intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Tiểu luận: Chính sách tiền tệ - Chính sách tài khóa

Chia sẻ: Dsfcf Dsfcf | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:118

Thêm vào BST
Báo xấu
391
lượt xem 102
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tiểu luận: Chính sách tiền tệ - Chính sách tài khóa trình bày tổng quan về chính sách tiền tệ, mục tiêu chính sách tiền tệ, nội dung chính sách tiền tệ, chính sách ngoại hối: là cơ sở pháp lý cho các hoạt động liên quan đến ngoại hối, các kênh truyền dẫn của chính sách tiền tệ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận: Chính sách tiền tệ - Chính sách tài khóa

  1. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa PH ẦN I: CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ............................................................................................4 1. Khái niệm chính sách tiền tệ ..........................................................................................4 1.1. Chính sách tiền tệ là gì?..........................................................................................4 1.2. Phân loại chính sách tiền tệ ....................................................................................4 2. Mục tiêu của chính sách tiền tệ ......................................................................................5 2.1. Mục tiêu cuối cùng .................................................................................................5 2.1.1. Mục tiêu ổn định...................................................................................................5 2.1.1.1. Ổ n địn h g iá cả (kiểm soát lạm phát ở m ức mong muốn).....................................5 2. 1 . 1. 2. Ổ n địn h lã i su ất.............................................................................................5 2. 1 . 1. 3. Ổ n địn h th ị trườn g tà i ch ính ........................................................................6 2. 1 . 1. 4. Ổ n địn h tỷ giá................................................................................................6 2.1.2. Mục tiêu tăng trưởng ...........................................................................................6 2.1.2 .1 .Tăng trưở ng k inh t ế bền v ững, gia tăng sản l ư ợng .........................................6 2.1.2 .2 . Tạo cô ng ăn việ c làm h ữu h iệu ........................................................................7 2.2. Mục tiêu trung gian .................................................................................................7 2.3. Mục tiêu hoạt động..................................................................................................8 2.3.1. Mục tiêu hoạt động giá cả (LS ngắn hạn) .............................................................8 2.3.2. Mục tiêu hoạt động khối lượng (tiền cơ bản) ........................................................9 Sự xung đột giữa các mục tiêu..............................................................................................9 3. Nội dung cơ bản của chín h sách tiền tệ ..........................................................................9 3.1. Chính sách tín dụng ................................................................................................9 3.2. Chính sách cung ứng và điều tiết khối lượng .........................................................10 3.3. C hí nh sách ngoại hối: là cơ sở pháp lý cho các hoạt động liên quan đến ngoại hối, th ể hiện trên 3 phương diện...................................................................................................11 3.3.1. Chính sách hối đoái...........................................................................................11 3.3.2. Dự trữ ngoại hối................................................................................................12 3.3.3. Tỷ giá hối đoái ...................................................................................................12 3.4. Chính sách lãi suất................................................................................................13 4. Các kênh truyền dẫn của chính sách tiền tệ .....................................................................13 4.1. Kênh lãi suất truyền thống ...................................................................................13 NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 1
  2. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa 4.2. Kênh giá trị tài sản kh ác.......................................................................................15 4.2.1. Kênh giá cả chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu) .........................................................15 4.2.2. Kênh giá cả bất động sản...........................................................................................16 4.2.3. Kênh tỷ giá hối đoái .................................................................................................18 4.3. Các kênh tín dụng ................................................................................................19 4.3.1. Kênh tín dụng ngân hàng...................................................................................19 4.3.2. Kênh bảng cân đối tài sản .................................................................................20 5. Các công cụ để thực thi chính sách tiền tệ....................................................................21 5.1. Các công cụ trực tiếp .............................................................................................21 5.1.1. Quy định lãi suất tiền gửi và cho vay..................................................................21 5.1.2. Hạn m ức tín dụng .............................................................................................23 5.2. Các công cụ gián tiếp.............................................................................................25 5.2.1. Tỷ lệ dự trữ bắt buộc..........................................................................................25 