L i m đ uờ ở ầ
Cùng v i quá trình toàn c u hóa c a xu th th gi i, n n kinh t Vi t Nam ngàycàng phátớ ầ ủ ế ế ớ ề ế ệ
tri n v ng m nh. H i nh p vào n n kinh t th gi i, Vi t Nam cũng xâyd ng đ y đ các thể ữ ạ ộ ậ ề ế ế ớ ệ ự ầ ủ ị
tr ng c a n n kinh t th tr ng, tr c nhu c u phát tri n đóth tr ng b t đ ng s n ườ ủ ề ế ị ườ ướ ầ ể ị ườ ấ ộ ả ở
Vi t Nam ra đ i cùng v i s phát tri n ngày càng đ y đ h n các th tr ng v n, đáp ng nhuệ ờ ớ ự ể ầ ủ ơ ị ườ ố ứ
c u h i nh p kinh t qu c t .ầ ộ ậ ế ố ế
Th tr ng b t đ ng s nVi t Nam ra đ i còn non tr , ho t đ ng còn nhi u y ut manhị ườ ấ ộ ả ệ ờ ẻ ạ ộ ề ế ố
mún, không theo quy lu t t nhiên c a th tr ng, ch a b t nh p theo k ps phát tri n c a cácậ ự ủ ị ườ ư ắ ị ị ự ể ủ
n c trên th gi i. Tuy v y,ướ ế ớ ậ trong nh ng năm g n đây chínhsách v đ t đai c a Nhà n c taữ ầ ề ấ ủ ướ
đã có nhi u c i cách góp ph n xây d ng th tr ng b t đ ng s n ngày càng phát tri n h n.ề ả ầ ự ị ườ ấ ộ ả ể ơ
Tr c tình hình kh ng ho ng tài chính th gi i đang di n ra ngày càng sâur ng, n n kinhướ ủ ả ế ớ ễ ộ ề
t Vi t Nam ít nhi u cũng có nh h ng và tình hình tài chính trongn c đang đ c đ t trongế ệ ề ả ưở ướ ượ ặ
tình tr ng ki m soát ch t ch . Th tr ng b t đ ng s nlà m t kênh xu t phát gây nên tìnhạ ể ặ ẽ ị ườ ấ ộ ả ộ ấ
tr ng kh ng ho ng tài chính th gi i. Vì v y,d i tác đ ng c a kh ng ho ng tài chính thạ ủ ả ế ớ ậ ướ ộ ủ ủ ả ế
gi i, th tr ng b t đ ng s n Vi tNam không tránh kh i lung lay.ớ ị ườ ấ ộ ả ệ ỏ Nghiên c u, đánh giá, phânứ
tích tác đ ng c acu c kh ng ho ng tài chính th gi i đ n th tr ng tài chính cũng nh thộ ủ ộ ủ ả ế ớ ế ị ườ ư ị
tr ngb t đ ng s n Vi t Nam đ bi t đ c xu h ng phát tri n c a th gi i, t đó đ aườ ấ ộ ả ệ ể ế ượ ướ ể ủ ế ớ ừ ư
rađ c các đ nh h ng phát tri n cho lo i th tr ng v n nh y c m này là m t v nđ c nượ ị ướ ể ạ ị ườ ố ạ ả ộ ấ ề ầ
thi t.ế
Ph m vi nghiên c u c a đ tài:ạ ứ ủ ề
Đ tài không đi sâu vào phân tích tác đ ng c a kh ng ho ng tài chính th gi iđ n toàn bề ộ ủ ủ ả ế ớ ế ộ
ho t đ ng c a th tr ng b t đ ng s n Vi t Nam mà đ tài này ch t p trung gi i quy t cácạ ộ ủ ị ườ ấ ộ ả ệ ở ề ỉ ậ ả ế
