1
B Y T Ộ Ế
TR NG ĐI H C D C HÀ N IƯỜ Ạ Ọ ƯỢ Ộ
****************
Tinh d u và d c li u có ti m năngầ ượ ệ ề
khai thác tinh d u Vi t Namầ ở ệ
H c Viên: Nguy n Th H ngọ ễ ị ằ
Mã h c viên: 1411029ọ
L p: Cao h c 19ớ ọ
M c l cụ ụ
L i m đuờ ở ầ
..............................................................................................................................................
2
Ph n I. Đi c ng v tinh d uầ ạ ươ ề ầ
..............................................................................................................................................
3
1. Đnh nghĩaị..................................................................................................................
2. Thành ph n c u t oầ ấ ạ ..................................................................................................
3. Ch t o tinh d uế ạ ầ .......................................................................................................
4. Tác d ng sinh h c và ng d ng c a tinh d u trong y h cụ ọ ứ ụ ủ ầ ọ
..............................................................................................................................................
4
Ph n II. M t s d c li u ch a tinh d u có ti m năng khai thác Vi t Namầ ộ ố ượ ệ ứ ầ ề ở ệ
..............................................................................................................................................
.5
1. Cây qu Vi t Namế ệ
.5
2. Cây H iồ
.7
3. Cây Dó b uầ
.9
2
4. Cây Tràm gió
13
5. Cây G ngừ
14
6. Cây s chanhả
15
Ph n III. K t lu n và đ xu tầ ế ậ ề ấ
..............................................................................................................................................
17
1. K t lu nế ậ
..............................................................................................................................................
17
2. Đ xu tề ấ
..............................................................................................................................................
17
Tài li u tham kh oệ ả
..............................................................................................................................................
.18
3
L i m đuờ ở ầ
N m t i m t v trí t nhiên hi m có, khí h u có nhi u nét đc đáo và đaằ ạ ộ ị ự ế ậ ề ộ
d ng, Vi t Nam đc u đãi v i h th ng sinh thái phong phú, đa d ng vạ ệ ượ ư ớ ệ ố ạ ề
ch ng lo i các cây d c li u v i h n 12 nghìn loài th c v t, trong đó có g n 4ủ ạ ượ ệ ớ ơ ự ậ ầ
nghìn loài có công d ng làm thu c đc x p vào lo i quý hi m trên th gi iụ ố ượ ế ạ ế ế ớ
nh : Sâm ng c linh, Sâm vũ di p, Tam th t hoang, Bách h p, Thông đ, Vàngư ọ ệ ấ ợ ỏ
đng, Hoàng liên ô rô, Hoàng liên gai, Thanh thiên qu , Ba g c Vĩnh Phú… ắ ỳ ạ Theo
s li u th ng kê đc t năm 2001, s loài có ch a tinh d u trong h th c v tố ệ ố ượ ừ ố ứ ầ ệ ự ậ
n c ta g m 657 loài thu c 357 chi và 114 h (chi m 6,3% t ng s loài, 15,8%ướ ồ ộ ọ ế ổ ố
t ng s chi, 37,8% t ng s h ). Do v y Vi t Nam có ngu n tài nguyên th c v tổ ố ổ ố ọ ậ ệ ồ ự ậ
ch a tinh d u r t ti m năng.ứ ầ ấ ề
M c dù t n t i trong th c v t v i hàm l ng r t ít nh ng do đc sặ ồ ạ ự ậ ớ ượ ấ ư ượ ử
d ng r ng rãi trong công ngh d c ph m, m ph m, công ngh s n xu t n cụ ộ ệ ượ ẩ ỹ ẩ ệ ả ấ ướ
hoa… nên tinh d u có giá tr kinh t khá l n. nhi u đa ph ng, do đc đi mầ ị ế ớ Ở ề ị ươ ặ ể
h th c v t mà vi c tr ng và chi t xu t tinh d u cung c p cho th tr ng trongệ ự ậ ệ ồ ế ấ ầ ấ ị ườ
và ngoài n c tr thành ti m l c phát tri n kinh t ch đo. Tuy nhiên, hi n nayướ ở ề ự ể ế ủ ạ ệ
m t s khu v c có ti m năng ộ ố ự ề
Bài ti u lu n xin đc đ c p đn 2 v n đ chính nh sau:ể ậ ượ ề ậ ế ấ ề ư
-Đi c ng v tinh d u.ạ ươ ề ầ
-Nh ng d c li u có ti m năng khai thác tinh d u Vi t Nam. ữ ượ ệ ề ầ ở ệ
4
Ph n I. Đi c ng v tinh d uầ ạ ươ ề ầ
1. Đnh nghĩaị
Tinh d u là m t h n h p c a nhi u thành ph n, th ng có mùi th m, không tanầ ộ ỗ ợ ủ ề ầ ườ ơ
trong n c, tan trong các dung môi h u c , bay h i đc nhi t đ th ng vàướ ữ ơ ơ ượ ở ệ ộ ườ
có th đi u ch t th o m c b ng ph ng pháp c t kéo h i n c.ể ề ế ừ ả ộ ằ ươ ấ ơ ướ
2. Phân lo i tinh d u theo c u trúc hóa h cạ ầ ấ ọ
Theo c u trúc hóa h c, có th chia làm 4 lo i tinh d u:ấ ọ ể ạ ầ
- Các d n ch t c a monoterpen: Myrcen, lymonen, - pinen, -pinen, geraniol,α βẫ ấ ủ
linanol, nerol…
- Các d n ch t c a sesquiterpen: zingiberen, curcumen, nerolidol,…ẫ ấ ủ
- Các d n ch t có nhân th m: eugenol, p-cymen, thymol…ẫ ấ ơ
- Các h p ch t có ch a nit (N) và l u hu nh (S): mythyl isothiocyanat, alicin….ợ ấ ứ ơ ư ỳ
3. Các ph ng pháp thu tinh d uươ ầ
- Ph ng pháp c t kéo h i n c.ươ ấ ơ ướ
- Ph ng pháp chi t xu t b ng dung môi.ươ ế ấ ằ
- Ph ng pháp p.ươ ướ
- Ph ng pháp ép.ươ
4. Tính ch t lý hóa c a tinh d uấ ủ ầ
* Th ch t: Đa s là ch t l ng nhi t đ th ng, m t s thành ph n th r n:ể ấ ố ấ ỏ ở ệ ộ ườ ộ ố ầ ở ể ắ
Menthol, borneol, camphor, vanilin, heliotropin.
* Màu s c: Không màu ho c vàng nh t. Do hi n t ng oxy hóa màu có th s mắ ặ ạ ệ ượ ể ẫ
l i. M t s có màu đc bi t: Các h p ch t azulen có màu xanh m cạ ộ ố ặ ệ ợ ấ ự
5
