TÁC Đ NG C A CHÍNH SÁCH TH NG M I QU C T Ủ Ạ Ố Ế
Ộ MALAYSIA Đ N N N KINH T QU C GIA ƯƠ Ế Ố Ế Ề
ng l ế ệ ứ ố
Malaysia là m t n ố ầ ướ
c NIC th h th hai. M c dù có đ ộ ướ ng đ i g n v i các n ớ ệ t ế ươ ế ướ ề
i phát tri n ể ườ ặ ự c NICS th h th nh t, nh ng Malaysia th c ư ế ệ ứ ấ ng đ i mu n. Do đó mà ng v xu t kh u t ộ ố ẩ ươ ấ ữ sau nh ng Malaysia ch th c s tr nên n i b t t ổ ậ ừ ỉ ự ự ở ể ủ ề ế
kinh t hi n ti n trình công nghi p hóa h ệ s phát tri n c a n n kinh t ự năm 1980.
ề ồ ừ ữ
i, mà do nh ng tác đ ng tích c c c a chính sách kinh t
ộ ng m i và đ u t Đi u đáng nói là s thành công c a Malaysia không b t ngu n t ủ ữ ươ ạ
ủ ề
ể c a Malaysia đã tác đ ng đ n n n kinh t ố ế ủ ắ ự ủ qu c t ầ ư ố ế n ế ướ ề ề nh ng đi u ế đã có nh ng đóng ữ c này. V y chính ậ qu c gia ố ạ ớ ươ ế ộ
ự ki n bên ngoài thu n l ậ ợ ệ đ i ngo i. C th là chính sách th ụ ể ố góp to l n vào s phát tri n nhanh chóng c a n n kinh t ự sách th ng m i qu c t ế ạ nh th nào? ư ế
ỉ
c nông nhiên và Giành đ c l p t ệ ấ ừ ấ ồ
ộ ậ ừ ự nghi p nghèo nàn l c h u, ngu n thu chính l y t ậ thi c. N n kinh t ề th c dân Anh vào năm 1957, Malaysia ch là m t n ộ ướ xu t kh u cao su t ạ ự ẩ khi đó v n ph thu c ch y u vào Anh. ộ ủ ế ụ ế ế ẫ
Ph n 1. Chính sách TMQT c a Malaysia ủ ầ
1.1. Giai đo n tr c năm 1970 ạ ướ
ầ ữ ộ ậ ự ệ
ậ ế ụ
ạ ở ử ơ
ươ ủ ế ụ ả ệ ố ủ ế
ế ạ ự
ạ ủ ế ụ ế ẫ
Nh ng năm đ u sau khi dành đ c l p, Malaysia đã th c hi n phát tri n kinh ể ạ ủ ng m i c a v i m c tiêu thay th nh p kh u. Nhìn chung, các chính sách th t ẩ ế ớ ng Malaysia giai đo n này mang tính b o h nhi u h n là m c a, ch y u h ướ ề ộ n i. Chính ph đã s d ng h th ng b o h thu quan làm công c khuy n ế ả ộ ử ụ ộ ượ c chính sách này không t o ra đ khích khu v c ch t o. Tuy nhiên trên th c t ự ế nh ng thay đ i tích c c. N n kinh t ấ Malaysia v n ph thu c ch y u vào xu t ộ ự kh u cao su t nhiên và d u c . . . ề ầ ọ ữ ẩ ổ ự
1.2. Giai đo n sau năm 1970 ạ
ạ ừ ế ằ ệ b ng vi c
Giai đo n t chuy n sang chi n l ự c công nghi p hoá h năm 1970, Malaysia th c hi n m c a n n kinh t ế ượ ở ử ệ ng ra xu t kh u. ấ ướ ề ẩ ệ ể
Malaysia th c hi n mô hình thúc đ y xu t kh u t v các ự ấ ẩ song có s khác bi ự ệ ề
ẩ i th c nh tranh trong 2 giai đo n: ệ s n ph m khai thác l ợ ả ế ạ ẩ ạ
Giai đo n 1970 - 1989 ạ
ọ ủ ẩ ồ
ủ ế ặ ệ
Trong giai đo n này, các m t hàng xu t kh u mũi nh n c a Malaysia g m có: ấ ế ề ầ c phát ạ ọ ỗ ầ nhiên. Th tr , ch y u khai thác l i th v ợ ng xu t kh u ch y u c a Malaysia là các n ướ ủ ế ủ ấ ẩ
