Tóm tắt các kiến thức ngân hàng

Chia sẻ: 951847623 951847623 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

367
lượt xem 118
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

chương 1: ngân sách nhà nước (1) (1) đ/n: nsnn là hệ thống quan hệ kt phát sinh trong quá trình phân phối các nguồn tài chính của xh để tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ của nn nhằm thực hiện các chức năng của nn. (2) (2) bản chất + toàn bộ khoản thu chi trong một năm + nsnn với dn + nsnn với hành chính sự nghiệp + nsnn với tần lớp dân cư + nsnn với thị trường tài chính. (3) (3) vai trò của nsnn + quản lý điều tiết kinh tế vĩ mô từ nền kt-xh: +...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt các kiến thức ngân hàng

chöông 1: ngaân saùch nhaø nöôùc (1) (1) ñ/n: nsnn laø heä thoáng quan heä kt phaùt sinh trong quaù trình phaân phoái caùc nguoàn taøi chính cuûa xh ñeå taïo laäp vaø söû duïng caùc quyõ tieàn teä cuûa nn nhaèm thöïc hieän caùc chöùc naêng cuûa nn. (2) (2) baûn chaát + toaøn boä khoaûn thu chi trong moät naêm + nsnn vôùi dn + nsnn vôùi haønh chính söï nghieäp + nsnn vôùi taàn lôùp daân cö + nsnn vôùi thò tröôøng taøi chính. (3) (3) vai troø cuûa nsnn + quaûn lyù ñieàu tieát kinh teá vó moâ töø neàn kt-xh: + kích thích taêng tröôûng kt + ñieàu tieát w giaù caû vaø choáng laïm phaùt suy thoaùi + ñieàu tieát thu nhaäp daân cö goùp phaàn thöïc hieän coâng baèng xh. (4) (4) heä thoáng ngaân saùch nhaø nöôùc 4 caáp: +w + tænh, thaønh phoá thuoäc w + thaønh phoá thuoäc tónh, quaä huyeän, thò xaõ + thò traán phöôøng xaõ. nguyeân taéc quan heä cuûa caùc caáp: + phaân ñònh nhieäm vu thu chi cuûa töøng caáp + cô cheá caáp treân boå xung cho caáp döôùi + uyû quyeàn thu chi cuûa caáp treân cho caáp duôùi + tröôøng hôïp ñaêc bieät. nguyeân taéc quaûn lyù heä thoáng nsnn: + taäp trung daân chuû
+ coâng khai phaân coâng traùch nhieäm + theo ñieàu haønh cuûa quoác hoäi vaø chính phuû. + thueá thu töø phí leä phí, khaùc + taäp trung veà kho baïc nhaø nöôùc. phaân caáp quaûn lyù: baèng caùc quy phaïm pl, 4 caáp. pc veà chính saùch, cheá ñoä tieâu chuaån ñònh möùc taøi chính, phaân caáp veá vaät chaát thu chi, pc veá chu trình ngaân saùch. + toång thu lôùn hôn toång chi + boäi chi phaûi nhoõ hôn chi ñaàu tö phaùt trieån + söû duïng khoaûn vay phaûi coù keá hoaïch thu hoài + tröôøng hôïp nhu caàu ñòa phöông lôùn chôø caáp treân duyeät, hay huy ñoäng voán töø beân ngoaøi. (5) (5) thu ngaân snn (a) (a) thu thueá: thueá laø gi? phaân loaïi: theo tính chaát goàm: thueá tröïc thu vaø thueá giaùn thu. theo ñoái töôïng ñaùnh thueá goàm: thueá ñaùnh vaøo hoaït ñoäng sxkd, dv, hh, thu nhaäp, taøi saûn. caùc yeâu toá caáu thaønh luaät thueá: + teân goïi cuûa thueá-ñoái töôïng cuûa thueá + ñôn vò tính thueá + bieåu thueá-thueá suaát + giaù tính thueá vaø cheá ñoä öu ñaõi. heä thoáng thueá ôû vn: thueá giaù trò gia taêng (giaùn thu: thu vaøo hh dv trong quaù trình luaân chuyeån cho ñeán tay ngöôøi tieâu duøng. töøng coâng ñoaïn ngöôøi baùn hh dv thu thueá ngöoøi mua taïi thôøi ñieåm baùn. thueá giaù trò gia taêng laø thueá tính treân khoaûn giaù trò taêng theâm cuûa hh dv). caên cöù tính: (giaù tính thueá: giaù chöa coù thueá giaù trò gia taêng, ñoái vôùi hh dv nhaäp khaåu thì coâng theâm thueá nhaäp khaåu. giaù hh dv tính baèng ngoaïi teä thì ñoåi sang tieàn vn theo giaù hieän haønh cuøa ngaân haøng w) thueá suaát (0%, 5%, 10%, 20%). + thueá gtgt phaûi noäp tính theo pp khaáu tröø.
