I: ĐT V N ĐẶ Ấ Ề
Giáo d c đào t o là y u t quan tr ng b c nh t trong công tác xây d ngụ ạ ế ố ọ ậ ấ ự
công nghi p hoá hi n đi hoá đt n c. Giáo d c đào t o v i ch c năng nângệ ệ ạ ấ ướ ụ ạ ớ ứ
cao dân trí, đào t o nhân l c, b i d ng nhân tài cho đt n c. Ch có giáoạ ự ồ ưỡ ấ ướ ỉ
d c đào t o m i có th phát huy ti m năng c a con ng i và phát tri n conụ ạ ớ ể ề ủ ườ ể
ng i. Trong h th ng giáo d c qu c dân, giáo d c M m non gi v trí vôườ ệ ố ụ ố ụ ầ ữ ị
cùng quan tr ng trong s nghi p đào t o th h tr đó là nh ng m m nonọ ự ệ ạ ế ệ ẻ ữ ầ
t ng lai c a đt n c. Mu n giáo d c con ng i phát tri n toàn di n thìươ ủ ấ ướ ố ụ ườ ể ệ
chúng ta ph i giáo d c tr t t c các lĩnh v c “ Th ch t, nh n th c, th mả ụ ẻ ở ấ ả ự ể ấ ậ ứ ẩ
m , tình c m, xã h i….”ỹ ả ộ
Giáo d c k năng s ng là m t n i dung quan tr ng trong công vi cụ ỹ ố ộ ộ ọ ệ
giáo d c toàn di n l a tu i m m non. Thông qua các ho t đng vui ch i,ụ ệ ở ứ ổ ầ ạ ộ ơ
lao đng, ăn u ng, h c t p .... cung c p cho tr v n tri th c đn gi n, nh ngộ ố ọ ậ ấ ẻ ố ứ ơ ả ữ
hi u bi t ban đu đó s là n n t ng cho vi c h c t p sau này.ể ế ầ ẽ ề ả ệ ọ ậ
K năng s ng là kho tàng vô t n làm cho tâm h n tr tr lên phong phú,ỹ ố ậ ồ ẻ ở
nó là m t ph ng ti n quan tr ng đ hình thành nhân cách tr . Có r t nhi uộ ươ ệ ọ ể ẻ ấ ề
ph ng pháp, hình th c d y tr bi t k năng s ng trong đó ph i k đnươ ứ ạ ẻ ế ỹ ố ả ể ế
ph ng pháp tr i nhi m. Vi c t ch c cho tr th c hi n các quá trình tr iươ ả ệ ệ ổ ứ ẻ ự ệ ả
nghi m đn gi n v cu c s ng hàng ngày s khích thích đc tính tích c cệ ơ ả ề ộ ố ẽ ượ ự
nh n th c c a tr , t o c h i cho tr đc tích c c ho t đng tìm tòi, khámậ ứ ủ ẻ ạ ơ ộ ẻ ượ ự ạ ộ
phá th gi i xung quanh. Tr i nghi m là m t ph ng ti n có hi u qu đế ớ ả ệ ộ ươ ệ ệ ả ể
phát tri n các quá trình nh n th c, đc bi t là quá trình t duy. Thông qua tr iể ậ ứ ặ ệ ư ả
nghi m tr có nhi u c h i đ quan sát, nh n xét, phán đoán, h c h i đcệ ẻ ề ơ ộ ể ậ ọ ỏ ượ
cách th c gi i quy t v n đ, so sánh, suy lu n, phán đoán… và đa ra k tứ ả ế ấ ề ậ ư ế
lu n c n có cho hành vi lành m nh đi m t v i nh ng ậ ầ ạ ố ặ ớ ữ thách th cứ c a cu củ ộ
s ng h ng ngày.ố ằ
Là m t phó hi u tr ng ng i làm công tác giáo d c M m non, tôiộ ệ ưở ườ ụ ầ
