HÌNH THÀNH KĨ NĂNG VI T ĐÚNG CHÍNH TẾ Ả
CHO H C SINH L P Ọ Ớ 5
I – ĐT V N Đ.Ặ Ấ Ề
Phân môn chính t có nhi m v ch y u rèn luy n cho h c sinh n m cácả ệ ụ ủ ế ệ ọ ắ
qui t c và thói quen vi t đúng v i chu n chính t Ti ng vi t. Cùng v i phânắ ế ớ ẩ ả ế ệ ớ
môn khác, chính t giúp cho h c sinh chi m lĩnh ki n th c văn hóa. Là công cả ọ ế ế ứ ụ
giao ti p b ng văn b n. Ngay t ế ằ ả ừ l p 1ớ, h c sinh ọđã đc h c môn chính t m tượ ọ ả ộ
cách c n th n ẩ ậ (Tuy là t p chép)ậ, nh ngư H c sinh h c môn nàyọ ọ trong su t th iố ờ
k h c t p nhà tr ng cũng nh trong su tỳ ọ ậ ở ườ ư ố quá trình h c t p và rèn luy n.ọ ậ ệ
Vi c c i ti n cách d y chính t sao cho khoa h c, cho hi u qu ệ ả ế ạ ả ọ ệ ả ng i Giáoướ
viên c n cầoi tr ng ph ng pháp d yọ ươ ạ h c phân mônọ chính tả, t o cho h c sinh ýạ ọ
th c rèn luy nứ ệ đ vi c vi t đúng chính t tr thành k năng trình bày văn b nể ệ ế ả ở ỹ ả
cho h c sinh.ọ
H c sinh vi t sai chính tọ ế ả còn nhi uề nh t là nh ng âm d l n l n nh : r, d, s,ấ ữ ễ ẫ ộ ư
x, tr, ch, nh ng ch có âm cu i c - t, ng - n và d u h i, ngã. V n đ đây cóữ ữ ố ấ ỏ ấ ề ở
th do h c sinh phát âm sai chính t . Bên c nh đó h th ng bài t p chính tể ọ ả ạ ệ ố ậ ả
trong sách giáo khoa xây d ng phù h p theo t ng vùng mi n. H c sinh ch aự ợ ừ ề ọ ư
hi u đúng nghĩa t nên vi t sai….ể ừ ế
Xu t phát t nh ng quan đi m trên, b n thân l i là m t giáo viênấ ừ ữ ể ả ạ ộ đc phânượ
công d y ạ5.3 (Đi t ng là h c sinh trung bình và y u)ố ượ ọ ế , tôi m nh d n ti n ạ ạ ế
hành nghiên c u ứcác gi iả pháp “Hình thành k năng vi t đúng chính t cho h c ỹ ế ả ọ
sinh l pớ 5” đ góp ph n nâng cao ch t l ng d y và h c nói chung, phân môn ể ầ ấ ượ ạ ọ
Chính t l p 5 nói riêng.ả ớ
II. N I DUNG.Ộ
1. Th c tr ng ự ạ
Năm h c: 2019 – 2020 tôi đc phân công d y l p 5.3 c a tr ng ti u ọ ượ ạ ớ ủ ườ ể
h c Phong Th nh Đông. Sĩ s l p có 28 em / 10 n .ọ ạ ố ớ ữ
a, Thu n l iậ ợ
1
- Nhà tr ng t o m i đi u ki n đ tôi lên l p gi ng d y t t nh tườ ạ ọ ề ệ ể ớ ả ạ ố ấ
- C s v t ch t khang trang h n.ơ ở ậ ấ ơ
- Đng xá đi l i thu n ti n h n.ườ ạ ậ ệ ơ
- H c sinh có đy đ Sách giáo khoa và d ng c h c t p. ọ ầ ủ ụ ụ ọ ậ
- Nhà tr ng xây d ng k ho ch t ch c cho h c sinh l p 5 h c 2 bu i/ ườ ự ế ạ ổ ứ ọ ớ ọ ổ
ngày.
