Tâm Lý Bn Gái
Tác gi: Hoàng Xuân Vit
Chương 4 - Đời Sng Tinh Thn Ca Bn Gái
chương trước bn đã biết qua đời sng tình cm ca bn gái. Và chc bn
chưa thy tha mãn v vic tìm hiu hu th bí mt này. Làm gì bn cũng t
hi: "Còn đời sng ca h ra sao?" Chương này s tr li bn câu hi y.
Chúng tôi s tn ty giúp bn tìm hiu sơ lược nhng kh năng tinh thn
nòng ct ca bn gái như trí tu, lý trí, óc phán đoán, ý chí..v...v...Chc bn
s ngc nhiên khi thy rng đời sng tinh thn ca bn gái khác nhiu vi
đời sng tinh thn ca bn trai.
1 - Trí Tu Ca Bn Gái
Mt s đáng tiếc, nhưng phi công bình nói ra, là xét cách chung, trí tu ca
bn gái thua hn trí tu bn trai. Bà Suzanne Duchâtel viết mt quyn sách
dày xôm xp để bênh vc tài trí ca bn gái và qu quyết rng s dĩ ph n
không t tài trí mình ra được là ti đàn ông ln lướt, giành mt cơ hi ca h
đi. Song lun lý ca bà không đủ che lp s tht chua chát nói trên. Xét v
bn cht ca ph n và căn c vào kinh nghim lch s t Tây sang Đông
chúng ta thy người đàn bà sinh ra ct để làm v, làm m, để t nhng đức
tính cao quý trong gia đình như đức v tha, đức kiên nhn, đức chu khó hơn
là sinh ra để nghiên cu các ngành khoa hc, sáng tác ngh thut, để phng
s văn hóa. Ai có chút kinh nghim v giáo dc cũng đều phi nhn rng
cùng đồng tui hoa niên vi bn trai, đa s, chúng tôi nói đa s, bn gái t
nhiên có đầu óc thiếu tinh nhu trong vic suy nghĩ, tri giác ít đúng đắn,
phân tích không sâu sc và rt nghèo túng óc suy lun.
H thường dùng não trc giác. Cách chung h không quan tâm đến vic
quan sát, so sánh, suy nghĩ, phán đoán, tìm gi thuyết như nhng bc trai.
H bt k s suy lun theo tam- đon lun, theo lưỡng đạo lun. H căn c
vào nhng thc tế khách quan ri phán đoán cách tuyt đối như thế này như
thế kia. H không thích tìm lý, tìm nguyên do ca s vt. H ch chăm cái
đẹp, cái ích li, ch nhm ác cm, thin cm, nói tt nhng gì có liên h đến
tình cm. Mt người bn gái và mt người bn trai cùng ngó mt tri. Người
bn trai hi: "Mt tri là gì? Ti sao có? Ti sao sáng?". Người bn gái
không hi vy mà nói: " mt tri đẹp quá! mt tri chói mt quá!". Bn
gái ít khi tìm hiu nhng nguyên do, bn cht hay cu cánh ca s vt mà
ch chú trng hình thc thôi. Có th nói bn gái ít triết lý hơn bn trai.
Đọc mt đon văn dài, người bn trai không để mình lc trong nhng tiu
đề, nhng chi tiết. H t nhiên biết phân bit cái nào là chính cái nào là ph.
H va có óc phân tách, va có tinh thn tng hp. Trái li người bn gái
hay b lôi cun bi nhng ý tưởng ph thuc. H nát óc khi phi toát yếu
mt bài đại lun. H lúng túng trong vic la chn nhng ý tưởng chính
trong m nhng ý tưởng ph. Nói cách chung h có não phân tách hơn là
óc tng hp và v c hai phương din này h thua hn phn đông phái mnh.
Hc v các khoa hc như hóa hc, vt lý hc hoc hc nhng ngôn ng h
cm thy tt c s khó khăn khi phi áp dng nhng quy tc chung vào
nhng trường hp riêng. Nh sách v, nh s ch dn ca thy cô giáo, h
biết quy tc nào đó có th áp dng trong mt trường hp nào đó. H không
d dàng xoay tr cách t động, cách sáng sut khi phi s dng quy tc nào,
hay khi phi phán quyết cách phi chăng, chng mc.
