Tiểu luận Tài chính tiền tệ: Hãy phân tích những bất ổn thường gặp hiện nay trong hệ thống các ngân hàng thương mại trên thế giới và những ứng phó của ngân hàng trung ương đối với vấn đề này

TR NG Đ I H C NG Ạ Ọ NGO I TH Ạ

ƯỜ ƯƠ KHOA TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG



TI U LU N TÀI CHÍNH TI N T

Ậ

Ể

Ề

Ệ

: Hãy phân tích nh ng b t n th

ấ ổ

ữ

ườ

ệ ng g p hi n

ặ

TÊN Đ TÀI

Ề

nay trong h th ng các ngân hàng th

ng m i trên th gi

i và

ệ ố

ươ

ế ớ

ạ

nh ng ng phó c a ngân hàng trung ủ

ữ ứ

ươ

ng đ i v i v n đ này ố ớ ấ ề

ự

ng) ưở

ị

Mã sinh viên 1211510017 1211510039 1211510050 STT 42 76 89 Sinh viên th c hi n ệ Đào Th H ng( Nhóm tr ị ằ Nguy n Th Linh ễ Tr n Th H ng Ng c ọ ị ồ ầ

Giáo viên h ng d n: TS. Nguy n Th Lan ướ ễ ẫ ị

Hà N i, 30 tháng 9 năm 2013 ộ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

M C L C Ụ Ụ

A, M đ u

ở ầ

1) Lí do ch n đ tài: ọ ề

ệ ạ ng m , h th ng các ngân hàng th ể ủ ở ệ ố ạ ẽ

các n ươ ng i phát tri n m nh m và đa d ng. S phát tri n c a các c đó cũng ề ự ế ướ ế

 Hi n nay, trong n n kinh t m i trên kh p th gi ắ ngân hang th ươ nh trên kh p th gi ắ th tr ế ị ườ ề ạ ể ế ớ ng m i có tác đ ng r t l n đ n n n kinh t ạ ấ ớ ộ i. ế ớ ư

ạ ữ ậ ợ ạ

 Bên c nh nh ng thu n l ấ ổ c, các Ngân hàng th ư ệ ủ ế

ờ ng(NHTW), h t ng ngân hàng các n ươ ượ ả ệ ố c trên kh p th gi ắ

ướ ủ ề ẩ ự ế ị

ng c a n n kinh t ưở ư ệ

ế ố ớ ự ư ậ ọ ự ể ế ầ

ng m i (NHTM) cũng i có đ ươ i quy t.Nh ng nh có s can thi p c a ngân g p không ít các b t n khó gi ự ặ i đã hàng Trung ế ớ toàn c u. d n n đ nh và phát tri n, thúc đ y s tăng tr ầ ể ầ ổ ế ứ Nh v y hi n nay h th ng các NHTM cũng nh NHTW đóng vai trò h t s c ệ ố khu v c cũng nh toàn t đ i v i s phát tri n kinh t quan tr ng và c n thi ư c u.ầ

ự ủ ế

ươ

ệ ế ớ ng nên nhóm chúng em quy t đ nh ch n ng g p c a h th ng các ngân hàng th ươ t th c và quan tr ng c a vi c phân ọ i và ạ ọ đề ng m i trên th gi ế ị ườ ủ

Trong quá trình tìm hi u nh n th y tính thi ấ ậ ể tích b t n th ấ ổ ặ ủ ệ ố cách ng phó c a ngân hàng trung ứ tài 1

ặ

ng m i trên th gi ữ ế ớ ệ ấ ổ ệ ố i và nh ng ng phó c a ngân hàng trung ủ ng g p hi n nay trong h th ng các ươ ng ứ

Tên đ tài: “Hãy phân tích nh ng b t n th ườ ề ngân hàng th ữ ạ đ i v i v n đ này” ố ớ ấ ươ ề

Page 2

2) M c đích nghiên c u: ụ ứ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ữ

c nh ng b t n đó. T đó giúp m i ng  Nh m th ng kê, ch ra nh ng b t n hi n nay trong h th ng các NHTM cũng ườ i ệ ố ừ ấ ổ ướ ằ ư ấ ổ ệ ữ ố ứ ỉ ủ ọ

nh các ng phó c a NHTW tr có cái nhìn t ng quan h n v NHTM và NHTW. ơ ề ổ

ạ ộ t Nam nói riêng. ng m i trên th gi hàng th  Làm rõ nguyên nhân gây ra r i ro và đánh giá r i ro ho t đ ng trong các ngân ủ i nói chung và ế ớ ủ Vi ở ệ ươ ạ

 Ch ra m t s ho t đ ng qu n tr r i ro có hi u qu ộ ố ạ ộ ị ủ ệ ả ỉ ả

3) Ph ng pháp nghiên c u: ươ ứ

 Ph ươ ng pháp thu th p thông tin: ậ

ệ o Nghiên c u tài li u. ứ

ệ o Phi th c nghi m. ự

 Ph ươ ng pháp ngiên c u tài li u ệ ứ

 Ph ng pháp quan sát. ươ

 Ph ươ ng pháp th c nghi m. ự ệ

 Ph ng pháp phân tích và h th ng hóa. ươ ệ ố

4) Đ i t ng và ph m vi nghiên c u: ố ượ ứ ạ

 Đ i t ng nghiên c u: b t n th ứ ườ ứ ng g p trong h th ng NHTM và cách ng ệ ố ặ

phó c a NHTW trên th gi ấ ổ i. ố ượ ủ ế ớ

 Ph m vi nghiên c u: ứ ạ

i. ế ớ ạ o Ph m vi không gian: Trên th gi

ừ ạ ờ o Ph m vi th i gian: T năm 2000-2013.

: B, Ph n n i dung ầ ộ

ng g p hi n nay trong h th ng các

Ch

ệ ố ệ ặ

i.

ng 1) ươ ữ NHTM c a các n ủ

: Nh ng b t n th ướ ườ ấ ổ c trên th gi ế ớ

Page 3

ộ ạ ệ ả ố ầ ể ạ ộ ớ ặ ặ ớ ơ ủ ủ ề ệ ự ạ ậ Không m t lo i hình doanh nghi p nào mà không ph i đ i đ u v i nguy c r i ro trong quá trình ho t đ ng kinh doanh. Nh ng v i các đ c đi m, đ c thù c a ngân ư hàng th ng m i có th k t lu n ho t đ ng kinh doanh trong lĩnh v c ti n t - tín ạ ộ ươ i ta có th khái quát d ng c a ngân hàng g p ph i nguy c r i ro cao h n c . Ng ể ơ ủ ủ ụ ể ế ả ặ ơ ả ườ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ng m i nh sau: các lo i r i ro ( v n đ b t n) c a các ngân hàng th ề ấ ổ ạ ủ ủ ấ ươ ư ạ

I. R i ro tín d ng (n x u): ụ ợ ấ ủ

1) Khái ni mệ

ấ ạ ủ ươ ủ ế ườ ng xuyên x y ra và gây thi ủ ề ạ ế ớ i vay không tr đ ả ượ ợ t h i nhi u nh t cho ngân hàng th ệ ạ ụ ươ ầ ng đ i v i các ngân hàng trên th gi t Nam là 90% thu nh p c a ngân hàng th ươ ậ ủ ườ ệ ạ ư ng m i. Tuy mang l ậ ng m i là ho t đ ng tín d ng đ u t ạ ộ i nó mang l ạ ạ ả ẽ ấ ớ ự ộ ề c l ượ ợ ứ ấ ườ ủ

ạ ộ ữ ả ấ ụ ụ ụ ấ ư ế ự ỗ ợ ủ ọ ệ ế ọ ỗ ự ủ ề ự ứ ạ ữ ặ ự ủ ụ ệ ả ấ ổ

Page 4

c n ngân hàng. Đây là lo i r i ro l n ớ Đó là lo i r i ro khi ng ạ ủ ng m i. ạ nh t, th ả ườ ấ ầ ư . Ho t đ ng ch y u c a ngân hàng th ạ ộ i 2/3 ph n thu nh p, Thông th ậ ố ớ ề i nhi u Vi còn ở thu nh p nh ng trong lĩnh v c này n u g p r i ro thì h u qu s r t l n, nhi u khi ề ế ặ ủ ậ ấ ỡ d n đ n s phá s n c a m t ngân hàng. “Các kho n ti n cho vay có xác su t v ả ủ ế ự ả ẫ i t c cao nh t nh vào n cao h n các tài s n khác nên các ngân hàng thu đ ờ ả ơ ợ ể ư ế ủ i đi vay đ u có th đ a đ n r i các món cho vay”. B t c m t r i ro nào c a ng ề ấ ứ ộ ủ ro tín d ng cho ngân hàng. Tín d ng ngân hàng tham gia vào toàn b quá trình s n ả ụ ộ ể xu t l u thông hàng hóa, ngay c nh ng ho t đ ng phi s n xu t cũng không th ả thi u s h tr c a tín d ng ngân hàng. Chính vì tín d ng ngân hàng tham gia vào ỗ , mà m i ngành m i m i doanh nghi p, m i ngành, m i lĩnh v c c a n n kinh t ọ i có tính đ c thù, có s ph c t p riêng, có nh ng r i ro riêng lĩnh v c kinh doanh l ủ ạ nên r i ro tín d ng c a ngân hàng mang tính t ng h p và kh năng su t hi n là l n ớ ợ ủ h n các ngành khác. ơ 2) Các hình th c c a r i ro tín d ng: ứ ủ ủ ụ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ợ ở ủ ươ ể ả ạ ụ ượ ợ ố ượ ố ố ớ ợ ủ ủ ố 4 tr ặ ườ ạ ượ c lãi đúng h n ho c không thu đ lãi, không thu đ ợ ặ ợ ụ ể ừ ụ ỉ ư ả ợ ả ệ ả ẽ ư ạ ủ ạ ể ậ ệ ả ấ ả ợ ố ế ạ ồ ượ ể ư ặ ủ ả ạ ư ẳ ụ ừ ặ ợ ợ ồ ệ ề ố ị ệ ể ể ệ ứ ứ ề ể ề ủ ả ợ ế ứ ư ườ ủ ặ ọ ả c xem xét đ gi ạ ng đ ự ự ể ả ườ ượ ố

ệ ng h p đ i v i n lãi và n g c. Đó là vi c R i ro tín d ng có th x y ra c v n đúng h n ạ không thu đ ả ng h p mà ngân hàng h ch toán vào các kho n ho c không thu đ v n. Tùy tr ạ ặ c lãi đúng m c theo dõi khác nhau nh lãi treo ho c n quá h n. Khi không thu đ ư ụ m c th p và ch đ a vào m c lãi treo phát sinh. N u h n ,nguy c r i ro đang ế ấ ở ứ ơ ủ ạ ngân hàng không th thu đ lãi thì s có kho n m c lãi treo đóng băng, tr nh ng ữ ủ ẽ ượ c ng h p ngân hàng mi n gi m lãi đó cho doanh ngi p. Còn khi không thu đ tr ễ ườ v n đúng h n, ngân hàng s có kho n n quá h n phát sinh. Tuy nhiên, kho n này ả ợ ố v n ch a th coi là kho n m t mát hoàn toàn c a ngân hàng vì có th vì lý do nào ẫ ể đó doanh nghi p ch m tr n g c và s tr sau h n cam k t trong h p đ ng. N u ế ẽ ả ợ ồ ả c (do doanh nghi p b phá s n nh kho n này ngân hàng không th thu h i đ ị ệ m c đ cao vì đã ch ng h n) thì lúc này ngân hàng coi nh g p r i ro tín d ng ở ứ ộ ệ ng h p đ c bi phát sinh kho n n không có kh năng thu h i, tr nh ng tr t, ả ườ ữ ả đ các đi u ki n theo quy đ nh v xoá n thì ngân doanh nghi p vay v n h i t ợ ề ộ ụ ủ i i d ồ ạ ướ hàng có th xem xét đ xoá n cho doanh nghi p. R i ro tín d ng t n t ụ ủ ợ ố nhi u hình th c, các hình th c đó luôn chuy n bi n cho nhau, mà m c đ cu i ộ ứ i ta cùng là n không có kh năng thu h i. Khi nghiên c u v r i ro tín d ng ng ườ ụ ồ t là n phát th ng chú tr ng vào các nguy c x y ra r i ro nh lãi treo và đ c bi ệ ơ ả ợ c coi là sinh, còn lãi treo đóng băng và n quá h n không có kh năng thu h i đ ồ ượ ợ các tình hu ng r i ro th c s nên th i quy t h u qu và ả ế ậ ủ rút ra bài h c.ọ 3) Các nguyên nhân d n đ n r i ro tín d ng ẫ ế ủ ụ

3.1) Nguyên nhân t phía khách hàng ừ

ạ ộ ủ ệ

Page 5

ng ,ho t đ ng kinh doanh c a các doanh nghi p th ớ ạ ng ...nên cũng ph i th ng xuyên đ i m t v i r i ro t ng th tr ườ Trong n n kinh t ế ị ườ ề ng đ u v i c nh tranh và ch u s chi ph i r t l n c a quy lu t xuyên ph i đ ậ ị ự ầ ả ươ ừ cung c u ,giá c th tr ườ ả ị ườ ầ ủ ặ ớ ủ ố ấ ớ ố ả

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ầ ề ủ ể ả ắ ộ ả ự ủ ướ ỗ ậ ệ ặ ả ệ ạ ồ ệ ờ ậ ủ ươ ủ ng r i ro c a các doanh nghi p . nhi u phía k c các r i ro thu n tuý nh thiên tai ,tr m c p...có khi do giá c thay ả ư ế c ...d n đ n đ i ,kh năng qu n lý kém ,s thay đ i c ch chính sách c a nhà n ẫ ổ ơ ế ổ ,th m chí phá thi t h i cho doanh nghi p làm cho kinh doanh g p khó khăn thua l s n .Đ ng th i ho t đ ng kinh doanh c a các doanh nghi p cũng không th thoát ể ủ ả ly kh i m i quan h v i ngân hàng .Chính vì v y r i ro c a ngân hàng th ạ ng m i ỏ là c ng h ộ ặ ộ ệ ớ ủ ố ưở ủ ệ

ế ứ ủ ộ ư ườ ứ ẫ cách đ o đ c c a ng ụ ạ phía khách hàng có th chia làm hai tr ừ i đi vay thì nguyên ợ ng h p ế ủ ườ N u đ ng trên góc đ t nhân d n đ n r i ro tín d ng t ể l n .Khách hàng gian l n ho c khách hàng không gian l n ặ ớ ậ ậ

. 3.2) Khách hàng gian l n, c ý l a ngân hàng ậ ố ừ

c th hi n qua vi c gian l n v s li u,gi y t ệ ề ượ ể ệ ấ ờ ề ố ệ ệ ể ộ ư ả ự ậ ự ủ ơ ấ ữ ữ ị ạ ệ ề ấ ượ ả ,quy n s h u tài Đi u này đ ề ở ữ ậ ố ệ s n .Doanh nghi p có th n p báo cáo tài chính không chính xác,c ý đ a ra s li u ố ả sai s th t ,ph n ánh không đúng th c tr ng s n xu t kinh doanh và tình hình tài ạ ả ễ chính c a đ n v .Nh ng món cho vay trên c s nnh ng thông tin gi nh v y d ư ậ ả ơ ở s h u tài đ a đ n r i ro cho ngân hàng .Bên c nh đó l i d ng khe h v gi y t ở ề ấ ờ ở ữ ư ế ủ ợ ụ nhi u ngân hàng khác s n ,doanh nghi p có th đem th ch p m t tài s n ộ ể ả ở ả ế nhau.Khi không thu đ ớ ng m i phát mãi tài s n thì m i c n ,các ngân hàng th ạ ươ ợ bi t b l a ế ị ừ

ậ ể ể ệ ố ụ ươ

ợ ư ợ ố ị ắ ạ ệ ạ ợ ế ấ ữ ả ủ ậ ả ữ ườ ủ Ngoài ra, khách hàng có th gian l n ngân hàng th hi n qua vi c s d ng v n vay ệ ử ụ ng kinh doanh, không đúng ph ng án đã không đúng m c đích, không đúng đ i t ố ượ c n . Doanh nghi p có nêu nên không tr đ c n đúng h n ho c không tr đ ặ ả ượ ệ ả ượ ạ i dùng đ mua s m tài s n c đ nh và b t đ ng th vay v n ng n h n nh ng l ấ ộ ạ ả ể ắ ố ể s n. Vi c giá nhà đ t đ t ng t gi m xu ng làm doanh nghi p kinh doanh nhà đ t ấ ộ ệ ố ả ấ ộ ả ả n ng không th tr đ c n ngân hàng. Ngân hàng có phát m i tài s n b thua l ể ả ượ ỗ ặ ị th ch p đi n a cũng không đ kho n cho vay vì tài s n th ch p cũng là nhà đ t ấ ả ủ ế ấ ể nên cũng gi m giá tr .Vi c khách hàng gian l n gây ra r i ro cho ngân hàng còn th ả cách kém nh c tình không tr i đi vay có t hi n qua nh ng ho t đ ng c a ng ư ố ư ệ n ngân hàng ho c l a đ o ngân hàng r i b tr n. ồ ỏ ố ợ ị ệ ạ ộ ặ ừ ả

3.3) Khách hàng không gian l nậ

Page 6

ỉ ố ớ ặ ủ ậ ủ ư ẫ ụ ự ế ộ ươ ủ ạ ể ư ệ ủ ệ ạ ị ừ ả ể ư ấ ệ ủ ệ ặ ế ặ ủ ề ặ ạ ệ ư ế ủ ạ ệ ạ ơ ẫ ạ ể ệ t ngân hàng m i g p r i ro mà ngay c khi Không ch khi khách hàng có ý không t ả khách hàng đi vay có đ t ể ặ ủ cách, không có ý gian l n, ngân hàng v n có th g p r i ro tín d ng. Đó là khi khách hàng có trình đ kém, năng l c qu n lý y u, không có ả ng án kinh doanh c a mình đ t hi u đ u óc kinh doanh nên không th đ a ph ệ ầ ả ợ qu , không th đ a doanh nghi p c a mình th ng trong c nh tranh nên vi c tr n ắ ả ngân hàng là r t khó khăn.Ngoài ra, n u doanh nghi p b l a đ o trong kinh doanh ho c b n hàng c a doanh nghi p g p r i ro thì ngân hàng cũng g p khó khăn trong vi c thu n đúng h n.Bên c nh đó, nhi u nguyên nhân r i ro khách quan nh thiên ợ ủ t h i cho doanh nghi p và có nguy c d n đ n r i ro tai, tr m c p có th gây thi ắ tín d ng cho ngân hàng. ộ ụ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

3.4) Nguyên nhân t phía ngân hàng ừ

ụ ủ ộ ủ ọ ầ ư ề ả ủ ẫ ả ệ ệ ả - Do thông tin tín d ng không đ y đ . Ngân hàng có m t cái nhìn không toàn di n ệ ế ự v b n thân khách hàng cũng nh tình hình tài chính c a h . Đi u đó d n đ n s ề ả sai l ch trong vi c đánh giá hi u qu c a các kho n vay, cho vay quá kh năng chi ệ tr c a khách hàng. ả ủ

ủ ủ ụ ộ ộ - Trình đ chuyên môn c a cán b ngân hàng nói chung và c a cán b tín d ng nói ộ riêng còn h n ch . ế ạ

ộ ề ụ ự ử ệ ụ ả ể ả ị ẩ ả ị ạ ứ ự ứ ế ế ộ ế ệ ự ị ườ ượ ế ả Hi n nay nhi u cán b tín d ng ngân hàng thi u năng l c x lý các thông tin tín ệ d ng đ b o v và giám sát kho n vay. Cán b tín d ng không có kh năng phân ụ ng, ki n th c xã h i cũng b h n ch nên tích th m đ nh d án; ki n th c th tr ộ ng án đó có kh thi c li u d án hay ph nh u khi cho vay mà không đánh giá đ ươ ề không.

ề ợ ứ ặ ọ ố ề ợ ứ ả i t c cao h n các kho n ơ - Ngân hàng quá trú tr ng v l i t c, đ t mong mu n v l cho vay lành m nh, do v y r i ro c a kho n vay càng cao. ậ ủ ạ ủ ả

ự ạ ể ạ ớ ọ ạ ả ẩ ị ỷ - S c nh tranh không lành m nh v i các ngân hàng khác đ mong mu n có t ố đây có th hi u r ng ngân tr ng cho vay nhi u h n. C nh tranh không lành m nh ể ể ằ ở ạ ề ơ hàng đã b qua m t s b c ki m đ nh các kho n cho vay, h th p tiêu chu n tín ạ ấ ể ộ ố ướ d ng, đáp ng nhu c u c a khách hàng ... nh m lôi kéo khách hàng. ầ ủ ụ ỏ ứ ằ

c ti n hành th ể ạ ộ ườ ế ủ ậ ng xuyên. Nhân viên tín ườ c tình hình tín d ng c a khách hàng cũng nh môi tr ng ư . Do v y, ho t đ ng sai sót, không n m b t k p th i các ờ ắ ị ư ượ ụ ạ ộ ắ - Ho t đ ng ki m tra, ki m soát ch a đ ể d ng không n m b t đ ắ ượ ắ ụ tín d ng c a n n kinh t ế ủ ề kho n cho vay có v n đ . ề ụ ả ấ

3.5) Nguyên nhân t môi tr ng kinh doanh ừ ườ

a) Môi tr ng kinh t ườ ế

ủ ủ ủ ề ự vĩ mô c a chính ph đóng vai trò ế qu c dân nói chung và lĩnh v c kinh ố ng m i nói riêng. Trong n n kinh t th tr ế ị ườ ề quy t đ nh đ i v i ho t đ ng c a n n kinh t ạ ộ ố ớ ế ị , tín d ng c a các ngân hàng th doanh ti n t ủ ng, chính sách kinh t ế ươ ề ệ ụ ạ

Page 7

ủ ề ế vĩ mô c a chính ph bao g m các chính sách v kinh t ồ ế ố ộ ả ủ ỉ ầ ế ổ ấ ưở ả ạ ộ i ch u tác đ ng tr c ti p là các ngân hàng th ế ườ ươ ự ị ắ ế ậ ủ ệ ớ ễ ẽ ầ ấ ằ ợ , tài Chính sách kinh t ế đ i ngo i ... Ch c n chính ph thay đ i m t trong các chính , kinh t chính ti n t ủ ạ ề ệ ng đ n ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a các sách trên, l p t c s có nh h ủ ậ ứ ẽ ng m i và doanh nghi p và ng ạ ộ ệ ạ ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng khác nhau luôn g n bó m t thi t v i ho t ế ớ ạ ộ ậ vĩ mô c a Chính đ ng c a các doanh nghi p. Chính vì v y n u chính sách kinh t ộ ủ ế ủ ph đúng đ n phù h p v i th c ti n thì nó s góp ph n thúc đ y s n xu t kinh ẩ ả ự ủ ư doanh phát tri n, t o đi u ki n cho các doanh nghi p làm ăn có hi u qu , nh ng ệ ể ề ệ ệ ả ạ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

i cũng s kìm hãm s phát tri n s n xu t kinh doanh làm cho các doanh ự ấ ng ẽ nghi p g p khó khăn th m chí thua l c l ượ ạ ệ ặ ậ ể ả , phá s n. ả ỗ

b) Môi tr ng pháp lý: ườ

ạ ộ ạ ộ ớ ạ ộ ế ợ ư ồ ậ , đ u t ế ầ ư ế ể ệ ở ụ ị ớ ạ ậ ổ ị ệ Trong ho t đ ng kinh doanh, song song v i ho t đ ng mang tính kĩ thu t nghi p v và các ho t đ ng mang tính pháp lý nh kí k t h p đ ng kinh t tài ụ các ho t đ ng kinh doanh luôn ti n hành chính tín d ng ... Tính pháp lý th hi n ạ ộ d a trên các quy đ nh pháp lu t, hay ní cách khác b gi i h n trong khuôn kh pháp ự lu t.ậ

ng hi n nay, các y u t th tr ế ị ườ ệ ả ệ ặ ả pháp lý là đi u ki n đ m b o ề t là các ho t đ ng tín d ng c a các ngân hàng ủ ụ ng pháp lý ch a hoàn ch nh ư ậ ườ Trong n n kinh t ệ ề cho ho t đ ng kinh doanh, đ c bi ạ ộ th ư ạ thi u đ ng b cũng s gây khó khăn, b t l ẽ ế ố ạ ộ ng m i. Nh ng cũng chính vì v y, n u môi tr ả ỉ ế i cho c doanh nghi p và ngân hàng. ấ ợ ươ ế ệ ộ ồ

ườ ườ

ng kinh t , môi tr ờ ạ ồ ng cho vay có nh h ườ ủ ự ộ ả ầ ủ ẽ ặ ng pháp lý t o nên môi tr ng kinh doanh c a các Môi tr ạ ủ ế ươ ng ng cho vay c a các ngân hàng th doanh nghi p đ ng th i t o nên môi tr ườ ệ ng, tác đ ng tích c c hay tiêu c c đ n ho t m i. Môi tr ạ ự ế ưở ườ ạ đ ng tín d ng, nó s góp ph n làm h n ch ho c tăng thêm r i ro trong các ho t ạ ế ụ ạ ộ đ ng tín d ng c a các ngân hàng th ng m i. ạ ủ ụ ộ ươ

c) Nguyên nhân t môi tr ng xã h i: ừ ườ ộ

ng t i luôn có nh h ớ ớ ả ế ế ề ưở ế ớ ệ ủ ư ủ c đ i s ng kinh t ư ị ữ ướ ờ ố ế ể ọ ữ ấ

ạ ủ ố , văn hoá, chính tr gi a các n ế ộ ự ẩ ấ ả ữ ố ế ỷ ị ạ ộ ổ ề ố ươ ộ ộ ồ ấ ng trong n ư ướ ng, m c c u ti n t ề ệ ứ ầ ệ ị ườ ị ườ ủ ườ Nh ng bi n đ ng l n v kinh t i công chính tr trên th gi ữ ị ộ vi c kinh doanh c a các doanh nghi p cũng nh c a các ngân hàng. Ngày nay, cùng ệ v i s m r ng giao l u kinh t ế ế ớ ự ở ộ ầ m t cách toàn di n c n i cũng có nhi u bi n đ i. Mu n phát tri n kinh t th gi ề ệ ố ổ ế ớ th c hi n m c a n n kinh t ệ i đ ti p thu nh ng thành t u khoa h c kĩ thu t hi ậ ế ể ế ở ử ề ệ ự c phát tri n, trao đ i, xu t nh p kh u hàng hoá, d ch v v i đ i c a nh ng n ụ ớ ướ ậ ổ ể ữ ạ ủ ạ c ngoài... T t c c các ho t đ ng đó t o ho c vay ti n c a n c ngoài, đ u t n ề ủ ướ ặ ầ ư ướ ị đ i ngo i c a m i qu c gia. Nh ng thay đ i v chính tr nên m i quan h kinh t ố ố ế ố ệ giá h i đoái giá , t r t có th d n đ n s biíen đ ng cán cân th ng m i qu c t ể ẫ ạ ế ự ế ậ ệ c nh giá c nguyên v t li u, các đ ng ti n làm bi n đ ng th tr ả ế ề ng hàng hoá, d ch v , m c lãi su t th tr ưở ... tr c ti p nh h ự ế ả ị ứ ụ đ n ho t đ ng s n xu t, kinh doanh c a các doanh nghi p và ng ộ i ch u tác đ ng ị ả ạ ộ ế là các ngân hàng th ấ ng m i. ươ ạ

4) M t s ngân hàng th ng m i th gi i và r i ro tín d ng: ộ ố ươ ạ ế ớ ủ ụ

4.1) Ngân hàng Lehman Brothers:

Page 8

ụ ừ ở ầ ậ ổ ế ỷ c đ a ra nh m kh c ph c h u qu . Các n ự ể ừ c cũng ra 15/9 v a qua đánh d u tròn 5 năm ngân hàng Lehman Brothers s p đ , cũng là s ấ i l n nh t g n m t th k qua. K t m đ u cho tr n sóng th n tài chính th gi ộ ầ đó, nhi u bi n pháp đã đ ả ượ ư ệ ế ớ ớ ắ ằ ấ ầ ụ ậ ướ ề

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ế ế ề ng lai. Nh ng cho đ n nay, n l c đó v n ch là gi ữ ỗ ự ỉ s c tìm ki m mô hình kinh t ứ t ư ươ ng ế i ta v n ch a rút ra đ ư b n v ng nh m tránh m t c n sóng th n m i trong ng ườ l ch s . ử ằ ớ ộ ơ i pháp ng n h n, và d ẫ ắ ả c bài h c nào t ọ ượ ầ ạ ừ ườ ẫ ị

ủ ướ ọ ủ i s ra đi c a Lehman Brothers 5 năm tr ư ụ ầ ư ấ ấ ọ ủ ầ Liên bang M ị ườ ụ ủ ự ữ ẫ ả ế ấ ổ ơ c là s li u ự ề Nguyên nhân chính d n t ẫ ớ ự ậ i nhu n khác khi theo đu i l lĩnh c a chính h cũng nh các ngân hàng đ u t ổ ợ b ng cách khai thác công c tài chính m i, b t ch p m i r i ro. Các đ nh ch tài ị ớ ế ằ ố ấ ng cho vay c m c b t t tình vào th tr chính, d n đ u là LB, còn tham gia nhi ầ ệ đ ng s n đang bùng n , do c ch lãi su t th p c a C c D tr ỹ ấ ộ (FED).