- Ph huynh quan tâm, chu n b đy đ sách v và d ng c h c t p cho h cụ ẩ ị ầ ủ ở ụ ụ ọ ậ ọ
sinh.
b, Khó khăn
T đu năm h c tôi đc phân công ch nhi mừ ầ ọ ượ ủ ệ l p 5.3 c a tr ngớ ủ ườ ti u h cể ọ
Phong Th nh Đông. Qua tìm hi u nguyên nhân và gi ng d y phân môn chínhạ ể ả ạ
t tôi nh n th y các em còn m t m t s l i sau:ả ậ ấ ấ ộ ố ỗ ,
- Các em th ng vi t sai nh ng ti ng có âm đu d l n l n nh : gi/ d; s/x;ườ ế ữ ế ầ ễ ẫ ộ ư
tr/ch.
- Nh ng ch có âm cu i c – t; ng – n. ữ ữ ố
- Nh ng ti ng có d u h i, d u ngã. ữ ế ấ ỏ ấ
- H c sinh hi u sai nghĩa c a t .ọ ể ủ ừ
Tôi th ng kê đu năm các em m c l i c b n nh sau:ố ở ầ ắ ỗ ơ ả ư
SSố
L i ph bi n h c sinh th ng saiỗ ổ ế ọ ườ
Âm đuầ
s/ x; tr/ch; d/gi; ng/ngh
Âm cu i: c – t; ố
ng - n
Thanh h i;ỏ
thanh ngã
28/10
nữ
10 em 12 em 9 em
Bên c nh đó bài t p chính t trong sách giáo khoa xây d ng ch a phù h pạ ậ ả ự ư ợ
theo vùng mi n, nên vi c d y và h c chính t còn g p nhi u khó khăn.ề ệ ạ ọ ả ặ ề
2. Các gi i phápả
2.1. Đi v iố ớ l i h c sinh vi t sai nh ng ti ng có âm d l n l n nh : s/x; ỗ ọ ế ữ ế ễ ẫ ộ ư
tr/ch; d/gi; n/ng/ngh
2
* Luy n phát âmệ
- Tôi rèn phát âm chu n, không ch đc th c hi n ti t chính t mà cẩ ỉ ượ ự ệ ở ế ả ả
trong ti t t p đc và đc th c hi n th ng xuyên, liên t c trong t t c cácế ậ ọ ượ ự ệ ườ ụ ấ ả
môn h c, k c trong sinh ho t. Không nói ng ng, nói l p.ọ ể ả ạ ọ ắ
- G i h c sinh đc l i, giáo viên theo dõi và các b n trong l p cũng theo dõiọ ọ ọ ạ ạ ớ
đ phát hi nể ệ
- Rèn luy n cho h c sinh phát âm đúng đ vi t đúng âm đu, v n, thanh dệ ọ ể ế ầ ầ ễ
l n l n. giáo viên đc bi t quan tâm k c luy n u n l i, đ m c aẫ ộ ặ ệ ể ả ệ ố ưỡ ộ ở ủ
mi ng… đ h c sinh phát âm đúng và ti n đn vi t đúng.ệ ể ọ ế ế ế
+ Ví d : Cách phát âm cho đúng nh “ụ ư s” khi phát âm u n đu l i vố ầ ưỡ ề
phía vòm, h i thoát ra xát m nh, không có ti ng thanh còn “ơ ạ ế x” khi phát âm thì
khe h p gi a đu l i và răng – l i h i thoát ra xát nh , không có ti ng thanh,ẹ ữ ầ ưỡ ợ ơ ẹ ế
tr – ch cũng t ng t nh v y. ươ ự ư ậ
- Ngoài ra phân bi t cho h c sinh n m và ghi vào s tay m t s m o phânệ ọ ắ ổ ộ ố ẹ
bi t “ch” v i “tr”, “s” v i “x”. ệ ớ ớ Ch ng h n “tr” không đng tr c nh ng chẳ ạ ứ ướ ữ ữ
