UNG THƯ PHỔI VÀ U TRUNG THẤT

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Chẩn đoán: Ung thư phân thuỳ 6 phổi phải giai đoạn III đã phẫu thuật cắt thuỳ dưới phổi

phải ngày thứ 2

Câu hỏi:

1. Biện luận chẩn đoán?

2. Chẩn đoán phân biệt

3. Phân loại ung thư phổi theo Petrovki

4. Điều trị ung thư phổi: chỉ dịnh và chống chỉ định?

5. Tai biến và biến chứng sau phẫu thuật ung thư phổi?

6. Phân chia trung thất?

7. Biện luận chẩn đoán u trung thất

8. Nêu các hội chứng trung thất?

9. Bướu giáp cổ trung thất: đặc điểm chung và triệu chứng lâm sàng

10. Tham khảo: Hình ảnh XQ ung thư phổi

Câu 1. Biện luận chẩn đoán trên?

1. Ung thư phế:

* Lâm sàng:

- Toàn thân: gầy sút cân, chán ăn, suy nhược mệt mỏi, sốt…

- Ho dai dẳng có lần ho ra máu ít

- Đau ngực: thường đau ở vị trí tương ứng khối u

- Khó thở nhẹ

Khi u xâm lấn vào các cơ quan trong lồng ngực có các hội chứng:

- HC Pancoast-Tobias: do u xâm nhiễm vào đám rối thần kinh c¸nh tay và đám rối giao

cảm ngực

+ Hc Claude Bernard-Horner: đau nửa đầu, rối loạn vận mạch ở da ở nửa mặt bên đau(da

nề, đỏ tiết mồ hôi), sa mi mắt co đồng tử

+ Tc về thần kinh: đau trên xương đòn và bả vai lan ra trước ngực và mặt trong cánh tay,

đau các khớp cột sống từ C8-D1,

+ XQ: đỉnh phổi có bóng mờ rộng, bờ tương đối rõ, mật độ đồng đều

21 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

- Phù áo khoác do u chèn vào tĩnh mạch chủ trên

Các Hc cận u:

Hc cận u trong ung thư phổi có đặc điểm:

- Không thực sự đặc hiệu

- Có biểu hiện lâm sàng rõ rệt và tiến triển song song với ung thư phổi, khỏi nhanh sau

mổ cắt u

- Có khi xuất hiện sớm trước khi ung thư được phát hiện

Các HC hay gặp:

- HC Pierre-Marie: do tăng nồng dộ GH làm tăng sinh xương chủ yếu là xương dài.

Gồm các tc: ngón tay dùi trống, đầu chi dưới và chi trên to rõ nhất là cổ tay và cổ

chân, dày màng xương đùi, đau các khớp lớn, rối loạn thần kinh giao cảm: da nóng,

tiết nhiều mồ hôi

- HC cường chức năng vỏ thượng thận: có tc giống bệnh Cushing: phù toàn thân, mỏi

yếu cơ, da mọc nhiều trứng cá, đái tháo đường, do khối u vừa tiết ACTH vừa tiết

MSH

- Hc tăng tiết ADH (HC Schwartz- Batter): phù do ↑ADH làm giữ nước

- HC tăng Canxi máu: do u tăng tiết hoc5mon cận giáp: giảm trương lực cơ, rung cơ,

buồn nôn

* Cận lâm sàng:

- XQ: định hướng chẩn đoán, theo dõi và điều trị

- CT

- MRI

- Chụp phế quản cản quang

- Soi phế quản

- Sinh thiết

- Mở ngực thăm dò

2. Phân thuỳ 6: XQ thẳng nghiêng

3. Giai đoạn: TNM

- Tx: có tế bào ác tính trong chất tiết phổi phế quản, không thấy u trên XQ hay soi phế

quản

22 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

- T0: Không có dấu hiệu của u nguyên phát

- Tis: carcinoma tại chỗ

- T1: u ≤ 3cm, không xâm nhiễmvề phía phế quản thuỳ

- T2: U > 3cm, hoặc đã xâm nhiễm lá tạng hoặc gây xẹp phổi hoặc gây viêm phổi, u

nằm gọn trong phạm vi phế quản và cách carina > 2cm

- T3: U đã xâm nhiễm vào thành ngực, cơ hoành, màng phổi trugn thất, màng ngoài tim

hoặc u cuống phổi chính cách carina <2cm nhưng chưa xâm lấn vào carina hoặc kết

hợp xẹp phổi hay viêm phổi

- T4: xâm lấn vào trung thất, tim, mạch máu lín, khí quản, thực quản, đốt sống, carina

hoặc u dã có tràn dịch màng phổi ác tính

- Nx: Chưa xác định được hạch lympho di căn

- N0: Không có hạch di căn lympho vùng

- N1: Di căn hạch quanh cuống phổi cùng bên và/hoặc rốn phổi cùng bên kể cả xâm lấn

trực tiếp

- N2: Di căn hạch lympho trung thất cùng bên và/hoặc hạch cạnh carina

- N3: Di căn hạch lympho trung thất đối bên, hạch rốn phổi đối bên, cơ bậc thang cùng

bên hoặc đối bên hoặc hạch thượng đòn

- M0: không xác định di căn xa

- M1: đã có di căn xa

TxN0M0 Thể ẩn

Tis N0 M0 Gđ 0

T1 N0 M0 Gđ I

T2 N0 M0

T1 N1 M0 Gđ II

T2 N0 M0

T3 N0 M0 Gđ IIIa

T3 N1 M0

T1 N2 M0

T2 N2 M0

23 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

T3 N2 M0

Bất kỳ T, N3, M0 Gđ IIIb

T4, Bất kỳ N, M0

Bất kỳ T,bất kỳ N, M1 Gđ IV

Câu 2. Chẩn đoán phân biệt?