ả ớ ấ ổ ừ ạ ộ ướ ả ữ ườ ho t đ ng cho vay d ủ ừ ộ ế đó lan t ủ ị ườ ẫ ố ụ c châu Âu. i kh năng chi tr c a khách. Sau đó, Các ngân hàng cho vay mà không quan tâm t ả ủ i chu n khi n giá nhà s t gi m m nh, th ị nh ng b t n t ạ ụ ẩ ả ng b t đ ng s n th tr ng nhà đ t đóng băng. Cu c kh ng ho ng t tr ấ ộ ừ ị ườ ả ấ ng tín d ng và cu i cùng d n đ n kh ng ho ng tài chính t sang th tr i M và ỹ ạ ả ế tràn sang nhi u n ề ướ

4.2) Cùng v i kh ng ho ng n công khu v c đ ng euro (eurozone), n công ủ ả ợ ợ

trong h th ng ngân hàng châu Âu tăng m nh nh ng tháng cu i năm 2012: ự ồ ạ ớ ệ ố ữ ố

ộ ả ể ủ ấ euro (1,85 ỷ ệ ệ ố ả ợ ấ USD), tăng 10% so v i cu i năm 2011. ỷ t t ị ả ướ ợ ấ ưở ng ợ ọ các n ủ c eurozone v n b nh h ố ả ự ỉ euro, Tây ạ ớ ỷ euro. ỷ euro, Italia tăng 37% lên 107 t c hi m hoi mà n x u ngân hàng không tăng k t ứ ỷ ướ ể ừ ợ ấ ế

ầ ư ủ ẵ ể ơ không s n sàng tái c p v n và các chính ph không th b m ạ ộ ả ả ỉ ể ắ ể ừ Theo m t kh o sát c a hãng ki m toán PricewaterhouseCoopers (PwC), k t kh ng ho ng tài chính năm 2008, n x u c a ngân hàng châu Âu tăng g p đôi. ủ ợ ấ ủ T ng n x u trong h th ng ngân hàng châu Âu hi n là 1,05 nghìn t ổ nghìn t ớ ố i t Trong đó, tình tr ng n x u đ c bi ạ ệ ồ ệ ở ặ nghiêm tr ng b i bong bóng b t đ ng s n và kh ng ho ng n khu v c. Ch tính ở ả ấ ộ riêng Hy L p, n x u ngân hàng tăng g n 50% so v i năm ngoái lên 40 t ầ ợ ấ Ban Nha tăng 23% lên 136 t Đ c, Anh và Pháp là các n năm 2010. Do các nhà đ u t ấ ố thêm ti n nên các ngân hàng ch còn cách bán tài s n và gi m quy mô ho t đ ng đ ề bù đ p n x u. 4.3) N x u” không ph i là v n đ m i trên th gi i, nh ng hi n Vi ế ớ ề ớ ệ ả

t Nam đang Hoa ợ ấ ợ ấ ề ệ

ư ườ ấ ừ ả ố

ử ợ ấ ộ ề ạ ấ

ệ ấ ng qu c kinh t g p nhi u khó khăn do thi u kinh nghi m x lý. Hai c ố ế ế ặ ng. H th ng tài Kỳ, Trung Qu c đã t ng “gánh” kho n n x u cao ng t ng ệ ố ưở chính ngân hàng r i vào tình tr ng báo đ ng cao nh t và r t nhi u ngân hàng ấ ơ đã ph i “tr giá”. ả ả

Page 9

ẩ ướ ể ố ạ ố ố i chu n”: Lòng tham gi ng nhau. Theo ngân hàng Phát tri n Châu Á – ng m i (NHTM) qu c doanh ươ (NDT), chi m kho ng 55% nhân dân t ệ ấ ớ ổ ố ả ế ả ỷ Cho “vay d ADB, năm 2003, Trung Qu c có b n ngân hàng Th l n nh t v i t ng tài s n kho ng 15.200 t ớ t ng tài s n c a h th ng tài chính. ổ ả ả ủ ệ ố

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

c và ạ ư ợ ủ ướ ra khá tho i mái trong các kho n vay đ u t Các “đ i gia” làng tài chính đã cho vay t t ỏ i 90% d n c a các công ty nhà n ớ b t đ ng s n, ch ng khoán. ả ầ ư ấ ộ ứ ả ả

ề ạ ấ ớ ớ ở ủ ạ ướ ướ i chu n” (vay v i m c đ c kh ng ho ng kinh t ả ứ ộ tài ế ẩ ủ Đi u này không m y khác so v i tình tr ng cho “vay d r i ro cao) c a các ngân hàng Hoa Kỳ giai đo n tr ủ chính 2008.

ệ ả ấ ố ụ ố ả . Có t ớ ệ ệ ạ ả ố ế ặ ờ ừ Vi c các ngân hàng Trung Qu c ph i gánh nhi u kho n vay khó đòi xu t phát t ề ố ữ các xí nghi p qu c doanh liên t c làm ăn cthua l i 70% xí nghi p qu c h u ệ ỗ trong tình tr ng thâm v n n ng, và đ n 98% xí nghi p ph i s ng v t v nh các ậ ờ ố kho n vay ngân hàng. ả

ố ư ợ ả ỷ ạ ả ậ ỷ Trong khi đó, Hoa Kỳ năm 2007 ph i gánh con s d n là 1.300 t 2001 là 160 t Lehman Brothers, Washington Mutual… tuyên b phá s n. (trong khi năm USD). H u qu là hàng lo t ngân hàng lão làng nh Bear Stearns, ư ố ả

ị ườ ng tài chính và tham v ng ki m l ướ ờ ắ ọ ự ề i t ợ ừ ệ c các r i ro có th ủ vi c cho vay ể Tính c nh tranh trong th tr ế ạ th ch p khi n nhi u ngân hàng m m t và không d đoán tr ế ế ấ x y ra. ả

ạ ệ th tr ừ ị ườ ế ở ế ẫ ả ứ ng ch ng Vi c “ch y đua cho vay” b i mi ng m i ngon đang nóng t ồ khoán và b t đ ng s n đã vô tình d n các NHTM vào th khó mang khi “bong bóng” nhà đ t, ch ng khoán v tung do đ ượ ứ c “b m ti n” quá m c. ấ ộ ấ ứ ề ỡ ơ

ng tài chính ngân hàng s p đ , c th c t ụ ổ ả ự ế ứ và lý thuy t vĩ mô đ u ch ng ề ế ứ ng tín d ng, ch ng ụ ị ườ Khi th tr ị ườ minh, hi u ng Domino s x y ra nhanh chóng trên các th tr ệ ứ ẽ ả ng m i... khoán, b t đ ng s n, th ạ ấ ộ ươ ả

hi n nay, đ c bi t giai đo n t * Trong b i c nh kinh t ố ả ế ệ ặ ệ ạ ừ ố ầ cu i 2007 đ n đ u ế

năm 2013, hàng lo t ngân hàng trên th gi ế ớ ạ i công b thua l ố ỗ ề ế ạ ộ v k t qu ho t đ ng ả

kinh doanh, m t kh năng thanh toán, n x u v t m c cho phép d n đ n tình ợ ấ ả ấ ượ ứ ế ẫ

tr ng các hàng lo t các ngân hàng b mua l i và phá s n. ạ ạ ị ạ ả

II. R i ro lãi su t: ủ ấ

1) Khái ni m:ệ

ự ệ ấ ng ị ườ ổ ủ ả có liên quan đ n lãi su t, d n đ n t n th t v m t tài s n ẫ ấ ấ ề ặ ế ổ ấ R i ro lãi su t là r i ro xu t hi n khi có s thay đ i c a lãi su t trên th tr ủ ho c c a nh ng y u t ế ế ố ho c làm gi m thu nh p c a ngân hàng. ủ ặ ủ ặ ấ ữ ả ậ ủ

2) Nguyên nhân d n đ n r i ro lãi su t: ẫ ế ủ ấ

Page 10

+ Khi xu t hi n s không cân x ng v kỳ h n gi a tài s n Có và tài s n N . ợ ề ệ ự ứ ữ ả ả ạ ấ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ả ơ ợ ợ ố ườ ộ ạ ủ ủ ệ ạ ữ ấ ng h p 1: Kỳ h n c a tài s n có l n h n kỳ h n c a tài s n n : Ngân hàng ▪ Tr ớ ạ ủ ả ự huy đ ng v n ng n h n đ cho vay, đ u t dài h n. R i ro s tr thành hi n th c ẽ ở ầ ư ể ạ n u lãi su t huy đ ng trong nh ng năm ti p theo tăng lên, trong khi lãi su t cho vay ế ế và đ u t ắ ấ ộ dài h n không đ i. ầ ư ạ ổ

ả ợ ợ ố ạ ủ ắ ẽ ở ể ạ ế ộ ổ gi m xu ng. ng h p 2: Kỳ h n c a tài s n có nh h n kỳ h n c a tài s n n : Ngân hàng ▪ Tr ả ạ ủ ườ ỏ ơ huy đ ng v n có kỳ h n dài đ cho vay, đ u t kỳ ng n h n. R i ro s tr thành ủ ầ ư ạ ộ s th t n u lãi su t huy đ ng trong nh ng năm ti p theo không đ i, trong khi lãi ữ ự ậ ế su t cho vay và đ u t ấ ấ ầ ư ả ố

ụ ạ ấ ộ + Do các ngân hàng áp d ng các lo i lãi su t khác nhau trong quá trình huy đ ng v n và cho vay: ố

ợ ườ ể ộ ng h p 1: Ngân hàng huy đ ng v n v i lãi su t c đ nh đ cho vay, đ u t ớ ủ ấ ố ị ấ ẽ ự ệ ấ ổ ầ ư ▪ Tr ố v i lãi su t bi n đ i. Khi lãi su t gi m, r i ro lãi su t s th c hi n vì chi phí lãi ế ớ không đ i trong khi thu nh p l ấ ả i gi m, do đó l i nhu n c a ngân hàng gi m. ậ ủ ậ ạ ả ả ổ ợ

ợ ườ ng h p 2: Ngân hàng huy đ ng v n v i lãi su t bi n đ i đ cho vay, đ u t ớ ế ộ ấ ấ ấ ấ ẽ ổ ị ườ ợ ầ ư ▪ Tr ổ ể ố v i lãi su t c đ nh. Khi lãi su t tăng, r i ro lãi su t s xu t hi n vì chi phí lãi tăng ấ ố ị ệ ủ ớ theo lãi su t th tr i nhu n c a ngân ng, trong khi thu nh p lãi không đ i, do đó l ậ ủ ậ ấ hàng gi m.ả

ề ố ượ ệ ử ụ ng gi a ngu n huy đ ng v i vi c s d ng ộ ữ ồ ớ + Do không có s phù h p v kh i l ợ ngu n v n đó đ cho vay. ự ể ố ồ

c v i vi c s ợ ề ờ ạ ữ ộ ố ồ ượ ớ ệ ử + Do không có s phù h p v th i h n gi a ngu n v n huy đ ng đ ự d ng ngu n v n đó đ cho vay. ụ ể ồ ố

l l m phát th c t ỷ ệ ạ l ớ ỷ ệ ạ ự ế ẫ ế , d n đ n ợ c b o toàn sau khi cho vay. + Do t ự ế v n c a ngân hàng không đ ố ủ l m phát d ki n không phù h p v i t ượ ả

ng thay đ i, ngân hàng còn có th g p r i ro ấ ị ườ ể ặ ủ ổ + Ngoài ra, khi lãi su t trên th tr gi m giá tr tài s n. ả ả ị

ng c a r i ro lãi su t đ n ho t đ ng ngân hàng:

3) Ảnh h

ưở ủ ủ ạ ộ ấ ế

ữ ế ủ ể ấ ấ ữ ng c a r i ro lãi su t đ n ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng nh sau: T nh ng nguyên nhân d n đ n r i ro lãi su t nêu trên, có th th y nh ng nh ả ừ h ưở ẫ ấ ế ủ ủ ạ ộ ủ ư

ố ủ

tài s n c a ngân hàng

ấ ấ ấ ả ủ ủ ị ườ ả ả ả ị ủ ở ữ ủ ng c a tài s n Có và v n ch s h u c a ố

Page 11

i và r i ro lãi su t: • R i ro lãi su t làm tăng chi phí ngu n v n c a ngân hàng ủ ồ • R i ro lãi su t làm gi m thu nh p t ủ ậ ừ • R i ro lãi su t làm gi m giá tr th tr ủ ngân hàng. 4) M t s ngân hàng th gi ộ ố ế ớ ủ ấ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

4.1) R i ro c a các ngân hàng Trung Qu c ố ủ ủ

ố ả ị ủ ạ ằ

ậ t trong 1 môi tr ườ ở ở ố ng đ nh ỉ

ế ườ ờ ế ề Singapore, lãnh đ o các ngân hàng cho bi ố i và ch c ch n đi u này s khi n cho gi ớ ắ ạ Trung Qu c là t ự ẽ ề ể ả ư c đi h p logic. V i vi c t ệ ự ứ ệ ề ầ ơ ấ ệ ố ố ườ ấ ấ ế ể ấ ộ ề ị ữ ở ứ ố ụ ở i nhu n cao h n các th tr ng n ả ạ còn có đ ng l c đ ộ ị ườ ợ

ướ ế ố ỏ ướ ượ ấ

ơ ườ ẫ c c nh báo tr ị ủ ế ầ ể ưỡ ư ạ l l ỷ ệ ợ ằ ắ Ng i ta lo ng i r ng các ngân hàng Trung Qu c thi u các k năng qu n tr r i ro ườ ỹ c n thi ng kinh doanh m i.Con đ ng ti n t i c i cách tài chính ầ ế ớ ả ớ ế Trung Qu c đang tr nên g p gh nh h n bao gi h t.Tu n tr ị c, t i h i ngh ở ầ ướ ạ ộ ơ th ộ c ti p theo trên l t b ượ ế ướ ế trình c i cách tài chính do hóa lãi su t – đi u có th x y ra ở ả ề ấ trong 18 tháng t i ngân hàng cũng nh các ế ắ ớ khách hàng ph i đau đ u.Tuy nhiên đây là m t b do ộ ướ ầ ả ớ ợ hóa lãi su t, nhà ch c trách Trung Qu c hy v ng s ngăn ch n đ c s phát tri n ể ẽ ọ ố ặ ượ ự c a h th ng ngân hàng ng m – ch y u nh vào vi c nhi u ng ư i có ti n d ủ ế ủ ờ ườ ề th a mu n có lãi su t cao h n trong khi ng i đi vay không th ti p c n các kho n ả ấ ừ ể ế ậ t o s n sàng tr thêm các kho n phí không chính th c đ vay có lãi su t th p gi ứ ể ả ả ạ ẵ ả có th có ti n.T do hóa lãi su t cũng là m t ti n đ c n thi ể t đ xóa b các ki m ề ầ ự ể ấ ề ỏ m c th p gi soát v dòng v n. Ch ng nào lãi su t còn b gi t o cũng nh các ề ấ ừ ố ư ự ể Trung Qu c, các qu đ u t công c đ u t còn thi u h t ỹ ầ ư ế ụ ầ ư ướ r i b th tr ng này và tìm ki m l c ơ ở ậ ế ị ừ ỏ ờ ngoài.Tr c đó, Trung Qu c đã b sàn lãi su t cho vay, khuy n khích các doanh ấ c vay v i lãi su t th p h n. V i b c đ nghi p nhà n c đi ti p theo này, lãi ớ ướ ơ ấ ớ ế ệ su t tr n s đ c quy n yêu c u các ngân hàng i g i ti n s đ c d b và ng ườ ử ề ẽ ượ ầ ề ấ ầ ẽ ượ ỡ ỏ tr lãi cao h n và khi n cho các ngân hàng khát ti n h n. M c dù các ngân hàng đã ế ặ ề ơ ả c v đi u này, ng i ta v n quan ng i r ng li u các ngân hàng đ ệ ạ ằ ướ ề ề ượ ả i m i” này hay đã trang b đ các k năng qu n tr r i ro c n thi t cho m t “th gi ả ớ ế ớ ộ ị ủ ỹ ế i n i xu th đi ng l ng phát tri n h n đã không c i các th tr ch a. Ngân hàng t ạ ổ ơ ị ườ vay ng n h n đ cho vay dài h n nh m làm tăng t i nhu n và đã gánh ch u ị ậ ạ ể các h u qu nghiêm tr ng. ạ ả ậ ọ

4.2) Cái giá c a t ủ ự do hóa lãi su t ấ

ư ố ế ả ợ ằ ố ớ ạ

Page 12

ậ ẽ ị ư ườ ế ậ ả ủ ầ ộ ậ ế ề ợ ơ ệ ự ề ổ ẩ ế ủ ạ ố ủ ố ế ả ằ ả ề ả ả ợ ề ề ợ ấ ơ ấ ề ợ ấ ớ ấ ị ố i, t Các ngân hàng nhóm 2 (các ngân hàng đ ng sau nhóm 4 ngân hàng nhà n c và ướ ứ ự Bank of Communications cũng nh Citic Bank) s ph i đ i m t v i thách th c th c ứ ẽ ả ố ặ ớ và khu v c cũng đã c t gi m tín d ng đ i v i các ngân s . Các ngân hàng qu c t ụ ắ ự ả ự c b o đ m an toàn b i m ng an toàn nhà hàng này do s r ng mình không đ ở ả ượ ạ c l n cũng quan ng i n c. Trong khi đó, c đông l n c a các ngân hàng nhà n ổ ướ ớ ớ ủ ướ ủ r ng s b yêu c u ti p nh n các ngân hàng y u kém h n nh tr ng h p c a ơ ế ợ ằ do hóa lãi su t s là chi phí cho vay tăng Nh t B n.M t h u qu khác c a vi c t ả ấ ẽ i đi vay. V dài h n, đi u này là có l cao đ i v i h u h t ng i vì khi chi phí vay ườ ạ ố ớ ầ c phân b c n th n h n.Tuy nhiên không may cho Trung v nđ t h n, v n s đ ậ ố ẽ ượ ắ ơ ố Qu c là vi c tăng lãi su t l n này đ n đúng lúc mà tình tr ng tài chính c a các ấ ầ ệ ấ công ty Trung Qu c đang x u đi. Theo phân tích c a hang Forensic Asia thì r t ấ nhi u công ty – trong đó có c các công ty niêm y t đang ph i o n mình gánh các ả kho n n do dòng ti n ho t đ ng suy gi m trong khi các kho n ph i thu cũng ngày ạ ộ ả ệ m t tăng lên. V n đ n ch ng chéo gi a các công ty đang có nguy c xu t hi n ộ ữ ồ i.B n thân các ngân hàng cũng đã chu n b đ i phó v i v n đ n x u. Tính tr l ẩ ở ạ ả ỷ ệ l i th i đi m hi n t t ự ể ờ ớ n x u (đã d phòng r i ro) là 1%. Tuy nhiên, t ủ l ệ ạ ỷ ệ ợ ấ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ả ế ợ ở ị ủ ế ủ ư ị ả ế ủ ộ ẽ ợ ổ ồ ch c n m gi ả ổ ứ ắ ố ề i ích quy n . Nh ng có các nhóm l 1% này khó mà ph n ánh h t tình hình th c t ự ế l c khác, v trí cao h n các ngân hàng và ph i ch u trách nhi m cho v n đ này. ề ấ ệ ả ơ ự các kho n thu c a ngân hàng và b t kỳ Ngu n thu ch y u c a B Tài chính là t ấ ừ ồ ầ s xóa n nào s làm gi m ngu n thu thu . Central Huijin thu c T ng Công ty đ u ộ ế ự t c ph n c a Chính ph trong các ngân hàng – ữ ổ ư ủ ầ ủ c n có c t c mà các ngân hàng chi tr . ả ầ Trung Qu c – t ổ ứ

III. R i ro thanh kho n ả :

ủ

1) Khái ni m :ệ

ả ề ả ặ ạ ủ ầ ả ứ ặ ệ ờ ấ ổ ị ứ ườ ả ế ả R i ro thanh kho n là lo i r i ro khi ngân hàng không có kh năng cung ng đ y ầ ủ ứ ư đ l ng ti n m t cho nhu c u thanh kho n t c th i; ho c cung ng đ nh ng ủ ủ ượ ng h p ngân v i chi phí cao. Nói cách khác, đây là lo i r i ro xu t hi n trong tr ợ ớ hàng thi u kh năng chi tr do không chuy n đ i k p các lo i tài s n ra ti n m t ặ ề ho c không th vay m n đ đáp ng yêu c u c a các h p đ ng thanh toán. ạ ủ ể ầ ủ ạ ồ ả ể ượ ứ ể ặ ợ

ồ ả ầ ữ ợ ủ ề ườ ử ề ườ ủ ngân hàng ngay l p t c. Trong nh ng tr ậ ứ ặ ố ồ ề ủ ườ ử ề ộ ề ướ ế ặ ứ ả ề ủ ả ử ụ ỹ ợ ầ ấ ầ ặ ở ứ ậ ộ ượ ng xuyên c a ng ộ ế ề ườ ử ề ng ti n m t ề ủ ượ ườ ủ ỹ ằ ườ ử ằ ờ ng trên th tr ỉ ầ ặ ạ ị ườ ể ặ ớ ủ ả ự ề ặ ề ớ ả ỏ ộ ơ ế ề ng t ả ố ộ ự ộ ố ổ ả ả ứ ủ ề ầ ả ề ả ứ ố

Page 13

ế ộ ả ẻ ạ ng l ượ ươ ề ấ ủ ọ ố ố ồ ụ ấ ấ ả ng h p r i ro thanh kho n càng ngày càng nghiêm tr ng , n u t i g i ti n đ ng th i có nhu c u rút R i ro thanh kho n phát sinh khi nh ng ng ờ ng h p nh v y, thì ngân ti n g i ư ậ ữ ử ở hàng ph i đi vay b sung ngu n v n thanh toán ho c ph i bán tài s n có c a mình ổ ả ả ả i g i ti n. Trong c c u tài s n có thì thì đ đáp ng nhu c u rút ti n c a ng ơ ấ ầ ứ ể ặ ti n m t có đ thanh kho n cao nh t, do đó tr c h t ngân hàng s d ng ti n m t ấ ề i qu không mang đ đáp ng nhu c u rút ti n c a khách hàng.B i vì ti n m t t ặ ạ ở ể ề ỉ ng ngân hàng ch ng h p bình th i thu nh p lãi su t, cho nên trong nh ng tr l ườ ườ ữ ạ i u đ có th đáp ng các nhu c u rút m c đ t duy trì m t l ứ ể ể ộ ố ư ti n th ng đ n đ thanh i g i ti n mà không gây nh h ả ưở c đi u này, b i vì qua kinh kho n c a ngân hàng. Ngân hàng có th làm đ ả ở ề ể ầ nghi m công tác ngân qu h ng ngày ngân hàng có th d tính chính xác nhu c u ể ự ệ rút ti n g i h ng ngày và trong tr ng h p thi u h t ti n m t t m th i thì ngân ế ụ ề ợ ề ng tài chính lien hàng ch c n đi vay b sung m t cách thông th ườ ộ ổ ng h p đ c bi ả ố t ngân hàng có th ph i đ i ngân hàng. Tuy nhiên, trong m t s tr ệ ặ ợ ộ ố ườ ng h p dân chũng m t long tin vào m t v i r i ro thanh kho n, ví d nh trong tr ấ ợ ườ ụ ư ngân hàng, ho c nhu c u rút ti n có tính ch t th i v mà ngân hàng không d tính ờ ụ ấ ầ ứ c đ c đòi h i ngân hàng ph i chi tr t c th i m t kho n ti n l n h n m c tr ả ờ ả ứ ướ ượ ớ ng. Trong b i c nh đó, h u h t các ngân hàng đ u đang ph i đ i phó v i bình th ầ ố ả ườ , thì chi phí đ huy đ ng v n b sung tăng lên m t cách đáng ng h p t tr ể ợ ươ ườ k do l ng v n cung ng trên th tr ng gi m. H u qu là ngân hàng ph i bán 1 ị ườ ố ượ ả ậ ứ ể ườ ử i g i. s tài s n có đ thanh kho n th p đ đáp ng nhu c u rút ti n c a ng ể ấ ộ ả ố Đi u này khi n cho ngân hàng g p ph i r i ro thanh kho n nghiêm tr ng và ngân ọ ả ủ ặ ng hàng bu c ph i bán th c, bán tháo t c th i ngay c s tài s n khó chuy n nh ượ ả ả ố ờ ể ư ề i mua cũng nh đi u v i giá r m t vì ngân hàng không có th i gian đ tìm ng ườ ể ờ ớ ng v giá c . Do bán kh n c p 1 s tài s n v i giá th p khi n cho ki n th ế ớ ả ố ẩ ấ ả ệ ộ kh năng thanh toán cu i cùng c a ngân hàng b đe d a. Trong s tài s n có đ ị ả thanh kho n th p bao g m các kho n tín d ng c p cho các công ty nh . Trong ữ t c nh ng tr ả ỏ ế ấ ả ả ợ ủ ườ ả ọ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ọ ẫ i g i trên đ ng lo t yêu c u ngân hàng chi tr toàn b ti n g i cho h thì d n ả ch ph i đ i phó v i r i ro thanh kho n đ n ch ph i ộ ề ử ả ầ ừ ỗ ả ớ ủ ả ố ồ ỉ ế ỗ ng ạ ườ ử đ n ngân hàng ch đang t ế đ i m t v i r i ro phá s n. ả ố ặ ớ ủ

2) M t s nguyên nhân d n đ n r i ro thanh kho n: ẫ ế ủ ộ ố ả

ượ ử ề ắ ế ả ạ ữ ả ứ ồ ườ ố ố ầ ư ỏ ơ ồ ừ ộ ề ề ả các cá nhân và + Ngân hàng vay m n quá nhi u các kho n ti n g i ng n h n t ả ạ ừ ề ầ ư đ nh ch tài chính khác nhau, sau đó, chuy n hóa chúng thành nh ng tài s n đ u t ị ữ ể dài h n.Do đó, đã x y ra tình tr ng m t cân x ng gi a ngày đáo h n c a các ạ ủ ạ ấ ặ ng g p kho n s d ng v n và ngày đáo h n c a các ngu n v n huy đ ng , mà th ạ ủ ả ử ụ nh h n dòng ti n ph i chi ra đ chi các tài s n đ u t nh t là dòng ti n thu h i t ể ả ấ tr ti n g i đ n h n. ả ề ử ế ạ

