Môc lôc
Trang
1 Lêi cam ®oan…………………………………………………………..
2 Môc lôc………………………………………………………………...
Më ®Çu……………………………………………………………… 7
Ch ¬ng 1: C¬ s¬ lý luËn thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i
biÓu quèc héi trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn,
chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i quyÕt
khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n ………...
14
1.1 Ph¸p luËt vÒ ®¹i biÓu Quèc héi tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn
®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ
cña c«ng d©n vµ viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc héi víi
viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt ®ã………………………………..…………… 14
1.1.1 Kh¸i niÖm, néi dung ph¸p luËt vÒ ®¹i biÓu Quèc héi tiÕp c«ng
d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i quyÕt khiÕu
n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n …………………………………….. 14
1.1.2 Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña thùc hiÖn ph¸p luËt vÒ ®¹i biÓu Quèc
héi trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi
viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n …………… 19
1.2 Vai trß thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc héi trong viÖc tiÕp
c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i quyÕt
khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n…………………………... 39
1.2.1 Thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc héi trong viÖc tiÕp c«ng
d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i quyÕt khiÕu
n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n gãp phÇn ph¸t huy b¶n chÊt
39 Nhµ n íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n cña Nhµ n íc ta, cñng cè mèi
1
quan hÖ gi÷a nh©n d©n víi §¶ng vµ Nhµ n íc, cñng cè lßng tin cña
nh©n d©n vµo §¶ng vµ Nhµ n íc…………………………………………...
1.2.2 Thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc héi trong viÖc tiÕp c«ng
d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i quyÕt khiÕu
n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n gãp phÇn quan träng trong viÖc
thóc ®Èy, b¶o ®¶m quyÒn con ng êi ………………………………………. 40
1.2.3 Thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc héi trong viÖc tiÕp c«ng
d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i quyÕt khiÕu
n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶,
hiÖu lùc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o, kiÕn nghÞ cña c«ng d©n vµ qu¶n
lý nhµ n íc……………………………………………………………………. 42
1.2.4 Thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc héi trong viÖc tiÕp c«ng
d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i quyÕt khiÕu
n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é,
n¨ng lùc lËp ph¸p cña ®¹i biÓu Quèc héi, qua ®ã n©ng cao n¨ng lùc
lËp ph¸p cña Quèc héi ……………………………………………………… 44
1.3 C¸c yÕu tè ¶nh h ëng ®Õn viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu
Quèc héi trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc,
theo dâi viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n … 46
1.3.1 C¬ së ph¸p luËt ®Ó ®¹i biÓu Quèc héi thùc hiÖn nhiÖm vô ………. 46
1.3.2 N¨ng lùc vµ tr¸ch nhiÖm cña ®¹i biÓu Quèc héi tr íc cö tri……. 47
1.3.3 ý thøc, sù am hiÓu ph¸p luËt cña ng êi d©n vµ sù quan t©m,
®¸nh gi¸ cña cö tri …………………………………………………………... 48
1.3.4 Th¸i ®é vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn trong
viÖc tiÕp nhËn ®¬n th vµ gi¶i quyÕt ®¬n th khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn
nghÞ do ®¹i biÓu Quèc héi chuyÓn vµ yªu cÇu gi¶i quyÕt ………………. 49
2
1.3.5 Th«ng tin vµ møc ®é c«ng khai th«ng tin ho¹t ®éng gi¶i quyÕt
khiÕu n¹i, tè c¸o ®Õn ®¹i biÓu Quèc héi ………………………………….. 52
1.3.6 C¸c ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m ®Ó ®¹i biÓu Quèc héi thùc hiÖn ph¸p luËt
trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi
viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n …………… 52
Ch ¬ng 2: T×nh h×nh khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n
vµ thùc tr¹ng thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu
Quèc héi trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn,
chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i quyÕt
khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n…………
54
2.1 T×nh h×nh khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n……………………...….. 54
2.2. Thùc tr¹ng thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc héi trong viÖc
tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i quyÕt
khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n…………………………... 59
2.2.1 Thùc tr¹ng tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo
dâi viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n………………………. 61
2.2.2 Thùc tr¹ng tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo
dâi viÖc gi¶i quyÕt kiÕn nghÞ cña c«ng d©n ……………………………….. 65
2.3 §¸nh gi¸ chung vÒ viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc héi
trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc
gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n………………... 67
2.3.1 ¦u ®iÓm cña viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc héi
trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi
viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n……………. 67
68 2.3.2 H¹n chÕ cña viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc héi
3
trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi
viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n…………….