v n đ liên quan đ n tình hình và ho t đ ng c a th tr ng b t đ ng s n Vi t Nam góc đấ ề ế ạ ộ ủ ị ườ ấ ộ ả ệ ở ộ
các quy đ nh c a pháp lu t đ t đai vàpháp lu t có liên quan. T đó th y đ c nh ng nhị ủ ậ ấ ậ ừ ấ ượ ữ ả
h ng t bên ngoài đ n th tr ng b t đ ng s n Vi t Nam, đ đ ra các h ng phát tri n choưở ừ ế ị ườ ấ ộ ả ệ ể ề ướ ể
th tr ng này.ị ườ
Ch ngươ I
KHÁI QUÁT CHUNG V TÌNH HÌNH KH NG HO NG TÀI CHÍNH HI N NAY.Ề Ủ Ả Ệ
1.Lý lu n chung v kh ng ho ng tài chính và tình hình th gi iậ ề ủ ả ế ớ hi n nay.ệ
1.1 Khái ni m và nguyên nhân kh ng ho ng tài chính.ệ ủ ả
Khái ni m kh ng ho ng tài chính:ệ ủ ả
Tài chính đ c hi u theo nghĩa r ng là t p h p các qu ti n t cùng v i các m i quan hượ ể ộ ậ ợ ỹ ề ệ ớ ố ệ
gi a chúng. Trong n n kinh t th tr ng luôn có s luân chuy n các lu ng v n ti n t vàữ ề ế ị ườ ự ể ồ ố ề ệ
trong quá trình đó hình thành các qu ti n c a t t c các ch th trong xã h i mà gi aỹ ề ủ ấ ả ủ ể ộ ữ chúng
có m i quan h ch t ch , nh h ng l n nhau t o nên m t h th ng tài chính.ố ệ ặ ẽ ả ưở ẫ ạ ộ ệ ố
Kh ng ho ng tài chính là tình tr ng tài chính (qu ) m t cân đ i nghiêm tr ng có th d nủ ả ạ ỹ ấ ố ọ ể ẫ
đ nế
s p đ qu . Đ c tr ng c a m i qu – c u thành h th ng tài chính là các dòng ti n vào/ra;ụ ổ ỹ ặ ư ủ ỗ ỹ ấ ệ ố ề
nh n/thanh toán;… hình thành tài s n có, tài s n n .ậ ả ả ợ
Kh ng ho ng tài chính ti n t x y ra khi có hi n t ng m t cân đ i nghiêm tr ng gi aủ ả ề ệ ả ệ ượ ấ ố ọ ữ tài
s nả
có và nghĩa v thanh toán v s l ng, th i h n, ch ng lo i ti nụ ề ố ượ ờ ạ ủ ạ ề . Đó là hi n t ngệ ượ
M t nhóm l n các t ch cộ ớ ổ ứ tài chính có giá tr ngu n v n v t quá giá tr th tr ng c a cáctàiị ồ ố ượ ị ị ườ ủ
s n, d n đ n hi n t ng đ xô đ n ngân hàng và s d ch chuy n c c u đ u t ,ả ẫ ế ệ ượ ổ ế ự ị ể ơ ấ ầ ư s s p đự ụ ổ
c am t s doanh nghi p tài chính và c n thi t ph i có s can thi p c a nhà n c.ủ ộ ố ệ ầ ế ả ự ệ ủ ướ
Kh ng ho ng tài chính (ngân hàng) là tình hu ng trong đó m t b ph n l n các ngân hàngủ ả ố ộ ộ ậ ớ
(NH) c a m t qu c gia đ t ng t m t kh năng thanh toán cũng nh kh năng tr nủ ộ ố ộ ộ ấ ả ư ả ả ợ.
.
