Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Thực hiện pháp luật về trọng tài thương mại ở Việt Nam hiện nay

Trọng tài thương mại (TTTM) là phương thức giải quyết tranh chấp quan trọng, góp phần ổn định hoạt động thương mại toàn cầu. Tại Việt Nam, pháp luật về TTTM đã có những bước phát triển đáng kể với Luật Trọng tài thương mại năm 2010. Tuy nhiên, việc thực hiện pháp luật về TTTM vẫn còn nhiều hạn chế và chưa hiệu quả, đòi hỏi cần có nghiên cứu chuyên sâu để thúc đẩy sự phát triển kinh tế trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Luận án cung cấp căn cứ khoa học giúp các cơ quan nhà nước và tổ chức nghề nghiệp triển khai thực hiện hiệu quả pháp luật về trọng tài thương mại. Đây cũng là tài liệu tham khảo hữu ích cho việc nghiên cứu, giảng dạy về trọng tài thương mại tại các cơ sở đào tạo, nghiên cứu luật ở Việt Nam.

Luận án tiến sĩ này tập trung nghiên cứu về việc thực hiện pháp luật về trọng tài thương mại (TTTM) tại Việt Nam hiện nay. Trọng tài thương mại đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết tranh chấp ngoài tòa án, góp phần ổn định hoạt động thương mại toàn cầu. Ở Việt Nam, Luật Trọng tài thương mại năm 2010 đánh dấu bước phát triển đột phá, nhưng việc thực thi vẫn còn đối mặt với nhiều hạn chế về mặt lý luận và thực tiễn, như các quy định chưa đồng bộ, sự ủng hộ chưa đầy đủ từ cơ quan nhà nước, năng lực trọng tài còn hạn chế, và số lượng vụ việc được giải quyết còn khiêm tốn. Mục đích của luận án là phân tích làm rõ các vấn đề lý luận, đánh giá thực trạng thực hiện pháp luật về TTTM, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm bảo đảm thực hiện hiệu quả pháp luật này tại Việt Nam. Để đạt được mục tiêu đó, luận án thực hiện các nhiệm vụ chính: tổng quan tình hình nghiên cứu, làm sáng tỏ cơ sở lý luận về TTTM (khái niệm, đặc điểm, vai trò, chủ thể, nội dung, hình thức và điều kiện bảo đảm), phân tích thực trạng thực hiện pháp luật TTTM, chỉ ra thành tựu, hạn chế và nguyên nhân, cuối cùng là xây dựng các quan điểm và giải pháp để bảo đảm thực hiện pháp luật TTTM trong thời gian tới. Đối tượng nghiên cứu của luận án là cơ sở lý luận và thực tiễn thực hiện pháp luật về TTTM ở Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu về nội dung tập trung vào khía cạnh lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật, trong khi phạm vi không gian là Việt Nam (có tham khảo kinh nghiệm quốc tế) và phạm vi thời gian từ năm 2011 đến nay. Luận án được thực hiện dựa trên cơ sở lý luận của Chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về nhà nước và pháp luật, cùng với các phương pháp nghiên cứu đa dạng như thống kê, phân tích tài liệu, tổng hợp, so sánh luật học và tham vấn chuyên gia. Những đóng góp khoa học mới của luận án bao gồm việc hoàn thiện cơ sở lý luận về thực hiện pháp luật TTTM ở Việt Nam thông qua phân tích hệ thống các vấn đề lý luận liên quan và đề xuất các luận điểm độc lập. Đồng thời, luận án cũng xây dựng cơ sở thực tiễn bằng cách chỉ rõ những hạn chế và đề xuất các giải pháp có giá trị khoa học và thực tiễn nhằm đảm bảo thực hiện hiệu quả pháp luật TTTM trong tương lai.