TỔNGQUANVỀMỐIQUANHỆCỦACÁCYẾUTỐTƯƠNG
TÁCTRỰCTIẾPVÀĐỘNGLỰCHỌCTẬPCỦASINHVIÊN
OVERVIEWOFTHERELATIONSHIPBETWEENDIRECT
INTERACTIONFACTORSANDSTUDENTLEARNINGDYNAMICS
NguyễnLêThăng
Trungtâmthựchành,ĐạihọcVinh
NguyenLeThang
PracticeCenter,VinhUniversity
Tómtắt:Độnglựchọctậplàtiềnđềcủaviệchọcvàpháttriểnconngười.Cónhữngyếutốtrực
tiếphoặcgiántiếplàmgiảmsútđộnglựchọctậpcủasinhviêntrongquátrìnhhọctrựctuyến.Việc
thiếutươngtác(yếutốxuấthiệntrựctiếp)đãđượcchỉralàlýdochínhdẫnđếnsựgiảmsútđộnglực
họctậptronghọctrựctuyến.Nghiêncứunàyđãtổngquancáckhảosátvềảnhhưởngcủacácyếutố
bênngoài–yếutốtươngtáctrựctiếptronghoạtđộngdạy-học(vềmặtnhậnthức,xãhội,giảngdạy)
đếnđộnglựchọctậpcủasinhviênkhihọctrựctuyến.Việclàmrõnguyênnhâncủavấnđềsuygiảm
độnglựchọctậpcủasinhviênkhihọctrựctuyếnlàcơsởđểcácnhàquảnlýgiáodụccóchiếnlược
xâydựnggiảiphápkhắcphụctìnhtrạngtrên.Trêncơsởnghiêncứutổngquanvềvấnđềnày,tácgiả
đềxuấtnămgiảipháppháttriểnđộnglựcchosinhviênthựchànhngànhkhoahọctựnhiêntạitrường
đạihọcVinh.
Từkhóa:sinhviên;họctrựctuyến;tươngtáctrựctiếp;độnglựchọctập;mốiquanhệ
Abstract: Learning motivation is the premise of learning and human development. There are
directorindirectfactorsthatreducestudents’learningmotivationduringonlinelearningprocesses.
Thelackofinteraction(adirectfactor)hasbeenidenti�edasthemainreasonleadingtothedecrease
inlearningmotivationinonlinelearning.Thisstudyprovidesanoverviewofsurveysontheimpactof
externalfactors–directinteractionfactorsinteachingandlearningactivities(intermsofcognition,
socialaspects,teaching)onstudents’learningmotivationwhenstudyingonline.Clarifyingthecauses
of the decline in students’ learning motivation when studying online is the basis for educational
managerstostrategizeandbuildsolutionstoovercomethissituation.Basedonanoverviewofthis
issue,theauthorproposes�vesolutionstodevelopmotivationforstudentspracticingnaturalsciences
atVinhUniversity.
Keywords:students;onlinelearning;directinteraction;learningmotivation;relationship.
Nhậnbài:28/12/2023 Phảnbiện:31/1/2024 Duyệtđăng:5/2/2024
1.GIỚITHIỆU
Sự phát triển của các nền tảng công
nghệ đã thúc đẩy sự gia tăng về số lượng
các chương trình học trực tuyến trên toàn
cầu (Cleary, 2021). Việc áp dụng học trực
tuyếntạicáccơsởgiáodụcđạihọcđãđược
thúc đẩy nhanh chóng hơn bởi đại dịch
COVID-19vàxuhướngnàydựkiếnsẽtiếp
tụctrong nhiều nămtới (Kim&Gurvitch,
2020).Bằngcáchcungcấpquyềntruycập
linhhoạtvàogiáodục,họctrựctuyếncho
phépsinhviên,nhữngngườikhôngthểtham
giacác chươngtrìnhtoànthờigian,tạicơ
sởvìcáclýdonhưviệclàm,chiphíđilại,
và trách nhiệm chăm sóc, vẫn có thể theo
đuổiướcmơgiáodụccủamình.Tươngtự,
nócũngcungcấpsựlinhhoạtlớnhơncho
giảngviên.Họctrựctuyếnchophépcáccơ
sởgiáodụcmởrộngtuyểnsinhchonhững
ngườihọckhôngtruyềnthốngnữa.