cao su, d u c , g , d u khí, d t may, gi y dép… ầ đi u ki n t ị ườ ệ ự ề tri n.ể
ệ Đ thúc đ y xu t kh u trong giai đo n này, chính ph Malaysia đã th c hi n ủ ự ẩ ấ ẩ ạ
các bi n pháp sau: ể ệ
ấ ẩ
c. ế ph m xu t kh u có s d ng nguyên li u trong n ử ụ ả (1) Mi n gi m thu doanh thu đ i v i các ngành hàng xu t kh u và các s n ẩ ố ớ ệ ả ẩ ễ ấ ướ
ề ế ế ấ
ợ ấ ế ẩ (2) Tr c p v thu và chi phí cho nh ng hàng hóa liên quan đ n xu t kh u. ữ ế ứ ệ ỉ
i. m c thu trung bình cho các ngành công nghi p ch còn 13% và hàng rào phi thu quan g n nh không t n t ư ồ ạ ầ
ụ ỗ ợ ấ ấ ớ
ệ ệ ệ ẩ ấ
ấ ẩ
(3) H tr tín d ng cho thông qua b o lãnh và cho vay v i lãi su t th p cho ả các doanh nghi p xu t kh u. Ngoài ra còn th c hi n bi n pháp kh u hao nhanh ự ấ đ i v i các doanh nghi p xu t kh u chi m t ỷ ệ trên 20% t ng doanh thu hàng l ổ ế ệ ố ớ năm.
(4) Xây d ng và phát tri n các khu m u d ch t ự ự ế ể
ứ ị ệ ễ ằ ấ
ạ ộ ẩ ả ạ ế ạ ẩ
do, khu ch xu t và h th ng ệ ố ấ ậ kho ch a hàng mi n phí nh m t o đi u ki n cho ho t đ ng s n xu t và xu t ấ ả ề ế kh u. Năm 1980, 70% hàng ch t o xu t kh u là s n ph m c a các khu ch ủ ấ ẩ xu t. ấ
ướ ữ ệ ệ ấ ẩ ẩ
(5) T ng b ừ giày dép thông qua t c th c hi n xu t kh u nh ng s n ph m ch t o: hàng d t may, ả ự do nh p kh u nh ng y u t ế ố ầ ẩ ự đ u vào s n xu t ấ ế ạ ả ữ ậ
ế ậ ươ ạ
(6) Thành l p trung tâm xúc ti n th ợ ẩ ng m i MATRADE (1985), t ề ả ch c h i ổ ứ ộ ị ườ ng ấ ạ ẩ
ch hàng xu t kh u, t o ra nh ng kênh thông tin v s n ph m trên th tr ữ các qu c gia khác nhau, h tr th ng m i, t v n … ỗ ợ ươ ạ ư ấ ố
ủ ố ướ ể c phát tri n
ờ nh M , Nh t, Singapore. . ., th tr ủ ế ng ch a th c s r ng l n. Tuy nhiên th i kỳ này, đ i tác ch y u c a Malaysia là các n ị ườ ư ỹ ự ự ộ ư ậ ớ
Giai đo n 1990 - nay ạ
ẩ ẩ
ấ ạ ự ệ ồ
ể
t t p trung h T năm 1990, Malaysia chuy n sang thúc đ y xu t kh u các m t hàng công ừ ng - thay vì ệ ị ườ ng i th tr ị ườ ng i th tr ặ ị ườ c phát tri n, Malaysia đã quan tâm h n t ơ ớ ng t ớ ệ ậ ấ ướ ướ ặ
ể nghi p ch t o, đ ng th i th c hi n chính sách đa d ng hóa th tr ờ ế ạ ch xu t kh u sang các n ướ ẩ ỉ các n c đang phát tri n, trong đó đ c bi ể ASEAN và Trung Qu c.ố
Đ đ t đ c m c tiêu m i, chính ph Malaysia đã th c hi n các bi n pháp ể ạ ượ ủ ự ụ ệ ệ ớ
sau:
ng và đa ph ế ươ ươ ệ ề ớ ị
ng v i nhi u n ị ệ c nh ư ươ ng
t Nam. (1) Ký k t các hi p đ nh song ph ướ Nh t, New Zealand, Australia… Năm 2008, Malaysia ký hi p đ nh song ph ậ v i Vi ớ ệ
(2) Gia nh p các t nh ASEAN (1967), WTO (1995), ư ế ế ậ ổ
ứ th c hi n c t gi m thu quan nh p kh u theo quy đ nh. ch c liên k t kinh t ậ ế ệ ắ ự ả ẩ ị