C u v ti n d tr quá l n khi n cho NH không th cùng m t lúc đáp ng t t c m iầ ề ề ự ữ ớ ế ể ộ ứ ấ ả ọ
ng i.Cóườ hi n t ng khan hi m tín d ng. Giá tr tài s n c a ngân hàng gi m m nh và gây raệ ượ ế ụ ị ả ủ ả ạ
hi n t ng m t kh năng tr n , m t s NH s p đ và xu t hi n tình tr ng đ xô đ n cácệ ượ ấ ả ả ợ ộ ố ụ ổ ấ ệ ạ ổ ế
NH. Các “bong bóng” giá tài s n n tung: s s t giá ban đ u trong giá tr các tài s n bu c cácả ổ ự ụ ầ ị ả ộ
NH ph i bán ti ptài s n và làm giá tài s n ti p t c gi m m nh h n n a. Các kho n tín d ngả ế ả ả ế ụ ả ạ ơ ữ ả ụ
hình thành trong th i đi m bùng n đ c mang ra bán tháo.ờ ể ổ ượ
Nguyên nhân kh ng ho ng tài chính hi n nay:ủ ả ệ
Trong b i c nh toàn c u hóa hi n nay, s phát tri n cũng nh các bi n đ ng t n n kinhố ả ầ ệ ự ể ư ế ộ ừ ề
t c a các qu c gia phát tri n cũng đã, đang, và s tác đ ng đ n n n kinh t c a nhi u n cế ủ ố ể ẽ ộ ế ề ế ủ ề ướ
trên th gi i. G n đây kh ng ho ng tài chính và s trì tr c a n n kinh t M cũng đã nhế ớ ầ ủ ả ự ệ ủ ề ế ỹ ả
h ng đ n nhi u n c trên th gi i, trong đó có Vi t Nam (VN).ưở ế ề ướ ế ớ ệ
Nguyên nhân tr c ti p và rõ ràng nh t c a cu c kh ng ho ng tài chính l n này là s suyự ế ấ ủ ộ ủ ả ầ ự
s pc a th tr ng b t đ ng s n. M , g n nh h u h t ng i dân khi mua nhà là ph i vayụ ủ ị ườ ấ ộ ả Ở ỹ ầ ư ầ ế ườ ả
ti n ngânhàng và tr l i lãi l n v n trong m t th i gian dài sau đó. Do đó, có m t s liên hề ả ạ ẫ ố ộ ờ ộ ự ệ
r t ch t ch gi aấ ặ ẽ ữ tình hình lãi su t và tình tr ng c a th tr ng b t đ ng s n. Khi lãi su t th pấ ạ ủ ị ườ ấ ộ ả ấ ấ
và d vay m nthì ng i ta đ xô đi mua nhà, đ y giá nhà c aễ ượ ườ ổ ẩ ử lên cao; khi lãi su t cao thì thấ ị
tr ng gi m chân,ng i bán nhi u h n ng i mua, đ y giá nhà xu ng th p.ườ ậ ườ ề ơ ườ ẩ ố ấ
Nh ng món n t vi c vay ti n t ngân hàng đ mua nhà, tham gia vào th tr ng b t đ ngữ ợ ừ ệ ề ừ ể ị ườ ấ ộ
s n là nguyên nhân d n đ n tình hình tài chính suy thoái hi n nay c a M .ả ẫ ế ệ ủ ỹ
Có ba y u t chính đã t o nên hi n t ng tăng gi m trong th tr ng b t đ ng s n M .ế ố ạ ệ ượ ả ị ườ ấ ộ ả ở ỹ
Th nh t,ứ ấ b t đ u t năm 2001, đ giúp n n kinh t thoát kh i trì tr , C c D tr liên bangắ ầ ừ ể ề ế ỏ ệ ụ ự ữ
Mỹ
(Fed) đã liên t c h th p lãi su t, d n đ n vi c các ngân hàng cũng h lãi su t cho vay ti nụ ạ ấ ấ ẫ ế ệ ạ ấ ề
mua b t đ ng s n (m c dù nh ng lo i lãi su t cho vay ti n mua nhà do các ngân hàng th ngấ ộ ả ặ ữ ạ ấ ề ươ