2.3.3 Nguyªn nh©n cña viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc
héi trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi
viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n……………. 71
Ch ¬ng 3: Gi¶i ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn ph¸p luËt
cña ®¹i biÓu Quèc héi trong viÖc tiÕp c«ng d©n,
tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i
quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n
74
3.1 TiÕp tôc x©y dùng vµ hoµn thiÖn ph¸p luËt ®¹i biÓu Quèc héi trong
viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i
quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n…………………….. 74
3.1.1 Yªu cÇu ®èi víi viÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn ph¸p luËt ®¹i biÓu
Quèc héi trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc,
theo dâi viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n.… 75
3.1.2 Quan ®iÓm chØ ®¹o x©y dùng vµ hoµn thiÖn ph¸p luËt ®¹i biÓu
Quèc héi trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc,
theo dâi viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n…. 78
3.1.3 Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt vÒ ®¹i biÓu Quèc héi tiÕp
c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i quyÕt
khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n cña ®¹i biÓu Quèc héi cÇn
thùc hiÖn……………………………………………………………………….. 80
3.2 N©ng cao n¨ng lùc vµ tr¸ch nhiÖm cña ®¹i biÓu Quèc héi trong
viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt vÒ tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n
®èc, theo dâi viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng
d©n ………….……………….………………………………………… 86
4
3.3 §Ò cao tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan, c«ng chøc nhµ n íc trong viÖc
gi¶i quyÕt c¸c ®¬n th khiÕu n¹i, tè c¸o nãi chung vµ ®¬n th khiÕu
n¹i, tè c¸o do ®¹i biÓu Quèc héi chuyÓn ®Õn nãi riªng ……......……… 91
3.3.1 §Ò cao tr¸ch nhiÖm cña thñ tr ëng c¬ quan nhµ n íc trong thùc
hiÖn ph¸p luËt khiÕu n¹i, tè c¸o viÖc gi¶i quyÕt c¸c ®¬n th khiÕu n¹i,
tè c¸o nãi chung vµ ®¬n thø khiÕu n¹i, tè c¸o do ®¹i biÓu Quèc héi
chuyÓn ®Õn nãi riªng………………………………………………………… 91
3.3.2 N©ng cao chÊt l îng ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc lµm c«ng t¸c gi¶i
quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o mµ cô thÓ lµ khiÕu n¹i, tè c¸o do ®¹i biÓu
Quèc héi chuyÓn ®Õn………………………………………………………… 94
3.4 N©ng cao ý thøc cña c«ng d©n mµ trùc tiÕp lµ ý thøc cña ng êi
khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cã ®¬n göi ®¹i biÓu Quèc héi …………. 96
3.5 C¸c gi¶i ph¸p kh¸c………...…………………..…………………... 99
3.5.1 Ph¸t huy vai trß ho¹t ®éng cña §oµn ®¹i biÓu Quèc héi, V¨n
phßng §oµn ®¹i biÓu Quèc héi víi tÝnh chÊt lµ bé m¸y gióp viÖc cho
®¹i biÓu Quèc héi ……………………………………………………………. 99
3.5.2 Ph¸t huy h¬n n÷a vai trß cña th«ng tin c«ng chóng, ph ¬ng tiÖn
truyÒn th«ng vµo viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ®¹i biÓu Quèc
héi trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi
viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n……………. 102
3.5.3 Hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ khiÕu n¹i, tè c¸o vµ coi träng c«ng t¸c
tuyªn truyÒn ph¸p luËt vÒ khiÕu n¹i, tè c¸o nãi riªng vµ ph¸p luËt nãi
chung trong nh©n d©n………………………………………………………... 104
5
Më ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
QuyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n lu«n ® îc §¶ng vµ Nhµ n íc ta
quan t©m vµ ® îc ph¸p luËt b¶o vÖ. HiÕn ph¸p n¨m 1959, 1980 vµ 1992 vµ c¸c
v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c ®Òu quy ®Þnh quyÒn lîi cña c«ng d©n tr íc c«ng quyÒn,
®Æc biÖt lµ quyÒn ® îc khiÕu n¹i, tè c¸o.