+ phaïm vi aùp duïng roäng. + ñaùnh khoâng truøng laáp. + thu treân nhieàu coâng ñoaïn nhöng ñaùnh thueá moät laàn. thueá tieâu thuï ñaêc bieät: thu vaøo hh dv ñöôïc lieät keâ trong danh muïc. giaùn thu, thueá ñöôïc goäp vaøo giaù baùn, chæ chòu thueá moät laàn ôû khaâu sxkd dv vaø nhaäp khaåu. giaù tính vôùi hh trong nöôùc laø giaù cuûa cô sôû sxkd baùn ra chöa coù thueá tieâu thuï ñaëc bieät, nhaäp khaåu thì coâng theâm thueá nhaäp khaåu, dòch vuï laø giaù cung öùng dv chö coù thueá tieâu thuï ñaëc bieät. thueá xuaát khaåu vaø nhaäp khaåu: thueá thu vaøo töø hoaït ñoäng maäu dòch vaø phi maäu dòch, xuaát nhaäp khaåu qua bieân giôùi vn, trong khu cheá xuaát ra w trong nöôùc vaø trong nöôùc vaøo khu cheá xuaát. giaù tính thueá ñoái vôùi xuaát (laø giaù taïi cöûa khaåu giaù haøng coäng chi phí löu thoâng coäng lôïi nhuaän cuûa toå chöùc kinh doanh khoâng goàm vaän taûi, baûo hieåm) nhaäp (giaù mua cuûa khaùch haøng taïi cöûa nhaäp khaåu, goàm giaù haøng coäng chi phí vaän taûi, baûo hieåm) döïa treân soá löôïng töøng maët haøng ñeå tính thueá. thueá thu nhaäp doanh nghieäp: tröïc thu ñöôïc ñaùnh vaøo thu nhaäp cuûa caùc chuû theå hoaït ñoäng sxkd, trong vaø ngoaøi nöôùc. tính treân khoaûn thu nhaäp cuûa doanh thu sau khi tröø caùc chi phí, ñaùnh phaàn traêm treân thu nhaäp. thueá thu nhaäp ñoái vôùi ngöôøi coù thu nhaäp cao: tröïc thu, ñoái töôïng laø coâng daân vn vaø coâng daân khaùc ñònh cö ôû vn. ñaùnh treân thu nhaäp thöôøng xuyeân vaø khoâng thöôøng xuyeân baèng phaàn traêm thu nhaäp. thueá khaù: (söû duïng ñaát, taøi nguyeân, nhaø ñaát, chuyeån quyeàn söû duïng (b) (b) thu töø caùc hoaït ñoäng kinh teá cuûa nn: nhaø nöôùc ñaàu tö vaøo sxkd, dv vaø thu lôïi veà, tham gia voán vaøo caùc dn trong vaø ngoaøi nöôùc, lieân doanh, lôïi töùc coå phaàn, thu töø baùn taøi saûn cuûa nn, nn cho thueâ taøi saûn, töø söû duïng voán ngaân saùch nn. (c) (c) leä phí: laø khoaûn thu baét buoäc vôùi caùc phaùp nhaân vaø theå nhaân cho hoaït ñoäng haønh chính ñoùng goùp cho nhaân saùch nn, (d) (d) phí: thu töø caùc hoaït ñoäng thöôøng xuyeân, baát thöôøng vaø dòch vuï coâng coäng, ñeå buø ñaép kinh phí cho haï taàn kt-xh. (e) (e) vay vaø vieän trôï:
chính phuû vay nôï (ngaén haïn trung haïn vaø daøi haïng) ôû trong nöôùc: tín phieáu kho baïc (traùi phieáu chính phuû ngaén haïn, thu cho ngaân saùch taïm thôøi) traùi phieáu kho baïc (traùi phieáu chính phuû trung vaø daøi haïn, giaûi quyeát boäi chi ngaân saùch nhaø nöôùc) traùi phieáu coâng trình (traùi phieáu chính phuû trung vaø daøi haïn, voán cho coâng trình nn) phöông thöùc ñaáu thaàu (laøm traùi phieáu tieâu thuï nhanh, nhanh choùng voán vaøo ngaân saùch) phöông thöùc tieâu thuï qua ñaïi lyù (laø caùc ngaân haøng thöông maïi, coâng ty taøi chính laøm ñaïi lyù) phöông thöùc phaùt haønh tröïc tieáp (kho baïc nhaø nöôùc töï toå chöùc, toán keùm...) vay nôï nöôùc ngoaøi: hieäp ñònh vay nôï giöõa hai chính phuû, vôùi caùc toå chöùc taøi chính, phaùt haønh traùi phieáu chính phuû ra nöôùc ngoaøi. vieän trôï khoâng hoaøng laïi: laø moät hình thöùc ñaàu tö quoác teá giaùn tieáp, nguoàn voán quan troïng cho keânh huy ñoäng trong nöôùc. (6) (6) chi ngaân saùch (a) (a) chi thöôøng xuyeân: + chi söï nghieäp kt + chi söï nghieäp vaên hoaù xaõ hoäi + chi quaûn lyù nhaø nöôùc + chi quoác phoøng an ninh vaø an toaøn xh (b) (b) chi ñaàu tö phaùt trieån: + xd ctrình keát caáu htaàn kt-xh + chi ñaàu tö vaø hoã trôï voán cho caùc dn nhaø nöôùc + chi goùp voán coå phaàn lieân doanh vaøo caùc doanh nghieäp + chi cho quyõ hoã trôï ñaàu tö quoác gia vaø caùc quyõ hoã trôï phaùt trieån + chi döï tröõ nhaø nöôùc (c) (c) chi traû nôï do chính phuû vay. (7) (7) quaù trình ngaân saùch hình thaønh ngaân saùch: laäp ngaân saùch (laäp dö toaùn thu chi tröôùc naêm taøi chính, kieåm tra veà döï toaùn nsnn, keát quaû thöïc hieän cuûa thu chi naêm tröôùc, cuûa caùc caáp sau ñoù chính phuû ñieàu chænh vaø trình quoác hoäi. quoác hoäi pheâ chuaån) coâng boá nsnn (sau khi quoác hoäi pheâ chuaån thì coâng boá mang tính thuû tuïc)
chaáp haønh ngaân saùch: chaáp haønh thu – chaáp haønh chi ngaân saùch nhaø nöôùc. keá toaùn vaø quyeát toaùn ngaân saùch nhaø nöôùc: ñaùnh giaù kieåm tra laïi quaù trình chaáp haønh cuûa nsnn, theo soá thöïc thu thöïc chi. (8) caùch xöû lyù boäi chi ngaân saùch nn taùc haïi? bc laø hieän töôïng thu lôùn hôn chi, saûy ra khi caùc khoaûn nôï ngaén haïn ñeán haïn thanh toaùn, hay nn ñaàu tö lôùn, chi ñoät xuaát quaù nhieàu. + khoáng cheá töø ñaàu boäi chi (5% chaún haïn), roài giôùi haïn möùc vay, laäp keá hoaïch chi laâu daøi. + caùc khoaûn thu phaûi xaùc ñònh treân cô sôû taêng tröôûng chaéc chaèn vaø oån ñònh + laäp quyõ döï phoøng chi ñoät xuaát + nn caàn tieát kieäm trong tieâu duøng, tích luyõ ñeå ñaàu tö + khoâng boäi chi cho tieâu duøng chæ boäi chi cho ñaàu tö phaùt trieån + quaûn lyù chaët trong vieäc chi + vaän ñoäng vieän trôï, khoâng vay ngaén haïn..
