Ý NGHĨA TH N THO I N OA VÁ TR I TRONG H NG LÂU M NG
S l c v tác ph m “H ng lâu m ng”.ơ ượ
H ng lâu m ng đc x p vào hàng m t trong ượ ế “T đi kì th ư” Trung Hoa g m Tam Qu c
di n nghĩa c a La Quán Trung, Tây du kí c a Ngô Th a Ân và Th y H c a Thi N i Am,
đc đánh giá là "tuy t th kì th " (pho sách l nh t đi), ph n ánh toàn di n và sâu s c ượ ế ư
g ng m t văn hoá Trung Hoa.ươ
L T n cũng nh n xét:Đi m khác bi t c a H ng lâu m ng v i các cu n ti u thuy t ế
tr c đây là dám t th t không che đy. B i v y, các nhân v t đc miêu t đây đu là ướ ượ
nh ng con ng i th t. Nói chung sau khi H ng lâu m ng ra đi, cách vi t và cách t duy ườ ế ư
truy n th ng đã hoàn toàn b phá v ...
Thôi Đo Di cũng nh n xét: Đi v i tôi không có m t tác ph m văn h c nào có th so tài
v i H ng lâu m ng v cách sáng t o câu chuy n và nhân v t chân th t, s ng đng, b n
b ... Có th nói, đc H ng lâu m ng không ch khi n chúng ta hi u l ch s mà còn giúp ế
chúng ta hi u hi n th c cu c s ng ”.
Nhà Hán h c Xô Vi t n i ti ng, vi n sĩ N.S.Konrad đánh giá v ế ế H ng lâu m ng nh sau: ư
Ti u thuy t H ng lâu m ng là m t tác ph m hi n th c ch nghĩa tiêu bi u. Đó là m t ế
b c tranh vĩ đi v quy mô cũng nh v ý nghĩa c a cu c s ng xã h i Trung Qu c th k ư ế
XVIII”.
Ý nghĩa tác ph m.
H ng Lâu M ng là m t b c tranh hi n th c r ng l n v xã h i phong ki nế Trung Qu c
trên con đng suy tàn. Cái v ngoài tôn nghiêm n n p không che đy đc th c ch t ườ ế ượ
m t ru ng c a gi i th ng l u s ng trong Gi ph . Cu c s ng xa hoa, dâm ô c h u ượ ư
c a giai c p bóc l t và nh ng m i quan h tàn nh n gi a h v i nhau đã đa Gi ph vào ư
con đng tàn t không c u vãn đc. Đó chính là hình nh thu nh c a xã h i Trung ườ ượ
Qu c đi Thanh.
Cái c m giác "cây đ v n tan" đã chi ph i ngòi bút Tào Tuy t C n, ch ng t ông là nhà ượ ế
văn hi n th c báo hi u bu i hoàng hôn c a ch đ phong ki n. V i nhãn quan c a m t ế ế
ng iườ dân ch, nhà văn còn nhìn th y nh ng con ng i m i mang t t ng ph n ườ ư ưở truy n
th ng. Gi B o Ng c, Lâm Đi Ng c chính là nh ng đa con "b t hi u" c a gia đình ế
mình, h ch ng quan ni m tr ng nam khinh n truy n th ng, chán ghét khoa c công danh,
theo đu i m t cu c s ng t do, ch ng l i khuôn phép ràng bu c. Đó là h i âm c a cu c
đu tranh gi a cái m i và cái cũ, gi a t t ng dân ch s khai và t t ng phong ki n. ư ưở ơ ư ưở ế
H ng lâu m ng còn cho th y tính ch t bi kich v cu c đi c a Th p nh kim thoa. đó
t t c các nhân v t n đu m đn m t cái gì đó r t th c, nó t ng tr ng cho khát v ng ơ ế ượ ư
s ng nh ng r i t n cùng c a “gi c m ng l u h ng” và cũng là t n cùng c a bi k ch. H ư
ng ngàng nh n ra mình đang xây lâu đài c m trên cát mà ch c n m t đt sóng nh ướ ơ
nhàng v b cũng đ s c cu n trôi đi t t c .