ấ ấ ầ ư ề ử vào n i có t su t l ể ầ ư ơ ưở ề ẽ ổ ế ấ ả ạ ả ủ ị ườ ưở ủ ả ị ự ế ả ả + Do ngân hàng nh y c m v i s thay đ i c a lãi su t đ u t ả , nh t là các kho n ả ạ ổ ủ ớ ự ỏ tăng, m t s ng ti n g i. Khi lãi su t đ u t i g i ti n rút v n c a h ra kh i ộ ố ấ ầ ư ố ủ ọ ườ ử ề i nhu n cao h n , còn các khách hàng vay ngân hàng đ đ u t ỉ ấ ợ ơ ơ ậ ự ti n s tích c c ti p c n các kho n tín d ng vì có lãi su t th p h n. Nh v y, s ấ ụ ả ự ế ậ ấ ư ậ ng đ n c khách hàng g i ti n và vay ti n, k đó tác thay đ i lãi su t nh h ế ề ử ề ế đ ng đ n tình tr ng thanh kho n c a ngân hàng. H n n a, xu h ng v s thay ề ự ướ ữ ơ ả ộ ng c a các tài s n, mà ngân hàng đ i c a lãi su t còn nh h n đ n giá tr th tr ế ổ ủ ả ấ ưở ng có th đem bán đ tăng them ngu n cung c p thanh kho n, và tr c ti p nh h ồ ể đ n chi phí vay m n trên th tr ng ti n t ị ườ ế ấ . ề ệ ể ượ

ế ượ ả ả ợ ả ấ ả ệ c qu n tr thanh kho n không phù h p và kém hi u + Do ngân hàng có chi n l ị qu : các ch ng khoán ngân hàng đang s h u có tính thanh kho n th p, d tr c a ự ữ ủ ở ữ ứ ngân hàng không đ chi cho nhu c u chi tr . ả ủ ầ

ộ ố ườ ặ ả ợ ng h p ngân hàng g p ph i các r i ro nh b t ấ ế ạ i ph m ư ị ộ ủ i cho vay th y thi u an toàn v s ti n c a ề ố ề ủ ả ở ệ ấ ồ ủ ề + Ngoài ra trong m t s tr công ngh t n c ng, … làm cho ng ố ườ mình và đ ng lo t đ n rút ti n kh i ngân hàng cũng gây ra r i ro thanh kho n ỏ ạ ế ngân hàng đó.

i m t s n c trên th gi i:

3) Nhìn l

i ạ nguyên nhân r i ro thanh kho n t ủ ả ạ ộ ố ướ ế ớ

. Anh- Th m ho Northern Rock Bank ạ ủ

ướ ả ồ ủ

ở ộ ả ở ặ ẫ ớ ế ụ ạ ộ

ấ ộ ụ ị ườ ằ ấ

t ồ ớ ờ ự ổ

ớ c thu s gi m so v i i nhu n tr ậ ế ẽ ả ướ ư ự

ầ

ư ề

ế ấ ặ ậ

3.1) R i ro thanh kho n i k t c c bu n c a Northern Rock đ n vào năm 2006 khi ngân B c ngo t d n t ế ả hàng này m r ng ho t đ ng sang lĩnh v c cho vay th ch p b ng b t đ ng s n ế ấ ự v i đ i tác là Lehman Brothers. Kh ng ho ng th tr ng nhà đ t và tín d ng đã ả ủ ớ ố i b v c phá s n. đ y c hai gã kh ng l ả ẩ ả - Năm 2007, Northern Rock đ a ra d báo l ợ d ki n ban đ u. ự ế - Báo Anh đ a ra nhi u thông tin gi ế ậ m t, Northern Rock đang gánh h u qu do cho vay th ch p tràn lan,… c rút ra. - Trong 3 ngày 14,15 và17/9/2007kho ng 3t

Page 14

B ng Anh đã đ t gân: Northern Rock đang khan hi m ti n ề ả ả ỷ ả ượ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ề ế ặ c Ngân hàng Anh (BOE) h tr nên Northern Rock không thi u ti n m t

i rút ti n v n ch a gi m. ỗ ợ ả ượ ố ườ

ơ ằ ộ ượ ặ ng ti n m t ề ề ẫ ả

ỏ

i Northern Rock đ r i s có ph ủ ể ồ ẽ ủ ng án x lý ươ

ng. ợ ườ

ng thu ở ạ ả ế ấ

ủ ể ậ ấ

ớ ố ượ ằ ế ấ ấ ủ ị ố ấ ữ ấ ầ ổ

cũng nh các d báo v giá b t đ ng s n t ư ế ư ệ ề

ự ế ủ ả

i trong m t th i gian dài và liên t c đ ộ ờ ổ

ụ ượ ế ệ

- Do đ song s ng ư - NHTW Anh đã ph i ra tay c u giúp b ng cách “b m” m t l ứ không nh cho Northern Rock. - Chính ph Anh có th s mua l ể ẽ ạ i bình th thích h p khi tình hình tr l Nguyên nhân: Kh ng ho ng tín d ng cho vay th ch p nhà v i đ i t ụ ấ nh p th p, tìm hi u nguyên nhân thì cho th y khi cho vay th ch p b ng nhà đ t, ấ i ngân hàng Northern Rock đã cho vay nhi u g p 125% giá tr nhà đ t c a ng ườ ề ấ ị ủ ề i c nh báo v s không n đ nh c a n n vay đ a đi c m c , b t ch p nh ng l ờ ả ề ự ế ấ kinh t t d c, vi c cho vay th ch p ả ụ ố ấ ộ sai l m nói trên đã khi n cho tài s n bong bóng xà phòng c a ngân hàng Northern ầ Rock t n t c th i căng ph ng lên ; Công ồ ồ ạ tác PR c a Northern Rock Bank quá y u; Thi u kinh nghi m trong vi c x lý ệ ử ế ủ kh ng ho ng; S “th i ph ng” thông tin c a báo gi i,… ủ ủ ự ả ồ ổ ớ

ro ở ả

ứ ướ ơ ủ thanh kho n ủ

t 10 t ố ượ ộ ạ ả ng đ ả ử ề ử ệ

ổ ề ở ươ ơ ử ươ ạ ộ ả ườ ng t ả i dân đ xô đi rút ti n ự ụ ắ ể ờ ế ượ

ệ ướ ế ấ ờ ể ẽ ị ộ ố ữ i ti t l ạ ế ộ ọ ờ ự ươ ả ố ố ủ ổ l ế ị ả ả ừ ằ ố ụ ứ ệ ườ ử ề ề ề ạ ề ữ ả ả ứ ả ờ ụ ủ ủ ệ ạ ủ ể ạ ố

3.2) R i các NHTM Nga năm 2004. ủ ả c nguy c r i ro thanh kho n Vào tháng 7/2004, các ngân hàng c a Nga đ ng tr l n. r t ớ ấ - Ngày 9/7/2004: M t đ i gia trong ngành Ngân hàng Nga- Guta bank- thông báo t m khóa các tài kho n ti n g i trên toàn qu c do chi tr trong tháng 6 v ỷ ạ ừ ng 345 tri u USD). Ngân hàng đã đóng c a 76 chi nhánh và ng ng rúp (t ho t đ ng h n 400 máy ATM. Ngày 10/7/2004: Ngay sau khi Guta khóa các tài ơ kho n ti n g i, ng ngân hàng khác đ đ phòng r i ề ể ề ch i cung vào hoàn c nh t . Ngày 16/7/2004: Các Ngân hàng Nga đã t ươ ừ ố c p tín d ng cho nhau, lãi su t ti n g i tăng song khách hàng v n t x p hàng ẫ ồ ạ ế ấ ề ử ấ t rút ti n. Ngày r ng r n bên ngoài các tòa nhà ngân hàng đ ch đ n l ề ồ 17/7/2004: Ngân hàng Alfa, đ i gia th 4 trong ngành tài chính Quy t đ nh áp ứ ạ ế ị ờ ạ c th i h n. d ng bi n pháp c p bách là ph t 10% s ti n n u khách hàng rút tr ố ề ạ ụ i m t c quan qu n lý tài chính Nga tuyên b 10 ngân Cùng lúc, báo chí trích l ố ộ ơ ả ệ hàng n a có th s b đóng c a trong nay mai. Tuy nhiên, m t s ph ng ti n ử ươ thông tin đ i chúng l h có trong tay danh sách đen 27 ngân hàng đang ạ ng Sergei Ignatiev bên b v c phá s n. Ngày 18/7/2004: Th ng đ c NH trung và t ng th ng Putin tuyên b không h có danh sách đen và kh ng ho ng nh ư ố ả ề ố v y nh t th i là do tâm lý. Ông Sergei Ignatiev Quy t đ nh gi m các t ỷ ệ ự ữ d tr ấ ờ ậ ả 7% xu ng 3,5% nh m tăng kh năng thanh kho n, ti n m t c a các ngân hàng t ặ ủ ề đ ng th i áp d ng hàng lo t bi n pháp c u Guta. Ngày 20/7/2004: Nhi u ngân ạ ờ ồ i g i ti n tràn đ n các nhà băng đ rút ti n vì lo ng i cu c hàng đã s p đ , ng ộ ể ế ụ ổ ế kh ng ho ng tài chính năm 1998 tái di n và h s m t nh ng kho n ti n ti t ọ ẽ ấ ễ ả ế ki m dành d m c đ i. Ph n ng c a chính ph trong giai đo n này là lên k ủ ạ ho ch đ Vneshtorgbank c a nhà n i Ngân hàng Guta. Ngày 27/7/2004: c mua l ướ Phó ch t ch y ban tài chính Duma Pavel Medvedv tuyên b trong tu n, các ngân hi n nay. hàng

Page 15

tr ng tình thoát t t ủ ị Ủ s ẽ kh i ỏ ầ ệ i ồ ệ ạ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ạ ậ ả ấ ủ ủ ở ả ấ ễ ả ch c tài chính nh t n t ỏ ồ ạ ằ ầ ớ ả ổ ứ ố ấ ợ đây có s v n d l ề ạ ộ ở ệ ở ữ ệ ư ư ủ ơ ể ả V y nguyên nhân c a tình tr ng m t kh năng thanh kho n c a các ngân hàng Nga là do đâu? Theo các chuyên gia, kh ng ho ng r t d x y ra b i Nga hi n có ệ ủ quá nhi u ngân hàng, trong đó ph n l n là t i b ng các ho t đ ng b t h p pháp; Các ngân hàng có v n s h u quá nh bé, 90% ngân ỏ d tr ti n i 10 tri u USD; Ngoài bi n pháp gi m t hàng ỷ ệ ự ữ ề ố ố ướ ả m t các c quan qu n lý tài chính c a Nga ch a đ a ra đ ệ c bi n pháp có hi u ả ặ ệ ượ i quy t v n đ . qu nào đ gi ề ế ấ ả 3.3) M t s v n đ v t ề ề ộ ộ ố ấ i ph m công ngh : ệ ạ

t h i h n 600 tri u USD do t ạ ệ ạ ơ ộ i ph m m ng đã gây thi ộ ạ ườ ệ ạ ự ộ ạ ệ

ệ ố ị c a Nga đã ch u ệ ử ủ ấ ữ ệ ắ

ạ ệ ả i ph m đánh c p và s d ng d li u cá nhân c a ch tài ủ t h i 23 ề ả ủ ử ụ t h i 57 tri u USD, vi c l y c p ti n qua m ng gây thi ệ ấ ắ ấ ợ ề ừ ệ ạ ạ các kho n thu nh p b t h p pháp ậ ụ ử ệ ị ệ ấ ố ủ ổ ứ ạ ổ ả ề ạ ấ ắ đ i v i các th nhân. ự các h th ng d ch v ế ư ệ i ph m có t i ph m m ng, trên lãnh th Nga có 12 nhóm t ộ ạ tài kho n ngân hàng c a các pháp nhân, và 4 ủ ề ừ ả ng t i t ự ố ớ ạ ộ ươ x y ra 44 v l y c p ti n t ề ừ ụ ấ ắ ể ệ ố ụ ả ị i ph m m ng a) Nga thi ạ t h i 615 tri u USD cho ng i dân Trong năm 2012, t ệ ệ ạ Nga. Đây là s li u do công ty Group-IB, ho t đ ng trong lĩnh v c ngăn ch n và ặ ố ệ ạ ộ đi u tra t i ph m m ng và các v l a đ o s d ng công ngh cao, công b ngày ố ụ ừ ả ử ụ ạ ề 10/9. Theo Group-IB, trong năm ngoái, h th ng ngân hàng đi n t t n th t 446 tri u USD. ệ ổ Ngoài ra, vi c b n t ệ ọ ộ kho n gây thi ệ ạ tri u USD, trong khi d ch v "r a" ti n t "ng n" m t 89 tri u USD. ạ ộ Theo k t qu đi u tra năm 2012 c a Group-IB cũng nh vi c theo dõi ho t đ ng c a t ch c, trong đó ủ ộ 8 nhóm chuyên l y c p ti n t nhóm th c hi n hành đ ng ph m t ộ ệ Tính trung bình m i ngày ỗ t ngân hàng đi n t i Nga.

IV. R i ro t ủ ỷ ệ ử ạ giá h i đoái: ố

1) Khái ni m :ệ

ỉ ố ủ ạ ệ ng b t l ho c quá ặ i cho khách ủ khi t giá bi n đ ng theo chi u h ộ ề ướ ạ ệ ế ỉ R i ro t giá h i đoái là r i ro phát sinh trong quá trình cho vay ngo i t trình kinh doanh ngo i t ấ ợ hàng.

:

2) Nguyên nhân d n đ n phát sinh r i ro ngo i h i đ i v i m t ngân hàng ủ

ạ ố ố ớ ộ ẫ ế

+ R i ro h i đoái trong kinh doanh ngo i t , g m 2 ho t đ ng sau: ạ ệ ồ ạ ộ ủ ố

ằ cho khách hàng ho c cho chính ngân hàng, nh m cân b ng ằ ạ ệ ạ ộ ể ặ ỉ ạ

• Mua và bán ngo i t tr ng thái ngo i h i đ phòng ng a r i ro t giá. • Mua và bán ngo i t ạ ệ ằ

nh m m c đích đ u c ki m lãi khi t giá bi n đ ng. ừ ủ ụ ầ ơ ế ế ộ ỉ

Page 16

ự ứ ữ ạ ả ợ ố ớ ừ ả ệ ộ s , khi m t ngân hàng Vi . Gi + S không cân x ng gi a tài s n có và tài s n n đ i v i t ng lo i ngo i t ạ ệ nói cách khác là vi c các ngân hàng đ u t ố ầ ư ngo i t ệ . Hay ả ằ vào tài s n có và huy đ ng v n b ng t Nam c p tín d ng b ng USD cho khách ằ ạ ệ ả ử ụ ấ ộ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ủ ủ ả ả ồ ố ớ hàng c a mình . Khi đ ng USD gi m giá so v i VND, thì g c và lãi c a kho n vay b ng USD thu v s b gi m khi quy thành VND. ằ ề ẽ ị ả

3) Ví d v r i ro t ụ ề ủ ỷ giá h i đoái: ố

ệ ự ữ ạ ấ ỹ ạ ấ ẳ ấ ố ệ ế ạ ệ ớ ế ể ệ ầ ư ớ ộ ố ng đ i dài v i s l giá. Ch ng h n, hi n nay Ngân hàng D Tr Liên Bang M đã h lãi su t xu ng m c ứ th p nh t ch còn 1,25%/năm. Đây là c h i hi m có cho các doanh nghi p Vi ệ t ơ ộ ỉ ờ v i chi phí r . Tuy nhiên, n u vay USD trong th i Nam có th vay v n ngo i t ẽ gian t ủ ế ố ng l n, doanh nghi p c n l u ý tác đ ng c a y u t ớ ố ượ ố r i ro t ủ ươ ỷ

ng l ố ụ ươ ượ ấ ấ ể ả ng xin vay v n tài tr ợ ế ế ẩ ồ i t

ạ ư ợ ặ ớ ủ ế ợ ố ớ ỷ ả ỏ ả ợ ả ả ệ ứ ỗ ỷ ế ả ỏ ả ợ ệ ủ xu t kh u c a Ví d công ty Giadimex đang th ấ ẩ i do lãi HSBC s ti n 3 tri u USD đ thu mua và ch bi n hàng xu t kh u. Hi n t ệ ệ ạ ố ề ấ ng gi m nên HSBC đ ng ý cho Giadimex vay v i lãi su t su t USD trên th tr ớ ị ườ giá USD/VND = 15.381. Sáu tháng sau 3%/năm trong th i h n 6 tháng. Hi n t ờ ạ ệ ạ ỷ ố t, do đó, công ty đ i giá USD/VND là bao nhiêu công ty ch a bi khi n đáo h n, t ế ỷ giá n u ký k t h p đ ng vay v n này. Công ty c tính, sáu tháng m t v i r i ro t ướ ồ ỷ ế giá sau ph i tr n c g c và lãi là 3(1+ 0,03 x 6/12) = 3,045 tri u USD. V i t ệ ả ả ợ ả ố hi n t i công ty ph i b ra 3,045 x 15.381 = 46.835,145 tri u VND tr n và lãi. ệ ạ giá USD/VND = 15.481 thì c m i USD ph i tr công Nh ng n u sáu tháng sau t ư n và lãi s lên đ n 3,045 x 15481 = ty ph i b thêm 100VND, t ng chi phí tr ế ẽ ổ 47.139,645 tri u VND, tăng 47.139,645 – 46.835,145 = 304,5 tri u VND so v i ớ ướ c ệ tính.

:

V. R i ro s h u chéo

ở ữ

ủ

1) Khái quát v s h u chéo ề ở ữ

ố ả ủ ớ

ợ ấ . s h u chéo trong ho t đ ng ngân hàng phát t

1.1) Thâu tóm ngân hàng, n x u và tăng v n o là 3 r i ro l n xu t ấ ạ ộ

ừ ở ữ

ấ ủ

ế c Ti n ượ Trung ng, ươ ế đó d n đ n r i ro ế ủ ẫ ả ố ả ệ ợ ấ ừ s h u chéo trong ho t đ ng ngân hàng đã đ Có 3 r i ro l n xu t phát t ạ ộ ừ ở ữ ớ sĩ Võ Trí Thành, Phó Vi n tr ng Vi n Nghiên c u Qu n lý Kinh t ứ ưở ệ nêu ra. Đó là thâu tóm ngân hàng, n x u và tăng v n o, t mang tính h th ng. ệ ố

Page 17

ộ ấ ở ữ ầ ư l ng i vào công ty A ho c c công ty A l n B đ u t ầ ư ơ A đ u t ầ ư ẫ ặ ả i vào công ty A và công ty B. Có th ở ạ ể ư ậ ị ố ặ ưở ể ằ ế ứ ủ ọ ứ S h u chéo xu t hi n khi m t công ty A hay nhà đ u t vào công ty B, ệ sau đó công ty B đ u t vào công ầ ư ạ ầ ư ty C. Sau đó công ty C đ u t c tr l ể ượ hi u đ n gi n nh v y. Trên th c t , có th chu trình c a s h u chéo còn ph c ứ ả ự ế ể ủ ở ữ t p h n th n a.Theo quy đ nh, m t cá nhân không đ ề c s h u quá 5% v n đi u ế ữ ộ ơ ạ ượ ở ữ c a m t ngân hàng, nh ng thông qua s h u chéo, h v n thâu tóm ho c gây l ở ữ ộ ọ ẫ ư ệ ủ nh h ử ng đ n ngân hàngH có th lách lu t, thâu tóm ngân hàng b ng cách s ậ ả ề c s h u không quá 5% v n đi u d ng hình th c y quy n. T c cá nhân A ch đ ố ỉ ượ ở ữ ề ụ ạ ủ i y l cá nhân này ch n m 2%, còn l c a m t ngân hàng, nh ng trên th c t ệ ủ ự ế ỉ ắ ư ộ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ố ề ặ ổ ứ ọ ch c khác không h hàng gì v i cá nhân A t Nam còn ớ vào m t ngân hàng. Vì th , s h u chéo là v n đ Vi ệ ế ở ữ ề ấ quy n v n cho nhi u cá nhân ho c t ề đ cùng đ u t ể r t ít kinh nghi m và r t khó ki m soát. ấ ầ ư ệ ộ ấ ể

ầ ữ ỏ ể ề ươ ấ ầ ư ứ ớ ỏ ằ ầ ư ệ ế ủ ố ị ạ ầ ữ i đ u t ọ ạ ầ ư ứ ạ ơ ư ở ữ ủ ạ ả i t Đi u này c n ph i truy l th i kỳ đ u nh ng năm 1990, khi các ngân hàng ả ạ ừ ờ ầ c đ u t ng m i nhà n th vào ngân hàng nh đ tái c u trúc các ngân hàng ầ ư ướ ạ ư này.Lúc đó, ch đ n thu n là ngân hàng l n đ u t vào ngân hàng nh ch ch a ỉ ơ ầ vào ngân hàng, l ng nh ng nh sau này, khi các doanh nghi p phi tài chính đ u t ư ằ tr thành nh ng ông ch ngân hàng hay chi m v trí chi ph i trong ngân hàng. Sau ở đó h l ầ i có chu trình đ u vào các ngân hàng khác. Các ngân hàng khác l ứ ộ ủ r t ph c t p, đan chéo nhau nh s h u chéo đã nói ban đ u. Do đó, m c đ r i t ư ấ ro cao h n trong khi kh năng giám sát c a chúng ta l ị i không theo k p tình hình th ị tr ng. ườ

ể ộ ặ ủ m t vài t ệ ố ừ ộ ẻ ế ủ ấ ủ ề ệ ữ ự ỏ ố ỉ ầ ớ ề ả ệ ố ả ệ ố ổ ứ ẽ ữ ấ ả Có m t đ c đi m chung khi nói đ n r i ro c a th tr ng tài chính ngân hàng. Đó ị ườ là r i ro mang tính h th ng, dù r i ro y ban đ u ch xu t phát t ổ ứ ch c ỉ ủ ấ riêng l . Vì đó là quan h gi a dòng ti n v i n n s n xu t th c, nên s đ v c a ự ổ ỡ ủ ấ ệ m t vài t ch c s không ch lan t a trong h th ng ngân hàng (do m i quan h ộ l ng nh ng gi a các ngân hàng), mà còn ra c h th ng s n xu t kinh doanh ngoài ằ ằ ngân hàng.

ế ặ ợ ấ ể ẽ ườ

ủ ổ ợ ấ ệ ẽ ằ ợ ấ ệ ằ ắ ầ ủ ổ ố N x u là h l y c a câu chuy n v a nêu. N u giám sát không ch t ch , dòng ti n ề ệ ụ ủ ệ ừ ố có th chuy n sang cho vay các d án sân sau c a chính nh ng ng i chi ph i ự ể ữ ho c làm ch ngân hàng. Vi c ngu n l c phân b không đ c đánh giá, giám sát ượ ồ ự ệ ủ ặ đ y đ s d gây ra n x u. Khi đã xu t hi n n x u, vi c x lý s khó khăn h n ơ ấ ầ ủ ẽ ễ ệ ử nhi u, do m i quan h l ng nh ng c a s h u chéo.Các ngân hàng cũng có th ể ủ ở ữ ố ề đ u t ề ệ chéo vào nhau, n m c ph n c a nhau, qua đó giúp nhau nâng v n đi u l ầ ư m t cách nhanh chóng. ộ

ả ữ ế ứ ấ ạ t Nam n u quan sát 2 đi m. Th nh t là nh ng v ể c a các ngân hàng th ươ c s v n r t l n đ tăng v n đi u l ể ề ọ ạ i có đ ề ố ự ệ ố ụ Vi Đi u này có th đã x y ra ề ở ệ ể ng m i. Th hai là trong vi c g n đây và dòng ti n đ u t ệ ầ ứ ầ ư ủ ố th i gian quá ng n, h l . Đây là v n ượ ố ố ấ ớ ề ệ ắ ờ s h u c a ngân hàng. Đi u đó cho th y v n o là có th c trong h th ng ngân ố ả ấ ở ữ hàng Vi ủ t Nam. ệ

ể ở ỗ ở ữ ủ ệ ch , s h u chéo làm sai l ch vi c đánh giá r i ro c a h ệ ố ố ở ữ ấ ỉ ố ự ề ố ả ữ ế ố ẽ ẫ ắ ắ ả ẫ ị ệ ố ả ả ề ở ữ ạ ả i g i ti n s ch u thi t h i. ủ ệ Đi u này nguy hi m ề th ng ngân hàng, vì có r t nhi u ch s d a trên s v n s h u mà ngân hàng đang ố n m, trong khi v n đó là v n o. Các ch s không chính xác s d n đ n nh ng sai ỉ ố ắ ủ l ch, c v qu n tr ngân hàng l n giám sát h th ng tài chính.Ch c ch n là có r i ệ ro, vì s h u chéo gi m tính minh b ch, gi m kh năng giám sát và tăng kh năng ả ả đ v c a m t đ nh ch tài chính. Khi đó ng ườ ử ề ẽ ị ổ ỡ ủ ệ ạ ộ ị ế

Page 18

ệ ủ ướ ữ ủ ả ầ ờ c vào nh ng th i đi m kh ng ho ng, c n c i t ọ ề ể ố ề ể ố h ả ổ ệ Kinh nghi m c a các n ể th ng tài chính cho th y, h đ u nâng m nh s ti n b o hi m, th m chí b o hi m ấ ả ậ ạ c s n đ nh trong quá trình tái 100% giá tr kho n ti n g i. Đi u này là đ có đ ề ử ả ượ ự ổ ề ể ả ị ị

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

Ở ề ể c trong c tình ả ủ ề ả ướ ượ nhi u n c u trúc hay c i cách đ làm lành m nh h th ng ngân hàng. ạ ấ giai đo n kh ng ho ng 2008-2009, b o hi m ti n g i đã giúp tránh đ ạ tr ng ng ệ ố ử ể t đ n ngân hàng rút ti n. ả i dân quá lo l ng, ồ ạ ế ườ ề ạ ắ

ộ ỉ ệ ả ể ề ầ ư ề ẫ ư ậ ấ ị ệ ả ả ng, c n ph i có m t t l ả ộ ườ ả ằ ế ủ ầ ả ấ ậ ả ấ ử ấ ả ả ứ ể ể ề ậ ử Nh v y, trong đi u ki n bình th b o hi m ti n g i nh t đ nh, nh ng v n ph i đ m b o r ng, n u m t ngân hàng làm ăn kém thì ngân ệ hàng đó ph i ch p nh n phá s n. Còn trong kh ng ho ng mà c n tái c u trúc h th ng ngân hàng, có th bu c ph i ch p nh n m c b o hi m ti n g i r t cao, ấ th m chí là 100% giá tr kho n ti n g i. ả ề ử ộ ả ố ậ ị

ế ở ữ ạ ộ ự ấ ạ ộ ấ ị ế ả ế i th quy mô, l N u s h u chéo n m trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh th c, ho t đ ng phi tài ả ị chính, trong m t ch ng m c nh t đ nh nào đó, n u năng l c tài chính và qu n tr ự t thì s h u chéo có th t o ra nh ng l c a doanh nghi p t i th nh t đ nh trong ấ ị ợ ủ kinh doanh. Ví d nh l ỗ ợ ữ i th ki m soát chu i giá tr . ị ằ ộ ừ ệ ố ụ ư ợ ự ở ữ ế ể ạ ế ể

ế ư ế ở ữ ự ủ

ươ ữ ử ạ ớ và ngân hàng th l n nhau mà l i ch u s chi ph i c a m t ng ạ , b n ch t s ở ẽ ả ộ ố ủ ng m i. B i l ạ ị ự ầ ư ầ ư ẫ ạ Th nh ng, n u s h u chéo g n v i khu v c tài chính - ngân hàng thì r i ro s r t ẽ ấ ắ ớ đ u r t e ng i v i chuy n không t o ra m t b c cao. Nói chung, các nhà kinh t ộ ứ ệ ế ề ấ ấ ở ng l a gi a ngân hàng đ u t t ườ h u chéo là các dòng v n đ u t ườ i ố ữ i nh t đ nh. hay m t nhóm ng ấ ị ườ ộ