m i n đ nh bao gi cũng cao h n nhi u so v i lãi su t c b n c a Fed, nh ng m cạ ấ ị ờ ơ ề ớ ấ ơ ả ủ ư ứ đ caoộ
hay th p c aấ ủ
chúng bao gi cũng ph thu c vào lãi su t c b n). Vào gi a năm 2000 thì lãi su t c b n c aờ ụ ộ ấ ơ ả ữ ấ ơ ả ủ
Fed là trên 6% nh ng sau đó lãi su t này liên t c đ c c t gi m, cho đ n gi aư ấ ụ ượ ắ ả ế ữ năm 2003 thì
ch còn 1%.ỉ
Th hai,ứ v ph ng di n s h uề ươ ệ ở ữ nhà c a, chính sách chung c a chính ph lúc b y gi làử ủ ủ ấ ờ
khuy n khích và t o đi u ki n cho dân nghèo và các nhóm dân da màu đ c vay ti n dế ạ ề ệ ượ ề ễ
dàngh n đ mua nhà. Vi c này ph n l n đ c th cơ ể ệ ầ ớ ượ ự hi n thông qua hai công ty đ c b o trệ ượ ả ợ
b i chínhph là Fannie Mae và Freddie Mac. Hai công ty này giúp đ v n vào th tr ng b tở ủ ổ ố ị ườ ấ
đ ng s nb ng cách mua l i các kho n cho vay c a các ngân hàng th ng m i, bi n chúngộ ả ằ ạ ả ủ ươ ạ ế
thành các lo ich ng t đ c b o đ m b ng các kho n vay th ch p (mortgage-backedạ ứ ừ ượ ả ả ằ ả ế ấ
securities – MBS –ch ng khoán b t đ ng s n), r i bán l i cho các nhà đ u t Ph Wall, đ cứ ấ ộ ả ồ ạ ầ ư ở ố ặ
bi t là các ngân hàngđ u t kh ng l nh Bear Stearns và Merrill Lynch.ệ ầ ư ổ ồ ư
Th ba,ứ nh đã trình bày trên, b i vì có s bi n đ i các kho n cho vay thành các công cư ở ở ự ế ổ ả ụ
đ u t cho nên th tr ng tín d ng đ ph c v choth tr ng b t đ ng s n không còn là sânầ ư ị ườ ụ ể ụ ụ ị ườ ấ ộ ả
ch i duy nh t c a các ngân hàng th ng m i ho c cáccông ty chuyên cho vay th ch p b tơ ấ ủ ươ ạ ặ ế ấ ấ
đ ng s n n a. Nó đã tr nên m t sân ch i m i cho các nhàđ u t ,ộ ả ữ ở ộ ơ ớ ầ ư có kh năng huy đ ng dòngả ộ
v n t kh p n i đ vào, k c dòng v n ngo i qu c.ố ừ ắ ơ ổ ể ả ố ạ ố
Đi m đ c bi t đây là b i vì vi c hình thành, mua bán, và b o hi m MBSể ặ ệ ở ở ệ ả ể là vô cùng
ph ct p cho nên nó di n ra g n nh là ngoài t m ki m soát thông th ng c a chính ph . B iứ ạ ễ ầ ư ầ ể ườ ủ ủ ở
vì thi us ki m soát c n thi t cho nên lòng tham và tính m o hi m đã tr nên ph bi n cácế ự ể ầ ế ạ ể ở ổ ế ở
nhà đ u t .Bên c nh đó, b i vì có th bán l i ph n l n các kho n vay đ các công ty khácầ ư ạ ở ể ạ ầ ớ ả ể
bi n chúng thànhMBS, các ngân hàng th ng m i đã tr nên m o hi m h n trong vi c choế ươ ạ ở ạ ể ơ ệ
vay, b t ch p kh năngtr n c a ng i vayấ ấ ả ả ợ ủ ườ
Qua phân tích các lý do trên, cho th y th tr ng b t đ ng s n tr nên r t nh n nh p,ấ ị ườ ấ ộ ả ở ấ ộ ị