Cácchuyêngiakhẳngđịnhrằngsựphát
triểnmạnhmẽcủahọctrựctuyếnđãtạora
mộtvấnđềtỷlệbỏhọclớnởgiáodụcđại
họctrêntoànthếgiới.Sựgiảmsútđộnglực
họctậpđượccholàmộttrongnhữngnguyên
nhânchínhkhiếnsinh viênbỏhọc(Cleary,
2021;Colferai&Gregory,2015).Sinhviên
ởMalaysiabáocáorằnghọcảmthấykhông
hàilòngnhiềuhơnlàhàilòngvớiviệchọc
trựctuyếncủamìnhvàhọlưuýrằngsựthiếu
tương tác trực tiếp với giảng viên và bạn
bèlàlýdochínhdẫnđếnsựgiảmsútđộng
lực trong quá trình học trực tuyến (Chung,
Subramaniam, & Dass, 2020; Wijeratne,
Thomas, Amaranathan, Chandru, & Don,
2020).Vìđộnglựchọctậpđượccoilàmột
trong những đặc điểm quan trọng nhất của
việchọcvàpháttriểnconngười(Rowell&
Hong,2013)nênviệchiểurõhơnvềcácyếu
tốdựđoánđộnglựchọctậpcaotrởnênvô
cùngquantrọng.Sựhiệndiện,làcảmgiác
kếtnốivàhòanhậpvớimộtcộngđồng,đã
đượcđềxuấtlàmộtyếutốdựđoánquantrọng
củađộnglựchọctập(Kucuk&Richardson,
2019;Zilka,Cohen,&Rahimi,2018).Mặc
dùmốiliênhệgiữasựhiệndiệnvàđộnglực
họctậpđãđượcđềxuấttrongvănhọchiện
có,cácnghiêncứuđiềutracáccơchếgiải
thíchcủamốiquanhệnàyvẫncònhạnchế.
Cácbàitổngquanhệthốngvàphântích
tổng hợp gần đây đã phát hiện ra sự thỏa
mãnnhucầutâmlýcóliênquanđếnđộng
lực tự động và các chỉ số của sức khỏe
tinhthần(Tang,Wang,&Guerrien,2020;
Vasconcellos et al., 2020). Do đó, nghiên
cứunàynhằmđiềutraảnhhưởngcủacác
yếutố ngoại cảnhtương táctrựctiếp đến
độnglựchọctậptrongmôitrườnghọctrực
tuyếncủasinhviên.
2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
VỀ ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC YẾU TỐ
TƯƠNG TÁC TRỰC TIẾP ĐẾN ĐỘNG
LỰCHỌCTẬPCỦASINHVIÊN
Động lực học tập đề cập đến nguyên
nhâncủacáchànhviliênquanđếnhiệusuất
vàthànhtíchhọctập(Schunk,Pintrich,&
Meece, 2008). Phù hợp với lý thuyết của
Deci,Vallerand,Pelletier,vàRyan(1991),
Vallerand và cộng sự (1992) đã đề xuất
rằngcáchànhvihọctậpcóthểđượcđộng
viênmộtcáchnộitại,ngoạitại,hoặckhông
độngviên.Độnglựcngoạitạibaogồmquy
địnhbênngoài,quyđịnhnộitiếp,quyđịnh
đã nhận diện, và quy định tích hợp. Deci
vàRyan(2000)đãkháiniệmhóađộnglực
biếnđổitrênmộtcontinuumtựquyếtđịnh
và đề xuấtbaloại động lực thaythế, bao
gồmđộnglựctựchủ,độnglựcbịkiểmsoát,
vàkhôngđộnglực.Độnglựctựchủđềcập
đếnnguồngốccủacáchànhviđượcthúc
đẩybởiquyếtđịnhcánhân,đượcđặctrưng
bởimộtcảmgiáctựdovàlựachọnmạnh
mẽ.Độnglựcnộitạivàquyđịnhđãnhận
diệnvàtíchhợpcủađộnglựcngoạitạitạo
thành động lực tự chủ. Động lực bị kiểm
soátđềcậpđếnnguồngốccủacáchànhvi
khôngtựquyếtđịnh,tứclà,cócảmgiácáp
lựcđểthựchiệnmộthànhđộng.Quyđịnh
bên ngoài và nội tiếp của động lực ngoại
tại tạo thành động lực bị kiểm soát. Cuối
cùng,khôngđộnglựcđềcậpđếntrạngthái
khôngcóýđịnhthựchiệnmộthànhđộng.
