Thực trạng phòng chống dịch bệnh sởi tại Trường MN Tây Bắc huyện Củ Chi
SVTH: ĐINH THỊ HƯƠNG-TRẦN THỊ THANH THỦY
PH N A.M ĐUẦ Ở Ầ
1.Lý do ch n đ tài:ọ ề
B nh s i là b nh truy n nhi m c p tính, lây theo đng hô h p, do vi rút s iệ ở ệ ề ễ ấ ườ ấ ở
gây ra. B nh có đc đi m lâm sàng là s t, viêm long đng hô h p, r i lo n tiêuệ ặ ể ố ườ ấ ố ạ
hoá, viêm k t m c m t, phát ban đc trong s i. S i là m t trong nh ng nguyên nhânế ạ ắ ặ ở ở ộ ữ
hàng đu gây t vong tr nh do làm suy gi m mi n d ch, gây bi n ch ng viêmầ ử ở ẻ ỏ ả ễ ị ế ứ
ph i, suy hô h p c p n u nh không đc tiêm phòng s i [1]. Tr c khi v c xinổ ấ ấ ế ư ượ ở ướ ắ
phòng s i đc áp d ng ph bi n trên toàn c u, hàng năm c tính có 2,6 tri uở ượ ụ ổ ế ầ ướ ệ
ng i t vong vì s i. T nh ng năm 1980, th c hi n ch ng trình tiêm ch ng mườ ử ở ừ ữ ự ệ ươ ủ ở
r ng trên toàn th gi i, b nh s i đã d n thuyên gi m [8]. Tính đn năm 2012, trênộ ế ớ ệ ở ầ ả ế
th gi i có 145.700 tr ng h p t vong vì s i[9].ế ớ ườ ợ ử ở
S i là b nh c n tiêm phòng, theo khuy n cáo c a T ch c y t th gi i(WHO)ở ệ ầ ế ủ ổ ứ ế ế ớ
tiêm v c xin phòng s i mũi đu đt 93% kh năng d phòng s i, mũi th 2 đt 97%ắ ở ầ ạ ả ự ở ứ ạ
kh năng d phòng [9]. Tuy nhiên, khuy n cáo m i ch áp d ng tiêm phòng cho trả ự ế ớ ỉ ụ ẻ
t trên 9 tháng tu i đi v i mũi s i đn, trên 12 tháng tu i v i mũi 3 trong 1 (s i,ừ ổ ố ớ ở ơ ổ ớ ở
quai b , rubella) [8]. ị
nh ng tr d i 9 tháng tu i, n ng đ kháng th t m truy n cho con gi mỞ ữ ẻ ướ ổ ồ ộ ể ừ ẹ ề ả
d n theo th i gian, và t i kho ng 9 tháng tu i thì n ng đ kháng th kháng s iầ ờ ớ ả ổ ồ ộ ể ở
không đ hi u l c phòng b nh. Đng th i tr nh , h th ng mi n d ch ch aủ ệ ự ệ ồ ờ ở ẻ ỏ ệ ố ễ ị ư
hoàn thi n, nên kh năng t o kháng th là h n ch . Do đó, vi c tiêm phòng choệ ả ạ ể ạ ế ệ
nhóm tr d i 9 tháng tu i còn đang nghiên c u ch a th ng nh t gi a các qu c gia.ẻ ướ ổ ứ ư ố ấ ữ ố
Vì v y, nhóm tu i này v n có th m c s i và t l t vong cao. ậ ở ổ ẫ ể ắ ở ỉ ệ ử
T i Vi t Nam, t l tiêm v c xin s i m c 90%, t l này đã làm gi m đángạ ệ ỷ ệ ắ ở ở ứ ỉ ệ ả
k s ca m c b nh s i xu ng d i 10.000 m i năm. Trong d ch s i đu năm 2014,ể ố ắ ệ ở ố ướ ỗ ị ở ầ
tính đn h t tháng 4 s ca m c đã lên đn 8.500 và có ít nh t 114 ca t vong. Trênế ế ố ắ ế ấ ử
86% trong s tr ng h p nhi m b nh s i ch a đc tiêm ch ng ho c không bi tố ườ ợ ễ ệ ở ư ượ ủ ặ ế
tr đã đc tiêm phòng hay ch a. Trong s các tr ng h p t vong, m t n a trongẻ ượ ư ố ườ ợ ử ộ ử
1
Thực trạng phòng chống dịch bệnh sởi tại Trường MN Tây Bắc huyện Củ Chi
SVTH: ĐINH THỊ HƯƠNG-TRẦN THỊ THANH THỦY
s đó là tr em d i 9 tháng tu i [10].Trong nh ng năm g n đây d ch b nh s i có suố ẻ ướ ổ ữ ầ ị ệ ở
h ng gi m d n,tuy nhiên đn cu i năm 2018 d ch s i b t đu xu t hi n ra tăng t iướ ả ầ ế ố ị ở ắ ầ ấ ệ ạ
m t s t nh Mi n B c và Mi n Nam và lan rông ra toàn qu c năm 2019. Tính t iộ ố ỉ ề ắ ề ố ớ
