TNU Journal of Science and Technology
230(08): 320 - 327
http://jst.tnu.edu.vn 320 Email: jst@tnu.edu.vn
BUILDING MATERIALS FOR BROADCASTING BOM BO TOURISM SITE
Pham Thi Binh*, Tran Thi Thuy Tien, Nguyen Hoai Truc Ngan,
Tran Truong Khanh An, Nguyen Thi Viet Trinh
Ho Chi Minh City University of Education
ARTICLE INFO
ABSTRACT
Received:
14/3/2025
To attract more visitors to Bom Bo tourism site, a site with great
potential for sustainable tourism development, this article aims at
building authentic resources, closely connecting with the local
community broadcasting the tourism site. The main research method
applied in this article is collecting and analyzing secondary and
preliminary data for two following purposes: (1) to survey and
synthesize the opinions of visitors, tourism managers, guides, and
representatives of tourism companies on the needs and content
broadcasting materials, (2) to select contents demonstrating the
characteristics of Bom Bo tourism site to design the materials. The
survey results found a high demand for two sources of materials
including Bom Bo Travel Handbook and online broadcasting channels.
Thus, the authors decided to design Bom Bo Travel Handbook and a
Tiktok page for broadcasting to attract more visitors to Bom Bo village,
contributing to tourism development and improving the living condition
of local people.
Revised:
25/6/2025
Published:
25/6/2025
KEYWORDS
Handbook
Tourism
Xtieng
Promotion
Bom Bo
THIT K TƯ LIỆU PHC V TRUYN THÔNG QUNG BÁ
ĐIM DU LCH SÓC BOM BO
Phm Th Bình*, Trn Th Thy Tiên, Nguyn Hoài Trúc Ngân,
Trần Trương Khánh An, Nguyn Th Vit Trinh
Trường Đại học Sư phạm Thành ph H Chí Minh
TÓM TT
Ngày nhn bài:
14/3/2025
Nhm thu hút thêm nhiều du khách đến sóc Bom Bo, nơi nhiều
tiềm năng phát trin du lch bn vng, bài báo này tp trung vào vic
xây dng nguồn tư liệu chân thc, kết ni cht ch vi cộng đồng địa
phương phục v công tác truyn thông, quảng bá điểm du lch.
Phương pháp nghiên cu chính trong bài báo là thu thp phân tích
d liu th cấp cấp nhm (1) kho sát tng hp ý kiến ca
du khách, cán b qun lý du lịch, hướng dẫn viên, đại din công ty l
hành v nhu cu nội dung liệu truyn thông, (2) chn la ni
dung th hiện được dặc trưng của điểm du lịch Bom Bo để thiết kế
liu. Kết qu kho sát cho thy nhu cu cao v hai ngun tư liệu là S
tay du lch sóc Bom Bo kênh truyn thông trc tuyến. Nhóm tác
gi đã thiết kế s tay trang Tiktok du lch sóc Bom Bo phc v
công tác truyn thông nhm thu hút du khách đến vi c Bom Bo
nhiều hơn, góp phn phát trin du lịch nâng cao đi sng ca
người dân địa phương.
Ngày hoàn thin:
25/6/2025
Ngày đăng:
25/6/2025
DOI: https://doi.org/10.34238/tnu-jst.12311
* Corresponding author. Email: binhpt@hcmue.edu.vn
TNU Journal of Science and Technology
230(08): 320 - 327
http://jst.tnu.edu.vn 321 Email: jst@tnu.edu.vn
1. Gii thiu
Hin nay, du lịch đóng vai tquan trọng trong vic phát trin kinh tế, văn hóa hội đất
nước. Du lch phát trin s to ra nhiu vic làm vi mc thu nhp cao, ổn định góp phn bo
tn và phát huy nhng giá tr văn hóa truyền thng của địa phương [1], [2]. Vì thế, vic qung bá,
truyn thông nhằm thúc đẩy du lịch địa phương phát triển mt vấn đề quan trng, nhận được
nhiu s quan tâm ca chính quyn gii nghiên cứu trong ngoài nước. Nhiu hoạt động đã
được chính quyn các cp thc hiện như tổ chc l hi, s kin, gii thiu sn phẩm... đều đã
phần nào đem lại hiu qu tích cc [3].
