TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SỸ
I. Tính cấp thiết của đề tài
“Ngân hàng là một doanh nghiệp kinh doanh tiền tệ - tín dụng - loại hình
kinh doanh chứa đựng nguy cơ rủi ro cao, rủi ro là một bộ phận hợp thành trong
cơ chế kinh doanh của ngân hàng” (Phan Thị Thu Hà,2013). Trong các hoạt
động kinh doanh của ngân hàng, kinh doanh tín dụng mang lại nguồn lợi nhuận
lớn nhất. Tuy nhiên, rủi ro tín dụng (RRTD) cũng là rủi ro lớn nhất trong các loại
rủi ro, có thể gây thiệt hại nặng nề cho các ngân hàng thương mại (NHTM),
thậm chí làm phá sản ngân hàng. Vì thế, hạn chế khả năng gây ra rủi ro tín dụng
luôn là mối quan tâm hàng đầu của các NHTM.
“Quá trình hội nhập kinh tế Quốc tế đã và đang mang lại nhiều cơ hội
cũng như thách thức đối với hệ thống NHTM Việt Nam, đòi hỏi hệ thống
NHTM Việt Nam phải đổi mới cả về chất và lượng. Sau hơn 20 năm hoạt
động, Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam đã vượt qua những khó khăn thử
thách của thị trường, từng bước lớn mạnh và tạo vị thế trên thị trường tài
chính – ngân hàng Việt Nam, đóng góp một phần vào sự phát triển chung của
đất nước. Tuy nhiên, hoạt động kinh doanh của ngân hàng hiện còn bộc lộ
nhiều hạn chế, đặc biệt trong lĩnh vực tín dụng – hoạt động đem lại thu nhập
chủ yếu cho ngân hàng: Chất lượng tín dụng chưa cao (tỷ lệ nợ xấu của ngân
hàng tăng từ 1,81% năm 2013 tăng lên 2,01% vào năm 2015; nợ quá hạn của
ngân hàng cũng tăng trong 3 năm qua, từ 415,701 tỷ đồng lên 505,294 tỷ
đồng trong 3 năm 2013 – 2015) quản trị rủi ro tín dụng chưa hoàn thiện, sản
phẩm tín dụng chưa đa dạng, cơ chế cho vay còn nhiều bất cập, cơ cấu cho
vay chưa hợp lý.... Điều đó làm cho cho Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam
phải đối mặt với nhiều rủi ro, ảnh hưởng tiêu cực tới hiệu quả kinh doanh
chung của ngân hàng. Thực tế đó đòi hỏi phải có những nghiên cứu mang tính
hệ thống và sâu sắc nhằm tìm ra biện pháp giảm thiểu rủi ro trong hoạt động
tín dụng của Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam, góp phần đảm bảo sự phát
triển bền vững của ngân hàng.”
Từ những đòi hỏi của thực tiễn, đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng tại
Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam Việt Nam (VIB)” được lựa chọn
nghiên cứu.
II. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu: “Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực
tiễn về quản trị rủi ro trong hoạt động tín dụng tại các ngân hàng thương mại
ở nước ta, luận văn đề xuất phương hướng và giải pháp chủ yếu nhằm hoàn
thiện quản trị RRTD tại Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam trong những
năm tới.
Nhiệm vụ nghiên cứu:
Thứ nhất, làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn cơ bản về quản trị
RRTD của NHTM.
Thứ hai, phân tích, đánh giá thực trạng quản trị RRTD tại Ngân hàng
TMCP Quốc tế Việt Nam, chỉ ra những mặt thành công, hạn chế và nguyên
nhân.
Thứ ba, đề xuất giải pháp nhằm tăng cường quản trị RRTD tại Ngân
hàng TMCP Quốc tế Việt Nam.”
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận văn là quản trị
RRTD tại ngân hàng thương mại.
Phạm vi nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu quản trị RRTD tại Ngân hàng TMCP
Quốc tế Việt Nam.
Trong luận văn, thuật ngữ “tín dụng” được tiếp cận nghiên cứu theo
nghĩa hẹp, tức là chỉ nghiên cứu hoạt động cho vay.
Về thời gian, nghiên cứu thực trạng cho giai đoạn từ năm 2013 đến năm
2015, các giải pháp được đề xuất cho giai đoạn 2016 - 2020.
IV. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu vấn đề, tác giả đã sử dụng những phương
pháp nghiên cứu sau: Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp; Phương pháp
phân tích số liệu gồm: Phương pháp thống kê mô tả; Phương pháp so sánh.
V. Đóng góp mới về khoa học của luận văn
Luận văn có những đóng góp chủ yếu sau:
- Khái quát được những vấn đề lý luận cơ bản về QTRRTD quản trị
RRTD tại các NHTM.
