I. Gi i thi u chung:ớ ệ
Trong lĩnh v c giao thông v n t i, m t trong nh ng c m c a con ng i là vi c đi l iự ậ ả ộ ữ ướ ơ ủ ườ ệ ạ
và v n chuy n đ c thu n ti n, nhanh chóng và an toàn. Do v y, cùng v i các phát minhậ ể ượ ậ ệ ậ ớ
v khoa h c kĩ thu t ngành hàng không ề ọ ậ đã ra đ i ph c v nhu c u ngày càng cao c aờ ụ ụ ầ ủ
con ng i v v n chuy n..ườ ề ậ ể
Ngành hàng không khi m i ra đ i ch ph c v nhu c u quân s nh ng cho đ n nay sớ ờ ỉ ụ ụ ầ ự ư ế ự
phát tri n c a nó đã g n li n v i nhu c u ph c v hành khách, hàng hóa và đã tr thànhể ủ ắ ề ớ ầ ụ ụ ở
m t ngành quan tr ng n n kinh t .ộ ọ ề ế
Ngành hàng không dân d ng t năm 1990 đã có s phát tri n c c kỳ nhanh chóng. Tụ ừ ự ể ự ừ
ch ch có các máy bay th h cũ c a Liên Xô (tr c đây). Hàng không Vi t Nam hi nỗ ỉ ế ệ ủ ướ ệ ệ
nay đã không ng ng phát tri n, cùng v i vi c đ i m i máy bay, các đi m đ n c a hàngừ ể ớ ệ ổ ớ ể ế ủ
không Vi t Nam trong giai đo n này cũng phát tri n h t s c n t ng, c trong n c vàệ ạ ể ế ứ ấ ượ ả ướ
qu c t . Th tr ng hàng không Vi t Nam tr nên sôi đ ng và có t c đ phát tri n r tố ế ị ườ ệ ở ộ ố ộ ể ấ
nhanh, có năm lên t i trên 40%. Ch t l ng các d ch v v n t i cũng ngày càng đ cớ ấ ượ ị ụ ậ ả ượ
nâng cao v i nhi u hình th c đa d ng, phong phú. v n t i đa ph ng th c đang t ngớ ề ứ ạ ậ ả ươ ứ ừ
b c đ c hình thành. ướ ượ
Ngành hàng không dân d ng là ngành v n t i áp d ng k thu t công ngh hi n đ i v iụ ậ ả ụ ỹ ậ ệ ệ ạ ớ
ho t đ ng không ch trong n c mà còn mang tính qu c t . Vì g n li n v i tuy t đ i anạ ộ ỉ ướ ố ế ắ ề ớ ệ ố
toàn và an ninh, m c đ ph c v mang tính c ch tranh cao. Nên trong ngành hàng khôngứ ộ ụ ụ ạ
có r t nhi u vi c và c n nhi u ngh nghi p đa d ng đ ho t đ ng đ ng b trong m tấ ề ệ ầ ề ề ệ ạ ể ạ ộ ồ ộ ộ
quy trình ch t ch . ặ ẽ
II. Vai trò c a hàng không trong h th ng giao thông v n t i:ủ ệ ố ậ ả
Gi cho huy t m ch giao thông c a đ t n c luôn thông su t là nhi m v c a ngànhữ ế ạ ủ ấ ướ ố ệ ụ ủ
giao thông v n t i. Trong đó, ngành hàng không dân d ng nói riêng, đang gi m t vai tròậ ả ụ ữ ộ
ngày càng quan tr ng và s ti p t c đ c chú tr ng đ u t phát tri n.ọ ẽ ế ụ ượ ọ ầ ư ể
1. Góp ph n phát tri n kinh t qu c gia:ầ ể ế ố
Giúp cho các quá trình s n xu t di n ra liên t c và bình th ngả ấ ễ ụ ườ : v i xu h ng toàn c uớ ướ ầ
hóa vi c giao th ng ệ ươ đã đ c m r ng ra kh p thượ ở ộ ắ ế gi i. Các h p ớ ợ đ ng mua bán qu cồ ố
tế ngày càng nhiều h n. Chính vì v y, s phát tri n c a h th ng gtvt b ng ơ ậ ự ể ủ ệ ố ằ đ ng hàngườ
không m ra nh m ở ằ đáp ng xu thứ ế t t yấ ếu c a quá trình h i nh p.ủ ộ ậ
V i m i quan h qua l i m t thi t đ i v i các ngành kinh t cung c p nguyên nhiênớ ố ệ ạ ậ ế ố ớ ế ấ
li u v n chuy n máy móc thi t b trong và ngoài n c m t cách ti n l i và nhanh chóngệ ậ ể ế ị ướ ộ ệ ợ
nh m tăng c ng quá trình chuyên môn hóa cho các ngành kinh t làm tăng kh i l ngằ ườ ế ố ượ
và c ly v n chuy n giao thông v n t i. Giao thông v n t i b ng đ ng hàng không cònư ậ ể ậ ả ậ ả ằ ườ
làm cho các ngành kinh t th gi i có s g n k t và có m i liên h ch t ch v i nhauế ế ớ ự ắ ế ố ệ ặ ẽ ớ
h n.ơ
Nh v y nh có ngành hàng không mà vi c cung ng v t t k thu t nguyên li u năngư ậ ờ ệ ứ ậ ư ỹ ậ ệ
l ng cho các c s s n xu t trong và ngoài n c di n ra liên t c, nhanh chóng vàượ ơ ở ả ấ ướ ễ ụ
không b gián đo n.ị ạ
H i nh p, m r ng th tr ngộ ậ ở ộ ị ườ Vietnam Airlines chính th c tr thành thành viên c aứ ở ủ
SkyTeam (liên minh hàng không toàn c u l n th hai th gi iầ ớ ứ ế ớ ) đ c coi là b c phátượ ướ
tri n m i c a ngành hàng không.ể ớ ủ V i vi c tham gia liên minh này, VA có c h i mớ ệ ơ ộ ở
r ng th tr ng, nâng cao ch t l ng, m r ng đ a đi m đi và đ n, v i t n su t bay l nộ ị ườ ấ ượ ở ộ ị ể ế ớ ầ ấ ớ
h n cùng nhi u s n ph m d ch v phong phúơ ề ả ẩ ị ụ , tham gia vào các ch ng trình toàn c uươ ầ
c a SkyTeamủ, giúp tăng c ng m i liên h qu c t thúc đ y s giao th ng toàn c uườ ố ệ ố ế ẩ ự ươ ầ
sôi đ ng.ộ
S ựphát tri n ngành công nghi p hàng không Vi t Nam có tác đ ng thúc đ y chi nể ệ ệ ộ ẩ ế
l c phát tri n kinh t - xã h iượ ể ế ộ .
2. Ph c v qu c phòngụ ụ ố : Tăng c ng s c m nh qu c phòngườ ứ ạ ố .
Ý nghĩa c a GTVT ủđ c bi c là h th ng gtvt b ng ặ ệ ệ ố ằ đ ng hàng không đ i v i qu cườ ố ớ ố
phòng th t rõ ràng vì m i ho t đ ng tác chi n h u c n đ u không th tách r i kh iậ ọ ạ ộ ế ậ ầ ề ể ờ ỏ
GTVT. V i nh ng vai trò quan tr ng trên cho ta th y s phát tri n c a GTVT nói chungớ ữ ọ ấ ự ể ủ
và ngành hàng không nói triêng có th làm th c đo v trình đ phát tri n kinh t xã h iể ướ ề ộ ể ế ộ
c a đ t n c đ c ví nh là m ch máu trong t ch c n n kinh t .N u h th ng nàyủ ấ ướ ượ ư ạ ổ ứ ề ế ế ệ ố
không thông su t thì t n th t cho n n kinh t khó có th đánh giá h t đ c. ố ổ ấ ề ế ể ế ượ
S phát tri n c a ngành hàng không ự ể ủ đóng vai trò r t l n trong vi c tấ ớ ệ ăng c ng s cườ ứ
m nh qu c phòng, ạ ố đ m b o an ninh qu c gia.ả ả ố
3. Thúc đ y s phát tri n h th ng giao thông v n t i:ẩ ự ể ệ ố ậ ả
H th ng giao thông v n t i phát tri n là c s cho s phát tri n c a các nệ ố ậ ả ể ơ ở ự ể ủ ền kinh tế
khác. H th ng giao thông v n t i ệ ố ậ ả đ ng b , ườ ộ đ ng th y, ườ ủ đ ng hàng không th ng cóườ ườ
tác đ ng qua l i và nh h ng l n nhau. ví d h th ng giao thông v n t i b ng ộ ạ ả ưở ẫ ụ ệ ố ậ ả ằ đ ngườ
b phát tri n m nh thì l u l ng v n chuy n b ng ộ ể ạ ư ượ ậ ể ằ đ ng b s tườ ộ ẽ ăng và điều t t yấ ếu
các h th ng giao thông v n t i khác s b nh h ng. Tuy nhiên, bên c nh vi c tệ ố ậ ả ẽ ị ả ưở ạ ệ ăng
tính c nh tranh trong h th ng GTVT, s phát tri n ạ ệ ố ự ể đ ng b s thúc ồ ộ ẽ đ y s phát tri nẩ ự ể
hài hòa h n c a h th ng giao thông v n t i. Ch ng h n nh : khi ta xây d ng m t c ngơ ủ ệ ố ậ ả ẳ ạ ư ự ộ ả
hàng không m i thì t t y u h th ng gtvt xung quanh khu v c này s phát tri n nh mớ ấ ế ệ ố ự ẽ ể ằ