Vic qung du lch th thc hin trc tiếp (qua t rơi, sổ tay, t chc l hi, s kin...)
hoc trc tuyến (qua truyn hình, báo chí, mng xã hội như Facebook, TikTok, Instagram,...). Để
truyn thông, quảng bá các điểm du lch trc tiếp/ trc tuyến đạt hiu qu, chúng ta cn có ngun
liệu phong phú, đa dạng, đc bit là phi chân thực đáng tin cậy. Nhiu tác gi đã nghiên
cu và thiết kế s tay du lch các vùng min ca Vit Nam, tp trung vào vic cung cp thông tin
v các địa điểm tham quan, đặc điểm lch sử, văn hóa, m thực đặc trưng, dch v lưu trú, l
trình, tin ích... Các nghiên cứu này đều nhn mnh vai trò quan trng ca S tay du lch trong
vic giúp du khách d dàng tiếp cn thông tin v các điểm du lch. Tuy nhiên, s hn chế ca các
s tay du lịch trước đó còn thiếu nh thm m, tính tin dng kh năng tương tác nên chưa
tiếp cận được các đối tượng khách hàng [4] [9]. Mt s nghiên cứu đã làm rõ vai trò quan trọng
ca các giá tr văn hóa truyền thng trong qung bá và phát trin du lch bn vững [10], [11]. Đây
chính là ngun tài nguyên quý giá trong vic xây dựng liệu truyn thông, qung làm
điểm đặc trưng của mỗi điểm du lch. Tài liệu, liệu v các giá tr văn hóa truyền thng nếu
được thu thập đầy đủ, xác thực còn đóng vai trò quan trng trong vic phc dng các hoạt động
l hi, làng nghề… góp phần phát trin du lịch địa phương bền vng.
Đã có nhiều công trình nghiên cu v qung bá gii thiu sn phm du lịch nhưng nghiên cu
thiết kế tài liu phc v truyền thông cho điểm du lch sóc Bom Bo còn hn chế. Chính vy,
bài viết có ý nghĩa thiết thc, góp phn qung bá hình ảnh sóc Bom Bo đến gần hơn với du khách
thông qua s tay du lch và kênh TikTok.
Bom Bo một đim du lch giàu tiềm năng của tỉnh Bình Phước với nét đặc trưng văn hóa
ca dân tc Xtiêng. Tuy nhiên, hin nay sóc Bom Bo vẫn chưa thu hút được nhiu du khách do
các hoạt động qung bá, truyn thông còn nhiu hn chế. Khách du lịch đến Bom Bo ch yếu
hc sinh, sinh viên, cu chiến binh. Mục đích du lịch hc tp, tham quan, tri nghim v lch
sử, văn hóa địa phương. Du khách đến Bom Bo thường ch tham quan và rời đi ngay trong ngày.
Để khách du lịch lưu lại lâu hơn, ngoài việc bo tn, Bom Bo cn triển khai đy mnh hot
động qung bá, truyn thông v những nét văn hóa độc đáo, m thực đặc trưng, các lễ hi truyn
thng, các hoạt động tri nghim dt th cẩm, làm rượu cn, các mặt hàng lưu nim... vy,
vic thiết kế các ngun tư liệu, tài liu chân thc, chính xác phc v qung bá, truyn thông v du
lịch Bom Bo nói riêng Bình Phước nói chung cn thiết. Nghiên cu này góp phn b sung
nguồn liệu thiết kế s tay trang TikTok v du lch sóc Bom Bo. Nội dung đưa vào cuốn
s tay và trang Tiktok được chn lc t các d liu th cấp và sơ cấp đáng tin cậy, phn ánh chân
thc cuc sống, các đặc trưng văn hóa ca dân tc Xtiêng nhm kết nối thu hút du khách đến
với địa điểm du lịch độc đáo và mang nhiều ý nghĩa lịch s này ca tỉnh Bình Phước.