Chöông 2: taøi chính dn (1) (1) k/n trong doanh nghieäp phaàn taøi chính vaän ñoäng trong noäi taïi, vôùi nhaø nöôùc, vôùi caùc dn vôùi nhau. hieän töôïng: tcdn bieåu hieän söï vaän ñoäng dich chuyeån caùc luoàn giaù trò phuïc vuï trong quaù trình hoaït ñoäng sxkd cuûa dn. baûn chaát: tcdn laø heä thoáng caùc quan heä kinh teá naûy sinh trong quaù trình phaân phoái caùc nguoàn taøi chính gaéng lieàn vôùi vieâc taïo laäp vaø söï duïng caùc quyõ tieàn teä cuûa dn ñeå phuïc vuï cho yeâu caàu sxkd cuûa dn. (2) (2) vai troø cuûa tcdn noø toàn taïi vaø tuaân theo quy luaät khaùch quan, tcdn coøn bò chi phoái bôûi caùc muïc tieâu vaø phöông höôùng kinh doanh cuûa dn. nhöng noù cuõng kìm haõm vaø thuùc ñaåy kinh doanh. + ñoøi hoûi cuûa vai troø: + phaûi coù trình ñoä quaûn lyù + quaûn lyù vó moâ cuûa neàn kt theo höôøng taïo thuaän lôïi cho caùc dn. vai troø: huy ñoäng khai thaùc nguoàn taøi chính nhaèm ñaûm baûo yeâu caàu kinh doanh toå chöùc söû duïng voán coù hieäu quaû nhaát cuûa dn. caàn: (xaùc ñònh ñuùng nhu caàu caàn huy ñoäng voán, löïa choïn nguoàn taøi trôï, löïa choïn phöông töùc ñoøn baåy kt ñeå huy ñoäng voán) ñeå nguoàn voán baûo toaøn vaø phaùt trieån, naâng cao möùc soáng cuûa ngöôøi lao ñoäng. vai troø: ñoøn baåy kích thích vaø ñieàu tieát hoaït ñoäng kinh doanh. vai troø: coâng cuï kieåm tra caùc hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. (3) (3) voán kinh doanh cuûa caùc dn + laø löôïng tieàn + khoâng ngöøng baûo toaøn vaø phaùt trieån (a) (a) taøi saûn coá ñònh:
khaùi nieäm: laø taøi saûn cuûa dn coù thôøi gian söû duïng daøi, coù giaù trò lôùn ñaëc ñieåm: tham gia nhieàu chu lyø kinh doanh, giaù trò ñöôïc luaân chuyeån töøng phaàn vaøo giaù trò sp. phaân loaïi: tscñ höõu hình (ñaát ñai, nhaø cöûa, vaät kieán truùc, maùy moùc thíeât bò, daây chuyeàn coâng ngheä, phöông tieän truyeàn taûi, truy6eøn daãn, thieát bò duïng cuï quaûn lyù, khaùc...) tscñ voâ hình (giaù trò söû duïng taøi nguyeân cuûa nhaø nöôùc, chi phí thaønh laäp chuaån bò kinh doanh, chi phí baèng phaùt minh saùnh cheá, chi phí nghieân cöùu phaùt trieån, lôïi theá thöông maïi, quyeàn ñaëc nhöôïng khai thaùc, ñoäc quyeàn nhaõ hieäu thöông hieäu, quyeàn thueâ ts, chi phí xdöïng cô baûn, caùc quyõ kyù cöôïc) ñaàu tö chöùng khoaùn ñaøi haïn goùp voán lieân doanh ñaàu tö daøi haïn khaùc. khaáu hao vaø caùc phöông phaùp khaáu hao tscñ: + hao moøn höõu hình (chæ xuaát hieän ôû taøi saûn coá ñònh höõu hình, noù giaûm daàn veà maët giaù trò, nguyeân nhaân hao moøn laø do söû duïng, vaø taéc ñoäng cuûa moâi tröôøng) + hao moøn voâ hình (xuaát hieän ôû taøi saûn coá ñònh höõu hình vaø coá ñònh voâ hình. do giaûm daàn veà maët giaù trò coùnhieàu nguyeân nhaân, tieán boä khoa hoïc coâng ngheä, uy tín bò suy giaûm, baèng phaùt minh saùng cheá laïc haäu... phöông phaùp khaáu hao: theo ñöôøng thaúng (thu hoài theo phaàn traêm coá ñònh trong moät thôøi gian nhaát ñònh,ñôn giaûn deã tính nhöng thu hoài chaäm, nguy haïi ñeán hao moøn voâ hình). theo khaáu hao gia toác möùc khaáu hao haèng naêm giaûm daàn, phuø hôïp vôùi coâng ngheä mau loã thôøi, nhö chi phí laø yeâu toá caàn quan taâm. (b) (b) taøi saûn löu ñoäng: luoân thay ñoåi hình thaùi bieåu hieän trong moãi chu kyø kinh doanh, chæ tham gia moät chu kyø kinh doanh, chuyeån dòch toaøn boä giaù trò vaøo trong giaù thaønh sp, hh, dv. ñöôïc buø ñaép baèng thu nhaäp cuûa dn. goàm ( tieàn maët, tieàn gôûi ngaân haøng, chöùng khoaùn ngaén haïn, ñaàu tö ngaén haïn, caùc khoaûn phaûi thu cuûa kh, haøng toàn kho) theo hình thöùc ñaàu tö (tslñ duøng trong sxkd, vaø duøng vaøo ñaàu tö taøi chính). (c) (c) hoaït ñoäng ñaàu tö taøi chính: + hoaït ñoäng ñaàu tö mua baùn caùc loaïi chöùng khoaùn coù giaù + hoaït ñoäng goùp voán lieân doanh
+ hoaït ñoäng ñaàu tö kinh doanh baát doäng saûn + hoaït ñoäng ñaàu tö taøi chính ngaén haïn + hoaït ñoäng ñaàu tö taøi chính daøi haïn . (d) (d) nguoàn voán hoaït ñoäng kinh doanh vaø caùc giaûi phaùp huy ñoäng: nguoàn voán chuû sôû höõu laø soá voán maø chuû sôû höõu dn khoâng caàn phaûi thanh toaùn. nôï phaûi traû laø tieàn maø dn ñi chieám duïng vay möôïn ñeå phuïc vuï cho kinh doanh. (4) (4) chi phí kinh doanh (a) (a) chi phí sx (b) (b) chi phí quaûn lyù vaø chi phí hoaït ñoäng tieâu thuï (5) (5) giaù thaønh saûn phaåm noù laø xuaát phaùt ñieåm ñeå xd giaù caû, chæ tieâu taøi chính ñeå phaân tích vaø ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa dn. (6) (6) thu nhaäp doanh nghieäp (7) (7) ñieåm hoaø voán (8) (8) lôïi nhuaän (9) phaân phoái lôïi nhuaän !!! vai troø kích thích vaø ñieàu tieát hoaït ñoäng kinh doanh laø vai troø quan troïng nhaát cuûa dn vì tcdn thöïc hieän ñöôïc muïc tieâu coâng cuï quaûn lyù kinh doanh.