đ m b o và tăng c ng s phát tri n hài hòa, hi u qu c a h th ng gtvt.ả ả ườ ự ể ệ ả ủ ệ ố
Sau đây là s li u th ng kê vố ệ ố ề kl v n t i hành khách và hàng hóa trong quý I/ 2011.ậ ả
V n t i hành khách và hàng hóaậ ả
Th c hi nự ệ
Quý I/2011
Quý I/2011 so v i cùng kì năm tr c (%)ớ ướ
KLv nậ
chuy n ( nghìnể
t n)ấ
KL luân chuy nể
( tri u t n, km)ệ ấ KL v n chuy nậ ể
(nghìn t n)ấKL l/chuy nể
(tri u t n,ệ ấ
km)
Hành khách
Đ ng s tườ ắ 2610,4 912,0 99,1 96,9
Đ ng bi nườ ể 1554,4 97,0 103,2 103,6
Đ ng sôngườ 46882,4 999,9 105,3 107,8
Đ ng bườ ộ 596918,8 20866,3 114,1 114,0
Đ ng khôngườ 3831,9 6032,3 116,9 117,7
Hàng hóa
Đ ng s tườ ắ 1802,2 969,3 91,8 98,9
Đ ng bi nườ ể 10976,4 29536,6 97,6 99,7
Đ ng sôngườ 30889,5 4603,4 99,9 101,6
Đ ng bườ ộ 145967,1 7664,5 113,1 110,1
Đ ng khôngườ 49,7 97,2 103,5 98,6
s
Năm 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Đ ng b (ườ ộ tăng gi mả %
so v i năm tr cớ ướ )5.2 4.6 9.4 19.0 12.5 12.7 12.9 13.3 9.8 10.2 12.5
Đ ng s t (ườ ắ tăng gi mả %
so v i năm tr cớ ướ )17.6 7.1 7.9 10.1 7.6 4.3 -5.0 7.5 -2.1 -9.3 8.1
Đ ng thu (ườ ỷ tăng gi mả %
so v i năm tr cớ ướ )1.8 7.3 9.8 -7.4 15.3 7.9 -6.4 -1.2 3.0 5.4 4.1
Đ ng hàng không (ườ tăng
gi mả % so v i năm tr cớ ướ )8.4 39.4 16.2 0.1 31.7 18.8 15.2 14.6 10.0 2.2 30.8
B ng s li u v s tăng tr ng c a t ng h th ng GTVT t 2000 đ n 2010ả ố ệ ề ự ưở ủ ừ ệ ố ừ ế
Qua 2 b ng s li u trên ta th y nhìn chung h th ng gtvt c a n c ta đã có s phát tri nả ố ệ ấ ệ ố ủ ướ ự ể
rõ r t. Và đ c bi t t c đ tăng tr ng c a ngành hàng không là v t b c, ệ ặ ệ ố ộ ưở ủ ượ ậ b ng s li uả ố ệ
trên cũng cho th y v n t i b ng đ ng khôngấ ậ ả ằ ườ ngày nay đang đ c các khách hàng quanượ
tâm và có xu h ng phát tri n m nh trong th i gian t i..Vi c phát tri n không ng ngướ ể ạ ờ ớ ệ ể ừ
c a ngành hàng không đã góp ph n nâng cao kh i l ng v n chuy n trong toàn hủ ầ ố ượ ậ ể ệ
th ng gtvt.ố Đ ng th i ồ ờ góp ph n nâng cao ch t l ng v h th ng gtvt c a qu c gia. ầ ấ ượ ề ệ ố ủ ố
4. Vai trò đ i v i xã h iố ớ ộ
4.1 Ph c v nhu c u đi l i c a nhân dân ụ ụ ầ ạ ủ
GTVT ph c v nhu c u đi l i c a nhân dân đi u này th hi n r t rõ trong đ i s ngụ ụ ầ ạ ủ ề ể ệ ấ ờ ố
chúng ta. Chúng ta th y r ng s phát tri n c a ngành hàng không đã làm cho vi c giaoấ ằ ự ể ủ ệ
thông đi l i gi a các vùng các đ a ph ng thu n ti n, n u nh tr c kia đ a hình vàạ ữ ị ươ ậ ệ ế ư ướ ị
kho ng cách gây khó khăn c n tr vi c đi l i thì gi đây s phát tri n c a ngành hàngả ả ở ệ ạ ờ ự ể ủ
không làm cho ph c v nhu c u đi l i c a nhân dân đ c thu n l i và nhanh chóng h nụ ụ ầ ạ ủ ượ ậ ợ ơ
chính vì v y ngành hàng không không ng ng nâng c p nh m đáp ng k p th i nhuậ ừ ấ ằ ứ ị ờ
c u đi l i b ng máy bay đang ngày càng gia tăng.ầ ạ ằ
4.2 Là nhân t quan tr ng tr ng trong s n xu t và phân b dân c ố ọ ọ ả ấ ố ư
Các m i liên h kinh t ,xã h i gi a các đ a ph ng đ c th c hi n nh m ng l iố ệ ế ộ ữ ị ươ ượ ự ệ ờ ạ ướ
GTVT.