2. Phương pháp nghiên cứu
Bài báo này s dụng các phương pháp nghiên cứu sau: thu thp phân tích d liu th cp,
phân tích và tng hp d liu, kho sát thc tế, phng vấn để thu thp d liệu sơ cấp.
Phương pháp thu thập và phân tích d liu th cp: được s dụng để thu thp thông tin t các
tài liu chính thng, báo cáo nghiên cu, và chính sách du lch tỉnh Bình Phưc nhằm đảm bo
tính khoa học khách quan, như: báo cáo tổng kết ca ngành du lịch địa phương, đặc bit là t
S Văn hoá, Thể thao Du lch tỉnh Bình Phước; các nghiên cứu đã công bố.... Đây những
TNU Journal of Science and Technology
230(08): 320 - 327
http://jst.tnu.edu.vn 322 Email: jst@tnu.edu.vn
ngun d liệu đáng tin cậy, đảm bo tính khoa hc thc tin v đặc điểm địa lý, lch sử, văn
hoá và các hoạt động du lịch đã và đang diễn ra tại sóc Bom Bo, được dùng để đưa vào sổ tay.
Phương pháp thu thập phân tích d liệu cấp: được s dụng để thu thp ý kiến ca du
khách, cán b qun du lịch, hướng dn viên, ng ty l hành v nhu cu thông tin du lch,v
hình thc truyn ti (s tay du lch trang TikTok), ni dung c th mong muốn, cũng như các
vấn đề liên quan đến quản lý điểm du lch và bo tồn văn hóa địa phương.
Tng s phiếu kho sát 164 phiếu, trong đó 150 phiếu kho sát khách du lch, 02 phiếu
phng vn cán b địa phương, 10 phiếu phng vấn hướng dn viên, 02 phiếu kho sát với đại
din công ty du lch Universal và Công ty Du lch Ch Ln.
3. Kết qu nghiên cu và tho lun
3.1. Khái quát v thc trng phát trin du lch ti Bom Bo
Sóc Bom Bo ta lc ti xã Bình Minh, huyn Bù Đăng, tỉnh Bình Phước, cách trung tâm thành
ph Đồng Xoài khong 50 km. Bom Bo là một địa danh lch s ni tiếng, khc ghi du n sâu
đậm trong lch s kháng chiến chng M hào hùng ca dân tc. Trong nhng năm tháng ác lit
ca chiến tranh, sóc Bom Bo là hậu phương vững chắc, nơi đồng bào Xtiêng ngày đêm giã gạo,
cung cấp lương thực cho b đội chiến đấu. Tiếng chày giã gạo đã trở thành biểu tượng ca tinh
thần đoàn kết, ý chí kiên cường của quân và dân ta, được nhạc sĩ Xuân Hồng khc ho sinh động
qua ca khúc "Tiếng chày trên sóc Bom Bo" đi vào lòng người bao thế h. Ngày nay, sóc Bom Bo
không ch mt di tích lch s còn là một điểm đến du lịch văn hoá – lch s quan trng ca
tỉnh Bình Phước, thu hút du khách bi nhng giá tr văn hoá truyền thống đc sc của đồng bào
Xtiêng và cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp.
Năm 2011, sóc Bom Bo đã được Nhà nước, chính quyền địa phương lựa chn xây dng
thành Khu bo tồn văn hóa dân tộc Xtiêng. Năm 2015, nhiều hng mục đã được hoàn thành
đưa vào sử dụng, đón khách du lịch như: nhà đón tiếp, nhà sinh hot cộng đồng, nhà dài ca
người dân Xtiêng, sân trưng bày bộ cng chiêng và b đàn đá lớn nht Vit Nam,...