luôn trăn tr làm sao đ tr có th phát tri n nh n th c th gi i xung quanhở ể ẻ ể ể ậ ứ ế ớ
mình m t cách tích c c và h ng thú, có hi u qu nh t. Qua th c t ch đoộ ự ứ ệ ả ấ ự ế ỉ ạ
công tác gi ng d y, tôi luôn nghiên c u và h c h i kinh nghi m các đngả ạ ứ ọ ỏ ệ ồ
nghi p, tôi nh n th y s d ng ph ng pháp tr i nghi m trong cu c s ngệ ậ ấ ử ụ ươ ả ệ ộ ố
hàng ngày cho tr th c s đáp ng đc nh ng gì mà tôi tâm huy t và trănẻ ự ự ứ ượ ữ ế
tr b y lâu nay. ở ấ
Xu t phát t nh ng v n đ th c ti n trên tôi đã ch n đ tài ấ ừ ữ ấ ề ự ễ ọ ề “M t sộ ố
bi n pháp ch đo t ch c các ho t đng rèn k năng s ng cho tr m mệ ỉ ạ ổ ứ ạ ộ ỹ ố ẻ ầ
non”. Qua đ tài này nh m nâng cao nh n th c c a b n thân đng th i đóngề ằ ậ ứ ủ ả ồ ờ
góp m t ph n nh bé c a mình vào công vi c nâng cao ch t l ng chăm sócộ ầ ỏ ủ ệ ấ ượ
giáo d c tr đa ph ng và giúp giáo viên d y tr có k năng ng x h p lýụ ẻ ở ị ươ ạ ẻ ỹ ứ ử ợ
v i các tình hu ng trong cu c s ng, thói quen và k năng làm vi c, sinh ho tớ ố ộ ố ỹ ệ ạ
theo nhóm; rèn luy n s c kh e và ý th c b o v s c kh e, k năng phòng,ệ ứ ỏ ứ ả ệ ứ ỏ ỹ
ch ng tai n n giao thông, đu i n c và các tai n n th ng tích khác; rènố ạ ố ướ ạ ươ
luy n k năng ng x văn hóa, chung s ng hòa bình, phòng ng a b o l c vàệ ỹ ứ ử ố ừ ạ ự
các t n n xã h i. Nh m giúp cho tr có đc m t s k năng s ng c b nệ ạ ộ ằ ẻ ượ ộ ố ỹ ố ơ ả
M t s bi n pháp ch ðo ho t ðng rèn k nãng s ng cho tr m m non ộ ố ệ ỉ ạ ạ ộ ỹ ố ẻ ầ
II: GI I QUY T V N ĐẢ Ế Ấ Ề
1.C s lý lu n ,c s th c ti n ơ ở ậ ơ ở ự ễ
a.C s lý lu n ơ ở ậ
D y tr k năng s ng là m t trong nh ng ho t đng có tác d ng phátạ ẻ ỹ ố ộ ữ ạ ộ ụ
tri n nh n th c và quá trình nh n th c cho tr m t cách nhanh và hi u quể ậ ứ ậ ứ ẻ ộ ệ ả
nh t. Vì t duy c a tr M m non là t duy tr c quan, hình t ng, thông quaấ ư ủ ẻ ầ ư ự ượ
các ho t đng khám phá, tr i nghi m, tr có c h i đc ti p xúc v i các sạ ộ ả ệ ẻ ơ ộ ượ ế ớ ự
v t hi n t ng b ng các hình th c khác nhau. ậ ệ ượ ằ ứ
Nghiên c u g n đây v s phát tri n c a não tr cho th y r ng khứ ầ ề ự ể ủ ẻ ấ ằ ả
năng giao ti p v i m i ng i, kh năng bi t t ki m soát, th hi n các c mế ớ ọ ườ ả ế ự ể ể ệ ả
giác c a mình, bi t cách ng x phù h p v i các yêu c u, bi t gi i quy t cácủ ế ứ ử ợ ớ ầ ế ả ế