Tuỳ theo vị trí của khối u trên phim XQ mà có các chẩn đoán phân biệt với các bệnh. U phổi

có thể phải chẩn đoán phân biệt với các bệnh sau:

- U trung thất

- Apxe phổi

- U lao

- Kén khí phổi

- U thành ngực

- Viêm phổi, xẹp phổi

- Tràn dịch màng phổi

1. Phân biệt với u trung thất: Chẩn đoán chủ yếu dựa vào cận lâm sàng tuy nhiên về lâm

sàng có thể có một số điểm khác nhau nhưng thường không rõ

U phổi U trung thất

Lâm sàng:

- Xuất hiện khi u chèn ép khí quản, liên - Khó thở: xuất hiện khi u to gây bít

quan đến thay đổi tư thế: khó thở khi tắc phế quản lớn, không liên quan

nằm khò khè đến thay đổi tư thế

- Trung thất trước: đau sau xương ức đau - Đau ngực: đau không rõ ràng, cố

giống cơn đau thắt ngực định trong ngày, u đỉnh phổi thì đau

lan từ ngực ra chi trên + Trung thất giữa: đau kiểu “dây đeo quần”,

không thường xuyên

+ Trung thất sau: do chèn ép thần kinh liên

sườn hoặc đau lan ra cánh tay do chèn ép

24 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

vào các rễ thần kinh đám rối cánh tay C7-

- Ho: thường ho khan về sau có thể có ít - Thường ho khan

đờm và ít máu

Cận lâm sàng

1. XQ: th¼ng và nghiêng

- Hình ảnh khối mờ nằm vị trí trong - Khối mờ tròn đa cung, hình tia mặt

trung thất và có thể chèn đẩy các cơ trời

quan trung thất + K phế quản trung tâm: hình mờ nằm

+ U tuyến ức: tầng trên hoặc giữa phát sát rốn phổi, có thể thấy hình ảnh xẹp

triển về một bên bờ trung thất phổi do u làm bít tắc các PQ lớn

+ Tuyến giáp chìm: tầng trên trung thất + K phế quản ngoại vi: hình mờ xa rốn

lấn sang bờ phải hoặc trái trung thất phổi: u Pancoast-Tobias

+ U thần kinh: nằm ở trung thất sau

chồng lên cột sống trên phim nghiêng

+ U quái: có thể thấy trong u các hình

cản quang của xương , răng

2. Không có

2. Chụp phế quản cản quang: có hình

ảnh cây phế quản bị cắt cụt

3. Chụp XQ có bơm khí trung thất 3. Tuyến ức sẽ tách khỏi xương ức và

Viền khí không hoàn toàn xung quanh các tạng liên quan được bọc xung

quanh bởi một viền khí mỏng(viền khối u

khí hoàn toàn)

4.Soi trung thất

5. CT

6. MRI

7. Chọc hút và sinh thiết cho chẩn đoán

xác định

25 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

4. Với apxe phổi: Hang trong ung thư phổi cần được chẩn đoán phân biệt với apxe phổi

Hang ung thư thường có thành rất dày, bờ trong của hang lồi lõm không đều, XN đờm có

thể thấy các tế bào ác tính

5. U lao: U lao bệnh nhân có biểu hiện lao, XQ xung quanh u thường có tổn thương lao

cũ như xơ hoá co ké, vôi hoá, có thể thấy hình hang phá huỷ trong lòng u

6. Kén khí phổi: Thành mỏng

Câu 3. Phân loại ung thư phổi theo Petrovki:

1. Theo giải phẫu:

- Ung thư phổi trung tâm:Ung thư phế quản gốc, phế quản thuỳ và phân thuỳ

- Ung thư phế quản ngoại vi:

2. Theo tổ chức học:

- Ung thư biệt hoá

+ Ung thư biểu mô gai

+ Ung thư tuyến

+ Ung thư tế bào lớn

+ Carcinom sarcoma

- Ung thư không biệt hoá:

+ Ung thư tế bào nhỏ

+ Ung thư tế bào đa dạng

3. Theo mô bệnh học:

- Biểu mô dạng biểu bì: 65%

- Giảm biệt hoá tế bào nhỏ

- Ung thư tế bào tuyến

- Ung thư biểu mô tế bào to

- Ung thư hỗn hợp

- Không phân loại

4. Theo giaiđoạn: I-IV

5. Theo biến chứng: Xẹp phổi, viêm màng phổi xuất tiết, chảy máu

Câu 4. Điều trị ung thư phổi:

Các biện pháp:

- Phẫu thuật

26 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

- Liệu pháp miễn dịch

- Hoá chất, tia xạ

Phẫu thuật

Chỉ định:

Chỉ định chung:

- Ung thư tế bào không nhỏ giaiđoạn I, II, và IIIa

- Ung thư tế bào nhỏ giai đoạn khu trú

Chỉ định các phương pháp:

- Gđ I: cắt một thuỳ phổi

- Gđ II: cắt bỏ một thuỳ hoặc 2 thuỳ

- Gđ IIIa: Cắt một phổi kèm theo các tổ chức đã bị u xâm nhiễm và toàn bộ hạch rốn

phổi cùng bên

- Các ung thư tế bào nhỏ giai đoạn còn khư trú phải điều trị phối hợp tia xạ, hoá chất,

miễn dịch và phẫu thuật

CCĐ:

- Đã di căn vào hạch bach huyết ngoại vi(sinh thiết hạch xác định)

- Di căn và xâm lấn vào trung thất

- Tràn dịch màng phổi tìm thấy tế bào ung thư trong dịch màng phổi (hoặc dịch màng

phổi có màu nước rửa thịt)

- Xâm lấn vào thành ngực(xương sườn , cơ..)

- Xâm lấn tới khí quản, tới ngã ba khí- phế quản

- Chèn ép vào tĩnh mạch chủ trên(phù áo khoác)

- Liệt thần kinh hoành

- Liệt thần kinh quặt ngược trái(nói khàn)

- Đã có di căn xa: não, gan, thận

- Bệnh nhân thể trạng yếu, suy mòn, suy tim mạch

- Suy thận

- Tuỏi trên 65

Câu 5. Biến chứng sau mổ?

1. Biến chứng sớm: trong tháng đầu

- Chảy máu:

27 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

(cid:190) NN:

+ Từ thành ngực: do u xâm lấn thành ngực khi bóc tách làm chảy máu

Do cầm máu động mạch liên sườn không kỹ gây chảy máu

+ Từ nhu mô phổi: chảy máu mỏm khí quản

Khối u xâm lấn vào phế quản làm Agrap dính vào không chắc dễ rời, do đó phải khâu

tăng cường mỏm khí quản hoặc trước đó phải tách các nhánh động mạch, tĩnh mạch ở

cuống phổi sau đó mới dập OKL

+ Tổn thương động mạch vú trong

+ Rối loạn cơ chế đông máu: Do u xâm lấn nên khi phãu thuật phải bóc tách nhiều gây

chảy máu, làm mất các yếu tố đông máu, truyền máu vào càng làm giảm yếu tố đông máu

do truyền máu toàn phần không hoàn toàn phù hợp

(cid:190) Xử trí:

+ Cầm máu kỹ

+ Nếu do mất máu nhiều cần truyền máu tươi

- Suy hô hấp:

(cid:190) NN:

+ Cắt mất một phần nhu mô phổi

+ Chảy máu vào khoang màng phổi gây chèn ép

+ Do đau bệnh nhân không dám thở mạnh

+ Tràn khí khoang màng phổi: do đóng ngực không kín, do dẫn lưu tuột ra ngoài không

khí qua lỗ dẫn lưu vào

+ Xẹp phổi sau mổ có thể cùng bên hoặc phổi bên đối diện do: ứ tắc: cục máu đông, tổ

chức hoại tử khi nắn bóp khối u các chất này theo đường phế quản có thể sang bên đối

diện

+ Tổn thương nhu mô phổi do quá trính bóc tách u

+ Sau mổ không kiểm tra xem phổi có nở hết không mà đã đóng ngực

(cid:190) XT: Dẫn lưu và hút liên tục sau mổ

Kiểm tra sự nở của phổi kỹ trước khi đóng ngực(bóp bóng mạnh qua ống nội khí quản

cho phổi nở ra)

- Sốc, truỵ tim mạch

- Phù phổi cấp

28 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

- Tràn khí màng phổi do dò phế quản

- Viêm mủ màng phổi

- Viêm phổi

- Di căn: não

2. Biến chứng muộn: từ tháng thứ 2-6

- U tái phát tại chổ

- Suy kiệt

- Di căn sang phổi đối diện

- Di căn tới hạch (mạc treo ruột, cổ)

- Di căn tới não, xương

- Chèn ép trung thất (khàn tiếng, nuốt nghẹn)

- Ho ra máu

Câu 6. Phân chia trung thất:

Có nhiều cách phân chia trung thất.

Phân chia theo Bariety và Coury chia trung thất làm 9 vùng:

- 2 mặt phẳng nằm ngang: một tiếp tuyến với đỉnh của quai động mạch chủ và một đi

ngang qua chỗ phân đôi của khí quản chia trung thất 3 tầng trên, giữa, dưới

- 2 mặt phẳng đứngtiếp tuyến với mặt trước và sau của khí quản chia ra:

+ Trung thất trước: từ sau xương ức đến mặt trước khí quản

+ Trung thất giữa tương ứng với rốn phổi và 2 rốn phổi

+ Trung thất sau: từ cột sống đến mặt sau khí quản

Câu 7. Biện luận chẩn đoán u trung thất:

1. Lâm sàng: nghèo nàn tuỳ thuộc vào vị trí kích thước, tính chất khối u

- Hô hấp: ho, khái huyết, khó thở, thở khò khè, đau ngực

- Dấu hiệu chèn ép thần kinh:

+ HC Pancoast-Tobias: u xâm lấn sang vùng đỉnh phổi gây chèn ép đám rối thần kinh

cánh tay

+ Hc Claude Bernard-Horner:

• co đồng tử, hẹp khe mắt và bừng đỏ nửa mặt(do chèn ép hạch giao cảm)

• Khàn tiếng do chèn ép vào dây thần kinh quặt ngược

• Liệt vòm hoành do chèn ép thần kinh phế vị

29 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

• Rối loạn hô hấp, cao HA, chảy nước dãi do chèn ép vào day thần kinh phế vị

• Đau ngực do chèn ép vào dây thần kinh liên sườn

+ DH chèn ép tĩnh mạch chủ trên(HC tĩnh mạch chủ trên):

• Phù áo khoác: phù mi mắt, phù mặt, phù cổ, đầy hố thượng đòn, phù chi trên

và phù ngực

• Tuần hoàn bàng hệ trươc ngực, giãn mao mạch dưới da, giãn tiĩn mạch

• Tím tái nhức đầu, ngủ gà

• Gan to, cổ chướng, phù chi dưới

+ Chèn ép thực quản:

Khó nuốt, nấc liên tục(chèn ép thực quản và dây thần kinh hoành)

+ Toàn thân: hạc vùng cổ, thượng đòn, HC Pierre Marie

2. CLS:

- XQ lồng ngực thẳng nghiêng

- Soi trung thất

- CT

- MRI

- Chọc hút, sinh thiết làm mô bệnh học

Câu 8. Nêu các hội chứng trung thất:

1. HC trung thất trước: khó thở tăng khi nằm, đau ngựuc sau xương ức, hc tĩnh mạch chủ

trên

2. HC trung thất trước trên chèn ép tĩnh mạch chủ trên và khí quản

- Hay gặp: u tuyến ức, bướu giáp cổ trung thất, u quái

3. Hc trung thất trước dưới: dấu hiệu của tim và màng tim: tràn dịch màng tim, tim đập

nhanh

- Hay gặp: nang màng tim, u mỡ

4. Hc trung thất giữa: rối loạn hô hấp, chèn ép thần kinh và phế quản, HC phế quản thần

kinh quặt ngược(khàn tiếng do chèn ép thần kinh quặt ngược, tiếng thở rít, khó thở)

- Hay gặp: Nang phế quản, u lành tính, hạch lao xơ nhiễm, Hogdkin, ung thư phế quản

gốc di căn vào trung thất, lymphosarcom

5. HC trung thất sau: khó nuốt(chèn ép thực quản), HC Calude Bernand- Horner, HC

Pancoast-Tobias

30 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

- Hay gặp: u thần kinh, ung thư thực quản

Câu 9: Bướu giáp cổ trung thất:

1. Đặc điểm chung:

- Nam gặp nhiều hơn nữ do:

+ Cơ vùng cổ(cơ ức- giáp, ức – móng, ức đòn –chũm)của đàn ông khoẻ hơn phụ nữ vì

vậy bướu cổ khó phát triển về phía trước

Hõm ức của dàn ông rộng hơn đàn bà vì vậy bướu giáp dễ tụt xuống và chui dần vào

trung thất

+ Lồng ngực của đàn ông rộng hơn đàn bà vì vậy áp lực âm tính trong lồng ngực đàn ông

cao hơn bướu giáp dễ chui vào trung thất hơn

- Cực dưới thường chui vào trong trung thất

2. Lâm sàng:

- TC nghèo nàn

- XQ: có dấu hiệu ngấm vôi khác với u quái(teratom) tình trạng ngấm vôi của tuyến

giáp thường xuất hiện ở trung tâm của u còn ngấm vôi của teratom hay xuất hiện ở

vùng rìa của u

- Chụp xạ đồ với iod phóng xạ

- CT

ChÈn ®o¸n X quang vµ c¾t líp vi tÝnh u phæi, u trung thÊt

I. X quang

A. Phæi b×nh th−êng

1. Bèn ®Ëm ®é XQ phæi:

- §Ëm ®é khÝ: mµu ®en

- §Ëm ®é n−íc: mµu tr¾ng

- §Ëm ®é mì: mµu tr¾ng

- §Ëm ®é kim lo¹i(canxi): mµu tr¾ng s¸ng

Nhu m« phæi lµ ®Ëm ®é khÝ, tim, trugn thÊt, vßmg hoµnh, rèn phæi vµ m¹ng l−íi m¹ch

m¸u lµ ®Ëm ®é n−íc, líp mì d−íi da lång ngùc lµ ®Ëm ®é mì, x−¬ng s−ên, x−¬ng ®ßn lµ