KhiÕu n¹i, tè c¸o chÝnh lµ ph ¬ng thøc tù vÖ hîp ph¸p, lµ c«ng cô ph¸p
lý ®Ó c«ng d©n b¶o vÖ lîi Ých cña m×nh vµ lîi Ých cña Nhµ n íc khi bÞ x©m
ph¹m. Th«ng qua khiÕu n¹i, tè c¸o, Nhµ n íc cã thÓ kiÓm tra ho¹t ®éng tu©n
theo ph¸p luËt cña c¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n trong x· héi, ®ång thêi kiÓm
tra ® îc tÝnh ®óng ®¾n cña chñ tr ¬ng, chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt ®· ban hµnh.
QuyÒn khiÕu n¹i vµ tè c¸o còng lµ quyÒn d©n chñ vÒ chÝnh trÞ, biÓu hiÖn quyÒn
lµm chñ nhµ n íc vµ x· héi, th«ng qua viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña
c¸c c¬ quan nhµ n íc, nh©n viªn nhµ n íc khi ph¸t hiÖn nh÷ng hµnh vi vi ph¹m
ph¸p luËt. QuyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o cßn ® îc hiÓu d íi gãc ®é quyÒn b¶o vÖ
quyÒn. §iÒu nµy ® îc luËn gi¶i bëi lÏ c«ng d©n sö dông quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o
®Ó b¶o vÖ c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña chÝnh hä bÞ x©m h¹i. Néi dung cña
khiÕu kiÖn chñ yÕu liªn quan ®Õn tranh chÊp ®Êt ®ai, vÊn ®Ò ®Òn bï gi¶i phãng
mÆt b»ng... nh÷ng vÊn ®Ò ¶nh h ëng trùc tiÕp tíi quyÒn lîi, ®Õn cuéc sèng hµng
ngµy cña ng êi d©n. ChÝnh v× vËy, ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh, ng êi d©n ®·
sö dông quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o ® îc ph¸p luËt trao cho lµm c«ng cô b¶o vÖ
m×nh. Do vËy, vÊn ®Ò khiÕu n¹i, tè c¸o ® îc xem lµ mét trong nh÷ng quyÒn
nh¹y c¶m cña c«ng d©n.
Nh»m thÓ chÕ ho¸ quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o - mét trong nh÷ng quyÒn c¬
b¶n cña c«ng d©n ® îc HiÕn ph¸p ghi nhËn, ®ång thêi thÓ hiÖn quan ®iÓm
® êng lèi cña §¶ng ta vÒ x©y dùng Nhµ n íc ph¸p quyÒn cña d©n, do d©n, v×
d©n, ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n, ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái bøc xóc ®Æt
ra trong c«ng t¸c gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o, mét hµnh lang ph¸p lý vÒ khiÕu
6
n¹i, tè c¸o ®· ® îc ban hµnh, b íc ®Çu ®· ®i vµo cuéc sèng vµ thu l¹i nh÷ng kÕt
qu¶ ®¸ng mõng. Tr íc hÕt ph¶i kÓ ®Õn LuËt KhiÕu n¹i, tè c¸o n¨m 1998, ® îc
söa ®æi, bæ sung trong c¸c n¨m 2004, 2005, sau ®ã lµ mét lo¹t c¸c v¨n b¶n
h íng dÉn thi hµnh. §Æc biÖt, ph¶i kÓ ®Õn ChØ thÞ sè 09/CT-TW ngµy 6/3/2002
vÒ mét sè vÊn ®Ò cÊp b¸ch cÇn thùc hiÖn trong viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o
vµ KÕ ho¹ch sè 01/KH-TW vÒ kiÓm tra sù l·nh ®¹o, chØ ®¹o cña c¸c cÊp uû
§¶ng trong viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n do Ban ChÊp hµnh
trung ¬ng §¶ng ban hµnh. §iÒu nµy cho thÊy sù quan t©m cña §¶ng, Nhµ n íc
vÒ vÊn ®Ò nµy, còng nh kh¼ng ®Þnh tÇm quan träng cña quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o
cña c«ng d©n trong hÖ thèng c¸c quyÒn c¬ b¶n cña con ng êi.