Mc dù nhiu tiềm năng du lịch như giá trị lch s đặc bit, bn sắc văn hóa độc đáo, cảnh
quan thiên nhiên hoang sơ, hp dn, khí hu mát mẻ,... nhưng lượng khách du lịch đến sóc Bom
Bo vn còn hn chế c v s ợng và đối tượng. Theo kết qu thng kê ca Ban qun lý Bom Bo
đến năm 2024, trung bình mỗi năm sóc đón khoảng 22.000 lượt khách trong nước, rt ít du khách
quc tế. Nguồn khách đến Bom Bo ch yếu hc sinh, sinh viên, cu chiến binh. Thi gian du
khách đến tập trung vào tháng 4, tháng 8, tháng 9 tháng 10 trong năm. Điu này xut phát t
mt s nguyên nhân chính như: tính thời v ca l hi, công tác quảng chưa hiệu qu, sn
phm du lịch chưa đa dạng, cơ sở h tng du lịch chưa đồng b nên kh năng tiếp cn th trường
khách du lịch trong và ngoài nước còn hn chế. Mt hn chế na tại điểm du lịch này là: đến hin
tại, sóc Bom Bo chưa doanh thu do chưa thu phí vào cổng. Ngun thu hin ti ch da vào
vic bán các sn phẩm địa phương như hạt điều, rưu cần, đồ th công…
Trong thc tế, Bom Bo th tr thành địa ch đỏ quan trọng, điểm đến du lch ca hc sinh,
sinh viên vùng Đông Nam Bộ (nht Thành ph H Chí Minh) c nước nếu nhng gii
pháp đồng b hiu qu hơn, tập trung vào đẩy mnh công tác qung trên các kênh truyn
thông, mng xã hội, đa dạng hóa sn phm du lch, nâng cấp cơ sở h tng. Bom Bo có tiềm năng
lớn để phát trin du lch bn vng nếu văn hóa dân tộc Xtiêng được bo tn các hoạt động du
lch thc s đem lại li ích kinh tế cho người dân địa phương.
Trong những năm qua, điểm du lịch Bom Bo đã được qung bá thông qua báo chí, các website
điện t trên Zalo ca cán b qun lý Bom Bo,... tp trung vào dp sp t chc s kin, l hi,
nhưng chưa đem lại hiu qu như mong đợi. thế, rt cn có một phương cách truyền thông tt
và thường xuyên hơn, tiếp cận được nhiều đối tượng du khách hơn, nhất đối tượng Gen Z. Bài
báo này s góp phn vào nghiên cứu và đề xuất phương thức quảng bá điểm du lịch Bom Bo đến
du khách trong ngoài nước thông qua vic thiết kế nguồn liệu online/offline s tay
TNU Journal of Science and Technology
230(08): 320 - 327
http://jst.tnu.edu.vn 323 Email: jst@tnu.edu.vn
trang Tiktok. Ni dung, hình thc ca s tay và trang Tiktok được xây dng da vào kết qu thc
địa ca nhóm tác gi và ý kiến của các đối tượng kho sát.
Vi những thông tin được cung cấp đầy đủ chính xác, vi những hướng dn du khách mt
cách chi tiết c th, vi nhng clip chân thc, sống động th hiện các đặc trưng văn hóa của dân
tc Xtiêng, nguồn liệu s góp phn vào việc đa dạng hóa phương thức truyn thông, qung
để phát trin du lch và bo tồn văn hóa dân tộc Xtiêng.
3.2. Nguồn tư liệu phc v truyn thông, qung bá
3.2.1. S tay du lch
S tay du lch mt tài liệu hướng dn giúp du khách tìm hiu v địa điểm tham quan, lch
sử, văn hóa, ẩm thc và các dch v h tr du lch tại điểm đến.
V ni dung, mt cun s tay du lịch thường th hiện thông tin đầy đủ, d hiu và trực quan để
h tr du khách trong hành trình khám phá.
V cu trúc, mt cun s tay du lịch thường được cấu trúc như sau: Phn m đầu, phn thông
tin v điểm đến, phn lp kế hoch, lch trình chi tiết, phn thông tin liên h, những điều cần lưu
ý. Trong sut chuyến đi, phần nht ký hành trình s nơi ghi dấu nhng tri nghim sống động,
cm xúc chân thc.
V hình thc, s tay du lch đa dạng, gm s tay giy truyn thng s tay điện t. S tay
giy nh gn, s tay điện t tin li. Vic la chn loi s tay tùy thuc vào nhu cầu, điều kin và
mục đích sử dng ca du khách để ti ưu chi phí và hiệu qu.
