Hữu Thị Hồng Hoa và Đtg<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
112(12)/1: 251 - 254<br />
<br />
VẬN DỤNG QUAN ÐIỂM THỰC TIỄN TRONG GIẢNG DẠY CÁC MÔN LÝ<br />
LUẬN CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNIN Ở TRÝỜNG CÐ KINH TẾ - KỸ THUẬT<br />
HIỆN NAY<br />
Hữu Thị Hồng Hoa*, Hà Thị Thu Hằng<br />
Trường Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật – ĐH Thái Nguyên<br />
<br />
TÓM TẮT<br />
Hiện nay, việc giảng dạy các môn lý luận Mác – Lênin ở các trường ĐH, CĐ, còn tồn tại những<br />
bất cập về mặt nội dung tư tưởng, về giáo trình, về chương trình giảng dạy…cũng như về phương<br />
pháp giảng dạy. Chính những bật cập này đã ảnh hưởng đáng kể tới chất lượng giảng dạy của các<br />
môn học. Một trong những bất cập nêu trên, theo chúng tôi, chính là sự giáo điều trong việc giảng<br />
dạy, mà thực chất là biểu hiện của việc không vận dụng quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác –<br />
Lênin: Quan điểm thực tiễn. Do vậy, để nâng cao hơn nữa chất lượng giảng dạy các môn lý luận<br />
Mác – Lênin, trong phạm vi bài báo này, chúng tôi đề xuất việc phải vận dụng quan điểm thực tiễn<br />
trong giảng dạy các môn lý luận Mác – Lênin ở trường CĐ Kinh tế – Kỹ thuật .<br />
Từ khóa: Lý luận Mác – Lênin,đổi mới phương pháp giảng dạy, giáo điều, quan điểm thực tiễn.<br />
<br />
Chúng ta ðều biết, một trong những ðiểm<br />
khác biệt cãn bản giữa học thuyết khoa học và<br />
cách mạng của các nhà sáng lập Chủ nghĩa<br />
Mác - Lênin với tất cả các học thuyết, lý luận<br />
xã hội trýớc Mác, ðó là quan ðiểm về thực<br />
tiễn. Ở các lý luận xã hội trýớc Mác, vấn ðề<br />
thực tiễn không ðýợc ðặt ra hoặc nếu có ðặt ra<br />
thì lại ðýợc giải quyết một cách hết sức thần<br />
bí, méo mó. Trái lại, ở triết học của C.Mác,<br />
Ph.Ănghen và V.I. Lênin vấn ðề thực tiễn<br />
ðýợc xem xét một cách hiện thực, sinh ðộng,<br />
và do ðó vô cùng gần gũi với ðời sống hiện<br />
thực. Chính vì vậy mà C.Mác ðã chỉ ra "các<br />
nhà triết học ðã chỉ biết giải thích thế giới<br />
bằng nhiều cách khác nhau, song vấn ðề là<br />
cải tạo thế giới" [1]. Thực tế là, sự ra đời lý<br />
luận khoa học cách mạng của C. Mác và<br />
Ph.Ănghen bắt nguồn từ thực tiễn cách mạng<br />
của giai cấp công nhân ở Châu Âu cũng như<br />
kinh nghiệm sinh động đấu tranh vì hoàn bình<br />
dân chủ.*<br />
Sự gắn bó mật thiết giữa lý luận và thực tiễn<br />
trong Chủ nghĩa Mác - Lênin ðã thực sự trở<br />
thành một quan ðiểm một nguyên tắc cãn bản<br />
của hoạt ðộng sống, trong ðó bao hàm cả<br />
hoạt ðộng nhận thức, giáo dục. Bản thân<br />
V.I.Lênin ðã từng khẳng ðịnh: "Quan ðiểm về<br />
*<br />
<br />
Tel: 0976678738<br />
<br />
ðời sống, về thực tiễn phải là quan ðiểm thứ<br />
nhất và cõ bản của lý luận về nhận thức" [4].<br />
Sau này, Đảng ta trong suốt quá trình đấu<br />
tranh, bảo vệ và xây dựng tổ quốc xã hội chủ<br />
nghĩa, chúng ta cũng rút ra bài học vô cùng<br />
qúy giá đó là :“Đảng phải xuất phát từ thực<br />
tế, tôn trọng và hành động theo quy luật<br />
khách quan. Năng lực nhận thức và hành<br />
động theo quy luật khách quan là điều kiện<br />
