
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG NAM
KHOA: TIỂU HỌC – MẦM NON
----------
NGUYỄN TRẦN NHƯ Ý
XÂY DỰNG HỆ THỐNG BÀI TẬP MỞ RỘNG
VỐN TỪ THEO CHỦ ĐIỂM CHO HỌC SINH LỚP
3 THÔNG QUA PHÂN MÔN LUYỆN TỪ VÀ CÂU
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Quảng Nam, tháng 5 năm 2016

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành đề tài: “Xây dựng hệ thống bài tập mở rộng vốn từ theo
chủ điểm cho học sinh lớp 3 thông qua phân môn Luyện từ và Câu”, trước tiên
tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến cô giáo Bùi Thị Lân – Trưởng khoa Tiểu
học – Mầm non – Người đã tận tình giúp đỡ, chỉ bảo và hướng dẫn tôi rất nhiều
khi thực hiện khóa luận.
Tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy cô giáo trong khoa Tiểu học – Mầm
non – Trường Đại học Quảng Nam đã động viên, khuyến khích, dạy tôi trong
suốt khóa học và tạo mọi điều kiện để tôi học tập, nghiên cứu và hoàn thành
khóa luận.
Tôi xin chân thành cảm ơn sự hợp tác, tận tình giúp đỡ, chỉ bảo của Ban
giám hiệu, các thầy cô giáo và các em học sinh lớp 3/4, lớp 3/5 trường Tiểu học
Trần Quốc Toản đã giúp tôi trong quá trình tìm hiểu và thực nghiệm tại trường.
Cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn tới những người thân yêu và bạn bè gần
xa đã thường xuyên khích lệ và động viên tôi trong suốt quá trình thực hiện đề
tài.
Đề tài này đã được chúng tôi nghiên cứu và hoàn thành hết sức nỗ lực
song chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được sự
đóng góp của Hội đồng chấm khóa luận, của các thầy cô để đề tài được hoàn
thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Quảng Nam, tháng 4 năm 2016
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Trần Như Ý

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................... 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................... 2
3.1. Đối tượng nghiên cứu.................................................................................... 2
3.2. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................... 2
4. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 3
4.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận ........................................................ 3
4.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn ..................................................... 3
4.2.1. Phương pháp quan sát. ............................................................................... 3
4.2.2. Phương pháp điều tra bằng phiếu ............................................................... 3
4.2.3. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia ........................................................... 3
4.2.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm ........................................................... 3
4.3. Phương pháp thống kê số học ....................................................................... 3
5. Lịch sử nghiên cứu ........................................................................................... 3
6. Dự kiến đóng góp của đề tài ............................................................................ 4
7. Cấu trúc đề tài .................................................................................................. 4
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ...................... 5
1.1. Cơ sở lý luận của việc mở rộng vốn từ theo chủ điểm cho học sinh lớp 3
thông qua phân môn Luyện từ và Câu ................................................................. 5
1.1.1. Một số khái niệm có liên quan ................................................................... 5
1.1.1.1. Khái niệm từ ............................................................................................ 5
1.1.1.2. Khái niệm mở rộng vốn từ ...................................................................... 5
1.1.1.3. Hệ thống bài tập ...................................................................................... 6
1.1.2. Mục tiêu của việc dạy từ ngữ cho học sinh ................................................ 6
1.1.3. Một số vấn đề về phân môn Luyện từ và Câu ........................................... 7
1.1.3.1. Vị trí, nhiệm vụ của phân môn Luyện từ và Câu .................................... 7
1.1.3.2. Nội dung phân môn Luyện từ và Câu lớp 3 ............................................ 8

1.1.4. Mối quan hệ giữa đặc điểm tâm lý của học sinh lớp 3 với việc mở rộng
vốn từ .................................................................................................................... 9
1.2. Cơ sở thực tiễn của việc mở rộng vốn từ theo chủ điểm cho học sinh lớp 3
thông qua phân môn Luyện từ và Câu ............................................................... 10
1.2.1. Nội dung chương trình sách giáo khoa phân môn Luyện từ và Câu lớp 3.
............................................................................................................................ 10
1.2.2. Thực trạng của việc dạy học phân môn Luyện từ và Câu cho học sinh
lớp 3 .................................................................................................................... 12
1.2.2.1. Mục đích điều tra .................................................................................. 12
1.2.2.2. Đối tượng điều tra ................................................................................. 12
1.2.2.3. Nội dung điều tra ................................................................................... 12
1.2.2.4. Phương pháp điều tra ............................................................................ 12
1.2.2.5. Kết quả điều tra ..................................................................................... 13
1.2.3. Nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng của việc dạy học MRVT theo
chủ điểm cho HS lớp 3 ....................................................................................... 20
1.3. Tiểu kết chương 1 ....................................................................................... 22
Chương 2 HỆ THỐNG BÀI TẬP MỞ RỘNG VỐN TỪ THEO CHỦ
ĐIỂM CHO HỌC SINH LỚP 3 THÔNG QUA PHÂN MÔN LUYỆN TỪ
VÀ CÂU ............................................................................................................ 23
2.1. Nguyên tắc xây dựng hệ thống bài tập mở rộng vốn từ theo chủ điểm cho
học sinh lớp 3 ..................................................................................................... 23
2.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính tích hợp ........................................................... 23
2.1.2.Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ............................................................ 23
2.1.3.Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp nội dung chương trình........................ 23
2.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính vừa sức và phát huy sáng tạo của học sinh ..... 23
2.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 24
2.2. Hệ thống bài tập mở rộng vốn từ theo chủ điểm cho học sinh lớp 3 .......... 24
2.2.1. Giới thiệu khái quát hệ thống bài tập ....................................................... 24
2.2.2.Hệ thống bài tập theo từng chủ điểm ........................................................ 25
2.2.2.1. Chủ điểm Tới trường ............................................................................. 25

2.2.2.2. Chủ điểm Quê hương ............................................................................ 27
2.2.2.3. Chủ điểm Sáng tạo ................................................................................ 29
2.2.2.4. Chủ điểm Nghệ thuật ............................................................................ 30
2.2.2.5. Chủ điểm Bầu trời và mặt đất ............................................................... 32
2.3. Hướng dẫn sử dụng hệ thống bài tập .......................................................... 34
2.4. Tiểu kết chương 2 ....................................................................................... 35
Chương 3 THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ........................................................ 36
3.1. Mô tả thực nghiệm ...................................................................................... 36
3.1.1. Mục đích thực nghiệm ............................................................................. 36
3.1.2. Đối tượng thực nghiệm ............................................................................ 36
3.1.3. Nội dung thực nghiệm .............................................................................. 36
3.1.4. Thời gian thực nghiệm ............................................................................. 40
3.1.5. Đặc điểm nhà trường thực nghiệm ........................................................... 40
3.1.6. Phương pháp thực nghiệm sư phạm ........................................................ 40
3.3. Kết quả và kết luận thực nghiệm ................................................................. 42
3.3.1. Kết quả thực nghiệm ................................................................................ 42
3.3.2. Kết luận về kết quả thực nghiệm .............................................................. 45
3.4. Những thuận lợi và khó khăn rút ra từ thực nghiệm ................................... 45
3.4.1. Thuận lợi .................................................................................................. 45
3.4.2. Khó khăn .................................................................................................. 46
3.5. Tiểu kết chương 3 ....................................................................................... 46
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................... 47
1. Kết luận .......................................................................................................... 47
2. Kiến nghị ........................................................................................................ 47
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 48