nhi ung i có thu nh p th p ho c không có tín d ng t t v n đ xô đi muanhà, và kho n ti nề ườ ậ ấ ặ ụ ố ẫ ổ ả ề
cho vayc a các ngân hàng dành cho kho n này ngày càng tăng. Các công ty tài chính m nh tayủ ả ạ
h ntrong vi c mua l i các kho n cho vay đ y m o hi m do ph i đ i đ u v i c nh tranhơ ệ ạ ả ầ ạ ể ả ố ầ ớ ạ
nhi u h n t các công ty khác. Trong khi đó, nhu c u mua l i MBSề ơ ừ ầ ạ c a các nhà đ u t v n caoủ ầ ư ẫ
b i vì cho t itr c năm 2006 thì th tr ng b t đ ng s n v n ch aở ớ ướ ị ườ ấ ộ ả ẫ ữ có d u hi u n bong bóng.ấ ệ ổ
H n n aơ ữ h đ c tr n an t các h p đ ng b o hi m t các công ty b o hi m và đ u t khác.ọ ượ ấ ừ ợ ồ ả ể ừ ả ể ầ ư
Vi c này khi ncho các công ty bán b o hi m ngày càng m nh tay h n trong vi c bán b oệ ế ả ể ạ ơ ệ ả
hi m ra th tr ng, b tch p kh năng đ m b o c a mình.ể ị ườ ấ ấ ả ả ả ủ
Vì d vay cho nên nhu c u mua nhà lên r t cao, kéo theo vi c lên giá b t đ ng s n liênễ ầ ấ ệ ấ ộ ả
t c.Giá nhà bình quân đã tăng đ n 54% ch trong vòng b n năm t 2001 (năm b t đ u c tụ ế ỉ ố ừ ắ ầ ắ
m nh lãisu t) đ n 2005. Vi c này cũng d n đ n v n đ đ u c và l i là giá nhà s ti p t cạ ấ ế ệ ẫ ế ấ ề ầ ơ ỷ ạ ẽ ế ụ
lên. H qu làng i ta s n sàng mua nhà v i giá cao, b t k giá tr th cệ ả ườ ẵ ớ ấ ể ị ự và kh năng tr nả ả ợ
sau này vì h nghĩ n u c n s bán l i đ tr n ngân hàng mà v n có l i. Do đó, m t bongọ ế ầ ẽ ạ ể ả ợ ẫ ờ ộ
bóng đã thành hình trongth tr ng b t đ ng s n.ị ườ ấ ộ ả
C n đ a ch n tài chính M xu t phát t kh ng ho ng trong lĩnh v cơ ị ấ ở ỹ ấ ừ ủ ả ự b t đ ng s n.ấ ộ ả
Th cự t cho th y, nguyên nhân sâu xa c a kh ng ho ng tài chính M là do vi c các ngânế ấ ủ ủ ả ở ỹ ệ
hàng cho vayquá l n đ đ u t vào b t đ ng s n, đ n lúc ng i đi vay không tr đ c n ,ớ ể ầ ư ấ ộ ả ế ườ ả ượ ợ
các ngân hàng đ ut tuyên b v n , m t s l ng l n nhà c aầ ư ố ỡ ợ ộ ố ượ ớ ử b si t n , tình tr ng y kéoị ế ợ ạ ấ
theo ph n ng dâychuy n c a h th ng ngân hàng, và ti p t c nh h ng đ n các th tr ngả ứ ề ủ ệ ố ế ụ ả ưở ế ị ườ
v n khác nh th tr ng ch ng khoán, th tr ng tài chính khác… d n đ n tình tr ng kh ngố ư ị ườ ứ ị ườ ẫ ế ạ ủ
ho ng tài chính hi nnay. Nguyên nhân tr cả ệ ự ti p c a kh ng ho ng là b t ngu n t s phátế ủ ủ ả ắ ồ ừ ự
tri n tín d ng quá nóng, v is h tr c a nghi p v ch ng khoán hóa, d n đ n nhu c u giể ụ ớ ự ỗ ợ ủ ệ ụ ứ ẫ ế ầ ả
t o, giá nhà đ t leo thang và cáckho n tín d ng r i ro cao. Khi r i ro phát sinh, giá nhà đ t vàạ ấ ả ụ ủ ủ ấ