Ý nghĩa th n tho i N Oa vá tr i trong tác ph m H ng Lâu m ng.
H ng lâu m ng là n i thông c m và trân tr ng bi đát đi v i đnh m nh nh ng t đu đn ư ế
cu i không h buông b khát v ng v n t i m t lí t ng đp. Giá tr chính c a tác ph m ươ ưở
th hi n nhi t tình c a tác gi đi v i nhân sinh, là nhi t tình c a con ng i yêu đi ườ
nh ng chán ghét tr n t c. ư
Tình yêu bi u hi n trong H ng lâu m ng là th tình yêu l y vi c ph n đi ch nghĩa
phong ki n làm n i dung t t ng, cho nên so v i r t nhi u tác ph m c đi vi t v tình ế ư ưở ế
yêu thì H ng lâu m ng có m t ý nghĩa xã h i r ng l n h n nhi u. ơ H ng lâu m ng đã phá
v hoàn toàn gi i h n t t ng phong ki n v chu n m c con ng i. Nhân v t Ti t B o ư ưở ế ườ ế
Thoa xu t hi n trong tác ph m, không nh ng có đ “công, dung, ngôn, h nh” nh nh ng ư
tác ph m x a ca ng i mà còn có “tài” cao h n ng i. Đây là m t giai nhân phong ki n ki u ư ơ ườ ế
m u. Nh ng, d i ngòi bút c a Tào Tuy t c n, thì ng i ta l i c m th y đó là m t giai ư ướ ế ườ
nhân không có s c làm rung đng lòng ng i. Chính vì nàng – k theo đu i “ngũ hoa s c ườ
phong” nên Gi B o Ng c m i ph i nguy n s ng v i c nh chùa l nh l o mà su t đi
th ng nh Lâm Đi Ng c - là ng i ch a h khuyên chàng l p thân d ng danh bao gi , ươ ườ ư ươ
ng i luôn đng tình và ng h chàng trong vi c ch n con đng s ng ch ng l i ch ườ ườ
nghĩa phong ki n. Chính đi m này, tình yêu đc xây d ng trong ế ượ H ng lâu m ng có m t
ý nghĩa t t ng r t cao.ư ưở
H ng lâu m ng còn th hi n sâu s c r ng: t n bi k ch tình yêu gi a Gi B o Ng c và Lâm
Đi Ng c tuy t nhiên không ph i do nhân t ng u nhiên nào gây ra. S dĩ tình yêu c a h
b vùi l p là do xã h i phong ki n Trung Qu c th k XVIII, lí t ng s ng và cung cách ế ế ưở
yêu đng c a h ch a đc m t l c l ng xã h i m nh m ng h . B i v y, t n bi k chươ ư ượ ượ
này là bi k ch c a nh ng tính cách, bi k ch c a th i đi, bi k ch c a l c l ng ch ng phong ượ
ki n còn ch a đch n i th l c h b i c a ch đ phong ki n v n còn đang l n m nh. Nóiế ư ế ế ế
tóm l i, trong l ch s văn h c Trung Qu c, ch đ tình yêu đã đc Tào Tuy t c n làm cho ượ ế
đy đ thêm, nâng cao thêm b ng n i dung có tính ch t chính tr và xã h i phong phú.
Thông qua tình yêu, ông đã đ c p sâu s c đn nhi u v n đ xã h i tr ng đi và hoàn ế
ch nh.
Tìm hi u H ng lâu m ng , chúng ta còn nh n th y Tào Tuy t C n đã t ra m t thái đ yêu ế
ghét h t s c sâu s c. Thái đ yêu ghét rõ ràng này cu i cùng đã giúp ông – ng i con c a ế ườ
giai c p quý t c suy tàn, nhìn th y s h b i và v n m nh t t y u ph i tàn l i c a giai ế
c p mình xu t thân và v ch tr n nó ra không th ng ti c. Tào Tuy t C n cũng gi ng nh ươ ế ế ư
nhân v t chính trong tác ph m c a mình, là đa con ph n ngh ch c a giai c p phong ki n. ế
Chính vì ph n ngh ch đã kh i lên ông nhi t tình sáng tác và khi n ông t giác ch n ơ ế
ph ng pháp sáng tác hi n th c ch nghĩa mà vi t nên tác ph m ươ ế H ng lâu m ng vĩ đi
này. Tóm l i, trong đi u ki n l ch s b y gi , Tào Tuy t C n đã hoàn thành xu t s c s ế
m nh c a m t ngh sĩ. V m t t t ng và ngh thu t, ông đã nêu lên nhi u v n đ m i ư ưở
m mà ng i x a ch a đ c p. ườ ư ư
Th n tho i “N Oa vá tr i”.