đảm bảo sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng”.<br />
Trong công tác giảng dạy, để góp phần nâng<br />
cao chất lượng dạy và học các môn lý luận<br />
chính trị Mác - Lênin, thì việc vận dụng quan<br />
ðiểm thực tiễn, trong giảng dạy vừa là tất<br />
yếu, vừa là yêu cầu cấp thiết hiện nay. Nếu<br />
vận dụng tốt quan ðiểm thực tiễn trong quá<br />
trình giảng dạy sẽ góp phần không nhỏ trong<br />
việc nâng cao chất lýợng dạy và học các môn<br />
lý luận Chủ nghĩa Mác - Lênin.<br />
Lý luận nói chung, ðặc biệt là lý luận Mác Lênin chính là sản phẩm ðýợc ðúc kết từ thực<br />
tiễn và phản ánh thực tiễn ðó, dýới dạng ðặc<br />
thù của nó. Ở một ý nghĩa nào ðó, có thể<br />
khẳng ðịnh lý luận chính là con ðẻ của thực<br />
tiễn, mang những nhân tố nhất ðịnh, ðýõng<br />
nhiên, dýới một hình thức mới, trừu týợng và<br />
khái quát, so với ðời sống thực tiễn. Chính vì<br />
ở lý luận Mác - Lênin, sự khái quát hoá, trừu<br />
týợng hoá ðã ðạt tới trình ðộ cao nhất. Ðiều<br />
251<br />
<br />
Hữu Thị Hồng Hoa và Đtg<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
ðó một mặt cho phép lý luận này phản ánh<br />
ðýợc những vấn ðề chung, bản chất nhất của<br />
thế giới khách quan, , song mặt khác, chính<br />
sự trừu týợng, khái quát hoá cao này ðã làm<br />
cho lý luận Mác - Lênin trở nên trừu týợng,<br />
khó tiếp thu hõn bất kỳ một môn học nào.<br />
Trong ðiều kiện nhý vậy, ngýời giảng viên lý<br />
luận Mác - Lênin phải vận dụng quan ðiểm<br />
thực tiễn bằng sự liên hệ với thực tiễn sinh<br />
ðộng trong quá trình giảng dạy. Từ đó mới<br />
làm cho việc giảng dạy và học môn học này<br />
trở nên thiết thực, có ý nghĩa. Có nhý vậy mới<br />
làm cho bản thân môn học này trở nên gần<br />
gũi ðối với ngýời học, và do ðó làm cho nó dễ<br />
tiếp thu hõn. Bằng không, việc dạy và học lý<br />
luận Mác - Lênin hoàn toàn không ðáp ứng<br />
ðýợc yêu cầu của ngýời học, của cuộc sống<br />
cũng nhý không phản ánh trung thực bản chất<br />
của lý luận này. Nói một cách khác, giảng<br />
viên phải vận dụng một cách thành thạo quan<br />
ðiểm thực tiễn trong giảng dạy các môn lý<br />
luận Mác – Lênin, ðể vừa ðảm bảo ðýợc yêu<br />
cầu truyền tải nội dung tri thức cõ bản của<br />
môn học, vừa có sự liên hệ, mở rộng với thực<br />
tiễn cuộc sống, vừa tác ðộng ðến tình cảm,<br />
ðem lại hứng thú, niềm ðam mê, ý chí výõn<br />
lên của ngýời học, giúp ngýời học phát huy<br />
tính tích cực chủ ðộng, sáng tạo, rèn luyện<br />
nãng lực thực tiễn.<br />
Muốn làm ðýợc ðiều này, yêu cầu ngýời giảng<br />
viên phải quán triệt một số quan ðiểm sau:<br />
- Giảng viên phải thấy ðýợc khả nãng của<br />
việc vận dụng quan điểm và thực tiễn trong<br />
hoàn cảnh cụ thể của trýờng, của khả nãng<br />
bản thân và của ngýời học.158<br />
- Việc vận dụng quan điểm thực tiễn phải<br />
xuất phát từ ðặc thù của những môn học lý<br />
luận Mác – Lênin. Đó là môn học trang bị cho<br />
sinh viên hệ thống lý luận, quan điểm, chủ<br />
trương, đường lối mang tính cách mạng và<br />
khoa học, nó có vai trò đặc biệt quan trọng<br />
trong việc xây dựng và phát triển ở sinh viên<br />
thế giới quan và phương pháp luận khoa học.<br />
- Vận dụng quan điểm thực tiễn xuất phát từ<br />