Nh ng ti n b c a ngành hàng không đã m r ng các m i liên h v n t i và đ m b oữ ế ộ ủ ở ộ ố ệ ậ ả ả ả
s giao thông thu n ti n gi a các đ a ph ng trên th gi i. Vì th nh ng n i g n cácự ậ ệ ữ ị ươ ế ớ ế ữ ơ ầ
c ng hàng không. các đ u m i giao thông cũng là n i t p trung phân b s n xu t và dânả ầ ố ơ ậ ố ả ấ
c .ư
Vì v y mà c s s n xu t đ t các v trí g n nh ng n i này cũng đ ng nghĩa là g nậ ơ ở ả ấ ặ ở ị ầ ữ ơ ồ ầ
nguyên li u và g n n i tiêu th .vi c gi m chi phí đáng k v n t i nhi u ngành s nệ ầ ơ ụ ệ ả ể ậ ả ở ề ả
xu t,nh t là các ngành đòi h i nhi u chi phí v n t i trong c c u giá thành s n ph m.ấ ấ ỏ ề ậ ả ơ ấ ả ẩ
V i nh ng ti n b c a ngành hàng không trong GTVT đã làm cho quan ni m v kho ngớ ữ ế ộ ủ ệ ề ả
cách không gian thay đ i căn b n ch ng h n các n c phát tri n khi h i v kho ngổ ả ẳ ạ ở ướ ể ỏ ề ả
cách gi a 2 đ a đi m ng i ta th ng h i ph i m t bao nhiêu gi (phút) n u đi b ngữ ị ể ườ ườ ỏ ả ấ ờ ế ằ
ôto hay tàu h a hay là máy bay .. mà không di n đ t b ng km => ng i ta dùng th i gianỏ ễ ạ ằ ườ ờ
tiêu phí đ đo l ng kho ng cách ch không dùng đ n v đo kho ng cách th c s .ể ườ ả ứ ơ ị ả ự ự
4.3 Thúc đ y ho t đ ng kinh t - văn hóa nh ng vùng xa xôiẩ ạ ộ ế ở ữ
Ngành hàng không phát tri n đã kh c ph c nh ng tr ng i v đ a hình,tăng c ng giaoể ắ ụ ữ ở ạ ề ị ườ
l u kinh t _xã h i gi a các đ a ph ng trên th gi i, làm cho giao th ng gi a các đ aư ế ộ ữ ị ươ ế ớ ươ ữ ị
ph ng trong n c đ c m t thi t,d dàng h n,qu n lý c a chính quy n đ c ch tươ ướ ượ ậ ế ễ ơ ả ủ ề ượ ặ
ch h n.Nh v y, nó góp ph n tăng c ng tính th ng nh t v m t nhà n c, c ng cẽ ơ ư ậ ầ ườ ố ấ ề ặ ướ ủ ố
tính th ng nh t c a n n kinh t ; t o nên m i giao l u kinh t gi a các n c trên thố ấ ủ ề ế ạ ố ư ế ữ ướ ế
gi i.ớ
GTVT b ng hàng không rõ ràng đã t o nên m i giao l u kinh t gi a các n c làm choằ ạ ố ư ế ữ ướ
vi c thông th ng gi a các n c d dàng h n.ệ ươ ữ ướ ễ ơ
III. K t lu n:ế ậ
1. Hi u qu ho t đ ng:ệ ả ạ ộ
Vi t Nam đang khai thác 22 c ng hàng không, đ t m c tăng tr ng hành khách, hàngệ ả ạ ứ ưở
hóa trung bình h n 10%/năm. ơTrong th i gian g n đây, v n t i hàng không trên th gi iờ ầ ậ ả ế ớ
đã có nh ng b c phát tri n v t b c và đ c coi là m t trong nh ng ph ng ti n v nữ ướ ể ượ ậ ượ ộ ữ ươ ệ ậ
t i u vi t nh t. L ng hành khách và hàng hoá chuyên ch qua ph ng th c này ngàyả ư ệ ấ ượ ở ươ ứ
càng gia tăng.