Mặc dù động lực học tập được coi là
mộttrongnhữngđặcđiểmquantrọngnhất
củaviệchọcvàpháttriểnconngười,nóđã
được phát hiệnlà giảm sút ở cấpđộ giáo
dụcđạihọc(Li,Frieze,Nokes-Malach,&
Cheong, 2013; Trolian & Jach, 2020). Sự
giảm sút động lực học tập này trở thành
mộtvấnđềcònnghiêmtrọnghơntrongcác
bốicảnhhọctrựctuyến,dẫnđếnnhữnghậu
quả không mong muốn như bỏ học. Tan
(2020) cũng báo cáo rằng sinh viên mất
độnglựctrongmôitrườnghọctrựctuyến,
đặcbiệttrongthờikỳđạidịchCOVID-19.
Tương tự, mức độ thấp của động lực học
tậpcũngđượcghinhậntrongcácbáocáo
nghiêncứutừcácquốcgialâncậncóvăn
hóatậpthểkhác.Chẳnghạn,40%sinhviên
đạihọc Thái Lan chỉ có mức độnglực từ
trungbìnhđếnthấptronge-Learning(Na,
Petsangsri,&Tasir,2020).
Đáng chú ý là sự thiếu động lực ghi
nhận được ở sinh viên đại học, đặc biệt
là ở Malaysia, là do thiếu tương tác trực
tiếp với giảng viên và bạn bè (Chung et
al., 2020). Hơn nữa, sinh viên đại học ở
Malaysiađượctìmthấylàcảmthấykhông
hàilòngvớiviệchọctrựctuyếncủahọhơn
làhàilòng.Nhữngngườihọcnàycũngcoi
giáodụctrựctuyếnkémảnhhưởngsovới
giáo dục truyền thống trong lớp. Cụ thể,
77.7%sinhviênđạihọcbáocáorằngcác
lớphọctrựctuyếnkhôngcungcấpmộtgiá
trịgiáodụctươngđươngnhưcáclớphọc
truyềnthống(Wijeratneetal.,2020).Điều
nàyphùhợpvớiquanđiểmrằngviệchọc
trựctuyếnvàsựcôlậpkhỏibạnbètạora
sự thất vọng, tức giận, oán giận và cuối
cùnglàlolắngkhôngmongmuốnđốivới
sinhviênđạihọcởMalaysia(Sundarasen
etal.,2020).Nhưvậy,việcnghiêncứucác
yếutốdựđoáncủađộnglựchọctậpđểgiải
quyếtvấnđềgiảmsútđộnglựchọctậplà
rấtquantrọng.Tuynhiên,vănhọcvềcác
điềukiệnduytrìđộnglựchọctập,đặcbiệt
làcácloạiđộnglựchọctậpkhácnhauvẫn
còn tương đối khan hiếm (Levpušček &
Podlesek,2019).
Vìthiếutươngtácđãđượcliêntụcchỉ
ralàlýdochosựgiảmsútđộnglựchọctập
tronghọctrựctuyến(Chungetal.,2020),
sựhiệndiệnxuấthiệnnhưmộtyếutốquan
trọngcầnxemxét.Sựhiệndiệnbaogồm
baloạicụthểlàsựhiệndiệnnhậnthức,sự
hiệndiệnxãhộivàsựhiệndiệngiảngdạy
(Garrison,Anderson,&Archer,1999;Joo,
Lim,&Kim,2011).Sựhiệndiệnnhậnthức
liênquanđếnviệcmộtcánhâncóthểphát
triểnhiểubiếtnhưthếnàobằngcáchtham
giavàogiaotiếpliêntục.Sựhiệndiệnxã
hộiđềcậpđếnmứcđộmàmộtngườihọc
cóthểtruyềnđạtcácđặcđiểmcánhâncủa
mình,dođó,tựgiớithiệumìnhnhưnhững
cánhânthựcsựvớingườikhác.Cuốicùng,
sựhiệndiệngiảngdạybaogồmviệclậpkế
hoạch, hướng dẫn và điều khiển các quá
trìnhnhậnthứcvàxãhộiđểđạtđượckết
quảhọctậpcóýnghĩacánhânvàgiáodục
(Anderson, Rourke, Garrison, & Archer,
2001;Garrisonetal., 1999).Mặcdùmối
liênkếtgiữasựhiệndiệnvàđộnglựchọc
tậpđãđượcđềxuấttrongvănhọchiệncó,
cácnghiêncứukhámphámốiliênkết rõ
rànggiữasựhiệndiệnvàđặcbiệtlànhững
nghiêncứudựatrênnguyêntắccủaKhung
CộngĐồngTraoĐổi,đãđượctậptrungở
cácbốicảnhBắcMỹ(Castellanos-Reyes,
2020).Cácnghiêncứukhảosátmốiquan
hệgiữasự hiệndiệnvàđộnglựchọctập
trongbốicảnhMalaysiavẫncònhạnchế.