V ý nghĩa, cun s tay du lch s đồng nh cùng du khách trong sut chuyến đi. Nó vừa là
công c hu ích cho vic cung cp thông tin cn thiết; va cun nht sống động, nơi lưu
gi du vết ca chuyến đi, ghi li nhng tri nghim, cm c, kinh nghim k niệm đáng nhớ.
Quy trình thiết kế s tay du lch nói chung bao gm những bước quan trng:1- Xác định mc
đích và đối tượng s dng; 2- Lên ý tưởng và ni dung; 3- Thiết kế b cục và định dng; 4- Thiết
kế đồ ha; 5- Kim tra, chnh sa; 6- Xut bn; 7- Phát hành và s dng.
Trước khi thiết kế s tay du lch trang Tiktok sóc Bom Bo, nhóm tác gi đã khảo t du
khách, cán b địa phương, hướng dn viên du lch công ty du lch quan sát thc tế hin
trng du lch tại sóc Bom Bo để thu thp các thông tin sau:
1- Xác định mức độ quan tâm, mong mun và yêu cu c th v S tay du lch.
2- Thu thp và chn la ni dung cần đưa vào sổ tay; đánh giá khả năng ứng dng thc tế ca
s tay trong hoạt động du lch ti sóc Bom Bo nhằm tăng hiệu qu s dng s tay trong vic
qung bá du lch và bo tồn văn hóa địa phương.
Các bước thc hin s tay Bom Bo gm:
c 1- Xác định đối tượng s dng chính là hc sinh, sinh viên, cu chiến binh, khách du
lịch trong và ngoài nước; mục đích du lịch là tri nghim và hc tp.
c 2- Lên ý tưởng và ni dung. Trong giai đoạn này, nhóm nghiên cu thu thp, phân tích và
tng hp thông tin t các ngun tài liu th cấp (sách, báo, website...) cấp (kho sát, phng
vấn du khách, đại din công ty du lch, cán b địa phương, hướng dn viên du lch). D liệu được
phân loi theo các ch đề n lịch sử, văn hóa, hoạt động tri nghim, thông tin du lch và bản đồ.
Đây là sở cho vic y dng ni dung chi tiết ca s tay du lch nh truyn tng Tiktok.
c 3- Thiết kế b cục và định dng. Giai đoạn này tp trung vào vic thiết kế cu trúc và hình
thc trình bày thông tin trong s tay. Nhóm đã thực hiện các bước sau: (1) c định các thông s
vt ca n phẩm (kích thước, loi gáy, cht liu giy), nhm tối ưu hóa khả năng in n tri
nghim ghi chép của người dùng; (2) thiết kế cu trúc trang, bao gm vic xây dng b cc cho
trang a (hình nh, tiêu đ, phông ch), trang gii thiu tng quan, phân chia ni dung theoc ch
đề chuyên bit (lch sử, văn hóa, hoạt động tri nghim), b trí không gian cho ghi chép, s dng
các yếu t đồ họa như khung đường viền để phân bit các mc. Mc tiêu to ra mt b cc
mch lc, trc quan, h tr ti đa cho việc tiếp nhn s dng thông tin ca người ng.
c 4 - Thiết kế đồ ha;
TNU Journal of Science and Technology
230(08): 320 - 327
http://jst.tnu.edu.vn 324 Email: jst@tnu.edu.vn
c 5 - Kim tra và chnh sa;
c 6 - Xut bn;
c 7 - Phát hành và s dng.
3.2.2. Trang Tiktok
Trang Tiktok mt kênh truyền thông được nhóm tác gi s dng nhm mục đích quảng
v nhng v đẹp, giá tr văn hóa sóc Bom Bo đến du khách thông qua những đoạn clip, nhng
bc nh do chính nhóm tác gi đã thu thập được thông qua tri nghim trc tiếp ti Bom Bo.
Nhóm tác gi đã đăng tài khoản TikTok đăng tải những video độ dài khong t 15
giây đến 1 phút xoay quanh lch s văn hóa truyền thng ca dân tc Xtiêng hiện đang sinh
sng ti sóc Bom Bo.
