Tuổi thọ động cơ
Động cơ vẫn được ví là trái tim của xe hơi và vì thế, quan tâm đến tuổi thọ của
động cơ là điều cần thiết đối với mỗi chủ phương tiện.
Độ bền của các bộ phận trên xe là chìa khoá để tạo nên độ bền của cả chiếc xe.
Nhưng dù các bộ phận ấy có dễ hay khó, nhanh hay lâu phải thay thế thì chủ xe
cũng rất khó để dự đoán được tuổi thọ của chúng. Trong một số trường hợp, các
chi tiết/phụ tùng có thể hỏng ngay khi xe vẫn còn mới, nhưng có trường hợp, như
với mẫu Volvo P1800 1966 của Irv Gordon (hiện đang nắm giữ kỷ lục chiếc xe
vận hành được quãng đường xa nhất thế giới) thì các bộ phận, phụ tùng của chúng
lại dường như không có tuổi. Nếu bạn may mắn và có được động cơ cùng chế độ
bảo dưỡng tốt, xe của bạn cũng có thể chạy được cả hàng trăm nghìn km mà vẫn
không gặp phải sự cố gì đáng bàn cãi.
Với những nhà cung cấp phụ tùng/bộ phận xe hơi, thông tin về tuổi thọ của chúng
được họ đưa ra rất chung chung, chỉ đơn giản như bao lâu thì nên thay mới. Tuy
vậy, tuổi thọ của các bộ phận trên thực tế còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, như
việc bảo dưỡng, cường độ vận hành và việc nhà sản xuất có sản xuất động cơ đảm
bảo chất lượng hay không.
Trên xe, bên cạnh một vài bộ phận được thiết kế để thường xuyên phải thay bỏ,
chẳng hạn lọc dầu, hay má phanh khiến chủ xe hầu như không quá bận tâm thì vẫn
có một số bộ phận nào đó cần phải thay thế và rất đắt tiền. Lúc ấy, chủ xe sẽ phải
tính toán đến chuyện thay mới bộ phận ấy hay đổi luôn xe. Động cơ là một trong
những chi tiết quan trọng và đắt tiền nhất trên xe hơi. Trong bài viết này, chúng ta
sẽ tìm hiểu tuổi thọ của chúng, những yếu tố tác động đến tuổi thọ động cơ đặc
biệt là cách bảo dưỡng, tìm hiểu khi nào thì nên thay động cơ mới và tất nhiên cả
cách thay thế sẽ được thực hiện như thế nào.
Những yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ động cơ
Tuổi thọ của động cơ, phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nhau. Tuy nhiên, một
khi bạn biết những nhân tố chính ảnh hưởng đến độ bền của “trái tim” xe bốn
bánh, bạn sẽ dễ dự tính được tuổi thọ động cơ của chiếc xe.
Có một điều nên nhớ là, động cơ của các loại xe không cái nào giống cái nào. Bất
cứ nhà cung cấp phụ tùng hay bộ phận xe hơi uy tín nào cũng sẽ nói cho bạn biết,
các bộ phận/phụ tùng xe hơi là những cá thể riêng biệt. Vì thế, bên cạnh thông tin
chung chung như khoảng bao lâu cần thay thế thì độ bền cụ thể của từng bộ phận
sẽ ngắn hoặc dài hơn con số họ đưa ra chút ít. Dù các nhân tố tác động đến độ bền
của động cơ là có thể tìm hiểu được thì người ta vẫn không thể dự đoán chính xác
tuổi thọ động cơ hay bất cứ bộ phận nào trên một chiếc xe cụ thể. Vẫn là câu nói
cũ, tuổi thọ của mỗi chiếc xe hoàn toàn không giống nhau.
Yếu tố đầu tiên ảnh hưởng đến độ bền của động cơ là cách chúng được chế tạo.
Các loại động cơ xe hơi được làm từ những vật liệu kim loại khác nhau, nhưng
chủ yếu từ nhôm và sắt. Trên thực tế, cũng có những động cơ được chế tạo từ
nhiều hơn một loại kim loại. Chẳng hạn, trên một số loại xe tải, động cơ có dạng
sắt khối và phần đầu bằng nhôm. Nói chung, động cơ dạng sắt khối có xu hướng
chịu lực tốt hơn và có độ bền cao hơn so với những mẫu động cơ khác. Sau nhiều
năm sử dụng, sắt vẫn có khả năng chống chọi tốt với sức nóng đáng kể mà động
cơ toả ra khi vận hành.
Cách một chiếc xe được điều khiển như thế nào cũng ảnh hưởng rất lớn đến tuổi
thọ của động cơ. Một động cơ phải làm việc “cực nhọc” hơn, với cường độ lớn
hơn thường sẽ có tuổi thọ ngắn hơn. Tải nặng, liên tục tăng tốc hay giảm tốc, luôn
phải “gắng sức” với vòng quay tua máy cao hoặc thường chạy với vận tốc tối đa
trong thời gian dài cũng có thể rút ngắn tuổi thọ của động cơ. Tuy nhiên, việc bảo
dưỡng mới thực sự là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến độ bền, sức dẻo dai
của những cỗ máy này.