- Rút ra được một số bài học cho Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam từ
kinh nghiệm hạn chế RRTD của một số NHTM trong và ngoài nước.
- Phân tích, đánh giá được thực trạng quản trị RRTD tại Ngân hàng
TMCP Quốc tế Việt Nam, chỉ ra những thành công, hạn chế và nguyên
nhân chủ yếu.
- Đề xuất được phương hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn
thiện quản trị RRTD tại Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam.
VI. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài luận văn
- Ý nghĩa lý luận:
Kết quả nghiên cứu của đề tài luận văn góp phần nhất định trong việc
hoàn thiện cơ sở lý luận về quản trị RRTD tại NHTM trong điều kiện hiện
nay ở nước ta.
- Ý nghĩa thực tiễn:
“Các đề xuất của luận văn góp phần hoàn thiện quản trị RRTD tại Ngân
hàng TMCP Quốc tế Việt Nam trong những năm tới. Đồng thời, là tài liệu
tham khảo hữu ích đối với cán bộ trực tiếp làm “công tác tín dụng cũng như
cán bộ quản trị” tại các chi nhánh Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam và các
NHTM nói chung ở nước ta.”
VII. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu luận
văn gồm 3 chương sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản trị rủi ro tín dụng tại ngân
hàng thương mại.
Chương 2: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại
cổ phần Quốc tế Việt Nam.
Chương 3: Giải pháp tăng cường quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng
thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam.
VIII. Nội dung bài viết
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý rủi ro tín dụng tại
ngân hàng thương mại
Chương 1 trình bày những cơ sở lý thuyết chung về quản trị rủi ro tín
dụng của ngân hàng thương mại.
- Rủi ro thường hàm chứa trong nó khả năng gây tổn thất và có thể xảy
ra đối với tất cả các lĩnh vực trong đời sống kinh tế - xã hội, đặc biệt là tài
chính. “Rủi ro tín dụng là khả năng xảy ra những tổn thất mà ngân hàng phải
chịu do khách hàng vay không trả đúng hạn, không trả, hoặc không trả đầy đủ
vốn và lãi.”
- “Bản chất của rủi ro tín dụng bao gồm: Rủi ro tín dụng gắn liền với
hoạt động quan trọng nhất, có quy mô lớn nhất của ngân hàng thương mại –
hoạt động tín dụng. Nhiều quan điểm nhất trí rằng rủi ro tín dụng là “bạn
đường” trong kinh doanh, có thể đề phòng, hạn chế chứ không thể loại trừ.”
- Rủi ro tín dụng gồm có 2 loại là: Rủi ro hệ thống và Rủi ro phi hệ
thống
- Rủi ro tín dụng để lại nhiều hậu quả:
+ Đối với ngân hàng: Rủi ro tín dụng làm giảm lợi nhuận của ngân hàng;
Rủi ro tín dụng làm giảm khả năng thanh toán của ngân hàng; Rủi ro tín dụng
làm giảm uy tín của ngân hàng; Rủi ro tín dụng là nguy cơ dẫn đến phá sản
ngân hàng và đe dọa sự ổn định của toàn bộ hệ thống ngân hàng
+ Đối với khách hàng: Khi rủi ro tín dụng xảy ra, đối với bản thân chủ
thể đi vay thì cơ hội tiếp cận vốn rất là hạn chế và gần như là không có; Đối
với các chủ thể đi vay khác sau này cơ hội tiếp cận vốn cũng rất hạn chế; Các
khách hàng gửi tiền vào ngân hàng có nguy cơ không thu hồi được khoản tiền
gửi và lãi nếu như các ngân hàng lâm vào tình trạng phá sản.
+ Đối với nền kinh tế - xã hội: Hệ thống ngân hàng có mối quan hệ chặt
chẽ với nền kinh tế, là kênh thu hút và cung cấp tiền cho các tổ chức, doanh
nghiệp và cá nhân trong nền kinh tế. Do đó, “rủi ro tín dụng” có “ảnh hưởng
trực tiếp đến nền kinh tế.”
- Có nhiều nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng:
+ Nguyên nhân thuộc về ngân hàng là do: “Công tác kiểm tra nội bộ
lỏng lẻo; Cán “bộ thiếu đạo đức và trình độ chuyên môn nghiệp vụ kém”,
Thiếu sự giám sát, quản lý nợ sau khi vay, Sự hợp tác của các ngân hàng
thương mại thiếu chặt chẽ; “Không có sẵn những thông tin cần thiết cho quá
trình ra quyết định tín dụng”