ệ ệ ấ ẩ
ỏ (3) H tr thanh toán cho các doanh nghi p xu t kh u thông qua vi c th a ng Malaysia (BNM – Bank Negara ươ ậ ữ
thu n, ký k t gi a Ngân hàng trung c ngoài. Malaysia) v i các ngân hàng n ướ ỗ ợ ế ớ
ệ ể ỗ ợ ậ
c nghiên c u và phát tri n th tr các công ty trong n ng. (4) Thành l p các trung tâm thông tin v th ề ươ ể ng m i và công ngh đ h tr ạ ị ườ ướ ứ
Ph n 2. Tác đ ng đ n th ộ ế ầ ươ ng m i ạ
ủ ế ộ ươ ạ ng m i
Nhìn chung, các chính sách TMQT c a Malaysia đã tác đ ng đ n th c này th hi n : n ể ệ ở ướ
ng b o h sang vi c nâng đ t ả ệ ướ ể ừ ỡ ố ộ
ệ ậ
ầ ư ấ ặ ẩ
ứ ư ớ ế ươ
xu h Vi c chuy n t xu t kh u đã kích thích các doanh nghi p n ẩ ấ ngh m i, đ u t ế ệ ớ càng ch t l ạ ủ ấ ượ luôn đ t th ng d ặ ạ i đa cho các ngành ệ c này t p trung nghiên c u công ướ cho xu t kh u… d n đ n các m t hàng đa d ng nh ng ngày ạ ẫ ng h n. Cán cân th ng m i c a Malaysia sau đ i m i đ n nay ơ ổ m c cao. ư ở ứ
ậ
c a chu ng trong th ộ ữ ặ
T p trung đ u t ị ế ữ ẩ ế ượ ư ứ ươ ẩ ề ấ
ả ẩ ế ố
cho các ngành có th m nh, đ n nay, các ngành này đã có ầ ư ể ạ ng m i nh ng v th nh t đ nh, là nh ng m t hàng đ ạ ấ ị ữ (ôtô, s n ph m vi n thông, máy đi u hóa, đĩa c ng…). Thay vì xu t kh u nh ng ễ s n ph m thô nh tr c kia thì nay đã xk đa s là m t hàng đã qua tinh ch , công ặ ư ướ ả ngh cao. ệ
ng m i v i nhi u n ề ở ộ ế ớ
ệ ạ ớ
ờ
ươ
c trên th gi ướ ạ ớ ng m i v i 50 qu c gia trên th gi ươ ố c m r ng nh vào s tìm ki m c a các t ự ở ộ ệ ầ ủ ươ ậ ể
i. Đ n năm 2000, ế ị ườ i. Th tr ng ế ớ ch c Xúc ổ ứ ủ ế ng m i hàng đ u c a Malaysia hi n nay đ u là ng m i. Các đ i tác th ề ạ ng l n và phát tri n nh M , Nh t, Singapore, Trung Qu c, Hàn ị ườ ố ớ t ki m quá trình ậ ạ ư ỹ ổ ể ệ
ệ ế c ngoài. M r ng quan h th ệ ươ Malaysia đã ký hi p đ nh th ị c a Malaysia ngày càng đ ượ ủ ti n th ố ế nh ng th tr ữ Qu c… Do v y, qua đó cũng có th trao đ i công ngh cao, ti ố nghiên c u. Hay là t o đi u ki n cho vi c thu hút đ u tu n ệ ướ ứ ề ệ ạ ầ
Ph n 3.: Bài h c đ i v i Vi t Nam ọ ố ớ ầ ệ
Th nh t, Vi ủ ự ặ ấ ị
ệ ứ v i t ng th i kỳ phát tri n c a đ t n ớ ừ ợ t Nam đã xác đ nh rõ các m t hàng xu t kh u ch l c phù h p ẩ c. Tuy nhiên, v n đ đ t ra là làm th nào ề ặ ể ủ ấ ướ ấ ờ ế ấ
ẩ ả ấ ượ
ệ t chú ý đ n vi c kh ng đ nh th ệ ứ ạ ươ ẳ
ng s n ph m, tăng s c c nh tranh trên tr ế ủ
năm ????) nh ng ch a th c s đ t đ ư ừ
ự ự ạ ượ ấ ệ ể ự ả
ệ ư ư ữ ả
