
LUẬN VĂN:
Vấn đề xây dựng một nền quốc phòng toàn
dân với lực lượng dân quân tự vệ vững
mạnh của nước ta trong giai đoạn hiện nay
là hết sức quan trọng và cần thiết.

1. Mở đầu
Khởi nguồn từ triều đại các vua Hùng, trong suốt mấy ngàn năm lịch sử dựng nước
và giữ nước dân tộc Việt Nam ta đã trải qua rất nhiều cuộc đấu tranh giải phóng và
bảo vệ Tổ Quốc, chúng ta đã rất tự hào với những vị anh hùng dân tộc như Bà Trưng,
Bà Triệu, Lê Lợi, Quang Trung ..., tự hào với những chiến thắng như chiến thắng “Gò
Đống Đa”, “Điện Biên Phủ” dưới đất và trên không ..., đặc biệt những thắng lợi mà
chúng ta giành được trong các cuộc đấu tranh giành và giữ chính quyền, chiến tranh
giải phóng dân tộc trong thời đại Hồ Chí Minh dưới sự lãnh đạo của Đảng đã kế thừa
và phát triển truyền thống quân sự quốc phòng lên một bước mới. Những chiến công
mà cha ông ta đã giành được chính là nhờ có sức mạnh đoàn kết của cả dân tộc vĩ đại,
cùng với nó là sự xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh. Vận dụng và phát
triển sáng tạo học thuyết Mác-Lê Nin về chiến tranh, quân đội và quốc phòng vào
điều kiện cụ thể Việt Nam, Đảng ta đã giải quyết đúng đắn và sáng tạo vấn đề tổ chức
lực lượng trong khởi nghĩa và chiến tranh cách mạng với phương châm “vũ trang
toàn dân đi đôi với xây dựng Quân đội nhân dân”, đồng thời giải quyết tốt vấn đề về
hậu phương chiến lược và lực lượng đồng minh chiến lược của cách mạng. Từ những
kinh nghiệm và những bài học xương máu trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước,
và yêu cầu đòi hỏi của nhiệm vụ bảo vệ Tổ Quốc hiện nay mà ta có thể khẳng định
rằng xây dựng nền quốc phòng toàn dân với lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, là
nhiệm vụ chiến lược và thường xuyên lâu dài,vừa khẩn trương cấp bách trong cục
diện đất nước ngày nay, đó là nhiệm vụ của toàn dân, toàn quân ta.
Dân quân tự vệ là lực lượng vũ trang quần chúng, không thoát ly sản xuất, công
tác, là một bộ phận của lực lượng vũ trang nhân dân của nước Cộng Hòa Xã Hội
Chủ Nghĩa Việt Nam đặt dưới sự lãnh đạo của đảng Cộng sản Việt nam, sự quản lý,
điều hành của Chính phủ và của Uỷ ban Nhân dân, sự chỉ đạo, chỉ huy trực tiếp của
cơ quan quân sự các cấp, là một trong những công cụ chủ yếu để bảo vệ Đảng, bảo

vệ chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân, tài sản của Nhà nước ở cơ
sở. Lực lượng này được tổ chức ở xã, phường, thị trấn gọi là dân quân, được tổ chức
ở các cơ quan Nhà nước, đơn vị hành chánh sự nghiệp, tổ chức kinh tế, tổ chức chính
trị - xã hội gọi là tự vệ
Xuất phát từ quan điểm chiến tranh nhân dân của Đảng ta là luôn luôn xây dựng
thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, kết hợp chặt chẽ phát
triển kinh tế - xã hội với củng cố quốc phòng - an ninh trong quá trình đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Xuất phát từ mối quan hệ giữa xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc, xây dựng Tổ Quốc
luôn đi đôi với bảo vệ Tổ Quốc Xã Hội Chủ Nghĩa. Vì thế những quốc gia dân tộc khi