Khái ni m “Th n tho i”.
2
Ý nghĩa th n tho i N Oa vá tr i trong tác ph m H ng Lâu m ng.
Theo “T điên thuât ng Văn hoc” do Trân Đinh S chu biên, “thân thoai” đc đinh nghia ư 0 1 ư 1 ư0 0 1 ươ1 1
la thê loai truyên ra đi va phat triên s m nhât trong lich s truyên kê dân gian cac dân tôc. 0 1 1 ơ 0 ơ 1 ư0 1 0 1
Đo la toan bô nh ng truyên hoang đng, t ng t ng vê cac vi thân hoăc nh ng con 1 ư 1 ươ ươ0 ươ1 1 1 ư
ng i, nh ng loai vât mang tinh chât thân ki, siêu nhiên do con con ng i th i nguyên thuy ươ ư 1 ươ ơ 0
sang tao ra đê phan anh va ly giai cac hiên t ng trong thê gi i t nhiên va xa hôi theo quan 1 0 0 0 1 ươ1 ơ ư1 1
niêm van vât co linh hôn cua ho. 1 1 1 0 1
Th n tho i “N Oa vá tr i” trong tác văn hóa Trung Qu c.
Ngu n g c.
Trong thân thoai Trung Quôc, N Oa 1 ư là m t n th n, có hình dáng đu ng i và thân con ườ
răn, la m t trong Tam Hoang Ngu Đê. Co nhiêu câu chuyên thân thoai kê vê N Oa, xem ba 1 1 0 ư
nh la môt vi thân tao ra s sông cho con ng i. ư 1 1 1 ư1 ươ
Nhiêu ban thân thoai kê lai răng, 0 1 0 1 sau khi Bàn C khai thiên l p đa, th gi i tr n gian đã có ế
sông n c, cây c và muôn thú, m a n ng thu n hòa. N Oa tuy th y n i đây có ch t c a ướ ư ơ
s s ng, nh d ng nh s s ng còn ch a ho t bát, bà c m th y c n ph i t o ra m t loài ư ườ ư ư
đng v t m i, mong muôn thay đôi s tinh lăng cua thê gi i 0 ư1 0 1 0 ơ . Trong khi N Oa suy ni m,
nhìn xu ng d i n c ướ ướ Hoang Ha , lúc đó, n c trong xanh, m t n c t a nh g ng, in ướ ướ ư ươ
bóng hình c a bà. Khi đó đã ng ra th gi i thi u m t “con ng i” nh bà. N Oa đã tham ế ế ươ ư
chi u t ng m o b n thân s d ng bùn c aế ướ Hoang Ha t o ra m t thân hình con ng i sau ườ
đó s d ng pháp thuât đ cho bùn đt sét đó có s s ng thành con ng i th t th .1 ườ
Nh ng N Oa không th c mãi mãi n n hình con ng i nh th này, c n ph i ban cho hư ườ ư ế
kh năng sinh s n đ h t phát tri n gi ng nòi. Th là N Oa t o nh ng t ng đt sét ế ượ
cho thân th kh e, th i d ng khí vào nh ng t ng đó, nh ng b c t ng đó tr thành đàn ươ ượ ượ
ông, th i âm khí vào nh ng b c t ng trông y u m m h n, thành đàn bà. N Oa còn ban ượ ế ơ