ch ng khoán s t gi m d n đ nkh ng ho ng tín d ng.ứ ụ ả ẫ ế ủ ả ụ
1.2 Tình hình kh ng ho ng tài chính hi n nay (th gi iủ ả ệ ế ớ và VN).
Tình hình th gi i:ế ớ
M đ c coi là trung tâm c a cu c kh ng ho ng tài chính l n này và ch u nhi u t n th tỹ ươ ủ ộ ủ ả ầ ị ề ổ ấ
nh t.B t đ u t kh ng ho ng các h p đ ng cho vay b t đ ng s n th ch p, t ng s kho ngấ ắ ầ ừ ủ ả ợ ồ ấ ộ ả ế ấ ổ ố ả
12 ngàn t USD, trong đó 3 đ n 4 ngàn t USD là d i chu n, khó đòi. Nh ng ng i không cóỷ ế ỷ ướ ẩ ữ ườ
kh năng tr n cũng đ c cho vay. Nh ng h p đ ng đó đ c chuyên gia tài chính Ph Wallả ả ợ ượ ữ ợ ồ ượ ố
gom l i và phát hành ch ng khoán phái sinh, đ c b o đ m b i nh ng h p đ ng cho vay thạ ứ ượ ả ả ở ữ ợ ồ ế
ch p này đ bán ratrên kh p các th tr ng qu c t . Khi các ch ng khoán này m t giá th mấ ể ắ ị ườ ố ế ứ ấ ả
h i, th tr ng không cóng i mua, nên các ngân hàng, công ty b o hi m, các t ch cạ ị ườ ườ ả ể ổ ứ tài
chính n m hàng ngàn t USDch ng khoán đó không bán đ c, m t kh năng thanh kho n, vàắ ỷ ứ ượ ấ ả ả
m t kh năng thanh toán, đi đ ng c ngã ho c phá s n. Chính ph M đã đ aấ ả ế ụ ặ ả ủ ỹ ư ra các gói gi iả
pháp đ mua nh ng tài s n nhi mđ c đó, nay đ i h ng m t ph n 250 t USD (trong gói 700ể ữ ả ễ ộ ổ ướ ộ ầ ỷ
t USD) mua c ph n c a các ngânỷ ổ ầ ủ hàng...
T i Úc, đ c đi m c a n n kinh t Úc là ph thu c vào ngành tài nguyên khoáng s n (thanạ ặ ể ủ ề ế ụ ộ ả
đá,qu ng, vàng, d u, vv) và ngành d ch v tài chính (ngân hàng, b o hi m, đ u t ). Nh ngặ ầ ị ụ ả ể ầ ư ữ
năm qua khi n n kinh t toàn c u bùng n và giá hàng hóa c b n tăng cao, Úc đã đ c h ngề ế ầ ổ ơ ả ượ ưở
l i l n t xu t kh u. Chính đi u đó làm cho n n kinh t Úc tăng tr ng t t và đ ng AUDợ ớ ừ ấ ẩ ề ề ế ưở ố ồ
tăng m nh lên đ n đ nh g n b ng USD vào tháng 8 qua. Khi cu c kh ng ho ng di n ra v iạ ế ỉ ầ ằ ộ ủ ả ễ ớ
nhu c u tiêu th toàn c u s t gi m làm cho giá d u và hàng hóa c b n gi m nhanh chóng.ầ ụ ầ ụ ả ầ ơ ả ả
Đ ng AUD đã m t giá30% trong 2 tháng g n đây so v i USD. M t nguyên nhân n aồ ấ ầ ớ ộ ữ làm AUD
gi m m nh có s đóng góp c a các giao d ch đ u c chênh l ch lãi su t (carry trade). Úc thuả ạ ự ủ ị ầ ơ ệ ấ
hút l ng ti n thông minh l n t Nh t và m t s qu c gia khác đ đ u t vào AUD v i lãiượ ề ớ ừ ậ ộ ố ố ể ầ ư ớ
su t cao. Khi n n kinh t suy thoái d n đ n AUD gi m giá thì các dòng ti n này quay ng cấ ề ế ẫ ế ả ề ượ
ra r t nhanh chóng, khi n AUD gi m sâu h n. Giá ch ng khoán trên th tr ng ASX cũngấ ế ả ơ ứ ị ườ
gi m m nh kho ng 35% trong 4 tháng g n đây. Do t l dân Úc đ u t ch ng khoán cao nênả ạ ả ầ ỷ ệ ầ ư ứ