v n đ c b n m t cách t l p có nh ng nh h ng r t quan tr ng đi v iấ ề ơ ả ộ ự ậ ữ ả ưở ấ ọ ố ớ
k t qu h c t p c a tr t i tr ng. Trong th c t cho th y m t s tr đã cóế ả ọ ậ ủ ẻ ạ ườ ự ế ấ ộ ố ẻ
nh ng suy nghĩ kém tích c c, s ng chán n n không có thích đn l p, khôngữ ự ố ả ế ớ
thích giao l u v i bè b n ch thích làm m t mình, ng i m t mình...... Đó là doư ớ ạ ỉ ộ ồ ộ
s thi u h t v k năng s ng, tr r t thích h c và r t thích làm, luôn có suyự ế ụ ề ỹ ố ẻ ấ ọ ấ
nghĩ tích c c v t ng lai đc bi t là đc đóng, nh p vai làm ng i l n.ự ề ươ ặ ệ ượ ậ ườ ớ
S ng có c m và luôn ph n đu vì c m đó, bên c nh vi c d y tr cácố ướ ơ ấ ấ ướ ơ ạ ệ ạ ẻ
hành đng: b o v môi tr ng, tránh xa n i nguy hi m, bi t xin l i, cám n,ộ ả ệ ườ ơ ể ế ỗ ơ
văn hóa trong ăn u ng, giao ti p ... chúng ta c n d y tr ý th c đc nh ngố ế ầ ạ ẻ ứ ượ ữ
vi c làm đó và tr th c hi n các hành đng đó vì ý th c tr hi u ch khôngệ ẻ ự ệ ộ ứ ẻ ể ứ
ph i vì ng i l n b t tr ph i làm.Vì th giáo viên, ng i l n ph i luônả ườ ớ ắ ẻ ả ế ườ ớ ả
g ng m u, d y t p tr m i lúc, m i n i nh m hình thành cho tr nh ng kươ ẫ ạ ậ ẻ ọ ọ ơ ằ ẻ ữ ỹ
năng s ng ban đu, khi đó k năng s ng c a tr đc hình thành và theo trố ầ ỹ ố ủ ẻ ượ ẻ
đn su t cu c đi.ế ố ộ ờ
b. C s th c ti nơ ở ự ễ
Trong nh ng năm g n đây Bô Giao duc- Đao tao đa phat đông phong ữ ầ * * * *
trao “ Xây d ng tr ng hoc thân thiên- hoc sinh tich c c”, v i yêu câu tăng ư* ươ * * * ư* ơ
c ng s tham gia m t cách h ng thú c a h c sinh trong các ho t đng giáoườ ự ộ ứ ủ ọ ạ ộ
d c trong nhà tr ng và t i c ng đng v i thái đ t giác, ch đng và ý th cụ ườ ạ ộ ồ ớ ộ ự ủ ộ ứ
sáng t o. Trong năm nôi dung th c hiên co nôi dung rèn luy n k năng s ngạ * ư* * * ệ ỹ ố
cho tr .ẻ
Đôi v i giao viên m m non th ng t p trung lo l ng cho nh ng tre co ơ ầ ườ ậ ắ ư +
nh ng vân đê vê hanh vi va kha năng tâp trung trong nh ng năm tháng đu tiên ư + * ữ ầ
tr đn tr ng. Đn gi n là vì nh ng tr này th ng không có kh năng chẻ ế ườ ơ ả ữ ẻ ườ ả ờ
đn l t, không bi t chú ý l ng nghe và làm vi c theo nhóm, đi u này làmế ượ ế ắ ệ ề
cho tr không th t p trung lĩnh h i nh ng đi u cô giáo d y! Vì v y, vi cẻ ể ậ ộ ữ ề ạ ậ ệ
hình thành các k x o và thói quen cho tr có t m quan tr ng hàng đu trongỹ ả ẻ ầ ọ ầ
quá trính giáo d c k năng s ng. Đc đi m c a tr là kh năng b t ch c.ụ ỹ ố ặ ể ủ ẻ ả ắ ướ
2
M t s bi n pháp ch ðo ho t ðng rèn k nãng s ng cho tr m m non ộ ố ệ ỉ ạ ạ ộ ỹ ố ẻ ầ
Trong khi đó tr ch a th t s phát tri n tính t giác c a hành vi, ch a bi tẻ ư ậ ự ể ự ủ ư ế
ki m tra hành đng c a mình, ch a hi u n i dung c a hành vi, đi u đó có thể ộ ủ ư ể ộ ủ ề ể
d n đn nh ng hành đng x u. B i v y, ph i hình thành tr nh ng k x oẫ ế ữ ộ ấ ở ậ ả ở ẻ ữ ỹ ả
và thói quen hành vi khác nhau nh : Đm b o an toàn cho b n thân (Khi g pư ả ả ả ặ
tình hu ng nguy hi m, cách x lý và phòng tránh) Th hi n lòng kính tr ngố ể ử ể ệ ọ
đi v i ng i l n (Nh n bi t, th hi n c m xúc, nghe l i, chào h i, c m n,ố ớ ườ ớ ậ ế ể ệ ả ờ ỏ ả ơ
xin l i…) Thái đ t t v i b n bè (Quan tâm, nh ng nh n, h p tác, chiaỗ ộ ố ớ ạ ườ ị ợ
s …); Th hi n tính t tin, t l c (Yêu lao đng, c t d n đ dùng, đ ch i,ẻ ể ệ ự ự ự ộ ấ ọ ồ ồ ơ
t m c, c i áo qu n…) Th hi n hành vi và qui t c ng x xã h i (Không nóiự ặ ở ầ ể ệ ắ ứ ử ộ
to, không làm nh h ng đn ng i khác, không trêu gh o ng i tàn t t, l chả ưở ế ườ ẹ ườ ậ ị
thi p…); Th hi n ý th c quan tâm b o v môi tr ng (B rác đúng n i quiệ ể ệ ứ ả ệ ườ ỏ ơ
đnh, chăm sóc cây…).ị
Nh ng k năng s ng c a tr đc hình thành d i nh h ng c a h th ngữ ỹ ố ủ ẻ ượ ướ ả ưở ủ ệ ố
tác đng có m c đích c a giáo d c và đi u ki n s ng c a tr gia đình vàộ ụ ủ ụ ề ệ ố ủ ẻ ở
tr ng m m non. T p th tr em trong tr ng m u giáo là m t “xã h i thuườ ầ ậ ể ẻ ườ ẫ ộ ộ
nh ” đu tiên c a m i tr trong cu c đi. Chính trong t p th y, nh ngỏ ầ ủ ỗ ẻ ộ ờ ậ ể ấ ữ
khuynh h ng xã h i đu tiên c a nhân cách tr đc hình thành. T p th trướ ộ ầ ủ ẻ ượ ậ ể ẻ
là ph ng ti n quan tr ng c a giáo d c. Trong t p th tr b c l nh ng nétươ ệ ọ ủ ụ ậ ể ẻ ộ ộ ữ
cá tính, ph m ch t và năng l c ho t đng, tr cũng b c l thái đ c a mìnhẩ ấ ự ạ ộ ẻ ộ ộ ộ ủ
v i b n bè và m i ng i xung quanh. Hi u đc ý nghĩa và vai trò c a mônớ ạ ọ ườ ể ượ ủ
h c tr c khi t ch c các ho t đng tôi luôn tham kh o nghiên c u các tàiọ ướ ổ ứ ạ ộ ả ứ
li u liên quan trao đi trong BGH cùng nhau th ng nh t, đ ch đo cho giáoệ ổ ố ấ ể ỉ ạ
viên d y cho tr v k năng s ng.ạ ẻ ề ỹ ố