Tr íc yªu cÇu cña sù nghiÖp x©y dùng Nhµ n íc ph¸p quyÒn x· héi chñ
nghÜa ViÖt Nam cña d©n, do d©n, v× d©n cïng víi xu thÕ giao l u vµ héi nhËp
quèc tÕ ngµy cµng gia t¨ng, ®ßi hái quyÒn c¬ b¶n cña c¸ nh©n, c«ng d©n nãi
chung vµ quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o nãi riªng ph¶i ® îc ®Ò cao h¬n n÷a trong ho¹t
®éng chung cña bé m¸y nhµ n íc. Lµ c¬ quan ®¹i diÖn, ®¹i biÓu cao nhÊt cña
d©n, c¬ quan quyÒn lùc nhµ n íc cao nhÊt trong bé m¸y nhµ n íc, Quèc héi cã
tr¸ch nhiÖm cao nhÊt trong viÖc b¶o vÖ, thóc ®Èy vµ ph¸t triÓn quyÒn con ng êi,
mµ cô thÓ lµ quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o. Thùc tÕ ®· cho thÊy trong nh÷ng thêi ®iÓm
Quèc héi häp nhiÒu ®oµn khiÕu kiÖn ®«ng ng êi ë c¸c ®Þa ph ¬ng kÐo lªn trung
¬ng. §¸ng l u ý lµ cã sù liªn kÕt víi nhau gi÷a c¸c ®oµn, c¸c c¸ nh©n ë ®Þa
ph ¬ng nµy víi ®Þa ph ¬ng kh¸c g©y søc Ðp ®ßi trung ¬ng ph¶i gi¶i quyÕt. ChØ
tÝnh tõ n¨m 1999 ®Õn 6 th¸ng ®Çu n¨m 2005 c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n íc
c¸c cÊp ®· tiÕp 1.759.429 l ît c«ng d©n ®Õn khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ, ph¶n
¸nh. TÝnh tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2001, Quèc héi, c¸c c¬ quan cña Quèc héi ®·
tiÕp nhËn 83.686 ®¬n th . Trong ®ã tõ n¨m 1999 - 2001, Uû ban ph¸p luËt ®·
tiÕp nhËn vµ xö lý 13.478 ®¬n th khiÕu n¹i, tè c¸o vÒ 10.577 vô viÖc. Nguyªn
nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nµy lµ:
7
Mét, §Êt n íc ta tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n c¸ch m¹ng, cã nhiÒu vÊn ®Ò
thuéc lÞch sö ®Ó l¹i nhÊt lµ vÊn ®Ò nhµ cöa, ®Êt ®ai qua c¸c thêi kú c¶i t¹o, Nhµ
n íc ch a cã nh÷ng quy ®Þnh g× kh¸c víi tr íc ®©y nªn c¸c c¬ quan chøc n¨ng
thùc sù lóng tóng trong xö lý gi¶i quyÕt nh÷ng khiÕu kiÖn. Trong khi ®ã, gi¸ trÞ
nhµ ®Êt t¨ng cao nªn viÖc khiÕu n¹i, tè c¸o cµng gay g¾t, bøc xóc.
Hai, Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n íc, nhu cÇu ph¸t
triÓn c¬ së h¹ tÇng, viÖc gi¶i phãng mÆt b»ng thu håi ®Êt ®Ó më réng ®« thÞ diÔn
ra kh¾p n¬i. MÆt kh¸c, gi¸ bÊt ®éng s¶n ngµy cµng t¨ng lµ nguyªn nh©n ng êi
d©n khiÕu kiÖn gay g¾t vÒ ®Òn bï, gi¶i to¶, thu håi ®Êt. Trong khi ®ã, qu¸ tr×nh
gi¶i quyÕt khiÕu kiÖn cßn ch a thËt sù tho¶ ®¸ng ë mét sè n¬i, mét sè c¸n bé
tha ho¸, biÕn chÊt, tham «, lµm sai chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña nhµ n íc.
