7 sai lầm chết người trong đầu tư
Hầu hết các nhà đầu tư đều phải lãnh hậu quả do đặt niềm tin sai
lầm vào con đường dẫn đến những thương vụ thành công.
Có 7 sai lầm thường gặp nhất và chúng được gọi là “sai lầm chết người”
trong lĩnh vực đầu tư. Trên con đường thành công của các nhà đầu tư
bậc thầy như Warren Buffett và George Soros không bao giờ xuất hiện
những sai lầm này. Nếu muốn loại bỏ nó, trước tiên chúng ta cần xét
xem chúng sai ở điểm nào.
Sai lầm thứ nhất: Tin rằng việc dự đoán động thái kế tiếp của thị
trường chắc chắn sẽ mang về những khoản lợi nhuận khổng lồ.
Thực tế là các nhà đầu tư, kể cả những người thành công nhất, cũng
không hề giỏi hơn bạn trong việc dự đoán thị trường.
Chắc hẳn bạn còn nhớ thời điểm một tháng trước vụ sụp đổ thị trường
chứng khoán New York vào tháng 10 năm 1987, ảnh của George Soros
đã xuất hiện trên bìa tạp chí Fortune với thông điệp sau: “Việc các loại
cổ phiếu của Mỹ liên tục tăng giá và vượt ra khỏi những ước tính cơ bản
về giá trị không có nghĩa là sau đó chúng phải tụt dốc nhanh chóng. Thị
trường được định giá quá cao không có nghĩa là không bền vững. Nếu
muốn biết cổ phiếu của Mỹ có thể được định giá cao đến mức nào, bạn
hãy nhìn vào nước Nhật”.
Trong khi vẫn đang nói về tình hình tăng giá các loại chứng khoán của
Mỹ, ông lại linh cảm về một sự sụp đổ sắp xảy ra… ở Nhật. Sau đó, vào
ngày 14/10/1987, ông còn nhắc lại quan điểm này trên tờ Financial
Times.
Chỉ một tuần sau thôi, Quỹ Quantum của Soros bị thiệt hại hơn 350 triệu
đôla khi thị trường chứng khoán của Mỹ (chứ không phải của Nhật) sụp
đổ. Lợi nhuận cả năm đã lặng lẽ ra đi chỉ trong vài ngày. Qua sự việc
này, Soros đã thừa nhận: “Thành công về tài chính của tôi đối lập hoàn
toàn với khả năng của tôi trong việc dự đoán tình hình”.
Còn Buffett thì sao? Ông hoàn toàn không quan tâm đến việc thị trường
sẽ đi về đâu và cũng chẳng có chút hứng thú nào với các dự báo. Đối với
ông thì việc “dự báo trước có thể tiết lộ nhiều điều về người dự báo, chứ
không cho biết gì về tương lai sắp tới”.
Các nhà đầu tư thành công không bao giờ quyết định bỏ vốn nếu chỉ dựa
vào những thông tin dự báo về các động thái kế tiếp của thị trường. Trên
thực tế, Buffett và Soros là những người đầu tiên khẳng định rằng nếu
họ phụ thuộc vào các dự báo về thị trường, thì chắc chắn là họ đã phá
sản từ lâu rồi.
Không ít người cho rằng việc dự báo chẳng qua chỉ là trò kiếm cơm của
mấy tờ báo về đầu tư nhằm tiếp thị cho các quỹ tương hỗ, và chúng
không thể mang đến thành công cho các vụ đầu tư.
Sai lầm thứ hai: Đặt trọn niềm tin vào các “chuyên gia tư vấn” do tuân
theo suy nghĩ: “Nếu tôi không thể dự đoán được thị trường thì sẽ có
người làm được điều đó, và tôi chỉ cần tìm cho ra người này”.
Thực tế là nếu thật sự bạn có thể dự đoán tương lai, liệu bạn có leo lên
nóc nhà và hét toáng lên cho mọi người biết về khả năng kỳ diệu đó
không? Hay bạn sẽ giữ kín thông tin đó để rồi mở một dịch vụ môi giới
nhằm kiếm được một số tiền kếch xù từ những gì mình biết được?
Khi đưa ra dự đoán về “một vụ sụp đổ sắp xảy ra trên thị trường chứng
khoán”, Elaine Garzarelli cũng chỉ là một trong số hàng ngàn chuyên gia
xử lý số liệu ở New York . Điều đáng nói là dự báo này được đưa ra vào
ngày 12 tháng 10 năm 1987, chỉ một tuần trước “Ngày thứ hai đen tối” -
ngày mà chỉ số của Sàn Giao dịch Chứng khoán New York giảm hơn
22%.
Thế là chỉ trong phút chốc, Elaine Garzarelli trở thành một nhân vật nổi
tiếng và được nhắc đến liên tục trên các phương tiện truyền thông đại
chúng. Chỉ trong vài năm, bà đã có được một gia tài lớn nhờ tiếng tăm
của mình.
Phải chăng Elaine Garzarelli đã làm giàu bằng cách thực hiện các
thương vụ đầu tư theo đúng như những gì bà đã khuyên người khác?
Không phải đâu. Sau sự kiện kể trên, bà trở thành một trong những
chuyên gia tư vấn có mức lương cao nhất nước Mỹ (ước đoán khoảng
1.5 đến 2 triệu đôla một năm).
Tiền cứ thế đổ về Quỹ tương hỗ mà bà là một trong những người tham
gia đồng sáng lập và chưa đầy một năm, tổng số tiền đã lên đến con số
700 triệu đôla. Mức quản lý phí 3%, tức 21 triệu đôla mỗi năm, sau khi
chia lại cho anh em nhà Shearson Lehman – những người đồng sáng lập
và các cộng sự, cũng giúp bà thu về một khoản tiền không nhỏ. Ngoài
ra, năm 1996, bà còn phát hành một bản tin đầu tư và ngay lập tức có
hơn 82.000 người đăng ký đặt mua dài hạn.
Vậy là những lợi ích kinh doanh từ địa vị của một chuyên gia tư vấn đã
giúp chính Elaine Garzarelli cũng như anh em nhà Shearson làm giàu,
chứ không hề giúp gì nhiều cho những người làm theo lời khuyên của
bà.
Đến năm 1994, các cổ đông đã bỏ phiếu đồng ý giải thể Quỹ tương hỗ
của bà với lý do hiệu quả hoạt động của quỹ thấp đến mức không thể
chấp nhận được. Doanh thu trung bình trong suốt thời gian quỹ hoạt
động chỉ đạt 4,7% mỗi năm, so với con số 5,8% của S&P 500.