1.2) S h u chéo t ở ữ ạ i các Chaebol Hàn Qu c ố

ơ ẳ ệ ở ữ vào Cty B, sau đó B l ch c s h u c ph n l n nhau, ch ng h n nh ầ ẫ vào A. Ở ượ ổ ậ ủ ố ổ ứ ở ữ ổ i đ u t ạ ầ ư ậ ỉ ữ ậ ạ ủ ươ ữ ớ ố ớ ấ ớ ạ ề ẹ ữ ổ ắ ầ c phi u c a Cty m và Cty m cũng không đ ệ ể ầ ư ố ộ n i b , đ c phép n m gi ắ ượ c ph n chéo không đ ượ ể ầ ư ộ ộ ượ v n vào m t Cty khác và sau đó chuy n v n c ứ ư ầ ứ S h u chéo đ n gi n là vi c 2 t ư ả ạ công ty (Cty) A đ u t Hàn Qu c, s h u ở ữ ầ ư ố chéo đ c coi là đ c tr ng n i b t c a các t p đoàn kinh doanh quy mô l n ớ ư ặ (Chaebol). M i quan h s h u chéo không ch gi a các Cty thành viên trong n i b ộ ộ ệ ở ữ Chaebol mà còn gi a các Chaebol v i nhau. Lu t Th ng m i c a Hàn Qu c quy ố ượ i h n cho phép đ i v i v n đ này, theo đó, các Cty con không đ đ nh rõ gi c ị phép n m gi quá ữ ổ ữ ẹ ế ủ ắ c phép 40% c ph n c a Cty con. Tuy vi c n m gi ủ ầ ổ ố ổ nh ng m t Cty v n có th đ u t ộ ẫ ph n sang cho bên th 3. Hình th c này là hình th c đ u t c g i là ọ “mô hình kim t ứ tháp”. ự

ầ ư ả ả ớ ớ ố ố m t s Cty ch ch t và m t l ố ủ ng v n nh ố ộ ượ ỏ ở ậ ự ự ấ ớ ẫ ư ế ạ ầ ố

ủ ả ộ ớ Hàn Qu c: không quá l n (ch c n đ m b o m c ứ Mô hình này cho th y, v i s v n đ u t ỉ ầ ấ các Cty con) nh ng ư kh ng ch ố ế ở ộ ố ẹ ng c a Cty m hay các gia đình sáng l p th c s r t l n. Cty m ph m vi nh h ẹ ủ ạ ưở ả i Cty A và Cty B nh ng v n có nh c ph n kh ng ch t ch c n duy trì t l ả ỷ ệ ổ ỉ ầ ộ h i các Cty con c a A và B. Tuy nhiên, chính s t p trung này c ng ng r t l n t ự ậ ủ ấ ớ ớ ưở thêm v i các chính sách b o h quá l n c a Chính ph là nh ng nguyên nhân căn ữ ớ ủ b n gây nên r t nhi u v n đ b t c p ả ề ấ ậ ở ề ấ ấ ố

Page 19

ấ ấ ậ ữ ả ớ ị Th nh t, nh ng b t c p liên quan t qu n lý không rõ ràng, kém hi u qu trong qu n lý do nh ng m i quan h qua l ả i qu n tr doanh nghi p (DN): Tình tr ng ạ ệ ạ i ứ ả ữ ệ ệ ả ố

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ế ự ộ ổ ế ị ữ ế ị ườ ủ ắ ở ữ ệ b thay th . V trí c a nh ng ng ủ i ng h h v n còn n m gi ộ ọ ẫ ử ẽ ứ ả ả ớ ị ủ ả ả ạ ỉ ườ ữ ế ồ ứ ề t c các Cty niêm y t ch bao g m nh ng “ng ủ ấ ả ị ỉ ề ế ộ đan xen trong mô hình s h u chéo khá ph bi n. Các Cty niêm y t tr c thu c các chaebol luôn có quan ni m mang tính m c đ nh là nh ng ng i lãnh đ o s không ạ ẽ ặ ườ ữ c duy trì đ n ch ng nào i này s v n đ bao gi ườ ừ ế ẽ ẫ ượ ờ ị ế i các Cty con, vì th các v trí qu n lý t nh ng ng ạ ả ị ữ ữ ng nhiên s trúng c trong đ i h i c đông. Thêm n a là tình tr ng không h đ ạ ộ ổ ọ ươ ạ ữ phân đ nh rõ ràng ch c năng qu n tr c a H i đ ng qu n tr (HĐQT) v i ch c năng ị ủ ộ ồ ị qu n lý c a Ban đi u hành và thi u tính minh b ch trong qu n lý DN. Cho đ n ế ế i trong năm 1997, HĐQT c a t cu c” và h có quy n ch đ nh ki m toán viên bên ngoài. Vì th , tính đ c l p c a ộ ậ ủ ể ọ các ki m toán viên bên ngoài luôn là m t v n đ gây nhi u nghi v n. ộ ấ ề ề ể ấ

ở ả ứ ố ộ ế ể ả ồ ộ ỷ ả ồ ủ ợ ể ự ả ể ọ ạ ự ằ Sau cu c kh ng ho ng 1997, S Giao d ch Ch ng khoán Hàn Qu c đã bu c các ộ ị ủ i thi u là 1/4 thành viên c a HĐQT là các thành viên Cty mu n niêm y t ph i có t ủ ố ố bên ngoài. Đ ng th i, ph i thành l p m t u ban bao g m c ki m toán đ c l p t ậ ờ ộ ậ ừ bên ngoài và các ch n đ l a ch n (ho c g i viên n i b , thành viên đ c l p t ặ ợ ộ ộ ộ ậ ừ ý l a ch n) ki m toán viên bên ngoài nh m tăng thêm tính minh b ch cho ho t ạ ọ ể đ ng ki m toán. ể ộ

ế ứ ạ ự ộ ạ ậ ư ệ ả ẽ ả ệ ộ ộ ế ộ ộ ề ế ả ấ ả ư ậ ế ệ ạ ạ ở Th hai, s thi u lành m nh trong c c u v n c a các chaebol: Chính tình tr ng s ố ủ ơ ấ ạ gia đình sáng l p g n nh không t o ra h u chéo c ng v i s qu n lý tr c ti p t ớ ự ả ữ ầ ự ế ừ ả m t c ch đi u hành hi u qu . Các Cty ho t đ ng kinh doanh hi u qu s ph i ạ ộ ệ ộ ơ ế ề ạ tr c p cho các Cty ho t đ ng không hi u qu trong n i b chaebol thông qua ho t ả ạ ộ ợ ấ i quy t n i b ” nh v y khi n cho các đ ng đ u t ầ ư ộ ề Cty m nh b y u đi và trên bình di n chung gây nên tình tr ng thi u lành m nh v ạ c c u v n, th m chí t o nên dòng “v n o”. ố ả ạ ơ ấ ố và b o lãnh chéo. V n đ “gi ị ế ậ

ủ ấ ả ế ợ ấ ộ ề ệ ể ắ ự ủ ữ ậ Kh ng ho ng tài chính năm 1997-1998 đã cho th y m t trong nh ng nguyên nhân ữ các NHTM và d n đ n n x u là vi c các Cty gia đình này n m quy n ki m soát ở ẫ s d ng nh ng NHTM này tài tr cho các d án c a mình và các Cty có liên quan. ợ ử ụ Vì th , sau kh ng ho ng, Hàn Qu c đã c m ngay các t p đoàn không đ ượ ầ ư c đ u t ấ ố ả ế vào các lĩnh v c khác. ủ ự

VI. R i ro ngu n v n: ồ ố ủ

1) Khái ni m: ệ

ề ườ ủ ủ ứ ố ủ ừ ố ố ế i hai hình th c: r i ro thi u v n và r i ro ố c h t, chúng ta c n ph i hi u rõ v khái ni m th a và thi u v n ệ ng x y ra d ẩ ầ ướ ả ế ừ ề ể ế R i ro v ngu n v n th ồ th a v n. Tr ướ trong kinh doanh ngân hàng.

qu nghi p v , bao g m c qu thanh toán ồ ả ọ ỹ ỹ ngân hàng Nhà N c, qu ti n m t, qu d tr c a ngân hàng. Th a v n là tình tr ng v n t n đ ng ạ ừ ố ti n g i ề ử ở ệ ụ ỹ ự ữ ủ ố ồ ướ ở ỹ ề ặ

Page 20

Thi u v n là tình tr ng xu t hi n trong các b ph n thanh toán c a ngân hàng. ế ố ộ ậ ủ ệ ấ ạ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

2) Phân lo iạ

2.1) R i ro do th a v n ừ ố ủ

ế ỉ ậ ứ ệ ươ ồ ng m i thông qua hình th c “đi vay đ cho vay” nh m ki m l ố ằ ủ ồ ủ ộ ử ụ ế ẫ ặ ụ ả ả ợ i ể ả có ”ch là cái đ m ch ng đ s s t giá c a các tài s n ỡ ự ụ đ ng có nghĩa là ngân hàng ị ứ ọ ả c ho c không s d ng h t, trong khi đó ngân hàng v n ph i i g i ti n, chi các chi phí nghi p v , các chi phí qu n lý. N u ế ệ ỗ ừ ự ứ ế ộ ộ Ngân hàng Th ạ nhu n, còn ngu n v n t ố ự Có”. Khi ngu n v n huy đ ng c a ngân hàng b ố không cho vay ra đ ượ tr lãi cho ng ườ ử ề không kh c ph c tình tr ng này thì đ n m t ch ng m c nào đó, m c đ thua l ạ ụ ắ l n s d n đ n vi c đóng c a ngân hàng. ớ ẽ ẫ ử ế ệ

2.2) R i ro do thi u v n ế ố ủ

ệ ế ế ế ộ ế ộ ể ể ườ ố ừ ố ủ ầ ớ

ớ ệ ạ ơ ố ủ ế ọ ộ ệ ầ ế ị ề ơ ệ ệ ỉ ấ ợ ớ ư ạ ộ ườ ể ớ ộ ị ạ ộ ạ ủ ề ẽ ả ể ả ể ả ộ ố ấ ườ ư ậ ấ ả ả ng h t đ ế ượ ậ ị ơ ả ạ ủ ả ậ ở ẽ ớ ả ề h i h n nhi u. Th a v n đã gây khó khăn cho ngân hàng thì vi c thi u v n còn t ố ng h t m c đ c a nó gây ra vì v n c a ngân hàng R i ro thi u v n không th l ứ ộ ủ ố ph n l n là v n huy đ ng (v n đi vay) c a xã h i đ cho vay ra. N u thi u v n ố ủ ố ầ trong thanh toán ngân hàng không th thanh toán cho khách hàng khi h có nhu c u ể khác thì vi c thanh toán ch là m t ph n v n rút ti n. N u v i các ngành kinh t ố ế c a đ n v và có th s không khó khăn trong vi c kh t n v i khách hàng (t ấ t ể ẽ ủ ủ ng xuyên), nh ng v i ho t đ ng c a nhiên vi c làm này không th kéo dài và th ẽ ế ngân hàng, khi m t khách hàng b kh t n s kéo theo hàng lo t khách hàng s đ n ấ ợ ẽ ngân hàng đ rút ti n. Đi u x y ra khi đó s là ho t đ ng c a ngân hàng b xáo ị tr n, mà kh năng cao nh t có th x y ra đó là tuyên b m t kh năng thanh toán c h u qu , và phá s n. Nh v y, lo i r i ro này r t nguy hi m, khó l ả ể ạ th m chí nó còn nguy hi m h n c lo i r i ro b t kh kháng do thiên tai, đ ch ho ấ v i các lo i r i ro đó ngân hàng v n còn kh năng ph c h i v i các gây ra b i l ẫ lo i r i ro thi u v n thì kh năng x u nh t c a m t doanh nghi p có th x y ra. ế ố ề ấ ạ ủ ể ạ ủ ả ụ ồ ớ ể ả ấ ủ ạ ủ ệ ấ ộ

VII. R i ro đ o đ c : ạ ứ ủ

1) Khái quát :

ặ ắ ề ủ ấ ố t, nh y c m, g n ch t v i ti n, và luôn đ i ặ ớ ề ệ ng nh r i ro đ o đ c đang là ạ ư ủ ề ủ ườ ứ Ngân hàng là ngành kinh doanh đ c bi ạ ả m t v i nhi u r i ro. Trong các v n đ r i ro, d nguy c ngày càng l n đ i v i ngân hàng ớ ặ ớ ơ ố ớ

ạ ứ ượ ử ụ ế ọ ộ h c và tài chính đ ủ ể ủ ể ỉ ộ c s d ng đ ch m t b suy thoái. R i ro đ o đ c ứ ng thông tin phi đ i x ng. R i ro đ o đ c là m t thu t ng kinh t ậ lo i r i ro phát sinh khi đ o đ c c a ch th kinh t ạ ng n y sinh trong môi tr là m t ki u th t b i th tr ị ườ ữ ứ ủ ả ủ ạ ủ ộ ạ ố ứ ế ị ườ ấ ạ ể

Page 21

ế ọ ườ ư ợ ộ ủ ng h p khi m t bên đ a ra các quy t đ nh liên quan t ị ổ ự c hi u là “tr ể ậ ủ ế ị ấ ế ớ ế ị ả h c Paul Krugman, r i ro đ o Trong lĩnh v c tài chính - ngân hàng, theo nhà kinh t ạ ứ đ c đ i m c ứ ượ đ ch p nh n r i ro, trong khi bên kia ph i ch u t n th t n u các quy t đ nh đó ộ ấ th t b i” (Paul, 2009). ấ ạ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ủ ể ứ ả ữ ự ơ ộ ạ ố ứ ng làm l ợ ị ấ ể ả ộ ạ ộ ể ủ ạ ạ ử ụ ứ ả ố ạ ộ ủ ả ủ ủ ứ ạ ậ ươ i do ng c tình th thông tin R i ro đ o đ c n y sinh khi bên có u th thông tin hi u đ ế ượ ế ư nhiên hình thành đ ng c hành đ ng theo phi đ i x ng gi a các bên giao d ch và t ộ i cho b n thân b t k hành đ ng đó có th làm h i cho bên kém u h ư ướ ừ th thông tin. Trong ho t đ ng kinh doanh ngân hàng, r i ro đ o đ c n y sinh t ế chính ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng và khách hàng s d ng v n c a các ng m i (NHTM). H u qu c a r i ro đ o đ c do hai ch th này ngân hàng th ạ i g i ti n vào ngân hàng và chính ngân hàng đó gánh ch u. gây nên l ườ ử ề ủ ủ ể ị ạ

ắ ớ ủ ậ ộ ạ ứ ữ ế ẩ ụ ệ ớ ứ ộ ự ề ữ ụ ể ế ặ ả ộ ộ ụ ư ủ ổ ế ồ ế ố ề ị ượ i r i ro đ o đ c trong nghành ngân hàng, tín d ng là b ph n hay đ Khi nh c t c nh c t i nh t. Đây là nh ng cán b tr c ti p làm vi c v i khách hàng, th m đ nh ị ấ ắ ớ h s , ra phán quy t tín d ng. Đi u này có th ch ng minh khi nh ng thông tin ồ ơ các cán b qu n lý, cán b tín d ng các ngân hàng liên t c trên các m t báo kh i t ụ ở ố vì nh ng hành vi sai ph m c a mình. Các hành vi ph bi n nh thi u trách nhi m ệ ữ ượ c, trong th m đ nh, c u k t v i khách hàng, ăn chia hoa h ng trên s ti n vay đ liên k t v i nhau đ vay m n lòng vòng, th m chí là vay ké c a khách hàng… ạ ế ớ ượ ẩ ế ớ ấ ể ủ ậ

2) Ví d v r i ro đ o đ c ạ ứ :

ụ ề ủ

ộ ề ầ Sau m t lo t v scandal liên quan đ n các ngân hàng g n đây, có 1 đi u mà công chúng nh n th y rõ ràng: đ o đ c c a ngành ngân hàng đang b đ v . ị ổ ỡ ế ạ ứ ủ ạ ụ ấ ậ

ộ ữ ế ớ ụ ấ ớ ấ ấ i có dính líu đ n ho t đ ng r a ti n ộ ộ ề ở ế i tài chính s ng s t khi công b l h n 5 t ạ ộ ử ố ỗ ơ ế ớ c giao d ch sai l m. i, đang dính vào v scandal Barclays, m t trong nh ng ngân hàng l n nh t th gi ừ thâu tóm lãi su t Libor. Trong khi đó, HSBC, ngân hàng l n nh t châu Âu, cũng v a ớ Mexico. Cách đây không lâu, JP b bu c t ử ị Morgan đã khi n gi ế USD do chi n ỷ ố l ầ ượ ị

ữ ệ ạ ủ ư ế ế ề ả ổ ị ữ t h i liên quan đ n danh ti ng c a ngân hàng cũng nh nh ng ậ t h i tài chính mà các c đông ph i gánh ch u, có 1 đi u mà công chúng nh n đây, “Làm th nào ứ ủ ế ờ ị ổ ỡ c tr l Ngoài nh ng thi thi ệ ạ th y rõ ràng: đ o đ c c a ngành ngân hàng đang b đ v . Gi ạ ấ i. h ng này?” chính là câu h i c n đ đ s a ch a l ể ử ỏ ầ ượ ữ ỗ ổ ả ờ

ế ủ ằ ủ ạ ấ ạ ẽ ơ ữ ể ả ắ ằ ề ặ ọ Đi u gì khi n các nhân viên c a Barclays cho r ng không có gì là sai trái khi làm ề lãi su t Libor? T i sao các nhân viên c a ngân hàng HSBC t i Mexico không gi ả ki m soát ch t ch h n n a đ đ m b o ch c ch n r ng h không h dính dáng ắ ả ể đ n ho t đ ng buôn bán ma túy b t h p pháp? ế ạ ộ ấ ợ

ộ ấ ề ữ ố ở ủ ớ ủ ườ đây chính là qui mô quá l n c a các ngân i ta không t c các nhân viên này luôn luôn hành đ ng đúng ộ ộ ắ ằ ắ ả M t trong nh ng v n đ ch ch t hàng. Rõ ràng là, khi m t ngân hàng có hàng trăm nghìn nhân viên, ng th đ m b o ch c ch n r ng t ấ ả ể ả m c. ự

Page 22

ng v mua bán và sáp nh p di n ra chóng vánh, đ c bi ươ ụ ậ ặ Nh ng th ộ ữ ầ ph n không th hoàn toàn hòa nh p vào t p đoàn m , cũng là “th ph m.” H u ậ t là khi các b ệ ủ ễ ậ ẹ ể ậ ạ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ồ ừ ề ệ ề ắ ả ặ ấ nh ng v ữ ụ c qu n lý m t cách y u kém. h t nh ng v n đ mà HSBC đang g p ph i hi n nay đ u b t ngu n t ữ ế M&A đ ượ ế ả ộ

ớ ạ ọ ầ ả ả ẵ ử ầ ớ

ỉ ọ ầ ế ừ ữ ụ ả ườ ng c tăng c Thêm vào đó, h i đ ng qu n tr c a các ngân hàng l n cũng ph i đ ả ượ ị ủ ộ ồ t rõ v ho t ng đ u v i m i th thách, bi s c m nh. H c n ph i s n sàng đ ạ ề ế ọ ươ ứ ng đ ng kinh doanh c a không ch ngân hàng đó mà còn c a toàn ngành. Trong tr ườ ủ ủ ộ h p thi u h t thông tin, h c n tham kh o ý ki n t ể nh ng chuyên gia tin c y đ ậ ợ n m b t thông tin chính xác và k p th i. ắ ế ắ ờ ị

ế ố ả ấ trên, các ngân hàng l n đã ph i tr ự ả ữ ế ủ ọ ẻ ệ ộ ớ t gi a các ông l n và nh ng k "sinh sau đ ữ ng th n kỳ c a Barclays sau khi mua l ề giá. C u trúc ti n ớ ng” cho tính thi u trung th c. Trong nh ng năm ngành ngân hàng ng ưở ẻ ạ i ố ộ ầ ố Thi u h t nh ng y u t ế ữ ụ ng “m đ l ở ườ ươ bùng n , thù lao c a các nhân viên ngân hàng tăng v t do doanh thu tăng tr ổ m nh và cu c c nh tranh kh c li ạ mu n" đ y tham v ng. T c đ tăng tr ọ m t ph n Lehman Brothers là m t tr ộ ườ ữ ủ ầ ưở ng h p đi n hình. ể ạ ộ ộ ầ ợ

ố ưở ắ ả

ầ ấ ị ng cho nhân viên c a các nhà làm ủ c m r ng áp ở ộ ượ c p th p h n – b ph n có nguy c ph m t i cao ộ ạ ơ ậ ớ ả ữ ấ ơ ộ Đ ng thái h i thúc các ngân hàng c t gi m th ộ lu t là r t đáng hoan nghênh. Tuy nhiên, các qui đ nh này c n đ ậ d ng v i c nh ng nhân viên ở ấ ụ nh t. ấ

ủ ố ả chính nh ng l ầ ứ ấ ọ ừ ỗ ầ ả ữ ụ ộ ự ọ i l m trong quá kh . L y HSBC là m t ví d , ngân c kinh doanh trên toàn c u v i các tiêu ế ượ ầ ớ Trong b i c nh kh ng ho ng tài chính ngày càng tr m tr ng, các ngân hàng đang t rút ra bài h c t hàng này đã thay đ i hoàn toàn chi n l ổ chu n áp d ng ch t ch h n. ẽ ơ ụ ẩ ặ

ằ ề ớ ng th ế ủ ả ắ ầ ứ ề ưở ỉ ự ồ ẽ ằ Đã có nhi u ý ki n cho r ng các ngân hàng nên quay v v i mô hình ban đ u, khi ng c a nhân viên ph i g n v i nh ng r i ro mà h g p ph i ch không l ớ ươ i, không ít ph i ch d a vào các h p đ ng mà h kí đ ả ọ ợ i cho r ng mô hình này s là m t b ng b xói ế ị ộ ướ ườ mòn. Tuy nhiên, s b n v ng trong t ươ ự ề ữ ả c l ượ ạ ng kinh t ng lai m i là đi u quan tr ng nh t. ấ ủ ọ ặ ữ c nh hi n nay. Ng ư ệ ượ c lùi và khi n tăng tr ưở ế ọ ề ớ

VIII. M t s r i ro khác: ộ ố ủ

1) R i ro thu n túy: ủ ầ

ư ạ ạ ủ ị ộ ề ề ộ ẫ ắ ụ n n tham nhũng d n đ n thi ể ấ ế ả ệ ẽ ả ệ t h i khi r i ro này x y ra. ủ t, đ ng đ t, ho ho n, ho c các r i Đó là lo i r i ro do thiên tai gây ra nh bão l ặ ả t h i n ng n v tài ro do b tr m c p, l a đ o, t ệ ạ ặ ừ ả s n cho ngân hàng. Tuy nhiên b ng các bi n pháp b o hi m và b o v s ph n ầ ả nào h n ch đ ủ ạ ệ ạ ằ ệ ạ c nh ng thi ữ ế ượ ả

2) R i ro h th ng ệ ố :

Page 23

ủ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ủ ể ậ ổ ể ả i l p trình, l ư i d ch v , an ninh h th ng, s không phù h p c a h ỗ ị ữ ệ ụ ể ệ ố ỗ ậ ự Là r i ro có th x y ra nh nh p d li u sai, ki m soát thay đ i kém, ki m soát d án kém, l ợ ủ ệ ự th ng…. ố

ng h p c a 1 ch th do rút ti n t ườ ợ ủ ủ rút là 2 tri u VND nh ng do l ỗ ệ ố ự ế ố ề ệ ị ừ ấ ả Ví d : Tr ủ ẻ ụ ngân hàng phát hành, s ti n th c t kho n đã b tr tri u nh ng ti n không ra trong khi đó tài kho n v n b tr m t 2 tri u. ề ớ i ATM c a 3 ngân hàng khách v i ề ạ i h th ng tài ệ ng h p c a 1 ch th khác rút 2 m t 9 tri u VND, hay nh tr ư ườ ẫ ả ư ợ ủ ị ừ ấ ủ ẻ ệ ư ệ

3) R i ro pháp lý :

ủ

ạ ộ s không rõ ràng c a các ho t đ ng pháp lý ho c không rõ ràng trong c, r i ro pháp ặ m t s n ế Ở ộ ố ướ ủ ủ ồ ệ ể ậ Là r i ro t ừ ự ủ vi c áp d ng và hi u các h p đ ng, lu t hay quy ch . ụ ợ lý b t ngu n t ồ ừ ự s không rõ ràng c a quan đi m pháp lý. ủ ể ắ

Ch

ng 2)

ướ

ế ớ i

c trên th gi ủ ệ ố ng g p hi n nay trong h th ng

ệ

ặ

: Nh ng ng phó c a NHTW các n ươ đ i v i nh ng b t n th ườ ữ ố ớ c này. các NHTM các n

ữ ứ ấ ổ ướ

I. Gi ề i ớ thi uệ chung v NHTW

1) Khái ni m chung v NHTW ệ ề

ể ữ ườ ệ

ố ớ ấ ổ i thì tr c trên th gi ể ệ ố ủ ướ ế ớ ứ ủ ng g p hi n nay ặ c h t ta c n hi u NHTW ầ ể

Đ tìm hi u v nh ng ng phó c a NHTW đ i v i b t n th ề trong h th ng NHTM c a các n ướ ế là gì?

c , đ ộ ộ ượ ướ ộ ơ

ự ướ ề ộ àng và th c hi n ch c năng qu n lý nhà n ứ ề ệ

ổ ớ ệ ụ ị

ự ề c v ho t đ ng ti n t ạ ộ ạ ộ ầ ệ ả

ậ ệ ệ

i. NHTW có các kho n thu nh p t ỉ ơ ệ ậ ừ ả ấ

ờ ủ ứ ấ

ạ ộ ư ạ ố ặ ả

ụ ệ ả ỉ

ấ c đ c quy n phát hành gi y NHTW là m t c quan thu c b máy nhà n , tín b c ngân h ả ạ ệ d ng và ngân hang, v i m c tiêu c b n là n đ nh và an toàn trong ho t đ ng h ơ ả ụ ằ th ng ngân hang. NHTW th c hi n ch c năng qu n lý không ch đ n thu n b ng ứ ố , các bi n pháp hành chính, mà còn thong qua các nghi p v mang tính các lu t l ụ ả ủ tài s n c a ch t ho t đ ng kinh doanh sinh l ng t kh u, kinh doanh trên th tr mình nh : ch ng khoán chính ph , cho vay chi ị ườ ế ngo i h i…. Hai m t qu n lý và kinh doanh g n ch t ch v i nhau, ho t đ ng ạ ộ ẽ ớ ặ ắ ủ nó không ph i là m c đích c a kinh doanh ch là ph ả ự ươ NHTW, sau khi tr các chi phí ho t đ ng đ u ph i n p vào NSNN. ả ộ ng ti n đ qu n lý, t ể ạ ộ ừ ề

2) Các ch c năng c a NHTW trong n n kinh t ứ ủ ề hi n đ i ế ệ ạ

2.1) Ch c năng đ c quy n phát hành ti n ề ứ ề ộ

c t p trung ề ớ ự ộ ệ ề ượ ậ

Page 24

c đ c hành phát hành ti n c a c n c. Đi li n v i s ra đ i c a NHTW thì toàn b vi c phát hành ti n đ vào NHTW theo ch đ nhà n ướ ộ ờ ủ ế ộ ề ủ ả ướ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ệ ợ

ệ ư ươ

c n đ nh àng do NHTW phát hành là ph ng ti n l u thông và ph ỏ ng ti n thanh toán h p pháp , làm ng ti n thanh toán. Đ cho giá tr đ ng ị ồ ể ắ , nó đòi h i vi c phát hành ti n ph i tuân theo nh ng nguyên t c ươ ệ ề ữ ệ ả