Ba, HÖ thèng ph¸p luËt nãi chung, ph¸p luËt vÒ khiÕu n¹i, tè c¸o cßn
chång chÐo, m©u thuÉn víi c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt chuyªn ngµnh khiÕn cho
ho¹t ®éng gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o ®· phøc t¹p cµng trë nªn khã kh¨n h¬n.
Tr íc sù phøc t¹p cña t×nh tr¹ng khiÕu kiÖn nh hiÖn nay, ®ßi hái ph¶i cã
biÖn ph¸p gi¶i quyÕt vÊn ®Ò kÞp thêi vµ hiÖu qu¶. §iÒu nµy ®ßi hái Quèc héi vµ
c¸c c¬ quan cña Quèc héi ph¶i cã c¬ chÕ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng
d©n mét c¸ch nhanh chãng víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao. Do tÝnh chÊt quan
träng cña vÊn ®Ò, ph¸p luËt ®Ò cao vai trß cña Quèc héi trong viÖc gi¶i quyÕt
khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n. Víi chøc n¨ng thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t tèi cao
®èi víi toµn bé ho¹t ®éng cña nhµ n íc, Quèc héi nãi chung vµ ®¹i biÓu Quèc
héi nãi riªng ph¶i ph¸t huy vai trß cña c¬ quan quyÒn lùc, ®¹i diÖn cho ý chÝ
nguyÖn väng cña d©n, l¾ng nghe t©m t nguyÖn väng cña d©n, qua ®ã thùc hiÖn
tr¸ch nhiÖm cña ng êi ®¹i biÓu nh©n d©n trong viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o,
gãp phÇn gi¶i quyÕt hiÖu qu¶ t×nh tr¹ng khiÕu kiÖn, æn ®Þnh an ninh chÝnh trÞ,
lµm yªn lßng d©n.
§Ó t¨ng c êng hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o, vai
trß cña ng êi ®¹i biÓu Quèc héi kh«ng chØ dõng ë l¾ng nghe t©m t nguyÖn
8
väng cña cö tri, cña ng êi khiÕu kiÖn mµ ph¶i theo s¸t qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt
khiÕu kiÖn cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn. §©y chÝnh lµ mét trong nhiÖm vô
quan träng cña ng êi ®¹i biÓu Quèc héi: Gi¸m s¸t viÖc thi hµnh ph¸p luËt ë ®Þa
ph ¬ng, gi¸m s¸t viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n. Ho¹t ®éng nµy
cña ®¹i biÓu Quèc héi nÕu thùc hiÖn tèt kh«ng chØ gãp phÇn gi¶i quyÕt triÖt ®Ó,
hiÖu qu¶ c¸c vô khiÕn kiÖn, gi¶m thiÓu t×nh tr¹ng khiÕu kiÖn v ît cÊp, khiÕu
kiÖn ®«ng ng êi... mµ qua ®ã gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é, n¨ng lùc lËp ph¸p cña
®¹i biÓu Quèc héi. Bëi lÏ, chÝnh trong qu¸ tr×nh gi¸m s¸t thùc hiÖn ph¸p luËt nãi
chung vµ ph¸p luËt vÒ khiÕu n¹i, tè c¸o nãi riªng ng êi ®¹i biÓu Quèc héi cã c¬
héi nghiªn cøu vÒ ph¸p luËt c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thøc tõ ®ã ph¸t hiÖn nh÷ng
bÊt cËp cña hÖ thèng ph¸p luËt cÇn ph¶i söa ®æi, hoµn thiÖn, tõ ®ã kiÕn nghÞ lªn
Quèc héi ®Ó hoµn thiÖn h¬n n÷a hÖ thèng ph¸p luËt, x©y dùng mét hµnh lang
ph¸p lý tèt nhÊt. §ã chÝnh lµ vai trß cña ng êi ®¹i biÓu Quèc héi trong viÖc thùc
hiÖn nhiÖm vô lËp ph¸p.
Víi §Ò tµi: "Thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc héi trong viÖc tiÕp
nhËn, xö lý, theo dâi, ®«n ®èc viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ
cña c«ng d©n" t«i hy väng sÏ phÇn nµo lµm râ ® îc vai trß cña ®¹i biÓu Quèc
héi trong viÖc gãp phÇn gi¶i quyÕt hiÖu qu¶ khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n hiÖn
nay.