chöông 3: Baûo hieåm (1) (1) nguoàn goác coù töø xöa nhöng chuù yù nhaát laø sau tkyû 18 xaùc suaát thoáng keâ ra ñôøi laøm phaùt trieån nhieàu loaïi bh. (2) caùc loaïi quyõ baûo hieåm trong neàn kinh teá (a) (a) quyõ döï tröõ khoâng taäp trung: caùc dn hình thaønh ñeå khaéc phuïc ruûi ro, döï tröõ trong thu nhaäp cuûa hoä gia ñình ñeå phoøng baát traéc. quy moâ loaïi naøy nhoû, nhöng ruûi ro thöôøng lôùn. (b) (b) quyõ döï tröõ taäp trung: do nhaø nöôùc xaây ñöïng, trích töø ngaân saùch ñeå choáng caùc vaán ñeà kt-xh. (c) (c) quyõ baûo hieåm ôø caùc coâng ty kinh doanh baûo hieåm: moät phaàn voán töï coù cuûa dn, phaàn coøn laïi do ngöôøi tham gia baûo hieåm ñoùng goùp. öu ñieåm laø ñoâng ngöôøi tham gia, ñeàn buø toå thaá lôùn. (3) (3) baûo hieåm thöông maïi haïn cheá töø hai quyõ (a), (b) laøm cho hieäu quaû chung neàn kinh teá khoâng vöôït qua ñöôïc. nhôø vaøo coäng ñoàng tham gia gaùnh chòu cho ngöôøi thòeât haïi, nhôø tính töông hoã naøy maø hình thaønh neân baûo hieåm thöông maïi (laø cam keát baûo ñaûm coù ñieàu kieän cuûa toå chöùc kt ñoái vôùi ngöôøi tham gia baûo hieåm, ñöôïc thöïc hieän thoâng quy phaân taùn ruûi ro vaø nguyeân taét töông hoã. (a) (a) caùc yeâu toá cô baûn cuûa bhtm: + chuû theå bh: laø toå chöùc coù tö caùch phaùp nhaân kinh doanh tronh lónh vöïc bh, ñöôïc khai thaùc caùc loaïi hình bh, thu phí vaø coù traùch nhieäm boài thöôøng. + ngöôøi ñöôïc bh: laø ngöôøi bình thöôøng coù ñeàu kieän mua bh, ngöôøi taïo neân ñoái töôïng bh. + ngöôøi kyù keát hôïp ñoàng bh: laø ngöôøi kyù, thanh toaøn phí bh, vaø coù traùch nhieäm ñeà phoøng ngaên ngöøa toån thaát. + ngöôøi thuï höôûng: ngöôøi nhaän boài thöôøng, trong phaïm vi cuûa hôïp ñoàng. + ñoái töôïng bh: laø taøi saûn cuûa ngöôøi sôû höõu, tính maïng thaân theå, söùc khoeõ con ngöôøi, traùch nhieäm daân söï. + ruûi ro bh: nguoàn goác (rr töï nhieân, rr kt-xh), nguyeân nhaân (rr khaùch quan, rr chuû quan), traïng thaùi (rr tónh, rr ñoäng). + toån thaát bh: haäu quaû. + giaù trò bh: laø khaùi nieäm duøng ñeå phaûn aùnh cho ñoái töôïng bh, baèng taøi saûn. + soá tieàn bh: soá tieàn cam keát ñeàn buø ôû möùc cao nhaát. + soá tieàn boài thöôøng: soá tieàn traû ôû moât tình huoáng bh saûy ra naèm trong thôøi hieäu cuûa hôïp ñoàng. toån thaát toaøn boät thì soá tieàn boài thöôøng seõ baèng soá tieàn bh. + phaïm vi bh:
laø nhöõng giôùi haïn ruûi ro cho ñoái töôïng ñöôïc bh. goàm (nguyeân nhaân, thôøi gian vaø khoâng gian. + phí bh: phí thuaàn tuyù vaø phí quaûn lyù. + cheá ñoä ñaûm baûo bh: quy ñònh raøng buoäc cuûa caùc beân tham gia hôïp ñoàng. (b) (b) phaân loaïi bh thöông maïi: + theo ñoái töôïng ( ñoái töôïng laø taøi saûn, ñt laø con ngöôøi tính maïng, ñt laø traùch nhieäm daân söï) + theo phöông thöùc hoaït ñoäng (bh baét buoät, bh töï nguyeän) + theo loaïi hình lieät keâ ra? (c) (c) nhöõng kyõ thuaät phaân taùn ruûi ro trong caùc nghieäp vuï bh: xaùc ñònh treân hai yeáu toá tính chaát ruûi ro, thôøi haïn hôïp ñoàng. + kyõ thuaät phaân chia: laø caùch quaûn lyù nhaèm caân baèng thu chi cuûa töøng nghieäp vuï bh trong thôøi haïn moät naêm, ñeå ñaàu tö ngaén haïn vaø voán coù kaû naêng thanh toaùn cao,nhaèm boài thöôøng thuaän lôïi saûy ra trong naêm. coù nhöõng bh thanh toaùn coù theå keùo daøi hôn neân coù moät tæ trong trong ñaàu tö daøi haïn hôn. + kyõ thuaät toàn tích: laø caùch quaûn lyù caân baèng thu chi cuûa nghieäp vuï bh trong daøi haïn. thöïc hieän cam keát trong töông lai, phí bh tæ leä thuaän vôùi ruûi ro. dn xdöïng möùc phí aùp duïng trong suoát thôøi haïn hôïp ñoàng. (d) (d) vai troø cuûa bh thöông maïi: + bhtm taïo laäp coâng cuï döï phoøng nhaèm baûo ñaûm an toaøn cho moïi hoaït ñoäng kinh teá xh ( nhieàu ngöôøi tham gia neân quyõ tieàn teä lôùn, coù hieäu quaû trong toån thaát lôùn saûy ra). + bhtm laø chuû theå tham gia tích cöïc höõu hieäu hoaït ñoäng ñaàu tö vaøo neàn kt. (4) (4) bh xaõ hoäi laø nhu caàu khaùch quan cuûa ngöôøi lñoäng, laø quyeàn con ngöôøi ñuôïc