Hơnnữa,mặc dù mốiquan hệgiữasự
hiện diện và động lực học tập đã được đề
xuấttrongvănhọchiệntại,cácnghiêncứu
điềutracáccơchếgiảithíchcủamốiquan
hệnàyvẫncònhạnchế.Trongkhivănhọc
hiệntạiámchỉkhảnăngthỏamãnnhucầu
tâm lý, theo hiểu biết hiện tại của các tác
giả, chưa có cuộc điều tra nào vào vai trò
trunggiancủasựthỏamãnnhucầutâmlý
trênmốiliênkếtgiữasựhiệndiệnvàđộng
lựchọctập.Hơnnữa,mặcdùcómộtlượng
đángkểnghiêncứuvềsựthỏamãnnhucầu
tâm lý, chúng bị hạn chế trong khả năng
tổngquáthóachocácnềnvănhóatậpthể
vì hầu hết cácnhà nghiên cứu đã sửdụng
mẫutừcácnềnvănhóacánhânchủnghĩa
phươngTây.Nhưvậy,cácnhànghiêncứu
đãkêugọithêmđiềutravềsựthỏamãnnhu
cầutâmlýtrongcácnềnvănhóatậpthểnhư
Malaysia(Feng&Zhang,2021).
2.1.Mốiliênkếtgiữasựtươngtáctrực
tiếpvàđộnglựchọctập
Một nghiên cứu tương quan liên quan
đếnkhoảng700sinhviênđạihọctrựctuyến
ở Bắc Mỹ phát hiện ra rằng sự tương tác
trựctiếp(sựhiệndiệncủacácyếutốtrực
tiếptrongquátrìnhgiảngdạy)cóliênquan
đếnđộnglựccủasinhviên(Baker,2010).
Tươngtự,Coleetal.(2017)đãnghiêncứu
vai trò của sự hiện diện giảng dạy trong
độnglựchướngtớicáckhóahọctrựctuyến
bằngcáchsửdụngmộtmẫusinhviênđại
học Bắc Mỹ gồm 190 sinh viên. Họ phát
hiệnrarằngsựhiệndiệngiảngdạydựđoán
động lực của sinh viên đối với các khóa
họctrựctuyến.Tuynhiên,hướngcủamối
quanhệdựđoánkhôngdiễnratheohướng
giảthuyết.Nóicáchkhác,cácnhànghiên
cứu giả thuyết một mối liên kết tích cực
giữa sự hiện diện giảng dạy và động lực
họccủasinhviêntrongkhikếtquảlạitiết
lộmộtmốiliênkếttiêucực.Trongsốcác
lýdokhác,đặcđiểmmẫu,đặcbiệtlàtuổi
củasinhviên,đượccácnhànghiêncứuxác
địnhlàmộtlýdotiềmnăngchosựkhông
nhấtquánnày,dođóđòihỏithêmnghiên
cứusửdụngmộtmẫuđạidiệnhơn.Thêm
vàođó,Zilkaetal.(2018)đãtiếnhànhmột
nghiêncứuphươngphápkếthợpliênquan
đến hơn 480 sinh viên ở Israel để nghiên
cứu về sự hiện diện xã hội và giảng dạy.
Các nhà nghiên cứu sử dụng sự kết hợp
củacác câu hỏiđóngvà mở và pháthiện
rarằngsựhiệndiệnxãhộivàgiảngdạycó
liênquanđếnđộnglựccủasinhviêntrong
cáckhóahọcảovàkếthợp.