Tuy nhiên trong quá trình th c hi n tôi đã g p nh ng thu n l i và khó khănự ệ ặ ữ ậ ợ
sau:
2.Th c tr ng v n đự ạ ấ ề
a-Thu n l i:ậ ợ
- Phòng Giao duc- Đao tao Qu n đa quan tâm phat đông phong trao“ Xây * * ậ *
d ng tr ng hoc thân thiên-hoc sinh tich c c” ư* ươ * * * ư*
Tr ng hoc n i tôi công tac la ngôi tr ng đc xây m i, đat chuân ươ * ơ ươ ượ ớ * +
quôc gia nên thuân l i trong viêc th c hiên nôi dung xây d ng môi tr ng giao * ơ* * ư* * * ư* ươ
duc sach đep, an toan cho tre.* * * +
- Ban giám hi u và giáo viên hi u đc t m quan tr ng c a vi c rèn kệ ể ượ ầ ọ ủ ệ ỹ
năng s ng cho tr trong tr ng M m non.ố ẻ ườ ầ
- Có đi ngũ cán b giáo viên tr nên vi c n m b t th c hi n d y trộ ộ ẻ ệ ắ ắ ự ệ ạ ẻ
k năng s ng vào d y h c khá d dàng.ỹ ố ạ ọ ễ
- Đc s quan tâm c a các đoàn th xã h i.ượ ự ủ ể ộ
3/31
M t s bi n pháp ch ðo ho t ðng rèn k nãng s ng cho tr m m non ộ ố ệ ỉ ạ ạ ộ ỹ ố ẻ ầ
b-Khó khăn
- Tài li u tham kh o ch a đáp ng đ, kinh nghi m còn ít nên cũng cóệ ả ư ứ ủ ệ
ph n h n ch .ầ ạ ế
- Do b i c nh xã h i bây gi đa ph n nhà ít con nên các ph huynhố ả ộ ờ ầ ụ
th ng nuông chi u con thái quá, đáp ng m i yêu c u c a con, làm h t t tườ ề ứ ọ ầ ủ ế ấ
c m i vi c cho tr khi n tr thi u đi nh ng k năng t ph c v b n thân,ả ọ ệ ẻ ế ẻ ế ữ ỹ ự ụ ụ ả
ích k , không bi t chia s c n có s tham gia ph i k t h p c a ph huynh h cỉ ế ẻ ầ ự ố ế ợ ủ ụ ọ
sinh. Nh ng trên th c t thì nhi u ph huynh ch a quan tâm đn.ư ự ế ề ụ ư ế
- Tr ch a m nh d n, t tin trong giao ti p trong các ho t đng và v iẻ ư ạ ạ ự ế ạ ộ ớ
ng i l .ườ ạ
- B n thân lúc đu còn lúng túng trong vi c h ng d n giáo viên trongả ầ ệ ướ ẫ
vi c d y tr k năng s ng.ệ ạ ẻ ỹ ố
3. Các bi n pháp đã ti n hành ệ ế
Bi n pháp 1: Xây d ng k ho ch th c hi n cho c nămệ ự ế ạ ự ệ ả
Đ phù h p v i đc đi m nh n th c c a tr l a tu i M m non, các n iể ợ ớ ặ ể ậ ứ ủ ẻ ở ứ ổ ầ ộ
dung d y tr làm k năng s ng t ng đ tu i là khác nhau. Tôi đã nghiên c uạ ẻ ỹ ố ở ừ ộ ổ ứ
k ch ng trình chăm sóc và giáo d c tr đ l a ch n ch đ, n i dung, choỹ ươ ụ ẻ ể ự ọ ủ ề ộ
phù h p v i t ng đ tu i, nh ch đ ( Tr ng MN c a bé, B n thân, Giaợ ớ ừ ộ ổ ư ở ủ ề ườ ủ ả
đình, nghành ngh , Đng v t, Th c v t, Giao thông, N c và hi n t ng th iề ộ ậ ự ậ ướ ệ ượ ờ
