Quy định mới trong cho vay đầu tư, kinh doanh
chứng khoán
1. Tổng dư nợ được sử dụng cho vay, chiết khấu giấy tờ có giá
Đây là điểm mới quan trọng nhất và có tác động lớn nhất đến thị trường
chứng khoán ảm đạm hiện nay. Tổng dư nợ được sử dụng cho vay, chiết
khấu giấy tờ có giá của các tổ chức tín dụng tăng từ dưới 3% tổng dư nợ tín
dụng lên 20% vốn điều lệ của TCTD. Như vậy, so với CT 03 mức cho vay
này tăng 17%. Hi vọng việc nới rộng giới hạn trên sẽ là một "thần chất" vực
dậy và kích đẩy thị trường chứng khoán Việt Nam khởi sắc trong năm mới
này.
2. Đối tượng thuộc đầu tư, kinh doanh chứng khoán
Đối tượng thuộc đầu tư, kinh doanh chứng khoán cũng được mở rộng so với
CT 03. Theo đó, đối tượng là người lao động mua cổ phần lần đầu trong các
công ty nhà nước chuyển đổi thành công ty cổ phần và khách hàng vay vốn
để góp vốn, mua cổ phần, mua chứng chỉ quỹ của quỹ đầu tư chứng khoán
cũng thuộc đối tượng đầu tư, kinh doanh chứng khoán. Việc mở rộng đối
tượng trên vô hình chung thu hẹp giới hạn của tổng dư nợ được sử dụng để
cho vay đầu tư, kinh doanh chứng khoán. Đặc biệt, đối tượng là người lao
động mua cổ phần lần đầu của công ty nhà nước chuyển đổi thành công ty
cổ phần sẽ gây khó khăn cho người lao động khi thực hiện quyền của mình
đối với công ty nhà nước.
3. Điều kiện của các TCTD để tiến hành cho vay, chiết khấu giấy tờ có
giá đầu tư, kinh doanh chứng khoán
Trước đây, CT 03 không nêu rõ điều kiện để các tổ chức tín dụng thực hiện
nghiệp vụ cho vay, chiết khấu để đầu tư, kinh doanh chứng khoán. Các tổ
chức tín dụng chỉ buộc phải thực hiện các nghiệp vụ này theo quy định của
pháp luật hiện hành nhưng đến nay, QĐ 03 chỉ rõ 05 điều kiện buộc các tổ
chức tín dụng phải có đầy đủ mới được thực hiện nghiệp vụ cho vay, chiết
khấu giấy tờ có giá này, cụ thể:
(1) Ban hành Quy định về nghiệp vụ cho vay, chiết khấu giấy tờ có giá để
đầu tư và kinh doanh chứng khoán trong đó có nội dung:
- Giới hạn mức cho vay, chiết khấu đối với một khách hàng và một nhóm
khách hàng liên quan.
- Tỷ lệ dư nợ cho vay, chiết khấu so với tổng dư nợ tín dụng.
- Thời hạn cho vay, chiết khấu có kỳ hạn tối đa.
- Tài sản bảo đảm tiền vay.
- Biện pháp kiểm soát và phòng ngừa rủi ro.
Đây là quy định mới, chi tiết và cụ thể hơn so với yêu cầu trước kia của CT
03. Các Ngân hàng buộc phải ban hành văn bản nội bộ với đầy đủ các nội
dung trên để làm cơ sở thực hiện nghiệp vụ cho vay, chiết khấu để đầu tư và
kinh doanh chứng khoán tại đơn vị mình. Đây đồng thời cũng là cơ sở để
Thanh tra Ngân hàng Nhà nước thanh tra, giám sát hoạt động cho vay, chiết
khấu giấy tờ có giá này.
(2) Gửi Quy định trên về Thanh tra Ngân hàng Nhà nước ngày sau khi ban
hành.
(3) Đảm bảo các tỷ lệ an toàn trong hoạt động của các TCTD tại Quyết định
457/2005/QĐ-NHNN, được sửa đổi, bổ sung bằng Quyết định 03/2007/QĐ-
NHNN về việc ban hành "Quy định về các tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt
động của các tổ chức tín dụng".
(4) Có tỷ lệ nợ xấu so với tổng dư nợ tín dụng dưới 5%. Đây là quy định mới
so với CT 03. Các tổ chức tín dụng chưa đáp ứng tỷ lệ nợ xấu này tuyệt đối
không được thực hiện nghiệp vụ tín dụng trên tại đơn vị kinh doanh.
(5) Thực hiện việc hạch toán, thống kê chính xác các khoản cho vay, chiết
khấu giấy tờ có giá để đầu tư và kinh doanh chứng khoán và gửi báo cáo
Ngân hàng Nhà nước đúng thời hạn.
Quy định về điều kiện để các tổ chức tín dụng được thực hiện nghiệp vụ tín
dụng này cơ bản chặt chẽ hơn so vớiCT 03.
4. Mức độ rủi ro của nghiệp vụ cho vay, chiết khấu giấy tờ có giá để đầu
tư, kinh doanh chứng khoán
Theo đánh giá của Ngân hàng Nhà nước trong QĐ 03 này, các khoản vay,
chiết khấu giấy tờ có giá để đầu tư và kinh doanh chứng khoán thuộc nhóm
tài sản "Có" có hệ số rủi ro là 250%.
Sau 15 ngày kể từ ngày đăng Công báo, QĐ 03 sẽ có hiệu lực thi hành trong
thực tế. Các tổ chức tín dụng nếu đáp ứng đủ điều kiện sẽ được thực hiện
cấp tín dụng theo Quyết định này. Các tổ chức tín dụng chưa đáp ứng được
điều kiện trên sẽ không được phép cho vay, chiết khấu giấy tờ có giá để đầu
tư và kinh doanh chứng khoán.