ườ ng đ càng nâng cao h n n a ch t l ơ ữ ể ẩ ng hi u s n ph m . Trong đó đ c bi qu c t ệ ả ị ặ ố ế ng ng trình “Phát tri n th ng. Hi n nay, chính ph VN đã có ch ươ trên th tr ể ươ ị ườ c hi u qu hi u qu c gia” (tri n khai t ả ư ệ ố nh mong mu n. T b n thân các doanh nghi p s n xu t hàng xu t kh u cũng ẩ ệ ả ố ấ c ngoài đ u c n ph i có nh ng bi n nh doanh nghi p phân ph i hàng ra n ệ ầ ệ ề ướ ng hi u c a mình. c kh ng đ nh th pháp tích c c th c hi n chi n l ệ ủ ị ẳ ự ố ế ượ ươ ự ệ
Th hai, Malaysia là 1 trong 3 n ứ ự
ể ế ệ ộ ậ ị
ố ự ụ ợ ệ
ụ ợ ể ư ể
ệ ẫ ấ ẩ ấ ả ẩ
ệ ế ế ấ
ủ ế ể ấ ể ầ ưở ẩ
c r t thành công trong vi c xây d ng và ướ ấ ữ phát tri n các khu ch xu t cũng nh khu m u d ch t do. M t trong nh ng ư ấ nguyên nhân là qu c gia này có ngành công nghi p ph tr phát tri n. Trong khi đó, VN hi n nay ch a phát tri n các ngành công nghi p ph tr , ch a quy ho ch ạ ộ các khu ch xu t. S n ph m xu t kh u ch y u v n là các s n ph m thô, đ ẩ ệ tinh ch th p. H c t p Malaysia, VN có th phát tri n các ngành công nghi p ng và ph tr , t ế ụ ợ ừ phát tri n n n kinh t ể đó xây d ng nên các khu ch xu t, góp ph n thúc đ y tăng tr ề ư ả ọ ậ ự ế qu c gia. ố
ớ ệ ệ ứ ệ
ự ề ệ ệ ố ể ọ ậ ễ ứ
ướ ệ
ệ ữ ả
ườ ấ ợ
ượ ượ
ứ t trong vi c mua-bán hàng hoá v i các n ả ẩ ng t i nhu n cho các doanh nghi p. ừ Th ba, v i đi u ki n hi n nay, VN hoàn toàn có th h c t p kinh nghi m t Malaysia trong vi c xây d ng h th ng các kho ch a hàng mi n phí, đáp ng nhu c khác. Các kho này s là c u c p thi ẽ ớ ầ ấ ụ t h u d ng ng s n ph m (đ c bi n i b o qu n hàng hoá, đ m b o ch t l ẩ ấ ượ ơ ả trong tr i do không đáp ờ ng đ t ki m đ c 1 ứ ệ ố kho n chi phí l n, giúp tăng l ớ ả ế ả ặ ng h p hàng xu t kh u đang ch xu t ho c b tr l ặ ị ả ạ phía đ i tác). Nh v y s ti ờ ậ ẽ ế ừ ậ ả ấ c tiêu chu n ch t l ấ ượ ẩ ợ ệ
Th t ạ ế ủ ươ
ch c này l ự ế ệ ủ ự ắ ư ạ
ặ
ớ
ố ợ ữ
ạ ộ ẩ ự ợ ầ ệ ở
ự
ể ậ ch c XTTM, c n m r ng thêm nh d ch v t ở ộ ủ ổ ứ
ng ti m năng. . . , h th ng các t ch c xúc ti n th ng m i (XTTM) c a VN hi n nay ứ ư ệ ố ổ ứ đ y đ , có th phân ra là t ch c XTTM c a chính ph , phi chính ph và c a các ể ầ ủ ủ ủ ủ ổ ứ ế i ch a có s g n k t các t doanh nghi p. Tuy nhiên trên th c t ứ ổ ệ ấ ch t ch v i nhau, các ho t đ ng m i ch y u t p trung vào vi c cung c p ệ ủ ế ậ ớ ẽ ớ i thi u s n ph m. Nhìn vào Malaysia, VN có th h c t p kinh thông tin, gi ể ọ ậ ệ ả ế ch c. Nh m tìm ki m nghi m nh tăng c ng s h p tác, ph i h p gi a các t ệ ằ ổ ứ ườ ư ng, c n m thêm các văn phòng đ i di n, các trung tâm và m r ng th tr ạ ị ườ ở ộ ng m i c a đ i tác. c ngoài, tích c c tìm hi u t p quán th ng m i t th i n ươ ạ ủ ố ạ ạ ướ v n, tìm V ho t đ ng c a t ụ ư ấ ư ị ầ ạ ộ ki m các khách hàng, các th tr ề ươ ề ế ị ườ