thực trạng giảng dạy, các môn lý luận Mác Lênin ở trýờng CÐ Kinh tế - Kỹ thuật hiện nay.<br />
252<br />
<br />
112(12)/1: 251 - 254<br />
<br />
Trường CÐ Kinh tế - Kỹ thuật là trýờng thành<br />
viên của Ðại học Thái Nguyên, nhiệm vụ của<br />
trýờng là: ðào tạo và bồi dýỡng nguồn nhân<br />
lực có trình ðộ cao ðẳng và các trình ðộ thấp<br />
hõn trong các lĩnh vực kinh tế, kỹ thuật công<br />
nghiệp, kỹ thuật Nông - Lâm, kỹ thuật xây<br />
dựng, kỹ thuật giao thông và ðào tạo nghề.<br />
Bên cạnh những lĩnh vực ðào tạo chuyên<br />
ngành, trýờng con chú trọng bồi dýỡng giáo<br />
dục chính trị, tý týởng, ðạo ðức lối sống, giáo<br />
dục ðýờng lối của Ðảng, chính sách và Pháp<br />
luật của nhà nýớc. Ðảm nhận việc giảng dạy<br />
các môn lý luận Mác - Lênin là một ðội ngũ<br />
giảng viên ðýợc ðào tạo chính quy, có ý thức<br />
nghề nghiệp và tinh thần trách nhiệm cao.<br />
Hầu hết các giảng viên ðều ý thức rõ vai trò<br />
và tầm quan trọng của việc sử dụng phýõng<br />
pháp dạy học có sự liên hệ giữa lý luận và<br />
thực tiễn của ðịa phýõng, ðất nýớc, liên hệ,<br />
lồng ghép trong từng bài giảng, từng ðõn vị<br />
kiến thức. Quan điểm thực tiễn ở trong giảng<br />
dạy các môn Lý luận chính trị Mác - Lênin ở<br />
trýờng CÐ Kinh tế - Kỹ thuật ðýợc nhận thức<br />
một cách ðúng ðắn chính là ðiều kiện cần<br />
thiết ðể vận dụng nó trong thực tế giảng dạy<br />
ngày càng hiệu quả hõn.<br />
Tuy vậy, nhìn lại thực trạng dạy và học các<br />
môn lý luận Mác - Lênin ở trýờng CÐ Kinh tế<br />
- Kỹ thuật vẫn chýa ðýợc nhý mong muốn,<br />
cụ thể:<br />
- Nhiều giảng viên vẫn còn nặng nề về câu<br />
chữ trong khi trình bày các khái niệm, phạm<br />
trù hay những nội dung trừu týợng của môn<br />
học làm cho giờ học trở nên nhàm chán, khô<br />
cứng. Chính vì vậy mà phần lớn sinh viên<br />
chýa có hứng thú ðối với môn học, thậm chi<br />
coi thýờng môn học này.<br />
- Còn không ít sinh viên quan niệm các môn<br />
học của chủ nghĩa Mác - Lênin là môn học<br />
mang tính lý luận thuần tuý, khô khan vì vậy<br />
họ học môn này theo kiểu ðối phó, nên ở<br />
những sinh viên này mất ði cảm hứng say mê<br />
học tập, ít ðầu tý thời gian, công sức ðể<br />
nghiên cứu, tìm hiểu.<br />
Có nhiều lý do khác nhau ðể giải thích tình<br />
trạng trên, trong ðó có cả nguyên nhân khách<br />
quan và chủ quan.<br />
<br />
Hữu Thị Hồng Hoa và Đtg<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
Về nguyên nhân khách quan:<br />
- Những môn học lý luận Mác - Lênin ở các<br />
trýờng ÐH, CĐ hiện nay bao gồm: Những<br />
nguyên lý cõ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin,<br />
Đýờng lối cách mạng của ÐCSVN, Tý týởng<br />
Hồ Chí Minh. Ðây ðều là những môn học<br />
mang tính trừu týợng, ðòi hỏi cả ngýời dạy và<br />
ngýời học phải có sự say mê, ðầu tý thời gian,<br />
công sức ðể tìm tòi, nghiên cứu.<br />
- Do phần lớn sinh viên trong trýờng ðều<br />
thuộc khối ngành kinh tế kỹ thuật nên ðại ða<br />
số sinh viên ngại học các môn khoa học - xã<br />
hội và nhân vãn, trong ðó có các môn của chủ<br />
nghĩa Mác – Lênin.<br />
- Tuổi ðời của sinh viên còn rất trẻ, mức ðộ<br />