5.2.2. Chính sách chiết khấu (tá i cấp vốn) ...................................................................29 5.2.3. Nghiệp vụ thị trường mở....................................................................................32 6. Chính sách tiền tệ Việt Nam và thế giới trong năm 2011-2012 .....................................36 6.1. Điểm lại chính sách tiền tệ của một số nước trên thế giới......................................36 6.2. C hí nh sách tà i chính tiền tệ của Vi ệt Nam năm 2011 – 2012 những đi ểm sáng và tối. 43 6.2.1. Chính sách tiền tệ của VN năm 2011-2012 ........................................................43 6.2.2. Mặt tích cực của chính sách tiền tệ 2012 ............................................................48 6.2.3. Các mặt còn hạn chế..........................................................................................50 6.3. Những bài học cho CS TT .....................................................................................59 6.4. Chính sách tiền tệ năm 2013: Hướng đến ổn định kin h tế vĩ m ô..........................59 6.4.1. Kiề m chế lạm phát ............................................................................................60 6.4.2. Phá băng tín dụng ..............................................................................................62 6.4.3. Giải quyết nợ xấu, h àng tồn kho và tăng tổng cầu ...............................................63 PH ẦN 2: CHÍNH SÁCH TÀI KHÓ A VÀ C HU KÌ KINH TẾ ................................................65 1. C HÍNH SÁC H TÀI KHÓ A..........................................................................................65 1.1. Khái niệm về chính sách tài khóa .........................................................................65 1.2. Phân loại chính sách tài khóa ...............................................................................66 1.2.1. Căn cứ vào tá c động điều tiế t chu kỳ kinh tế.....................................................66 NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 2
  3. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa 1.2.2. Căn cứ vào tính chất điều tiết nền kinh tế. ............................................................67 1.3. Các công cụ của CSTK .........................................................................................69 1.3.1. Thuế..................................................................................................................69 1.3.2. Chi tiêu chính phủ ..............................................................................................71 1.3.3. Tín dụng nhà nước..............................................................................................72 1.4. Vai trò của chín h sách tài kh óa đối với nền kinh tế thị trường..............................73 1.4.1. Hướng dẫn ........................................................................................................74 1.4.2. Điều tiết.............................................................................................................74 . 1.4.3. Kiề m chế ...........................................................................................................75 1.4.4. Ổn định.............................................................................................................75 2. C HU KỲ KINH TẾ......................................................................................................77 2.1. Khái quát chu kỳ kinh tế ......................................................................................77 2.2. Các pha chu kỳ kinh tế .........................................................................................77 2.3. Ảnh hưởng chu kỳ kinh tế , nguyên nhân và biện pháp.........................................78 3. NHẬN XÉT VỀ C STK VÀ B ÀI TO ÁN Ổ N ĐỊNH C HU KỲ KINH T TẠI VIỆT NAM Ế 80 3.1. Tác động C STK của một số nước trên thế giới .....................................................80 3.2. Tác động C STK đối với nền kinh tế Việ t Nam ......................................................82 3.3. Khuyế n nghị việc thiết kế ch ính sách tà i khóa và giải bài to án ổn định chu kỳ và chống suy thoái kin h tế ở Việ t Nam .................................................................................87 PH ẦN III: PHỐ I HỢP GIỮA CHÍNH SÁCH TÀI KHÓ A VÀ C HÍNH SÁCH TIỀN TỆ......89 1. CS TK tá c động đế n CSTT ...........................................................................................92 2. CS TT tá c động đến CSTK ...........................................................................................94 3. Ph ối hợp ch ính sách tiền tệ và ch ính sách tài khóa ở Việ t Nam trong việc thực hiện m ục tiêu kinh tế vĩ m ô.................................................................................................................95 3.1. Giai đoạn nh ằm mục tiêu ổn định vĩ mô sau khủng hoảng..................................102 3.2. Giai đoạn kí ch cầu năm 2009..............................................................................104 3.3. Giai đoạn th ực hiện ch ính sách vĩ m ô thận trọng nhằm ổn định và duy trì m ục tiêu tăng trưởng năm 2010 ...................................................................................................105 3.4. Giai đoạn ưu tiên ổn định vĩ mô, kiềm chế lạm phát (2011 - 2012)......................106 4. Nh ững vấn đề nảy sinh chủ yếu trong thực tế phối hợp hai chính sách ......................109 5. Một số kiến nghị ........................................................................................................112 TÀ I LIỆU THAM KHẢO .....................................................................................................116 NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 3