®Ëm ®é kim lo¹i(canxi)

2. CÊu t¹o cña rèn phæi vµ nhu m« phæi:

31 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

- H×nh ¶nh rèn phæi:cÊu t¹o bëi ®m phæi, c¸c nh¸nh cña nã vµ c¸c tÜnh m¹ch phæi. §M

phæi P chia nh¸nh trong trung thÊt, ®m phæi T chia nh¸nh trong phæi. Rèn phæi ph¶i

cÊu t¹o bëi ®m phæi thuú d−íi vµ tÜnh amchj phæi thuú trªn t¹o nªn gãc mµ ®−êng

ph©n gi¸c lµ r·nh liªn thuú nhá

- C©y khÝ qu¶n: lµ m«t d¶i s¸ng ë vÞ trÝ gi÷a ®−êgn gai sèng ®k trung b×nh 17,5mm;

carina(cho ph©n chia ra phÕ qu¶n gèc) ë vÞ trÝ t−¬ng øng ®èt sèng l−ng D4.B×nh th−êng

kh«ng nh×n thÊy c©y phÕ qu¶n, chØ nh×n thÊy c¸c phÕ qu¶n gèc khi xung quanh nã lµ

amchj m¸u phæi nghÜa lµ ®Ëm ®é khÝ ë bªn c¹nh ®Ëm ®é n−íc

- M¹ng m¹ch m¸u phæi: ph©n bè theo s¬ ®å West víi tû lÖ 0,5/1 nghÜa lµ khÈu kÝnh cña

m¹ch m¸u thuú d−íi lín h¬n 2 lÇn m¹ch m¸u thuú trªn

- Bãng tim: chØ sè tim lång ngùc <1/2

- Vßm hoµnh: ph¶i cao h¬n tr¸i

B. X qunag u phæi:

U phæi bao gåm u lµnh vµ u ¸c. U lµnh hiÕm gÆp, u ¸c rÊt hay gÆp. U ¸c gåm carcinoma

phÕ qu¶n,rÊt hiÕm gÆp carcinoma tÕ bµo phÕ nang vµ c¸c d¹ng kh¸c cña sarcoma

Ph©n lo¹i m« bÖnh häc chia u phÕ qu¶n gåm:

- Ung th− biÓu m« d¹ng biÓu b×(ung th− tÕ bµo vÈy da): hay gÆp nhÊt ë nam giíi

- Ung th− biÓu m« tuyÕn: u ph¸t triÓn ë nhu m« Ýt khi ph¸t triÓn lµ khèi u ë phÕ qu¶n

lín, hay gÆp ë phô n÷

- Ung th− tÕ bµo nhá

- Ung th− tÕ bµo lín

- U cacxinoid

VÒ XQ: cã 2 lo¹i:

- ung th− phÕ qu¶n trung t©m

- Ung th− phÕ qu¶n ngo¹i vÞ

1. Ung th− phÕ qu¶n trung t©m:

- Ph× ®¹i rèn phæi

- XÑp phæi

2. Ung th− phÕ qu¶n ngo¹i vi:

- Khèi mê trßn

- U x©m lÊn vµo m¹ch m¸u sÏ cã h×nh tia mÆt trêi

32 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

- U ho¹i tö do thiÕu nu«i d−ìng t¹o hang trong u: hang thµnh dµy bê nham nhë, cã h×nh

mê låi ë bê hang

3. U Pancoast(ung th− ®Ønh phæi): h×nh mê vïng ®Ønh phæi

4. Ung th− tiÓu phÕ qu¶n: h×nh mê trßn giíi h¹n kh«ng râ,®¬n ®éc cã ®−êng kÝnh 2-5cm

5. Sarcom ë phæi: u nguån gèc trung b× hiÕm ë phæi kh«ng cã xq ®iÓn h×nh, tæn th−¬ng

g©y nªn mèt nèt mê kiÓu ®ång xu, ®¸m mê réng hoÆc c¶ mét bªn phæi

6. U lµnh ë phæi

- U tuyÕn phÕ qu¶n:

- U x¬, u c¬ tr¬n phÕ qu¶n, u sôn phÕ qu¶n(hamartoma)

- U lao: trßn, bê râ nh−ng kh«ng ®Òu, ®Ëm ®é c¶n quang cña bê t¨ng, d¹ng v«i ho¸, cã

thÓ cã h×nh hang ph¸ huû ë trong lßng u.Theo dâi nhiÒu n¨m kh«ng to lªn

7. Di bµo ung th−:

- THÓ kª: c¸c nèt 2-3mm, xu h−íng to dÇn xuèng d−íi nÒn, cã thÓ tãi 5mm, c¶n quang

®Ëm, giíi h¹n râ

- Di bµo ung th− thÓ u côc ®¬n ®éc

- Di bµo ung th− vµo trung thÊt: h¹ch trung thÊt to ra

Chôp C¾t líp vi tÝnh

C¸c kü thuËt chôp:

- Chôp c¸c líp c¾t ®¬n

- Chôp c¾t líp xo¾n èc

- Chôp c¾t líp vi tÝnh phæi ®é ph©n gi¶i cao

- Chôp c¾t líp cã tiªm c¶n quang tÜnh m¹ch

1. Nguyªn lý:

ChØ sè hÊp thô tia X ®−îc tÝnh theo ®¬n vÞ Hounsfild. Qui −íc ®é hÊp thô tia X cña n−íc

b»ng 0. NÕu tæ chøc cã ®é hÊp thô tia X lín h¬n ®−îc coi lµ cã gi¸ trÞ d−¬ng vµ thÊp h¬n

lµ (-)

B¶ng tû träng nh− sau:

- X−¬ng r¾n: +3095

- Canxi(v«i ho¸): +1000

- M¹ch m¸u sau khi tiªm c¶n quang iod: +200

- Tæ chøc phÇn mÒm: +30

33 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

- U ho¹i tö do thiÕu nu«i d−ìng t¹o hang trong u: hang thµnh dµy bê nham nhë, cã h×nh

mê låi ë bê hang

3. U Pancoast(ung th− ®Ønh phæi): h×nh mê vïng ®Ønh phæi

4. Ung th− tiÓu phÕ qu¶n: h×nh mê trßn giíi h¹n kh«ng râ,®¬n ®éc cã ®−êng kÝnh 2-5cm

5. Sarcom ë phæi: u nguån gèc trung b× hiÕm ë phæi kh«ng cã xq ®iÓn h×nh, tæn th−¬ng

g©y nªn mèt nèt mê kiÓu ®ång xu, ®¸m mê réng hoÆc c¶ mét bªn phæi

6. U lµnh ë phæi

- U tuyÕn phÕ qu¶n:

- U x¬, u c¬ tr¬n phÕ qu¶n, u sôn phÕ qu¶n(hamartoma)

- U lao: trßn, bê râ nh−ng kh«ng ®Òu, ®Ëm ®é c¶n quang cña bê t¨ng, d¹ng v«i ho¸, cã

thÓ cã h×nh hang ph¸ huû ë trong lßng u.Theo dâi nhiÒu n¨m kh«ng to lªn

7. Di bµo ung th−:

- THÓ kª: c¸c nèt 2-3mm, xu h−íng to dÇn xuèng d−íi nÒn, cã thÓ tãi 5mm, c¶n quang

®Ëm, giíi h¹n râ

- Di bµo ung th− thÓ u côc ®¬n ®éc

- Di bµo ung th− vµo trung thÊt: h¹ch trung thÊt to ra

Chôp C¾t líp vi tÝnh

C¸c kü thuËt chôp:

- Chôp c¸c líp c¾t ®¬n

- Chôp c¾t líp xo¾n èc

- Chôp c¾t líp vi tÝnh phæi ®é ph©n gi¶i cao

- Chôp c¾t líp cã tiªm c¶n quang tÜnh m¹ch

1. Nguyªn lý:

ChØ sè hÊp thô tia X ®−îc tÝnh theo ®¬n vÞ Hounsfild. Qui −íc ®é hÊp thô tia X cña n−íc

b»ng 0. NÕu tæ chøc cã ®é hÊp thô tia X lín h¬n ®−îc coi lµ cã gi¸ trÞ d−¬ng vµ thÊp h¬n

lµ (-)

B¶ng tû träng nh− sau:

- X−¬ng r¾n: +3095

- Canxi(v«i ho¸): +1000

- M¹ch m¸u sau khi tiªm c¶n quang iod: +200

- Tæ chøc phÇn mÒm: +30

33 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

- §a sè cÊu tróc m«: +20 ®Õn +80

- N−íc trong, dÞch: 0

- Nhu m« phæi: -750

- Kh«ng khÝ: -1000

Trªn phim chôp kh«ng khÝ mµu ®en, calci mµu tr¾ng

Mét d·y tû träng ®Æc biÖt gäi lµ cöa sæ ®−îc lùa chän ®Ó h×nh ¶nh cã thÓ ph©n tÝch ®−îc

b»ng m¾t th−êng vµ chØ ph©n biÖt ®−îc vµo kho¶ng 16 møc ®é mµu x¸m. ChÝnh cöa sæ

lµm cho h×nh ¶nh cã sù t−¬ng ph¶n

Cöa sæ trung thÊt: víi møc tû träng trung b×nh cña tæ chøc phÇn mÒm 30- 50HU, chiÒu

réng cöa sæ hÑp tõ 200-400HU sÏ nh×n râ c¸c cÊu tróc trong trung thÊt cong phæi th× mµu

®en vµ kh«ng nh×n thÊy m¹ng l−íi m¹ch m¸u phæi

Cöa sæ nhu m« phæi: møc tû träng -200 ®Õn – 700HU vµ chiÒu réng tõ 1200- 2000HU ®Ó

nh×n râ c¸c cÊu tróc cã tû träng thÊp, lóc nµy c¸c cÊu tróc trung thÊt sÏ kh«ng nh×n râ chi

tiÕt vµ chuyÓn thµnh mµu tr¾ng

2. Gi¶i phÉu c¾t ngang trªn phim chôp CT lång ngùc

1. Cöa sæ phæi:

34 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

35 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

36 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

37 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

38 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

39 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

40 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

41 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

42 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

43 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Cöa sæ trung thÊt

44 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

45 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

46 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

47 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

48 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

49 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

BÖnh lý

1. Uphæi:

Trªn phim c¾t líp cho thÊy khèi u t¨ng tû träng thuÇn nhÊt. U ¸c th−êgn cã bê kh«ng ®Òu, cã

c¸c gi¶i tia h×nh nan hoa, ®«i khi cã æ gi¶m tû träng ë gi÷a do ho¹i tö, hoÆc cã dÊu hiÖu phÕ

qu¶n h¬i. C¸c nh¸nh phÕ qu¶n ®i vµo u bÞ c¾t côt, cã thÓ thÊy ®¸m mê do xÑp phæi kÌm theo.

Trong tr−êng hîp xÑp thuú trªn phæi ph¶i do ung th− phÕ qu¶n trung t©m sÏ cã dÊu hiÖu ch÷

S. Cã thÓ thÊy h×nh ¶nh u x©m nhËp vµo khoang mµng phæi hoÆc g©y tiªu x−¬ng s−ên t¹i chç

h¹¬c c¸ch xa vÞ trÝ u

Di bµo ung th− phæi thÊy râ trªn CT lµ nh÷g nèt mê trßn giíi h¹n râ, kÝch th−íc kh«ng ®Òu,

cã ®−êng kÝnh tõ 1-3mm ph¸t triÓn tõ nÒn phæi lªn. Nèt mê t¹o nªn do di bµo ung th− ë phæi

th−êng nhá vµ ®a æ.

2. Gi·n phÕ qu¶n: c¸c nèt trßn s¸ng cña èng phÕ qu¶n cã kÝch th−íc lín h¬n nhiÒu so víi

m¹ch m¸u tuú hµnh

3. H×nh ¶nh trµn dÞch khoang mµng phæi: c¸c vïng mê cã d¹ng h×nh liÒm, n»m thÊp sau

4. Lao phæi: lµm râ thªm c¸c tæn th−¬ng do lao nh− hang, x¬ ho¸, v«i ho¸

5. U trung biÓu m« mµng phæi: khèi t¨ng tû träng thuÇn nhÊt n»m ë mµng phæi cã bê râ,

trßn nh½n hoÆc bê cã nhiÒu thuú

6. U trung thÊt:

7. U tuyÕn øc:

Khèi c¶n quang thuÇn nhÊt, th−êng cã bê râ, n»m ë tÇng gi÷a trung thÊt tr−íc. HÇu hÕt c¸c u

tuyÕn øc ®Òu ph¸t triÓn ë mét thuú cña tuyÕn øc do ®ã khèi mê th−êng n»m lÖch vÒ mét bªn