Gi y b c ngân h ấ ạ ch c năng ph ươ ứ ti n đ ị ề nghiêm ng t. Các nguyên t c đó là : ượ ổ ặ ắ

• Phát hành ti n d a vào d a tr vàng đ m b o ả ề ự ữ ự ả

• Phát hành ti n có đ m b o b ng h

àng hóa ề ằ ả ả

2.2) Ch c năng ngân hàng c a các ngân hàng ứ ủ

Là ngân hàng c a các ngân hàng, NHTW th c hi n m t s nghi p v sau đây : ệ ụ ộ ố ự ủ ệ

• M tài kho n và nh n ti n g i c a các NHTM : ề ử ủ ậ ả ở

+ ti n g i d tr b t bu c ộ ề ử ự ữ ắ

+ ti n g i thanh toán ề ử

• Cho vay đ i v i các NHTM : ố ớ

+ b sung v n kh d ng cho NHTM ả ụ ố ổ

+ C u nguy cho các NHTM ( cho ng i vay v n cu i cùng) ứ ườ ố ố

• T ch c thanh toán bù tr gi a các NHTM ổ ứ ừ ữ

2.3) Ch c năng NHTW là ngân hàng c a nhà n ủ ứ c ướ

c, đ ố

Nói chung NHTW đa s là ngân hàng thu c s h u c a nhà n và ho t đ ng theo pháp lu t. ậ c thành l p đây, NHTW th c hi n các nghi p v ch y u sau : ượ ướ ệ ụ ủ ế ộ ở ữ ủ ự ậ Ở ạ ộ ệ

• Nh n ti n g i c a kho b c ạ ề ử ủ ậ

• B o lãnh phát hành trái phi u chính ph ế ả ủ

• Cho chính ph vay khi c n thi ủ ầ t ế

2.4) Ch c năng QLNN v lĩnh v c ti n t và tín d ng ự ề ệ ứ ề ụ

Đó là các ch c năng sau : ứ

• Qu n lý nhà n c v lĩnh v c ti n t và tín d ng ả ướ ề ự ề ệ ụ

+ xây d ng th c thi CSTT ự ự

Page 25

+ phê duy t , c p phép và quy đ nh quy ch ho t đ ng c a các NHTM ế ạ ộ ủ ệ ấ ị

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

+ đ m b o s n đ nh c a h th ng ngân hàng ủ ệ ố ả ự ổ ả ị

+thanh tra ki m tra ho t đ ng c a h th ng ngân hàng ủ ệ ố ạ ộ ể

• T v n và làm đ i lý , đ i di n cho chính ph ư ấ ệ ạ ạ ủ

+ c v n cho chính ph v CSTT ủ ề ố ấ

+ đ i di n cho chính ph trong các m i quan h đ i ngo i v ti n ạ ề ề ệ ố ủ ệ ạ ố

ọ ủ ể ị ườ ả ạ ộ

ỉ ệ ự ữ ắ ệ ứ ạ ộ ụ ụ c, NHTW đ c a nhà n ế ủ

ế ộ ệ ư ộ ắ ữ ạ ộ ướ ữ ư ể

ng g p hi n nay trong ệ ủ ặ

ệ , NHTW có nhi m ng ti n t Có th th y NHTW là ch th quan tr ng trên th tr ề ệ ể ấ t đ đáp ng nhu v cung c p cho h th ng ngân hàng kh năng thanh toán c n thi ứ ế ể ệ ố ầ ấ ụ . NHTW giám sát ho t đ ng c a các ngân hàng, đi u hành vĩ c u cho n n kinh t ủ ề ế ề ầ ở ng m , thông qua các công c ch y u là nghi p v th tr ng ti n t mô th tr ụ ị ườ ụ ủ ế ề ệ ị ườ d tr b t bu c, ki m soát h n m c tín d ng, qu n lý t kh u, t l chính sách chi ả ụ ể ấ ế c th c hi n theo đúng m c tiêu lãi su t c a các NHTM…làm cho CSTT luôn đ ự ượ ấ ủ ọ t c các n c s d ng nh m t công c quan tr ng c a nó. T i t ượ ử ụ ạ ấ ả ướ ủ c vì NHTW n m trong tay các m i quan trong đi u ch nh n n kinh t ố ướ ề ỉ ề quan tr ng nh t. D i đây là m t trong nh ng chính sách, bi n pháp h kinh t ấ ệ ọ ệ c a NHTW đ a ra đ qu n lý nh ng r i ro trong ho t đ ng tài chính – ti n t ề ệ ủ c a ủ ả ủ các NHTM… Ứ h th ng các NHTM c a các n II. ng phó c a NHTW đ i v i nh ng b t n th ườ ấ ổ i c trên th gi ế ớ ố ớ ủ ữ ướ ệ ố

ố ặ

ủ t ấ ể ở ấ ả ề ủ ệ

ệ

ạ ộ ể ạ ượ ơ ở ả

ể ủ ủ

ủ ệ ự ạ ơ ả ỉ ủ ủ ố ồ

ủ ầ

ạ ộ ễ ặ ấ

ườ ăng tr ủ

ủ ủ ơ ả ặ ụ ạ ộ ờ

ấ ậ ề ề ủ ụ ậ ậ

ả ư ổ ể ọ ế ự ườ ố ủ ủ ố

Ho t đ ng c a các NHTM luôn ph i đ i m t nhi u r i ro trong su t quá trình ả ố ạ ộ t c các khâu, các lĩnh v c. Kinh nghi m cho th y khó có th né ho t đ ng, ự ạ ộ ừ tránh r i ro mà quan tr ng h n là vi c ch p nhân nó và có bi n pháp phòng ng a ơ ọ ấ ủ t trong quá trình ho t đ ng d a trên c s qu n lý c hi u qu t chúng đ đ t đ ả ố ệ i ta phân r i ro thành các lo i c b n : r i ro tín r i ro. Đ qu n lý r i ro, ng ủ ườ ả ủ d ng, r i ro thanh kho n, r i ro ngu n v n, r i ro lãi su t, r i ro t giá h i đoái, r i ủ ả ấ ủ ố ụ ủ ro thu n túy, r i ro s h u chéo, r i ro trong ho t đ ng kinh doanh.... Trong đó r i ở ữ ng là l n, vì đây ro tín d ng và r i ro thanh kho n là hai r i ro d g p nh t và th ủ ớ ả là ho t đ ng c b n c a NHTM và ho t đ ng này ngày càng t ng nhanh ạ ộ ưở theo th i gian. M t khác, năng l c qu n tri r i ro còn nhi u b t c p trong khi môi ủ ự ng kinh doanh và pháp lu t ch a n đ nh…. Do v y, r i ro v tín d ng luôn là tr ị m i đe d a đ n s an toàn và phát tri n b n v ng c a các NHTM c a các qu c gia ề ữ trên th gi i. ế ớ

ả ướ ướ ạ ộ ủ ụ

ượ ự ọ

c coi là u tiên hang đ u, tr ưở ướ ế ng và n đ nh kinh t ị ổ ư ầ ự

Page 26

c thì m c tiêu ho t đ ng an toàn, lành m nh c a các D i giác đ qu n lý nhà n ạ ộ c h t là vì s an toàn NHTM là c c kì quan tr ng đ ầ ự vĩ c a h th ng tài chính, sau đó là góp ph n vào s tang tr ế ủ ệ ố ằ mô. Vì v y NHTW c n qu n lý ch t ch m i ho t đ ng c a các NHTM nh m ạ ộ ả ậ ẽ ọ ủ ặ ầ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ả ả i đa r i ro có th x y ra. M t s ho t đ ng trong qu n ạ ộ ộ ố ể ả ủ

ngăn ch n và gi m thi u t ế ố c c a NHTW là: lý nhà n ặ ướ ủ

1) Bi n pháp h n ch r i ro tín d ng c a NHTW ế ủ ủ ụ ệ ạ

ố ị ầ

ỉ ườ ằ ữ ch c tín d ng tri n khai ngay nh ng ể ổ ứ ụ ng phòng ng a, h n ch r i ro trong ho t đ ng kinh ế ủ ạ ạ ộ ừ

Th ng đ c NHTW có ch th yêu c u các t ố bi n pháp nh m tăng c ệ doanh

ch c tín d ng phân tích, đánh giá các r i ro có th ầ ủ

ổ ứ ệ ệ ể

ự ọ ộ

ồ ể ự ấ ạ ệ

ể Trong đó, NHTW yêu c u các t ụ x y ra trong t ng quy trình nghi p v đ tri n khai ngay các bi n pháp phòng ụ ể ừ ả ng a, ngăn ch n r i ro đ ng th i rà soát, l a ch n cán b có năng l c, trình đ , ộ ờ ặ ủ ừ ự ố ph m ch t đ o đ c đ th c hi n các ho t đông nghi p v . Và NHTW các qu c ạ ệ ứ ẩ gia đã có các bi n pháp c th đ h n ch r i ro tín d ng nh sau : ế ủ ụ ể ể ạ ụ ư ụ ệ

1.1) Qu n lý,giám sát, thanh tra ch t ch các NHTM ẽ ặ ả

ả ằ ượ ấ

ả ị ạ ộ ị ệ ố ư

ả ự ả ộ ố ứ ệ

c c p phép có kh năng ho t đ ng an toàn. Nh m đ m b o các NHTM khi đ NHTW quy đ nh các đi u ki n tiêu chu n nh : năng l c qu n tr , h th ng ki m ể ẩ ạ tra, ki m toán n i b , h th ng công ngh thông tin, m t s ch c danh lãnh đ o, ể t ổ ứ ộ ề ệ ộ ộ ệ ố ị ch c b máy, v n pháp đ nh….. ố

Vi t Nam m t NHTM mu n thành l p thì ph i có v n pháp đ nh ụ ả ậ ộ ố ố ị

i thi u là 3000 t đ ng Ví d nh : t ể ố ư Ở ệ ỉ ồ

ứ ằ ạ

ị ả ượ ạ ộ ẩ ả ệ ầ

Page 27

Các quy đ nh này nh m lo i nh ng ngân hang không đáp ng đ c tiêu chu n an ữ toàn và b o v khách hang. Do đó, đây là khâu đ u tiên trong ho t đ ng qu n lý, ti p đó là các công tác thanh tra, giám sát…. ế

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

M c tiêu giám sát : ụ

ể ủ ự ổ ả

khách hang cũng nh r i ro v tín d ng. • Duy trì s n đ nh và s tin c y c a h th ng tài chính, gi m thi u r i roc ho ậ ủ ệ ố ụ ị ư ủ ự ề

• Duy trì tr t t ậ ự và k lu t th tr ỉ ậ ị ườ

ạ ng b ng cách khuy n khích tính minh b ch ể ng, trên c s thúc đ y s phát tri n ằ ị ườ ế ơ ở ẩ ự

rõ rang c a các ch th ho t đ ng trên th tr ng tài chính. và tính hi u qu c a các th tr ủ ể ạ ộ ị ườ ả ủ ủ ệ

ả ồ ự ủ

• Đ m b o r ng các NHTM sau khi ra đ i có đ ngu n l c thích h p đ trang ể an toàn ữ ụ ồ

khác, tăng v n đi u l t. ợ tr i cho nh ng r i ro trong kinh doanh nh r i ro tín d ng, bao g m t l ỉ ệ ả v n và nh ng t l ố ờ ư ủ khi c n thi ầ ả ằ ủ ỉ ệ ề ệ ữ ế ố

ả ủ ự ả ộ

ộ ệ ố ự ẩ

• Đ m b o r ng các NHTM có đ trình đ và năng l c qu n lý, có h th ng ệ ố ả ằ ể ho ch toán k toán theo chu n m c, minh b ch và chính xác và m t h th ng ki m ạ ế ạ soát h u hi u ệ ữ

ấ ạ ượ ấ ệ ị ợ ươ ể ứ ề ậ ạ ộ ả ị ả ữ ụ c NHTW c p gi y phép thành l p và ho t đ ng đã kh ng đ nh các ẳ ộ ị c t ng lo i hình ạ ượ ừ ạ ng th c qu n lý phù h p; duy trì s h p lý c a cung- ủ ự ợ ng trong c qu c gia và h n n a là ơ ữ ươ c đ u h n ch r i ro tín d ng và nhi u r i ro khác và vì s phát tri n n đ nh ề ủ ể ổ ố ự ị i s ki m soát c a NHTW….

Page 28

ế ủ ướ ự ể ả ướ ự ằ ch c tín d ng. Trong vi c này, NHTW s d ng 2 ph c, NHTW th c hi n vai trò thanh tra giám ệ ng pháp ử ụ ươ i ch ạ a)Ph Vi c đ ệ NHTM có đ đi u ki n ban đ u đ ho t đ ng : đã phân lo i đ ủ ề ầ ngân hàng đ xác đ nh ph ể c u v ho t đ ng ngân hàng gi a các đ a ph ạ ộ ầ b ạ ướ ầ c a các NHTM d ủ ủ Nh m th c hi n vai trò qu n lý nhà n ệ ự sát đ i v i các t ổ ứ ố ớ c b n là giám sát t ừ ơ ả ng pháp giám sát t ươ ụ xa và thanh tra t ừ ế ệ ỗ xa ( thanh tra gián ti p ) ơ ậ ử Ph xa là quá trình c quan thanh tra, giám sát thu th p x lý ươ s li u c a NHTM, ti n hành phân tích và ra các văn b n khuy n cáo v i các ố ệ ng pháp giám sát t ừ ế ủ ế ả ớ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ớ ả ậ ủ ủ ụ ữ ả ị ừ ng th c giám sát c n m t s đi u ki n nh ạ ừ ạ ộ ươ xa là đ nh h ộ ố ề ự ả ự ể ả i ch . Ph ỗ ế ỉ ậ ệ ố ủ ầ ệ ặ ể ạ

ớ NHTM v i m c tiêu : đ m b o s tuân th pháp lu t c a NHTM, c nh báo s m, ủ ng cho ngăn ng a nh ng r i ro có th x y ra. Ho t đ ng giám sát t ạ ộ ướ ho t đ ng thanh tra t ư ứ ệ ể khuôn kh lu t pháp, quy ch an toàn, h t ng công ngh , nhân l c, h th ng ki m ạ ầ ổ ậ toán, ch đ ho ch toán và k lu t thông tin báo cáo. Đ c đi m chung c a ph ươ ng ế ộ th c này là: ệ ệ ậ ự ơ ố

ứ • Vi c giám sát do c quan thanh tra, giám sát th c hi n t p trung th ng nh t đ i ấ ố v i NHTM trên c s h p nh t ấ ớ ơ ở ợ

• D a vào ngu n th

ông tin trên c s báo cáo c a các NHTM, t s li u l ch s ự ơ ở ủ ừ ố ệ ị ử

ồ ông tin khác và các ngu n thồ

ông tin, phân tích đ a ra nh n xét v th c tr ng c a các NHTM

• X lý th ử

ề ự ủ ư ậ ạ

• Vi c giám sát th c hi n lien t c theo đ nh kì ệ ụ ự ệ ị

• Các ch s phân tích, x p lo i NHTM d a theo tiêu chu n CAMELS ỉ ố ự ế ẩ ạ

ạ ứ

ng th c giám sát t ừ c đ y đ và trung th c c a thong tin  H n ch c a ph • Không ki m ch ng đ ể ế ủ ứ ươ ượ ầ ủ xa là : ự ủ

bên ngoài không thi t ph i th hi n qua báo cáo ừ ế ổ ể ệ ả

• C n có thông tin b sung t nh trao đ i tr c ti p v i các NHTM hay qua công ty ki m toán ổ ự ế ầ ư ể ớ

b) Ph i ch ( thanh tra tr c ti p ) ạ ứ ạ ươ ổ ứ ự ế ch c đoàn thanh tra đ n t ệ ừ ố ồ ơ ứ ể đó đánh giá v t ng m t ho c toàn b ế ạ ơ i n i g c có ộ ề ừ ừ ặ ộ ỗ Ph i ch là vi c NHTW t ệ làm vi c c a NHTM đ tr c ti p xem xét, ki m tra h s , tài li u ch ng t liên quan đ n n i dung c n thanh tra, t ặ ho t đ ng c a NHTM. M c tiêu c a thanh tra t ng th c thanh tra t ỗ ể ự ế ầ ụ ươ ng th c thanh tra t ứ ệ ủ ế ủ i ch là : ỗ ạ

ạ ộ • Đánh giá m c đ tin c y c a nh ng thông tin, tài li u k toán, tài chính mà ủ ậ ủ ứ ộ ữ ế ệ

NHTM cung c p cho c quan thanh tra, giám sát ơ ấ

• Đánh giá tình hình ch p hành chính sách, pháp lu t, các quy trình , ch đ c a ế ộ ủ ấ

NHTW, phát hi n nh ng vi ph m, sai sót và ki n ngh ữ ệ ế ạ ậ ị

nh ng bi n pháp ch n ch nh, x lý ữ ử ệ ấ ỉ

• Đánh giá đo l ng m c đ r i ro và kh năng ch ng đ r i ro c a NHTM ườ ứ ộ ủ ỡ ủ ủ ả ố

• Phát hi n nh ng quy trình , quy đ nh ch a h p lý đ ki n ngh s a đ i, b ị ị ử ổ ư ợ ể ế ệ ổ

ữ sung và hoàn thi nệ

ể Đ c đi m c a thanh tra t ủ ạ i ch là: ỗ

Page 29

. i tr s c a NHTM ặ • Th c hi n t ự ệ ạ ủ ở ủ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

• Thanh tra viên đ

c ti p c n tr c ti p v i h s , tài li u và con ng ượ ế ậ ớ ồ ơ ự ế ệ ườ . i

• Th c hi n quy trình có s n ẵ .

ự ệ

ươ i ch : ỗ

ạ i h n v th i gian và ch y u ki m tra, đánh giá xu h ủ ế ể ướ ng r i ro t ủ ạ i

ng th c thanh tra t ứ ề ờ . th i đi m nh t đ nh H n ch c a ph ế ủ ạ • B gi ị ớ ạ ể ờ ấ ị

• Vi c phân tích thông tin theo m c tiêu, ph m vi c a cu c thanh tra quy t đ nh ế ị ủ ụ ệ ạ ộ

xa hay thanh tra t ng th c giám sát t ứ ươ ừ ừ ằ ủ ặ ặ ươ ứ c v ướ ủ ả ủ ọ ạ ộ ữ ệ ằ ả ủ ừ ữ ẽ ằ

ớ ố ả ấ ớ ụ ừ ủ ố ụ ượ ể ộ ố ng tài chính n đ nh, phát tri n. i ch đ u nh m m c đích là giám sát Ph ỗ ề ụ ạ các NHTM và phòng ng a , ngăn ch n các r i ro nh t là r i ro tín d ng trong ho t ạ ụ ấ ủ ng th c thanh tra này là r t đ ng c a NHTM. Vi c k t h p ch t ch gi a hai ph ấ ẽ ữ ệ ế ợ ộ ề quan tr ng, chúng b tr làm tăng hi u qu , hi u l c qu n lý c a Nhà n ệ ự ả ệ ổ ợ ho t đ ng ngân hàng. THTW luôn có nh ng bi n pháp nh m giám sát, qu n lý, thanh tra các NHTM ch t ặ ch nh m phòng ng a nh ng r i ro tín d ng, nó phù h p v i b i c nh th tr ị ườ ng ụ ợ ệ tài chính c a t ng qu c gia. Các bi n pháp này có hi u quá r t l n trong vi c ệ ệ ủ ừ c đa s NHTW các qu c gia áp d ng đ có m t th phòng ng a r i ro tín d ng, đ ị ố tr ể ườ ổ ị

1.2) Các bi n pháp c a NHTW áp d ng khi x y ra r i ro tín d ng ụ ủ ụ ủ ệ ả

ả ụ ủ ị ườ ủ

i pháp nh m gi m b t n x u, giúp đ các NHTM và các t ớ ợ ấ ả ả ằ ỡ

ng tài chính c a qu c gia, NHTW ph i ả ố ổ c c n ch ng khoán hóa các kho n n khó đòi theo ba ướ ầ ứ ả ợ

Khi x y ra r i ro tín d ng trong th tr đ a ra nhi u gi ề ư ch c tín d ng khác. Nhà n ứ ụ ng pháp sau : ph ươ

ng pháp th nh t : N u doanh nghi p có l ch s qu n tr kinh doanh t ệ ứ ử ế ả ấ ị

ị ầ ư ặ

Page 30

• Ph ố t, đang tri n đang g p khó khăn v nghĩa v tr n g c ho c do các d án đ u t ể ế khai ch a đi vào ho t đ ng…có th chuy n m t ph n n g c thành trái phi u ụ ả ợ ố ể ươ ặ ư ề ạ ộ ự ợ ố ể ầ ộ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

i, phát ạ ệ ồ ạ ỗ ợ ề ả ằ

trung h n. Đi u này nh m h tr thanh kho n và giúp doanh nghi p t n t tri n.ể

ợ ể ứ ợ ấ ầ ồ ổ

ổ ớ

ế ắ ồ ạ ệ ấ

ị ế ậ ấ ch c tài chính th gi ổ ứ

c t tr th gi ệ ế ớ ệ ề ấ

ờ ng pháp th hai : Chuy n n quá h n, n x u thành c ph n. Đ ng th i, ạ ố ổ ủ ợ i và phát ả i, đây là cách th c x lý khá ph bi n theo ổ ế ứ ử ợ i nay đã có r t nhi u tr ng h p ườ ừ ướ ớ c doanh nghi p kh i nguy c phá s n mà còn ả ệ ỏ ơ

• Ph ươ chuy n v th các ngân hàng đang là ch n thành c đông l n n m đa s c ể ph n n u nh n th y sau tái c u trúc doanh nghi p có kh năng t n t ầ tri n. Theo t ế ớ ể t Nam, t thông l thành công, không nh ng c u đ ượ b o t n đ ả ồ ượ i. Đ i v i Vi ố ớ ữ ứ c ngu n v n c a các ngân hàng. ố ủ ồ

ề ể ứ ơ ả ứ ế

ế ợ ấ ơ ữ ể ả ệ ồ ớ

ư ủ ả ờ

ủ ộ ứ ể ả ợ

• Ph ng pháp th ba : Đ các đi u ki n c b n ti n trình ch ng khoán hóa ệ ươ c thành công, trong vai trò đ ng ch n các ngân hàng c n tích c c nâng cao đ ự ầ ủ ợ ượ ồ ồ tính công đ ng h n n a, ph i h p v i doanh nghi p đ gi i quy t n x u. Đ ng ố ợ th i, các ngân hàng nên s d ng các công ty con c a mình nh công ty qu n lý ử ụ buôn bán n , công ty ch ng khoán hay công ty qu n lý đ tham gia ch đ ng vào ti n trình ch ng khoán hóa. ứ ế

ữ ộ ố t mua l ạ ế ạ ệ ố ủ ầ ị ị ả ữ ả ế ầ ế ạ ệ ế ầ ự ỗ ợ

ạ ế ế ễ ế ậ ạ ộ ằ ệ ể ủ ễ ệ ị ườ ổ ả ị ườ ự ệ ợ ấ ề ợ ấ ợ ồ ờ ầ ố ụ ướ ệ ầ ư ế ệ ằ ộ ề ấ ộ ệ ố ờ ả ạ ứ ế ẩ ắ ạ ồ

ế ủ ệ ấ ạ ớ ậ ả ủ ủ ư ả ệ ủ Không nh ng th , Chính ph c n cho phép m t s ngân hàng n ề c ngoài có ti m ướ ế i nh ng nhà bang y u l c tài chính m nh, qu n tr doanh nghi p t ữ ự kém.Nh ng ngân hàng y u kém là nh ng ngân hàng có qu n tr kinh doanh kém ữ ậ ự ạ n x u r t cao.NHTW c n khuy n khích các ngân hàng th t s m nh và có t l ỉ ệ ợ ấ ấ i này c n s h tr tài i nh ng ngân hàng y u kém.Tuy nhiên vi c mua l mua l ữ ạ chính t NHTW. ừ M t khác, NHTW cũng mi n các lo i thu (thu GTGT, thu thu nh p doanh ặ nghi p…) cho các ho t đ ng mua bán n nh m thúc đ y s hình thành và phát ẩ ự ợ ế ch c tài chính cho r ng, vi c mi n thu tri n c a th tr ng mua bán n . Các t ằ ổ ứ t này làm gi m t n th t v n x u, thúc đ y các nhà đ u t nhân tham gia vào ẩ ầ ư ư ng mua bán n . Đ ng th i th c hi n bi n pháp này s không làm t n kém th tr ệ ẽ c c n mi n thu thu nh p doanh nghi p cho nghi p v phát NSNN. Nhà n ệ ậ ễ tài chính cho r ng, đi u hành trái phi u doanh nghi p. Hi p h i các nhà đ u t ề ệ ế ộ này làm gi m lãi su t huy đ ng, giúp h th ng NHTM có đi u ki n huy đ ng ệ v n dài h n thay vì ng n h n và đ ng th i thúc đ y ti n trình ch ng khoán hóa ố các kho n n . ợ ả ụ Nh v y, NHTW có vai trò r t quan tr ng trong vi c h n ch r i ro tín d ng ọ ư ậ cũng nh có nh ng bi n pháp tuy t v i giúp gi m b t h u qu c a r i ro tín ệ ờ d ng trong ho t đ ng c a NHTM c a m i qu c gia. ỗ ủ ụ 2) Bi n pháp ng phó c a NHTW đ i v i r i ro thanh kho n c a NHTM ủ ố ố ớ ủ ữ ạ ộ ứ ả ủ ệ

ả ườ ủ ữ

ặ c a t ng n ủ ả ế ủ ừ ế

ườ ặ ủ ề ầ

Page 31

ậ ng g p và gây ra nh ng h u R i ro thanh kho n là m t trong nh ng r i ro th ữ ộ c.Khi các qu khôn l ướ ư NHTM g p r i ro v thanh kho n thì NHTW c n h tr thanh kho n cho các ả NHTM này thông qua các công c đi u hành CSTT.Đ i v i các NHTM l n, có ng đ n ngành ngân hàng cũng nh kinh t ả ụ ề ỗ ợ ố ớ ớ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

có giá đ tiêu chu n thì vi c h tr ỗ ợ ẽ ẩ ả

ề ệ ấ ờ ụ ị ườ ệ ố ớ

ng m thì NHTW h tr thanh kho n s thông qua i NHTW.Đ i v i các NHTM nh không có đ gi y ủ ấ ỗ ợ ị ườ ỏ ở ạ ặ

nhi u gi y t nghi p v th tr t ờ thông qua công c tái c p v n. ủ ng m t ở ạ có giá ho c không có kh năng c nh tranh trên th tr ả ố ụ ấ

2.1) ng phó c a NHTW v i r i ro thanh kho n qua nghi p v th tr ng m Ứ ệ ụ ị ườ ớ ủ ủ ả ở

ự ệ ệ ớ

ế ề

ữ ụ ị ườ ệ ọ

ụ ị Đ h tr thanh kho n cho các NHTM l n, NHTW đã th c hi n nghi p v th ể ỗ ợ ả ng m , nh m gi i quy t nh ng v n đ khó khăn mà ngành ngân hàng đang tr ẫ ườ ở ả ằ ng m có vai trò quan tr ng, đây là bi n pháp ph i đ i m t. Nghi p v th tr ở ệ ặ ả ố đ t hi u qu cao : ả ệ ạ

ề ở ỉ

ứ ứ

ệ ụ ị ườ ề ng s làm thay đ i c s ti n t ng m , THTW đã ch đ ng di u ch nh chính ủ ộ ị thông qua m c cung ti n. Khi NHTW mua bán ch ng khoán trên th ộ . Đó là ngu n góc gây nên s bi n đ ng ự ế ườ ồ

• Khi th c hi n nghi p v th tr ệ ự sách ti n t ề ệ tr ẽ trong cung ng ti n t ổ ơ ố ề ệ . ề ệ ứ