Các nhà nghiên cứu về các điều kiện
duytrìcácloạiđộnglựchọctậpkhácnhau
vẫn còn tương đối khan hiếm (Levpušček
&Podlesek,2019).Nghiêncứuvềcácloại
độnglựchọctậpkhácnhau,baogồmđộng
lựchọctậptựchủ,độnglựchọctậpbịkiểm
soát, và không động lực học tập sẽ cung
cấp một hiểu biết tinh tế hơn về mối liên
kếtgiữasựhiệndiệnvàđộnglựchọctập.
Ngoài ra,như đãnêu ởtrên, phầnlớncác
nghiên cứu về sự hiện diện, dựa trên các
nguyêntắc củakhungcộngđồngtraođổi,
đã được tập trung trong các bối cảnh Bắc
Mỹ(Castellanos-Reyes,2020). Dođó, cần
thêmcácnghiêncứukhảosátmốiquanhệ
giữasựhiệndiệnvàđộnglựchọctậptrong
bốicảnhMalaysia.
Mối liên kết giữa sự tương tác trực
tiếp trong dạy-họcvàsự thỏa mãnnhu
cầutâmlýcủangườihọc.
Một nghiên cứu tương quan liên quan
đếnkhoảng280sinhviênđạihọctừTrung
Quốc phát hiện ra một mối liên kết tích
cựcgiữasựtươngtáctrựctiếptrongdạy–
họcvàsựthỏamãnnhucầutâmlý(Zhao
&Ma,2018).Cácnhànghiêncứuđãgiải
thíchrằngthiếtkếkhóahọcvàtổchức,và
cáckhíacạnhgiảngdạytrựctiếpcóvaitrò
trongviệcthỏamãncảbanhucầutâmlý.
Đánh giá và phản hồi ảnh hưởng đến sự
thỏa mãn nhu cầu về tự chủ và năng lực
trongkhikhuyếnkhíchthảoluậnvàhướng
dẫntácđộngđếnsựthỏamãnnhucầuvề
mốiquanhệ.Mởrộngtừnhữngpháthiện
này, một nghiên cứu được thực hiện gần
đây hơn bởi Turk, Heddy, và Danielson
(2022)thuthậpdữliệutừkhoảng460sinh
viên đăng ký các khóa học trực tuyến tại
cáctrườngđạihọcBắcMỹthôngquamột
cuộc khảo sát cắt ngang, và cung cấp cái
nhìn quan trọng về mối quan hệ giữa sự
hiệndiệnvàsựthỏamãnnhucầutâmlý.
Cụ thể, các nhà nghiên cứu phát hiện ra
rằngsựhiệndiệngiảngdạyvàxãhộilàcác
yếutốdựđoántíchcựcđángkểcủasựthỏa
mãncácnhucầutâmlývềtựchủ,nănglực,
vàmốiquanhệ.Mặcdùnhữngnghiêncứu
nàychứngminhmốiliênkếtgiữasựhiện
diện và sự thỏa mãn nhu cầu tâm lý, cần
cóthêmnghiêncứubaogồmcảbaloạisự
hiệndiệnlànhậnthức,xãhội,vàgiảngdạy
vì các nghiên cứu trực tiếp khảo sát mối
liênkếtgiữasựhiệndiệnnhậnthứcvàsự
thỏamãnnhucầutâmlývẫncònhiếmhoi.
Mốiliênkếtgiữasựthỏamãnnhucầu
tâmlývàđộnglựchọctập
NghiêncứucủaMa,ShekvàLai(2016)
vớihơn2000ngườithamgiaTrungQuốc
pháthiệnrarằngsựthỏamãnnhucầutâm
lý có mối liên hệ tích cực với động lực.
