác
động lớn nhất là từ khối chiến lược phát triển và khối quản trị rủi ro.
Chương 2 cũng đã đi sâu vàophân tích công tác quản trị danh mục cho vay với
khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng theo bốn bước của quy trình chung:
Bước 1: xác định mục tiêu, xây dựng kế hoạch được thực hiện thông qua việc phân tích
tình hình kinh tế vĩ mô, phân tích vi mô về thị trường và đối thủ cạnh tranh ở bộ phận
chiến lược và nghiên cứu thị trường và khối kinh doanh. Dựa theo các phân tích chung về
kinh tế vi mô và vĩ mô, Ban lãnh đạo ngân hàng nghiên cứu và đưa ra định hướng, mục
tiêu phát triển của ngân hàng trong năm tới, tập trung vào tổng danh mục cho vay, tỷ lệ
nợ quá hạn, hướng phát triển các ngành nghề, các giới hạn....
Bước 2: xây dựng chính sách thực thi. Dựa theo kế hoạch đã được Ban lãnh đạo thông
qua, Bộ phận Chính sách thuộc Khối quản trị rủi ro là đầu mối soạn thảo, ban hành các
chính sách nhằm thực hiện quản trị danh mục cho vay. Các chính sách được ban hành bao
gồm: chính sách về khẩu vị rủi ro, chính sách về phân loại nợ và trích lập dự phòng,
chính sách về hạn chế cấp tín dụng....
Bước 3: giám sát danh mục cho vay. Công tác giám sát danh mục cho vay tại Ngân hàng
được phân tích qua nội dung: quản trị theo ba tuyến phòng thủ, quy trình giám sát danh
mục cho vay.
Quản trị theo ba tuyến phòng thủ. Tại Techcombank, quản trị danh mục cho vay nói
chung và với khách hàng doanh nghiệp nói riêng được thực hiện theo ba tuyến phòng thủ,
trong đó mỗi tuyến phòng thủ sẽ có trách nhiệm quản lý và kiểm soát rủi ro cụ thể. Tuyến
phòng thủ thứ nhất là các khối kinh doanh, bán hàng, các chuyên viên khách hàng, chi
nhánh...là nơi hình thành các danh mục cho vay. Tuyến phòng thủ thứ hai là khối quản trị
rủi ro, khối tuân thủ, quản trị rủi ro hoạt động và pháp chế. Tuyến phòng thủ thứ ba là bộ
phận kiểm toán nội bộ. Với việc hình thành ba tuyến phòng thủ, đã giúp Techcombank
thực hiện được yếu tố rất quan trọng là đảm bảo được tính độc lập trong khâu kiểm định,
kiểm soát hoạt động ngân hàng nói chung và hoạt động cho vay nói riêng, giúp cho các
bộ phận nâng cao được tính tuân thủ, nghiêm túc trong mọi hoạt động. Đồng thời, công
tác quản trị được thực hiện xuyên suốt từ khi bắt đầu giải ngân (tại đơn vị) đến việc quản
trị sau vay và thu hồi nợ.
Quy trình giám sát danh mục cho vay. Với tất cả các khách hàng của Techcombank,
ngân hàng đều thực hiện giám sát danh mục cho vay bắt đầu từ khi khách hàng có phát
sinh nghĩa vụ nợ, và đều thực hiện qua các công đoạn gồm: kiểm tra từng khoản vay
trong danh mục, phân loại nợ, trích lập dự phòng, và xử lý rủi ro. Tuy nhiên, nội dung
thực hiện bên trong các công đoạn khi giám sát danh mục với khách hàng doanh nghiệp
có những khác biệt so với khách hàng cá nhân. Ngoài ra, với khách hàng doanh nghiệp,
Techcombank còn thực hiện giám sát danh mục cho vay thông qua hệ thống xếp hạng nội
bộ và hệ thống cảnh báo sớm (EWS).
Bước 4: điều chỉnh danh mục. Hiện tại, Techcombank mới chỉ dừng lại ở phương pháp
điều chỉnh danh mục thông thường, bằng việc giảm dư nợ thông qua việc tích cực thu hồi
nợ hoặc hạn chế phát vay mới với loại hình cần giảm, tăng dư nợ/khuyến khích mở rộng
cho vay với các khách hàng thuộc loại hình vay hoặc xử lý khoản vay bằng dự phòng, và
bán VAMC.
Với những biện pháp triển khai như trên, thời gian qua Ngân hàng bước đầu đã thu
được những kết quả trong công tác quản trị danh mục cho vay, cụ thể:
Xây dựng và phát triển được hệ thống dữ liệu lớn (5 năm) gồm khá nhiều thông tin dữ
liệu thô về khách hàng: thông tin về chất lượng tín dụng, thông tin về tài sản đảm bảo,
thông tin về vùng miền, ....