  4. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa PHẦN I: CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ 1. Khái niệm chính sách tiền tệ 1.1. Chính sách tiền tệ là gì? Tiền tệ là s ản phẩm của quan hệ trao đổi hàng hóa. Có thể nói bất cứ vật gì được chấp nhận chung để đổi lấy hàng hóa, dịch vụ hoặc để thanh toán các khoản nợ đều được gọi là tiền tệ. Tiền tệ có vai trò quan trọng trong kinh tế thị trường. Để phát huy được vai trò đó, nhà nước phải hoạch định CSTT theo những định hướng nhất định, hình thành CSTT. Như vậy, CSTT là một trong những chính sách kinh tế vĩ mô do NHTW soạn thảo và tổ chức thực hiện nhằm đạt các mục tiêu kinh tế - xã hội của đất nước trong một thời kỳ nhất định. Trong tác phẩm “Tiền tệ, ngân hàng và TTTC”, F.S. Miskin đã đưa ra quan điểm về CSTT theo nghĩa rộng: “CSTT là một trong các chính sách vĩ mô, trong đó ngân hàng Trung ương thông qua các công cụ của mình thực hiện việc k iểm soát và điều tiết k hối lượng tiền cung ứng nhằm tác động tới các mục tiêu cơ bản của nền k inh tế trên cơ sở đó đạt được những mục tiêu cuối cùng của mình là công ăn việc làm cao, tăng trưởng k inh tế, ổn định giá cả, ổn định lãi suất, ổn định TTTC và ổn định tỷ giá hối đoái”. Bất kỳ nền kinh tế nào, ổn định tiền tệ và nâng cao sức mua đồng tiền trong nước luôn được coi là mục tiêu có tính chất dài hạn. NHTW điều hành CSTT phải kiểm soát được tiền tệ, làm sao cho phù hợp giữa khối lượng tiền với mức tăng tổng sản phẩm quốc dân danh nghĩa, giữa tổng cung và tổng cầu tiền tệ, giữa tiền và hàng, không gây thừa hoặc thiếu tiền so với nhu cầu của lưu thông. 1.2. Phân loại chính sách tiền tệ Về cơ bản được chia ra: Chính sách tiền tệ mở rộng và chính sách tiền tệ thắt chặt, ngoài ra còn có chính sách tiền tệ cơ cấu và chính sách tiền tệ chức năng. - Chính sách mở rộng tiền tệ còn gọi là chính sách nới lỏng tiền tệ, loại chính sách này được áp dụng trong điều kiện nền kinh tế bị suy thoái, nạn thất nghiệp gia tăng. Trong trường hợp này việc nới lỏng làm cho lượng tiền cung ứng cho nền kinh tế tăng sẽ tạo được công ăn việc làm cho người lao động, thúc đây mở rộng đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh. Chính sách mở rộng tiền tệ đồng nghĩa chính s ách tiền tệ chống suy thoái. - Chính sách thắt chặt tiền tệ còn gọi là chính sách” đóng băng” tiền tệ, loại chính sách này được áp dụng khi trong nền kinh tế đã có sự phát triển NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 4
  5. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa thái quá, đồng thời lạm phát ngày càng gia tăng. Chính sách thắt chặt tiền tệ đồng nghĩa với chính sách tiền tệ chống lạm phát. 2. Mục tiêu của chính sách tiền tệ Để đạt được cái đích cuối cùng của CSTT, trong quá trình điều hành CSTT, NHTW phải theo đuổi những đích trực tiếp và gián tiếp khác. Các đích này có sự liên kết lẫn nhau và liên kết với cái đích cuối cùng của CSTT, từ đó hình thành “ hệ thống mục tiêu” của CSTT. Nhiều nghiên cứu thực tế đã chỉ ra rằng, CSTT chỉ đạt được hiệu quả cao khi NHTW lựa chọn được hệ thống mục tiêu CSTT phù hợp với thực trạng của nền kinh tế và hệ thống tài chính. 2.1. Mục tiêu cuối cùng Mục tiêu cuối cùng của CSTT là mục tiêu về ổn định và tăng trưởng. Mục tiêu ổn định bao gồm: ổn định giá cả, ổn định lãi suất, ổn định thị trường tài chính và ổn định tỷ giá. Về mục tiêu tăng trưởng bao gồm đảm bảo công ăn việc làm và có tăng trưởng kinh tế. Việc phân nhỏ các mục tiêu ổn định trong mục tiêu cuối cùng nhằm mong muốn sự phối hợp hoạt động của các cơ quan, các sở ban ngành các cấp để có thể cùng hoàn thành các mục tiêu một cách đúng đắn và chính xác nhất. 2.1.1. Mục tiêu ổn định 2.1.1.1. Ổn đ ị n h g iá cả (k iểm soát lạm phát ở mức mong muốn) Ổn định giá cả được coi là một mục tiêu của chính sách kinh tế. Ổn định giá cả là điều ai cũng mong muốn bởi vì mức giá cả tăng lên (lạm phát) gây nên tình trạng bấp bênh trong nền kinh tế, có thể làm tổn hại đến tăng trưởng kinh tế. Lạm phát làm cho việc lập kế hoạch cho tương lai trở nên khó khăn. Ngoài ra, lạm phát có thể hủy hoại cơ cấu xã hội: Nhiều xung đột nảy sinh giữa các giai tầng trong xã hội khi họ cạnh tranh nhau để duy trì phần thu nhập của mình trong điều kiện giá cả liên tục tăng lên. Ví dụ, thông tin chứa đựng trong giá cả hàng hóa và dịch vụ sẽ khó giải thích hơn khi mức giá chung của giá cả đều thay đổi và do vậy những người tiêu dùng, các nhà kinh doanh và Chính phủ trở nên rất khó ra quyết định. Không những vậy siêu lạm phát còn dẫn đến tốc độ tăng trưởng kinh tế thấp hơn. Một ví dụ cực đoan nhất của giá cả không ổn định là siêu lạm phát mà Đức đã trải qua những năm 1921 – 1923. Trong hai năm cuối của s iêu lạm phát, hoạt động kinh tế của Đức (tính bằng tổng sản phẩm quốc dân) bị giảm sút nghiêm trọng vì phải gánh chịu mức chi phí do mức giá cả tăng lên. Vì vậy ổn định giá cả ngày càng được coi là mục tiêu quan trọng nhất của CSTT. 2 .1 .1 .2 . Ổn đ ị n h l ã i suấ t Mong muốn có một sự ổn định lãi suất vì những biến động của lãi suất làm cho nền kinh tế bấp bênh và càng khó lập kế hoạch cho tương lai. Biến động của lãi suất ảnh hưởng tới lượng dự trữ, mức chi tiêu của người dân và đồng thời ảnh hưởng tới NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 5
  6. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa khả năng mở rộng sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Một lãi suất ổn định sẽ giúp các thành phần trong nền kinh tế hoạch định được cụ thể cho tiêu dùng và sản xuất kinh doanh trong tương lai. 2 .1 .1 .3 . Ổn đ ị n h t h ị t rườn g tà i c h ín h Ổn định thị trường tài chính là một vấn đề rất quan trọng của nền kinh tế. Tình trạng khủng hoảng tài chính có thể làm giảm khả năng của thị trường tài chính trong việc tạo ra kênh dẫn vốn cho người có cơ hội đầu tư vào sản xuất, qua đó làm giảm quy mô hoạt động kinh tế. Bởi lẽ, thị trường tài chính là nơi giao dịch các nguồn lực tài chính, mà thực chất là giao dịch các khối tài sản của nền kinh tế, được thể hiện dưới hình thức tiền tệ và các công cụ có giá trị như tiền tệ, thường được gọi là các công cụ tài chính hay hàng hóa tài chính. Ở đó, nó bao gồm việc chuyển giao các quyền sử dụng các khoản tài chính (các khoản vay nợ: tín dụng, trái phiếu, tín phiếu) hoặc chuyển giao các quyền sở hữu các tài sản tài chính (các cổ phiếu, các phần vốn góp vào các công ty,v.v...), và các hợp đồng tài chính phái sinh (các quyền chọn, hợp đồng tương lai, v.v…). Bởi vậy, việc tạo ra hệ thống tài chính ổn định hơn, tránh được các cuộc khủng hoảng tài chính là mục tiêu quan trọng của NHTW. Sự ổn định thị trường tài chính được hỗ trợ bởi sự ổn định của lãi suất, bởi vì sự biến động của lãi suất tạo ra s ự bất định lớn cho các định chế tài chính. Sự gia tăng lãi suất tạo ra các tổn thất lớn về vốn cho trái phiếu dài hạn và các khoản cho vay cầm cố, cũng như những tổn thất này có thể làm cho các định chế tài chính nắm giữ nó sụp đổ. 2 .1 .1 .4 . Ổn đ ị n h t ỷ g i á Với tầm quan trọng của tỷ giá hối đoái trong thương mại quốc tế, ổn định tỷ giá trở thành mục tiêu quan trọng của CSTT. Ổn định tỷ giá mang lại cơ hội trao đổi ngoại thương cho các chủ thể của nền kinh tế, dễ dàng hơn trong việc hoạch định được hoạt động trao đổi trong tương lai. 2.1.2. Mục tiêu tăng trưởng Mục tiêu tăng trưởng kinh tế luôn gắn chặt với mục tiêu việc làm cao. CSTT có thể tác động đồng thời đến hai mục tiêu này đó là: 2 .1 .2.1 .Tăng t rưởng k inh t ế bề n vững , g ia t ă ng sả n lượng Khi cung tiền tệ tăng lên, trong ngắn hạn lãi suất tín dụng giảm sẽ khuyến khích đầu tư, mở rộng sản xuất kinh doanh, Nhà nước và doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng lao động nhiều hơn, làm tăng sản lượng và tăng trưởng kinh tế. Ngược lại, khi cung tiền tệ giảm, trong ngắn hạn lãi suất tăng sẽ hạn chế đầu tư, thu hẹp hoạt động sản xuất kinh doanh, Nhà nước và doanh nghiệp cần ít lao động hơn, làm cho mức sản lượng giảm, tăng trưởng kinh tế chậm lại. Rõ ràng sự phối hợp của hai mục tiêu ổn định và tăng trưởng là rất quan trọng. Bởi vì, không phải cùng một lúc cả hai mục tiêu đó đều có thể thực hiện được mà không có sự mâu thuẫn với nhau. Do vậy, khi NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 6
  7. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa đặt ra mục tiêu cho CSTT cần phải có sự dung hòa. Cụ thể là phải tùy lúc, tùy thời, tùy điều kiện cụ thể mà s ắp xếp thứ tự ưu tiên. Muốn vậy, NHTW phải luôn nắm bắt được thực tế diễn biến của quá trình thực hiện các mục tiêu, nhằm điều tiết chúng khi có sự thay đổi bằng những giải pháp thích hợp. 2 .1 .2.2 . T ạo công ăn việ c l à m hữ u hi ệ u Trong nền kinh tế thị trường, khi sức lao động trở thành hàng hóa thì hiện tượng thất nghiệp là một hiện tượng tất yếu xảy ra. Do vậy, đảm bảo công ăn việc làm là một yêu cầu bức thiết và thường trực của các quốc gia. Ở chiều ngược lại khi thất nghiệp cao, đối với cá nhân sẽ gặp phải sức ép về tài chính, lòng tự trọng, và kỹ năng chuyên môn người lao động bị mai một, còn đối với xã hội sẽ dẫn đến gia tăng tệ nạn xã hội, tội phạm và các chi phí để giải quyết tệ nạn, tăng chi trợ cấp thất nghiệp. Đặc biệt là sự lãng phí tài nguyên nhân lực của nền kinh tế do đó sản lượng cũng giảm xuống. Việc làm nhiều hay ít, tăng hay giảm, nói chung chủ yếu phụ thuộc vào tình hình tăng trưởng kinh tế. Khi nền kinh tế được mở rộng và phát triển thì việc làm được tạo ra nhiều hơn, thất nghiệp giảm, và ngược lại, khi nền kinh tế trì trệ thì công ăn việc làm giảm, thất nghiệp tăng. Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng, khi tăng trưởng kinh tế đạt được do kết quả của cải tiến kỹ thuật thì việc làm có thể không tăng mà còn giảm. Nhà kinh tế học Arthur Okun đã phát hiện ra một quy luật rằng: Khi tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thực tế giảm 2% so với GDP tiềm năng, thì tỷ lệ thất nghiệp tăng 1% so với tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên. Như vậy, nếu GDP thực tế lúc bắt đầu là 100% tiềm năng, và sau đó giảm xuống còn 98% GDP tiềm năng tỷ lệ thất nghiệp tăng từ x% lên (x+1)%. Hay nói một cách tổng quát, hiện tượng suy thoái kinh tế theo chu kỳ sẽ làm cho tỷ lệ thất nghiệp tăng. Những phân tích trên cho thấy vai trò của NHTW khi thực hiện mục tiêu này là phải vận dụng các công cụ của mình góp phần tăng cường đầu tư mở rộng sản xuất – kinh doanh nhằm mục đích khống chế tỷ lệ thất nghiệp không vượt quá tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên, tạo ra một lượng công ăn việc làm cao. 2.2. Mục tiêu trung gian Mục tiêu trung gian là những biến số tiền tệ mà có thể đo lường được, NHTW có thể kiểm soát được và phải có tác dụng dự báo được mục tiêu cuối cùng. Điều đó có nghĩa rằng biến số tiền tệ đó có mối liên kết với mục tiêu hoạt động và có thể tác động đến mục tiêu cuối cùng của CSTT. Qua đúc kết kinh nghiệm của các nước, IMF đã chia mục tiêu trung gian thành 3 loại: Mục tiêu trung gian là tổng tiền, thường là lượng chọn M2 và/hoặc là tổng tín dụng nền kinh tế. Mục tiêu trung gian là tổng tiền, hoặc tỷ giá hối đoái, hoặc lãi suất thị trường đã được áp dụng trong nhiều thập kỷ qua, qua đó cho thấy mỗi một mục tiêu được lựa chọn gắn liền với những diễn biến kinh tế và thị trường tài chính trong từng giai đoạn phát triển, gắn liền với mục tiêu và giải pháp đảm bảo sự ổn định vĩ NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 7
  8. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa mô. Việc lựa chọn mục tiêu trung gian cụ thể tuân theo ba tiêu chuẩn là nó phải tính toán được, NHTW phải kiểm soát được nó và tác động của nó tới mục tiêu cuối cùng phải dự báo được. Như vậy, để lựa chọn được mục tiêu trung gian thích hợp, đòi hỏi sự phân tích kỹ lưỡng về các diễn biến kinh tế, tiền tệ hiện tại và dự báo trong tương lai, và xác định rõ định hướng phát triển kinh tế trong ngắn hạn cũng như dài hạn. 2.3. Mục tiêu hoạt động Để đạt được các mục tiêu trên, mục tiêu trung gian lại tiếp tục được chi tiết hóa bằng những mục tiêu hoạt động. Mục tiêu hoạt động của CSTT là mục tiêu do NHTW lựa chọn nhằm đạt được mục tiêu trung gian. Nó có phản ứng tức thời với những thay đổi trong sử dụng công cụ của CSTT. Tiêu chuẩn lựa chọn mục tiêu hoạt động: có mối quan hệ mật thiết với mục tiêu trung gian, NHTW có thể đo lường được, chịu sự tác động của công cụ gián tiếp. Các chỉ tiêu thường được lựa chọn: về lượng là lượng tiền cơ sở