bê trung thÊt, vµ hÇu hÕt ph¸t triÓn khu tró ë côc d−íi cña tuyÕn øc nªn th−êng lµm réng tÇng

gi÷a trung thÊt. Cã thÓ cã v«i ho¸ tuyÕn øc

- U qu¸i trung thÊt: trong khèi mê cña trung thÊt cã nh÷ng nèt c¶n quang d¹ng x−¬ng

hoÆc r¨ng

- KÐn d¹ng b×: h×nh mê trßn, tû träng t−¬ng ®−¬ng víi dÞch, bê nh½n, cã thµnh máng,

n»m ë trung thÊt tr−íc vµ gi÷a kÌm theo nh÷ng nèt ®ãng v«i ë trong lßng u

- Ph×nh t¸ch ®m chñ: tèt nhÊt lµ tiªm thuèc c¶n quangtÜnh m¹ch ®Ó lµm hiÖn râ lßng ®m

chñ. DÊu hiÖu h×nh s¸ng kiÓu tr¨ng l−ìi liÒm n»m gi÷a líp néi m¹ch vµ ngo¹i m¹c cña

m¹ch m¸u, khi chôp thuèc c¶n quang lßng m¹ch sÏ ngÊm thuèc vµ t¨ng ®Ëm trong khi

vïgn ph×nh m¹ch cã d¹ng h×nh liÒm nãi trªn tû träng vÉn kh«ng thay ®æi

50 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

- U thùc qu¶n: thÊy râ giíi h¹n vïng chÌn t¾c

- U khÝ qu¶n: thÊy râ giíi h¹n cña u

- NÊm phæi: khèi mê trßn, ®−êng kÝnh vµi cm, cã d¶i s¸ng kiÓu h×nh liÒm cña khÝ bao

h×nh ¶nh ®Æc tr−ng cña nÊm phæi gièng h×nh c¸i lôc l¹c

H×nh lôc l¹c ®Æc tr−ng cña nÊm phæi

Di bµo ung th− gan vµo phæi

51 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Gi∙n phÕ qu¶n d¹ng nang

ChÈn ®o¸n Xq bÖnh lý trung thÊt

1. §Æc ®iÓm c¸c tæn th−¬ng t¹o h×nh mê ë trung thÊt:

- Giíi h¹n ngoµi râ nÐt vµ liªn tôc(phÝa tr−êng phæi)

- Låi vÒ phÕ tr−êng, cã thÓ mét bªn hoÆc c¶ 2 bªn

- Kh«ng thÊy ®−îc giíi h¹n trong v× khèi mê chång lªn trung thÊt

- TiÕp nèi tho¶i dÇn víi bãng trung thÊt

2. C¸c dÊu hiÖu XQ bÖnh lý trung thÊt:

- Sù di chuyÓn c¸c ®−êng bê cña trung thÊt:

Gióp x¸c ®Þnh sù liªn quan cña khèi bÖnh lý víi t¹ng nµo cña trugn thÊt

- DÊu hiÖu h×nh bãng: cho phÐp dù ®o¸n h×nh mê nÕu g¾n víi bê tim, bê ®m chñ, bê c¬

hoµnh .. sÏ bÞ xo¸ ®i ë gi÷a phÇn cÊu tróc bÖnh lý g¾n víi nã(xem chi tiÕt trong phÇn

Khi 2 bãng mê ®Ëm ®é n−íc ë cïng mét mÆt ph¼ng trong lång ngùc, tiÕp xóc víi nhau th×

chóng mÊt bê tiÕp xóc trªn phim chôp th¼ng nghÜa lµ 2 bãng mê nµy hoµ nhËp vµo nhau

thµnh 1 h×nh bãng : gäi lµ dÊu hiÖu h×nh bãng d−¬ng tÝnh

Khi 2 bãng mê ®Ëm ®é n−íc ë 2 mÆt ph¼ng kh¸c nhau cña phæi tiÕp xóc víi nhau trªn

phim chôp th¼ng th× vÉn nh×n thÊy bê cña chóng ë chç tiÕp xóc nghÜa lµ2 bãng mê nµy

Tãm l¹i lµ khi bãng mê vÉn nh×n ®−îc qua mét bãng mê kh¸c th× chóng khu tró ë 2 mÆt

ph¼ng kh¸c nhau trong phæi nghÜa lµ cã bãng mê ë ®»ng tr−íc vµ mét bãng mê ë phÝa sau

52 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Bê cña tim ph¶i, tr¸i, cña ®m chñ lªn(®Ëm ®é n−íc) lµ c¸c cÊu tróc ë ®»ng tr−íc, cong

quai ®m chñ, ®m chñ xuèng lµ c¸c cÊu tróc ë ®»ng sau. C¸c cÊu tróc nµy lµ mèc ®Ó x¸c

VD:

+ Mét bãng mê (xÑp phæi, viªm phæi) ë ®¸y phæi tiÕp xóc víi tim nh−ng kh«ng lµm mÊt

bê cña tim trªn phim chôp th¼ng th× bãng mê nµy khu tró ë ®»ng sau nghÜa lµ xÑp phæi

+ Mét bãng mê ë ®¸y phæi lµm mÊt bê tiÕp xóc víi tim th× nã khu tró ë phan thïy

®Òu cïng ë trong mÆt ph¼ng tr−íc. Dh h×nh bãng d−¬ng tÝnh

- DÊu hiÖu cæ ngùc: cho phÐp x¸c ®Þnh trªn phim chôp th¼ng mét khèi mê thuéc cæ hay

ngùc. Khi bê ngoµi cña mét bãng mê bÊt th−êng thuéc tÇng trÒn trung thÊt biÕn mÊt tõ

bê trªn x−¬ng ®ßn, vÞ trÝ cña khèi mê ë phÇn tr−íc(do phÇn trªn cña khèi mê trªn thùc

tÕ ®· nhËp vµo bãng mê cña phÇn mÒm cæ). Ng−îc l¹i khèi mê sÏ ë phÝa sau nÕu thÊy

®−îc giíi h¹n trªn ngoµi cña khèi mê v× nhê cã khÝ ë ®Ønh phæi.

