Thai Kỳ và Một số Bệnh Lý rối loạn
hệ Tiêu Hóa thường gặp
(Kỳ 4)
Tránh dùng các thuốc chống trầm cảm ở phụ nữ mang thai
G- TIÊU CHẢY
1-Tỷ lệ mắc bệnh
Xảy ra ở 34% thai phụ.
2- Nguyên nhân
Nguyên nhân tiêu chảy khi có thai cũng tương tự như lúc bình thường.
Thường gặp nhất là các tác nhân gây nhiễm trùng (như Salmonella, Shigella, và
Campylobacter sp; Escherichia coli; các động vật nguyên bào; virus). Những
nguyên nhân hay gặp khác là nhiễm độc thức ăn, thuốc men, và hội chứng đại
tràng kích thích. Các đợt cấp của bệnh viêm loét đại tràng cũng có thể xảy ra trong
thai kỳ.
3- Cận lâm sàng
Thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng như cấy phân, soi tươi tìm trứng,
ký sinh trùng, đếm bạch cầu trong phân, xét nghiệm phân tìm nhiễm khuẩn
Clostridium difficile. Đối với các trường hợp tiêu chảy kéo dài có thể thực hiện nội
soi đại tràng sigma bằng ống mềm. Nội soi đại tràng sigma bằng ống mềm an toàn
đối với thai phụ.
4- Điều trị
Điều trị bảo tồn là điểm cơ bản trong điều trị tiêu chảy ở bệnh nhân có thai.
- Bù dịch và điện giải.
- Dùng thuốc để kiểm soát tiêu chảy nếu cần thiết. Các thuốc có tác dụng
không toàn thân nên được sử dụng trước.
- Điều trị nguyên nhân sinh bệnh.
- Điều trị các thai phụ bị hội chứng đại tràng kích thích như sau:
+ Dùng chế độ ăn nhiều chất xơ.
+ Dùng các thuốc tạo khối phân (bulking agents).
+ Không dùng các loại thuốc kháng đối giao cảm, chống co thắt.
+ Tránh các thuốc chống trầm cảm.
H- TÁO BÓN
1-Tỷ lệ mắc bệnh
Tỉ lệ táo bón ở thai phụ là 11-38%.
2- Nguyên nhân
Táo bón ở thai phụ có thể do những yếu tố sau:
- Giảm nhu động ruột non
- Giảm lượng motilin
- Giảm nhu động đại tràng
- Tăng tái hấp thu nước
- Thai phụ uống bổ sung chất sắt
3- Đánh Giá
- Khám lâm sàng cần bao gồm hỏi bệnh sử cẩn thận, những lần táo bón
trước đây, thói quen ăn uống, thuốc men đang sử dụng, và việc dùng các thuốc
nhuận trường. Nên thăm trực tràng để loại trừ tình trạng phân đóng khối (fecal
impaction).
- Xét nghiệm máu giúp loại trừ suy giáp, đái tháo đường, tăng calci máu, và
hạ kali máu như những nguyên nhân tiềm ẩn.
- Khi có xuất huyết trực tràng, nên soi hậu môn hoặc soi đại tràng sigma
bằng ống mềm để loại trừ các tổn thương ở vùng hậu môn trực tràng.
4- Điều Trị
Điều trị bảo tồn là điều cơ bản trong xử lý chứng táo bón ở thai phụ.
- Thay đổi về chế độ ăn
- Tăng vận động thể lực
- Bài tập Kegel cho các cơ vùng sàn chậu có thể hữu ích
- Dùng các thuốc làm tăng khối phân (bulking agents), như psyllium (an
toàn cho thai phụ)
5- Thuốc men
Hiện còn ít thông tin về tính an toàn và hiệu quả của của các thuốc nhuận
trường dùng trong thai kỳ. Các thuốc làm mềm phân như sodium docusate có thể
an toàn. Các thuốc nhuận trường kích thích có thể an toàn nếu dùng gián đoạn.
Không nên dùng dầu castor và dầu vô cơ cho thai phụ.
Táo bón ở thai phụ
BS. ĐỒNG NGỌC KHANH - BV Đa Khoa Hoàn Mỹ Sài Gòn
Tham khảo: