BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
----------
TÀI LIỆU HỌC TẬP
QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC
(Tài liệu lưu hành nội bộ)
Đối tượng: SV trình độ Đại học, Cao đẳng
Ngành đào tạo: Quản trị kinh doanh
Hà Nội, 2019
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................................... .
LỜI GIỚI THIỆU ................................................................................................................ 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC ........................................... 2
1.1. KHÁI NIỆM, VAI TRÒ CỦA CHIẾN LƯỢC VÀ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC ................. 2
1.1.1. Khái niệm và vai trò của chiến lược ......................................................................................... 2
1.1.1.1. Khái niệm ............................................................................................................... 2
1.1.1.2. Vai trò của chiến lược kinh doanh .......................................................................... 4
1.1.2 Khái niệm và vai trò của quản trị chiến lược ............................................................................ 4
1.1.2.1. Khái niệm về quản trị chiến lược ........................................................................... 4
1.1.2.2. Một số khái niệm được sử dụng trong quản trị chiến lược .................................... 6
1.1.2.3. Vai trò của quản trị chiến lược ............................................................................... 8
1.2.CÁC CẤP CHIẾN LƯỢC ........................................................................................................... 9
1.3. MÔ HÌNH QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC ................................................................................... 10
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG BÊN NGOÀI DOANH NGHIỆP ............... 14
2.1. PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG VĨ MÔ ..................................................................................... 14
2.1.1. Môi trường chính trị- pháp luật ............................................................................................... 14
2.1.1.1. Chính trị ................................................................................................................ 14
2.1.1.2. Luật pháp .............................................................................................................. 14
2.1.1.3. Chính phủ: ............................................................................................................ 15
2.1.2. Môi trường kinh tế ................................................................................................... 15
2.1.2.1. Tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế ...................................................................... 15
2.1.2.2. Lãi suất và xu hướng của lãi suất trong nền kinh tế ............................................. 15
2.1.2.3. Chính sách tiền tệ và tỷ giá hối đoái .................................................................... 16
2.1.2.4. Lạm phát ............................................................................................................... 16
2.1.3. Môi trường văn hoá- xã hội .................................................................................................... 16
2.1.4. Môi trường công nghệ- kỹ thuật ............................................................................................. 17
2.1.5. Môi trường tự nhiên ................................................................................................................. 18
2.1.6. Các yếu tố của hội nhập quốc tế ............................................................................................. 19
2.2. MÔI TRƯỜNG NGÀNH .......................................................................................................... 19
2.2.1. Đối thủ cạnh tranh hiện tại ...................................................................................................... 20
2.2.2. Phân tích nguy cơ xuất hiện của đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn................................................. 22
2.2.3. Phân tích sức ép của nhà cung cấp ......................................................................................... 24
2.2.4. Phân tích sức ép của khách hàng ............................................................................................ 24
2.2.5 Phân tích xu hướng phát triển của sản phẩm thay thế ............................................................ 25
CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG BÊN TRONG DOANH NGHIỆP .............. 28
3.1. NGUỒN LỰC VÀ NĂNG LỰC CỦA DOANH NGHIỆP .................................................. 28
3.1.1. Khái niệm và phân loại nguồn lực .......................................................................................... 28
3.1.1.1. Khái niệm nguồn lực ............................................................................................ 28
3.1.1.2. Phân loại và đánh giá nguồn lực ........................................................................... 28
3.1.2 Khái niệm và nhận dạng các năng lực của doanh nghiệp ...................................................... 33
3.1.2.1. Khái niệm năng lực............................................................................................... 33
3.1.2.2. Nhận dạng năng lực tại các lĩnh vực chức năng ................................................... 33