nhi u ng i dân b thua l n ng. Giá b t đ ng s n hi n cũng đang trong chu kỳ gi m. M cề ườ ị ỗ ặ ấ ộ ả ệ ả ặ
dù h th ng tài chính Úc không b đe d a tr c ti p song Chính ph Úc cũng đã có nh ng hànhệ ố ị ọ ự ế ủ ữ
đ ng m nh và k p th i nh c t gi m lãi su t c b n 100 bps (1%) xu ng 6% và cam k t b mộ ạ ị ờ ư ắ ả ấ ơ ả ố ế ơ
hàng t đô vào h th ng tài chính cũng nh camk t b o đ m thanh toán cho các ngân hàng. Vàỷ ệ ố ư ế ả ả
nh v y tình hình tài chính n c Úc cũng đang lâm vào suy thoái.ư ậ ướ
T i Anh Qu c, hàng lo t ngân hàng cho vay th ch p nh Northern Rock, Bradfordạ ố ạ ế ấ ư
&Bingley đ u r i vào tình tr ng khó khăn và ph i đ c can thi p. Đ i v i các qu c gia châuề ơ ạ ả ượ ệ ố ớ ố
Âu khác, kh ng ho ng mang tính ch t gián ti p h n, ch y u do s liên thông ch t chủ ả ấ ế ơ ủ ế ự ặ ẽ
gi aữ các th tr ng tài chính l n. Do s phát tán r i ro tín d ng thông qua các gói ch ng khoánị ườ ớ ự ủ ụ ứ
có g c b tđ ng s n c a M và Anh Qu c nên các ngân hàng và qu đ u t c a châu Âu cũngố ấ ộ ả ủ ỹ ố ỹ ầ ư ủ
b nh h ngn ng n . Ph n ng domino x y ra khi th tr ng tín d ng liên ngân hàng bị ả ưở ặ ề ả ứ ả ị ườ ụ ị
kh ng ho ng và lànsóng bán tháo ch ng khoán toàn c u. Ngân hàng Fortis c a Bủ ả ứ ầ ủ ỉ b qu cị ố
h uữ hóa không ph i docho vay d i chu n mà do b th ng n ng sau khi b ra s ti n quáả ướ ẩ ị ươ ặ ỏ ố ề
l n cùng mua ABNớ AMROBank. Khi không th huy đ ng v n trên th tr ng và cũng khôngể ộ ố ị ườ
th bán tài s n thì ngân hàngnày b tê li t.ể ả ị ệ
Tình hình VN:
Tác đ ng c a cu c kh ng ho ng tài chính M là tác đ ng mang tính hai chi u, song chộ ủ ộ ủ ả ỹ ộ ề ủ
y ulà tác đ ng tiêu c cế ộ ự t i n n kinh t toàn c u cũng nh c a Vi t Nam. Do s h i nh pớ ề ế ầ ư ủ ệ ự ộ ậ
ngày càngsâu và r ng c a n n kinh t Vi t Nam vào th gi i nên Vi t Nam ch u nh ng tácộ ủ ề ế ệ ế ớ ệ ị ữ
đ ng nh t đ nh,tuy không tr cộ ấ ị ự ti p.ế
nh h ng l n nh t đ i v i Vi t Nam tr c h t là v xu t kh u sang các th tr ng nhẢ ưở ớ ấ ố ớ ệ ướ ế ề ấ ẩ ị ườ ư
M và châu Âu (chi m kho ng 40% t ng kim ng ch xu t kh u). Kh ng ho ng kinh t hi nỹ ế ả ổ ạ ấ ẩ ủ ả ế ệ
đang lansang châu Á. Qu Ti n t Qu c t (IMF) d báo tăng tr ng GDP toàn c u s t t 5%ỹ ề ệ ố ế ự ưở ầ ụ ừ
năm 2007 xu ng 3,9% năm 2008 và 3% năm 2009. Suy thoái kinh t s kéo theo nhu c u tiêuố ế ẽ ầ
th s t gi m trên ph m vi toàn c u. V phía Vi t Nam, nh h ng tr cụ ụ ả ạ ầ ề ệ ả ưở ự ti p thì cũng có gi iế ớ
h n vì Vi t Nam ch aạ ệ ư tham gia nhi u vào th tr ng tài chính th gi i và không tham gia muaề ị ườ ế ớ
bán ch ng khoán phái sinh này.ứ
Nh ng kh ng ho ng tài chính toàn c u đã nh h ng đ n lãi su t tín d ng cho vayư ủ ả ầ ả ưở ế ấ ụ
