BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VŨ MINH TÚ
TÁC ĐỘNG CỦA SỞ HỮU GIA ĐÌNH VÀ TÀI SẢN TÌNH
CẢM XÃ HỘI ĐẾN CẤU TRÚC VỐN CỦA DOANH NGHIỆP
Chuyên ngành: Quản trị Kinh doanh
Mă số chuyên ngành: 934 01 01
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
TP. Hồ Chí Minh, năm 2023
i
MỤC LỤC
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI 1
1.1. Bối cảnh nghiên cứu 1
1.2. Vấn đề nghiên cứu 2
1.3. Mục tiêu nghiên cứu 4
1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 5
1.5. Ý nghĩa của nghiên cứu 6
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT 7
2.1. Cơ sở lý thuyết về cấu trúc vốn 7
2.2. Cơ sở lý thuyết về sở hữu gia đình và tài sản tình cảm xã hội 10
2.3. Các nghiên cứu trước về sở hữu gia đình và cấu trúc vốn 16
2.4. Khoảng trống nghiên cứu 19
2.5. Xây dựng các giả thuyết nghiên cứu 22
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 23
3.1. Quy trình nghiên cứu 23
3.2. Phương pháp của các nghiên cứu trước 24
3.3. Mô hình nghiên cứu 25
3.4. Dữ liệu nghiên cứu 28
3.5. Phương pháp ước lượng 29
CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 30
4.1. Phân tích dữ liệu 30
4.2. Biện luận và kiểm định hiện tượng nội sinh 31
4.3. Kết quả hồi quy SGMM 32
ii
4.4. Kiểm định tính vững của kết quả hồi quy SGMM 35
4.5. Tổng hợp kết quả kiểm định các giả thuyết 35
CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý NGHIÊN CỨU 38
5.1. Kết luận về kết quả nghiên cứu của luận án 38
5.2. Đóng góp và hàm ý của nghiên cứu 38
5.3. Hạn chế và hướng nghiên cứu tương lai 39
1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI
1.1. BỐI CẢNH NGHIÊN CỨU
1.1.1. Sự phát triển của các công ty gia đình tại Việt Nam
Sở hữu gia đình có vai trò thiết yếu và đóng góp to lớn với nền kinh
tế Việt Nam (PwC, 2021; Dinh & Calabro, 2018). Sự phát triển
nhanh chóng và những đóng góp tích cực của các công ty gia đình
với nền kinh tế cho thấy các ưu điểm của hình thức sở hữu gia đình,
bao gồm tinh thần khởi nghiệp, sự sáng tạo trong việc tạo ra sản
phẩm, dịch vụ mới, nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm và thương
hiệu quốc gia (Tien, 2021). Rất nhiều sản phẩm, dịch vụ, ý tưởng
sáng tạo gắn liền với tên tuổi công ty có sở hữu gia đình, ngay trong
dữ liệu nghiên cứu của luận án, ví dụ như Bánh mì Kinh đô, Bút bi
Thiên Long, Nhà Hòa Bình, Nội thất Hòa Phát, Tôn Hoa Sen, Thủy
sản Minh Phú…
Trong bối cảnh này, việc nghiên cứu và phát triển các mô hình quản
lý công ty gia đình dựa trên các cơ sở lý thuyết quản trị kinh doanh,
quản trị tài chính lâu đời có ý nghĩa rất lớn để nâng cao hiệu quả hoạt
động và sự bền vững của các công ty gia đình, từ đó đóng góp cho cả
nền kinh tế và xã hội.
1.1.2. Bối cảnh nghiên cứu về mặt lý thuyết
Lý thuyết khoa học về vai trò của sở hữu gia đình đã được hình thành
và phát triển nhanh chóng trên thế giới từ hơn 30 năm qua, và là đề
tài được quan tâm hàng đầu trong các nghiên cứu và công bố về quản
2
trị kinh doanh và tài chính trên thế giới (Villalonga & Amit, 2020).
Khi các nghiên cứu khoa học về sở hữu gia đình phát triển mạnh, các
nhánh nghiên cứu được mở rộng cả về chiều sâu lẫn chiều rộng. Về
chiều sâu, các nghiên cứu được thực hiện chuyên biệt trong những
lĩnh vực quan trọng của khoa học quản trị, tiêu biểu trong số đó là
quản trị hiệu quả kinh doanh (Dyer, 2018), cấu trúc vốn (Hansen &
Block, 2021), quản trị rủi ro và tài chính (Gottardo & Moisello,
2017). Về chiều rộng, tiếp sau các nghiên cứu ở các nước phát triển,
các nền kinh tế đang phát triển và các đặc điểm quốc gia cụ thể cũng
được tập trung nghiên cứu trong mười năm gần đây, đặc biệt là các
nền kinh tế trong khu vực châu Á với đặc thù văn hóa phương Đông,
trong đó có Việt Nam (Dinh & Calabro, 2018).
Hơn nữa, tại Việt Nam các nghiên cứu về vai trò của sở hữu gia đình
đến hoạt động của công ty chỉ mới xuất hiện từ vài năm gần đây và
chưa được tập trung nghiên cứu đúng mức (Nguyen & Vo, 2015;
Tien, 2021). Các chủ đề nghiên cứu cũng chỉ tập trung vào mối quan
hệ giữa sở hữu gia đình với hiệu quả kinh doanh của công ty, và dưới
dạng các nghiên cứu lặp lại nghiên cứu đi trước, với bối cảnh dữ liệu
của các công ty tại Việt Nam. Do đó, việc mở rộng nghiên cứu về vai
trò của sở hữu gia đình và các đặc thù của gia đình đối với chính
sách quản trị tài chính, cụ thể là cấu trúc vốn của công ty, có tiềm
năng đóng góp vào hiểu biết khoa học về quản trị công ty gia đình.
1.2. VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Các lý thuyết cấu trúc vốn đã cho thấy sở hữu gia đình làm cho các
công ty có những quyết định tài chính khác biệt dưới tác động của