giành được chính quyền, giành được độc lập tự do thì phải luôn chú trọng, quan tâm
giải quyết mối quan hệ này. Xây dựng Tổ Quốc và bảo vệ Tổ Quốc là hai vấn đề khác
nhau nhưng giữa chúng có mối quan hệ chặt chẽ, biện chứng, hữu cơ tác động qua lại
lẫn nhau. Xây dựng Tổ Quốc là làm cho đất nước từng bước phát triển về mọi mặt
kinh tế, chính trị xã hội, quân sự, khoa học kỹ thuật. Xây dựng Tổ Quốc là xây dựng
từ cơ sở hạ tầng cho tới kiến trúc thượng tầng, xây dựng từ những điểm khởi đầu cho
mãi mãi về sau, khiến cho đất nước ngày càng tiến bộ, phát triển đi lên sánh vai với
các cường quốc năm châu. Tuy nhiên chỉ xây dựng Tổ Quốc không thôi thì chưa đủ,
cùng với xây dựng ta còn phải phối kết hợp với việc bảo vệ Tổ Quốc, có như vậy xây
dựng mới có cơ sở, nền tảng vững chắc để tiếp tục phát triển và huy động được mọi
tiềm năng vốn có. Bảo vệ Tổ Quốc là để chống lại mọi âm mưu thủ đoạn của kẻ thù
nhằm chống phá ta về mọi mặt, trên cơ sở đó bảo vệ mọi thành tựu xây dựng đất
nước của mọi thế hệ những người Việt Nam chúng ta. An ninh chính trị, trật tự xã hội
ổn định là điều kiện cho đất nước phát triển về mọi mặt, do đó những quốc gia đã có
độc lập chủ quyền phải chăm lo đến việc xây dựng và bảo vệ. Xây dựng để bảo vệ,
bảo vệ để xây dựng, hai vấn đề đó tuy mới thoạt nghe tưởng chừng hoàn toàn khác
nhau,nhưng giữa chúng có mối quan hệ vô cùng mật thiết, không thể tách rời, luôn
tác động qua lại lẫn nhau. Mối quan hệ hữu cơ đó là điều kiện tiền đề để thúc đẩy đất
nước phát triển, xây dựng Tổ Quốc giàu mạnh, xã hội công bằng, văn minh.

Xuất phát từ những quan điểm, tư tưởng nhận thức của Đảng ta về việc giải quyết
mối quan hệ giữa xây dựng với bảo vệ Tổ Quốc trong quá trình lãnh đạo cách mạng
Việt Nam. Đảng ta luôn luôn cho rằng xây dựng và bảo vệ có một mối quan hệ luôn
luôn đi đôi trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng. Bản chất âm mưu của kẻ thù
không thay đổi là xoá bỏ chế độ Xã Hội Chủ Nghĩa, do đó xây dựng và bảo vệ Tổ
Quốc là quy luật phổ biến của các nước đi lên chủ nghĩa xã hội, quan điểm của Đảng
ta phù hợp với lí luận của chủ nghĩa Mác-Lê nin. Mối quan hệ giữa xây dựng và bảo
vệ, nó vẫn và luôn luôn là quy luật phổ biến của cách mạng Xã Hội Chủ Nghĩa.
Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn chú trọng giải quyết tốt mối
quan hệ này.
Xuất phát từ thực tiễn của địa hình, của vị trí địa lí, chính trị, quân sự của Việt
Nam trong khu vực.Việt Nam có địa hình: chiều dài lớn, chiều rộng hẹp, có đường bờ
biển dài trên 3200 km,có nhiều đảo và quần đảo, có vị trí rất quan trọng ở khu vực
Đông Dương. Việt Nam là nước đầu tiên trong khu vực đi theo con đường Xã Hội
Chủ Nghĩa, là nước Xã Hội Chủ Nghĩa đầu tiên ở Đông Nam á đã và đang giương
cao ngọn cờ đấu tranh giải phóng dân tộc, giành độc lập tự do cho Tổ Quốc, đòi toàn
vẹn lãnh thổ trước các cường đế quốc lớn; đồng thời cũng đã giành được nhiều thắng
lợi to lớn và vang dội, gây được uy tín lớn trên trường quốc tế, điều đó làm cho kẻ thù
vô cùng tức tối và càng làm cho chúng chống phá ta quyết liệt hơn.