Bù li nhng khuyết đim trên này, phn đông bn gái có s khiếu v ngôn
ng. H hc văn chương t nhiên "bén" hơn bn trai. Riêng v nhng li
văn miêu t, ký thut, trong lp, chúng tôi nói trong lp, thường h viết d
dàng lưu loát hơn các bn trai cùng lp.
V mt phát minh khoa hc, rõ rt là bn gái nhượng b bn trai. Điu này
không khó hiu lm vì bn gái rt nghèo nàn óc khoa hc. Vn hiu rng
trong s phát minh cn có trc giác - mà chúng tôi biết rng các bn gái có
tha - song còn rt cn cp mt quan sát tinh vi, não suy lun sc so, so
sánh k càng, phân tách t m và sau cùng nên ra gi thuyết, chng minh gi
thuyết cu thành định lut. Tt c nhng công vic tinh thn này, người bn
gái "ngán như cơm nếp".
2 - Lý Trí
Fabienne Van Roy nói: "Người đàn bà nhìn thy bng qu tim". Bà nói rt
đúng. Khác hn người nam như trên kia chúng tôi đã nói, là hng người tư
tưởng bng lý lun, bn gái tư tưởng bng trc giác. Nói vy không có ý qu
quyết rng bn gái không biết lý lun. Song người nam tc bn trai thường
da trên nhng định lut ca ý tưởng, nhng nguyên tc căn bn ca lun lý
hc, như nguyên tc đồng nht, nguyên tc nhân qu, mâu thun, trit tam...
để suy lun. Người bn gái thì khác, ch suy lun bng s nhn thc ca s
vt c th thôi. H thy ri h phán đoán theo như mình thy. H không
buc mình phi theo nhng nguyên tc sơ thy. Bà Marie Madeleine de
France nói: "Đàn bà bt lun lý bi tính khí xung động và trc giác". Ri
trong khi suy lun, người bn gái cũng t ra khác hn bn trai ch phán
đoán cách ch quan. Cái mà h thường cho h là trúng thường hp vi s
thích ca h, h hiu được, kim soát được. H thường không dùng lý trí để
đoán xa, dè dt. Vì thế nhng bn gái ít hc vn hay có tính vi đoán, c
chp, thiên v. Mun lý trí h được sáng sut, sâu sc, cn có mt s giáo
luyn đầy đủ v mt lun lý. S c gng giáo luyn này dù vy ch mang đến
mt kết qu tương đối tt đẹp thôi vì bn cht ca bn gái là bt lun lý.
Tâm hn ca h b chi phi khc nghit bi ái tình, chìm đắm trong tình cm
và nhiu đức tính khác như v tha, hy sinh, can đảm. Các yếu t này ln át lý
trí h trong vic phán đoán. Điu đó đã dành nhiu khi bn gái xét đoán
nông cn, sai lm, song không phi là hoàn toàn bt li. Tri đã định cho
bn trai ưa lý lun đồng thi cũng định cho bn gái thiên v trc giác. Hai xu
hướng này b xung cho nhau gây cho gia đình hnh phúc. Con người ch
đâu phi sng bng lý trí? Trong mt gia đình mà ai ai cũng sng bng lý trí,
nói thì lý lun cht ch nhưng mt triết gia hành động thì bao gi cũng đúng
xít như áp dng mt định lut hình hc thì thiết tưởng khó có th có s cm
thông đời sng cách chân thành, thân mt. Nhng li lm không biết dung
chế, tìm hiu, c son sót, bt nht bt thưa thì người ta phc nhau song chưa
đắc nhân tâm, yêu mến nhau và do đó cũng không tín nhim nhau. Bn quan
sát coi trong xã hi nhng người gp ai cũng lý lun thường được kính trng
song cũng thường ít bn bè. Nói thế không phi để chúng ta kết lun rng vì
bn trai, tc bn nam, sng ưa lý lun nên ai cũng b Oán ghét. Không. Nếu
bn trai ch biết lý lun thì khó mà h được mến yêu. Song phn nhiu bn
trai biết trn ln vào lý lun nhng cm tình mà nh đó h lý-phc mà còn
tâm-phc na. Người bn gái tuy kém lý-phc song vì bn tánh giàu tình
yêu, t nhiên có ngh thut gây cm tình và dn d. Phi chu rng v mt
thc tết xã hi h tri hn hơn bn trai vì con người t nhiên chu tâm-phc
hơn lý-phc.