tháng 10/2019 toàn qu c ghi nh n trên 35.000 tr ng h p s t phát ban nghi s i, 3ố ậ ườ ợ ố ở
tr ng h p t vong (Hòa Bình, S n La và Hà Nam). Có 10.000 ca s i xác đnh b ngườ ợ ử ơ ở ị ằ
xét nghi m[6]. Các ca m c ch y u các t nh vùng sâu vùng xa, thành ph có m tệ ắ ủ ế ở ỉ ố ậ
đ dân c đông đi n hình là TPHCM: Tính t i ngày 23/3/2019 ghi nh n 3,316 caộ ư ể ớ ậ
m c s i (g m 1,564 ca n i trú và 1,752 ca ngo i trú),trong đó: Tr d i 9 tháng tu iắ ở ồ ộ ạ ẻ ướ ổ
451 ca,tr t 9-17 tháng tu i 507 ca,18-5 tu i là 854 ca, 6-10 tu i 742 ca,11- 15 tu iẻ ừ ổ ổ ổ ổ
82 ca, t 16 tu i tr lên 680 ca.S ca ch a tiêm ch ng 1788 ca,s ca tiêm ch ng 1ừ ổ ở ố ư ủ ố ủ
mũi là 6 ca,s ca không rõ tiêm ch ng là 1520 ca[5]. Riêng t i huy n C Chi 9 thángố ủ ạ ệ ủ
đu năm 2019 ghi nh n 116 ca b nh s i và b nh đang có chi u h ng gia tăng[7].ầ ậ ệ ở ệ ề ướ
Tr c tình hình d ch b nh s i có chi u h ng gia tăng và di n bi n ph c t p S Yướ ị ệ ở ề ướ ễ ế ứ ạ ở
T TPHCM đã gia công văn g i các Trung Tâm Y T D Phòng: T ch c th c hi nế ử ế ự ổ ứ ự ệ
giám sát ch t ch các ca b nh, ng i ti p xúc đang c ng t i TPHCM; Thông báoặ ẽ ệ ườ ế ư ụ ạ
cho các TTYTDP,TT Ki m Soát B nh T t các t nh thành v các tr ng h p m cể ệ ậ ỉ ề ườ ợ ắ
s i t i đa ph ng đang đi u tr t i các b nh vi n t i TPHCM[15].Ph i h p v i cácở ạ ị ươ ề ị ạ ệ ệ ạ ố ợ ớ
trung tâm truy n thông giáo d c s c kh e tăng c ng truy n thông đn ng i dânề ụ ứ ỏ ườ ề ế ườ
b ng cách tăng th i l ng, tăng s l n phát, đa d ng các kênh truy n thông, nh nằ ờ ượ ố ầ ạ ề ấ
m nh các bi n pháp phòng, ch ng s i nh r a tay b ng xà phòng, h n ch ti p xúcạ ệ ố ở ư ử ằ ạ ế ế
ng i m c s i. .Khi có bi u hi n m c s i thì ph i liên h ngay v i c s y t đườ ắ ở ể ệ ắ ở ả ệ ớ ơ ở ế ể
đc t v n và s lý.[13]ươ ư ấ ử
Tr ng MN Tây B c huy n C Chi t a l c trong khu công nghi p Tây B cườ ắ ệ ủ ọ ạ ệ ắ
v i di n tích 3000m2 có 9 l p h c, 30 CB-CNV và 300 tr t 17 tháng tu i đn 6ớ ệ ớ ọ ẻ ừ ổ ế
tu i, m i l p trung bình kho ng 33 cháu. Tr c a tr ng đa s là dân t nh trổ ỗ ớ ả ẻ ủ ườ ố ỉ ở ọ
đi u ki n ăn u ng v sinh kém và không đc tiêm phòng v cxin s i, cha m đa sề ệ ố ệ ượ ắ ở ẹ ố
là công nhân ki n th c v phòng ch ng b nh s i còn h n ch , s l ng tr trongế ứ ề ố ệ ở ạ ế ố ượ ẻ
2
Thực trạng phòng chống dịch bệnh sởi tại Trường MN Tây Bắc huyện Củ Chi
SVTH: ĐINH THỊ HƯƠNG-TRẦN THỊ THANH THỦY
l p đông, đ tu i nh s c đ kháng y u nên d m c các b nh truy n nhi m đcớ ộ ổ ỏ ứ ề ế ễ ắ ệ ề ễ ặ
bi t là b nh s i và lây lan thành d ch gây nh h ng x u đn s c kh e c a trệ ệ ở ị ả ưở ấ ế ứ ỏ ủ ẻ
trong tr ng m m non. V i mong mu n kh o sát công tác phòng ch ng b nh đ đườ ầ ớ ố ả ố ệ ể ề
xu t m t s ý ki n ngăn ng a d ch b nh s i vì th chúng tôi quy t đnh ch n đấ ộ ố ế ừ ị ệ ở ế ế ị ọ ề
tài: “Th c tr ng phòng ch ng d ch b nh s i t i tr ng MN Tây B c huy n Cự ạ ố ị ệ ở ạ ườ ắ ệ ủ
Chi”.