Xuất phát từ đặc điểm, tình hình thực tiễn của đất nước ta hiện nay, đặc biệt là từ
những năm đổi mới, chúng ta đã thu dược những kết quả to lớn trong nhiều lĩnh vực
song vẫn còn gặp nhiều khó khăn,trong khi đó kẻ thù câu kết với nhau triệt để lợi
dụng những khó khăn và tìm mọi cách để chống phá, thôn tính Việt Nam. Nước ta
đang xây dựng chủ nghĩa xã hội trong thời kì hoà bình, đang thực hiện những đường
lối của Đảng về phát triển kinh tế -xã hội sau những năm đổi mới, đẩy lùi lạm phát,
đưa kinh tế nhanh chóng phát triển, trật tự an ninh được giữ vững. Nhân dân tin tưởng
vào đường lối lãnh đạo của Đảng , phấn khởi hăng hái khắc phục những khó khăn
chống tệ nạn xã hội. Bên cạnh đó ta còn vấp phải một số khó khăn như nền kinh tế
còn mất cân đối về cơ cấu, tệ nạn xã hội còn nhiều do đó an ninh chính trị chưa thật
vững chắc. Sau sự sụp đổ của Liên Xô và các nước Xã Hội Chủ Nghĩa ở Đông

Âu,Việt Nam vẫn kiên định đi theo con đường Xã Hội Chủ Nghĩa mà Bác và Đảng ta
đã chọn.Việc kiên định với mục tiêu, con đường đã chọn của Đảng và nhân dân ta
càng làm cho kẻ thù chống phá ta quyết liệt hơn.Chúng thông qua những hoạt động
diễn biến hoà bình để thực hiện xoá bỏ chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, triệt tiêu sự lãnh
đạo của Đảng ta. Chúng tiếp tục chống phá về chính trị, tư tưởng, văn hoá, kích động
đấu tranh đòi đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập; chúng chống phá trên lĩnh vực
kinh tế, gây rối loạn về chính trị; chúng lợi dụng vấn đề tôn giáo, vấn đề dân tộc để
chống Việt Nam; chúng móc nối sử dụng bọn phản động tay sai trong chế độ cũ, vô
hiệu hoá sức mạnh lực lượng vũ trang của ta.
Xuất phát từ kinh nghiệm trong lịch sử truyền thống dựng nước và giữ nước của
dân tộc, xây dựng đất nước vững mạnh luôn luôn làm cơ sở cho việc bảo vệ Tổ
Quốc.Thực hiện việc kết hợp xây dựng kinh tế để củng cố quốc phòng. Truyền thống
động viên sức người, sức của tạo nên sức mạnh tổng hợp to lớn trước những tình
huống khi chiến tranh xâm lược xảy ra.
Từ những cơ sở lí luận và thực tiễn trên, ta có thể rút ra kết luận vấn đề xây dựng
một nền quốc phòng toàn dân với lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh của nước ta
trong giai đoạn hiện nay là hết sức quan trọng và cần thiết.
2. Nội dung.
2.1 Vị trí, vai trò và nhiệm vụ của lực lượng dân quân tự vệ.
Lực lượng dân quân tự vệ là lực lượng chiến lược của “chiến tranh nhân dân” Việt
Nam, là công cụ bạo lực và là một trong những lực lượng chuyên chính của chính
quyền nhân dân ở cơ sở, là một bộ phận của lực lượng vũ trang nhân dân, là một
trong những công cụ chủ yếu để bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ tính mạng
và tài sản của nhân dân của đất nước, đồng thời lực lượng dân quân tự vệ cũng là
nòng cốt cho phong trào toàn dân đánh giặc ở địa phương.
Theo đường lối quân sự của Đảng ta, lực lượng vũ trang nhân dân gồm 3 thứ
quân: bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và dân quân tự vệ. Từ trước tới nay, dân
quân tự vệ luôn luôn giữ vai trò quan trọng trong chiến tranh nhân dân. Nói đến chiến