cho hai gi i tính đó b sinh th c khi đ sinh s n. N Oa còn nghĩ cách đ con ng i phân ư1 ườ
b nhi u r i kh p n i trên th gi i, li n dây ngoáy bùn d i sông, cho b n tung tóe lên ơ ế ướ
kh p n i trên m t đt, t o thành nh ng l p ng i phân b kh p n i. Loai ng i đa đc ơ ườ ơ ươ ươ1
tao nên nh thê.1 ư
Văn hoa dân gian Trung Quôc con ghi chep lai nhiêu công lao cua N Oa, môt trong sô đo co 1 0 ư 1
thân thoai “N Oa luyên đa va tr i” kê vê viêc N Oa luyên đa ngu săc va tr i xanh. S 1 ư 1 ơ 0 1 ư 1 ơ au khi
đã t o ra con ng i, công vi c c a N Oa xem nh đã d t. Nh ng không ng , ti p sau đó, ườ ư ư ế
m t tai h a đã giáng xu ng đu con ng i. trên thiên cung, thuy th n C ng Công làm ườ 0
ph n, đem quân thiên ma đánh thiên gi i. Th n Chúc Dung bèn đem quân ra đánh, cu i cùng
đã d p đc lo n t c. C ng Công b thua đau, h n bèn dùng đu húc gãy cây tr ch ng ượ
tr i. Tr tr i b gãy s p, l p t c làm cho thiên đa h n đn. d ng gian cũng b tai h a, ươ
trên b u tr i xu t hi n l đen l n, gây h a cho d ng tr n. ươ B n ph ng nghiêng ng a, ươ
chín châu n t n đt đai, tr i không đ che, đt không đ đ. Ph n thì h a di m s n r c ơ
l a phun lên, d p mãi không t t, gió th i không ng ng, n c thì tràn lan cùng kh p, ngăn ướ
không đc, d ng l i không xong. Thú d ăn th t dân lành, ác đi u thì tha đi ng i già ượ ườ
3
Ý nghĩa th n tho i N Oa vá tr i trong tác ph m H ng Lâu m ng.
y u…ế Nhìn th y c nh n c sôi l a b ng, ướ nhân lo i b l m than đau kh , N Oa th ng ươ
tâm, không n nhìn nhân dân lâm vào c nh c c kh , bà bèn quy t tâm vá l i b u tr i. ế N
Oa đã bay lên kh p n i thiên, tìm ơ đa ngu săc đ vá tr i. Sau khi đã tìm đ viên đá ngũ s c,
bà đã l y đá ngũ s c vá l i b u tr i. T lúc đó n c trên thiên cung không còn ch y xu ng ướ
tr n gian gây h a dân chúng.
N Oa Vá Tr i là truy n thuy t r t n i ti ng, đc nhăc đên kha nhiêu trong cac tac phâm ế ế ươ1 0
văn hoc. M đâu tac phâm Hông Lâu Mông cua Tao Tuyêt Cân đã đ c p đn thân thoai 1 ơ0 0 1 0 ế 1
nay, cho răng N Oa vì mu n vá tr i đã luy n ra 36501 viên đá ngũ s c, sau đó đã s d ng
36500 viên đá ngũ s c vá tr i, tr l i m t viên ch a dùng. ư
Ý nghĩa.