MB, dự trữ của các ngân hành trung gian R (Việt Nam chọn dự trữ của các Ngân hàng thương mại (NHTM); về giá là lãi suất liên ngân hàng, lãi suất chiết khấu, lãi suất thị trường mở, lãi suất cho vay qua đêm, lãi suất tín phiếu kho bạc. Mục tiêu hoạt động là những biến tiền tệ mà NHTW có thể tác động hay kiểm soát một cách trực tiếp bằng các công cụ CSTT nhằm thay đổi mục tiêu trung gian, qua đó tác động đến mục tiêu cuối cùng của CSTT. Mục tiêu hoạt động có vai trò quan trọng đối với việc điều hành CSTT, đây là điểm khởi đầu trong cơ chế truyền tải tiền tệ, là biến số chủ yếu để NHTW thực thi CSTT. 2.3.1. Mục tiêu hoạt động giá cả (LS ngắn hạn) Gắn với mục tiêu hoạt động là giá cả nghĩa là NHTW kiểm soát lãi suất ngắn hạn trên thị trường liên ngân hàng. Thông thường NHTW quy định lãi suất trần và lãi suất sàn của NHTW trên thị trường liên ngân hàng nhằm tạo ra hành lang dao động cho lãi suất ngắn hạn trên thị trường theo mức mong muốn của NHTW, thông qua sự tác động của công cụ CSTT như nghiệp vụ thị trường mở v.v. Trong trường hợp việc chỉ đạo CSTT hầu hết thông qua sự can thiệp của NHTW trên thị trường ngoại hối hơn là việc điều chỉnh lãi suất thì tỷ giá được xem như là mục tiêu hoạt động. Đối với mục tiêu giá cả tiền tệ, việc kiểm soát lãi suất s ẽ có hiệu quả trong điều kiện thị trường tiền tệ phát triển- thị trường liên ngân hàng có tính thanh khoản cao và hiệu quả, hệ thống NHTM tồn tại sự cạnh tranh, NHTW phải có sự tín nhiệm với thành viên thị trường. Sở dĩ phải có điều kiện như vậy là do lãi suất chỉ có tính nhạy cảm cao trong môi trường như vậy, khi đó bất cứ sự thay đổi nhỏ trong cung tiền của NHTW sẽ tác động đến sự biến động của lãi suất. Đối với mục tiêu là khối lượng điều kiện áp dụng có phần ngược lại, tức là có thể áp dụng trong điều kiện thị trường tiền tệ chưa phát triển, kém hiệu quả, khả năng cạnh tranh giữa các ngân hàng là thấp, nhất là trong điều kiện môi trường lạm phát cao. Tuy nhiên trong tình hình như NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 8
  9. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa vậy, một điều kiện tiên quyết là giữa hệ số tạo tiền và hàm cầu tiền phải có sự liên hệ chặt chẽ với nhauii, và gắn với nó là mục tiêu trung gian là tổng tiền (tổng phương tiện thanh toán hoặc tổng tín dụng nền kinh tế). Sở dĩ mục tiêu khối lượng có hiệu quả trong điều kiện như vậy là do, khi đó chỉ có sự thay đổi khối lượng tiền mới tạo ra sức đẩy tiền tệ trong cơ chế truyền tải tiền tệ trong môi trường thị trường tiền tệ kém phát triển. 2.3.2. Mục tiêu hoạt động khối lượng (tiền cơ bản) Gắn với mục tiêu hoạt động là khối lượng tiền tệ nghĩa là NHTW kiểm soát tiền cơ bản (MB), hoặc các cấu thành của nó, chẳng hạn như Dự trữ quốc tế ròng, Dự trữ của các NHTM, hoặc tài sản có trong nước ròng trên bảng cân đối của NHTW . Sự xung đột giữa các mục tiêu Trong ngắn hạn, NHTW không thể đạt được tất cả mục tiêu ổn định và tăng trưởng. Phần lớn NHTW các nước coi sự ổn định giá cả là mục tiêu chủ yếu và dài hạn của CSTT, nhưng trong ngắn hạn đôi khi họ phải tạm thời từ bỏ mục tiêu chủ yếu để khắc phục tình trạng thất nghiệp cao đột ngột hoặc các ảnh hưởng của các cú sốc cung đối với sản lượng. NHTW được coi là có quyền lực làm việc này vì NHTW nắm trong tay các công cụ điều chỉnh lượng tiền cung ứng. Có thể nói NHTW theo đuổi một mục tiêu về dài hạn và đa mục tiêu trong ngắn hạn. Các mục tiêu có mối quan hệ chặt chẽ, hỗ trợ nhau, không tách rời nhưng xem xét trong thời gian ngắn hạn thì các mục tiêu này có thể mâu thuẫn với nhau thậm chí triệt tiêu lẫn nhau. Vậy để đạt được các mục tiêu trên một cách hài hoà thì NHTW trong khi thực hiện CSTT cần phải có sự phối hợp với các chính sách kinh tế vĩ mô khác. Ví dụ: Khi nền kinh tế mở rộng, thất nghiệp giảm, cả lạm phát và lãi suất đều bắt đầu có thể tăng. Nếu NHTW tìm cách ngăn cản đà gia tăng của lãi suất thì chính sách này có thể làm cho nền kinh tế trở nên quá nóng và kích thích lạm phát. Nhưng nếu NHTW tăng lãi suất để ngăn ngừa lạm phát thì trong ngắn hạn thất nghiệp có thể tăng. Bởi vậy, s ự xung đột giữa các mục tiêu có thể đặt NHTW trước những sự lựa chọn khó khăn. 3. Nội dung cơ bản của chính sách tiền tệ 3.1. Chính sách tín dụng Chính sách tín dụng cho nền kinh tế bao gồm việc ngân hàng trung ương cấp tín dụng cho các ngân hàng thương mại và kiểm soát hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại. Mục đích cơ bản của việc cấp tín dụng cho các ngân hàng thương mại của ngân hàng trung ương là việc thực hiện cung ứng tiền. Ngân hàng trung ương đóng vai trò NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 9
  10. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa là chủ nợ của các ngân hàng thương mại và kiểm soát hoạt động tín dụng của các ngân hàng thương mại, kiểm soát được nhu cầu và khả năng thanh toán của các ngân hàng này. Bên cạnh nguồn vốn nhận được từ ngân hàng trung ương, hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại chủ yếu dựa vào nguồn vốn huy động từ nền kinh tế. Việc khai thác các nguồn vốn này có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với hoạt động kinh doanh của ngân hàng mà nó còn góp phần làm cho các luồng tiền tệ tạm thời nhàn rỗi trong xã hội, vận động mang lại hiệu quả thực s ự cho xã hội. Ngoài ra, trong khi thực hiện nghiệp vụ cho vay của mình, ngân hàng thương mại còn thực hiện việc tạo vốn cho nền kinh tế. Chính sách tín dụng phải thực hiện các yêu cầu sau: - Thúc đẩy việc thu hút các nguồn tiền tệ nhàn rỗi trong xã hội để biến thành nguồn vốn cho vay đối với nền kinh tế. - Tạo điều kiện thuận lợi cho các ngân hàng thương mại có thể thực hiện cho vay một cách an toàn và hiệu quả cao. - Kiểm soát được ngay từ đầu nhu cầu, chất lượng tín dụng và khả năng thanh toán của các ngân hàng thương mại trước khi phát vay cho họ. Việc kiểm soát khối lượng tín dụng trước đây chủ yếu dùng hạn mức tín dụng nhưng biện pháp này ngày càng bộc lộ những hạn chế của nó nên ngày nay ở các nước phát đã dần dần thay thế nó bằng các công cụ như lãi suất chiết khấu, tỉ lệ dự trữ bắt buộc. 3.2. Chính sách cung ứng và điều tiết khối lượng Nhiệm vụ của CSTT là đảm bảo cho tỷ lệ tăng lượng tiền cung ứng trong nước phải phù hợp với các mục tiêu tăng trưởng, lạm phát và cán cân thanh toán. NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 10