ị ườ ể ộ

ứ

ị ng tài chính, phát tri n th ng ch ng khoán. NHTW đã m ra m t kênh ộ ở ề i quy t v n đ ế ấ ố ả ồ

• Bi n pháp này đã t o s sôi đ ng cho th tr ạ ự ệ ng ti n t tr , đ ng b th tr ộ ị ườ ề ệ ồ ườ truy n v n cho các TCTD, giúp các NHTM có ngu n v n gi ố ề thanh kho n.ả

ệ ử ụ ụ ị ườ ở ể ề ố ỉ

ả ụ ơ ố ề ệ

ượ ề ề

ủ ng m đ đi u ch nh v n kh d ng c a , qua đó ứ ng ti n d tr c a h th ng NHTM. ng ti n cung ng, làm tăng l ự ữ ủ ệ ố ứ ả , làm gi m ơ ố ề ệ ẹ ứ

• NHTW s d ng nghi p v th tr h th ng ngân hàng. Khi NHTW mua ch ng khoán, làm tăng c s ti n t ệ ố làm tăng l ượ c l Ng i, khi NHTW bán ch ng khoán, làm thu h p c s ti n t ượ ạ ng cung ng ti n, qua đó làm gi m d tr c a h th ng NHTM. l ả ượ ự ữ ủ ệ ố ứ ề

2.2) Ứ ng phó c a NHTW v i r i ro thanh kho n qua công c tái c p v n ấ ố ớ ủ ủ ụ ả

ố ủ ớ ủ ể ứ ấ

Có ba hình th c tái c p v n c a NHTW đ ng phó v i r i ro thanh kho n c a ả ủ ứ nh ng NHTM v a và nh là : ữ ừ ỏ

ạ ứ ụ ồ ơ ố ủ ấ

ự ồ ơ

ơ ở ụ ấ

ệ ị ấ ậ

ứ

ố ồ ơ ể ấ ố

• Cho vay l i theo h s tín d ng : Đây là hình th c tái c p v n c a NHTW đ i ố ố ớ v i các NHTM, d a trên c s các h s tín d ng mà NHTM đã cho vay đ i v i ụ ớ khách hàng. Theo nghi p v này, NHTM ph i xu t trình cho NHTW h s tín ồ ơ ả c c th m đ nh và ch p nh n cho khách hàng vay mà ch a tìm đ d ng đã đ ượ ư ượ ẩ ụ t. Căn c vào nhu c u đi u hòa kh i cung ti n t ngu n v n c n thi ư cũng nh ề ệ ề ầ ế ầ ố ồ ặ ừ nhu c u vay v n c a NHTM, NHTW th m đ nh h s đ ch p nh n ho c t ậ ị ẩ ủ ầ ch i cho vay. ố

t kh u, tái chi ế ế ấ

Page 32

• Chi t kh u th ng phi u và các gi y t ấ ờ ươ ấ ế NHTW cho phép các NHTM vay v n b ng hình th c chi ế ố ứ ằ khác c a NHTM: ủ ế t t kh u và tái chi ấ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ế ầ ố ở ị ủ

c quy đ nh rõ ràng. kh u. Khi có nhu c u vay v n thì NHTM đ n các s giao d ch và làm theo các th ấ t c đ ụ ượ ị

ng phi u và các gi y t ả ằ ấ ờ ế ầ

ư

• Cho vay có đ m b o b ng c m c th ố ươ là hình th c cho vay c a NHTW dành cho các TCTD là ngân hàng xin vay trên c ứ s c m c các gi y t ộ ở ữ ủ ố ở ầ kho b c, trái phi u chính ph , công trái, tín phi u NHTW…. có giá khác : ả ơ ủ ế có giá thu c s h u c a các ngân hàng này nh : tín phi u ấ ờ ế ủ ế ạ

ố ấ ệ ụ ữ ộ ọ

ề ủ ừ ấ ồ ố

ụ ố nghi p v tái c p v n là ngu n v n ệ ụ c trong ho t đ ng kinh doanh c a h th ng NHTM, có vai ố ồ ạ ộ ủ ệ ố ố ượ ế

Tái c p v n là nghi p v quan tr ng c a NHTW là m t trong nh ng công c đi u hành CSTT qu c gia, ngu n v n vay t không th thi u đ ể trò c c kì quan tr ng khi NHTM g p r i ro v thanh kho n và các r i ro khác. ọ ặ ủ ự ủ ề ả

3) ng phó c a NHTW v r i ro t giá h i đoái c a NHTM Ứ ề ủ ủ ủ ố ỉ

ỉ ườ ả ể

ủ ng phó v i lo i r i ro này, NHTW đã th c hi n m t s bi n pháp sau : R i ro t giá h i đoái cũng x y ra th ứ ng xuyên trong ho t đ ng ngân hàng, đ ạ ộ ự ố ạ ủ ộ ố ệ ệ ớ

3.1) Chính sách chi ế t kh u ấ

ấ ằ ế ấ ủ t kh u c a

ổ ng. Đây là chính sách mà NHTW b ng cách thay đ i lãi su t cho vay chi mình đ đi u ch nh t giá h i đoái trên th tr ỉ ị ườ ể ề ố ỉ

ả ế ấ

ố ỉ ấ

ả c đ thu l ướ ể ẳ

ố ỉ

c l ượ ạ ố ẽ ả ỉ ấ ả ấ

ấ t kh u, Khi mu n t giá h i đoái gi m xu ng, NHTW nâng cao lãi su t chi ố ố ng tăng lên, k t qu là làm cho các ngu n v n ng n h n ạ làm cho lãi su t th tr ắ ố ồ ị ườ ế ố ướ ng v n n c i t c cao. L ch y vào trong n ng qu c t trên th tr ượ ợ ứ ố ế ạ ị ườ ạ ố t cung ngo i h i, ngoài ch y vào s góp ph n làm d u s căng th ng c a c u v ủ ầ ượ ị ự ầ ẽ ạ i, mu n cho t giá h i đoái tăng lên thì do đó làm cho t giá gi m xu ng. Ng ố ố NHTW s gi m lãi su t chi ả ng cũng gi m t kh u xu ng làm cho lãi su t th tr ị ườ ế theo và qua nhi u m t tác đ ng s làm cho t giá h i đoái gi m. ộ ấ ẽ ề ả ặ ố ỉ

3.2) Chính sách h i đoái ố

ị ườ ng ngo i h i b ng cách ạ ố ằ

Đây là chính sách mà NHTW can thi p vào th tr mua bán ngo i h i trên th tr ạ ố ệ ng. C th là : ụ ể ị ườ

ườ

ả

ị ườ ẳ t xu ng. Còn khi t giá gi m xu ng, NHTW s ị ườ ị ườ ụ ả ố

ố ạ ố ạ ố ớ

ng d n đ n t giá h i đoái t ạ ng làm cung ngo i ng bán ngo i h i ra th tr ạ ố ng tăng lên do đó làm gi m b t căng th ng v cung c u ngo i ạ ầ ề ớ ng và kéo t giá t ẽ ng và làm gi m b t căng ả ầ ừ ẫ ạ ố ế ỉ ệ ố

Page 33

Khi t giá lên cao, NHTW tăng c ỉ h i trên th tr ố h i trên th tr ỉ ỉ ố mua vào ngo i h i, tăng nhu c u ngo i h i trên th tr ị ườ th ng trong quan h cung c u ngo i h i trên th tr ị ườ ầ ẳ r tăng lên. ừ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ố ộ ủ ậ

ứ ướ ẽ ỹ ệ i hình th c b ng ngo i t ạ ệ ứ ằ ướ

ỹ ắ ạ

ủ ộ ầ ạ ố ề

ố M t hình th c khác c a chính sách h i đoái đó là vi c thành l p qu bình n h i ổ , vàng ho c đoái. Nhà n ặ c s thành l p qu này d ậ đ k p phát hành các lo i trái phi u ng n h n, ch đ ng mua vào bán ra ngo i t ạ ệ ể ị ạ ế ằ th i can thi p làm thay đ i quan h cung c u v ngo i h i trên th tr ng, nh m ị ườ ệ ổ ệ m c đích đi u ch nh t giá. ề ờ ụ ỉ ỉ

ể ự ệ ề ấ

ệ ố ạ ố ớ đây là NHTW ụ c b thi u h t ế

t bi n pháp này thì v n đ quan tr ng Song đ th c hi n t ph i có d tr ngo i h i l n, n u cán cân thanh toán c a m t n ủ ế ự ữ ng xuyên thì khó có đ s ngo i h i đ th c hi n ph th ở ọ ộ ướ ị ng pháp này. ạ ố ể ự ả ườ ủ ố ươ ệ

3.3) Phá giá ti n tề ệ

ộ ự

ướ ướ ề ồ

ề ệ ụ ẩ ẩ

. Phá giá ti n t ẩ ạ ệ ậ ấ ệ ươ ầ ả ậ

Đây là s nâng cao m t cách chính th c t giá h i đoái hay nói cách khác đi đó là ứ ỉ ố c và NHTW chính th c h th p s c mua đ ng ti n n c mình so vi c Nhà n ứ ạ ấ ứ ệ có tác d ng đ y m nh xu t kh u hàng hóa và h n v i ngo i t ạ ớ ạ ch nh p kh u hàng hóa, do v y nó đã góp ph n c i thi n cán cân th ạ ng m i, ế làm cho t giá h i đoái b t căng th ng. ẳ ố ớ ỉ

3.4) Nâng giá ti n tề ệ

ệ ứ ơ

ố ỉ

ả Ả ố c hoàn toàn ng ng c a m t n ạ

ươ ụ ẩ ẩ ẩ

c và NHTW chính th c nâng giá đ n v ti n t Đây là vi c Nhà n mình so v i ngo i t ưở ớ ạ ệ đ i v i ngo i th giá ti n t ượ ạ ớ ề ệ ố ớ ti n t ạ ề ệ đó nó góp ph n duy trì n đ nh c a t giá đ m b o tí giá không t ụ ị ề ệ ủ ướ c a n c ướ , làm cho t giá h i đoái gi m xu ng. nh h ng c a nâng ủ c l i v i phá giá ộ ướ , nghĩa là, nó có tác d ng h n ch xu t kh u và đ y m nh nh p kh u do ậ ấ ế t xu ng. ố ả ủ ạ ủ ỉ ả ầ ổ ị

ế ế ằ ạ

ộ ố ề ể ố

vào trong n ề ệ ể ả ầ ư

Trong cu c chi n tranh th ng bên ngoài, ng m i nh m chi m lĩnh th tr ị ườ ươ phát tri n quá “nóng” mu n làm “l nh” n n kinh nh ng qu c gia có n n kinh t ề ạ ế t ướ c đ gi m đ u t ể ế và tăng c c ngoài. ra n ữ đi thì có th dung bi n pháp nâng giá ti n t ệ ng chuy n v n đ u t ể ố ầ ư ướ ườ

Page 34

ố ể ụ ườ ộ ườ ứ ng h p c a Trung Qu c – là m t tr ủ ơ ế ả ậ ệ ự ự ế ả ố ế ể ạ ể năm 1979. Cùng v i s t ế ừ ả ế ồ ề ỉ ự ệ ờ ch c xã h i bán ngu n thu ngo i t ạ ệ ồ ứ ệ ộ ộ ổ c y quy n và không cho phép các t và cá nhân m ch c kinh t ồ ổ ứ ề ngo i t ế ự ữ ỉ ế ữ ả ố ạ ể ỉ ớ ớ ỏ ế ố ố ế ố ệ ồ ng h p Ta có th xem xét ví d tr ợ ợ ủ đáng đ nghiên c u. Sau khi nh n ra s y u kém c a c ch qu n lý kinh t theo ế ớ ự k ho ch, Trung Qu c đã th c hi n c i cách kinh t ố ế , Trung Qu c cũng ti n hành c i cách chính sách t giá. chuy n đ i n n kinh t ỉ ổ ề ừ Năm 1994 Bank of China phá giá 50% đ ng NDT đi u ch nh m nh t ạ ế ố 5,8NDT/USD xu ng 8,7NDT/USD đ ng th i cũng th c hi n chính sách k t h i, ố cho các b t bu c các doanh nghi p và t ắ ngân hàng đ ở ượ ủ ạ ố ủ . Ch đ n cu i năm 1997, khi d tr ngo i h i c a tài kho n đ l u gi ể ư Trung Qu c tăng lên 139,89 t USD, BoC m i n i l ng chính sách k t h i ngo i ạ ố . Sau 13 năm Trung Qu c đã xóa b chính sách k t h i. Ngày nay, Trung Qu c ố t ỏ ệ ạ ệ ừ t đang th c hi n thí đi m cho phép m t s doanh nghi p có ngu n thu ngo i t ộ ố c ngoài. xu t kh u đ ể c g i ngo i t n ệ ự ẩ ượ ử t ạ ệ ừ ướ ấ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ề ề ế ị ị ườ ệ ấ ạ ố ế ị ầ ớ ứ ủ ề ớ ỉ ư ộ ồ ộ ố ố ỏ ố ng ngo i h i thì m t nghiên c u c a BIS V quy n quy t đ nh can thi p th tr ộ cho th y ph n l n các NHTW dành quy n quy t đ nh nh ng đi u ch nh l n cho ữ ề Th ng đ c và m t s nh NHTW y quy n cho các h i đ ng nh h i đ ng đi u ề ộ ồ ề ủ . hành hay h i đ ng chính sách ti n t ề ệ 4) ng phó c a NHTW v r i ro lãi su t c a NHTM Ứ ấ ủ ề ủ ộ ồ ủ

ể ộ ị

NHTW có th quy đ nh cung lãi su t ti n g i và cho vay bu c các ngân hàng kinh ấ ề ử doanh ph i thi hành. ả

ử ượ ề

ẽ ấ ề ử ả ả

ấ ề c l ượ ạ ụ ệ ấ

ủ ộ ả ố

vay v n khi c n h n ch đ u t ầ ạ ấ ạ ố

c nhi u ti n g i làm tăng ngu n v n ố N u lãi su t ti n g i cao s thu hút đ ồ ề ế ở ộ i, khi lãi su t ti n g i th p thì làm gi m kh năng m r ng cho vay. Ng ấ ử kinh doanh tín d ng.Song bi n pháp này s làm cho NHTM m t tính ch đ ng linh ẽ ng cho vay, NHTW gi m m c lãi ho t trong kinh doanh. Khi mu n tăng kh i l ứ ố ượ ế ầ ư , su t cho vay đ kích thích các nhà đ u t ầ ư ể NHTW n đ nh m c lãi su t cao. ứ ấ ấ ị

ữ ấ

ấ ứ

ụ ạ ấ

ạ ộ ư ổ

Chính nh ng chính sách đi u ti ể t lãi su t này c a NHTW đã giúp NHTW ki m ề ủ ế ổ ý thay đ i ng tài chính, không cho các NHTM t soát các m c lãi su t trên th tr ự ị ườ lãi su t vì m c tiêu kinh doanh l i nhu n, quan tr ng là nó đã h n ch r i ro lãi ế ủ ậ ọ ợ su t nh m n đ nh ho t đ ng trong h th ng NHTM cũng nh là n đ nh và phát ị ệ ố ị tri n kinh t ằ ổ . ế ấ ể

ứ ng tài chính – ti n t c a m i n ể

ậ ị ề ệ ủ ạ ệ ề ỗ ướ ặ ư ị ể ủ

ế ề ấ ợ ờ ị

ự ề ầ

c, NHTW căn c vào lu t đ nh, đi u ki n và b i c nh phát m i n Tuy nhiên , ố ả ở ỗ ướ ị tri n kinh t - xã h i, th tr c, cũng nh đ a v ị ườ ộ ế pháp lý c a NHTW, m c tiêu c a CSTT ( l m pháp ho c đa m c tiêu ) đ áp ụ ụ ủ d ng c ch đi u hành lãi su t phù h p cho t ng th i kì nh m n đ nh và phát ơ ừ ằ ổ ụ . T o đi u ki n thu n l tri n th tr i cho t ng ngân hàng và s phân ề ệ ạ ậ ợ ị ườ ể . b có hi u qu các ngu n v n trong n n kinh t ế ồ ệ ổ ng ti n t ả ệ ề ố

ộ ệ ự

ố ạ ỉ ự ả ứ ầ ấ ấ ầ ệ ẽ ị

ố ộ

ả ạ ầ ữ ứ ạ ượ ự ệ ệ ả

ệ ự ả ứ ệ ạ

ầ đó ch ừ ệ ỏ

ừ c qu n tr r i ro đúng đ n, k p th i, h n ch t ế ớ ắ ế ượ ủ ờ ọ ữ ị ủ ả ạ ị

ư ủ ặ ấ

i d ng r i ro lãi su t đ tr c l i. ậ NHTW yêu c u các NHTM qu n tr r i ro lãi su t c n th c hi n m t cách t p ị ủ trung, th ng nh t , tách b ch, ch không ch th c hi n xen k trong qu n tr huy đ ng v n và cho vay. Đây là m t công vi c ph c t p, nên Ban lãnh đ o c n phân ệ ộ c th c hi n b i nh ng nhân công trách nhi m rõ rang, đ m b o công vi c đ ở viên có năng l c, có ki n th c chuyên môn, kinh nghi m. Ban lãnh đ o c n ph i ả ế ủ không ng ng h c h i và ngày càng hoàn thi n các kĩ năng c a mình, t ứ đ ng đ a ra nh ng chi c l i m c ộ i đa r i ro lãi su t cho ngân hàng mình. M t khác, NHTW luôn giám sát, thanh tra t ố NHTM tránh tình tr ng NHTM l ủ ấ ể ụ ợ ợ ụ ạ

5) ng phó c a NHTW đ i v i r i ro ngu n v n c a NHTM ố ớ ủ ồ ố ủ Ứ ủ

ề

Page 35

ể ể ng ti n t Trong n n kinh t ề hi u qu ho t đ ng c a th tr ạ ộ ả th tr ế ị ườ ủ ng, đ ki m soát và đi u ti ề ệ ị ườ nh m nâng cao ắ cũng nh phòng ng a, h n ch kh c t ti n t ế ề ệ ừ ằ ạ ư ệ ế

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ụ ủ ử ụ ườ ồ

ộ ố

ph c các r i ro v ngu n v n c a các NHTM thì NHTW th ng s d ng các công ố ủ ề c nh d tr b t bu c, cho NHTM vay v n, giám sát ch t ch các ho t đ ng c a ủ ạ ộ ẽ ặ ụ ư ự ữ ắ các ngân hàng :

ạ ể ề ừ ế ủ ị

ộ ố ầ ố ư ề

i d n ti n m t ho c ti n g i t ồ ộ ề ử ạ ề ặ

ặ ử ủ ể ề ộ

ử ụ ở ử ề ạ

ầ ự ữ ỏ ủ ả

• Đ phòng ng a và h n ch r i ro v ngu n v n thì NHTW quy đ nh NHTM ph i ả ả có d tr b t bu c (DTBB) . DTBB là m t ph n s d ti n g i mà NHTM ph i ử ự ữ ắ i NHTW. Trong ho t đ ng kinh doanh, d tr d ạ ộ ự ữ ướ ạ ả các NHTM s d ng ti n g i c a khách hàng đ cho vay, nh ng m t khi kho n ư i có nhu c u rút cho vay này tr thành n x u mà lúc đó khách hàng g i ti n l ợ ấ ể ti n…r i ro thanh kho n là r t cao. Vì th DTBB này chính là kho d tr l ng đ ấ tr giúp cho các ngân hàng trong th i kì kh ng ho ng v v n. ế ủ ề ố ề ợ ả ờ

ề

• Cho các NHTM vay v n khi NHTM thi u h t l ụ ượ ố ố ủ ế i quy t v n đ r i ro v ngu n v n c a mình, tránh nh h ồ ng ti n, đi u này giúp cho ấ ng x u ề ả ưở ề

ề ủ ng ti n t NHTM gi ả đ n ho t đ ng th tr ạ ộ ế ế ấ ị ườ . ề ệ

6) ng phó c a NHTW v r i ro s h u chéo c a NHTM Ứ ở ữ ề ủ ủ ủ

i là r t l n, vì th ấ ớ ở ữ ủ

ế c đ u có nh ng bi n pháp kh c ph c ho c phòng ng a r i ro ắ ừ ủ ữ ụ ệ

Nguy c r i ro s h u chéo c a các NHTM trên th gi ế ớ ơ ủ NHTW c a m i n ặ ủ s h u chéo bao g m : ở ữ ỗ ướ ề ồ

ổ ộ ế

ổ ầ ư ế ầ

ổ ề ề ị • NHTW cho phép m t ngân hàng mua c phi u ngân hàng khác,các c đông đ ổ ạ ư ứ ấ

ế ệ ổ ộ

t quá 5% v n đi u l ố

ứ ổ

Page 36

t. C đông và nh ng ng ượ c t nh ng cũng c n b sung s h u c phi u nhi u ngân hàng khác là c n thi ở ữ ồ nh ng đi u ki n quy đ nh nghiêm ng t nh : kiên quy t ch m d t tình tr ng t n ế ữ ề ộ ổ t i m t, hai c đông chi ph i. Vì v y, NHTW quy đ nh hi n hành v m t c ị ệ ạ c a m t TCTD, m t đông cá nhân không đ ộ ộ ề ệ ủ ộ c a m t t quá 15% v n đi u l c đông là t ề ệ ủ ố ổ ế i lien quan đ n TCTD, tr m t s tr ặ ố ậ c s h u v ượ ở ữ ượ ch c không đ ượ ng h p đ c bi ợ c s h u v ượ ở ữ ổ ệ ặ ừ ộ ố ườ ườ ữ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

t quá 20% v n đi u l c s h u v ượ ở ữ . Đ c bi ặ ề ệ ấ t, nghiêm c m ượ ố

v n. c đông không đ ổ các công ty và t p đoàn s h u ngân hàng r i dùng ngân hàng đó đ đ u t ậ ệ ể ầ ư ố ở ữ ồ

ng vai trò và k t h p ch t ch ế ợ ồ

ề ở ữ ơ ườ ả ứ

ậ ạ ộ ồ ố ấ ủ ộ ứ ạ ể ứ ố

i s h u chéo trong t ng lai. • Lu n hóa v n đ s h u chéo, đ ng th i tăng c ẽ ờ ặ ề ộ ho t đ ng c a các c quan giám sát ngân hàng – b o hi m – ch ng khoán v m t m i, đ ng b , thông su t là r t c n thi t đ làm rõ “b c tranh” ph c t p đã hình ế ể ấ ầ thành và tìm cách ngăn ch n s l p l ặ ự ặ ạ ở ữ ươ

ị ạ ặ ệ ế ỉ ệ ở ữ ạ

ớ ỏ

ả ứ ậ

ộ ậ ể

t và ki m soát ch t ch ữ ể ệ ấ

ặ ỉ ạ ầ ư ứ ệ

• Bên c nh vi c NHTW giám sát ch t ch các quy đ nh h n ch t l ữ s h u gi a ẽ các ngân hàng v i nhau, cũng nh yêu c u các t p đoàn ph i thoái v n kh i các ậ ố ầ ư c cũng đã s m nghiên c u và thành l p them ch c tài chính. Chính ph các n t ủ ớ ướ ổ ứ ch c, nh ng b ph n đ c l p đ c nh báo, ki m soát và đi u nh ng đ nh ch t ề ữ ể ả ậ ộ ế ổ ứ ị ữ ẽ tra nh ng v n đ liên quan đ n ngành ngân hàng, tách bi ế ề và NHTM nh m ch đ o k p gi a ch c năng, nhi m v c a ngân hàng đ u t ị ằ ụ ủ th i, chính xác vi c gi m thi u s h u chéo không c n thi ầ

ể ở ữ ữ ờ ế . t ệ ả

7) ng phó c a NHTW đ i v i r i ro thu n túy ố ớ ủ Ứ ủ ầ

ế ữ ự

ng t ả ả ấ ồ ỏ ộ t….r i h a ho n làm nh h ạ ụ ưở ớ

ấ ệ ả ả ừ ệ ả ặ

ủ ữ ố

ặ ớ ữ ố ượ ầ ừ ẽ

ng t nhiên nh : thiên tai, Nh ng bi n đ ng b t kh kháng x y ra trong môi tr ườ ư ả i ho t đ ng s n xu t kinh doanh h n hán , lũ l ạ ộ ạ ạ c a khách hàng, làm doanh nghi p g p khó khăn t đó làm gi m hi u qu ho t ủ đ ng c a NHTM . Đ i m t v i nh ng v n đ r i ro thu n túy này, tùy vào hoàn ề ủ ấ ộ c nh mà NHTW s có nh ng bi n pháp khác nhau cho t ng đ i t ng khác nhau ệ ả nh :ư

t h i c a r i ro thu n túy nh ệ ạ ủ ủ ầ

ề ể ỉ

Page 37

• H tr cho các khách hàng, doanh nghi p ch u thi ư ị ệ vay v n v i lãi su t u đãi, đi u ch nh lãi su t c a các ngân hàng khác đ doanh ấ ủ nghi p ch u m c lãi th p… ỗ ợ ố ệ ấ ư ấ ớ ị ứ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ồ ỗ ợ ể ề ụ ấ ố

ụ

• H tr ngu n v n cho các NHTM và dùng CSTT đ đi u ti t lãi su t, tín d ng, ế thanh kho n c a NHTM nh m m c tiêu là giúp ngân hàng l n khách hàng c a ủ ẫ ằ ả ngân hàng v ủ t qua khó khăn… ượ

ố ỗ ữ ủ ỏ ố ớ ế ứ ạ ể ế ướ ng, không m t ai có th bi ộ ư ọ ủ ề ữ ệ ẫ ọ ề ữ ạ ề ả ụ ậ ả ả ướ ậ ả t h i c a n ệ ạ ủ ướ ủ ố i thì t ng thi ổ ủ ả ướ . ạ ệ ướ ớ ủ ạ ủ ả ử ụ ừ ả đó, ngân hàng b m v n cho các doanh nghi p và ng i dân giúp h ủ Nh t B n x y ra v song th n kinh hoàng cho toàn dân vào ầ c Nh t B n kh n đ n và ngành ngân hàng cũng không là c này qua ằ c, và các ngân hàng cũng n m ậ c tình hình đó, Chính ph Nh t NHTW đ tr giúp v n cho các ngân ố ọ ườ i ngu n ngân sách t ố ể ợ ệ ể ừ ề Nh ng r i ro thu n túy là không th tránh kh i đ i v i m i qu c gia, vì thiên ể ầ t tr nhiên luôn ph c t p và bi n đ i khó l c mà ườ ổ cho c doanh phòng tránh. NHTW có vai trò là đ a ra nhi u chính sách h tr ả ỗ ợ nghi p l n NHTM khi h là n n nhân c a nh ng r i ro này, vi c này có ý nghĩa ệ ủ ạ r t quan tr ng trong ngành ngân hàng nói riêng và n n kinh t nói chung, tránh ế ấ nh ng cu c kh ng ho ng v tài chính, l m phát, suy thoái…. ộ Ví d nh ư ở ụ 11/03/2011 đã làm cho n ngo i l lên t ế trong n n nhân c a th m h a thiên tai này. Tr ả B n đã ph i s d ng t ớ hàng, đ t v ượ 8) ng phó c a NHTW đ i v i r i ro trong ho t đ ng kinh doanh c a NHTM ố c tính c a các chuyên gia th gi ế ớ i 235 t USD chi m g n 4% GDP c a c n ầ ỉ ọ ướ ồ ơ t qua khó khăn v tài chính. Ứ ố ớ ủ ạ ộ ủ ủ

ủ ố ộ

ề ử ủ ạ ộ ậ ạ ộ ậ ổ ứ ồ ế ộ

ạ ộ ồ ệ ố

ư Ho t đ ng kinh doanh c a các NHTM bao g m :ho t đ ng huy đ ng v n (nh ề ử ch c kinh t nh n ti n g i c a các cá nhân , t xã h i,th m chí c ngu n ti n g i ả c a các ngân hàng khác…) ; ho t đ ng s d ng v n; ngân hàng th c hi n các d ch ị ự ử ụ ủ v trung gian… ụ

ặ ng m i th ạ

ủ ụ ạ ộ ủ

ủ ư ủ ầ ươ ấ ủ ủ ườ ở ữ ố ủ ể

ư ữ

ề ợ

ữ ủ ừ ủ ể

ư

ế ạ ủ ạ ộ ữ ủ ể ệ ổ ạ ộ ề

ng xuyên g p ph i Khi ho t đ ng kinh doanh thì các ngân hàng th ả ồ nh ng r i ro nh : r i ro tín d ng, r i ro lãi su t, r i ro s h u chéo, r i ro ngu n ữ v n. r i ro thu n túy, r i ro thanh kho n và r i ro t giá h i đoái. Đ giúp các ủ ỉ ả ố i quy t nh ng r i ro trên thì NHTW đã đ a ra nh ng NHTM phòng tránh, gi ữ ủ ả ụ CSTT phù h p v i t ng lo i r i ro và t ng hoàn c nh.V nh ng chính sách c ả ừ ớ ừ th cho t ng r i ro trong ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng c a NHTW thì ta đã ủ ượ trên.Qua nh ng CSTT c a NHTW đ a ra thì đã th hi n đ phân tích rõ c ủ ở ng tài chính ho t đ ng n đ nh, t tài chính c a mình, giúp th tr quy n đi u ti ị ị ườ ế ph n th nh và phát tri n. ị ề ồ ể

ổ ế ề ủ ệ ả ế ủ i quy t r i

III. T ng k t v vai trò c a NHTW trong vi c giúp các NHTM gi ro

ủ ạ ộ ệ

i quy t đ ộ ả ố ả ế ượ ể ả ấ

ớ ấ ủ ể ư ả

ề ấ ấ ấ ố ợ

Page 38

Trong ho t đ ng c a các NHTM thì luôn luôn ph i đ i di n v i r t nhi u r i ề ủ ro, m t mình h s không th gi c h u qu do các r i ro đ y mang ậ ọ ẽ đ n. Do đó, NHTW ph i cùng các ngân hàng ph i h p cùng nhau đ đ a ra nh ng ữ ế ố ợ ế ồ . Đ ng bi n pháp t ệ ệ th i, NHTW cũng c ng c quy n l c c a mình trong vi c đi u hành trong h ờ t nh t, phù h p nh t, hi u qu nh t cho n n tài chính – kinh t ả ệ ề ự ủ ủ ề ệ ố

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ố ạ

ấ ứ ộ c. t h i cho n n kinh t th ng các ngân hàng, không cho phép b t c m t NHTM nào làm nũng lo n tài c a đ t n chính, gây thi ế ủ ấ ướ ệ ạ ề

ư ậ ủ ủ ọ

ế ị ữ ư ấ ả

Nh v y, NHTW có vai trò r t quan tr ng trong vi c x lý các r i ro c a các ệ ử ấ ngân hàng, luôn đ a ra nh ng gi i pháp mang tính ch t quy t đ nh cho ngành ngân hàng c a qu c gia mình. ố ủ

Ch

ng g p hi n nay trong h th ng các

: Nh ngữ b t n th

ấ ổ

ệ

ặ

ng 3) ươ NHTM

t Nam và nh ng ng phó c a NHTW Vi

ệ ố t Nam.