quoác teá ghi nhaän, taát caû moïi thaønh vieân trong xh ñeàu coù quyeàn höôûng bhxh. bhxh laø moät cheá ñoä phaùp ñònh, thoâng qua ñoùng goùp cuûa ngöôøi lñoäng, söï hoã trôï cuûa nhaø nöôùc, xuaát phaùt töø lôïi ích chung cuûa xh. ôû vn: (oám ñau, thai saûn, tai naïn lñ, beänh ngheà nghieäp, höu trí, töû tuaát vaø mai taùn, y teá) (a) (a) ñoái töôïng tham gia bhxh: gaàn nhö toaøn boä ñoái vôùi bhxh baét buoät. coøn bh xh töï nguyeän do khoâng oån ñònh veà nhieàu maët ñeå tham gia bhxh baét buoäc, neân ñöôïc khuyeán khích töï nguyeän tham gia. (b) (b) ñaëc ñieåm: baét buoäc ôû caáp quoác gia, muïc tieâu an toaøn xh, khoâng nhaèm lôïi nhuaän, (c) (c) vai troø: maët xh (an toaøn xh, lôïi ích vaø haïnh phuùc nhaân daân, caûi thieän phuùc lôïi cho con ngöôøi, ñaûm baûo coâng baèng xh, taïo ñieàu kieän bình ñaúng phuï nöõ vaø nam giôùi) veà maët kinh teá (phaân phoái laïi thu nhaäp, khoaûn ñaàu tö laâu daøi cuûa nguôøi tham gia). (5) (5) quaù trình hình thaønh vaø söû duïng quyõ bhxh nguoàn thu (ngöôøi lñoäng, ngöôøi söû duïng lñoäng, nhaø nöôùc hoã trôï, thu töø khaùc nhö ñaàu tö thu laõi, vieän trôï...) chi trôï caáp ñònh kyø (6) (6) quaûn lyù bhxh nhaø nöôùc quaûn lyù, boä lñ thöông binh xh laø cô quan cuûa chính phuû qlyù.
chöông 4 tieàn teä vaø löu thoâng tieàn teä (1) (1) quaù trình phaùt trieån (2) (2) caùc hình hình thöùc tieàn teä + hoaù teä + tieàn kim loaïi + tieàn giaáy (tieàn tín duïng). (3) (3) caùc hình thöùc tieàn teä + tieàn qua ngaân haøng (buùt teä): + tieàn ñieän töû (4) baûn chaát: duønglaøm phöông tieän trao ñoåi. (5) (5) chöùc naêng + phöông tieän trao ñoåi + thöôùc ño giaù trò + phöông tieän tích luyõ + phöông tieän löu thoâng + phöông tieän thanh toaùn + tieàn teä theá giôùi (6) (6) cung caàu tieàn teä trong neàn kt w möùc caàu phuï thuoäc vaøo hai nhaân toá möùc caàu giao dòch töø dn vaø hoä gia ñình, laõi suaát taùc ñoäng maïnh ñeán möùc caàu. vaø möùc caàu veà taøi saûn. nguoàn cung öùng tieàn döïa vaøo: + toác ñoä taêng tröôûng kt haèng naêm + chæ soá tröôïc giaù cuûa haøng hoaù (tình hình laïm phaùt) + möùc thaâm huït caùn caân ngaân saùch
+ möùc thaâm huït caùn caân thanh toaùn quoác teá + keânh tín duïng (chieát khaáu) + keânh ngaân saùch (chính phuû vay vaø traû) + ngaân haøng trung öông phaùt haønh tieàn ñeå mua döï tröõ ngoaïi teä. (7) (7) xaùc ñònh khoái löôïng tieàn löu thoâng M1 (tieàn kim khí + tieàn giaáy + kyù gôûi söû duïng sec) = tieàn maïnh. M2 (M1+ caùc loaïi taøi saûn deã chuyeån ñoåi thaønh tieàn nhö tieát kieäm, gôûi coù kyù haïn) M3 (M1+ M2 vaø taøi khoaûn ngoaïi teä, caùc phieáu tieàn gôûi tieát kieäm) M4 (M3 + caùc loaïi chöùng khoaùn coù khaû naêng chuyeån nhöôïng). (8) (8) laïm phaùt laïm phaùt laø tình traïng giaù caû chung khoâng ngöøng taêng leân do tieàn giaáy löu thoâng traøn ngaäp, noù mang giaù trò danh nghóa, vaø do söï baát oån trong ñôøi soáng kt-xh. (a) (a) nguyeân nhaân: + do thöøa khoái löôïng tieàn teä löu thoâng + chi phí sx taêng + do caàu vöôït quaù khaû naêng cung + do cô caáu kinh teá + do caùc cuù soác nhö daàu thoâ, thieân tai, chính trò (khoâng tin vaøo tieàn noäi) *(phaûi phaân tích ñuû). (b) (b) phaân loaïi: vöøa phaûi (nhoû hôn 10%) phi maõ (2-3 con soá) lôn hôn 1000. (c) (c) haäu quaû: quy moâ sx khoâng taêng-cô caáu sx maát caân ñoái-thöôùc ño cuûa ñoàng tieàn bò thu heïp-ñaàu cô tích tröõ taêng caøng laøm laïm phaùt taêng cao-möùc ñoä tin caäy cuûa heä thoáng tín duïng giaûm-nhaø nöôùc in tieàn vaøo löu thoâng vaø laøm laïm phaùt traàn troïng hôn. (d) (d) khaéc phuïc: ñoùng baêng tieàn teä (ñieàu tieát laõi suaát, taêng thueá, caét giaûm chi tieâu, baùn giaáy tôø coù giaù...) kím giöõ giaù caû (taêng töï do maäu dòch, baùn vaøng ngoaïi teä) duøng laïm phaùt choáng laïm phaùt (trình ñoä kinh teá quaûn lyù phaûi cao, trong nöôùc coù tieàm naêng lñ, ñaát ñai, taøi nguyeân, khoa hoïc tieán tieán tìm