3 - Não Nh
Người bn gái rt giàu ký c, để nh nhng chuyn có tính cht c th, thc
tế dính dáng trc tiếp đến tình yêu hay đến nhng gì liên h mt thiết vi h.
Th nước hoa nào thơm ngt, thơm lâu, la nhiu nào láng chc, xà bông
ra mt nào thượng hng, người bn trai nh lâu thua h xa. Trong lp hc,
nhng bài thơ, nhng bài hc v sinh ng h cũng ăn đứt bn trai. Cách
chung h có khiếu hc các ngôn ng nhưng không thích ngôn ng hc.
Được nhng ưu đim trên nhưng h li phi mc nhng khuyết đim này: là
h ly làm khó nhc khi hc nhng công thc hóa hc, nhng công thc
toán hc. Ti các gi hình hc hay vt lý hc, h ngáp dài. H cũng rt "s"
nhng niên hiu, nhng tên x khi hc s ký, địa lý. Nhưng trái li, nhng
chuyn l trong lch s, hay nhng s kin xy ra trong đời sng hàng ngày
h nh rt t m.
4 - Tưởng Tượng
Trong các kh năng tinh thn ca bn gái có l ch có óc tưởng tượng hot
động mãnh lit nht. Tưởng tượng là tư tưởng bng hình nh. Hình nh là do
nhng vt c th. Người bn gái t nhiên có thiên phú cm hiu d dàng
nhng vt c th. Óc trc giác ca h rt tinh vi. Vì thế h tưởng tượng di
dào mnh m. Trong tui dy thì nh ái tình thúc đẩy óc tưởng tượng h
phong phú hơn tui nào hết. Cách chung so sánh vi nhng bn trai thì h
vượt hơn hn v óc tưởng tượng. Dưới mái nhà trường, nhng bn gái
thường làm bài miêu t hay hơn nhng bn trai. Gp mt thm cnh, bn gái
kh hơn các bn trai đồng cnh, vì h tưởng tượng, phóng đại s vt. Não
tưởng tượng ca h thường không cương. Nó phóng túng, lôi cun h. H ít
chu tư tưởng s vt như nó xy ra thc tế khách quan. H tưởng tượng s
vt quá l và "bt" s vt xy ra cách thế này, thế n theo cách tình cm ca
h. Bt gp người tình ca h nói chuyn gì đó, không biết, vi mt bn gái
khác mt móng cu n hi hôm ri. Đêm nay nghe người ta nói người tình
h không có nhà đi đâu mt. H bèn tưởng tượng người yêu đi ch này,
ch n, tình t vi ai ri..v...v...H tha h "bt" người tình ca h hành động
theo não tưởng tượng cc k phong phú b ái tình hơ la ghen ca h. Có trí
tưởng tượng phong phú nếu được giáo luyn đầy đủ v ý chí, người bn gái
có th thành công rc r trên đường đời, nó có th giúp h thành nhng tiu
thuyết gia có tài. Nhng George Sand, Pearl Buck, Thy An, qu là nhng
tên tui chói li. Nhưng đáng tiếc là phn nhiu bn gái có não tưởng tượng
di dào mà hay xài by. H dùng nó để bi ri, lo lng, s hãi. Nhiu khi trái
tim h mt rt nhiu, h thc sut sáng ch vì quá tưởng tượng xàm.
5 - Ý Chí
Nói đến ý chí ca bn gái, chúng tôi s chm lòng t ái ca nhiu bn gái.