3.1.3. Xác định năng lực cốt lõi của doanh nghiệp .......................................................................... 34
3.2. PHÂN TÍCH CHUỖI GIÁ TRỊ CỦA DOANH NGHIỆP ..................................................... 36
3.2.1. Khái niệm, vai trò của chuỗi giá trị ........................................................................................ 36
3.2.2. Phân tích các hoạt động trong chuỗi giá trị ............................................................................ 38
3.2.2.1. Các hoạt động cơ bản ........................................................................................... 38
3.2.2.2. Các hoạt động hỗ trợ ............................................................................................ 40
CHƯƠNG 4: CHIẾN LƯỢC CẤP ĐƠN VỊ KINH DOANH .......................................... 45
4.1. PHÂN ĐOẠN CHIẾN LƯỢC.................................................................................................. 45
4.1.1. Khái niệm phân đoạn chiến lược ............................................................................................ 45
4.1.2. Phân đoạn chiến lược và phân đoạn thị trường ..................................................................... 46
4.1.3. Một số tiêu chí phân đoạn chiến lược..................................................................................... 47
4.1.3.1. Các tiêu chí phân đoạn chiến lược bên ngoài doanh nghiệp ................................ 47
4.1.3.2. Các tiêu chí phân đoạn chiến lược bên trong doanh nghiệp ................................. 47
4.2. CÁC CHIẾN LƯỢC CẠNH TRANH ..................................................................................... 48
4.2.1. Tổng quan về cạnh tranh ......................................................................................................... 48
4.2.1.1.Cạnh tranh.............................................................................................................. 48
4.2.1.2. Lợi thế cạnh tranh ................................................................................................. 51
4.2.2. Các chiến lược cạnh tranh tổng quát ...................................................................................... 55
4.2.2.1. Chiến lược chi phí thấp ........................................................................................ 56
4.2.2.2. Chiến lược khác biệt hóa ...................................................................................... 59
4.2.2.3. Chiến lược tập trung ............................................................................................. 62
CHƯƠNG 5: CHIẾN LƯỢC CẤP DOANH NGHIỆP .................................................... 66
5.1. CHIẾN LƯỢC TĂNG TRƯỞNG............................................................................................ 66
5.1.1. Chiến lược tăng trưởng tập trung ............................................................................................ 66
5.1.1.1. Chiến lược thâm nhập thị trường .......................................................................... 66
5.1.1.2. Chiến lược phát triển thị trường ........................................................................... 67
5.1.1.3.Chiến lược phát triển sản phẩm ............................................................................. 67
5.1.2. Chiến lược tăng trưởng bằng con đường hội nhập ................................................................ 69
5.1.2.1.Hội nhập dọc hay kết hợp (liên kết)theo chiều dọc ............................................... 69
5.1.2.2.Hội nhập theo chiều ngang .................................................................................... 70
5.1.3. Chiến lược tăng trưởng bằng cách đang dạng hoá ................................................................ 71
5.1.3.1. Đa dạng hoá theo chiều ngang.............................................................................. 72
5.1.3.2. Đa dạng hoá đồng tâm .......................................................................................... 72
5.1.3.3. Đa dạng hoá không liên quan (đa dạng hóa kết khối) .......................................... 72
5.2. CHIẾN LƯỢC SUY GIẢM ...................................................................................................... 73
5.2.1. Cắt giảm chi phí(Chiến lược thu hẹp bớt hoạt động) ............................................................ 73
5.2.2. Thu hồi vốn đầu tư (cắt bỏ bớt hoạt động) ............................................................................. 73
5.2.3. Thu hoạch (thu hồi tiền mặt) ................................................................................................... 74
5.2.4. Chiến lược giải thể /thanh lý (rút lui) ..................................................................................... 74
5.3. CHIẾN LƯỢC ỔN ĐỊNH ......................................................................................................... 74
CHƯƠNG 6:LỰA CHỌN VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC ....................... 77
6.1. LỰA CHỌN CHIẾN LƯỢC .................................................................................................... 77
6.1.1. Các căn cứ lựa chọn chiến lược .............................................................................................. 77
6.1.1.1. Sức mạnh của ngành và của doanh nghiệp ........................................................... 77
6.1.1.2. Mục tiêu của doanh nghiệp................................................................................... 77
6.1.1.3.Thái độ của nhà quản trị cấp cao và năng lực trình độ của đội ngũ cán bộ quản trị