löc sx maïnh, nhaø nöôùc phaùt haønh tieàn theâm ñeå thöïc thi chính saùch kt). bieän phaùp cô baûn töï keå. caûi caùch tieàn teä. (9) (9) giaûm phaùt: ngöôïc laïm phaùt
chöông 5 tín duïng laø söï vaän ñoäng cuûa caùc nguoàn voán töø nôi thöøa ñeán nôi thieáu, cô sôû quan troïng laø taïo laäp nieàm tin, laø quan heä vay möôïn treân nguyeân taéc hoaøn traû sau moät thôøi haïn nhaát ñònh. (1) (1) ñaëc ñieåm + ngöôøi cho vay chuyeån taøi saûn cho ngöôøi vay söû duïng torng moät thôøi gian nhaát ñònh + coù thôøi haïn tín duïng ñöôïc xaùc ñònh coù thoaû thuaän + ngöôøi sôû höõu voán ñöôïc nhaän thu nhaäp duôùi hình thöùc lôïi töùc. (2) chöùc naêng cuûa tín duïng + taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä treân cô sôû coù hoaøn traû. (tham gia ñieàu tieát voán, goùp phaàn taêng tröôûng kinh teá, quaù trình naøy qua toå chöùc trung gian, tín duïng tröïc tieáp mua baùn chòu, taêng nhòp ñoä voøng quay cuûa voán, keå caû nôï löu thoâng, phaùt trieån nghieäp vuï thanh toaùn nhö tieàn ngaân haøng laøm giaûm chi phí..) + kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng kinh teá (bieát ñöôïc khoái löôïng tieàn nhaøn roãi, nhu caàu voán, ñoái töôïng vaø söï bieán ñoäng cuûa töøng kyø, kieåm tra tính hình taøi chính, söû duïng voán cuûa caùc ñôn vò vay, taïo ñieàu kieän thanh toaùn khoâng tieàn maët phaùt trieån ñeå nhìn töông ñoái taøi chính cuûa caùc ñôn vò) (3) vai troø cuûa tín duïng + thuùc ñaåy sx phaùt treån + oån ñònh tieàn teä vaø oån ñònh giaù caû (giaûm tieán maët, söû duïng kòp thôøi. môû roäng khoâng thanh toaùn baèng tieàn maët, giuùp coâng cuï ñieàu tíeât vó moâ cuûa nhaø nöôùc, kieåm soaùt laïm phaùt) + oån ñònh ñôøi soáng taïo coâng aên veäc laøm oån ñònh (1) (1) laõi suaát tín duïng lôïi töùc tín duïng ñöôïc xem laø khoaûn giaù caû cuûa voán vay maø ngöôøi vay phaûi traû cho ngöôøi cho vay sau moät thôøi gian söû duïng voán. nguoán goác
phaàn maø ngöôøi vay kieám ñöôïc trong coâng cuoäc söû duïng voán kinh doanh cuûa mình. baûn chaát ngöôøi vay vaø ngöôøi cho vay ñeàu coù lôïi. cô sôû hình thaønh laõi suaát: laõi suaát laø tæ leä cuûa lôïi töùc thu ñöôïc so vôùi toång soá voán ñaõ cho vay. khung laõi suùaât chòu taùc ñoäng: quan heä cung caàu veà voán, tæ leä laïm phaùt, hieäu quaû hoaït ñoâng sxkd. noù lôùn hôn 0 nhoû hôn hoaëc baèng tæ suaát lôïi nhuaän bình quaân. laõi suaát tín duïng coù chieàu höôùng giaûm daàn. caùc loaïi laõi suaát tín duïng: + laõi suaát tieàn gôûi coù kyø haïn + khoâng kyø haïn + lstg töø caùc ñôn vò toå chöùc kt + lstg tieát kieän töø daân cö + ls töø caùc chöùng töø coù giaù + laõi suaát cho vay baèng tieàn + laõi suaát cho vay caàm coá + laõi suaát chieát khaáu caùc chöøng töø coù giaù + laõi suaát taùi chieát khaáu + laõi suùaât tieàn ngaân haøng. (II) hình thöùc tín duïng (a) (a) tín duïng naëng laõi: (b) (b) tín duïng thöông maïi: laø quan heä tín duïng giöõa caùc nhaø sxkd thöï hieän döôùi hình thöùc mua baùn chòu hh. vì sao? ... kyø phieáu thöông maïi coù 3 ñaëc ñieåm: + tính tröøu töôïng: khoâng coù nguyeân nhaân quan heä tín duïng, chæ goàm soá tieàn, teân ngöôøi nhaän nôï, thôøi gian vaø ñòa ñieåm thanh toaùn. + tính baét buoäc: leänh traû voâ ñieàu kieän, khoâng coù lyù do khoâng thanh toaùn. + tính löu thoâng: trong thôøi haïn coù hieäu löïc coù theå chuyeån nhöôïng töø ngöôøi naøy sang ngöôøi khaùc, coù theå coù baûo laõnh thöôøng laø moât ngaân haøng. ngaøy nay noù cung laø phöông tieän thanh toaùn quoác teá, caùc ñoái taùc thöôøng quen bieát nhau. ñaëc ñieåm cuûa tín duïng thöông maïi: + cho vay döôùi daïng haøng hoaù + caùc chuû theå vôùi nhau ñeàu laø caùc dn tröïc tieáp sxkd