gi aữ các ngân hàng (Libor và Sibor, t c London Inter Bank offer rate, Singapore Inter Bankứ
Offer rate,th ng đ c dùng làm lãi su t c s đ cho các xí nghi p và ngân hàng Vi t Namườ ượ ấ ơ ở ể ệ ệ
vay). Ngoài ra đ u t tr cầ ư ự ti p (FDI) c a Vi t Nam cũng b nh h ng vì FDI vào Vi t Namế ủ ệ ị ả ưở ệ
ph n l n là v n vay ch không ph i v n t có, nên n u các nhà đ u t không dàn x p đ cầ ớ ố ứ ả ố ự ế ầ ư ế ượ
kho n vay s khó gi i ngân đ c. Đ i v i th tr ng ch ng khoán, có kh năng nhà đ u tả ẽ ả ượ ố ớ ị ườ ứ ả ầ ư
n c ngoài ph i thu h i ngu n v n và bán ch ng khoán. Đi u này tác đ ng đ n d tr ngo iướ ả ồ ồ ố ứ ề ộ ế ự ữ ạ
h i và giá c trên th tr ng ch ng khoán. Nhà đ u t n c ngoài bán ra nhi u h n mua vàoố ả ị ườ ứ ầ ư ướ ề ơ
s làm gi m giá ch ng khoán c a Vi t Nam.ẽ ả ứ ủ ệ
Gián ti p, thì ho t đ ng nh p kh u c a các n c s co l i, vì v y nh h ng đ n xu t kh uế ạ ộ ậ ẩ ủ ướ ẽ ạ ậ ả ưở ế ấ ẩ
c a Vi t Nam. Chúng ta xu t kh u đ n 60% GDP vì v y ch c ch n s nh h ng.ủ ệ ấ ẩ ế ậ ắ ắ ẽ ả ưở
V th tr ng b t đ ng s n, ho t đ ng mua bán b t đ ng s n nhi u tháng qua có d u hi uề ị ườ ấ ộ ả ạ ộ ấ ộ ả ề ấ ệ
đình tr khá lâu, và d u hi u này cũng đã xu t hi n t i M tr c khi s s p đ liên t c c aệ ấ ệ ấ ệ ạ ỹ ướ ự ụ ổ ụ ủ
nhi u ngân hàng đ u t hàng đ u th gi i x y ra. Nhà đ t t i TP H Chí Minh và Hà N iề ầ ư ầ ế ớ ả ấ ạ ồ ộ
năm tr c sôi đ ng thì gi đây đìu hiu, ng i bán là đa s , trong khi ng i mua thì còn đangướ ộ ờ ườ ố ườ
ch đ i tình hình s p t i th nào. Th tr ng hi n không có nh ng y u t thu n l i. Ngu nờ ợ ắ ớ ế ị ườ ệ ữ ế ố ậ ợ ồ
cung ti n đ vào th tr ng đã gi m sút nghiêm tr ng. Đa s các ngân hàng do thi u ti n đ ngề ổ ị ườ ả ọ ố ế ề ồ
đã gi m h n vi c cho vay đ u t ch ng khoán, trong khi t l cho vay ch ng khoán cũng đãả ẳ ệ ầ ư ứ ỷ ệ ứ
quá cao. Các chính sáchc a nhà n c ch aủ ướ ư ra nh ng bài h c c a chính sách lên th tr ngư ọ ủ ị ườ
ch ng khoán và th tr ng tín d ng v aứ ị ườ ụ ừ r i đã nhãn ti n, s không th không nh h ng t iồ ề ẽ ể ả ưở ớ
th tr ng nhà đ t. Khi th tr ng không còn tăng t c, thì s cị ườ ấ ị ườ ố ứ h p d n đ i v i gi i đ u cấ ẫ ố ớ ớ ầ ơ
không còn n a. Gi i đ u c m i là l c l ng chính làm giá đ t tăng đ n m cữ ớ ầ ơ ớ ự ượ ấ ế ứ không t ngưở
nh năm tr c. Khi h không còn h ng thú trong vi c đ ti n vào th tr ng có nghĩa là thư ướ ọ ứ ệ ổ ề ị ườ ị
tr ng đã đ n lúc thoái trào, ít nh t là trong ng n h n.Nhà đ u t tr c h t đã đ u t l ngườ ế ấ ắ ạ ầ ư ướ ế ầ ư ượ
v n l n, gi không bán đ c, coi nh là ố ớ ờ ượ ư trong ng n h n.ắ ạ