Nghiên cứucủaLiu vàChung(2016) với
một mẫu tương tự hơn 460 sinh viên đại
họcTrungQuốcbáocáorằngsựthỏamãn
nhucầutâmlý,cụthểlàtựchủvànănglực
nhưngkhôngphảisựthỏamãnnhucầuvề
mốiquanhệ,liênkếtvớiđộnglựcnộitại
củasinhviên.Tráilại,phântíchđịnhtính
vềcácphảnhồiphỏngvấntừ17sinhviên
đạihọctừBắcMỹcủaTrenshaw,Revelo,
Earl,vàHerman(2016)tiếtlộrằngsựthỏa
mãnnhucầuvềmốiquanhệgiảđịnhmột
vaitròquantrọnghơntrongđộnglựcnội
tại của sinh viên. Sự khác biệt trong kết
quảgiữaLiuvàChung(2016)vàTrenshaw
etal(2016)đặcbiệtliênquanđếnsựthỏa
mãnnhucầuvềmốiquanhệ,ámchỉmộtsự
khácbiệtvănhóatiềmnăngtrongcáchsự
thỏamãnnhucầutâmlýhoạtđộng.Karimi
vàSotoodeh(2020)đãnghiêncứumốiliên
kếtgiữasựthỏamãnnhucầutâmlývàđộng
lựchọctập,cụthểlàđộnglựcnộitạitrong
số365sinhviênđạihọccônglậpởphíatây
Iran.Cácnhànghiêncứupháthiệnrarằng
sựthỏamãnnhucầutâmlýảnhhưởngtrực
tiếpvàtíchcựcđếnđộnglựcnộitại.Tương
tự,mộtnghiêncứuliênquanđếnhơn370
sinhviênthamgiakhóahọctrựctuyếnmở
rộng phát hiện ra rằng sự thỏa mãn nhu
cầutâmlýcóảnhhưởngtíchcựcđángkể
đếnđộnglựcnộitại(Sun,Ni,Zhao,Shen,
& Wang, 2019). Tuy nhiên, hầu hết các
nghiên cứu được thảo luận ở trên không
tính đếncácloạiđộnglực họctập tựchủ
khác,tứclà,quyđịnhđãnhậndiệnvàquy
địnhtíchhợpcủađộnglựcngoạitại.Hơn
nữa,mộtnghiêncứutươngquanliênquan
đếnhơn120sinhviênđạihọcSloveniađã
điềutracácmốiliênkếtgiữa,giữacácbiến
khác,sựthỏamãnnhucầutâmlývàđộng
lựchọctập(Levpušček&Podlesek,2019).
Đượcbáocáorằngkhôngđộnglựccómối
quanhệtiêucựcvớisựthỏamãnnhucầu
tâm lý, đặc biệt là nhu cầu về tự chủ và
nănglực. Một nghiên cứu tương quancắt
ngang liên quan đến hơn 920 sinh viên
từNamMỹcũngtiếtlộrằngsựthỏamãn
nhucầutâmlýcómốiliênhệtíchcựcvới
độnglựctựchủ(Orsini,Binnie,Wilson,&
Villegas,2018).Cácbàitổngquanhệthống
vàphântíchtổnghợpgầnđâyđãthiếtlập
mộtmốiliênhệtíchcựcmạnhmẽgiữasự
thỏa mãn nhu cầu tâm lý và động lực tự
chủ,vàmộtmốiliênhệtiêucựcvừaphải
giữacáitrướcvàkhôngđộnglực(Tanget
al., 2020;Vasconcellos et al., 2020).Mặc
dù các phát hiện nêu trên là sâu sắc, các
học giả như Wu, Lai, và Chan (2014) và
Zhou,Ntoumanis,vàThøgersen-Ntoumani
(2019)đãtranhluậnrằngnhữngpháthiện
nhưvậytừcácnềnvănhóaphươngTâycó
thể không áp dụng được cho các nền văn
hóa phương Đôngvì cái trước là cá nhân
chủnghĩavànhấnmạnhvàobảnthântrong
khi cái sau là tập thể chủ nghĩa và nhấn
mạnhvàonghĩavụxãhội.Cácnghiêncứu
cũngchỉrarằngmốiliênkếtgiữasựthỏa
mãnnhucầu vềmốiquanhệvà độnglực
học tập có thể mạnh mẽ hơn đối với các
cộngđồngbịlềlốisovớicácnhómđasố
(Urdan&Bruchmann,2018)dođóđòihỏi
thêmnghiêncứutrongbốicảnhMalaysia.
Nghiêncứuhiệntạinhằmkhámphámối
liênkếtgiữasựhiệndiệnvàđộnglựchọctập
cũngnhưvaitròtrunggiancủasựthỏamãn
nhucầutâmlýtrênmốiquanhệgiữasựhiện
diệnvàđộnglựchọctậptrongquátrìnhhọc
trựctuyếncủasinhviênđạihọcởMalaysia.
Phùhợpvớicácnghiêncứutrướcđâyđược
thảoluậnởtrên,giảthuyếtđượcđặtralàcó
mối quan hệ đáng kể giữa sự hiện diện và
độnglựchọctậptựchủ,sựhiệndiệnvàđộng