Văn hóa Trung Qu c đc đanh gia ươ1 là m t trong nh ng n n văn hóa lâu đi và ph c t p
trên th gi i. Môt trong nh ng net văn hoa cô đai đo chinh la s tôn tai cua nh ng câu ế 1 ư 0 1 ư1 1 0 ư
chuyên dân gian vê s hinh thanh, tao d ng ra nguôn gôc tô tiên cua ho, vê nh ng vi thân đa 1 ư1 1 ư1 0 0 1 ư 1
sang tao ra loai ng i. 1 ươ
X a kia trong xa hôi nguyên thuy, con ng i thây tr i đât, muôn vât biên khac không ư 1 0 ươ ơ 1
th ng, moi hiên t ng xay ra đêu không co cach ly giai, v t ra ngoai tâm hiêu biêt, nên ho ươ 1 1 ươ1 0 0 ươ1 0 1
t tao ra nhiêu thuyêt đê giai thich, nh ng điêu giai thich đo goi la thân thoai. Va trong nên ư1 1 0 0 ư 0 1 1
văn hoa Trung Hoa noi riêng, thân thoai đc tao ra băng cach lây môt thân cach hay môt 1 ươ1 1 1 1
ng i tinh cach nh thân lam trung tâm, suy diên, t ng t ng ra nh ng chi tiêt ki ao, ươ ư ươ0 ươ1 ư 0
huyên bi tao nên môt thê gi i thân tiên. T nh ng câu chuyên t mô ta, t thuât ây, ho đem 1 1 ơ ư ư 1 ư1 0 ư1 1 1
long tôn kinh, tin t ng, kinh s , ca ng i va tôn th uy linh, xây d ng đên miêu cung tê. ươ0 ơ1 ơ1 ơ ư1
Trong sô nh ng thân thoai thu khai thiên lâp đia ây, con ng i Trung Hoa cho răng ho ư 1 ơ0 1 1 ươ 1
chinh Thân Ban Cô đa tao ra tr i, đât, co cây, sông nui, Thân N Oa tao ra con ng i co s 0 1 ơ 0 ư 1 ươ ư1
sông, Thân Nông tim ra hang trăm loai thao d c…. Ho tin răng, minh chinh la tinh hoa cua 0 ươ1 1 0
đât tr i, la s hoa h p cua vu tru van vât, đc tao nên t ban tay cua nh ng vi thân linh. ơ ư1 ơ1 0 1 1 1 ươ1 1 ư 0 ư 1
Ng i thuân theo đât, đât thuân theo tr i, tr i thuân theo Đao va Đao thuân theo t nhiên, s ươ 1 1 ơ ơ 1 1 1 1 ư1 ư1
hoa h p gi a ng i va tr i nay cung ly giai đc phân nao niêm tin cua con ng i cô đai vê ơ1 ư ươ ơ 0 ươ1 0 ươ 0 1
thân thoai va truyên thuyêt. Nh ng câu chuyên dân gian ra đi đa thê hiên đc phân nao thê 1 ư 1 ơ 0 1 ươ1
gi i quan cua con ng i th i cô đai, khi ma ng i ta con ch a giai thich đc cac hiên ơ 0 ươ ơ 0 1 ươ ư 0 ươ1 1
t ng t nhiên, ho dung tri t ng t ng cua minh tao ra nh ng câu chuyên thân ki nhăm ươ1 ư1 1 ươ0 ươ1 0 1 ư 1
giai thich thê gi i cua minh. Nh câu chuyên dân gian vê “N Oa luyên đa va tr i” chinh la 0 ơ 0 ư 1 ư 1 ơ
môt s li giai t nhiên cua ng i x a. Đây la môt b c tranh tông quat vê môt th i ki hôn 1 ư1 0 ư1 0 ươ ư 1 ư 0 1 ơ
loan, s khai cua qua trinh hinh thanh va phat triên cua lich s Trung Quôc. 1 ơ 0 0 0 1 ư0
Có th nói nh ng s ki n nêu ra bên trên là m t b c tranh v lên hình nh đ m i tình
hu ng, t h n lo n ch t ch ng bao n i kh đau đn c nh b n ph ng thanh bình an ế ươ
l c. Ðây là b c tranh nói lên s kh i đu c a n n văn hóa Trung Hoa.
Thân thoai N Oa luyên đa va tr i cung v i môt sô thân thoai khac vê vi thân n nh Hy 1 ư 1 ơ ơ 1 1 1 ư ư
Hoa, Tây V ng Mâu… cung phan anh đc phân nao nhân th c cua con ng i th i cô đai ươ 0 ươ1 1 ư 0 ươ ơ 0 1
4
Ý nghĩa th n tho i N Oa vá tr i trong tác ph m H ng Lâu m ng.
vê môt xa hôi thi tôc mâu hê đng th i. Khi phu n la la ng i sang tao, la ng i tao 1 1 1 1 1 ươ ơ 1 ư ươ 1 ươ 1
d ng, duy tri s sông thi ho chinh la điêm quy tu, trung tâm cua ca công đông. ư1 ư1 1 0 1 0 0 1
Ý nghĩa c a Th n tho i “N Oa vá tr i” trong tác ph m H ng lâu m ng”.
V trí xu t hi n.