2. T×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò tµi
QuyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o; thùc hiÖn quyÒn khiÕu n¹i, cña c«ng d©n lµ mét
vÊn ®Ò phøc t¹p vµ nh¹y c¶m, ®Æc biÖt lµ trong thêi ®iÓm ViÖt Nam ®ang trong
tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ, vÊn ®Ò d©n chñ, thùc hiÖn d©n chñ lu«n lµ môc tiªu
cho c¸c thÕ lùc chèng ®èi viÖn dÉn lµm c¸i c¬ ®Ó chèng ®èi, ph¸ ho¹i an ninh
chÝnh trÞ, hoµ b×nh cña n íc ta. ChÝnh v× vËy, viÖc nghiªn cøu mét c¸ch toµn
diÖn, ®Çy ®ñ, khoa häc vÊn ®Ò nµy lu«n ® îc chó träng. NhiÒu ®Ò tµi, c«ng tr×nh
khoa häc ®· nghiªn cøu vÒ quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o, c¬ chÕ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i,
tè c¸o ®· ® îc ®¨ng t¶i trªn c¸c t¹p chÝ chuyªn ngµnh nh : LuËn ¸n tiÕn sÜ cña
9
t¸c gi¶ TrÇn V¨n S¬n : "T¨ng c êng ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa trong gi¶i quyÕt
khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n ®èi víi c«ng chøc, c¬ quan hµnh chÝnh nhµ
n íc"; "C«ng t¸c d©n vËn trong gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n" do
ThS. NguyÔn TiÕn ThÞnh (chñ biªn) - Nxb. T ph¸p, H. 2007; "ThÈm quyÒn gi¶i
quyÕt khiÕu kiÖn hµnh chÝnh" cña TiÕn sÜ NguyÔn Thanh B×nh - Nxb. T ph¸p,
H. 2004;... Tuy nhiªn, c¸c bµi viÕt, c¸c ®Ò tµi míi chØ tËp trung nghiªn cøu c¸c
quy ph¹m ph¸p luËt vÒ khiÕu n¹i tè c¸o, tiÕn tíi hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ khiÕu
n¹i, tè cao. Ch a cã mét ®Ò tµi nµo nghiªn cøu vÒ quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o g¾n
víi chñ thÓ ®Æc biÖt: §¹i biÓu Quèc héi - ng êi ®¹i biÓu nh©n d©n d íi gãc nh×n
cña ng êi ®¹i diÖn cho ý chÝ quyÒn lùc cña nh©n d©n.
3. Môc ®Ých cña ®Ò tµi
§Ò tµi nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i
biÓu Quèc héi vÒ viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi
viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n, tõ ®ã ®Ó cã c¬ së ®Ò
xuÊt nh÷ng luËn chøng vµ gi¶i ph¸p b¶o ®¶m cho ®¹i biÓu Quèc héi thùc hiÖn
nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt ®ã. §ång thêi t¹o c¬ së lý luËn vµ thùc
tiÔn ®¶m b¶o cho c«ng d©n thùc hiÖn quyÒn c¬ b¶n cña m×nh mét c¸ch hiÖu
qu¶, b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh mét c¸ch chÝnh ®¸ng, ®¸p øng
yªu cÇu x©y dùng nhµ n íc ph¸p quyÒn cña d©n, do d©n, v× d©n.
4. Ph¹m vi, ®èi t îng nghiªn cøu cña luËn v¨n
Lµ mét ®Ò tµi thuéc chuyªn ngµnh lý luËn vµ lÞch sö nhµ n íc vµ ph¸p
luËt, luËn v¨n kh«ng ®i s©u nghiªn cøu vÞ trÝ, chøc n¨ng, nhiÖm vô cña ®¹i biÓu
Quèc héi mµ chØ tËp trung nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn cña
ho¹t ®éng thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc héi trong viÖc tiÕp c«ng d©n,
tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ
kiÕn nghÞ cña c«ng d©n, tõ ®ã gi¸n tiÕp nghiªn cøu ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña ®¹i
biÓu Quèc héi th«ng qua ho¹t ®éng gi¸m s¸t khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña
c«ng d©n.