VÝ dô: h¹ch c¹nh khÝ qu¶n cã bãng mê bÞ xo¸ ë bê trªn x−¬ng ®ßn. U thÇn kinh, u thùc

qu¶n phÇn trªn cho bãng mê hiÖn râ bê v−ît lªn trªn x−¬ng ®ßn

- DÊu hiÖu quy tô rèn phæi: NÕu c¸c m¹ch m¸u lín tõ ngo¹i biªn quy tô vµo h×nh mê bÞ

biÕn mÊt khi gi¸p víi u th× h×nh mê ®ã t−¬ng øng víi ®m phæi. Ng−îc l¹i nÕu h×nh c¸c

m¹ch m¸u vÉn thÊy ®−îc xuyªn qua bãng mê th× h×nh mê ®ã lµ mét khèi cña trung

thÊt vµ th−êgn lµ h¹ch

phæi tr¸i cã vÞ trÝ ngoµi bãng mê cña trung thÊt trªn phim th¼ng. VÞ trÝ nµy cã thÓ thay

®èi s¸t vµo bê trung thÊt hoÆc nhiÒu nhÊt lµ kh«ng qu¸ 1cm so víi bê tr¸i trung thÊt.

trugn thÊt ®· réng bÊt th−êng vµ che phñ nhiÒu hi¬n rèn phæi tr¸i. Th−êng ®ã lµ h×nh

mê bÊt th−êgn cña trung thÊt tr−íc

- DÊu hiÖu t¶ng b¨ng: cßn gäi lµ dÊu hiÖu ngùc-bông. Mét h×nh mê ë trung thÊt d−íi cã

bê v−ît qu¸ vßm hoµnh vµ c¸ch xa dÇn cét sèng, khèi ®ã thuéc bông lan lªn ngùc. Cßn

nÕu bê d−íi ngoµi c¶u h×nh mê tiÕp nèi trë laÞ cét sèng, khèi ®ã thuéc t»ng trªn c¬

hoµnh. V× nhê cã khÝ ë nhu m« phæinªn thÊy ®−îc bê d−íi cña khèi mê

53 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

- DÊu hiÖu co kÐo thùc qu¶n: khèi mê cña trung thÊt gi÷a cho¸n chç ra bê bªn c¶u trung

thÊt sÏ ®Çy thùc q¶un sang bªn dèi diÖn th× khèi mê ®ã ë ngoµi thùc qu¶n

- C¸c dÊu hiÖu vÒ h×nh mê cña h¹ch:Lo¹i trõ ch¾c ch¾n h×nh mê ®ã kh«ng ph¶i h×nh mê

m¹ch m¸u b»ng c¸c nghiÖm ph¸p ®éng- nghiÖm ph¸p Valsava chôp lång ngùc khi hÝt

cña phæi, gi¶m c¸c h×nh mê m¹ch m¸u

NÕu lµ h×nh mê do h¹ch cã bê trßn, ®a cung

3. H×nh s¸ng trung thÊt do:

- Trµn khÝ mµng ngoµi tim

- Trµn khÝ trung thÊt

- BÊt th−êng cña thùc qu¶n: tói thõa thùc qu¶n, tho¸t vÞ khe hoµnh

- ¸p xe trung thÊt

4. H×nh v«i ho¸:

- H¹ch v«i ho¸: lao h¹ch

- V«i ho¸ m¹ch m¸u: quai ®m chñ

- V«i ho¸ cña tim: van tim, mµng ngoµi tim

- C¸c u trung thÊt cã v« ho¸: B−íu gi¸p ch×m, u qu¸i vµ kÐn d¹ng b×, u tuyÕn øc, u sôn

phÕ qu¶n

5. §Æc ®iÓm c¸c lo¹i u trung thÊt:

- U h¹ch b¹ch huyÕt trung thÊt:

+ BÖnh Hodgkin: h×nh mê c¹nh khÝ qu¶n(h¹ch c¹nh khÝ qu¶n) vµ ph× ®¹i rèn phæi

+ Lymphocarcoma: khèi mê trung thÊt, c¸c nèt mê rêi r¹c ë rèn phæi

- U nguån gèc thÇn kinh:

+ U x¬ thÇn kinh: khèi mê h×nh bÇu dôc hoÆc trßn, bê râ, phim nghiªng h×nh mê n»m sau

cét sèng

+ U nguyªn bµo thÇn kinh: h×nh mê thuÇn nhÊt, c¶n quang kÐm h¬n ®m chñ th−êng hay ë

bªn ph¶i trung thÊt

- U qu¸i vµ u d¹ng b×:

+ KÐn d¹ng b×: bê nh½n, x¬ h¸o

+ U qu¸i: khèi mê giíi h¹n râ, th−êng hay ë trung thÊt tr−íc, trong cã c¶n quang ®Ëm h¬n

- U tuyÕn gi¸p trong lång ngùc: trung thÊt trªn réng hay gÆp bªn tr¸i, h×nh m ê nèi tiÕp

víi tuyÕn gi¸p ph× ®¹i ë cæ

54 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

- U tuyÕn øc: ®¸m mê ë mét bªn cña bê trung thÊt th−êgn ¸p s¸t quai ®m chñ, th−êgn ë

tÇng gi÷a trung thÊt trªn do vËy lµm ph× ®¹i bãng trugn thÊt trªn b×nh diÖn th¼ng lµm

- U mì: h×nh bÇu dôc hoÆc d¹ng thuú bê râ ë trung thÊt tr−íc, bÌ 2 bê trung thÊt. Do tû

träng thÊp nªn nÕu u bÌ ra ngoµi phæi phæi sÏ cho thÊy ®¸m c¶n quang kÐm h¬n

55 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Các hình ảnh XQ u phổi và u trung thất

Hình -1 : U thuỳ dưới phổi phải: a- Khối mờ nằm ở nền phổi phải thâý được bờ dưới chạy sát góc sườn hoành phải. Bờ trên khối u là một đường cong lồi về phía trường phổi b- Phim nghiêng: khối mờ nằm trên cơ hoành vùng thuỳ dưới phổi phải

Hình- 2: U thuỳ dưới phổi phải: Khối cản quang, tròn bờ rõ nằm ở nền phổi phải, một phần khối u chồng lên vòm hoành. Bờ dưới khối u vẫn thấy rõ nhờ cản quang âm tính của nhu mô phổi. Dấu hiệu này giúp chẩn đoán phân biệt với các khối u xuất phát từ ổ bụng(DH tảng băng). Phim nghiêng cho thấy u nằm trên vòm hoành

56 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Hình- 3: Ung thư phổi thể biểu mô a- Đám mờ vùng cạnh rốn phổi và hạ đòn phổi trái có giới hạn kém rõ b- Phim nghiêng: đám mờ chồng hình lên rốn phổi

Bệnh nhân có hạch thượng đòn phổi trái sưng to đã được chọc hạch làm mô bệnh học chẩn đoán ung thư biểu mô di căn