b t đu b ng âm đm, nh ng “ch” thì có.ắ ầ ằ ệ ư
VD: ôm choàng, b choáng……“tr” không bao gi láy v i “ch” và ng cị ờ ớ ượ
l i. Do đó ch có nh ng t láy cùng láy âm “tr” ho c “ch” nh : chăm ch , trânạ ỉ ữ ừ ặ ư ỉ
tráo, trân trân… ho c phân bi t s/x nh : các t ch tên th c ăn ho c đ dùngặ ệ ư ừ ỉ ứ ặ ồ
liên quan đn th c ăn thì vi t là “x”.ế ứ ế
VD: x ng heo, h p xôi …ươ ộ
Nh ng t ch thiên nhiên ho c ch tên cây c i các lo i qu thì vi t là “s”.ữ ừ ỉ ặ ỉ ố ạ ả ế
VD: Ngôi sao, gi t s ng, sen, súng…ọ ươ
- Đ phân bi t âm đu s/x: Giáo viên t cho h c sinh ch i (Trò ch i) Thiể ệ ầ ố ọ ơ ơ
k tên các t ch tên cây và tên con v t đu b t đu b ng s: si, s , sung, sim,ể ừ ỉ ậ ề ắ ầ ằ ứ
sao, s u đâu, s u riêng, s n, su su, so đũa,… sâu, s t , sói, sò, sên, s , sáo,ầ ầ ắ ư ử ẻ
s a, sóc…ứ
3
“x” th ng xu t hi n trong các ti ng có âm đm (xu xoà, xoay x , xoànhườ ấ ệ ế ệ ề ở
xo ch, xu nh xoàng, “s” ch xu t hi n trong m t s ít các ti ng có âm đmạ ề ỉ ấ ệ ộ ố ế ệ
nh : soát, so t, so n, su t. Ngoài ra t láy có ph âm đu “s” S ch s , s t s t,ư ạ ạ ấ ừ ụ ầ ạ ẽ ụ ị
s ng s t, sù sì, sì s p, sù s , so sánh, sinh sôi, sáng s a, san sát, s c s .ử ố ụ ụ ủ ặ ỡ
“x” và “s” không cùng xu t hi n trong m t t láy. Ngoài ra t láy có ph âmấ ệ ộ ừ ừ ụ
đu “x” Xót xa, xù xì, x u xa, xì xào, xao xác, xinh x n, xao xuy n, xào x c, xaầ ấ ắ ế ạ
xôi, x p x ,ấ ỉ
Các con ch ph âm k t h p v i nhau đ t o nên ph âm.ữ ụ ế ợ ớ ể ạ ụ
VD: “ngh”, “ng”, “gh”, “tr”. Trong Ti ng Vi t dùng các ph âm: ph, th,ế ệ ụ
ch, kh, nh, ng, gh, ngh, tr, v i hình th c k t h p nh v y không bao gi đcớ ứ ế ợ ư ậ ờ ượ
phép k t h p đo ng c l i. ế ợ ả ượ ạ
Nhìn chung, cách phân bi t ệ“s/x” không có quy lu t riêng. Cách s aậ ử
ch a l i duy nh t là n m nghĩa c a t , rèn luy n trí nh b ng cách đc nhi uữ ỗ ấ ắ ủ ừ ệ ớ ằ ọ ề
và vi t nhi u. ế ề
2.2. Đi v i l i nh ng ti ng có âm cu i c - t, n- ng ố ớ ỗ ữ ế ố
Đ phân bi t t ng vi t d l n l n (Ti ng có âm cu i n/ng, t/c):ể ệ ừ ữ ế ễ ẫ ộ ế ố
- Giáo viên h ng d n h c sinh c n n m v ngướ ẫ ọ ầ ắ ữ h u h t các t t ng thanhầ ế ừ ượ
ti ng có âm cu i là ng: Ví d : l ng k ng, sang s ng, thùng thùng, leng keng,ế ố ụ ẻ ẻ ả
reng reng, s ng s c, eng éc, quang quác, ch p cheng,ằ ặ ậ
