ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
TẬP BÀI GIẢNG
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TÔN GIÁO VÀ DÂN TỘC
Biên soạn: TS Trịnh Sơn Hoan
Đà Nẵng, 2021
THÔNG TIN TỔNG QUAN VỀ MÔN HỌC
1. Tên môn học: Quản lý nhà nước về tôn giáo và dân tộc
2. Thời lượng môn học: 2 tín chỉ (30 tiết)
3. Phân bổ thời gian:
- Nghe giảng lý thuyết: 70%
- Thảo luận và làm bài tập: 30%
4. Mục tiêu môn học:
Môn Quản lý nhà nước về tôn giáo và dân tộc trang bị cho người học những
kiến thức cơ bản về tôn giáo và dân tộc; cung cấp quan điểm của Đảng và chính sách
của nhà nước về tôn giáo và dân tộc, từ đó xác lập thế giới quan đúng đắn về tôn giáo
và dân tộc.
5. Trình độ đào tạo: Đại học.
6. Điều kiện tiên quyết: Sinh viên phải học xong môn học cơ bản của ngành
quản lý nhà nước.
7. Mô tả vắn tắt nội dung: môn Quản lý nhà nước về tôn giáo và dân tộc gôm
có 6 chương, cụ thể:
Chương 1: Khái lược về tôn giáo
Chương 2: Một số vấn đề cơ bản về tôn giáo ở Việt Nam
Chương 3: Quản lý nhà nước về tôn giáo
Chương 4: Khái lược về dân tộc
Chương 5: Một số vấn đề về dân tộc thiểu số ở Việt Nam
Chương 6: Quản lý nhà nước về dân tộc
8. Nhiệm vụ của sinh viên:
- Dự lớp và nghe giảng bài.
- Nghiên cứu giáo trình, bài giảng trước khi lên lớp.
- Tham dự các buổi thảo luận, làm bài tập ở nhà và ở lên lớp theo sự hướng dẫn
của giảng viên.
9. Tiêu chuẩn kiểm tra, đánh giá sinh viên: Theo quy chế hiện hành.
Chương 1
KHÁI LƯỢC VỀ TÔN GIÁO
I. KHÁI NIỆM, NGUỒN GỐC, BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA TÔN
GIÁO
1. Một số khái niệm cơ bản
-Tín ngưỡng (Belief): là khái niệm có nghĩa tương đồng nghĩa với niềm tin,
tuy nhiên nó không phải là niềm tin nói chung, mà nó là niềm tin đặc biệt. Tín ngưỡng
là gốc rễ của tôn giáo. Mọi tín ngưỡng, tôn giáo đều có một cái chung là “thế giới bên
kia” khác với thế giới hiện thực mà con người đang sống.
- Tôn giáo: “là một hệ thống các văn hoá, tín ngưỡng, đức tin bao gồm các
hành vi và hành động được chỉ định cụ thể, các quan niệm về thế giới, thể hiện thông
qua các kinh sách, khải thị, các địa điểm linh thiêng, lời tiên tri, quan niệm đạo đức,
hoặc tổ chức, liên quan đến nhân loại với các yếu tố siêu nhiên, siêu việt hoặc tâm
linh. Tuy nhiên, hiện tại chưa có sự đồng thuận học thuật về những gì chính xác cấu
thành một tôn giáo”.
(https://vi.wikipedia.org/wiki/T%C3%B4n_gi%C3%A1o)
Trong tác phẩm “Góp phần phê phán triết học pháp quyền của Hêghen”, khi
bàn về tôn giáo, C.Mác viết: "Con người sáng tạo ra tôn giáo, chứ tôn giáo không sáng
tạo ra con người. Cụ thể là: tôn giáo là sự tự ý thức và sự tự cảm giác của con người
chưa tìm được bản thân mình hoặc đã lại để mất bản thân mình một lần nữa.
Nhưng con người không phải là một sinh vật trừu tượng, ẩn nấu đâu đó ở ngoài
thế giới. Con người chính là thế giới con người, là nhà nước, là xã hội. Nhà nước ấy,
xã hội ấy sản sinh ra tôn giáo, tức thế giới quan lộn ngược, vì bản thân chúng là thế
giới lộn ngược. Tôn giáo là lí luận chung của thế giới ấy, là cương yếu bách khoa của
nó, là lôgic dưới hình thức phổ cập của nó, là point d’honneur duy linh luận của nó, là
nhiệt tình của nó, là sự chuẩn y về mặt đạo đức của nó, là sự bổ sung trang nghiêm của
nó, là căn cứ phổ biến mà nó dựa vào để an ủi và biện hộ. Tôn giáo biến bản chất con
người thành tính hiện thực ảo tưởng, vì bản chất con người không có tính hiện thực
thật sự. Do dó, đấu tranh chống tôn giáo là gián tiếp đấu tranh chống cái thế giới mà
lạc thú tinh thần của nó là tôn giáo.
Sự nghèo nàn của tôn giáo vừa là biểu hiện của sự nghèo nàn hiện thực, vừa là