  11. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa - Nếu nền kinh tế có tăng trưởng thì khối lượng tiền tệ phải tăng lên tương ứng và chỉ số được s ử dụng ở đây là GDP. - Khi cung tiền tăng lên, lạm phát xảy ra phản ánh nhu cầu về tiền cung ứng để bù đấp sự tăng giá. - Những thay đổi trong khối lượng tiền tệ còn phải phản ánh những biến động tài sản ngoại hối ròng. Ngoài ra, khi xác định khối lượng tiền cung ứng còn phải tính đến tốc dộ lưu thông tiền tệ vì nó phản ánh khả năng thay thế cho một số lượng tiền nhất định trong một khoảng thời gian nhất định. Tốc độ lưu thông của tiền tăng sẽ làm cho nhu cầu về tiền trong lưu thông giảm và ngược lại. Trên cơ sở khối lượng tiền cung ứng dự kiến, NHTW có thể thực hiện việc cung ứng tiền qua các kênh sau: - Nhu cầu vay vốn của chính phủ cần được NHTW đáp ứng.kEN - Tái cấp vốn cho các NHTM - Kết quả của các giao dịch ngoại tệ của NHTW - Hoạt động của NHTW trên thị trường mở NHTW phải theo dõi biến động của các hoạt động kinh tế, biến động giá cả và cán cân thanh toán để lên kế hoạch bơm hay rút ra các phương tiệ thanh toán cho nền kinh tế 3.3. Chính sách ngoại hối: là cơ sở pháp lý cho các hoạt động liên quan đến ngoại hối, thể hiện trên 3 phương diện. 3.3.1. Chính sách hối đoái Chính sách hối đoái thường hướng vào việc ngăn chặn tích trữ ngoại hối trong các pháp nhân và thế nhân, quản lý việc mua bán ngoại tệ , thu hút ngoại tệ vào NHTW. NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 11
  12. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa 3.3.2. Dự trữ ngoại hối Mỗi nước đều có dự trũ ngoại hối tùy thuộc vào khả năng của nền kinh tế đó. Dự trữ ngoaih hối phục vụ cho nhu cầu thanh toán quốc tế và điều chỉnh khối lượng tiền trong nước đó. Khi NHTW mua ngoại tệ sẽ làm gia tăng dự trữ ngoại tệ, gia tăng khối lượng tiền tệ và ngược lại. Qua đó việc mua bán ngoại hối, NHTW can thiệp vào thị trường, chủ động tác động vào tỷ gí hối đoái theo ý muốn nhất định. 3.3.3. Tỷ giá hối đoái Khi việc mua bán giữa các đồng tiền diễn ra thì khái niệm tỉ giá xuất hiện. Tỷ giá là một yếu tố quan trọng, việc lựa chọn đúng tỉ giá s ẽ giúp cho chính phủ thực hiện tốt mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định giá cả trong nước cũng như sự phân bổ có hiệu quả nguồn tài chính và sản phẩm vật chất trong nền kinh tế. Hiện nay cơ chế tỷ giá có thể phân chia ra các nhóm sau: - Cơ chế tỉ giá “ cố định”: là tỉ giá mà trong đó đồng bản tệ có mối liên hệ với một đồng tiền của một quốc gia khác hoặc là với một rỗ các đồng tiền hỗn hợp. - Tỷ giá “linh hoạt có giới hạn”: là tỷ giá mà đồng bản tệ có mối lien hệ với một đồng tiền của quốc gia khác nhưng cho phép nó biến động linh hoạt ở mức độ rộng hơn. - Tỷ giá “linh hoạt hơn”: là tỷ giá thả nổi có quản lý và việc điều chỉnh giá trị đồng tiền căn cứ theo một loại chỉ số nào đó. - Tỷ giá “thả nổi tự do” cho phép thị trường và các lực lượng thị trường quyết định tỷ giá đồng tiền của mình Can thiệp của NHTW để diều chỉnh tỉ giá: - Khi chính phủ áp dụng cơ chế tỷ giá cố định: cần biện pháp can thiệp tránh để đồng nội tệ lên giá hoặc mất giá. NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 12
  13. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa - Khi chính phủ thả nổi đồng tiền: NHTW can thiệp bằng cách mua hoặc bán ngoại tệ. Tỷ giá biến động dẫn đến rủi ro nghiêm trọng trong kinh doanh ngoại thương. Ngoài các biện pháp để bảo vệ giá trị đồng tiền, chính phủ các nước có thể đưa ra các quy chế kiểm soát ngoại hối. 3.4. Chính sách lãi suất Lãi suất là giá thuê quyên sử dụng vốn trong 1 khoảng thời gian nhất định, nó là giá cả của tín dụng. Lãi suất là một đòn bẫy kinh tế quan trọng vì thế các NHTW luôn quan tâm đến việc xây dựng một chính sách lãi suất hợp lý. Có hai cách quản lý lãi suất: lãi suất cố định và lãi suất thả nổi. - Lãi suất cố định: NHTW đã lập sẵn lãi suất công bố cho các NHTM và dựa vào đó các NHTM thông báo cho các nhà có nhu cầu vay. Người đi vay chỉ biết chấp nhận mức lãi suất đó nếu muốn vay. Việc cố định lãi suất giúp các NHTM xác định lợi nhuận từ mỗi khoảng cho vay song nó không phản ánh mức độ rủi ro có thể xảy ra. - Lãi suất thả nổi: đang được áp dụng phổ biến. Việc tính lãi phụ thuộc vào kết quả thương lượng giữa ngân hàng và khách hàng. Nó giúp ngân hàng có nhiều cơ hội để lựa chọn khách hàng cho mình. 4. Các kênh truyền dẫn của chính sách tiền tệ Chính sách tiền tệ tác động tới nền kinh tế thông qua “kênh truyền dẫn”. Cơ chế truyền dẫn CSTT được xây dựng dựa trên cách tiếp cận các nhân tố ảnh hưởng đến cầu tiền tệ thông qua hệ thống ba “kênh truyền dẫn” bao gồm: Kênh lãi suất truyền thống, kênh giá trị tài sản và kênh tín dụng. 4.1. Kênh lãi suất truyền thống NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 13
  14. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa Kênh lãi suất (công cụ nợ) này nhấn mạnh vào lãi suất thực hơn lãi suất danh nghĩa. Thêm vào đó, cơ chế này cho rằng lãi suất thực tế dài hạn chứ không phải lãi suất thực tế ngắn hạn tác động mạnh đến chi tiêu. NHTW có thể sử dụng CSTT mở rộng: Tăng cung tiền và giảm lãi suất khi nền kinh tế suy thoái và CSTT thu hẹp: giảm cung tiền, tăng lãi suất khi nền kinh tế quá nóng. - Đối với tiêu dùng và đầu tư: Xét trường hợp CSTT mở rộng: khi nền kinh tế rơi vào suy thoái M↑→ ir↓→ I↑→ Y↑ r M0/P M1/P P AS i r0 i r1 AD1 MDr AD0 Lượng tiền Y Y0 Y1 NHTW tăng cung tiền (M 0 →M 1 ) làm giảm lãi suất (ir0 → ir1 )→ tăng đầu tư I → dịch chuyển AD sang bên phải → sản lượng cân bằng tăng (Y0 →Y1 ). Như vậy, mức lãi suất thực (ir) thấp hơn này sẽ làm tăng đầu tư tài sản cố định và đầu tư hàng tồn kho của doanh nghiệp; đồng thời, tăng đầu tư nhà ở và chi tiêu hàng lâu bền, kết quả là làm gia tăng tổng sản lượng (Y). Nhìn vào thực tế trong những năm qua, khi lãi suất thực (ir) thấp hơn có nghĩa là giá cả các khoản vay hiện thời của doanh nghiệp giảm, có nghĩa là giá vốn giảm hay chi phí sản xuất giảm. Điều này làm tăng lợi nhuận của doanh nghiệp, khiến doanh nghiệp có xu hướng mở rộng sản xuất; do đó tác động tích cực tới tổng cầu. Mặt khác, mở rộng sản xuất còn làm tăng thu nhập của người lao động. Điều này khiến họ tăng tiêu dùng, dẫn đến sản lượng cân bằng tăng và tác động tích cực tới tổng cầu NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 14