2.M c đích và nhi m vụ ệ ụ
2.1.M c đích:ụ
Trên c s th c tr ng trên đ xu t m t s ý ki n nh m tăng c ng hi u quơ ở ự ạ ề ấ ộ ố ế ằ ườ ệ ả
công tác phòng ch ng d ch b nh s i cho tr trong các tr ng m m non, góp ph nố ị ệ ở ẻ ườ ầ ầ
b o v s c kh e cho tr .ả ệ ứ ỏ ẻ
2.1.2.Nhi m vệ ụ
- Tìm hi u tinh hình chung v b nh s i, nguyên nhân, tri u ch ng, cách chăm sócể ề ệ ở ệ ứ
tr và các bi n pháp phòng ch ng b nh s i cho tr t i tr ng m m non.ẻ ệ ố ệ ở ẻ ạ ườ ầ
- Tìm hi u th c tr ng phòng ch ng d ch b nh s i trong tr ng MN Tây B c huy nể ự ạ ố ị ệ ở ườ ắ ệ
C Chi.ủ
- Đ xu t m t s ý ki n tăng c ng hi u qu công tác phòng ch ng b nh s i trongề ấ ộ ố ế ườ ệ ả ố ệ ở
các tr ng m m non huy n c chi.ườ ầ ệ ủ
3. Đi t ng và khách th nghiên c uố ượ ể ứ
3.1: Đi t ng:ố ượ
- Th c tr ng công tác phòng ch ng b nh s i trong Tr ng M m Non Tây B cự ạ ố ệ ở ườ ầ ắ
3.2: Khách th :ể
- Công tác phòng ch ng b nh t t cho tr trong tr ng m m nonố ệ ậ ẻ ườ ầ
3
Thực trạng phòng chống dịch bệnh sởi tại Trường MN Tây Bắc huyện Củ Chi
SVTH: ĐINH THỊ HƯƠNG-TRẦN THỊ THANH THỦY
4. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
4.1. Ph ng pháp nghiên c u lí lu nươ ứ ậ
- Nghiên c u, phân tích và t ng h p tài li u v b nh s i và cách phòng ch ng b nhứ ổ ợ ệ ề ệ ở ố ệ
s i cho tr em làm c s lý lu n c a đ tài.ở ẻ ơ ở ậ ủ ề
4.2. Ph ng pháp nghiên c u th c ti nươ ứ ự ễ
4.2.1: Ph ng pháp ph ng v n:ươ ỏ ấ
- Ph ng v n BGH, giáo viên trong các tr ng MN nh m tìm hi u v k ho chỏ ấ ườ ằ ể ề ế ạ
phòng ch ng b nh s i cho tr .ố ệ ở ẻ
4.2.2. Ph ng pháp đi u tra phi u Anketươ ề ế
- Dùng h th ng câu h i so n s n đi v i GVMN và ph huynh h c sinh đ tìmệ ố ỏ ạ ẵ ố ớ ụ ọ ể
hi u v ki n th c phòng ch ng d ch b nh s i cho tr .ể ề ế ứ ố ị ệ ở ẻ
4.2.3. Ph ng pháp quan sátươ
- Quan sát công tác v sinh kh khu n t i tr ng nh m tìm hi u v công tác phòngệ ử ẩ ạ ườ ằ ể ề
ch ng d ch b nh s i t i tr ng m m non.ố ị ệ ở ạ ườ ầ
4.3. Ph ng pháp b tr :ươ ổ ợ
4.3.1. Ph ng pháp th ng kê toán h c:ươ ố ọ
- Th ng kê s li u thu th p đc làm c s cho các đ xu tố ố ệ ậ ượ ơ ở ề ấ
4.3.2: Ph ng pháp l y ý ki n chuyên gia:ươ ấ ế