10
5. Néi dung nghiªn cøu ®Ò tµi
Tõ môc ®Ých ® îc x¸c ®Þnh trªn, néi dung nghiªn cøu cña luËn v¨n gåm
c¸c vÊn ®Ò sau:
- X©y dùng kh¸i niÖm, chØ râ ®Æc ®iÓm cña viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt cña
®¹i biÓu Quèc héi trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc,
theo dâi viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n.
- Ph©n tÝch vai trß cña viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc héi
trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i
quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n.
- Ph©n tÝch c¸c yÕu tè ¶nh h ëng ®Õn viÖc ®¹i biÓu Quèc héi thùc hiÖn
ph¸p luËt trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi
viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n.
- Kh¸i qu¸t nh÷ng ¶nh h ëng vµ thùc tr¹ng thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i
biÓu Quèc héi, chØ râ c¸c nguyªn nh©n vµ h¹n chÕ.
- § a ra c¸c gi¶i ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i biÓu Quèc héi
trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo dâi viÖc gi¶i
quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n.
6. Ph ¬ng ph¸p nghiªn cøu
LuËn v¨n sö dông ph ¬ng ph¸p luËn cña triÕt häc duy vËt biÖn chøng vµ
ph ¬ng ph¸p duy vËt lÞch sö, trùc tiÕp sö dông c¸c ph ¬ng ph¸p kÕt hîp gi÷a lý
luËn vµ thùc tiÔn, ph ¬ng ph¸p lÞch sö cô thÓ, ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp
vµ mét sè ph ¬ng ph¸p cña c¸c ngµnh khoa häc kh¸c, nh ph ¬ng ph¸p so
s¸nh, ph ¬ng ph¸p cña khoa häc thèng kª, ph ¬ng ph¸p x· héi häc, ph ¬ng
ph¸p cña lý thuyÕt hÖ thèng.
C¸c ph ¬ng ph¸p nghiªn cøu trong luËn v¨n ® îc thùc hiÖn trªn nÒn t¶ng
t t ëng cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t t ëng Hå ChÝ Minh vµ trªn c¬ së ® êng
11
lèi, quan ®iÓm cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ x·
héi.
7. §iÓm míi cña luËn v¨n
- Ngoµi viÖc lµm s©u s¾c thªm kh¸i niÖm vÒ quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o,
LuËn v¨n ®· ® a ra c¸ch tiÕp cËn míi vÒ quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o víi chñ thÓ ®Æc
biÖt lµ ®¹i biÓu Quèc héi. Tõ ®ã hoµn thiÖn c¬ chÕ ph¸p luËt vÒ khiÕu n¹i, tè
c¸o.
- Nªu, ph¸t hiÖn vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè ¶nh h ëng ®Õn viÖc tiÕp nhËn, xö
lý ®¬n th khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n cña ®¹i biÓu Quèc héi,
gãp phÇn gióp ®¹i biÓu Quèc héi thùc hiÖn tèt nhÊt trong ho¹t ®éng tiÕp nhËn,
xö lý ®¬n th khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n, qua ®ã thùc hiÖn tèt nhiÖm vô
gi¸m s¸t cña m×nh.
- §ãng gãp mét néi dung míi cña ph¸p luËt vÒ viÖc ®¹i biÓu Quèc héi
tiÕp nhËn, xö lý ®¬n th khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n vµ nh÷ng
gi¶i ph¸p cã tÝnh kh¶ thi ®Ó ®¹i biÓu Quèc héi thùc hiÖn quyÒn cña m×nh.
- Gãp phÇn ®¸nh gi¸ kh¸ch quan thùc tr¹ng thùc hiÖn ph¸p luËt cña ®¹i
biÓu Quèc héi trong viÖc tiÕp c«ng d©n, tiÕp nhËn, chuyÓn ®¬n, ®«n ®èc, theo
dâi viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ kiÕn nghÞ cña c«ng d©n.
8. KÕt cÊu cña LuËn v¨n
LuËn v¨n gåm Lêi më ®Çu, 3 ch ¬ng víi 10 môc, kÕt luËn vµ tµi liÖu
tham kh¶o.