+ söï vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa tín duïng thöông maïi phuø hôïp quaù trænh phaùt trieån cuûa sx vaø löu thoâng haøng hoaù. haïn cheá veà quy moâ tín duïng: vì khoái löôïng phuï thuoäc vaøo khaû naêng cuûa dn. haïn cheá veà thôøi gian cho vay haïn cheá veà maët phöông höôùng (phuï thuoäc giaù trò hh ñem ra baùn) (c) (c) tín duïng ngaân haøng: laø quan heä giöõa ngaân haøng, toá chöùc tín duïng vôùi dn, taàn lôùp khaùc döôùi hình thöùc cung öùng voán baèng tieàn maët. ñaëc ñieåm: + cho vay daïng tieàn teä + caù nhaân dn vay ngaân haøng + phuø hôïp vôøi quy moâ sx vaø löu thoâng hh. taùc duïng?... (d) (d) tín duïng nhaø nöôùc: quan heä tín duïng giöõa caù nhaân toå chöùc trong nöôùc vôùi chính phuû, caùc toå chöùc, caù nhaân nöôùc ngoaøi döôùi hình thöùc nhaø nöôùc phaùt haønh coâng traùi, hieäp öôùc vay nôï. ñeå huy ñoäng voán cho ngaân saùch nhaø nöôùc. coâng traùi ngaén haïn daøi haïn. (e) (e) tín duïng tieâu duøng: ñaùp öùng nhu caàu tieâu duøng trong daân cö, hình thöùc tín duïng baèng tieàn, baèng haøng hoaù. (III) ngaân haøng thöông maïi (a)quaù trình phaùt trieån: ra ñôøi döôùi kt tbcn, töø yeâu caàu taùi saûn xuaát cuûa dn, hay vay naëng laõi beân ngoaøi, töø ñoù hình thaønh neân hieäp hoäi tín duïng cho nhau vay vôùi laõi suaát thaáp vaø phaùt trieån thaønh ngaân haøng. ngaân haøng ngaøy nay lôùn maïnh phöùc taïp ña daïng. (a) (a) chöùc naêng cuûa ngaân haøng thöông maïi: + trung gian tín duïng + trung gian thanh toaùn + duøng taøi chính ñaàu tö. (b) (b) caùc nghieäp vuï chuû yeáu: + nv huy ñoäng voán (voán töï coù, voán döï tröõ, nguoàn voán quaûn lyù vaø huy ñoäng, nguoàn voán ñi vay caùc nguoàn khaùc)
+ ngieäp vuï söû dung voán: ngaân haøng môùi thaønh laäp phaûi saém taøi saûn coá ñònh vaø cô sôû kyõ thuaät. + nghieäp vuï döï tröõ ngaân quyõ ( quyõ taïi nhaân haøng, löu kyù taøi khoaûn tieàn gôûi ôû ngaân haøng nhaø nöôùc toå chöùc tín duïng khaùc, döï tröõ baét buoäc tai ngaân haøng nhaø nöôùc) + nghieäp vuï cho vay (nv chieát khaáu caùc chöùng töø nghi nôï, cho vay caàm coá, cho vay theá chaáp taøi saûn, cho vay coù baûo laõnh, cho vay tín chaáp). hoaït ñoäng ñaàu tö cuûa ngaân haøng (lieân doanh, coå phaàn, traùi phieáu)
chöông 6 quan heä taøi chính tieàn teä vaø tín duïng quoác teá (1) cô sôû hình thaønh qhtcttvtdqt: kinh teá thò tröôøng ñaõ laøm caùc nöôùc treân theá giôùi giao löu kinh teá, mua baùn, cho vay, thu nô, ñaàu tö voán. vaø caùc quan heä chí trò, ngoaïi giao, vaên hoaù, xh. ñaõ hình thaønh neân qhtctttdqt. taïo ra sö di chueån voán töø nöôùc naøy sang nöôùc khaùc, quan heä, trao ñoåi hôïp taùc, vaø phaân coâng lñ quoác teá. ngaøy caøng ñoùng vai troø quan troïng. taát caû hoaït ñoäng naøy ñeàu thoâng qua ngaân haøng thöông maïi khaép theá giôùi, coâng ngheä thoâng tin ñaõ laøm cho giao dòch nhanh choùnh deã daøng. (2) caùc loaïi caùn caân chuø yeáu trong thu chi quoác teá (a) (a) caùn caân thanh toaùn quoác teá: laø baûn ñoái chieáu phaûn aùnh tình hình thu chi thöïc teá cuûa moät nöôùc s vôùi nöôùc khaùc trong moât thôøi gian nhaát ñònh. noù cuõng laø heä thoáng keá toaùn ghi cheùp thu chi tieàn teä aûnh höôûng ñeán söï vaän ñoäng cuûa voán cuûa moät nöôùc so vôùi nöôùc khaùc. taøi khoaûn thöôøng xuyeân: nhöõng nghieäp vuï thöôøng xuyeân lieân quan ñeán xuaát nhaäp khaåu, dv, giao dòch ñôn phöông chuyeån nhöôïng voán moät chieàu. taøi khoaûn voán: moâ taû caùc luoàn voán di chuyeån giöõa caùc nöôùc. taøi khoaûn chi do sai leäch thoáng keâ - döï tröõ chính thöùc (döï tröõ ñeå ñieàu chænh caùn caân thanh toaùn quoác teá) (b) (b) caùn caân ngoaïi thöông: laø baûn ñoái chieáu giöõa toång giaù trò xuaát khaåu hh vôùi toång giaù trò nhaäp khaåu hh cuûa moät nöôùc sp vôùi nöôùc khaùc trong moät thôøi kyù nhaát ñònh. (c) (c) caùn caân thu chi quoác teá: laø baûng ñoái chieáu moät beân laø toång soá tieàn phaûi thu vaø beân kia laø toång soá tieàn phaûi chi do nhöõng quan heä kt phaùt sinh trong moät thôøi kyø nhaät ñònh. (d) (d) caùn caân di chuyeån tö baûn vaø tín duïng: laø baûng ñoái chieáu moät beân laø toång soá tieàn moât nöôùc cho nöôùc ngoaøi vay, toång soá tö baûn ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi vôùi beân kia (ngöôïc laïi) trong moât thôøi kyø nhaát ñònh. (e) (e) caùn caân vay nôï quoác teá:
