
I
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
---------------------
VŨ THỊ HUYỀN TRANG
ẢNH HƢỞNG CỦA Ô NHIỄM KIM LOẠI NẶNG LÊN SỰ
BIẾN ĐỘNG NĂNG LƢỢNG DỮ TRỮ VÀ HOẠT TÍNH
ENZYME GLUTATHIONE S-TRANSFERASE CỦA CÁ CHÉP
(CYPRINUS CARPIO) VÀ CÁ RÔ PHI (OREOCHROMIS NILOTICUS)
TRONG LƢU VỰC SÔNG NHUỆ - ĐÁY
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
Hà Nội – 2014

II
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
---------------------
VŨ THỊ HUYỀN TRANG
ẢNH HƢỞNG CỦA Ô NHIỄM KIM LOẠI NẶNG LÊN SỰ
BIẾN ĐỘNG NĂNG LƢỢNG DỮ TRỮ VÀ HOẠT TÍNH
ENZYME GLUTATHIONE S-TRANSFERASE CỦA CÁ CHÉP
(CYPRINUS CARPIO) VÀ CÁ RÔ PHI (OREOCHROMIS NILOTICUS)
TRONG LƢU VỰC SÔNG NHUỆ - ĐÁY
Chuyên ngành: Sinh Thái Học
Mã số: 60.42.20
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. NGÔ THỊ THÚY HƢỜNG
PSG.TS. LÊ THU HÀ
Hà Nội - 2014

I
ỜI CẢM ƠN
Trước tiên, tôi xin được gửi lời cảm ơn đến quý thầy cô đã giảng dạy
trong chương trình Cao học bộ môn Sinh thái học, những người đã truyền đạt
cho tôi những kiến thức hữu ích về sinh thái học và môi trường làm cơ sở cho tôi
thực hiện tốt luận văn này.
Tôi xin gửi lời tri ân sâu sắc tới TS. Ngô Thị Thúy Hường, PGS. TS. Lê
Thu Hà đã tận tình hướng dẫn cho tôi trong thời gian thực hiện luận văn. Mặc
dù trong quá trình thực hiện luận văn gặp nhiều khó khăn nhưng những gì Cô đã
giúp đỡ, hướng dẫn và chỉ bảo đã giúp tôi thêm niềm tin và cố gắng để hoàn
thành nghiên cứu này.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến tất cả các Thầy Cô trong PTN Sinh thái
học và Sinh học môi trường đã tạo điều kiện về trang thiết bị, kỹ thuật để thực
hiện các thí nghiệm cho nghiên cứu này. Tôi xin gửi lời cảm ơn tới các anh, chị,
bạn bè đang công tác tại Viện Địa chất và Khoáng sản đã nhiệt tình tham gia,
giúp đỡ trong việc thu mẫu cũng như xử lý mẫu thí nghiệm.
Nghiên cứu này là một phần của đề tài được tài trợ bởi Quỹ Phát triển
Khoa học và Công nghệ Quốc gia (Nafosted), mã số 106.13-2011.04. Tôi xin
trân trọng cảm ơn Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia (Nafosted)
đã đầu tư và tạo mọi điều kiện về kinh phí để chúng tôi có thể thực hiện nghiên
cứu này.
Sau cùng tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã luôn tạo điều kiện tốt
nhất cho tôi trong suốt quá trình học cũng như thực hiện luận văn, cám ơn sự động
viên chân tình mà bạn bè, anh chị, các em đã dành cho tôi trong suốt thời gian qua.
Hà Nội, tháng 1 năm 2014
Học viên
Vũ Thị Huyền Trang

II
MỤC ỤC
MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI IỆU .................................................................... 3
1.1. Tổng quan về các loài cá nghiên cứu ...................................................................... 3
1.1.1. Cá chép (Cyprinus carpio) ............................................................................ 3
1.1.2. Cá rô phi (Oreochromis niloticus) ................................................................ 5
1.1.3. Các cơ quan trong cá và các chỉ thị sinh học thường được sử dụng
trong nghiên cứu độc học sinh thái ......................................................................... 6
1.2. Ảnh hưởng của kim loại nặng đối với cá ................................................................ 8
1.2.1. Sự tích lũy của kim loại nặng trong cơ thể cá .............................................. 8
1.2.2. Ảnh hưởng của tích lũy kim loại nặng lên protein - nguồn năng
lượng dự trữ quan trọng ở cá ................................................................................. 11
1.2.3. Ảnh hưởng của tích lũy kim loại nặng lên hoạt tính của enzyme
glutathione S-transferase (GST) ............................................................................ 13
1.3. Tổng quan về khu vực nghiên cứu ........................................................................ 16
CHƢƠNG 2: ĐỊA ĐIỂM, ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU ............................................................................................................................... 19
2.1. Địa điểm nghiên cứu .............................................................................................. 19
2.2. Phương pháp thu mẫu ............................................................................................ 20
2.3. Chuẩn bị mẫu phân tích ......................................................................................... 21
2.4. Phân tích mẫu ......................................................................................................... 21
2.4.1. Phân tích kim loại nặng ............................................................................... 21
2.4.2. Phân tích protein .......................................................................................... 22
2.4.3. Phân tích GST .............................................................................................. 22
2.5. Phân tích và xử lý số liệu ....................................................................................... 23
CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO UẬN ......................................................... 24
3.1. Phân tích và đánh giá nồng độ kim loại nặng tích tụ trong cá ............................. 24
3.1.1.Biến động của sự tích lũy kim loại nặng trong các mô phân tích theo
mùa .......................................................................................................................... 24

III
3.1.2. Sự tích lũy kim loại nặng trong các mô phân tích theo mặt cắt ................ 26
3.2. Sự thay đổi của nồng độ protein - nguồn năng lượng dự trữ trong cơ thể cá ..... 29
3.2.1. Theo mùa ...................................................................................................... 29
3.2.2. Theo mặt cắt ................................................................................................. 31
3.3. Sự biến động của hoạt tính enzyme GST tính trên 1 g trọng lượng tươi ................ 32
3.3.1. Theo mùa ...................................................................................................... 32
3.3.2. Theo mặt cắt ................................................................................................. 32
3.4. Hoạt tính enzyme GST tính trên 1 mg protein ..................................................... 34
3.4.1. Theo mùa ...................................................................................................... 34
3.4.2. Theo mặt cắt ................................................................................................. 35
3.5. Mối tương quan giữa nồng độ kim loại nặng với nồng độ protein và hoạt
tính GST ......................................................................................................................... 38
3.5.1. Tương quan giữa nồng độ kim loại nặng với nồng độ protein ................. 39
3.5.2. Tương quan giữa nồng độ kim loại nặng tích lũy và hoạt tính
enzyme GST ........................................................................................................... 48
KẾT UẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................... 57
TÀI IỆU THAM KHẢO ......................................................................................... 59