
Phân biệt các loại trách nhiệm pháp lý
Trách nhiệm hình sự Trách nhiệm dân sự Trách nhiệm hành
chính Trách nhiệm kỷ luật
Khái niệm
Trách nhiệm hình
sựlà trách nhiệm pháp
lý áp dụng đối với các
cá nhân, pháp nhân
thương mại vi phạm
pháp luật phải chịu
những hậu quả pháp lý
bất lợi về hành vi
phạm tội của mình.
Trách nhiệm dân
sựlàtrách nhiệm
pháp lýmang tínhtài
sảnđược áp dụng đối
với ngườivi phạm
pháp luậtdân sự
nhằm bù đắp về tổn
thất vật chất, tinh thần
chongười bị hại.
Trách nhiệm hành
chínhlà loạitrách nhiệm
pháp lýđặt ra đối với các
cá nhân, tổ chứcvi phạm
hành chínhhay nói cách
khác TNHC là trách
nhiệm thi hành nghĩa vụ
do phápluật hành
chínhquy định và trách
nhiệm phát sinh do vi
phạm nghĩa vụ đó.
Trách nhiệm kỷ
luậtlàtrách nhiệm
pháp lýáp dụng đối
vớicán bộ, công chức,
viên chức do vi phạm
kỷ luật, vi phạm quy
tắc haynghĩa vụtrong
hoạt động công vụ
hoặcvi phạm pháp
luậtmà chưa đến mức
truy cứu trách nhiệm
hình sự.
Chủ thể
áp dụng Nhà nước Nhà nước Nhà nước Thủ trưởng, cơ quan
đơn vị, xí nghiệp.
Chủ thể bị
áp dụng
Cá nhân, pháp nhân
thương mại có hành vi
vi phạm phápluật hình
sựbị coi là tội phạm
theo quy định của luật
hình sự.
Áp dụng đối với chủ
thể vi phạm pháp luật
dân sự
Các chủ thể trong trách
nhiệm hành chính là Nhà
nước đối với tổ chức, cá
nhân có hành vi vi phạm
pháp luật hành chính.
Cá nhân khi thực hiện
hành vi vi pham kỷ luật
hoặc vi phạm pháp luật
khác mà theo quy định
phải chịu trách nhiệm
kỷ luật.
%Mục đích
Trừng trị người, pháp
nhân thương mại phạm
tội mà còn giáo dục họ
ý thức tuân theo pháp
luật và các quy tắc của
cuộc sống, ngăn ngừa
họ phạm tội mới,…
Buộc người có hành
vi vi phạm pháp luật
vào nghĩa vụ bồi
thường cho người bị
tổn hại do hành vi đó
gây ra nhằm khắc
phục những tổn thất
đã gây ra.
Xử lý vi phạm hành
chính, loại trừ những vi
phạm pháp luật, ổn định
trật tự quản lý trên các
lĩnh vựcvực quản lý
hành chính nhà nước.
Đảm bảo trật tự nội bộ
của cơ quan, tổ chức
Các hình
thức xử lý
Phạt
chính
Phạt bổ
sung
Các
biện
pháp
khắc
phục
Bồi
thường
thiệt
hại
Các
biện
pháp
khắc
phục
Cảnh cáo
Phạt tiền
Khiển
trách
Cảnh
cáo
Hạ bậc
lương
Hạ
ngạch
Cắt chức
Buộc
thôi việc
1

Trình tự
áp dụng
Được áp dụng theo
trình tự tư pháp.
Được áp dụng theo
trình tự tư pháp. … Là trình tự hành chính
2
Tiêu chí Trách nhiệm
hình sự
Trách nhiệm
dân sự
%Trách nhiệm
hành chính
Trách nhiệm
kỷ%luật
Căn cứ Bộ luật hình sự
2015
Bộ luật dân
sự2015
Luật xử lý vi
phạm hành
chính 2012
Luật Cán bộ,
công chức 2008
Khái
niệm
Trách nhiệm
hình sự được
hiểu là hậu quả
pháp lý mà
người vi phạm
phải chịu để trả
giá cho hành vi
vi phạm do mình
gây ra ảnh hưởng
đến xã hội hay
một đối tượng cụ
thể, hành vi vi
phạm đó phải đủ
cơ sở cấu thành
tội được quy
định tại Bộ luật
hình sự.