am hiểu các vấn ðề kinh tế - xã hội còn chýa<br />
nhiều nên khi gặp phải các vấn ðề thực tiễn<br />
ðang ðặt ra thýờng khó tìm ra câu trả lời<br />
Về nguyên nhân chủ quan.<br />
- Sinh viên chýa thật sự tích cực, chủ ðộng<br />
nghiên cứu, tìm hiều môn học, còn ỷ lại, thậm<br />
chí coi thýờng, thiếu tính tự giác trong học tập.<br />
- Nhiều sinh viên cho rằng ðây là môn học<br />
thuộc lòng nên chỉ chú trọng học vẹt, học sao<br />
cho miễn là qua ðýợc kỳ thi, còn bản chất của<br />
vấn ðề thì hầu nhý không hiểu.<br />
Ðể sớm khắc phục ðýợc những thực trạng<br />
trên, phải “thực hiện ðồng bộ các giải pháp<br />
phát triển và nâng cao chất lýợng giáo dục,<br />
ðào tạo" nhý tinh thần ðại hội XI của Ðảng<br />
nói chung, giảng dạy các môn khoa học của<br />
Chủ nghĩa Mác - Lênin nói riêng, trong ðó<br />
cần thực hiện có hiệu quả hõn việc vận dụng<br />
quan điểm thực tiễn trong giảng dạy các môn<br />
lý luận Mác - Lênin.<br />
Tuy nhiên, ðể việc vận dụng quan điểm thực<br />
tiễn vào trong giảng dạy các môn lý luận Mác<br />
- Lênin ở trýờng CÐ Kinh tế - Kỹ thuật thật<br />
sự có ðýợc hiệu quả nhý mong muốn, thì theo<br />
chúng tôi, cần tiến hành một số giải pháp sau:<br />
Một là, cần ðổi mới nhận thức của ðội ngũ<br />
cán bộ quản lý các cấp, ðội ngũ giảng viên<br />
nhất là giảng viên trực tiếp giảng dạy các môn<br />
lý luận Mác - Lênin về chủ trýõng ðổi mới<br />
cãn bản và toàn diện giáo dục, ðào tạo, trong<br />
<br />
112(12)/1: 251 - 254<br />
<br />
ðó ðổi mới phýõng pháp dạy và học là mắt<br />
khâu quan trọng.<br />
Hai là, phải tạo sự chuyển biến cãn bản trong<br />
ðổi mới phýõng pháp giảng dạy các môn lý<br />
luận Mác - Lênin trong ðó vận dụng quan<br />
điểm thực tiễn là nội dung cốt lõi.<br />
Ba là, trên cõ sở phát huy tính tích cực, chủ<br />
ðộng, sáng tạo, sự hứng thú, niềm ðam mê<br />
của sinh viên mà tiến hành bồi dýỡng nãng<br />
lực tý duy tự học, tự nghiên cứu và rèn luyện<br />
nãng lực hoạt ðộng thực tiễn cho sinh viên.<br />
Bốn là, kết hợp chặt chẽ việc vận dụng quan<br />
điểm thực tiễn với các phýõng pháp dạy học<br />
khác, trong ðó phýõng pháp dạy học tích cực<br />
là phýõng pháp dạy học có nhiều ýu ðiểm nổi<br />
trội hiện nay.<br />
Nãm là, ðổi mới chýõng trình, nội dung,<br />
phýõng pháp thi, kiểm tra trong quá trình<br />
giảng dạy. Bởi khâu ra ðề ðýợc xem là khâu<br />
kiểm tra, ðánh giá chất lýợng của sản phẩm<br />
giảng dạy, tức là ngýời học.<br />
Tuy nhiên, theo chúng tôi khâu ra ðề thi<br />
không phải chỉ là sự ðánh giá chất lýợng học<br />
tập của ngýời học mà còn phải bao hàm cả<br />
sự ðánh giá chất lýợng thực tiễn của sinh<br />
viên, biểu hiện ở khả nãng giải quyết những<br />
vấn ðề thực tiễn ðặt ra. Và nhý vậy, ðề thi<br />
cần tập trung vào khía cạnh, phýõng pháp<br />
luận giải quyết vấn ðề trong lý luận Mác Lênin cũng nhý ðịnh ra những “tình huống<br />
có vấn ðề" gắn với ðời sống hiện tại ðể sinh<br />
viên giải quyết.<br />
Sáu là, nâng cao hõn nữa chất lýợng ðội ngũ<br />
giảng viên ðáp ứng yêu cầu ngày càng cao<br />
của việc vận dụng quan điểm thực tiễn trong<br />
giảng dạy lý luận Mác - Lênin theo hýớng<br />
thýờng xuyên ðýa giáo viên ði tìm hiểu thực<br />