3.3. Kết qu kho sát
3.3.1. Kết qu kho sát v nhu cu s tay
Nhu cu v s tay du lch c bốn nhóm đối tượng khảo sát đều cao, t 90% tr lên (Bng 1).
Tuy mục đích sử dng s tay của các đối tượng có th khác nhau, nhưng điểm giống nhau cơ bản
ni dung s tay. Đó là, cn nhng thông tin chi tiết v bản đồ, m thc, hoạt động văn hóa,
đặc sn địa phương… Bom Bo các khu vc lân cn. Cu trúc s tay cn ràng, chính xác
và d hiu. Hình thc s tay cn nh gọn và mang đậm du n ca dân tc Xtiêng.
Tuy nhiên, cũng có những đim khác bit gia các nhóm. d, mc hình thc s tay,
nhóm hướng dẫn viên quan tâm đến cht liu in s cần đảm bảo độ bn do s dng ngoài tri
nhiu. Những điểm khác bit này đã đưc tác gi xem xét, cân nhắc để thiết kế s tay theo hai
hướng: (1) s tay tng hp, đáp ứng cơ bản nhu cu của các nhóm đối tượng; (2) chuyên sâu hơn,
kết qu kho sát n cho thy, ngành du lch cn xut bn nhng cun s tay riêng cho tng
nhóm đối tượng.
Bng 1. Tng hp ý kiến của các đối tượng kho sát v nhu cu s tay du lch
Ni dung
kho sát
Khách du lch
Công ty du lch
Cán b địa phương
ng dn viên
du lch
Nhu cu s
tay du lch
- 90% cn S tay du
lch.
100% cn S tay du lch.
Cn s tay để qung bá,
truyn thông
100% cn S tay trc
tuyến + trc tiếp
Cu trúc
s tay
Không có kiến ngh
S tay gm các mc thông
tin v thông tin liên h, điểm
du lch ng, d hiu,
chính xác, bao gm danh
ch h tr dch v du lch.
S tay gm có các phn v
lch sử, địa lý, văn hóa
địa phương với thông tin rõ
ng, chính xác, d hiu.
S tay gm các mc
ràng, mc lc
để d tra cu.
Ni dung
s tay
- 94% cn bản đồ chi
tiết, d s dng.
- 94% cn gi ý lch
trình linh hot.
- 94% cn thông tin v
văn hóa, lịch s, m thc,
truyn thng, tp tc.
- 81% cn không gian
ghi chép, ghi chú
- 100% cn có bn đ, thông
tin v m thực, lưu trú.
- 100% đề xut gi ý lch
trình.
- 100% cn danh sách tour
gi ý, kèm thông tin v đối
tác dch v
- Khái quát lch s quá
trình phát trin Bom Bo,
đặc trưng văna Xtiêng.
- Đim tham quan Bom
Bo, các điểm du lch ni
tiếng Bình Phước (gn
Bom Bo).
- Địa ch sở ăn uống,
u trú, đc sản địa phương.
- Cần thông tin đầy
đủ, chính xác, các
đim tham quan.
- Cn bản đồ
Cn gợi ý địa điểm
tri nghim, tham
quan, l trình tối ưu
Hình thc
s tay
100% mun s tay nh
gn, thiết kế hiện đại.
Mun s tay nh gn, d
bo qun.
Mun s tay mang phong
cách truyn thng, đậm du
ấn văn hóa dân tộc Xtiêng.
Mun cht liu in s
tay phù hp với điều
kin thi tiết ngi tri.
(Ngun: Kho sát ca nhóm tác gi, 2024)
Ngoài ra, kết qu khảo sát ng cho thấy 150 khách du lch nhn thc cao v c giá tr lch
s (100%), giá tr n hóa độc đáo (75%) của dân tc Xtiêng ti Bom Bo. 80% du khách biết
đến bài hát "Tiếng chày trên sóc Bom Bo", 68% mong muốn được tri nghiệm văn hóa, 56% quan
tâm đến các l hi truyn thng ti Bom Bo, 87% quan tâm đến phát trin du lch bn vng, 40%