Thông tin cho bệnh nhân nội soi dạ dày
Nội soi dạ dày là gì?
Đây là một phương pháp thăm khám trực tiếp phần trên của ống tiêu
hoá (bao gồm thực quản, dạ dày và tá tràng) nhờ vào một ống nội soi mềm
nhỏ đường kính khoảng 1cm đưa vào qua đường miệng. Nhờ quan sát hình
ảnh trên máy soi, bác sĩ có thể biết đước các bất thường đang xảy ra bên
trong ống tiếu hoá. Từ đó, có được chẩn đoán và phương pháp điều trị thích
hợp.
Trường hợp bị Polyp hang vị
Tại sao phải nội soi dạ dày?
Ống tiêu hoá là một cơ quan rất khó chẩn đoán bệnh lý. Các phương pháp
hiện đại như siêu âm, chụp cắt lớp điện toán (CT) hay cộng hưởng từ (MRI) dù rất
đắt tiền nhưng có một giới hạn nhất định trong chẩn đoán bệnh ống tiêu hoá.
Xquang dạ dày bằng cách bơm baryt có thể dùng trong một số trường hợp nhưng
vẫn không chính xác bằng nội soi. Qua máy nội soi bác sĩ có thể phát hiện các tổn
thương rất nhỏ chỉ vài milimet, có thể sinh thiết tìm ung thư, có thể xét nghiệm tìm
vi trùng Helicobacter Pylori gây bệnh. Nội soi dạ dày còn có thể dùng để theo dõi
quá trình điều trị các tổn thương loét, điều trị nhiễm khuẩn. Đối với các trường
hợp đang xuất huyết nội soi có thể tiến hành khẩn cấp để phát hiện và điều trị chỗ
chảy máu, tránh khỏi phải mổ.
Những ai phải nội soi dạ dày?
Chỉ định soi dạ dày rất rộng rãi. Hầu như tất cả các bệnh nhân nghi ngờ có
vấn đề ở đường tiêu hoá trên đều phải soi dạ dày. Các lý do thường nhất là:
- Đau thượng vị
- Nôn ói
- Cảm giác khó tiêu, ợ hơi
Ngay cả khi chẩn đoán đã rõ ràng (viêm, loét hay u… ) bệnh nhân cũng có
thể được chỉ định nội soi dạ dày để lấy mẫu xét nghiệm tìm vi trùng hay tìm ung
thư.
Sau một thời gian điều trị bệnh nhân cần được soi lại để đánh giá kết quả.
Nội soi dạ dày có nguy hiểm không?
Nói chung, đây là một thủ thuật an toàn và rất ít khi có tai biến. Những vấn
đề thường gặp là cảm giác đau họng sau khi soi. Các trường hợp thủng hay rối
loạn tim mạch là rất hiếm gặp. Do tính chất an toàn của thủ thuật, nội soi dạ dày
có thể thực hiện cho bệnh nhân ngoại trú mà không cần phải nhập viện.
Nội soi dạ dày cần phải chuẩn bị như thế nào?
Việc chuẩn bị về phía bệnh nhân là rất đơn giản:
- Cần nhịn ăn uống trước khi soi ít nhất 8 giờ. Việc nhịn ăn nhằm ngăn
ngừa khả năng ói, bảo vệ đường thở và giúp bác sĩ soi thấy rõ tổn thương.
- Nếu bệnh nhân đang phải uống thuốc, cần thông báo cho bác sĩ về các loại
thuốc đang uống.
Nội soi dạ dày thực hiện ra sao?
Nội soi được tiến hành ở phòng soi với ít nhất 1 bác sĩ và 1 điều dưỡng.
Trước khi soi, bệnh nhân được xịt thuốc tê vào sâu trong miệng. Thuốc tê được
dùng để làm bớt khó chịu khi đưa ống soi vào. Bệnh nhân soi ở tư thế nằm
nghiêng bên trái.
Máy soi được đưa qua mũi, họng và thực quản. Lúc đầu, bệnh nhân có cảm
giác khó chịu, nghẹn thở và muốn ho hay sặc. Cảm giác này chỉ là thoáng qua và
bệnh nhân sẽ trở lại bình thường nhanh chóng. Bệnh nhân nên cố gắng hít vào sâu
và thở ra chậm để giảm bớt cảm giác buồn ói. Toàn bộ quá trình soi kéo dài
khoảng 5 phút, hoặc nhanh hơn nếu được sự hợp tác tốt của bệnh nhân. Trong vài
trường hợp, bác sĩ cần phải làm sinh thiết để lấy một mẫu mô nhỏ (# 1mm) để xét
nghiệm tìm vi khuẩn Helicobacter Pylory hoặc xét nghiệm giải phẫu bệnh lý tìm tế
bào ung thư. Việc sinh thiết không làm đau đớn và không gây cảm giác khó chịu
nào.
Cần chú ý gì sau khi soi dạ dày?
Bệnh nhân có thể nghỉ ngơi 1 thời gian ngắn trước khi ra về. Không được
ăn uống trong vòng 3 giờ sau khi soi vì thuốc tê vẫn còn hiệu lực.
Bệnh nhân có thể ghi nhận một số vấn đề thường gặp sau nội soi dạ dày:
- Cảm giác đau họng ít
- Bụng có cảm giác chướng hơi nhẹ
Bác sĩ soi sẽ giải thích về các tổn thương ghi nhận và điều dưỡng sẽ hẹn
ngày lấy kết quả sinh thiết nếu có. Cần lấy kết quả sinh thiết sớm vì nó rất quan
trọng để có chẩn đoán xác định.
BS. Đoàn Văn Thuyên