  15. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa Phân tích tương tự đối với CSTT thu hẹp. - Hiệu ứng của lạm phát dự tính trong tương lai: M↑→ Pe↑→ Πe↑→ ir↓→ I↑→ Y↑ Cung tiền tăng (M↑) có thể làm tăng mức giá dự kiến (Pe↑) khiến lạm phát dự kiến tăng (Πe↑), từ đó làm giảm lãi suất thực (ir↓), kết quả là đầu tư tăng (I↑) và sản lượng tăng (Y↑). 4.2. Kênh giá trị tài sản khác Chính sách tiền tệ mở rộng hay thu hẹp thông qua kênh giá trị tài sản tác động đến tình hình lạm phát và đầu tư trong nền kinh tế được minh họa qua sơ đồ dưới đây: 4.2.1. Kênh giá cả chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu) - Tác động đến đầu tư: Mô hình q - Tobin (1969) thiết lập mối quan hệ giữa giá chứng khoán và chi đầu tư. Nếu q - Tobin cao, thì giá cả thị trường của công ty cao so với chi phí thay thế vốn. Khi đó công ty phát hành chứng khoán và nhận một mức giá cao hơn so với giá cả các loại tài sản vốn mà họ mua. Vì vậy, chi tiêu vốn đầu tư gia tăng, bởi vì các công ty có thể mua nhiều tài sản vốn chỉ với một lượng nhỏ chứng khoán phát hành. M↑→i↓→ Ps ↑→Chỉ số q-Tobin↑→I↑→Y↑ (q của Tobin được xác định như là giá trị thị trường của công ty chia cho chi phí thay thế vốn (chi phí mua sắm các công cụ, tài sản,…) Chính sách tiền tệ mở rộng (M) sẽ làm hạ thấp lãi suất thị trường, khi đó trái NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 15
  16. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa phiếu ít hấp dẫn so với cổ phiếu. Kết quả là, nhu cầu và giá cả cổ phiếu tăng cao. Giá cả cổ phiếu càng cao (Ps ) khiến cho mỗi cổ phiếu phát hành huy động được càng nhiều vốn hơn (q), theo đó chi phí thay thế vốn giảm (c), dẫn đến kích thích đầu tư tăng cao (I) và làm cho tổng cầu tăng (Y). - Tác động đến mức giàu có của các hộ gia đình: M↑→i↓→ Ps↑→W ↑→C↑ Chính sách tiền tệ mở rộng (M) sẽ làm hạ thấp lãi suất thị trường, dẫn đến làm gia tăng giá cả chứng khoán (Ps ), theo đó làm gia tăng giá trị giàu có của các hộ gia đình (W↑), kéo theo làm gia tăng nguồn lực của người tiêu dùng, dẫn đến tổng tiêu dùng tăng lên (C↑). - Tác động đến bảng cân đối của Công ty: M↑→i↓→ Ps↑→NW↑→L↑→I↑→Y↑ Chính sách tiền tệ mở rộng (M) sẽ làm hạ thấp lãi suất thị trường, dẫn đến làm gia tăng giá cả chứng khoán (Ps ), theo đó giá trị thuần của công ty tăng lên (NW). Một sự tăng lên giá trị thuần sẽ nâng cao khả năng thế chấp trong vay nợ của công ty và vì thế dẫn đến vay nợ tăng lên (L). Vay nợ càng tăng, chi đầu tư càng tăng (I), kéo theo tổng cầu tăng (Y). 4.2.2. Kênh giá cả bất động sản - Tác động đến chi tiêu nhà ở: Mô hình chi tiêu nhà ở là một dạng biến đổi của lý thuyết q - Tobin. M↑→i↓→ Ph↑→ Π↑→H↑→Y↑ Chính sách tiền tệ mở rộng (M) làm giảm lãi suất, giảm chi phí tài trợ nhà ở và vì thế làm gia tăng giá cả nhà ở (Ph ). Sự gia tăng giá cả nhà ở làm gia tăng lợi nhuận (Π↑) của các công ty xây dựng nhà và vì thế chi tiêu nhà ở gia tăng (H), kéo theo tổng cầu xã hội gia tăng (Y). - Tác động đến mức giàu có của các hộ gia đình: M↑→i↓→ Ph↑→ W↑→C↑→Y↑ NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 16
  17. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa Chính sách tiền tệ mở rộng (M) làm giảm lãi suất, giảm chi phí tài trợ nhà ở và vì thế làm gia tăng giá cả nhà ở (Ph ), gia tăng mức giàu có các hộ gia đình (W), kéo theo gia tăng chi tiêu dùng (C) và tổng cầu xã hội (Y). - Tác động đến bảng cân đối tài sản ngân hàng: Mô hình này dựa vào giả thiết: khi vay vốn các nhà đầu tư phải thế chấp bất động sản ở ngân hàng. M↑→Ph ↑→ NW b ↑→I↑, Y↑ Chính sách tiền tệ mở rộng (M) làm tăng giá bất động sản (Ph ), gia tăng giá trị tài sản thế chấp và vốn ngân hàng (NW b), dẫn đến đầu tư và sản lượng tăng lên (I, Y). Khủng hoảng kinh tế của Việt Nam vào những năm cuối thập kỷ 80, bất động sản bấy giờ chưa trở thành tài sản lựa chọn trong danh mục đầu tư. Đến những năm đầu của thập kỷ 90 và cú sốc thị trường bất động sản xảy ra trong năm 1993-1994, thì đến nay bất động sản trở thành loại tài sản chủ yếu trong danh mục đầu tư của xã hội. Từ cuối năm 2007, giá nhà đất bước vào “cơn sốt cấp” với mức tăng giá diễn ra với tốc độ nhanh. Nếu so với mặt bằng giá đất của các nước công nghiệp, thì giá đất của Việt Nam cao gấp 1,5 lần. Sự gia tăng giá cả nhà ở kéo theo một thực tế dễ nhận ra là làm gia tăng mức giàu có các hộ gia đình (W), đồng thời gia tăng lợi nhuận (Π↑) của các công ty xây dựng nhà và gia tăng giá trị tài sản thế chấp và vốn ngân hàng (NW b ). Từ đó, kéo theo gia tăng chi tiêu dùng (C) và chi tiêu nhà ở gia tăng (H) và vì thế, kéo theo tổng cầu xã hội gia tăng (Y). Tuy nhiên, trước những biến động giá bất động sản tăng quá nhanh và xuất hiện hiện tượng “bong bóng” đã làm tốc độ lạm phát tăng cao và là hệ lụy gây nên sự khủng hoảng trong nền kinh tế Việt Nam những năm gần đây. Trước tình hình này, từ đầu năm 2008, NHTW phải làm hạ nhiệt giá bất động sản bằng các biện pháp thắt chặt tiền tệ (M↓) như là: + tăng dự trữ bắt buộc thêm 1% (tổng cộng 11%) và mở rộng loại tiền phải dự trữ bắt buộc + phát hành 20.300 tỷ đồng tín phiếu bắt buộc để hút tiền về + tăng lãi suất cơ bản (từ 8,25% lên 8,75%) + tăng lãi suất chiết khấu (từ 4,5% lên 6%) NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 17