tế ðể tích luỹ thêm kinh nghiệm, kiến thức<br />
thực tế.<br />
KẾT LUẬN<br />
Việc nâng cao chất lýợng dạy và học các môn<br />
lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin nhằm cung<br />
cấp cho sinh viên hệ thống lý luận khoa học,<br />
với quan ðiểm, tý týởng cách mạng và nhân<br />
vãn sẽ tác ðộng sâu sắc ðến tý duy, tý týởng,<br />
tình cảm, nếp sống và nếp nghĩ của sinh viên.<br />
253<br />
<br />
Hữu Thị Hồng Hoa và Đtg<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
Xây dựng phong cách học tập và làm việc<br />
theo nguyên tắc dân chủ, tôn trọng tập thể,<br />
giàu nghị lực cách mạng, giàu tính nhân vãn,<br />
nhân ðạo… Ðể ðạt ðýợc những mục tiêu ðó,<br />
không ai khác, ngýời giảng viên giảng dạy<br />
các môn lý luận Mác - Lênin cần ðổi mới vận<br />
dụng một cách sáng tạo quan điểm thực tiễn,<br />
sự thống nhất giữa lý luận với thực tiễn trong<br />
quá trình giảng dạy, những thay ðổi của ðời<br />
sống hiện thực phải ðýợc giảng viên kịp thời<br />
nắm bắt và ðýa vào nội dung bài giảng.<br />
Chúng ta không ðýợc coi lý luận của chủ<br />
nghĩa Mác - Lênin là một cái gì xong xuôi,<br />
cứng nhắc, mà nó ðầy tính sáng tạo và luôn<br />
<br />
112(12)/1: 251 - 254<br />
<br />
ðýợc bổ sung bằng những kết luận mới ðýợc<br />
rút ra từ thực tiễn sinh ðộng.<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO<br />
[1]. C. Mác và Ph. Ănghen (1993), Toàn tập, tập<br />
3, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,<br />
[2]. C.Mác và Ph. Ănghen (1993), Toàn tập, tập<br />
13, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,<br />
[3]. Đảng cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện<br />
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb.<br />
Chính trị quốc gia , Hà Nội.<br />
[4]. V.I.Lênin (1980), Toàn tập, Nxb Tiến Bộ,<br />
Mátcơva.<br />
<br />
SUMMARY<br />
<br />
THE APPLICATION OF PRACTICAL VIEWPOINTS IN TEACHING<br />
SUBJECTS OF MARXIST-LENINIST IN THAI NGUYEN COLLEGE OF<br />
ECONOMICS AND TECHNOLOGY<br />
Huu Thi Hong Hoa*, Ha Thi Thu Hang<br />
Associate college of Economics and Technology – TNU<br />
<br />
Currently, the teaching subjects of Marxist - Leninist theory in universities and colleges exist<br />
shortcomings in terms of content, idealogy, textbooks, curriculum as well as teaching methods.<br />
These gaps have a significant impact on the teaching quality of the subjects. One of the<br />
shortcomings mentioned above, in our opinion, it is that the dogmatism of the teaching, which is<br />
essentially a manifestation of the failure to apply basic notions of Marxism-Leninism: practical<br />
viewpoint. Therefore, to further improve the quality of teaching subjects Marxist-Leninist theory,<br />
due to the scope of this paper, we propose the application of practical viewpoints in teaching<br />
subjects of Marxist-Leninist in Thai Nguyen College of Economics and Technology.<br />
Key words: Marxist - Leninist theory, teaching method renovation, dogmatism, practical<br />
viewpoints.<br />
<br />
Phản biện khoa học: PGS.TS. Nguyễn Trọng Tuấn – Học viện Kỹ thuật quân sự<br />
<br />
*<br />
<br />
Tel: 0976678738<br />
<br />
254<br />
<br />