Trách nhiệm dân
sự là trách nhiệm
pháp lý mang
tính tài sản được
áp dụng đối với
người vi phạm
pháp luật dân sự
nhằm bù đắp về
tổn thất vật chất,
tinh thần cho
người bị hại.
Trách nhiệm
hành chính
được hiểu là
hậu quả pháp
lý đối với đối
tượng có hành
vi vi phạm
hành chính,
phải chịu trách
nhiệm thi hành
nghĩa vụ do
pháp luật hành
chính quy định
và trách nhiệm
phát sinh do vi
phạm nghĩa vụ
đó.
Trách nhiệm kỷ
luật là trách
nhiệm pháp lý
áp dụng đối với
cán bộ, công
chức, viên chức
do vi phạm kỷ
luật, vi phạm
quy tắc hay
nghĩa vụ trong
hoạt động công
vụ hoặc vi phạm
pháp luật mà
chưa đến mức
truy cứu trách
nhiệm hình sự.
Đối
tượng
Cá nhân, pháp
nhân thương mại
Cá nhân, tổ chức Cá nhân, tổ
chức
- Cá nhân là cán
bộ, công chức,
được tuyển chọn
vào ngạch nhà
nước theo quy
định.
Hình
thức xử
lý
- Phạt chính
- Phạt bổ sung
- Các biện pháp
khắc phục
- Mức bồi
thườngthiệt hại.
- Các biện pháp
khắc phục
-Cảnh cáo
- Phạt tiền
-Khiển trách
- Cảnh cáo
- Hạ bậc lương
- Hạ ngạch
- Cắt chức
- Buộc thôi việc
Căn cứ
phát sinh
Qua thời gian
điều tra, truy tố,
xét xử, có kết
luận của tòa án
thì người vi
phạm mới phải
chịu trách nhiệm
pháp lý do hành
vimình gây ra.
->sau khi thỏa
thuận thành công
thì người có có
lỗi phải bồi
thường thiệt hại.
- > nếu không
thỏa thuận được,
thì được giải
quyết tại tòa án
dân sự, sau khi
có quyết định
của tòa án thì
người có lỗi phải
bồi thường thiệt
hại và có biện
pháp khắc phục
hậu quả (nếu có)
- Khi bị cơ
quan nhà nước
phát hiện có
hành vi vi
phạm thì lập
tức ra quyết
định xử phạt
hành chính và
người vi phạm
phải thực hiện
trách nhiệm
hành chính của
mình
Khi phát hiện
Cán bộ, công
chức có hành vi
vi phạm quy
định pháp luật
thì cơ quan có
thẩm quyền phải
ra quyết định xử
lý kỷluật đối
với cá nhân đó
Mục
đích
Để răn đe, trừng
phạt các cá nhân,
pháp nhân
thương mại
Nhằm răn đe
những đối
tượngcó hành vi
vi phạm pháp
Nhằm bảo vệ,
ổn định trật tự
quản lý trên
các lĩnh vực
Đảm bảo trật tự
nội bộ của cơ
quan, tổ chức

1. Trách nhiệm kỷ luật:
Khái niệm: Là trách nhiệm pháp lý của cán bộ, công chức do vi phạm nội quy, quy chế, quy định của cơ quan, tổ
chức, đơn vị nơi công tác hoặc vi phạm pháp luật về cán bộ, công chức.
Đối tượng áp dụng: Áp dụng đối với cán bộ, công chức đang trong thời gian công tác.
Hành vi vi phạm:
oVi phạm nội quy, quy chế, quy định của cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi công tác.
oVi phạm pháp luật về cán bộ, công chức.
Hình thức xử lý:
oKhiển trách.
oCảnh cáo.
oHạ chức vụ.
3

oMiễn nhiệm chức vụ.
oCách chức.
oLuân chuyển công tác.
oBuộc thôi việc.
oBuộc thôi chức vụ lãnh đạo, quản lý.
Cơ quan có thẩm quyền xử lý:
oCấp trên trực tiếp của cán bộ, công chức vi phạm.
oCơ quan, tổ chức, đơn vị nơi cán bộ, công chức đang công tác theo quy định của pháp luật.
