Sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại trong nghệ thuật trang trí chùa Phật giáo tại Bình Định và công nghệ số

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, sự phát triển của công nghệ đã thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số, trở thành yếu tố cốt lõi trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là bảo tồn di sản văn hóa. Tại Việt Nam, tầm quan trọng của việc số hóa di sản đang ngày càng được nhận thức sâu sắc để lưu giữ và phát huy giá trị văn hóa. Tỉnh Bình Định, với nhiều ngôi chùa Phật giáo mang nghệ thuật trang trí chùa Phật giáo độc đáo, đang đối mặt với nguy cơ xuống cấp và mất mát. Do đó, việc nghiên cứu về sự giao thoa giữa truyền thống và công nghệ hiện đại, đặc biệt là thông qua các ứng dụng công nghệ số, không chỉ mở ra hướng đi mới để gìn giữ mà còn lan tỏa các giá trị di sản một cách hiệu quả và sinh động.

Các nhà nghiên cứu, chuyên gia bảo tồn di sản văn hóa, sinh viên và những người quan tâm đến nghệ thuật Phật giáo, công nghệ số và di sản văn hóa tại Việt Nam.

Nghiên cứu này tập trung vào sự giao thoa giữa truyền thống và công nghệ hiện đại trong bảo tồn di sản văn hóa, đặc biệt là nghệ thuật trang trí chùa Phật giáo tại Bình Định trong bối cảnh chuyển đổi số. Bài viết phân tích tầm quan trọng của số hóa di sản Phật giáo thông qua việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến như quét 3D, thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) để gìn giữ, phục dựng và phát huy giá trị văn hóa độc đáo. Phương pháp nghiên cứu kết hợp khảo sát điền dã tại các chùa tiêu biểu, phỏng vấn sâu với trụ trì, nghệ nhân và học giả địa phương nhằm thu thập dữ liệu lịch sử và thực trạng bảo tồn. Bên cạnh đó, nghiên cứu sử dụng phân tích tư liệu, lịch sử nghệ thuật, dân tộc học và thực nghiệm công nghệ số để giải mã các mô-típ trang trí, kiến trúc và sự tiếp biến văn hóa Champa-Việt. Kết quả chỉ ra rằng nghệ thuật trang trí chùa Phật giáo tại Bình Định không chỉ phản ánh triết lý sâu sắc mà còn thể hiện sự sáng tạo, tinh hoa của mỹ thuật dân gian với sự giao thoa văn hóa Champa. Nghiên cứu đề xuất khung phân tích ba tầng: giá trị gốc, công nghệ chuyển đổi số, và tác động giao thoa, khẳng định rằng ứng dụng công nghệ số một cách đúng đắn sẽ vừa bảo tồn nguyên gốc, vừa mở rộng trải nghiệm và nâng cao giá trị đương đại của di sản văn hóa, góp phần vào giáo dục, truyền thông và phát triển du lịch thông minh.