A

B

Hình - 4: Ung thư phế quản

A- Phim chụp thường B- Phim chụp phế quản cản quang hình phế quản cắt cụt thấy rõ ở nhánh phế

quản đi vào vùng u

57 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Hình- 5: Ung thư phổi: Hình mờ nằm ngoại vi rốn phổi phải, bờ trên phim nghiêng chồng hình lên cột sống

Hình-7: Ung thư phế quản

Hình-6: Ung thư phế quản thể ngoại vi Đám mờ trong thuần nhất, bờ rõ nằm ngoại vi phổi phải xa rốn phổi

Trên phim chụp phế quản cản quang cho thấy hình phế quản vùng u bị chít hẹp, thuốc cản quang vẫn lưu thông qua dễ dàng nên chưa gây xẹp phổi

58 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Hình- 8: Ung thư phế quản thể trung tâm gây xẹp phổi thuỳ đỉnh

a- Đám mờ vùng đỉnh phổi phải có giới hạn dưới là một đường cong lõm b- Phim chụp CT: lòng phế quản đi vào vùng u bị chèn hẹp rõ c- Phim chụp phế quản cản quang, có hình ảnh phế quản bị cắt cụt hoàn toàn ở vùng

u. Lòng phế quản gốc phải lẹm khuyết nham nhở

59 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

a

d

c

b

Hình-9: Ung thư phế quản thể trung tâm a- Phim thường: đám mờ không thuần nhất vùng ngoại vi phổi

phải

b- Phim CT: Chèn ép gây hẹp lòng phế quản c- Phim chụp phế quản cản quang: đình chỉ sự lưu thông thuốc d- Tiêu xương do di bào ung thư vào xương cánh tay trái

60 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Hình- 10: Ung thư phế quản thể ngoại vi Khối mờ nằm ở ngoại vi rốn phổi trái, sát phế mạc không thấy sự lưu thông của phế quản đi vào vùng u

Hình-11: Hạch rốn phổi trong bệnh Hodgkin. Bờ phải trung thất trên to có nhiều đám mờ, tạo nên hình đa cung rốn phổi phải

61 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Hình- 12: Vôi hoá tuyến ức:

Hình cản quang ở bờ trái trung thất trước có viền mờ dạng “vỏ trứng”

b

Hình- 13: U thần kinh

a- Khối mờ nằm ở bờ trái trung thất chồng lên đốt sống D8 đúng vị

trí lỗ tiếp hợp

b- Khối mờ tròn bờ rõ, nằm ở vùng trung thất sau là đặc tính của u

thần kinh

62 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Hình-14 : Teratom ở phổi: Khối cản quang giới hạn rõ có kích thước lớn nằm ở nền phổi phải sát với cơ hoành(a); Phim chụp nghiêng cũng không tách được giới hạn khối u và cơ hoành(b). Kết quả mô bệnh học: U quái

Hình-16: U trung thất trên bên phải gây chèn ép tĩnh mạch chủ trên thấy rõ trên phim chụp tĩnh mạch Hình-15 : U trung thất gây chèn ép trung thất và xâm lấn vào thực quản

63 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Hình-17: Ung thư phổi thể hoại tử thấy rõ trên phim CT: Hình hang phá huỷ có thành dày bờ trong hang nham nhở không đều

Hình -18: U trung thất trên chèn ép tĩnh mạch dưới đòn phải

64 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Hình-18: U mỡ ở trung thất(Lipoma). Khối cản quang có kích thước lớn, bờ ngoài rõ chiếm gần hết phế trường phải. Có hình ảnh phản ứng phế mạc rãnh liên thuỳ phải(a). Trên phim nghiêng khối mờ chiếm cả vùng trung thất trước và trung thất giữa(b)

HÌnh-19: U quái ở trung thất: Một khối mờ rất lớn nằm bên trái rốn phổi phần trung thất trước. Kết quả phẫu thuật cho biết u quái trung thất

65 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Hình-20: Di bào ung thư thể bóng bay: Cả 2 phế trường có nhiều đốm mờ, bờ rõ cản quang mờ nhạt kích thước to nhỏ khác nhau. Lâm sàng bệnh nhân K hang vị dạ dày

Hình-21 :Di bào ung thư thể kê: các nốt mmờ kích thước to nhỏ, xuất hiện dày đặc ở cả 2 phế trường, đặc biệt mật độ các nốt mờ tập trung nhiều ở nền phổi 2 bên.Lâm sàng bệnh nhan K tuyến giáp

Hình-23: Di bào ung thư gần: Ở nền phổi phải có met khối u lớn cao hơn khối u một ít có một nốt mờ nhỏ(khoang LS 7,8).Nốt mờ nhạt dạng một di bào ung thư

Hình-22:Di bào ung thư có dạng u phổi trên bn bị ung thư cơ vân.Khối di bào có kích thước >5cm,bờ tròn đều ở cạnh rốn phổi phải.Khối mờ cạnh rốn phổi trái cản quang kém hơn, giới hạn không rõ có hình ảnh lan toả kiểu chân sứa

66 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Hình-24: Di bào ung thư thể u: Ở cả 2 trường hợp đều do met ung thư nguyên phát ở xương vào phổi cả 2 bên. Các đốm mờ có giứoi hạn kiểu chân sứa kém rõ

Hình-26: Di bào ung thư thể kê trên bệnh nhân có một khối u ở hạ sườn trái,Khác với lao kê các nốt mờ trong di bào ung thư có xu hướng phát triển từ nền phổi lên

Hình-25: Di bào ung thư gan vào phổi. Ở cả 2 trường phổi có nhiều nốt mờ to nhỏ khác nhau nhiều chỗ tụ lại thành đám mờ lớn. Số lượng và mật độ các nốt mờ có xu hướng tập trung nhiều ở nền phổi 2 bên. LS bệnh nhân bị ung thư gan

67 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

H×nh hang trong khèi u: thµnh dµy cã h×nh møc khÝ- n−íc

XÑp thuú trªn phæi tr¸i

68 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Khèi mê lín ë thuú gi÷a phæi tr¸i

DÊu hiÖu ch÷ S cña Golden trong xÑp thuú trªn phæi ph¶i do ung th− phÕ qu¶n thÓ trung

t©m

69 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

U thuú trªn phæi ph¶i

XÑp thuú trªn phæi tr¸i, thuú trªn bªn phæi ph¶i c¨ng gi∙n bï tho¸t vÞ qua ®−êng gi÷a

tr−íc lång ngùc tíi ®m chñ lªn

70 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

Khèi mê ®Ønh phæi ph¶i, tiªu x−¬ng s−ên

U mì trung thÊt

71 Ng. quang toµn_dhy34

§Ò c−¬ng PhÉu thuËt lång ngùc K phæi vµ u trung thÊt

U mì trung thÊt tr−íc