baûng ñoái chieáu toång soá tieàn moât nöôùc nô nöôùc ngoaøi vôùi toång soá tieàn nöôùc ngoaøi nôï laïi trong moât thôøi kyø nhaát ñònh. ngoaïi hoái vaø tyû giaù hoái ñoaùi (1) (1) (a) ngoaïi teä: laø tieàn cuûa quoác gia khaùc ñöôïc phaùt haønh vaø löu thoâng treân w trong nöôùc. ngoaïi teä maïnh ñöôïc töï do chuyeån ñoåi vaø coù söùc mua lôùn. (b) ngoaïi hoái: laø khaùi nieäm duøng ñeå chæ caùc phöông tieän coù giaù trò duøng trong thanh toaùn giöõa caùc nöôùc vôùi nhau. goàm (ngoaïi teä +phöông tieän thanh toaùn quoác teá ghi baèng ngoaïi teä: hoái phieáu, kyø phieáu, seùc, ñieän chuyeån tieàn, theû tín duïng, thö tín duïng cuûa ngaân haøng..., + taøi khoaûn taøi chính coù giaù trò baèng ngoaïi teä: coå phieáu traùi phieáu, traùi phieáu kho baïc, coâng traùi + vaøng, baïc, kim quyù, ñaù quyù) (b) tyû giaù hoái ñoaùi: laø söï so saùnh moái töông quan giöõa hai ñoàng tieàn vôùi nhau. bieåu thò baèng phöông phaùp giaùn tieáp: 1 ñôn vò tieàn nöôùc ngoaøi = moät löôïng tieàn trong nöôùc. pp tröïc tieáp ngöôïc laïi. cô cheá hình thaønh: ngaøy nay döïa treân cô sôû söùc mua cuûa hai ñoàng tieàn (ñoàng giaù söùc mua), tyû giaù hoái ñoaùi thaû noåi hinh thaønh do quan heä cung caàu. caùc loaïi tyû giaù: + tyû giaù ñieän hoái mua baùn ngoaïi hoái ngaân haøng chuyeån tieàn baèng ñieän, nhanh chính xaùc. tyû giaù thö hoái (ngaân haøng chuyeån tieàn baèng thö). + tyû giaù chính thöùc (nhaø nöôùc coâng boá treân cô sôû ngang giaù vaøng, duøng tham khaûo laø chính). + tyû giaù coá ñònh (phaïm vi bieán ñoäng laø X% nhaát ñònh). + tyû giaù thaû noåi töï do (töï phaùt treân thò tröôøng). + tyû giaù thaû noåi coù quaûn lyù. caên cöù theo phöông tieän thanh toaùn quoác teá: + tyû giaù sec: tyû giaù mua baùn caùc loaïi sec ngoaïi teä + tyû giaù hoái phieáu: tg mua baùn hoái phieáu baèng ngoaïi teä + tyû giaù chuyeån khoaûn: tg mua baùn ngoaïi hoái thoâng qua chuyeån khoaûn cuûa ngaân haøng + tyû giaù tieàn maët: tyû giaù mua baùn ngoaïi hoái baèng tieàn maët caên cöù vaøo thôøi ñieåm mua baùn ngoaïi hoái:
+ tyû giaù môû cöûa + tg ñoùng cöûa. caên cöù vaøo nghieäp vuï kinh doanh: + tyû giaù mua: tg ngaân haøng mua vaøo + tyû giaù baùn: tg ngaân haøng baùn ra. nhaân toá aûnh höôûng ñeán tyûghñ: + laïm phaùt + tình hình caùn caân thanh toaùn quoác teá (boäi chi khoâng?) + quan heä cung caàu ngoaïi teä + aûnh höôûng cuûa nhaân toá laõi suaát tín duïng. bieän phaùp ñieàu chænh tyû giaù hoái ñoaùi: chính saùch chíeât khaáu (khi tghñ taêng ngaân haøng trung öông naâng laõi suaát chieát khaáu laõi suaát tieàn gôûi taêng, thu huùt voán vay ngaén haïn chaïy vaøo trong nöôùc, laøm taêng cung ngoaïi teä, giaûm nhu caàu ngoaïi hoái, tyû giaù hñ coù xu höôùng haï. (ngöôïc laïi). ñieàu chính laõi suaát khoâng phaûi laø nhaân toá toát vì laõi suaát coù nhieàu nhaân toá khaùc taùc ñoäng). chính saùch hoái ñoaùi: ngaân haøng trung öông thoâng qua nghieäp vuï mua baùn ngoaïi hoái tröïc tieáp thay ñoåi khaû naêng cung caàu treân thi6 tröôøng. (bieän phaùp naøy chæ taïm thôøi). quyõ bình oån hoái ñoaùi: vaøng, ngoaïi teä. phaù giaù tieàn teä: do laïm phaùt, caùn aân thanh toaùn thaâm huït, khuyeán khích xuaát khaåu... naâng giaù tieàn teä: do aùp löïc caïnh tranh thöông maïi, chính saùch tieàn teä... thanh toaùn quoác teá (2) (2) laø quaù trình thöïc hieän caùc khoaûn thu chi giöõa caùc nöôùc vôùi nhau, hoaøn thaønh trao ñoåi quoác teá, caùc beân cuõng phaûi ñaït ñöïoc thoaû thuaän veà ñieàu kieän tieàn teä, ñòa ñieåm, thôøi gia vaø phöông thöùc thanh toaùn. (a) (a) ñieàu kieän thanh toaùn quoác teá: ñk tieàn teä: söû duïng ñoàng tieàn naøo? ... caùch thöùc xöû lyù khi tyû giaù hoái ñoaùi bieán ñoäng + ñk ñòa ñieåm thanh toaùn: thöïc hieän ôû ñaâu? + ñk veà thôøi gian thanh toaùn + ñk veà phöông thöùc thanh toaùn: chuyeån, nhôø thu, hay chöùng töø... (b) (b) caùc phöông tieän thanh toaùn quoác teá: hoái phieáu: tôø meänh leänh traû tieàn voâ ñieàu kieän do ngöôøi kyù phaùt yeâu caàu traû theo ñieàu kieän. hp traû ngay vaø hp coù kyø haïn, coù luaät baoû veä.