ỦY BAN DÂN TỘC
HỌC VIỆN DÂN TỘC
TÀI LIỆU
Bồi dƣỡng kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ thông tin,
tuyên truyền chính sách, pháp luật về dân tộc và
công tác dân tộc
(Ban hành kèm theo Quyết định số 211/QĐ - HVDT ngày 23/ 9/2021
của Giám đốc Học viện Dân tộc)
Hà Nội, 2021
ỦY BAN DÂN TỘC
CỘNG HÕA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
DANH SÁCH
Ban soạn thảo chƣơng trình Bồi dƣỡng kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ
thông tin, tuyên truyền chính sách, pháp luật về dân tộc và công tác dân tộc
(Ban hành kèm theo Quyết định số 475/QĐ - UBDT ngày 06 tháng 7 năm 2021 của
Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc)
STT
Họ và tên
Chức vụ/ đơn vị công tác
Chức danh
trong Ban
soạn thảo
chƣơng trình
1
GS.TS. Trần Trung
Giám đốc Học viện Dân tộc, Ủy ban
Dân tộc
Trƣởng ban
2
CN. Đinh Xuân Thắng
Phó Vụ trƣởng Vụ Tuyên truyền, Ủy
ban Dân tộc
Phó Trƣởng
ban
3
TS. Nguyễn Văn Dũng
Giám đốc Trung tâm Bồi dƣỡng
kiến thức công tác dân tộc, Học viện
Dân tộc, Ủy ban Dân tộc
Phó Trƣởng
ban
4
PGS.TS. Lê Ngọc Thắng
Nguyên Viện trƣởng Viện Dân tộc,
Ủy ban Dân tộc
Thành viên
5
TS. Hoàng Hữu Bình
Nguyên Q. Hiệu trƣởng Trƣờng Cán
bộ Dân tộc, Ủy ban Dân tộc
Thành viên
6
PGS.TS. Nguyễn Thị
Trƣờng Giang
Phó Giám đốc Học viện Báo chí và
Tuyên truyền
Thành viên
7
PGS.TS. Nguyễn Xuân
Phong
Trƣởng Khoa Chính trị học, Học
viện Báo chí và Tuyên truyền
Thành viên
8
TS. Giang Khắc Bình
Trƣởng Khoa Văn hóa dân tộc thiểu
số, Học viện Dân tộc, Ủy ban Dân tộc
Thành viên
9
TS. Trần Đăng Khởi
Phó trƣởng Khoa, Phụ trách Khoa
Cơ bản, Học viện Dân tộc, Ủy ban
Dân tộc
Thành viên
10
CN. Lê Tuấn Quỳnh
Trƣởng Phòng Kế hoạch - Tài vụ,
Học viện Dân tộc, Ủy ban Dân tộc
Thành viên
11
ThS. Phạm Thị Kim Cƣơng
Phó Trƣởng Khoa Phụ trách Khoa
Quản lý nhà nƣớc về công tác dân tộc,
Học viện Dân tộc, Ủy ban Dân tộc
Thành viên, Thƣ
ký khoa học
12
ThS. Trịnh Thị Sợi
Chuyên viên chính, Trung tâm Bồi
dƣỡng kiến thức công tác dân tộc,
Học viện Dân tộc, Ủy ban Dân tộc
Thành viên, Thƣ
ký hành chính
Tổng số: Có 12 thành viên
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU ......................................................................................................................................1
Chuyên đề 1
KHÁI QUÁT VỀ CÁC DÂN TỘC VIỆT NAM
I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG ..........................................................................................................3
1. Đặt vấn đề ..........................................................................................................................................3
2. Một số thuật ngữ liên quan đến cộng đồng dân tộc ....................................................................3
3. Một số lƣu ý khi sử dụng thuật ngữ và vận dụng kiến thức ......................................................7
II. KHÁI QUÁT QUÁ TRÌNH LỊCH SỬ CỦA CỘNG ĐỒNG CÁC DÂN TỘC VIỆT NAM ..............8
1. Trong buổi đầu lập nƣớc .................................................................................................................8
2. Trong thời kỳ Bắc thuộc và quốc gia phong kiến độc lập ...................................................... 10
3. Trong thời đại Hồ Chí Minh ........................................................................................................ 11
III. ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA CỘNG ĐỒNG CÁC DÂN TỘC VIỆT NAM .................. 12
1. Đặc điểm về dân số và phân bố dân cƣ ..................................................................................... 12
2. Đặc điểm về địa bàn cƣ trú .......................................................................................................... 13
3. Đặc điểm về truyền thống lịch sử ............................................................................................... 14
4. Đặc điểm về kinh tế - xã hội ........................................................................................................ 17
5. Đặc điểm về văn hóa ..................................................................................................................... 18
6. Đặc điểm về tín ngƣỡng, tôn giáo............................................................................................... 19
IV. MỐI QUAN HỆ CỦA CỘNG ĐỒNG CÁC DÂN TỘC ................................................... 21
1. Quan hệ giữa các thành phần dân tộc với quốc gia ................................................................. 21
2. Quan hệ giữa các dân tộc thiểu số với dân tộc đa số ............................................................... 22
3. Quan hệ giữa các dân tộc thiểu số với nhau .............................................................................. 22
4. Quan hệ trong nội bộ các dân tộc thiểu số ................................................................................ 23
5. Quan hệ thành phần dân tộc xuyên biên giới............................................................................ 24
6. Quan hệ giữa các dân tộc với các tôn giáo ................................................................................ 25
V. VAI TRÒ CỦA CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ TRONG SỰ NGHIỆP XÂY DỰNG,
BẢO VỆ VÀ PHÁT TRIỂN ĐẤT NƢỚC .................................................................................. 26
1. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc bảo vệ độc lập dân tộc ......................... 26
2. Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc hiện nay .......................................................... 28