  18. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa + tăng lãi suất tái cấp vốn (từ 6,5% lên 7,5%) + kiểm soát cho vay bất động sản… 4.2.3. Kênh tỷ giá hối đoái Khi dòng vốn ra vào được tự do, nếu muốn giữ tỷ giá hối đoái ổn định thì NHTW buộc phải tung đồng nội tệ để mua đồng ngoại tệ trong trường hợp dòng tiền đi vào quá nhiều; ngược lại, một lượng ngoại tệ dự trữ sẽ phải bán bớt ra để thu về đồng nội tệ khi dòng vốn đi ra nước ngoài. Trong bối cảnh như vậy, việc điều hành chính sách tiền tệ vì mục tiêu lạm phát sẽ không thể đảm bảo vì cung tiền không phải dựa vào diễn biến giá cả trong nền kinh tế mà do tỷ giá hay dòng tiền vào ra quyết định. Ngược lại, nếu NHTW muốn có một chính sách tiền tệ độc lập vì mục tiêu lạm phát thì buộc phải từ bỏ mục tiêu cố định tỷ giá khi tài khoản vốn đã được tự do. Có hai kênh truyền dẫn cơ bản thông qua tỷ giá hối đoái: - Tỷ giá hối đoái tác động xuất khẩu thuần: Nền kinh tế càng mở cửa thì cơ chế truyền dẫn tiền tệ qua kênh này tác động đến cán cân vãng lai và tổng cầu càng lớn. M↑→ir↓→ E↓→ NX↑→GDP↑→Y↑ Chính sách tiền tệ nới lỏng (M) dẫn đến lãi suất thực trong nước giảm, tiền gửi bằng nội tệ trở nên kém hấp dẫn hơn so với những khoản tiền gửi bằng các ngoại tệ khác, dẫn tới sự sụt giảm trong giá trị của tiền gửi bằng nội tệ so với tiền gửi bằng các đồng tiền khác, đó chính là sự giảm giá của đồng nội tệ so với đồng ngoại tệ (tỷ giá hối đoái giảm, E↓). Giá trị của đồng nội tệ thấp hơn làm cho hàng hóa trong nước trở nên rẻ hơn so với hàng hóa nước ngoài, và do đó làm tăng xuất khẩu ròng (NX) và GDP, và vì thế gia tăng sản lượng (Y). M↓→ir↑→ E↑→ M↑→BOP↓→AD↓, Y↓ Ngược lại, chính sách tiền tệ thu hẹp (M↓) làm lãi suất thực tăng, dẫn đến giá nội tệ tăng (tỷ giá hối đoái tăng, E↑), có thể làm cho giá cả hàng hóa sản xuất trong nước tăng so với hàng hóa của nước ngoài, làm tăng nhu cầu hàng nhập (M↑) và suy yếu cán cân thương mại (BOP↓), giảm tổng cầu (AD) và sản lượng (Y). NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 18
  19. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa Ở Việt Nam trong năm 2007, dòng chảy ngoại tệ đổ vào trong nước ngày càng tăng, ước gần 25 tỷ USD (bao gồm: FDI, ODA, FII và kiều hối), đồng nội tệ có khuynh hướng tăng giá so với đồng USD (tỷ giá hối đoái tăng, E↑), làm cho giá cả hàng hóa sản xuất trong nước tăng so với hàng hóa của nước ngoài, làm tăng nhu cầu hàng nhập trong năm 2007 là 9 tỷ USD, bằng 19% tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2007. Các doanh nghiệp trong nước nói chung và các doanh nghiệp xuất khẩu nói riêng đứng trước s ức ép gia tăng giá cả đầu vào (xăng dầu, sắt, thép, phân bón, thuốc trừ sâu,…), trong khi đồng nội tệ lên giá làm cho các doanh nghiệp xuất khẩu lỗ kép (gồm chênh lệch giá đầu vào-đầu ra và chuyển đổi nội tệ), kết quả tất yếu là suy yếu cán cân thương mại (BOP↓), giảm tổng cầu (AD) và sản lượng (Y). - Tỷ giá hối đoái tác động đến bảng cân đối tài sản: Sự biến động tỷ giá hối đoái có ảnh hưởng đến tổng cầu thông qua bảng cân đối của các công ty tài chính và phi tài chính khi có một s ố lượng nợ đáng kể bằng đồng ngoại tệ. M↑→ir↓→ E↓→ NW↓→ L↓→ I↓→Y↓ Với những hợp đồng nợ bằng đồng ngoại tệ, chính sách tiền tệ mở rộng (M) sẽ làm lãi suất thực giảm, dẫn đến giảm giá trị đồng nội tệ (tỷ giá hối đoái giảm, E↓), kết quả là làm gia tăng gánh nặng nợ; đồng thời kéo theo là giá trị thuần tài sản giảm (NW), dẫn đến vay mượn giảm (L), giảm đầu tư (I) và giảm sản lượng (Y). Ở những nước có chế độ tỷ giá cố định hoặc bị kiểm soát chặt, CSTT có thể tác động tới tỷ giá thực thông qua giá cả trong nước và do vậy vẫn có thể tác động tới xuất khẩu ròng mặc dù với mức độ thấp hơn và chậm hơn. 4.3. Các kênh tín dụng 4.3.1. Kênh tín dụng ngân hàng Kênh tín dụng ngân hàng dựa trên quan điểm ngân hàng đóng vai trò đặc biệt trong hệ thống tài chính bởi vì các ngân hàng có đủ các điều kiện tốt để giải quyết các vấn đề thông tin bất cân xứng trong thị trường tín dụng. Phần lớn các ngân hàng dựa vào nguồn huy động để cung cấp tín dụng cho nền kinh tế, khi NHTW mở rộng chính s ách tiền tệ, nguồn huy động của các ngân hàng sẽ nhiều hơn dẫn đến gia tăng tín dụng và làm tăng tổng cầu trong toàn nền kinh tế. Theo sơ đồ, ảnh hưởng của chính sách tiền tệ là: NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 19
  20. Chính sách Tiền tệ - Chính sách Tài khóa M↑→Tiền gửi NH↑→i↓, Tiền vay↑→I↑→Y↑ Khi tăng cung tiền (M↑), làm tăng tiền gửi Ngân hàng. Để cân đối giữa cung và cầu tín dụng, bên cạnh việc giảm lãi suất (i↓) để thu hút khách hàng vay vốn, các Ngân hàng còn áp dụng tăng hạn mức tín dụng (tiền vay), dẫn đến đầu tư tăng (I↑) và làm tăng sản lượng doanh nghiệp (Y↑). Hàm ý quan trọng của quan điểm về kênh tín dụng là chính sách tiền tệ có ảnh hưởng lớn tới sự tiêu dùng của các công ty nhỏ phụ thuộc nhiều vào các khoản vay ngân hàng hơn là các công ty lớn có khả năng huy động vốn trực tiếp từ thị trường bằng cách phát hành cổ phiếu và trái phiếu. Nửa đầu năm 2010, với CSTT Việt Nam quá chặt chẽ (M↓), lãi suất tăng, tốc độ tăng trưởng dư nợ tín dụng chỉ có 10%, kiềm chế tăng trưởng. Thời điểm này, hệ thống ngân hàng rơi vào tình trạng căng thẳng thanh khoản hệ thống, các ngân hàng thiếu nguồn nội tệ cho nhu cầu vay (đặc biệt các ngân hàng nhỏ, cơ sở khách hàng yếu). Vơi giải pháp nới rộng cung tiền (M↑), chỉ trong 6 tháng cuối năm, lãi suất giảm, dư nợ tín dụng đã tăng tới 18% và đưa tổng mức dư nợ tín dụng tăng gần 28% so với năm 2009 (vượt 12% so với kế hoạch) dẫn đến đầu tư tăng (I↑) và làm tăng sản lượng doanh nghiệp (Y↑). 4.3.2. Kênh bảng cân đối tài sản M↑→i↓→ Pe↑→NW↑→L↑→I↑→Y↑ Chính sách tiền tệ mở rộng (M) sẽ làm hạ thấp lãi suất thị trường (i↓), dẫn đến làm gia tăng giá cổ phần tăng (Pe↑), theo đó giá trị ròng của công ty tăng lên (NW). Một sự tăng lên giá trị thuần sẽ nâng cao khả năng thế chấp trong vay nợ của công ty và vì thế dẫn đến vay nợ tăng lên (L). Vay nợ càng tăng, chi đầu tư càng tăng (I), kéo theo tổng cầu tăng (Y). M↓→i↑→C↓→Y↓ NHTW áp dụng chính sách thắt chặt tiền tệ (M↓) sẽ làm lãi suất thị trường tăng (i↑) và làm giảm dòng tiền vào của người tiêu dùng. Dòng tiền tiêu dùng giảm làm tăng khả năng gặp khó khăn tài chính, vì sẽ dẫn đến sự suy giảm trong chi tiêu (C↓) và làm giảm tổng sản lượng. NHÓM 3 – ĐỀ TÀI 4 Page 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1470 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2