........................................................................................................................................... 77
6.1.1.4. Khả năng tài chính ............................................................................................... 78
6.1.1.5. Mức độ độc lập tương đối trong kinh doanh ........................................................ 78
6.1.1.6. Phản ứng của các đối tượng hữu quan.................................................................. 78
6.1.1.7. Yếu tố thời điểm ................................................................................................... 79
6.1.1.8. Kết quả đánh giá chiến lược hiện tại của doanh nghiệp ....................................... 79
6.1.1.9. Kết quả phân tích danh mục đầu tư của doanh nghiệp ......................................... 79
6.1.2. Các công cụ phân tích và lựa chọn chiến lược ...................................................................... 79
6.1.2.1. Ma trận BCG (Ma trận thị phần- tăng trưởng) ..................................................... 79
6.1.2.2. Ma trận Mc Kinsey (Ma trận GE) ........................................................................ 83
6.1.2.3. Ma trận điểm mạnh, điểm yếu – cơ hội, nguy cơ ................................................. 87
6.1.2.4. Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong và bên ngoài (Ma trận IE) ....................... 88
6.1.2.5. Ma trận hình ảnh cạnh tranh ................................................................................. 91
6.1.2.6. Ma trận QSPM- Ma trận hoạch định chiến lược có thể định lượng (Quantitative
Strategic Planning Matrix) ................................................................................................ 92
6.2. TỔ CHỨC THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC ................................................................................ 94
6.2.1. Khái niệm và bản chất của quá trình thực hiện chiến lược .................................................. 94
6.2.2. Các nguyên tắc khi tổ chức thực hiện chiến lược. ................................................................. 96
6.2.3. Nội dung tổ chức thực hiện chiến lược .................................................................................. 97
6.2.3.1. Thiết lập các mục tiêu hàng năm .......................................................................... 97
6.2.3.2. Xây dựng các chính sách ...................................................................................... 98
6.2.3.3. Phân bổ nguồn lực .............................................................................................. 101
6.2.3.4. Điều chỉnh cơ cấu tổ chức theo mục tiêu chiến lược ......................................... 103
6.2.3.5. Tạo môi trường văn hoá hỗ trợ thực hiện chiến lược ......................................... 107
CHƯƠNG 7: KẾ HOẠCH HỖ TRỢ THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC .............................. 111
7.1. KHÁI QUÁT VỀ KẾ HOẠCH .............................................................................................. 111
7.1.1. Khái niệm kế hoạch ............................................................................................................... 111
7.1.2. Căn cứ lập kế hoạch............................................................................................................... 111
7.1.3. Phân biệt kế hoạch và chiến lược ......................................................................................... 112
7.2. KẾ HOẠCH NĂNG LỰC SẢN XUẤT VÀ NHU CẦU MÁY MÓC THIẾT BỊ ............ 112
7.2.1. Xác định năng lực sản xuất ................................................................................................... 112
7.2.1.1.Khái niệm năng lực sản xuất ............................................................................... 112
7.2.1.2. Phương pháp xác định năng lực sản xuất ........................................................... 113
7.2.2. Lập nhu cầu máy móc thiết bị ............................................................................................... 115
7.3. KẾ HOẠCH VẬT TƯ ............................................................................................................. 117
7.3.1.Định mức vật tư ...................................................................................................................... 117
7.3.1.1. Các khái niệm ..................................................................................................... 117
7.3.1.2. Cơ cấu của định mức .......................................................................................... 118
7.3.2. Xác định lượng nguyên, nhiên, vật liệu cho sản xuất trong doanh nghiệp ........................ 119
7.3.2.1.Xác định lượng vật liệu cần dùng ........................................................................ 119
7.3.2.2. Xác định lượng nguyên vật liệu dự trữ ............................................................... 121
7.3.2.3. Xác định lượng vật liệu cần mua sắm ................................................................ 123
7.4. KẾ HOẠCH ỨNG DỤNG KHOA HỌC- CÔNG NGHỆ .................................................. 123
7.4.1. Khái niệm kế hoạch khoa học- công nghệ ........................................................................... 123
7.4.2. Hệ thống chỉ tiêu phản ánh kết quả, hiệu quả của việc áp dụng khoa học– công nghệ
tiên tiến. ............................................................................................................................................. 124