TỔNG QUAN VỀ DINH DƯỠNG VÀ THỨC ĂN CHO CÁC ĐỐI TƯỢNG NUÔI BIỂN

Tài liệu này cung cấp cái nhìn tổng quan về dinh dưỡng và thức ăn cho các đối tượng nuôi biển chủ yếu tại Việt Nam. Các loài được đề cập bao gồm tôm sú, tôm thẻ chân trắng, cá chẽm, cá mú và cá bớp, là những loài có giá trị kinh tế cao và được nuôi phổ biến.

Tài liệu này hướng đến các nhà nghiên cứu, giảng viên, sinh viên trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, các nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi, và những người nuôi trồng các đối tượng thủy sản biển tại Việt Nam, nhằm cung cấp kiến thức chuyên sâu về dinh dưỡng và quản lý thức ăn.

Tài liệu tổng quan này trình bày chi tiết về nhu cầu dinh dưỡng và các loại thức ăn cho các đối tượng nuôi biển quan trọng tại Việt Nam, bao gồm tôm sú, tôm thẻ chân trắng, cá chẽm, cá mú và cá bớp. Đối với tôm, nghiên cứu dinh dưỡng đã được thực hiện từ những năm 1970, xác định rõ nhu cầu protein (30-50% tùy loài và giai đoạn), acid amin thiết yếu, lipid (6-7.5% với các acid béo quan trọng như EPA, DHA), cholesterol và vitamin (đặc biệt là Vitamin C). Tôm có khả năng hấp thụ khoáng chất từ môi trường nước, do đó nhu cầu bổ sung thấp hơn động vật trên cạn. Về thức ăn, tài liệu nhấn mạnh sự chuyển dịch từ cá tạp sang thức ăn viên công nghiệp, với Việt Nam tiêu thụ khoảng 200.000-250.000 tấn thức ăn viên cho tôm biển mỗi năm, mặc dù nguyên liệu sản xuất chính như bột cá, bánh dầu nành, bột mì vẫn phải nhập khẩu. Đối với các loài cá biển, cá chẽm, cá mú và cá bớp đều là loài ăn động vật. Nhu cầu protein của cá chẽm dao động từ 45-55% và lipid 15-16%, trong khi cá mú cần 40-60% protein và 10-12% lipid. Cá bớp, một loài có tốc độ tăng trưởng nhanh, cho thấy mức protein tối ưu là 44.5%. Nghiên cứu dinh dưỡng cho các loài cá này bắt đầu từ thập niên 80-90, cung cấp cơ sở để phát triển thức ăn viên công nghiệp. Mặc dù cá tạp là thức ăn truyền thống, việc thay thế bằng thức ăn viên là xu hướng tất yếu do nguồn lợi cá biển tự nhiên suy giảm, đồng thời thức ăn viên mang lại hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR) tốt hơn đáng kể (ví dụ, 1.7-2.0 cho thức ăn viên so với 6-6.5 cho cá tạp ở cá mú). Các thử nghiệm nuôi cá mú và cá bớp bằng thức ăn viên tại Việt Nam đã đạt kết quả khả quan, cho thấy tiềm năng phát triển, mặc dù việc sử dụng thức ăn viên cho cá biển vẫn chưa thực sự phổ biến. Các nhà máy sản xuất thức ăn thủy sản trong nước đã có đủ năng lực và dữ liệu để đáp ứng nhu cầu này khi thị trường phát triển.