Vi ở ệ

ủ

ệ

ườ ữ ứ

ủ ệ ệ ầ ả

Trong đi u ki n Vi ề nhi u nh t là r i ro tín d ng, r i ro thanh kho n, r i ro lãi su t. ủ ấ t Nam hi n nay có 3 r i ro mà các NHTM c n ph i quan tâm, ủ ệ ủ ụ ề ả ấ

I. R i ro tín d ng (N x u). ụ ợ ấ ủ

ụ

ữ ả ễ ộ ướ th gi ế ế ớ

th gi ế ế ớ t Nam là m t n ệ n n kinh t ừ ề ả i đang di n ra h t s c ph c t p và nguy c kh ng ho ng ả ế ứ ơ ủ ứ ạ ỏ c có n n kinh t m nên không tránh kh i ế ở ề ỏ c các tình tr ng đó đòi h i i. Đ ng tr ạ ướ ứ t Nam ph i nâng cao nghi p v cũng nh qu n lí t t các r i ro ệ ủ ụ ư ả ố

Tình hình kinh t tín d ng tăng cao. Vi ng t nh ng nh h ưở các NHTM Vi ệ ở tín d ng. ụ

ớ ườ ễ ả ạ ộ

ưở ờ

ả ư ổ ị ủ ị ụ

ạ ủ Vi ệ ở ự ậ ế ự ấ ậ ề ủ ở

ề ậ ủ ề ữ ệ ư Vi ệ ề ố

Page 39

Đây là lo i r i ro d x y ra nh t và th ng là l n, vì đây là ho t đ ng c b n c a ơ ả ủ ấ NHTM t Nam và Ho t đ ng này cũng tăng tr ng nhanh theo th i gian. M t ặ ạ ộ ng kinh doanh khác năng l c qu n tr r i ro còn nhi u b t c p trong khi môi tr ườ và pháp lu t ch a n đ nh,… Do v y r i ro v tín d ng luôn là m i đe d a nh ọ ả ố ợ ấ t Nam. N x u h ưở đã và đang tác đ ng tiêu c c đ n vi c l u thong dòng v n vào n n kinh t và tính ế an toàn, hi u qu kinh doanh c a chính các ngân hàng. ng đ n s an toàn và pát tri n b n v ng c a các NHTM ể ự ế ủ ộ ả ệ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

1) Th c tr ng n x u Vi t Nam: ợ ấ ở ệ ự ạ

ả ế ầ

ủ ấ ạ ộ ừ ố ế ề ặ

ấ ượ ả

ơ ố ộ ưở ấ

toàn c u đã c ta g p nhi u khó khăn. Năng ợ ng tín d ng suy gi m và n ụ ề ợ ấ ủ ụng. Có th th y, v n đ n x u c a ể ấ c các ban, b , ngành liên quan t p trung ậ ộ ả ng tín d ượ ủ ề

T cu i năm 2008, cu c kh ng ho ng tài chính và suy thoái kinh t ộ khi n cho ho t đ ng s n xu t, kinh doanh c a n ủ ướ ả l c tài chính cua các doanh nghi p gi m sút, ch t l ệ ự x u tăng nhanh h n t c đ tăng tr ấ ngành ngân hàng đang là ch đ nóng đ gi i quy t. ế ả

ừ

t Nam có xu h ệ ệ ướ

ả ơ i Vi ạ ư ợ ấ

ạ ụ ế ả

ả ặ ự ị ườ ủ

ệ ộ ố

i ddáng k . Trong 7 tháng đ u năm 2012, d n tín d ng c a Vi ụ ủ ể

ư ợ ợ ấ ớ ợ ấ ư

ề

ậ ả

ả ế ơ

ng m i Vi ạ ợ ấ ỉ ồ ệ

năm 2008 đ n nay, n x u ợ ấ Theo s li u c a C quan thanh tra giám sát NHTW, t ế ố ệ ủ ạ ng tăng nhanh rõ r t. Trung bình giai đo n c a các NHTM t ủ năm 2011, 2008-2011, d n x u bình quân khá cao, kho ng 51%. Đ c bi t, t ặ ệ ừ gi m m nh, tiêu th hàng hóa g p nhi u khó khăn, hàng t ng c u c a n n kinh t ầ ủ ề ề ổ ng b t đ ng s n đóng băng, năng l c tài chính c a doanh t n kho l n, th tr ấ ộ ớ ồ ậ nghi p gi m sút… Đi u này làm cho t c đ tăng d n tín d ng năm 2011 ch m ư ợ ề ả t Nam ch tăng l ầ ỉ ệ ụ ạ 1,02% nh ng n x u tăng t i 45,5%. N x u l n đang làm chi ph i v n c a các ố ố ủ ớ ngân hàng tăng lên cao, khi n cho nhi u NHTM không mu n dãn n và đi u ch nh ỉ ợ ố ề ế i nhu n. Đây chính là nguyên nhân c t y u ng đ n l gi m lãi su t do nh h ố ế ế ợ ưở ấ ế ng 2-3%. Tính đ n khi n các NHTm ph i d lãi su t cho vay cao h n th tr ị ườ ấ ả ữ 31/3/2012, n x u c a cácngân hàng th t Nam là 200,000 t đ ng, ủ t ng 8,6% t ng d n c p tín d ng. Trong đó, n x u c a nhóm NHTM ổ ươ nhà n ươ ươ ụ c là 125,8 nghìn t đ ng, chi m 10,37% d n tín d ng c a m i nhóm. ư ợ ấ ỉ ồ ợ ấ ủ ụ ng đ ướ ư ợ ủ ế ỗ

n x u trên t ng d n t i các ằ ỉ ệ ợ ấ ư ợ ạ ổ

Page 40

Còn theo th ng đ c NHTW thì cho r ng t l ố ố NHTM kh ng 10%. ả

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

6 nhóm ngành có t n x u cao nh t Viêt Nam l ỷ ệ ợ ấ ấ

ố ạ ố

ớ

ẩ ố

Vi ợ ấ ủ ừ ậ ằ

ế

t Nam? Có th lí gi Bên c nh nh ng con s thu đ c trên, y ban giám sát tài chính qu c gia cũng ữ ượ ở Ủ n x u là 11,8 %, t đ a ra t l đ ng. ng đ ng v i kho ng 270.000 nghìn t ươ ư ỉ ệ ợ ấ ỷ ồ ươ Vi V y n x u c a các NHTm ấ t t Nam là bao nhiêu v n còn là n s , tuy vây t ở ệ ậ ề ỏ ạ t Nam là m t con só không h nh . T i n x u c đ u th a nh n r ng t ả ề ỷ ệ ợ ấ ở ệ n x u c a các sao l l ủ ự ữ ề ỷ ệ ợ ấ ố ạ i s khác nhau này m t cách ng n g n nh sau : Vi NHTM ư ắ ả ự ở ệ l i có s khác nhau gi a nh ng con s “bi ữ ể ả ẫ ộ t nói” v t ộ ọ

 Th nh t: Do cách phân lo i n có s khác nhau gi a các t ch c, các NHTM ứ ấ ạ ợ ữ ự ổ ứ

ẩ ứ

t l p các quan h tín d ng. ế ậ

ệ ệ ừ

ệ ệ ả ớ ẩ

ế ệ ỏ ể ạ c s ki m toán thì s ch m tr ễ ự ậ ố

ượ ự ể ể ư ấ ượ ư

ề ể ấ ụ ẫ ầ

 Th hai: Thông tin v khách hàng v a thi u, v a không chu n xác. Đi u nay ề ừ ừ ề ụ ở gây ra không ít khó khăn cho ngân hàng trong vi c thi t Nam, trên 90% là doanh nghi p v a và nh , không ít doanh nghi p có báo cáo Vi i không qua ki m toán. Ngay c v i các doanh tài chính không chu n xác, l nghi p l n đ trong công b báo cáo tài chính ệ ớ ng ki m toán c cao cũng gây ra nhi u khó khăn cho các ngân cũng nh ch t l ế hàng. Vì th vi c d a vào m t s thong tin đ u vào đ c p tín d ng, đã d n đ n ộ ố m t s kho n vay v a ra kh i ngân hàng đã có kh năng thu h i. ỏ ế ệ ự ừ ả ộ ố ả ồ

ứ ạ ộ ậ

ữ ề ẩ ẩ ạ

ủ ấ ể ử ợ ấ ư ỉ

 Th ba, ho t đ ng thâu tóm, mua bán, sát nh p các công ty sân sau, s h u ở ữ chéo trong ngân hàng đã t o ra nh ng vòng lu n qu n c a dòng ti n. Đây cũng chính là nh ng ho t đ ng ti m n nhi u n x u nh ng r t khó ch ra đ x lí, khi tính minh b ch và gi ề ề ẩ i trình còn h n ch . ế ạ ộ ả ữ ạ ạ

, n x u còn có nguyên nhân sâu xa t ứ ư ợ ấ ừ ạ ứ

Page 41

 Th t ộ đ o đ c ngh nghi p c a m t ề s cán b ngân hàng và khách hàng. Do nhi u nguyên nhân mà m t s cán b ngân ộ ố ộ ố ệ ủ ộ ề

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ế ớ ậ ố

ư ị

ư không nh n y sinh t vi ph m đ o đ c ngh nghi p. hàng đã c u k t v i khách hàng đ c tình che d u s th t, gian l n, c ý làm trái ấ quy đ nh c a NHTW, c a NHTM. M c dù ch a có s li u th ng kê nh ng trong ủ t ng n x u đó, m t t ợ ấ ổ ấ ự ậ ố ệ ạ ể ố ặ ỏ ả ủ l ộ ỷ ệ ố ạ ứ ừ ệ ề

ạ ề ở ữ ạ ợ ấ ấ

ề

ộ

ề ạ ướ ự ế ề ố

ứ i nh ng b t c p trong phân lo i n , v n đ s h u chéo, v n đ đ o đ c ng gia i các ngân hàng và có chi u h ề i đã và đang tác đ ng tiêu c c đ n đi u ế ệ ư ư ử ừ t Nam s không ẽ ệ ệ ố ệ ề ấ

Tóm l ữ ấ ậ ngh nghi p… đã làm n y sinh n x u t ợ ấ ạ ả ệ ề m c nào thì hi n t tăng. Cho dù n x u ệ ạ ợ ấ ở ứ c a NHTW, đ n vi c l u thong dòng v n vào n n kinh t hành chính sách ti n t ế ề ệ ủ và tính an toàn, hi u qu kinh doanh c a chính các ngân hàng. Ch ng nào ch a x ủ ả ệ c v n đ này thì vi c tái c c u h th ng ngân hàng Vi lý đ ơ ấ ượ đ t hi u qu . ả ệ ạ

ặ ệ ụ ủ ứ ệ

ch c tín d ng (TCTD) c a Vi n x u/ t ng d n khá cao, có chi u h ổ ư ợ

ỷ ệ ợ ấ ụ ư

t Nam, đ c bi ặ ng gia tăng c nh báo v ề ướ ệ ề ợ ấ ạ ộ ố ừ ự

t là h th ng các ẹ ố ề ả ng tín d ng và an toàn ho t đ ng tín d ng hi n nay, n ng n u so v i ớ ế ụ ả c rong khu v c đã t ng đ i m t v i v n đ n x u trong kh ng ho ng ủ ặ ớ ấ ẫ t Nam v n ả ử ủ ệ ạ

M c dù các t ổ NHTM có t l ch t l ấ ượ nhi u n ề ướ tài chính giai đo n 1998-2000, bu c chính phur ph i x li thì c a Vi ộ th p h n: Thái Lan là 47%, Hàn Qu c là 17%, Indonesia là h n 20%. ố ấ ơ ơ

ố

ng an toàn c a t l n xâu là d l ủ ỷ ệ ợ n x u c a Vi hi n nay, nh ng t , ng ưỡ ế ệ ỷ ệ ợ ấ ủ i 3%, tuy ướ t Nam là ệ ư

Tuy nhiên theo th ng l là khó đ t đ ạ ượ m t con s đáng k và nguy hi m. ố qu c t ố ế ệ c trong n n kinh t ề ể ể ộ

• M t s ví d đi n hình v n x u c a các NHTM t Nam: ề ợ ấ ủ ụ ể ộ ố Vi ở ệ

ả

l ễ ể ừ ủ ệ

o Theo ông Nguy n Ng c B o, Ch t ch h i đ ng thành viên ngân hàng Nông ộ ồ ủ ị ọ n x u c a AGRIBANK nghi p và Phát tri n Nông thôn v a th a nh n , t ỷ ệ ợ ấ ậ ừ tính đ n hi n nay đúng là 6,67%, chi m h n 10% t ng n x u c a toàn h th ng. ợ ấ ủ ổ

ệ ố ệ ế ế ơ

ọ ằ ố ợ ấ ả ạ

ủ ế ộ m t b ph n tín d ng b t đ ng s n t ụ ấ ộ t ầ ư ừ ữ ở ộ ộ ữ ậ ự ớ

ố ớ ợ ệ ế ộ

t đã trích d phòng r i ro đ cân đôi, bù đ p g n đ vào t ể ầ ủ ỉ ủ ế ắ

Page 42

i hai S n x u này ch y u n m đ ng thành ph l n là Hà N i và TP HCM, v i nh ng d án đ u t nh ng năm 2008, 2009. N thu c nông nghi p nông thôn ch chi m ch a đ n 2%. Tuy nhiên, lãnh ư ế đ o AGRIBNK cho bi ỷ ự ạ ầ ủ n x u, đ n cu i năm nay đã g n đ . l ệ ợ ấ ế ố

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

2) M t s nguyên nhân khi n n x u tăng nhanh: ế ợ ấ ộ ố

ủ ả

ặ ư ượ ả ệ

Năm 2011, tình hình s n xu t kinh doanh c a các danh nghi p g p nhi u khó khăn ề ệ ấ c c i thi n nhi u, nh và trong 7 tháng đ u năm 2012 tình hình này v n ch a đ ề ả h ệ ưở ng đ n k t qu kinh doanh và kh năng tr n c a các doanh nghi p. ả ẫ ả ợ ủ ế ế ầ ả

c tăng tr ầ ưở ụ

ế ượ ế ạ ậ ng tín d ng nhanh trong khi t là các ượ ả c c i thi n, đ c bi ệ ệ ặ

ổ ề ị ủ ng m i c ph n. H u h t các NHTM theo đu i chi n l ế năng l c qu n tr r i ro còn ni u h n ch và ch m đ ả ự ngân hang th ạ ổ ầ ươ

ậ ự

ề ủ ả ợ ủ

ề ẩ ả ồ ợ ấ ủ ệ ử ả ả ể

ư ấ vào các lĩnh v c ti m n nhi u r i ro (nh b t M t s NHTM t p trung đ u t ộ ố đ ng s n đóng băng và giá b t đ ng s n gi m sâu) kh năng tr n c a các doanh ả ả ộ nghi p kém đi và vi c x lí tài s n đ m b o đ thu h i n x u c a các t ổ ứ ch c ả tín d ng, đ c bi t là các NHTM g p không ít khó khăn. ầ ư ấ ộ ả ặ ệ ụ ệ ặ

ờ ộ

ư ạ ờ

quá m c vào m t s lĩnh v c ti m n r i ro cao. Công tác thanh tra giám sát ngân hàng trong m t th i gian dài ch a phát huy hi u ệ qu trong vi c phát hi n, ngăn ch n và x lí k p th i các vi ph m quy đinh h n ạ ệ ch c p tín d ng và đ u t ụ ử ị ộ ố ự ề ẩ ủ ệ ấ ư ả ế ấ ặ ứ

3) ng phó c a NHTW t Nam: Ứ ủ Vi ở ệ

ả ế ợ ấ ỉ ạ ư ệ

i quy t n x u b ng vi c ra các thông t ợ ấ ủ

Page 43

ằ ề ệ t Nam  NHTW gi ch đ o các NHTM : ra ngày 06/09/2013 v vi c mua, bán n x u c a công ty qu n lý tài s n Thông t ả ả ư ch c tín d ng Vi c a các t ổ ứ ủ ụ ệ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ụ ệ

ử ụ ắ ả ạ ả

ng. đ DATC có th làm đ ể

ế ị ườ ự ượ ệ ệ ầ

ệ ả

 S d ng DATC nh m t công c quan trong đ x lí n x u hi n nay. V i ớ ể ử ư ộ ợ ấ i các kho n n có tài s n đ m nguyên t c kinh doanh có hi u qu , DATC mua l ả ợ ả ệ c nhi m v này thì vi c b o, theo c ch th tr ệ ể ụ ơ ả t, nh chính ch c, kĩ năng…) là vi c làm c n thi nâng cao năng l c (tài chính, t ư ế ổ ứ sách gi m thu thu nh p doanh nghi p cho ho t đ ng mua bán n x u,gi m thu ế ả ợ ấ ạ ộ ế giá tr gia tăng cho ho t đ ng bán tài s nđ m baolr đ thu h i n … ả ả ạ ạ ộ ồ ợ ể ị

 NHTW đã ch ng khoán hóa các kho n n khó đòi theo 3 ph ng pháp. ứ ả ợ ươ

ị ệ ố

ử ầ ư ặ ư

ề ạ ộ ằ ỗ ợ ặ ộ ạ

t, đang g p khó khăn v nghĩa v r đang tri n khai ch a đi vào ho t đ ng… có th ề i, phát tri n b n v ng. ụ ả oN u doanh nghi p có l ch s kinh doanh t ế ể n g c ho c do các d án đ u t ự ợ ố ể chuy n m t ph n n g c thành trái phi u trung h n. Đi u này nh m h tr thanh ế ợ ố ầ ể kho n và giúp doanh nghi p t n t ả ể ề ữ ệ ồ ạ

ể ươ ợ ấ ợ ấ ổ

ạ ủ ợ

ấ ầ ể ế ệ ấ

i nay ddã có r t nhi u tr c t tr ừ ướ ớ ấ ợ

ổ ả ổ ế ườ ả ề ơ ỏ

ợ ấ ả ủ ủ ể ệ ả ạ

ng pháp th hai là chuy n n x u quá h n, n x u thành c ph n. Đ ng ồ oPh ứ ầ ố th i, chuy n v th các ngân hang đang là ch n thành các c đông l nn m đa s ị ế ớ ắ ờ i và phát c ph n n u nh n th y sau tái c u trúc doanh nghi p có kh năng t n t ậ ổ ồ ạ ệ ế i c a VAFI, đây là cách th c x lí khá ph bi n theo th ng l tri n. Theo lí gi th ứ ử ả ủ ể ố t Nam t i. Đ i v i Vi ng h p thành công gi ệ ố ớ ớ không nh gx c u đ c các doanh nghi p kh i nguy c phá s n mà còn b o toàn ệ ượ ứ ư ngu n v n c a các ngân hàng, gi m thi u rõ r t tình tr ng n x u c a các ố ồ NHTM.

ề ể ệ ứ

ộ ơ ả ồ ố ợ ủ ợ ớ ệ ơ ồ ờ

ượ ự ợ ấ ả

ầ ể ử ư ỹ ể ữ ử ụ ứ ủ ộ

c thành công, theo Đ các đi u ki n c b n đ ti n trình ch ng khoán hóa đ ể ế ộ VAFI, trong đó vai trò đ ng ch n các ngân hàng c n tích c c nâng cao trình đ công c ng h n n a, ph i h p v i doanh ngghi p đ x lí n x u. Đ ng th i các ngân hàng nên s d ng các công ty con c a mình nh công ty qu n lý, mua bán n ợ ủ ế x u, công ty ch ng khoán hay công ty qu n ý qu đ tham gia ch đ ng vào ti n ả ấ trình ch ng khoán hóa. ứ

ự ự ạ ạ ế i nh ng ngân hàng y u ữ

phía NHTW.  NHTW khuy n khích các ngân hàng th c s m nh mua l ế kém v i s h tr tài chính t ừ ớ ự ỗ ợ

 NHTW đã ra quy ch đ ng tài tr . ợ ế ồ

ự ế ổ ị

vĩ mô, ki m ch l m phát và tái ể chi u r ng sang chi u sâu nh m t o đi u ki n phát tri n ề ế ạ ệ ề ộ ề ạ ề ề ằ

 NHTW đã th c hi n chính sách n đ nh kinh t c u trúc n n kinh t ấ kinh t - xã h i b n v ng. ệ t ế ừ ộ ề ữ ế

ị ư ự ề ẩ

ẩ ộ ộ ệ ố ả ộ ố ứ ệ ể

Page 44

 NHTW quy đ nh các đi u chu n tiêu chu n nh : năng l c qu n tr , h th ng ị ệ ố ki m tra, ki m toán n i b , h th ng công ngh thông tin, m t s ch c năng lãnh ể đ o, v n… ạ ố

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

 NHTW ban hành các quy đ nh an toàn trong ho t đ ng. ị ạ ộ

ề ế ạ ề ằ chi u r ng sang chi u sâu nh m ề

- xã h i b n v ng Ki m ch l m phát và tái c u trúc n n kinh t ề t o đi u ki n phát tri n kinh t ạ ấ ệ t ế ừ ế ể ề ộ ộ ề ữ

4) Bài h c kinh nghi m cho các NHTM t Nam: ọ ệ Vi ở ệ

t c các c p t ố ớ ấ ừ ộ ồ ả ị

ọ

h i đ ng qu n tr , ban t ng giám đ c và t ấ t ố ổ c t m quan tr ng c a r i ro ho t đ ng. ủ ủ ạ ộ ạ ộ v n xây d ng khung qu n tr r i ro ho t đ ng ị ủ ư ấ

 Đ i v i NHTM, t ấ ả c các nhân viên đ u ph i nh n th c đ ậ ả ề ả Ho t đ ng qu n tr ph i thuê t ả ị ả phù h p cho ngân hàng c a mình và môi tr ủ ứ ượ ầ ự ả ng kinh doanh. ườ ạ ộ ợ

ự ệ ố ị ủ ự ả ọ

 Xây d ng v qu n tr r i ro ho t đ ng trong toàn h th ng, l a ch n các lĩnh v c u tiên đ thành l p các ch t ki m soát. ậ ự ư ạ ộ ể ề ể ố

ự ướ ổ ng d n đ thu th p thêm các thông tin t n ể ẫ ậ

 Nhanh chóng xây d ng quy trình h th t.ấ

các y u t bên ạ ạ ộ ủ ừ ế ố

 H n ch t ế ố trong NHTM nh con ng i đa các nguyên nhân gây ra các r i ro ho t đ ng t i, h th ng, nhân l c,… ệ ố ườ ư ự

i đa các nguyên nhân r i ro t bên ngoài, xây d ng các ph ạ ế ố ừ

ươ ờ ậ ự ụ ị ng án, ả ể ẵ ủ ố ố

 H n ch t đ a ra các tình hu ng đ s n sang đ i phó cũng nh kh c ph c k p th i h u qu ư do các l i truy n thông, thiên tai gây ra các r i ro ho t đ ng. ư ắ ạ ộ ủ ề ỗ

II. R i ro thanh kho n. ủ ả

khi h th ng ngân hàng Vi ể ừ ậ ỉ ệ ệ

Page 45

c phát tri n m i v c l H n hai th p k qua, k t ơ c i cách các NHTM đã có nh ng b ả ệ ố ướ ữ ớ ề ả ượ ể t Nam th c hi n quá trình ự ư ng và ch t, nh ng ấ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ng nh ch a đ ườ ề ủ

ệ ụ ư ư ượ ả c quan tâm đúng m ự ệ ầ

ả ọ ả ả ợ

ặ ủ ả

ớ ố ồ ờ

ể ầ ể ố ồ

ế ấ ể ấ ủ ả

ức. M t trong v n đ r i ro thanh kho n d ộ ấ ả nh ng nhi m v quan tr ng mà các nhà qu n lý ngân hàng c n th c hi n là đ m ữ b o kh năng thanh kho n h p lí cho ngân hàng. Ngân hàng có kh năng thanh ả ả t, hay nói cách khác là ngân hàng không g p r i ro thanh kho n khi luôn kho n t ả ố c ngu n v n kh d ng v i chi phí h p lí vào đúng th i đi m mà ngân hàng có đ ả ụ ợ ượ c n. Đi u này có nghĩa n u ngân hàng không có đ ngu n v n c n thi p đ đáp ế ầ ề ng s có th m t kh năng thanh toán, m t uy tín và ng m i nhu c u c a th tr ẽ ị ườ ầ ủ ọ ứ d n đ n s đ v c a toàn h th ng. ệ ố ế ự ổ ở ủ ẫ