Th n tho i N Oa vá tr i xu t hi n ngay t đu tác ph m và nh h ng xuyên su t tác ưở
ph m cho t i k t thúc. Ngay t đu tác gi đã k l i th n tho i N Oa vá tr i m t cách rõ ế
nét và c th . Cũng t th n tho i này mà m ra đc ti u thuy t H ng Lâu M ng. T i sao ượ ế
l i nói v y? B i l nhân v t chính trong H ng Lâu M ng có liên quan m t thi t v i th n ế
tho i N Oa luy n đá vá tr i. Gi B o Ng c chính là viên đá th 36501 – viên đá d mà ư
N Oa không dùng đ vá tr i, do có s n linh tính nên đã mu n xu ng tr n h ng cu c ưở
s ng phú quí, n m tr i mùi đi. Đc hai v đo sĩ cho xu ng tr n đu thai làm nhân v t ế ượ
chính trong H ng Lâu M ng – Gi B o Ng c. Cũng chính vì món n nhân duyên gi a
Th n Anh v i Giáng Châu khi trên tr i, khi đu thai xu ng tr n đã kéo theo r t nhi u nàng
tiên trong Thái H C nh o cùng xu ng đ tr món n phong l u. T đó xây d ng đc ư ư ượ
m t b ti u thuy t đ s , không ch đn thu n ph n ánh tình yêu gi a Gi B o Ng c và ế ơ
Lâm Đi Ng c mà còn là b c tranh hi n th c xã h i r i ren, lo n l c.
V t t ng tr ng cho s hi n di n c a th n tho i trong tác ph m. ượ ư
H ng lâu m ng có m t tên g i quen thu c khác là Th ch đu ký (Câu chuy n v hòn đá).
Qu th t, toàn b ti u thuy t đc xây d ng xung quanh s thăng tr m c a hòn đá: t ế ượ
sáng t o c a N Oa đn vi c B o Ng c ra đi v i hòn ng c trong mi ng, t s n hi n ế
l p đi l p l i c a nó đn tình tr ng tái phát b nh c a B o Ng c, t câu chuy n trên thiên ế
gi i đn chuy n c a B o Ng c ch n tr n gian – s ph n c a viên ng c g n ch t v i s ế
ph n c a nam nhân v t chính. Nghiên c u v hòn đá/ hòn ng c s là kh i đu t t cho vi c
tìm hi u tính cách B o Ng c và b n ch t c a bi k ch tình yêu c a anh ta.
Nh v y hòn ng c là m t bi u t ng. Tuy nhiên, nó không ch là bi u t ng văn ch ng ư ượ ượ ươ
v i m t hình nh mang ý ni m. V i Tào Tuy t C n, hòn ng c là m t ph ng ti n t t cho ế ươ
vi c chuy n t i quan ni m ph c t p c a nhân v t này v cu c đi, tình yêu, th gi i ế
Kh ng giáo, và nh ng v n đ sinh lý, c m xúc và tinh th n c a t n t i con ng i. ườ
Trong H ng lâu m ng , khách th đc ch n là m t viên ng c. S ch n l a này ph n ánh ượ
nh ng quan tâm văn hóa trong truy n th ng Trung Hoa. V i văn hóa Trung Hoa, ng c, dù
c ng nh đá, v n đc coi là m t v t m m m i có giá tr b o v con ng i kh i các hung ư ượ ườ
th n.
Riêng trong t ng quan v i th n tho i N Oa vá tr i, hòn ng c gi v trí thay th cho th nươ ế
tho i này v i s chuy n th c a Th n Anh. Hàm nghĩa đy đ c a hòn đá ch có th hé ế
l qua m t nghiên c u tr n v n quá trình tr ng thành c a B o Ng c t th u đn tu i ưở ơ ế
thanh niên, và ý nghĩa c a nó thay đi qua các giai đo n phát tri n c a c u bé này. Ti u
thuy t này g n li n v i hành trình c a hòn đá t tiên c nh xu ng nhân gian và r i tr v ế
v i t o hóa. V tâm lý h c, hành trình c a viên đá th hi n hành trình c a B o Ng c đi
5