Việc bảo dưỡng động cơ
Vật liệu cấu thành động cơ, động cơ có được chế tạo đúng chuẩn hay không, hay
động cơ có phải làm việc quá sức liên tục hay không, ấy là những tác nhân ảnh
hưởng đến tuổi thọ của nó. Trong đó, một yếu tố then chốt và đặc biệt cần lưu tâm
là việc bảo dưỡng động cơ được thực hiện như thế nào.
Bất cứ ai cũng có thể nhận ra rằng, việc chậm hoặc ít bảo dưỡng sẽ tác động tiêu
cực đến tuổi thọ của tất cả các loại phụ tùng xe hơi. Vì thế, việc thực hiện đúng
lịch bảo dưỡng các chi tiết của xe, đặc biệt là động cơ sẽ giúp các bộ phận này duy
trì được độ bền cần thiết.
Tuy nhiên, các bộ phận khác nhau đòi hỏi cách thức cũng như thời gian bảo dưỡng
khác nhau. Chẳng hạn lốp xe, người ta không quá đặt nặng vấn đề lốp được bảo
dưỡng như thế nào, và nếu so sánh lốp với động thì đương nhiên, lốp cần bảo
dưỡng sớm hơn, nhưng bảo dưỡng động cơ lại đòi hỏi nhiều kỹ thuật và đầu tư
tiền của hơn.
Một trong những yêu cầu quan trọng của việc bảo dưỡng động cơ là giữ cho loại
nhiên liệu động cơ sử dụng được sạch và không lẫn tạp chất. Nếu động cơ là trái
tim của cả cỗ máy thì nhiên liệu không khác gì máu của trái tim đó. Trong cơ thể
con người, có tới 2 quả thận và 1 lá gan giúp làm sạch máu nhưng động cơ thì
không thể hoàn hảo như vậy. Dù có thiết bị lọc nhiên liệu nhưng vẫn cần đảm bảo
động cơ được sử dụng nhiên liệu sạch. Điều đó lý giải tại sao cần thường xuyên
thay dầu động cơ và phải chắc chắn việc đó được làm trước khi dầu động cơ trở
nên quá bẩn. Dầu bẩn trong động cơ cũng như máu bẩn trong cơ thể. Dù không tạo
ra những hiệu quả tiêu cực ngay tức khắc nhưng dầu bẩn sẽ dẫn đến những hiểm
hoạ khó lường. Dù chỉ một lượng nhỏ bụi bẩn tích tụ qua thời gian cũng sẽ là mầm
bệnh nguy hiểm với “trái tim” của 4 bánh.
Ngoài ra, cũng cần đảm bảo luồng khí di chuyển quanh động cơ, nghĩa là luồng
khí thổi vào trong động cơ cũng phải là khí sạch. Hãy làm sạch lọc gió. Thêm vào
đó, việc động cơ bị nóng quá liên tục cũng tác động khá mạnh đến tuổi thọ, vì thế
cần lưu ý đến hệ thống làm mát của động cơ.
Và khi đồng hồ báo động cơ quá nóng, áp suất dầu đã thấp thì đừng đợi thêm nữa,
hãy mang ngay xe đến 1 ga-ra tin cậy.
Thay thế động cơ mới
Không có gì tồn tại mãi mãi. Sau tất cả những nỗ lực chăm sóc bảo dưỡng, vẫn
đến một lúc bạn cần thay động cơ, cũng như bất cứ phụ tùng nào khác trên xe -
nếu là cần thiết.
Mỗi chiếc ôtô là một cơ thể riêng biệt, từng bộ phận của xe lại càng là những cá
thể riêng biệt hơn nữa. Tuy nhiên, thay thế động cơ được coi là phức tạp nhất
trong so với việc thay thế các bộ phận xe hơi khác, vì tầm quan trọng, vì kích cỡ
và trọng lượng của nó và bởi vì nó được cấu thành từ không ít bộ phận nhỏ. Thêm
vào đó, động cơ còn có mối liên hệ chặt chẽ với nhiều hệ thống phức tạp khác trên
xe như hệ thống xả, làm mát, hộp số và hệ thống điện.
Nhìn chung, quá trình thay thế động cơ được bắt đầu bằng việc lựa chọn một động
cơ mới phù hợp với chiếc xe. Xe hơi có một khoảng không nhất định dành cho
động cơ nên kích cỡ là một yếu tố quan trọng. Bạn cũng có thể phải tính toán đến
trọng lượng của động cơ mới, nếu vừa vặn về kích cỡ nhưng lại quá nặng sẽ làm
tổn hại đến hệ thống treo, hiệu suất nhiên liệu và khả năng tăng tốc...
Khi đã lựa được động cơ thích hợp thì vấn đề tiếp theo là đưa nó vào xe và làm thế
nào để động cơ mới hoạt động nhịp nhàng, ăn khớp với những bộ phận và các hệ
thống phức tạp xung quanh. Đó là cả một vấn đề nan giải vì có thể, trị giá của
động cơ chỉ là 1.000 USD, nhưng chi phí để lắp ráp sao cho nó phối hợp tốt với
chiếc xe cũ thì có thể đội lên vài lần. Cách tốt nhất để kéo dài tuổi thọ động cơ là
có chế độ bảo dưỡng động cơ cẩn thận, để việc thay thế động cơ trở nên không cần
thiết.