ỏ ổ ả ủ ủ

ị ỉ ố

ố ứ

c tr ồ ạ ch c này gi m sút, t ướ

ố ứ ủ ổ t không d ki n đ ự ế ị

ị ườ

ố ơ ấ ộ ự ệ ố ớ ổ ứ ng ho t đ ng c a t ạ ộ ả ủ ổ ứ ớ ặ ớ ủ ả ả ả ườ

ả ượ ặ ế ủ ề ủ

ơ ỡ ợ ả ộ ố ộ ể ẽ ả ồ

ề ừ ữ ả ế ả

ợ

ể ỡ ợ ớ ủ ư ậ ề ả ắ

R i ro thanh kho n cũng là r i ro tài chính do tính l ng c a tài s n không n đ nh. ủ ả M t t ch c tài chính (ngân hàng) có th m t kh năng thanh kho n n u ch s tín ả ộ ổ ứ ế ả ể ấ ạ ch c này đ i m t v i tình tr ng nhi m tín d ng c a t ệ ặ ớ ổ ụ ng ti n ra c hay m t s ki n nào đó khi n cho l ế ề ượ ch c đó. T ch c này các đ i tác không mu n giao d ch ho c cho vay đ i v i t ổ ứ ố cũng đ i m t v i r i ro thanh kho n n u th tr ch c này có ề ng đi kèm v i nhi u nguy c m t kh năng thanh kho n. R i ro thanh kho n th r i ro khác. N u m t đ i tác vay ti n c a ngân hàng có nguy c v n thì ngân ế ủ hàng s ph i huy đ ng ti n t ủ nh ng ngu n khác đ thanh toán kho n đi vay c a ộ ngân hàng, bù đ p vào chi tr này. N u ngân hàng không có kh năng huy đ ng ắ ả các ngu n khác đ thanh toán kho n n thì chính ngân hàng này cũng ph i ti n t ả ồ ề ừ đ i m t v i r i ro v n . Nh v y, r i ro thanh kho n g n li n v i r i ro tín ủ ặ ớ ủ ố d ngụ

Vi t Nam: 1) Th c tr ng r i ro thanh kho n ủ ự ạ ả ở ệ

ở ứ ủ ộ ỷ ệ

t t t Nam nói chung luôn luôn l cho vay/ huy đ ng c a các NHTM Vi ệ cho vay/ huy đ ng ngo i t ạ ệ ệ ỷ ệ m c trên ạ m c trên 100%, có khi đ t ở ứ ặ ộ

T l 80%. Đ c bi x p x 130%. ỉ ấ

ồ ạ ầ ề ế ấ ề

ẩ ặ

ạ ộ ấ ấ ộ

c Vi ớ ặ ằ ề ướ

ộ i 18,6%/năm. Trong khi đó, v phía Ngân hàng Nhà n ờ ấ ơ ả

ượ

ấ

ấ ơ ả ộ ự ự ồ Vi ề ạ

ư t Nam thu hút v ngân hàng l ẫ ư ủ ạ ả ố

Page 46

ử ồ B y tháng đ u năm 2008, tình tr ng khan hi m ti n đ ng, lãi su t ti n g i đ ng ả t Nam liên ngân hàng tăng lên m t cách chóng m t đã đ y các ngân hàng Vi ệ ầ ng m i vào cu c ch y đua lãi su t làm m t b ng lãi su t huy đ ng tăng d n th ạ ươ lên t ệ t 12% lên t ừ Nam đã hai l n tăng lãi su t c b n lên 12%/năm và 14%/năm, đ ng th i, ch đ o ỉ ạ ầ ồ ủ ộ cách nghiêm ng t quy đ nh không áp d ng lãi su t kinh các NHTM tuân th m t ấ ị ặ ụ c thu phí đ i v i ho t đ ng t quá 150% lãi su t c b n và không đ doanh v ạ ộ ượ ố ớ ứ ủ cho vay. M c dù lãi su t huy đ ng tăng cao nh v y nh ng theo nghiên c u c a ư ậ ặ i không m t s chuyên gia thì th c s đ ng ệ ộ ố đ ị c nh ý mu n c a các nhà qu n lý và tình tr ng thanh kho n v n luôn b ượ ả nh ng áp l c r t căng th ng. ự ấ ữ ẳ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ớ ơ

ằ ữ ệ

ủ ề ủ ượ ư ự ớ ớ

V i vai trò là c quan giám sát, y ban ANATHEMA giám sát tài chính qu c gia ố ủ t Nam phát tri n khá cho r ng trong nh ng năm qua h th ng các NHTM c a Vi ệ ố ể nhanh nh ng đi kèm v i đó cũng ch a đ ng nhi u r i ro c n s m đ ắ c kh c ầ ứ ph c.ụ

ẳ ả ấ ố

Thanh kho n h th ng luôn b p bênh, căng th ng; ch a k đ n s m t cân đ i kì h n gi a huy đ ng và cho vay và vi c g i ti n rút tr ệ ử ề ạ ư ể ế ự ấ c kì h n gia tăng. ạ ệ ố ộ ướ ữ

2) M t s ví d đi n hình: ụ ể ộ ố

ế ệ ả

ự ơ

t Nam cho đ n nay đã có m t s v r i ro thanh kho n phát sinh ộ ố ụ ủ ủ ư ậ ươ ả ả ề ễ

i các ngân hàng. Tuy nhiên không nh ố ổ

ả

các ở ả ạ i ủ ng Nam.trong c 2 v trên đ u di n ra tình ụ ư ề ạ i, c 2 s ki n trên ự ệ i h u qu nghiêm tr ng nh có s can thi p k p th i cu NHTW, ả ự ế ớ ệ ị ể ạ ậ ả ọ ờ

T i Vi ạ NHTM, trong đó thu hút s chú ý c a d lu n h n c là r i ro thanh kho n t Ngân hàng Á Châu và Ngân hàng Ph tr ng chung là dân s đ xô đ n rút ti n t ạ ế m t s v r i ro thanh kho n c a các ngân hàng trên th gi ả ủ ộ ố ụ ủ đ u không đ l ờ ề b o hi m ti n g i và b n than các NHTM này ả ể ả ề ử

3) Gi i pháp ng phó c a NHTW Vi t Nam: ả ứ ủ ệ

Vi ứ ề ả ở ủ

ộ ạ NHTW r t chú tr ng v vi c này thông qua các chính sách qu n lý t ư ề ệ ạ ấ ượ

ọ c quy đ nh t ị ư

ả ầ ị

 Không có m t báo cáo chính th c v tình tr ng r i ro thanh kho n t Nam. ệ ỷ Song th c t ả ự ế 13/ 2010/ TT-NHNN và các thông i Thông t đ m b o an toàn đ l ả ệ ả s a đ i trong năm nh 19/ 2010, 22/ 2011, 33/ 2011. Trong đó có nêu các quy t ư ử ổ trình yêu c u các NHTM ph i báo cáo tính thanh kho n, ban hành các quy đ nh n i ộ ả b đ ki m soát v n đ này. ộ ể ể ề ấ

ụ ề ả

 NHTW đã h tr thanh kho n cho các NHTM thông qua các công c đi u hành chính sách ti n t ỗ ợ . ề ệ

 NHTW h tr NHTM thông qua chính sách tái c p v n. ỗ ợ ấ ố

ả ỗ ợ

ớ ố ớ

c. Đ i v i các NHTM nh không đ gi y t ố ớ ỏ

ệ ỗ ợ ướ ạ ở

ạ

ắ ử ụ ủ ỉ ồ

 NHTW h tr thanh kho n cho các NHTM thông qua các công c đi u hành ụ ề ẩ có giá đ tiêu chu n chính sách ti n tề ệ. . Đ i v i các NHTM l n, có nhi u gi y t ủ ấ ờ ề i Ngân hàng ng m t thì vi c h tr thanh kho n s thông qua nghi p v th tr ở ạ ệ ụ ị ườ ả ẽ ả có giá ho c không có kh Nhà n ặ ủ ấ ờ c h tr thông qua công năng c nh tranh trên th tr ng m thì Ngân hàng Nhà n ướ ỗ ợ ị ườ c tái c p v n. Vi c h tr này c a Ngân hàng Nhà n c r t ng n h n và các ỗ ợ ố ướ ấ ấ ụ i c c u ngu n và s d ng ngu n cho c yêu c u ph i đi u ch nh l NHTM đ ồ ề ả ạ ơ ấ phù h p, h n ch th p nh t r i ro thanh kho n ả ấ ủ

ệ ầ ế ấ ượ ạ ợ

t Nam

4) Bài h cọ kinh nghi m cho các NHTM Vi ệ

Page 47

ệ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ơ ữ ự ạ ộ

 Các NHTM c n có s quan tâm nhi u h n n a vào b máy lãnh đ o và cán b ộ ề ầ ột cách toàn di n v r i ro thanh kho n. trong nh n th c m ả ề ủ ậ

ứ ệ

ả

i các r i ro khác m t cách toàn di n và đ y đ nh t.  Ngoài quan tâm đ n v n đ r i ro thanh kho n thì h th ng các NHTM cũng c n quan tâm đúng m c t ầ ấ ế ứ ớ ệ ố ệ ề ủ ủ ầ ủ ấ ộ

c r ng l n và c th , tránh x y ra các r i ro trong kinh ầ ế ượ ộ ụ ể ủ ả ớ

 Có t m nhìn chi n l doanh.

ỉ ề ơ ấ

ệ ạ ự ự ấ ờ ề

d tr ặ ề ủ ả

ỏ ả

ả ể ả ộ ủ

ớ ệ ế ợ ữ ự ữ ơ ấ

ừ ố ớ ủ ả

ạ ơ ấ ề ợ

ề ủ ộ ầ ằ ở ứ ạ

ử ừ ố

ấ ng I (huy đ ng ti n g i t ộ ắ ư ạ ớ

ứ ữ ạ ạ

ữ ề ộ ỉ

ơ ấ ề

 Th c hi n vi c phát hành gi y t có giá, đi u ch nh c c u cho vay vào các ệ lĩnh v c nh y c m và r i ro nhi u nh ch ng khoán, b t đ ng s n và tiêu dùng. ấ ộ ư ứ ả ả l Các ngân hàng đ u ph i duy trì m t t (bao g m ti n m t trong ngân ề ồ ộ ỷ ệ ự ữ hàng, ti n g i t ng và các tài s n có tính l ng cao khác). i Ngân hàng Trung ươ ử ạ ề ng và Làm nh v y đ đ m b o duy trì d tr b t bu c c a Ngân hàng Trung ươ ự ữ ắ ư ậ ự ữ ứ đ đ i phó v i các dòng ti n đi ra. Vi c k t h p gi a d tr s c p và d tr th ể ố c p s giúp ngân hàng ch đ ng v a đ i phó v i r i ro thanh kho n v a có thu ừ ấ ẽ i c c u v danh m c tài s n n , tài nh p h p lý. Các ngân hàng c n xem xét l ụ ợ ả ậ i m t th p nh t đó là c c u l s n c a mình cho phù h p nh m h n ch r i ro ơ ấ ạ ế ủ ả ủ ấ ợ ổ các t ngu n v n huy đ ng và cho vay trên th tr ộ ề ị ườ ồ i d n cho vay ng n h n v i cho vay trung, dài h n, ch c và dân c ); c c u l ạ ơ ấ ạ ư ợ ệ gi a ngu n huy đ ng ng n h n dùng đ cho vay trung, dài h n. Th c hi n vi c ự ộ ệ ể ắ ồ ng I và phát hành các gi y t có giá, đi u ch nh c c u huy đ ng v n gi a th tr ị ườ ấ ờ ng II (th tr th tr ng liên ngân hàng); đi u ch nh c c u cho vay vào các lĩnh ị ườ ị ườ v c nh y c m và r i ro cao nh ch ng khoán, b t đ ng s n và tiêu dùng ủ ạ ả ự ố ơ ấ ả ỉ ấ ộ ư ứ

ả ự ả ợ

ủ ả

ạ ơ ấ ụ ằ ợ ợ

ố ồ ộ

ấ ủ ị ườ

 Th c hi n vi c c c u l i tài s n n và tài s n có cho phù h p. Đây là công ệ ơ ấ ạ ệ ợ vi c h t s c quan tr ng đ qu n lý r i ro thanh kho n c a các NHTM. Các ngân ả ủ ệ ế ứ ể ọ ạ i c c u danh m c tài s n n , tài s n có cho phù h p, nh m h n hàng c n xem l ả ả ầ i ngu n v n huy đ ng và cho ch th p nh t r i ro có th x y ra, đó là c c u l ơ ấ ạ ế ấ vay trên th tr ạ i d n cho vay ng n h n v i cho vay trung h n, ạ ắ gi a ngu n huy đ ng ng n h n dùng đ cho vay trung, dài h n. ể ả ng; c c u l ơ ấ ạ ư ợ ạ ộ ớ ạ ữ ể ắ ồ

 Th c hi n t ự

ệ ố ấ . t qu n lý r i ro lãi su t khe h lãi su t ủ ấ ả ở

 Th c hi n t ự

ệ ố ạ . t qu n lý r i ro kỳ h n ủ ả

 Th c hi n các bi n pháp h n ch r i ro . ệ

ế ủ ự ệ ạ

ố ệ ữ

ố ớ ủ ượ ị ư ủ ủ ụ ể

ng đúng đ n trong vi c ho ch đ nh chính sách kinh doanh c a mình .

 Cu i cùng, các ngân hàng cũng c n hi u rõ m i quan h h u quan gi a các lo i ạ ể r i ro nh r i ro tín d ng, r i ro t c đ nh ủ h ướ

Page 48

ầ ữ giá.... v i r i ro thanh kho n đ có đ ỷ ị ả ủ ệ ắ ạ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

III. R i ro lãi su t ấ ủ

ụ ố ả ưở ể

ấ

ộ ấ ứ ạ ễ ậ ấ

ng không đáng k , nhi u ngân hàng đã lao vào Trong b i c nh tín d ng tăng tr ề ự cu c đua cho vay tiêu dùng thông qua nhi u hình th c, v i lãi su t cho vay c c ớ ề th p, th m chí th p h n c lãi su t huy đ ng. Tình tr ng này di n ra ph bi n t ổ ế ạ i ộ ấ Vi t Nam d n đ n nguy c gia tăng r i ro lãi su t trong các NHTM. các NHTM ơ ở ệ ơ ả ẫ ủ ế ấ

ả ạ ủ

thu l ợ

tr ng l n trong ngu n tu c a ncác NHTM. Thêm vào đó là s ỷ ọ ưở ệ ớ ng khá l n và th ườ ớ t Nam v n là o t đ ng cho vay và t ạ ộ ẫ ủ ấ ồ

ng xuyên vì ho t đ ng kinh doanh ạ ộ i nhu n ậ l ỷ ệ ự ế ng m i cũng làm cho m c lãi su t luôn bi n ươ ứ ạ ấ

Đây là lo i r i ro có nh h ch y u c a các NHTM Vi ủ ế ủ t lãi su t chi m t ế ừ c nh tranh gi a các ngân hàng th ữ ạ đ ng.ộ

ỗ

Có ngân hàng, m i nhân viên có trong tay danh sách hàng trăm khách hàng cá nhân và hàng ngày h ph i g i đi n cho t ng ng i m i chào gói tín d ng ọ ả ọ ườ ừ ụ ệ ờ

1) Th c tr ng r i ro lãi su t Vi t Nam ự ạ ấ ở ệ ủ

ấ ướ ố ng gia tăng do chính sách thu hút v n

t Nam, r i ro lãi su t đang có xu h ủ c a các NHTM. Vi Ở ệ đ u t ầ ư ủ

ấ ằ ả ấ ươ ng

Các NHTM đua ngau gi m lãi su t ho c trá hình gi m lãi su t b ng các ch ặ trình trúng th ng, quà t ng cho khách hàng. ả ặ ưở

c a các NHTM hi n nay thì lãi su t th c t ấ ế ự ế ủ ệ

Theo tính toán c a các nhà kinh t ủ th p h n c lãi su t tr n đ i v i lãi su t cho vay. ơ ả ấ ầ ố ớ ấ ấ

2) M t s ví d ộ ố

Page 49

ụ đi nể hình:

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ộ ầ ấ ớ

ứ

ể ự

ụ

ấ t Nam cu c đua “phá đáy lãi su t” đang nóng d n khi m i đây nh t, Vi Ở ệ Oceanbank đã tung ra m c lãi vay tiêu dùng ch còn 5,91% cho khách hàng vay mua ỉ nhà, mua xe,.. Khách hàng có th l a ch n ph ng án lãi su t 5,91% cho 6 tháng ươ ọ đ u năm hay 9,97% áp d ng cho 12 tháng đ u tiên. Ch a h t ngân hàng này còn ầ ầ khuy n mãi t ng th có 2 tri u đ ng đ khách chi tiêu, mua s m. ồ ấ ư ế ắ ế ể ẻ ệ ặ

c đó t đ u tháng 7/2013, Techcombank đã tung ra ch ướ ừ ầ ươ

đ u tháng 9, ngân hàng l ươ ấ ớ

ả ấ ộ ng trình này, t ừ ầ ổ ồ ệ ị

ư ng trình cho vay u Tr đãi dành cho khách hàng cá nhân vay mua b t đ ng s n, mua ô tô, xây nhà,… v i ớ lãi su t 5,99%/năm. Song song v i ch ạ i ớ ơ ộ t ki m tr giá 500.000 đ ng/ s cho khách hàng cùng v i c h i t ng 300 s ti ặ trúng th ổ ế ng ô tô. ưở

ề ạ ố ị

ư ươ ẳ

ố ớ ớ ố ị ầ ấ ớ

ự Nhi u ngân hàng khác cũng không ch u kém c nh khi đ a ra lãi su t xu ng c c ấ th p đ i v i cho vay tiêu dùng. Ch ng h n, SHB có ch ng trình cho cá nhân vay ạ ấ v n v i lãi su t 5,88%/ năm c đ nh 3 tháng đ u tiên, còn v i lãi su t 8,68%/ năm ố thì đ c c đ nh 6 tháng. ấ ượ ố ị

ươ ề

ầ ấ ớ

Ngân hàng Ph ng Đông cũng tung ra nhi u gói cho vay tiêu dùng: khách hàng cá nhân mua xe ô tô v i lãi su t 5,99%/ năm trong 3 tháng đ u và 12,49% trong 9 tháng ti p theo. ế

ươ ư

c áp d ng ử ấ ộ ng trình u đãi cho khách hàng mua đ mua, xây, s a b t đ ng ể m c 6,99%/ năm, 9 tháng ở ứ ụ ấ ượ

Sacombank có ch s n; theo đó, 3 tháng đ u tiên, lãi su t đ ầ ả ti p theo là 11,99%/ năm. ế

3) Gi i pháp ng phó c a NHTW Vi t Nam ả ủ ứ ệ

 Ki m soát t c đ tăng tr ng tài s n và có d n tín d ng. ố ộ ể ưở ư ợ ụ ả

 Qu n lí, giám sát ch t ch chính sách lãi su t c a các NHTM. ấ ủ ẽ ả ặ

 Đi u ch nh lãi su t tr n và lãi su t sàn. ấ ầ ề ấ ỉ

ướ i nhi u hình th c nh : cho phép các NHTM ư ề

i NHTW,…  H tr h ưở ứ ỗ ợ ố ng lãi c a ti n m t b t bu c mà các NHTM n p t ộ ạ v n cho các NHTM d ộ ủ ề ặ ắ

4) Bài h c kinh nghi m cho các NHTM t Nam ọ ệ Vi ở ệ

c kinh doanh đúng đ n, lâu ặ ế ượ ắ

 Các NHTM c n có s qu n lý ch t ch , có chi n l ẽ ự ả c m t mà quên đi lâu dài. dài. Không vì m c đích tr ướ ầ ụ ắ

ầ ủ ủ ồ ị

Page 50

 C n th c hi n theo các quy đ nh, chính sách c a chính ph , không nên lu n lách, ự trá hình đê lu n lách. ệ ồ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ng và ki m soát t c đ tăng tr ề ưở ưở

ụ ộ ể ả ưở ả ả

ng và h u qu tăng tr ề ố ộ ệ ả ắ ưở ệ ả ệ ớ

Page 51

 Ki m ch t c đ tăng tr ư ng tài s n có và d ả ể ế ố theo n tín d ng đ đ m b o an toàn tăng tr ng kinh t ế ợ quy mô. Vi c m r ng quy mô ho t đ ng ph i g n li n v i vi c c i thi n t ệ ươ ng ạ ộ x ng v năng l c qu n tr , ki m soát ho t đ ng. ứ ở ộ ự ạ ộ ể ề ả ị

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ậ : C, K t lu n ế

ạ ắ ồ ạ

ể ề ượ ng m i th gi ạ ề ề ặ ẫ ị ả ả ề ủ ủ ế cho đ n nay kh năng nh n bi ẽ ả ế ự ự ẫ ư ượ ộ ộ ọ ủ ứ ủ ứ ớ ộ ọ ừ ụ ắ ụ ộ ộ ớ ệ ạ ư ẫ ả

Page 52

ọ ữ ượ ữ ạ i không th c kh c ph c s đ l ụ ẽ ể ạ ấ i nh ng ti n l ớ ề ặ ộ i và phát tri n hàng trăm năm g n li n ề Ngân hàng th ng m i đã hình thành t n t ể ươ hàng hoá.Cho đ n ngày nay, h th ng các ngân hàng v i s phát tri n c a kinh t ệ ố ế ế ể ủ ớ ự c m r ng, phát tri n b n v ng t Nam ngày càng đ th ữ i và Vi ệ ế ớ ở ộ ươ ế ế h n. M c dù đã tr i qua r t nhi u cu c kh ng ho ng cùng v i n n kinh t th ả ơ ớ ề ủ ộ ấ ả i, d n đ n h th ng ngân hàng b nghiêng ng , nhi u ngân hàng b phá s n gi ị ệ ố ớ nh ng có l t và đ phòng r i ro c a các ngân hàng ế ậ ế ư đang còn y u kém. c các ngân hàng chú tr ng m t cách đúng R i ro h at đ ng th c s v n ch a đ ọ ỉ m c, các ngân hàng luôn ng phó v i các r i ro h at đ ng m t cách th đ ng, ch ộ có bi n pháp kh c ph c ch ch a có nh ng bi n pháp phòng ng a m t cách h p ợ ứ ư ệ ữ ệ t h i mà các h at đ ng r i ro gây ra v n ch a ph i là quá l n đ i v i lý. Tuy thi ố ớ ộ ủ t h i vô hình mà nó gây ra là r t l n và n u lâu các ngân hàng tuy nhiên nh ng thi ế ấ ớ ệ ạ ng dài tình tr ng này không đ ưở x u nh h ề ệ ấ ả ắ ể đ n lòng tin khách hàng. Đó là m t m t mát r t to l n mà mu n l y l ố ấ ạ ộ ế t là trong th i đ i các ngân hàng c nh tranh nhau trong m t s m m t chi u, đ c bi ạ ệ ứ r t gay g t. Sau nh ng r i ro h at đ ng đã x y ra và các cu c h i th o,nghiên c u ả ọ ấ ấ ờ ạ ả ộ ớ ắ ộ ộ ữ ủ ộ

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ọ ọ ữ ụ ợ ệ ắ ớ ượ ể ư ả ệ ứ ố ợ ọ ể ủ ụ ể ả ể ể ị ủ ề ả đây chính là ư ộ ồ ả ả ọ ỉ ể i nhi u l ệ ố ớ ạ ậ ồ c ngu n v n l n, cho vay sinh lãi, đ u t …đem l ộ ở ỗ

ể ủ ổ ở ề ủ ựơ ẽ ộ ị ở ỗ ọ ế ượ ộ

ệ ủ ấ ứ ượ ỉ ủ ủ ấ ộ c nh ng bài h c kinh tìm cách kh c ph c, h n ch r i ro h at đ ng, đã rút ra đ ộ ế ủ ạ nghi m to l n. Tuy năm bài h c kinh nghi m trên có th ch a phù h p hòan tòan ệ ở ọ v i các ngân hàng vì m i ngân hàng có b máy qu n lý và cách th c làm vi c khác ộ ỗ ớ ể nhau, không ngân hàng nào gi ng ngân hàng nào. Tuy nhiên các ngân hàng có th nhìn vào đ áp d ng m t cách linh h at cho phù h p đ gi m thi u các r i ro h at ọ ộ ể i pháp đ qu n tr r i ro thì có th có nhi u cách nh ng đi u quan tr ng đ ng. Gi ọ ả ề ộ c t lõi ị ủ b máy qu n lý c a m i ngân hàng. H i đ ng qu n tr c a ủ ỗ ở ộ ở ố ộ các ngân hàng hi n nay ch chú tr ng đ n vi c làm sao đ ngân hàng huy đ ng ệ ế i nhu n. Vì v y đ ậ ề ợ ượ ầ ư ổ ầ đ gi m thi u r i ro chính b máy qu n lý m i ngân hàng c n ph i thay đ i đ u ả ả ầ ể ả đây chính là thay đ i trong cách nhìn nh n, nhìn nh n m t cách tiên. Thay đ i ổ ộ ậ ậ t h i mà nó đã và s gây c nh ng thi nghiêm túc v r i ro h at đ ng đ th y đ ể ấ ọ ệ ạ ữ m i ngân hàng nh n i pháp k p th i. N u b máy qu n lý ra n u không có các gi ậ ộ ờ ả ế ả ẽ ượ c i pháp đ h n ch r i ro h at đ ng s đ c đi u đó, ngay l p t c các gi ra đ ế ủ ể ạ ả ậ ứ ề ừ ấ th c hi n và th c hi n m t cách nghiêm túc vì khi có s theo dõi sát sao t c p ự ự ự ộ ệ ệ c công vi c c a mình đ làm qu n lý cao nh t, các c p còn l i s ph i ý th c đ ả ể ả ạ ẽ ấ vi c v i hi u qu cao nh t. T đó không ch r i ro h at đ ng mà các r i ro khác ọ ừ ệ cũng s đ i đa. c gi m thi u m t cách t ể ớ ệ ẽ ượ ả ả ộ ố

Tài li u tham kh o: ệ ả

i. Các trang web:

t Nam.

• Doc.edu.vn • Vietbao.vn. • Laisuat.vn. • 123doc.vn. • Thoibaokinhdoanh.vn. • Baokinhte.vn. ii. Các t p chí ạ • T p chí Vi ệ • T p chí tài chính. • T p chí ngân hàng s 10 tháng 5 năm 2010. ố ạ ạ ạ iii. Sách:

Page 53

• Giáo trình nghi p v NHTM, Nguy n Th Mìu, NXB tài chính năm 2008. ễ ệ ụ ị

Tr

ng Đ i h c Ngo i th

ng Ti u lu n Tài chính- ti n t

ườ

ạ ọ

ạ

ươ

ề ệ

ể

ậ

ng m i (nhà xu t b n tài chính Hà N i -2005; tác gi ươ ấ ả ạ ộ ả : ị ả

• Qu n tr r i ro trong kinh doanh ngân hàng ( nhà xu t b n th ng kê; tác gi ấ ả ả ố ả : • Qu n tr ngân hàng th GS.TS. Lê Văn T ).ư ị ủ PGS.TS.Nguy n Văn Ti n). ễ ế

• Tín d ng và th m đ nh tín d ng ngân hàng. (Nhà xu t b n th ng kê năm 2009; ấ ả ụ ụ ẩ ố TS. Nguy n Minh Ki u).

ng m i (nhà xu t b n giao thông v n t i; tác gi ả ị ươ ấ ả ậ ả ạ ả : ị ề ễ • Qu n tr ngân hàng th PGS.TS. Phan Th Cúc). ị

• S s p đ c a Northern Rock - Brian Walters. ự ụ ổ ủ

iv. Khác:

• Th i báo kinh t Sài Gòn s 24, 36 năm 2012. ờ ế ố

• Báo cáo kinh t - xã h i năm 2012-2013. ế ộ

• Th i báo ngân hàng, các bài liên quan năm 2012. ờ

Page 54

• Đ án tái c c u doanh nghi p nhà n c c c u nhà n c năm 2012. ơ ấ ề ệ ướ ơ ấ ướ