- G p bác sĩ tìm hi u v b nh s i và các bi n pháp phòng ch ng b nh s i t i đaặ ể ề ệ ở ệ ố ệ ở ạ ị
ph ngươ
5. Ph m vi và th i gian nghiên c uạ ờ ứ
- Vì đi u ki n nghiên c u có h n nên nghiên c u này ch gi i h n nghiên c u th cề ệ ứ ạ ứ ỉ ớ ạ ứ ự
tr ng t i tr ng MN Tây B c năm h c 2020 – 2021.ạ ạ ườ ắ ọ
4
Thực trạng phòng chống dịch bệnh sởi tại Trường MN Tây Bắc huyện Củ Chi
SVTH: ĐINH THỊ HƯƠNG-TRẦN THỊ THANH THỦY
PH N B: N I DUNGẦ Ộ
CH NG I: C S LÍ LU N C A Đ TÀIƯƠ Ơ Ở Ậ Ủ Ề
1.1. M t s khái ni m c b nộ ố ệ ơ ả
1.1.1. Khái ni m v b nh s i:ệ ề ệ ở
- B nh s i là b nh truy n nhi m gây d ch lây qua đng hô h p do vi rút s i gâyệ ở ệ ề ễ ị ườ ấ ở
nên. B nh ch y u g p tr em 2-6 tu i, hay x y ra vào mùa đông xuân, có thệ ủ ế ặ ở ẻ ổ ả ể
xu t hi n ng i l n do ch a đc tiêm phòng ho c đã tiêm phòng nh ng ch aấ ệ ở ườ ớ ư ượ ặ ư ư
đc tiêm đy đ. ượ ầ ủ
- B nh có bi u hi n đc tr ng là s t, viêm long đng hô h p, viêm k t m c vàệ ể ệ ặ ư ố ườ ấ ế ạ
phát ban, có th d n đn nhi u bi n ch ng nh viêm ph i, viêm não, viêm tai gi a,ể ẫ ế ề ế ứ ư ổ ữ
viêm loét giác m c, tiêu ch y.... có th gây t vong. ạ ả ể ử
1.1.2. Khái ni m v công tác phòng ch ng b nh s iệ ề ố ệ ở
- Là ch đng ki m soát, kh ng ch d ch b nh lây lan trong các tr ng h c và c ngủ ộ ể ố ế ị ệ ườ ọ ộ
đng b ng các bi n pháp phòng b nh nh : ồ ằ ệ ệ ư
+ T ch c giám sát, phát hi n s m tr b nh trong tr ng h c và c ng đngổ ứ ệ ớ ẻ ệ ườ ọ ộ ồ
+ Đm b o v sinh cá nhân, v sinh kh khu n môi tr ngả ả ệ ệ ử ẩ ườ
+ Đy m nh công tác tuyên truy n v d ch b nh.ẩ ạ ề ề ị ệ
+ Ki m soát và h n ch lây lan t i khu v c có b nh nhân nhi m b nhể ạ ế ạ ự ệ ễ ệ
1.2. Tình hình chung v d ch b nh s i tr emề ị ệ ở ở ẻ
1.2.1. Trên th gi iế ớ
T năm 1950 Enders và Peebles nuôi c y thành công vi rút s i trên t bào th nừ ấ ở ế ậ
ng i, th n kh , phát hi n ra c ch gây đc t bào và m h ng s n xu t v c xinườ ậ ỉ ệ ơ ế ộ ế ở ướ ả ấ ắ
s i. Năm 1960 v c xin s i đc tiêm Burkina Faso, Upper Volta, Tây á [7]. ở ắ ở ượ ở
Năm 1977 - 1980 ch ng trình tiêm ch ng m r ng toàn th gi i đã ki m soát đcươ ủ ở ộ ế ớ ể ượ
b nh s i r t t t, làm gi m t l t vong 75% trong giai đo n t 2000 đn năm 2013.ệ ở ấ ố ả ỉ ệ ử ạ ừ ế
5