ti t, Quê h ng đt n c Bác H , Tr ng ti u h c” làm sao toát lên đcế ươ ấ ướ ồ ườ ể ọ ượ
các đi t ng c th c a t ng ch đ.ố ượ ụ ể ủ ừ ủ ề
Khi l a ch n các n i dung c a t ng ch đ xong thì ngay t đu năm tôi đãự ọ ộ ủ ừ ủ ề ừ ầ
xây d ng k ho ch r i th ng nh t trong BGH. Đ đ xu t, tham m u đu tự ế ạ ồ ố ấ ể ề ấ ư ầ ư
mua s m đ dùng, trang thi t b c n thi t cho k ho ch ch đo giáo viênắ ồ ế ị ầ ế ế ạ ỉ ạ
trong m t năm h c.ộ ọ
4
K ho ch th c hi n ch đo d y tr k năng s ngế ạ ự ệ ỉ ạ ạ ẻ ỹ ố
STT CH ĐI MỦ Ể
N I DUNGỘHO T ĐNGẠ Ộ
Nhà trẻBéNhỡL nớ
1 - Làm quen
tr ng ườ
m i, l p ớ ớ
m i, ban ớ
m i ...ớ
- Tình
hu ng ố
nh m tên ầ
tr ng, ườ
l p, cô, ớ
b nạ
- Tình
hu ng b ố ị
b n trêu, ạ
l y đ ấ ồ
dùng
Làm quen b nạ
m i, l p m i, ớ ớ ớ
đ dùng đ ồ ồ
ch i trong l pơ ớ
- Tình hu ng ố
b trêu tr c: ị ọ
nh n th c, ậ ứ
cách x lýử
- Tình hu ng ố
xung đt: nh nộ ậ
th c, cách x ứ ử
lý
- Làm quen
ng i b n ườ ạ
m i, tr ng ớ ườ
l p có gìớ
- Tình hu ng ố
b trêu tr c: ị ọ
nh n th c, ậ ứ
cách x lýử
- Tình hu ng ố
xung đt: ộ
nh n th c, ậ ứ
cách x lýử
- Bé yêu tr ng, l p, cô, b n ườ ớ ạ
- Tr bi t tên g i c a hi u tr ng, hi u ẻ ế ọ ủ ệ ưở ệ
phó và các giáo viên trong tr ng. Giáo ườ
d c tr lòng tôn kính đi v i h .ụ ẻ ố ớ ọ
- Bi t v trí c a các nhóm tr , các l p m u ế ị ủ ẻ ớ ẫ
giáo trong tr ng. Giáo d c lòng t hào vườ ụ ự ề
l p m u giáo l n và truy n th ng t t đp ớ ẫ ớ ề ố ố ẹ
c a tr ng m m non.ủ ườ ầ
Giáo d c tr bi t s ng g n bó v i tr ng ụ ẻ ế ố ắ ớ ườ
m m non và bè b n, bi t nh ng nh n các ầ ạ ế ườ ị
em bé h n.ơ
- Ch p hành t t nh ng qui đnh c a l p và ấ ố ữ ị ủ ớ
tr ng. Làm t t nhi m v lao đng tr c ườ ố ệ ụ ộ ự
nh t. Gi v sinh chung. Giáo d c tr ậ ữ ệ ụ ẻ
nh ng hành vi giao ti p có văn hoá gi a trữ ế ữ ẻ
v i ng i l n và gi a tr v i nhau.ớ ườ ớ ữ ẻ ớ
- Giáo d c giá tr s ng: “Trách nhi m” ụ ị ố ệ
“Khoan dung”
- Rèn k năng ỹ
s d ng đ v t ử ụ ồ ậ
và thói quen giữ
gìn, b o v ả ệ
chúng (không
làm v , không ỡ
làm h ng, r a ỏ ử
s ch, đ ngăn ạ ể
n p và tr t t ắ ậ ự
khi dùng xong).
- T ch c ch i ổ ứ ơ
trò ch i B n ơ ạ ở
đâu, B n nào ạ
hát, tr ng con ườ
có gì? L p con ớ
đâu ...
- Làm quen v i ớ
các bài th câu ơ
chuy n: Tình ệ
b n, C m n, ạ ả ơ
Đôi b n t t..ạ ố
- Cho tr x m ẻ ẹ