Nhưng s tht thì phi nói ri. Biết sao? Các bn gái phn đông nghèo nàn ý
chí cách đáng thương hi. H không th t quyết định, không th do dai trì
chí. Gp mt vn đề gì phin phc nan gii, h ri trí, bn rn, lính quýnh,
băn khoăn, lăng xăng để ri than dài th vn và có th sau cùng tuyt vng.
H nghe trong mình không đủ năng lc ch định tinh thn cho đim đạm để
nghiên cu suy nghĩ chu đáo vn đề. H thiếu hn s tp trung tinh thn và
chú ý sâu sc v mt đim nht định nào ca vn đề cn gii quyết. Phi
nhng khiếm khuyết căn bn y vì phn đông h b bnh nhược chí. H li
nơi người nam, trông cy người nam gii quyết h. Trong đời sng v
chng, người chng không phi ch là "rường ct" chng đỡ cuc sinh hot
vt cht ca h mà còn là lc lượng đảm bo cho h v đường tinh thn. Nếu
không ai quyết định tiếp thì h cũng quyết định, song quyết định không phi
bng lý trí sáng sut, bng ý chí đanh thép mà bng trc giác. Trước vn đề
cn gii quyết, trc giác ch cho h mt cách nào đó ca vn đề, h cm
nhn cái gì đó đẹp đẽ, hu ích, hay xu xa bt li, ri tc tc không cn suy
nghĩ, hi tưởng, cân đo, h quyết định thái độ để đối phó. Bi tc đoán như
vy, h không th trì chí lâu bn để đạt đến vinh quang. Vì h chm nhng
tr lc khác nhau, nó khiến h phán đoán vn đề cách khác na cũng bng
trc giác không suy nghĩ. H trin miên quyết định ri thay đổi quyết định,
ri hi hn, ri quyết định na, ri hi hn, ri c vy mãi... Nói tt h thiếu
hn năng lc nht quyết, năng lc trì chí để đạt chí sau cùng. Đức Julien
cũng đồng ý vi chúng tôi khi ông viết cách vui vui: "Nhng người đàn bà
tư tưởng như h mc áo". Câu này qu đã din t được hết s nhược chí ca
phái yếu và nht là bn gái tui dy thì, mt tui đổi thay như dòng nước
chy. Bà Marie Madeleine de France nói: Người đàn bà vì nhược chí b các
thi trang, các li qung cáo, đình đám ám th chi phi. Bà không nói vô lý.
Vì nhược chí, vì phán đoán bng trc giác, bng t phát tính, h chng
nhng nô l s thay đổi trin miên ca thi trng và con rt nhiu lc lưng
nh hưởng khác. Biết bao nhiêu kiếp hoa phi lôi gót phong trn cách ti
nhc trong đời giang h hay nhng mái đầu xanh ch vì thiếu ý chí, thiếu t
ch, để mình b lôi cun vào vòng try lc, không ít người v trong gia đình
đối vi chng ch biết vâng vâng d d. Cũng không phi ít n giáo sư, giáo
viên, h cho bài hc trò mà b chúng kèo nài xin bt, xin min, sau mt hi
thì không còn ngh lc bt ép chúng làm. Người ta nói nhng khuyết đim
này ca bn gái sinh ra do s ln lướt ca phái mnh, do lòng nhân t nhiên
ca h. Điu đó không phi là sai. Nhưng nguyên do chính là h nhc chí.
S tht này tuy chua chát nhưng chúng ta phi công bình công nhn.
6 - Trc Giác
Nếu mun k mt tài năng tinh vi nht, đặc bit nht ca bn gái, người ta
phi nói đến trc giác. H đặng bm phú đặc bit để hiu biết mt cách trc
tiếp toàn th và cp tc v s vt. H không vn dng nhiu não suy lun,
cũng không nh vic nhn thc các kinh nghim ca dĩ vãng để phán đoán.
Trc giác ca h có tính cht thc nghim hơn là suy lý. S vt khách quan