Theo s li u th ng kê thì trong vòng 10 năm qua, ho t đ ng v n t i bình quân tăngố ệ ố ạ ộ ậ ả
8,6%/năm v t n hàng hoá; 9,9% v T.Km; 8% v hành khách và 9,6% v HK.Km caoề ấ ề ề ề
h n ch tiêu Đ i h i IX đ t ra là 9 - 10% T.Km và 5 - 6% HK.Km. T c đ tăng tr ngơ ỉ ạ ộ ặ ố ộ ưở
nói trên có th nói là khá cao so v i ch tiêu tăng tr ng kinh t chung 7,5% mà Đ ng vàể ớ ỉ ưở ế ả
Chính ph đ ra. Đi u này cũng có nghĩa là Ngành hàng không đã và đang đóng góp r tủ ề ề ấ
tích c c vào t c đ tăng tr ng c a kinh t đ t n c, giúp n n kinh t đ t đ c m cự ố ộ ưở ủ ế ấ ướ ề ế ạ ượ ụ
tiêu tăng tr ng đã đ t ra.ưở ặ
2. Chi n l c phát tri n:ế ượ ể
Đ nh h ng đ n năm 2020, s có 10 c ng hàng không qu c t và 16 c ng hàng khôngị ướ ế ẽ ả ố ế ả
n i đ a, trong đó có c ng hàng không quy mô l n v i công su t ph c v t 80 - 100ộ ị ả ớ ớ ấ ụ ụ ừ
tri u khách/năm..ệ
Đ ểth c hi n k ho ch phát tri n h th ng k t c u h t ng giao thông đ ng b v iự ệ ế ạ ể ệ ố ế ấ ạ ầ ồ ộ ớ
nh p đ tăng tr ng nhanh chóngị ộ ưở c n ầxây d ng và phát tri n h th ng k t c u h t ngự ể ệ ố ế ấ ạ ầ
giao thông hi n đ i, ch t l ng đ t tiêu chu n qu c t , b n v ng, an toàn, thân thi nệ ạ ấ ượ ạ ẩ ố ế ề ữ ệ
môi tr ng, đáp ng nhu c u phát tri n kinh t , văn hóa, xã h i c a đ t n c và liênườ ứ ầ ể ế ộ ủ ấ ướ
thông v i các qu c gia trong khu v cớ ố ự .
Đ m b o kh năng th ng nh t qu n lý đi u hành m ng l i giao thông trong ph m viả ả ả ố ấ ả ề ạ ướ ạ
toàn qu c đ ng th i có th t ng h p, liên thông đ c v i các qu c gia trong khu v cố ồ ờ ể ươ ợ ượ ớ ố ự ,
chúng ta c n h c h i ầ ọ ỏ nh ng kinh nghi m quý báu c a m i n c v các v n đ liênữ ệ ủ ỗ ướ ề ấ ề
quan đ n xây d ng và phát tri n h th ng giao thông thông minh trong giao thông v nế ự ể ệ ố ậ
t i và đ i s ng xã h i cũng nh th ng nh t nh ng gi i pháp hi u qu nh m thúc đ yả ờ ố ộ ư ố ấ ữ ả ệ ả ằ ẩ
s phát tri n ự ể m t cách ộb n v ng c a ề ữ ủ m ng l i h th ng ạ ướ ệ ố giao thông v n t i ậ ả t i ạm iỗ
n c.ướ
Vi t Nam, đ ng th i cũng kh ng đ nh l i n l c c a ngành GTVT Vi t Nam trong vi cệ ồ ờ ẳ ị ạ ỗ ự ủ ệ ệ
thúc đ y vi c h p tác nêu trên ngày càng toàn di n và có hi u qu h n.ẩ ệ ợ ệ ệ ả ơ