2. Trách nhiệm hình sự:
Khái niệm: Là trách nhiệm pháp lý của cán bộ, công chức do có hành vi phạm tội được quy định tại Bộ luật Hình
sự.
Đối tượng áp dụng: Áp dụng đối với mọi người, bao gồm cả cán bộ, công chức, khi có hành vi phạm tội.
Hành vi vi phạm: Hành vi phạm tội được quy định tại Bộ luật Hình sự.
Hình thức xử lý:
oPhạt tù.
oCải tạo không giam giữ.
oQuản chế.
oPhạt tiền.
oTịch thu tài sản.
Cơ quan có thẩm quyền xử lý:
oCơ quan điều tra.
oViện kiểm sát nhân dân.
oTòa án nhân dân theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự.
3. Trách nhiệm dân sự:
Khái niệm: Là trách nhiệm pháp lý của cán bộ, công chức do gây thiệt hại cho 他人 về tài sản hoặc tinh thần do
hành vi trái pháp luật của mình.
Đối tượng áp dụng: Áp dụng đối với mọi người, bao gồm cả cán bộ, công chức, khi gây thiệt hại cho 他人.
Hành vi vi phạm: Hành vi trái pháp luật gây thiệt hại cho 他人 về tài sản hoặc tinh thần.
Hình thức xử lý:
oBồi thường thiệt hại về tài sản.
oXin lỗi.
oBồi thường thiệt hại về tinh thần.
4

Cơ quan có thẩm quyền xử lý:
oTòa án nhân dân.
oCơ quan hòa giải theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự.
4. Trách nhiệm hành chính:
Khái niệm: Là trách nhiệm pháp lý của cán bộ, công chức do vi phạm pháp luật hành chính.
Đối tượng áp dụng: Áp dụng đối với mọi người, bao gồm cả cán bộ, công chức, khi vi phạm pháp luật hành
chính.
Hành vi vi phạm: Vi phạm pháp luật hành chính được quy định tại các văn bản pháp luật về hành chính.
Hình thức xử lý:
oPhạt tiền.
oTước quyền lợi hành chính.
oCảnh cáo.
Cơ quan có thẩm quyền xử lý: Cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật hành chính.
Kết luận:
Việc phân biệt rõ ràng các loại trách nhiệm pháp lý là điều vô cùng quan trọng để đảm bảo xử lý đúng người, đúng hành
vi, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ, công chức. Mỗi loại trách nhiệm có
những đặc điểm, quy định và cơ quan xử lý riêng biệt, cán bộ, công chức cần nắm vững để thực hiện đúng bổn phận, trách
nhiệm của mình, tránh
Khái niệm
Trách nhiệm hành chính là loạitrách nhiệm pháp lýđặt ra
đối với cáccá nhân, tổ chứcvi phạm hành chínhhay nói
cách khác trách nhiệm hành chính là trách nhiệm thi hành
nghĩa vụ do phápluật hành chínhquy định và trách nhiệm
phát sinh do vi phạm nghĩa vụ đó.
Trách nhiệm dân sự là trách
nhiệmpháp lí mang tính tài sản được
áp dụng đối với người vi phạm pháp
luậtdân sựnhằm bù đắp về tổn thất vật
chất, tinh thần cho người bị hại.
Chủ thể
Các chủ thể trong trách nhiệm hành chính là Nhà nước đối
với tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật hành
chính.
Các chủ thể trong trách nhiệm dân sự
là bình đẳng trước pháp luật.
Tính nguy
hiểm cho
xã hội
Thấp hơn so với trách nhiệm hình sự. Thấp.
Căn
cứ%phát
sinh trách
nhiệm
Là việc người vi phạm đã thực hiện hành vi xâm phạm trật
tự quản lý của nhà nước về hành chính.
Là hành vi vi phạm của bên có nghĩa
vụ đối với bên có quyền.
Căn cứ
hình thành
trách
nhiệm
Dựa trên uy quyền, lập pháp của Nhà nước đối với tổ chức,
cá nhân vi phạm, nhằm bảo đảm trật tự quản lý hành chính
của Nhà nước.
Dựa trên thỏa thuận của các bên nhằm
bảo vệ lợi ích cho bản thân của các
bên.
Hậu quả Phạt tiền, cảnh cáo. Là tài sản, công việc phải làm.
5