- Trong t láy th ng theo khuôn v n: an – at. Ví d : man mát, san sát, chanừ ườ ầ ụ
chát, ran rát, … Ti ng có v n: ang – ac. Ví d : khang khác, nhang nhác. Ti ngế ầ ụ ế
có ch a v n un – ut. Ví d : vùn v t, ngùn ng t, vun vút. Ti ng có ch a v nứ ầ ụ ụ ụ ế ứ ầ
ung – uc. Ví d : sùng s c, trùng tr cụ ụ ụ
2.3. Đi v i l i nh ng ch có thanh h i/ ngãố ớ ỗ ữ ữ ỏ
Đi v i nh ng ti ng có v n khó, ti ng d l n l n giáo viên c n giúp h cố ớ ữ ế ầ ế ễ ẫ ộ ầ ọ
sinh phân tích c u t o ti ng, nh n m nh nh ng đi m khác nhau gi a cách vi tấ ạ ế ấ ạ ữ ể ữ ế
đúng và vi t sai đ h c sinh th y đc nh ng đi m khác nhau đ ghi nh .ế ể ọ ấ ượ ữ ể ể ớ
4
Ví d :ụ khu u = kh + uyu + thanh h iỷ ỏ
khu = kh + uy + thanh h iỷ ỏ
Giáo viên c n nh n m nh m t s m o lu t chính t khi vi t ti ng có thanhầ ấ ạ ộ ố ẹ ậ ả ế ế
h i và thanh ngã:ỏ
- Đa s các láy âm đu, n u y u t đng tr c mang thanhố ầ ế ế ố ứ ướ huy n, ngã,ề
n ngặ thì y u t sau s mang thanh ngã (lu tế ố ẽ ậ tr mầ), n u y u t tr c mangế ế ố ướ
thanh ngang, s c h iắ ỏ thì y u t đng sau mang thanh h i ho c ng c l iế ố ứ ỏ ặ ượ ạ
(lu tậ b ngổ).
Ví d :ụ + Lu t b ngậ ổ
Ngang + h i: vui v , tr trung, nho nh , trong tr o, ỏ ẻ ẻ ỏ ẻ
+ Lu t tr m:ậ ầ
Huy n + ngã: v n vã, s ng s , l ng l , vùng v y, m màng.ề ồ ữ ờ ữ ờ ẫ ỡ
2.4. Đi v i l i hi u sai nghĩa c a tố ớ ỗ ể ủ ừ
Vi c hi u đúng nghĩa c a t ng Ti ng Vi t là h t s c c n thi t, do đó giáoệ ể ủ ừ ữ ế ệ ế ứ ầ ế
viên c n h ng d n h c sinh hi u đúng nghĩa c a t ng Ti ng Vi t, đngầ ướ ẫ ọ ể ủ ừ ữ ế ệ ồ
th i khi mu n vi t m t t , h c sinh ph i bi t đt t đó trong m i quan h v iờ ố ế ộ ừ ọ ả ế ặ ừ ố ệ ớ
c m t và các câu trong văn b n. N u ta tách t ng đó ra kh i c m t hay câuụ ừ ả ế ừ ữ ỏ ụ ừ
trong văn b n có th h c sinh s không hi u đc nghĩa và t đó d n đn vi tả ể ọ ẽ ể ượ ừ ẫ ế ế
sai chính t .ả
VD: Khi đc ti ng “Cu c” n u không đt nó trong m i quan h , c m t ,ọ ế ố ế ặ ố ệ ụ ừ
câu thì r t khó xác đnh nghĩa đ vi t đúng. Nh ng n u đt nó trong câu: “Baấ ị ể ế ư ế ặ
em vác cu c ra đng”ố ồ thì h c sinh d dàng vi t đúngọ ễ ế hay t “quan” n u đtừ ế ặ
trong c m tụ ừ “c quan” thơì vi t không có”g” n u là “quang c nh” thì vi t cóế ế ả ế
âm “g”…
III. K T LU NẾ Ậ
1. K t quế ả
5